Ο "ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ"-Η "ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ"-Η "ΒΙΑ"- ΤΟ "ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ" ΚΑΙ ΤΟ "21 !!

ΖΗΤΩ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 1821 ... 

Μερικές Σκέψεις ...

"Ρεαλισμός" και 1821 ... "Νομιμότητα" και 1821 ... "Βία" και 1821 ... "Όλοι μαζί" και 1821 ... κάθε φορά που κοντεύει μια τέτοιου μεγέθους εθνική επέτειος, αναγκαστικά ο καθένας κάνει τις σκέψεις του. Έτσι κι εγώ τις δικές μου.

1. Ο «ρεαλισμός» ποτέ δε «γράφει» ιστορία. Ποτέ δεν αλλάζει την κατάσταση. Ο Ρήγας Φεραίος που ονειρεύτηκε την επανάσταση κι ο Παπαφλέσσας που την «εκβίασε», δεν είχαν «ίχνος» ρεαλισμού. Είχαν όμως δίκιο κι απόλυτη εμπιστοσύνη στο λαό. Kι η ιστορία δε «θυμάται» ποτέ τους «ρεαλιστές». Το ίδιοι κι οι λαοί. Αλλά «θυμάται» και τιμά τους «τρελούς». Τους επαναστάτες.

2. Η ιστορία δε γράφεται με «διαπραγματεύσεις» και «διαλόγους». Η ιστορία όλων των λαών του κόσμου και πάνω απ΄ όλα των Ελλήνων, αυτό δείχνει. Ο Κολοκοτρώνης δεν πήγε σε «διάλογο» στα Δερβενάκια. Κι ο Διάκος δεν πήγε για «διαπραγματεύσεις» στην Αλαμάνα. Η κατάληψη της Τρίπολης από τον Κολοκοτρώνη δεν ήταν «διαλλακτικότητα» και «εποικοδομητικός διάλογος».

3. Η ιστορία δε γράφεται μέσα στα πλαίσια της όποιας «νομιμότητας» της εκάστοτε εξουσίας. Τότε «νόμος» ήταν ότι έλεγε ο Σουλτάνος κι ο Μέτερνιχ. Όλοι οι αγωνιστές του 1821 ήταν λοιπόν τότε … «παράνομοι». Ποτέ η ιστορία δεν προχώρησε μέσα στα πλαίσια της νομιμότητας της παλιάς τάξης, αλλά προχώρησε «σκίζοντας» τους νόμους και τις συμφωνίες των μεγάλων και των ισχυρών και βάζοντας «νέο δίκαιο», σύμφωνο με τα συμφέροντα των ανθρώπων, με τις ανάγκες της κοινωνίας και με τα βήματα της ιστορίας. Κι αυτή η αέναη διαδικασία δε θα σταματήσει ποτέ.

4. Η ιστορία «δε νοιάζεται» για τη διάρκεια της ζωής του κάθε ανθρώπου. Δεκάδες γενιές ανθρώπων έζησαν με τουρκοκρατία και πόνεσαν, επαναστάτησαν και μάτωσαν, χωρίς να δουν τη λευτεριά τους. Όμως αυτοί την έφεραν τη λευτεριά. Χωρίς αυτούς δε θα είχε έρθει ποτέ η «κρίσιμη ώρα» της επανάστασης. Ο αγώνας συχνά είναι μακροχρόνιος. Κι απαιτεί υπομονή κι επιμονή. Κι η αποτελεσματικότητα ενός τέτοιου αγώνα δε φαίνεται πάντα εύκολα. Ο ιστορικός χρόνος είναι πολύ μεγαλύτερος απ΄ τη ζωή του καθενός μας.

5. Όλοι οι κατακτητές και καταπιεστές όπου γης, μιλούσαν πάντα «ενάντια στη βία». Κι εννοούσαν ενάντια στη λαϊκή βία. Ενάντια στην επαναστατική βία. Φυσικό ήταν. Και φυσικό είναι και σήμερα αυτοί που φέρνουν τη δυστυχία στο λαό να ζητούν «ηρεμία», «καλό κλίμα» και «μη βία». Αυτοί που καταδικάζουν τα παιδιά του λαού στις πρόσκαιρες καταρτίσεις και τις εφήμερες δεξιότητες και τους στερούν την ομορφιά της γνώσης και της μόρφωσης, είναι φυσικό να φοβούνται την αντίδρασή τους. Αυτοί που είναι υπεύθυνοι για την ανεργία να φτιάχνουν θεωρίες για το ότι η ανεργία είναι «ψυχολογικό φαινόμενο». Αυτοί που φτιάχνουν το κατάμαυρο «νέο σχολείο» είναι φυσικό να το φαντάζονται αυτό το σχολείο σιδερόφρακτο, γεμάτο κάμερες και με εκπαιδευτικούς παιδονόμους. Τώρα που γιορτάζουμε την επανάσταση του 1821 τι θα λένε οι «παιδαγωγοί της αντιβίας» για τη «βία» των ηρώων του 1821; Η ανατίναξη του Κουγκίου απ΄ το Σαμουήλ ήταν «τρομοκρατική πράξη» ; Αν όχι, τότε πώς χαρακτηρίζεται με βάση το δικό τους σκεπτικό ; Η κατάληψη της Τρίπολης από τον Κολοκοτρώνη ήταν «διαλλακτικότητα» ή κάτι άλλο ; Τι άλλο ήταν ;

6. Η βία δεν είναι ούτε καλή, ούτε κακή, εξ ορισμού. Είναι άλλες φορές προοδευτική κι άλλες αντιδραστική. Η Γαλλική, η Αμερικάνικη κι η Ρώσικη Επανάσταση, ήταν «προοδευτική βία» μέσα στην ιστορία, γιατί την έσπρωξε προς τα εμπρός. Η βία των ΜΑΤ και της Χρυσής Αυγής σήμερα, ή η βία των τανκς στο Πολυτεχνείο, ή η βία των αμερικανόδουλων δικτατορικών καθεστώτων, ήταν και είναι αντιδραστική, γιατί επιχειρεί να επιβάλλει εξουσίες και πολιτικές αντιλαϊκές. Επιχειρεί να καθυστερήσει την ιστορία. Η βία των λαών που απαιτούν καλύτερη ζωή και δικαιώματα, που ζητούν να καρπώνονται οι ίδιοι τον πλούτο που παράγουν κι όχι κάποια παράσιτα, αυτή η βία είναι νόμιμη και δικαιολογημένη. Η βία των κυβερνήσεων που θέλουν να επιβάλλουν το δίκιο των παράσιτων (πλουτοκράτες, δανειστές, τράπεζες, κλπ) είναι παράνομη και αδικαιολόγητη. Η βία που στηρίζεται στο δίκιο του λαού, είναι και νόμιμη και αναπόφευκτη ! Αυτή μάλιστα η βία είναι «ο μοναδικός συγγραφέας της ιστορίας» !

7. Στην επανάσταση του 1821 δεν πήραν μέρος μόνο ορθόδοξοι Χριστιανοί και ΄Έλληνες το «γένος». Πήραν μέρος κι οι λεγόμενοι Φιλέλληνες. Αλλά πήραν μέρος στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες και Βλάχοι, Μολδαβοί, Βούλγαροι, Αλβανοί, Σέρβοι, Τσιγγάνοι, Ούγγροι, Πολωνοί και άλλοι. Τι γλώσσα άραγε μιλούσαν οι ναύτες του Μιαούλη ; Μήπως ζητούσαν οι Έλληνες επαναστάτες «ταυτότητα» ή «εξέταση αίματος» για να πάρει κανείς μέρος στην επανάσταση και να γίνει «Κλέφτης» ; Ποιος στρατηγός της επανάστασης ήταν επικεφαλής της εξόδου του Μεσολογγίου και τι εθνικότητας ήταν αυτός ; Ο Ρήγας Φεραίος ζωγράφιζε το χάρτη της Ελλάδας, ή τη «Χάρτα» των Βαλκανίων ; Ο ίδιος ο Ρήγας μιλούσε για «ελεύθερη Ελλάδα» ή μήπως καλούσε Χριστιανούς και Τούρκους κατοίκους όλων των Βαλκανίων σε κοινό αγώνα για το γκρέμισμα της οθωμανικής κυριαρχίας και στη δημιουργία μιας «Βαλκανικής Ομοσπονδίας» ; Η επανάσταση του 1821 δε βοηθά κανένα σοβαρό άνθρωπο να βγάζει «ρατσιστικά» ή «εθνικιστικά» συμπεράσματα. Άλλωστε ο «εθνικισμός» (που συνήθως πάει χέρι χέρι και με την υποτέλεια) όσες φορές έγινε «επίσημη πολιτική» του κράτους, οδήγησε τη χώρα και το λαό σε εθνικές ήττες, καταστροφές, διχασμούς (πόλεμος 1897, Μικρασία, Εμφύλιος, Χούντα, Κύπρος, κλπ). Αντίθετα όσες φορές πήρε το λόγο ο λαός χωρίς να κοιτά «πιστοποιητικά καταγωγής ή αίματος», ο λαός αυτός μεγαλούργησε (1821, Εθνική Αντίσταση 1940-45 κ.λ.π.). «Αντάρτης κλέφτης παλληκάρι πάντα είναι ο ίδιος ο λαός».

8. Καμιά φορά η ζωή δείχνει σα να χάθηκε μια μάχη. Ή και ο πόλεμος. Ακόμα κι όταν αυτό είναι αλήθεια, δε σημαίνει κατ΄ ανάγκην «ιστορική ήττα». Ο Σπάρτακος έχασε την τελευταία μάχη και τον πόλεμο. Αλλά είχε ήδη κερδίσει την ιστορία. Ο Διάκος θυσιάστηκε. Αλλά νίκησε ηθικά. Ο Ρήγας πέθανε για τις ιδέες του. Τίποτε όμως δεν τέλειωσε με το θάνατό του. Αντίθετα μ΄ αυτόν «άρχισε» και νίκησε η επανάσταση.

9. Ποτέ οι Έλληνες δεν ήταν «όλοι μαζί». Και τότε στο 1821 υπήρχαν οι «προσκυνημένοι», οι «ρεαλιστές» που δεν ήθελαν την επανάσταση, οι «συμβιβαστικοί» που ήθελαν να τα βρούμε με τους Τούρκους. Τις φράσεις : «Πού πολεμοφόδια; Πού όπλα; Πού χρήματα πολυάριθμα ; Πού στρατός πεπαιδευμένος;» δεν τις είπε Τούρκος, αλλά κάποιος «΄Έλληνας» ... ρεαλιστής για να αρνηθεί την επανάσταση. Τη φράση «Κάλλιο οι Τούρκοι κι ο ραγιάς υπόδουλος, παρά λεύτερο έθνος με το λαό να ‘χει δικαιώματα» δεν την είπε ούτε Άγγλος, ούτε Ρώσος, αλλά κάποιος «Έλληνας» κοτζαμπάσης, που ήθελε «τάξη και ασφάλεια» απ΄ τον «εχθρό λαό». Αυτός που είπε στον Παπαφλέσσα «Είσαι απατεώνας, άρπαγας, εξωλέστατος!» δεν ήταν Τούρκος, αλλά «Έλληνας». Γι’ αυτούς όλους τους «Έλληνες» ο Κολοκοτρώνης έλεγε «Φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους». Σ΄ αυτούς όλους απάντησε ο Παπαφλέσσας ότι : «Η επανάσταση είτε θέτε είτε όχι θα γίνει ! Πάρτε το απόφαση. Αν εσείς γυρεύετε να την εμποδίσετε, εγώ πήρα προσταγή από την Αρχή να ξεσηκώσω το λαό και να την κάνω. Και τότες όποιον βρουν ξαρμάτωτο οι Τούρκοι, ας τον κόψουν...».

Γι’ αυτούς όλους κι εμείς λέμε σήμερα το ίδιο. Για όλους όσους υπηρετούν την πολιτική της Τρόϊκας, των Μνημονίων, της Ε.Ε., για όσους απολογούνται για λογαριασμό των αστικών κυβερνήσεων.

Για απελευθέρωση του έθνους δεν μπορούν να μιλούν όσοι συμμετέχουν στο μακελειό για την υποδούλωση λαών και πρώτα πρώτα του δικού μας.

Για ελευθερία δεν μπορούν να μιλάνε όσοι υπηρετούν την υποδούλωση στη νέα τάξη της Τρόϊκας, της Ε.Ε., της πλουτοκρατίας.

Καλύτερα να πάνε να κρυφτούν αυτοί, όσο γιορτάζουμε την 25η Μαρτίου. Γιατί σκεφτόμαστε όλοι :

Tι θα πει σήμερα απελευθέρωση; Από ποιον ;

– Συνεχίζουμε λοιπόν να γιορτάζουμε την 25η Μαρτίου κι όλα τα περήφανα ΟΧΙ του Ελληνικού Λαού. Γιορτάζουμε λέγοντας σήμερα τα δικά μας ΟΧΙ. «Όταν η αδικία γίνεται νόμος, τότε η επανάσταση είναι καθήκον μας».

– Συνεχίζουμε να αντιγράφουμε τα μηνύματα της λαϊκής επανάστασης του 1821. Γράφοντας τις δικές μας παρακαταθήκες για την αυριανή επανάσταση του λαού μας ενάντια σ΄ όσους τον καταπιέζουν σήμερα.

– Συνεχίζουμε να πολεμάμε ενάντια στους σύγχρονους καταπιεστές, στους σύγχρονους κατακτητές, αλλά και ενάντια στους διάφορους «φίλους» και τις «ιερές τους συμμαχίες» τους, τύπου Ε.Ε. ή «Ιερής Συμμαχίας» του Μέτερνιχ. Με τους εχθρούς μας δε διαπραγματευόμαστε.

– Συνεχίζουμε να πιστεύουμε ακράδαντα στις δυνάμεις και στα δίκια του λαού μας και να λέμε "Η ΜΟΝΗ ΥΠΕΡΔΥΝΑΜΗ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΛΑΟΙ. Τίποτα δεν είναι αδύνατο για το λαό και την ιστορία. Ο λαός πάντα στο τέλος επιβάλλει το δίκιο του.”

Y.Γ. Αυτό το κείμενο υπήρξε :
- Δημοσίευση στην εφημερίδα "Νέο Εμπρός", μάλλον το Μάρτη του 2012.
- Ανακοίνωση του ΠΑΜΕ εκπαιδευτικών για την 25η Μαρτίου.
- Ανακοίνωση Συλλόγων Εκπαιδευτικών το 2013 και 2014. https://www.alfavita.gr/…/…/94003_zito-i-epanastasi-toy-1821
- Μοιράστηκε σαν προκήρυξη στην Ξάνθη τη μέρα της επετείου το 2014.
https://www.xanthipress.gr/zito-epanastasi-tou-1821-skepsi…/
- Αργότερα δημοσιεύτηκε στο "aristerastimitilini" το 2016 http://aristeramitilini.blogspot.com/2016/03/1821.html

Κι εγώ το ξαναβρήκα και το … ξαναδιάβασα.

Manos Doukas

Η ΕΝΟΠΛΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΔΣΕ ΣΤΗ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ - ΤΑ ΘΑΝΑΤΟΔΙΚΕΙΑ και Η ΛΕΒΕΝΤΙΑ ΤΟΥ ΑΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΛΒΑΝΟΥ !!

,,πτυχές της ένοπλης ταξικής σύγκρουσης 1946 - 1949, που είναι λιγότερο γνωστές, για διάφορους λόγους, ιστορικούς και πολιτικούς. Μία από αυτές τις πτυχές είναι ο ένοπλος αγώνας στις πόλεις κατά την περίοδο 1946 - 1949 και τα προβλήματα στην ανάπτυξή του.,,

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1946 - 1949

Από τη δράση της Στενής Αυτοάμυνας: Η περίπτωση του Ακίνδυνου Αλβανού

Οι κατηγορούμενοι στη δίκη της Στενής Αυτοάμυνας

Στις 29 Απρίλη 2018, η ΚΟ Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ πραγματοποίησε μεγάλη εκδήλωση στο αμφιθέατρο του Πολυτεχνείου. Η εκδήλωση έγινε στο πλαίσιο του γιορτασμού για τα 100 χρόνια ζωής και ασίγαστης πάλης του ΚΚΕ και ήταν αφιερωμένη στους κομμουνιστές και άλλους μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ, που οδηγήθηκαν στα έκτακτα στρατοδικεία της Θεσσαλονίκης, την περίοδο 1946 - 1951. Πολλοί εκτελέστηκαν πίσω από τις φυλακές του Γεντί Κουλέ και άλλοι καταδικάστηκαν σε πολύχρονες ποινές, ζώντας φυλακισμένοι επί πολλά χρόνια.

Οι δίκες αφορούσαν κυρίως κομμουνιστές και κομμουνίστριες του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ και του ΔΣΕ, ειδικότερα τους λεγόμενους Αυτοαμυνίτες, μέλη και στελέχη του ένοπλου βραχίονα στις πόλεις, γνωστού και με την ονομασία Δημοκρατικός Στρατός Πόλεων. 

Μέσα από το πλούσιο περιεχόμενο της εκδήλωσης αναδείχτηκε μια ηρωική, αλλά και κατασυκοφαντημένη πλευρά της πάλης του ΚΚΕ, της στάσης των καλύτερων παιδιών του στην παρανομία, στα βασανιστήρια, στις δίκες, στο εκτελεστικό απόσπασμα.

Υπάρχουν μια σειρά από πτυχές της ένοπλης ταξικής σύγκρουσης 1946 - 1949, που είναι λιγότερο γνωστές, για διάφορους λόγους, ιστορικούς και πολιτικούς. Μία από αυτές τις πτυχές είναι ο ένοπλος αγώνας στις πόλεις κατά την περίοδο 1946 - 1949 και τα προβλήματα στην ανάπτυξή του.

Ενας αντικειμενικός λόγος αυτής της έλλειψης είναι η απουσία εκτεταμένων αρχειακών πηγών για τη δράση των ένοπλων ομάδων στις πόλεις, αν εξαιρέσει κανείς ορισμένες εκθέσεις του ΔΣΕ ή κάποιες εκφωνήσεις του ρ/σ «Ελεύθερη Ελλάδα», για τη δράση των σαμποτέρ και ελεύθερων σκοπευτών την περίοδο 1948 - 1949, και γενικά ανάλογης φύσης δεδομένα, χρήσιμα, αλλά όχι αρκετά από μόνα τους. Το ζήτημα είναι σχετικά σύνθετο και απαιτεί πιο συστηματική εξέταση.

Ο Ακίνδυνος Αλβανός απολογείται θαρραλέα στο Στρατοδικείο

Κατά καιρούς έχει απασχολήσει «ιστορικούς» και άλλους ο αγώνας της Στενής Αυτοάμυνας στη Θεσσαλονίκη, ως ένα μέρος της ένοπλης σύγκρουσης 1946 - 1949. 

Αλλά η προσέγγισή του είναι αρκετά προβληματική, όπως γενικά για τέτοιου είδους παράνομους βραχίονες του κινήματος.

Εκτός από την έλλειψη ουσιαστικών πηγών, η δράση και η κατάληξη της Στενής Αυτοάμυνας είναι οι λόγοι που ο αγώνας αυτός έχει περιβληθεί με μυστήριο και ίντριγκα, κυρίως από μέρους της αστικής ιστοριογραφίας. 

Ετσι, σχετικά με τη λεγόμενη υπόθεση της «ΟΠΛΑ» στη Θεσσαλονίκη, η δίκη της οποίας έγινε από τις 28 Αυγούστου μέχρι τις 11 Σεπτέμβρη 1947, με τους 67 κατηγορούμενους και 47 εκτελεσμένους, απαιτείται μια εκτενέστερη αναφορά, σε άλλο επίπεδο. 

Μεταξύ πολλών ερωτημάτων, αποτελεί θέμα προς εξέταση κατά πόσο η εικόνα που παρουσιάστηκε στη δίκη αντιστοιχεί στην πραγματικότητα.

Πάντως, είναι αξιοσημείωτο ότι τα πρακτικά του Εκτακτου Στρατοδικείου Θεσσαλονίκης για τη δίκη της Στενής Αυτοάμυνας τυπώθηκαν και κυκλοφόρησαν στη Θεσσαλονίκη, αμέσως μετά τη δίκη, το 1947, εκ μέρους μιας ψευδεπίγραφης, άγνωστης κατά τ' άλλα «οργάνωσης», με τίτλο Αντιφασιστική Δημοκρατική Ενωσις, η οποία ήταν αναμφίβολα κατασκεύασμα της Ασφάλειας.

 Στόχος ήταν βέβαια να γίνει όσο το δυνατό μεγαλύτερη προπαγάνδα ενάντια στο ΚΚΕ και στον ΔΣΕ, να εμφανιστούν οι αγωνιστές της Αυτοάμυνας ως δολοφόνοι και τρομοκράτες. 

Πάντως, αυτή η δημοσιοποίηση αποτελεί και τη βάση όσων έχουν γραφτεί σχετικά.

Δοσμένος στο ΚΚΕ και στους αγώνες του λαού

Μια ηγετική φυσιογνωμία που αναδείχτηκε αυτήν την περίοδο είναι ο Ακίνδυνος Αλβανός, βασική μορφή του στρατιωτικού βραχίονα της Αυτοάμυνας στη Θεσσαλονίκη, ο οποίος δικάστηκε όταν ήταν 38 χρόνων1. 

Ηταν εργάτης λατομείου. Διατέλεσε πρόεδρος του Σωματείου Οικοδόμων Μυτιλήνης. Αργότερα εκπροσώπησε τους ακτήμονες αγρότες.

Με το χαμόγελο στα χείλη, δεμένοι με χειροπέδες, μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα. Δεξιά η Ευθυμία Πατσιά και ο Τηλέμαχος Βασδέκης, στην 3η σειρά εκτέλεσης των καταδίκων της Στενής Αυτοάμυνας

Ας δούμε πώς παρουσίασε ο ίδιος τον εαυτό του στο Εκτακτο Στρατοδικείο: 

«Είμαι από το χωριό Αγία Παρασκευή της Μυτιλήνης. Το 1932 οργανώθηκα στο Κομμουνιστικό Κόμμα, γιατί είναι κόμμα της εργατικής τάξης, που είμαι εργάτης και συλλογικά ανήκω σ' αυτό. Από τότε που οργανώθηκα στο Κόμμα, με την καθοδήγηση του Κόμματος, πάλεψα για την εξυπηρέτηση του εργαζόμενου λαού για τα ζητήματα του χωριού, κυρίως τους ακτήμονες.

Σαν πρόεδρος του Συνεταιρισμού Ακτημόνων πάλεψα να πάρω τα τσιφλίκια, τα ανταλλάξιμα. Η δουλειά μου αυτή χαρακτηρίστηκε αναρχική και εκτοπίζομαι ένα χρόνο στη Σίκινο. Αλλος αγώνας είναι για τους φόρους, που έρχονται οι φοροεισπράκτορες και πανικοβάλλεται ο κόσμος, και παλέψαμε για την αναστολή των ενταλμάτων, να τα πληρώσουν όταν θα έχει συγκομιδή. Η αναστολή επέτυχε, αλλά εγώ φυλακίστηκα επτά μήνες για αντίσταση κατά της αρχής. Οι δύο φυλακές δεν ήταν για το άτομό μου, αλλά γιατί πάλευα για την καλυτέρευση της τάξεως και του συμφέροντος του λαού, γιατί έτσι θα καλυτέρευε και το ατομικό μου συμφέρον.

Με την 4η Αυγούστου περνώ όλα τα βασανιστήρια των Ασφαλειών και κλείνομαι στο κάτεργον της Ακροναυπλίας, στην ελληνική Βαστίλλη. Επ' αόριστον με έκλεισαν ωσότου κάνω δήλωση. Κάθησα επτά χρόνια. Δεν την αναγνώρισα την κυβέρνηση, δεν αποκήρυξα τον κομμουνισμό, γιατί επίστευα και πιστεύω ότι μονάχα μ' αυτόν θα εύρη ο λαός την καλλιτέρευση της ζωής που περιμένει.

Μέσα στην Ακροναυπλία είμασταν αρκετοί κομμουνιστές, περίπου 600, είχαν περάσει όμως 1.000 αλλά άλλοι πέθαιναν άλλοι αρρωστούσαν από φυματίωση. Οταν μας κτύπησε ο ιταλικός φασισμός και εισέβαλαν εις την Πατρίδα μας, εζητήσαμεν να μας βγάλη η κυβέρνηση για να πολεμήσουμε. Κάναμε υπόμνημα όλοι οι φυλακισμένοι και ζητούσαμε να μας βγάλη, αντί αυτού ενίσχυσε την φρουρά και μας φύλαγαν ακόμη πιο σίγουρα. Στο μέτωπο πολέμησαν 2 αδέλφια μου, και ένας σκοτώθηκε (...) Με τους πρώτους αλεξιπτωτιστές Γερμανούς που ήρθαν έρχεται σ' επαφή η φρουρά και φεύγει και μας παραδίδει έναν έναν (...) Παρέδωσαν 2.000 κομμουνιστές στις φυλακές, ξερονήσια και στα στρατόπεδα και τον αρχηγό μας Νίκο Ζαχαριάδη από την Ασφάλεια».

Ευθυμία Πατσιά, Τηλέμαχος Βασδέκης και Κώστας Μαυρίδης, στελέχη της Στενής Αυτοάμυνας, πριν ξεκινήσουν για τον τόπο της εκτέλεσης

Στη συνέχεια, όπως αναφέρεται στην απολογία αυτή, ο Ακίνδυνος Αλβανός απέδρασε από το Σανατόριο «Σωτηρία», στις 7 Απρίλη 1943, μαζί με άλλους 55 συγκρατουμένους του Ακροναυπλιώτες χάρη σε επιχείρηση του ΕΛΑΣ2. 

Μετά την απόδραση, ο Αλβανός κατευθύνθηκε προς τη Μακεδονία, όπου συνδέθηκε με το Μακεδονικό Γραφείο του ΚΚΕ και δούλεψε στην περιοχή της Βέροιας. 

Σύμφωνα με μαρτυρίες, εκτός από τη δράση του στην περιοχή της Βέροιας, ο Αλβανός, με το ψευδώνυμο Σταύρος ή μπαρμπα - Σταύρος, εκτελούσε αποστολές στη Θεσσαλονίκη πριν από την απελευθέρωση με εντολή του Μακεδονικού Γραφείου3.

Με δεδομένο, όπως ανέφερε ο ίδιος, ότι γνώριζε τον Κικίτσα (Σαράντη Πρωτόπαπα), επικεφαλής της 10ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, μπορούμε να υποθέσουμε με μεγάλη πιθανότητα ότι ο Αλβανός λειτουργούσε, εκτός άλλων χρεώσεων, και ως επαφή ανάμεσα στο στρατηγείο του ΕΛΑΣ και την Οργάνωση του ΚΚΕ στη Θεσσαλονίκη. 

Δεν είναι όμως βέβαιο αν, όπως ανέφεραν μάρτυρες κατηγορίας, υπήρξε εξαρχής Γραμματέας της Περιφερειακής Οργάνωσης. 

Τον αναφέρουν ως «Νομάρχη» επί ΕΑΜοκρατίας. Ισως αυτό να έγινε με την απελευθέρωση. 

Μετά το Δεκέμβρη του 1944, σύμφωνα πάντα με την απολογία, κατηγορήθηκε για το φόνο δύο Γερμανών και κρατήθηκε στη φυλακή μέχρι τη λεγόμενη αποσυμφόρηση, το Φλεβάρη του 1946. Οταν βγήκε από τη φυλακή εντάχθηκε στον παράνομο μηχανισμό του ΚΚΕ στη Θεσσαλονίκη.

Η δημιουργία και η δράση της Στενής Αυτοάμυνας στη Θεσσαλονίκη

Σχετικά με την ανάληψη της ένοπλης δράσης στο πλαίσιο της Στενής Αυτοάμυνας, εν μέσω άγριας τρομοκρατίας, ο Αλβανός δεν έδωσε ξεκάθαρη εικόνα στην απολογία του. Αυτό δεν είναι τυχαίο.

 Ας μην ξεχνάμε ότι τη στιγμή της δίκης, το ΚΚΕ και το ΕΑΜ ήταν ακόμη τύποις νόμιμα και η επίσημη γραμμή που εφαρμοζόταν ήταν η «συμφιλίωση» και ο «κατευνασμός» απέναντι στην κρατική τρομοκρατία και τα επίσημα αλλά και «αφανή» όργανά της. Το ίδιο το ΚΚΕ είχε πάρει αποστάσεις από την υπόθεση της Στενής Αυτοάμυνας χαρακτηρίζοντάς την «σκευωρία»4.

Επταπύργιο, ο τόπος των εκτελέσεων

Ο ίδιος απολογήθηκε τελευταίος, κάτι που τον έφερνε σε δύσκολη θέση, μιας και πριν από αυτόν μια σειρά συγκατηγορούμενοί του είχαν παραδεχτεί διάφορα, ενώ αυτοί που είχαν συνεργαστεί με την Ασφάλεια, δύο ή τρεις, κυρίως ο Διογένης Ελευθεριάδης, είχαν υποστηρίξει ότι πίσω από όλα κρυβόταν το ΚΚΕ. 

Ετσι, ο Αλβανός δεν ανέφερε πουθενά ότι η Στενή Αυτοάμυνα οργανώθηκε με απόφαση του Μακεδονικού Γραφείου, ως ενεργητική εκδοχή της μαζικής λαϊκής αυτοάμυνας, την οποία εφάρμοζε το ΚΚΕ ήδη πριν από το 7ο Συνέδριο, ως απάντηση στη μαζική αιματηρή βία.

Η δημιουργία της Στενής Αυτοάμυνας στη Θεσσαλονίκη τοποθετείται σίγουρα μετά το Φλεβάρη του 1946, περίοδος η οποία συμπίπτει με τις αποφάσεις της 2ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ, αλλά μάλλον και μετά την επίθεση των ανταρτών στο Λιτόχωρο στις 31 Μάρτη 1946. Ισως θα πρέπει να τοποθετηθεί γύρω στο Μάη 1946. 

Τότε ο Αλβανός περνάει και πάλι στην παρανομία με το ψευδώνυμο Γιώργης (εξ ου και η αναφορά σε αυτόν ως Γιώργης Αλβανός).

Η δράση πάντως της Στενής Αυτοάμυνας τοποθετείται μεταξύ Οκτώβρη 1946 και Απρίλη 1947 και περιλαμβάνει δύο ή τρεις εκτελέσεις αστυνομικών και άλλες τρεις αποτυχημένες απόπειρες κατά παραγόντων του κράτους καθώς και άλλες τρεις ή τέσσερις επιθέσεις σε στρατιωτικούς στόχους ή κέντρα παρακρατικών με θύματα. 

Στο Στρατοδικείο παρουσιάστηκαν όλα αυτά ως «δολοφονίες» και «τρομοκρατικές επιθέσεις». Το κράτος είχε την πολυτέλεια αυτή, δηλαδή να εμφανίζει ως εγκλήματα τις ένοπλες αντιδράσεις του λαϊκού κινήματος, γύρω από το οποίο έσφιγγε δολοφονικά ο κλοιός της πολύμορφης καθημερινής αιματηρής τρομοκρατίας από τα κρατικά και παρακρατικά όργανα.

Ο Αλβανός συνελήφθη μετά από καταθέσεις συγκατηγορουμένων του και κυρίως του Διογένη Ελευθεριάδη, από τα βασικά στελέχη της Αυτοάμυνας, ο οποίος πέρασε εξολοκλήρου με το μέρος της Ασφάλειας, και για το λόγο αυτόν άλλωστε δεν εκτελέστηκε.

 Ο Αλβανός υπέστη άγρια βασανιστήρια στην Ασφάλεια χωρίς να υποχωρήσει. Η πείρα των παλιών αγώνων και της Ακροναυπλίας είχε σφυρηλατήσει μια για πάντα την προσωπικότητα του επαναστάτη, ο οποίος συνειδητά και ανεξάρτητα από αντιξοότητες και κινδύνους είναι προσηλωμένος στην αποστολή του, στις ιδέες του, έτσι όπως πολύ απλά και άμεσα τις εξέθεσε στο Εκτακτο Στρατοδικείο.

Ακλόνητος μπροστά στους δικαστές και στο απόσπασμα

Η δίκη της Στενής Αυτοάμυνας βαφτίστηκε από την αστική προπαγάνδα «δίκη της ΟΠΛΑ». 

Στόχος ήταν να συκοφαντηθεί η κατοχική ΟΠΛΑ (Οργάνωση Προστασίας του Λαϊκού Αγώνα), η οποία έδρασε ενάντια σε ναζί, δοσίλογους, μαυραγορίτες, κ.τ.λ., εφαρμόζοντας καταδικαστικές αποφάσεις του ΕΑΜ. Η ΟΠΛΑ διαλύθηκε με την απελευθέρωση και διαχύθηκε στην Εθνική Πολιτοφυλακή. Αλλη ΟΠΛΑ δεν υπήρξε.

Η Στενή Αυτοάμυνα της Θεσσαλονίκης μπορεί να συγκέντρωσε ορισμένα παλιά μέλη της ΟΠΛΑ, μπορεί επίσης να συνέπιπτε σε ορισμένα χαρακτηριστικά της, αλλά δεν αποτελεί ανασύστασή της. Οι λόγοι είναι πολλοί, μεταξύ των οποίων η διαφορετική συγκυρία και οι διαφορετικές ανάγκες του κινήματος. 

Το κράτος της τρομοκρατίας, αναφέροντας και συκοφαντώντας την ΟΠΛΑ, επιδίωκε αφενός να εξοντωθούν μαχητικά στοιχεία του κινήματος, αφετέρου να δυσφημιστεί ένα κομμάτι της ΕΑΜικής Αντίστασης που έχαιρε εκτίμησης στα μάτια των φτωχών και των καταπιεσμένων, έχοντας πάρει μυθικές διαστάσεις σε κάποιες περιπτώσεις.

Ο Αλβανός γνώριζε τι τον περιμένει και είχε πάρει τις αποφάσεις του από πριν. Κανένας ρομαντισμός, καμιά μεμψιμοιρία. Η στάση αυτή ξεπερνάει αυτά τα οποία ονομάζονται ηρωισμός και αυτοθυσία. Ανέλαβε προσωπικά όλη την ευθύνη για τη δράση της Στενής Αυτοάμυνας. Απάντησε σε όλες τις κατηγορίες, αλλά και στην ηθική ευθύνη που προσπαθούσαν να επιρρίψουν στη Στενή Αυτοάμυνα και στο ΚΚΕ:

«Μάλιστα εδώ στο Δικαστήριο έγινε πολύς ντόρος, ότι σκοτώθηκε ένας στο καφενείο του Μπόνου5την ημέρα του Πάσχα. Τις δεύτερες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις τις κάνατε το Πάσχα, και σκοτώθηκαν ένα σωρό δημοκράτες. Θυμάμαι καλά και τα θεωρώ ότι η μέρα ήταν αγία, αλλά εφόσον ο αντίπαλός μας εξαπόλυσε την προηγούμενη μέρα επίθεση και χυνόταν αίμα, και μεις τι μέρα και ξεμέρα είπαμε!».

Με αυτόν τον τρόπο ο Αλβανός εξήγησε τα κριτήρια με τα οποία επιλέχτηκαν οι στόχοι της Στενής Αυτοάμυνας, ως μέρος ενός γενικότερου στρατιωτικού σχεδιασμού. 

Η εκτέλεση αστυνομικών αποφασίστηκε ως απάντηση στην αιματηρή βία και καταστολή, στα βασανιστήρια, στις επιθέσεις της Ασφάλειας και της Χωροφυλακής ενάντια σε αγωνιστές, αλλά και σε απλούς ανθρώπους που δεν ακολουθούσαν την εξουσία. 

Με το ίδιο σκεπτικό υποστηρίχθηκε η επίθεση με χειροβομβίδες ενάντια σε λεωφορείο της Πολεμικής Αεροπορίας στις 30 Απρίλη 1947, μια και η Αεροπορία βομβάρδιζε όχι μόνο θέσεις του ΔΣΕ αλλά και κατοικημένες περιοχές κοντά στις βάσεις του ΔΣΕ.

Χωρίς να δηλώσει μετάνοια ή να ζητήσει έλεος, ο Αλβανός στάθηκε ακλόνητος στα πιστεύω του: «Εγώ πάλι τονίζω ότι έμεινα πιστός στα δημοκρατικά ιδανικά που πιστεύω και δούλεψα μέχρι σήμερα γι' αυτό. Από την αρχή που μπήκα στον αγώνα δεν αγωνίστηκα για το ατομικό μου απλώς συμφέρον, αλλά για το γενικό, για την καλυτέρευση του γενικού συμφέροντος για να καλυτερέψει και το ατομικό. Φιλοτομαριστής δεν είμαι γιατί το απέδειξα στις τόσες κακουχίες και τόσα βάσανα. Εγώ τράβηξα αποφασιστικά γι' αυτό που πιστεύω για το λαό».

Με το ίδιο θάρρος, ο Ακίνδυνος Αλβανός αντιμετώπισε το εκτελεστικό απόσπασμα6. 

Εκτελέστηκε με την πρώτη σειρά μελλοθανάτων από τη δίκη της Στενής Αυτοάμυνας, μαζί με άλλους εννιά συντρόφους του, στις 17 Οκτωβρίου 19477. 

Σύμφωνα με μαρτυρίες αυτοπτών, την ώρα που τον οδηγούσαν στον τόπο της εκτέλεσης πίσω από το Επταπύργιο, ο επικεφαλής του αποσπάσματος, ανθυπίλαρχος Γκίλας, έβριζε χυδαία και λοιδορούσε τους μελλοθάνατους για την κατάληξή τους. 

Τότε ο Αλβανός, όπως φορούσε τις χειροπέδες, έστρεψε και τα δυο του χέρια με δύναμη στο πρόσωπο του ανθρώπου αυτού, τον χτύπησε στο πρόσωπο και του κατέστρεψε το μάτι. Βέβαια, έπεσαν όλοι οι χωροφύλακες επάνω του και τον χτύπησαν πολύ άσχημα, αλλά, πάντοτε όπως λένε, ο ίδιος δεν έβγαλε μιλιά.

Στο δρόμο τραγουδούσαν όλοι οι μελλοθάνατοι «Βροντάει ο Ολυμπος» και άλλα αντάρτικα τραγούδια. Ο Αλβανός, αν και χτυπημένος, στάθηκε περήφανος μπροστά στο απόσπασμα και έδινε θάρρος στους συντρόφους του. Οταν ο ιερέας πλησίασε τους μελλοθάνατους ρωτώντας αν θέλουν να εξομολογηθούν, ο ίδιος τον απομάκρυνε λέγοντάς του ότι δεν έχουν κάνει αμαρτίες και αυτοί που πρέπει να εξομολογηθούν είναι οι δοσίλογοι και οι συνεργάτες των ναζί.

Παραπομπές

1. ΚΚΕ, «Επεσαν για τη ζωή», τ. 7α, Αθήνα, ΚΕ του ΚΚΕ, 2008, σελ. 140.

2. Βλ. π.χ. «Ριζοσπάστης» 7-4-2001, σελ. 2, ή Β. Μπαρτζιώτας, «Εξήντα χρόνια κομμουνιστής», Αθήνα, «Σύγχρονη Εποχή», 1986, σελ. 184.

3. Σ. Γεωργιάδης, Θεσσαλονίκη η ανυπότακτη πόλη, Θεσσαλονίκη, αυτοέκδοση, 1995, σελ. 368.

4. Βλ., π.χ., «Ριζοσπάστης» 3-5-1947, σελ. 1, και 30-8-1947, σελ. 3, 31-8-1947, σελ. 3, κ.τ.λ.

5. Το καφενείο του Μπόνου βρισκόταν στη συνοικία της Τούμπας, επί της σημερινής οδού Γρ. Λαμπράκη, στο ύψος του γηπέδου του ΠΑΟΚ. Επρόκειτο για άνδρο Χιτών και παρακρατικών. Το εγχείρημα πραγματοποιήθηκε στις 13-4-1947.

6. Για τα της εκτέλεσης, βλ. «Μακεδονία» 18-10-1947, σελ. 3. Επίσης, Σ. Γεωργιάδης, Θεσσαλονίκη η ανυπότακτη πόλη, Θεσσαλονίκη, αυτοέκδοση, 1995, σελ. 368 - 369. Ο συγγραφέας αναφέρει ως πηγή έναν αυτόπτη μάρτυρα, «δεξιό».

7. Συγκεντρωμένες φωτογραφίες από την εκτέλεση, «Μακεδονία» 18-10-1947, σελ. 1. Βλ. γενικά τον ημερήσιο Τύπο της Θεσσαλονίκης της ημερομηνίας αυτής.

Γιώργος ΣΑΝΙΔΑΣ
Λέκτορας Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Λιλ
Απ' το Ριζοσπάστη