Συνολικές προβολές σελίδας

Translate

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΚΚΕ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΚΚΕ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

18 Νοεμβρίου, 2019

ΚΚΕ - ΤO ΤΈΚΝΟ ΤΗΣ ΑΝΆΓΚΗΣ - 101 ΧΡΟΝΏΝ !!

Αγώνες και θυσίες, με το λαό για το Σοσιαλισμό
Οι αντιπρόσωποι στο Ά Πανελλαδικό ΣυνέδριοΟι αντιπρόσωποι στο Ά Πανελλαδικό Συνέδριο
Ένας αιώνας κι ένας χρόνος συμπληρώνονται αυτές τις μέρες από τότε που στην αίθουσα του Συνδέσμου Μηχανικών Εμπορικών Ατμόπλοιων, που στεγαζόταν στο ξενοδοχείο «Πειραιεύς», συνήλθε το 1ο Πανελλαδικό Σοσιαλιστικό Συνέδριο το οποίο ίδρυσε το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα της Ελλάδος (ΣΕΚΕ) έπειτα από τις πρωτοβουλίες της «Φεντερασιόν», αλλά και ριζοσπαστικοποιημένων νέων σοσιαλιστών [Πειραιάς, 4 - 10 Νοέμβρη του 1918 (17 - 23 με το καινούργιο ημερολόγιο)]. Πήραν μέρος 31 αντιπρόσωποι με θετική ψήφο, 4 με συμβουλευτική και 2 ως παρατηρητές.
Η ίδρυση του ΣΕΚΕ ήρθε ως ώριμος καρπός της ανάπτυξης του εργατικού κινήματος στη χώρα μας, κάτω και από την επίδραση της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης του 1917 στη Ρωσία.
Με την ίδρυσή του, διακηρυσσόταν (για πρώτη φορά στην ελληνική κοινωνία) ότι σκοπός του Κόμματος είναι:
«1) Πολιτική και οικονομική οργάνωσις του προλεταριάτου σε ξεχωριστό κόμμα τάξεως διά την κατάκτησιν της πολιτικής εξουσίας και την δημοσιοποίησιν των μέσων της παραγωγής και της ανταλλαγής δηλ. την μεταβολήν της κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας εις κοινωνίαν κολλεχτιβίστικην ή κομμουνιστικήν
2) Διεθνής συνεννόησις και δράσις των εργατών».
Ακόμα, υπογραμμιζόταν η παρακάτω θεμελιώδης θέση:
«Το Σ.Ε. Κόμμα δεν δύναται ποτέ να συμμετάσχει ή και να ενισχύσει οποιαδήποτε κυβέρνησιν της αστικής τάξεως και αποκρούει κάθε απόπειραν απομακρύνσεώς του από την πάλιν των τάξεων, με σκοπόν να διευκολυνθή η προσέγγισις των εργατών με τα αστικά κόμματα».
H άρνηση συμμετοχής του Κομμουνιστικού Κόμματος σε αστική κυβέρνηση έχει στρατηγική σημασία. Υποδηλώνει άνοδο της ικανότητας του Κομμουνιστικού Κόμματος να διαμορφώνει επαναστατική στρατηγική που θα του επιτρέπει καθημερινή πολιτική δράση και παρέμβαση ενάντια στους αστικούς σχεδιασμούς.
Αυτή η διαδικασία διαμόρφωσης της επαναστατικής στρατηγικής απαιτεί τη διαρκή αφομοίωση της επαναστατικής κοσμοθεωρίας σε κάθε κρίκο του Κόμματος, ώστε να αυξάνεται η ικανότητα επεξεργασίας της πολιτικής και ιδεολογικής παρέμβασης σε κάθε χώρο και τομέα ευθύνης.
Κι απ' αυτήν τη σκοπιά, γίνεται πρόσθετα κατανοητή η σπουδαιότητα της σχετικής δήλωσης από το πρώτο κιόλας Συνέδριο του Κόμματος, το ιδρυτικό του.
Η ίδρυση του ΣΕΚΕ αποτέλεσε τομή στην ελληνική κοινωνία.
Σηματοδότησε την εμφάνιση της ιδεολογικής, πολιτικής και οργανωτικής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης.
Εξέφραζε αντικειμενικά τη διαδικασία συνένωσης του μαρξισμού - λενινισμού με το εργατικό κίνημα. Με τις βασικές αρχές του, προσέδωσε επαναστατική θεωρητική βάση και πολιτική γραμμή στα πιο δυναμικά τμήματα του εργατικού κινήματος, παρά τις αδυναμίες ή και τις θεωρητικές ανεπάρκειες στις προγραμματικές του προσεγγίσεις.

Ιδεολογική διαπάλη

Στη διάρκεια των εργασιών του 1ου Συνεδρίου έγινε εμφανής η ύπαρξη τριών ιδεολογικών - πολιτικών τάσεων, ακόμα και όταν οι αντιπαραθέσεις των εκπροσώπων τους έπαιρναν χαρακτήρα προσωπικής πολεμικής. Η πρώτη τάση εκφραζόταν από την ομάδα του Γιαννιού (Σοσιαλιστικό Κέντρο Αθήνας), τον Παναγή Δημητράτο και τους βουλευτές της «Φεντερασιόν» και ουσιαστικά επιδίωκε τη δημιουργία σοσιαλδημοκρατικού κόμματος στα δυτικοευρωπαϊκά πρότυπα. Η δεύτερη τάση συγκροτήθηκε γύρω από τους αντιπροσώπους της «Φεντερασιόν», οι οποίοι αν και αντιμάχονταν τις ακραίες ρεφορμιστικές εκδηλώσεις της πρώτης τάσης και υποστήριζαν την Οκτωβριανή Επανάσταση, δεν υιοθετούσαν συνολικά επαναστατικές θέσεις. Τέλος, η τρίτη τάση απαρτίστηκε από νέους σοσιαλιστές, οι οποίοι, επηρεασμένοι από τις θέσεις και τη δράση των μπολσεβίκων, εξέφρασαν ριζοσπαστικές θέσεις που, όμως, ήταν ιδεολογικά ανεπαρκείς και επομένως αδυνατούσαν να διαμορφώσουν ακόμα μια συνεκτική επαναστατική στρατηγική.
H διαπάλη εκφράστηκε στο σύνολο των θεμάτων που απασχόλησαν το Συνέδριο. Τελικά, στις αρχές του νεοϊδρυμένου Κόμματος τέθηκε ο στόχος της «λαϊκής δημοκρατίας» ως ενδιάμεσου σταδίου για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας. Το «Πρόγραμμα σημερινών απαιτήσεων» προέβλεπε:
«Την κατάργησιν του βασιλικού θεσμού και την εκδημοκράτησιν της νομοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας, δηλαδή την εγκαθίδρυσιν της λαϊκής δημοκρατίας ως μεταβατικής περιόδου διά την πραγματοποίησιν της σοσιαλιστικής πολιτείας».
Η υιοθέτηση του μεταβατικού στόχου εξαρτούσε τις προϋποθέσεις της εργατικής σοσιαλιστικής επανάστασης όχι από τις αντικειμενικές συνθήκες (ωρίμανση υλικών συνθηκών, επαναστατική κατάσταση) και τις υποκειμενικές συνθήκες (ωριμότητα της εργατικής τάξης), αλλά από το εύρος των αστικών δικαιωμάτων, την επέκτασή τους στην εργατική τάξη:
«Η εργατική τάξις δεν ημπορεί να διεκδικήσει τα οικονομικά της συμφέροντα ούτε ν' αναπτύξει την οικονομική της οργάνωση χωρίς πολιτικά δικαιώματα· δεν δύναται να πραγματοποιήση την ιστορικήν της αποστολήν χωρίς να γίνη κάτοχος της πολιτικής εξουσίας, όπερ δύναται να κατορθώση μόνο δι' ενιαίας επαναστατικής δράσεως της παγκοσμίου εργατιάς ωργανωμένης σε ξεχωριστό εργατικό κόμμα. Να διαμορφώση τον αγώνα της εργατικής τάξεως εις αγώνα συνειδητόν και ενιαίον και να οδηγήση αυτήν εις την φυσικήν και αναγκαίαν αποστολήν της...».
Έτσι, αντικειμενικά περιοριζόταν και η πολιτική αξία της διακήρυξης της επαναστατικής δράσης για την κατάκτηση της σοσιαλιστικής εξουσίας.
Επισημαίνεται η αδυναμία του ΣΕΚΕ να διαμορφώσει επαναστατική στρατηγική, παρά το γεγονός ότι θα αποτελούσε υπερβολή η αξίωση να είχε φτάσει το ΣΕΚΕ σε τέτοιο επίπεδο ωρίμανσης τη στιγμή που πήγαινε να κάνει το πρώτο βήμα του.
Από τη μια, υπήρχαν οι αντικειμενικοί εσωτερικοί και διεθνείς παράγοντες ωρίμανσής του ως εργατικής επαναστατικής πρωτοπορίας. Από την άλλη, στο εσωτερικό του, μαζί με την επαναστατική πτέρυγα συνυπήρχαν πολιτικά ανώριμες και σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις. Τις τελευταίες επιχειρούσε να αξιοποιήσει η αστική τάξη, ειδικότερα η ηγεσία των Φιλελευθέρων (Ελ. Βενιζέλος), με στόχο να χειραγωγήσει το νέο κόμμα από τη γέννησή του και να εγκλωβίσει τα πρωτοπόρα στοιχεία του εργατικού κινήματος σε μια πολιτική διεκδίκησης φιλολαϊκών μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο της αστικής δημοκρατίας. Ενδεικτικά, την επομένη της λήξης του Συνεδρίου δημοσιεύτηκε στον «Ριζοσπάστη» η έκκληση της νεοσυσταθείσας Ελληνικής Ενώσεως των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτου, υπογεγραμμένη από βενιζελικούς και σοσιαλδημοκράτες:
«Η Ελληνική Ενωσις προς υπεράσπισιν των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτου εδημιουργήθη με την πρόθεσιν να διαδώσει το αίσθημα του φανατισμού προς διεκδίκησιν των δικαιωμάτων του ατόμου και του πολίτου. Διά διδασκαλιών δε και διαλέξεων να γνωρίση την έκτασιν των δικαιωμάτων του λαού προς συμμετοχήν του εις τα της διοικήσεως αλλά και τον έλεγχον των κυβερνώντων, αλλά και να αγωνισθή προς απόκτησιν του κατάλληλου πολιτειακού οργανισμού εξασφαλίζοντος τας ελευθερίας αλλά και τον αλληλοέλεγχον των εξουσιών...».
Και βέβαια, δεν επρόκειτο για ένα μεμονωμένο γεγονός. Γενικότερα, ο Ελ. Βενιζέλος θεωρούσε ότι ο προσεταιρισμός των σοσιαλιστών θα ήταν πιο εφικτός στην περίπτωση συνένωσής τους σε ένα ενιαίο κόμμα. Εξάλλου, θεωρούσε κρίσιμη την ύπαρξη σοσιαλιστικού κόμματος για την ενσωμάτωση της εργατικής τάξης στις αστικές επιδιώξεις, αλλά και για την προώθηση των εγχώριων αστικών διεκδικήσεων στα διεθνή συνέδρια των Ευρωπαίων σοσιαλδημοκρατών. Ετσι, στο βαθμό που η ίδρυση κόμματος ήταν αναπότρεπτη, επιδίωκε να βρίσκεται αυτό υπό την επιρροή του.
Η αστική τάξη έκανε εξαρχής προσπάθεια να χειραγωγήσει το Κόμμα και να το ενσωματώσει. Η προσπάθειά της απέτυχε. Ετσι, είχε πάντα το ΚΚΕ έξω από το πλαίσιο της νομιμότητάς της, ακόμα και τότε που το Κόμμα ήταν τυπικά νόμιμο, γιατί το ΚΚΕ, παρά τα προβλήματά του, ποτέ δεν εγκατέλειψε ως επιδίωξη τον στόχο του σοσιαλισμού.
Η υιοθέτηση από το 1ο Συνέδριο ενός «μεταβατικού» προς τον σοσιαλισμό πολιτικού καθεστώτος είχε ως αποτέλεσμα τη συνολική προσαρμογή των στοχεύσεων του Κόμματος, που αποκρυσταλλώθηκε και στην υιοθέτηση του «μίνιμουμ προγράμματος». Η υιοθέτηση του «μίνιμουμ προγράμματος» ανατροφοδότησε τη διαπάλη, με επίκεντρο το αν τα αιτήματά του αποτελούσαν απαραίτητες προϋποθέσεις του σοσιαλισμού.

Για την Κοινωνία των Εθνών

Διαπάλη έγινε αναφορικά και για τον προσανατολισμό του Κόμματος στην εξωτερική πολιτική και ειδικότερα στην αντιμετώπιση της νεοϊδρυθείσας Κοινωνίας των Εθνών. Πολύ σημαντική ήταν η παρέμβαση του Δ. Λιγδόπουλου από την επαναστατική πτέρυγα, ο οποίος αποτίμησε την Κοινωνία των Εθνών ως σύγχρονη Ιερά Συμμαχία, αφού η πρώτη προσπαθούσε να αποτρέψει τις σοσιαλιστικές επαναστάσεις, όπως η τελευταία τις αστικές:
«Η αστική τάξη τρομαγμένη από τ' αποτελέσματα [του πολέμου] ζητάει να συγκρατηθεί στην αρχή με κοινωνιολογικά ευαγγέλια. Δεν θα 'χουμε πια νέους πολέμους, θα 'χουμε κοινωνία των εθνών. Αυτή θα αποφασίζει για όλες τις διαφορές. Α! Τώρα έπαψαν πια να μας λεν ότι οι πόλεμοι είναι κακά αναγκαία, ότι πάντοτε θα γίνονται πόλεμοι ότι είναι ένα καλό ο πόλεμος. Μα τώρα θα τους πούμε μεις. Ναι, οι πόλεμοι είναι ένα κακό αναγκαίο, ένα κακό επακολούθημα της καπιταλιστικής μορφής της παραγωγής. Δεν θα λείψουν παρά μόνο όταν λείψουν οι αιτίες που είναι η κατασκευή και ο τρόπος παραγωγής της σημερινής κοινωνίας» (...) «Νομίζω ότι η κοινωνία των εθνών που θα έχει αστούς που κήρυξαν τον πόλεμο, είναι ένας κίνδυνος για την παρεμπόδιση της κοινωνικής επαναστάσεως. Νομίζω γι' αυτό έχουμε καθήκον να πολεμήσουμε την κοινωνία των εθνών και να τονίσουμε ότι μόνο η εργατική τάξις, που είναι η μόνη που έχει τα ίδια συμφέροντα μπορεί να είναι η ασφαλής για τον κόσμο κοινωνία των εθνών».
Η ομάδα του Γιαννιού έθεσε ζήτημα αποχώρησης από το Συνέδριο, αν δεν αναγνώριζε την Κοινωνία των Εθνών. Οι αντιπρόσωποι της «Φεντερασιόν» απάντησαν ότι δεν δέχονται εκβιασμούς σε σοσιαλιστικό συνέδριο, ενώ ο Λιγδόπουλος, περισσότερο ρηξικέλευθος, υποστήριξε πως η σύνδεση των σκοπών του Κόμματος με την Κοινωνία των Εθνών αποτελούσε αιτία διάσπασης και υποστήριξε ότι απέναντί της το Κόμμα όφειλε να ακολουθήσει το παράδειγμα των μπολσεβίκων και όχι των σοσιαλδημοκρατών:
«Νομίζω ότι αν θέλουμε να θεωρήσωμεν ως βάσιν του κόμματος την κοινωνία των εθνών, πρέπει να χωριστούμε. Αλλοίμονον δε αν σήμερα θέσουμε τέτοιες βάσεις. Εκείνοι δε που φοβούνται μήπως βρίζονται άλλοι σύντροφοι μ' αυτή μας την στάση πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν είναι σωστό ούτε καλό να βρίζωνται τόσοι και άλλοι σύντροφοι μαξιμαλισταί που αγωνίζονται».

Η θέση για τον πόλεμο

Εξίσου σημαντική αιτία αντιπαράθεσης αποτέλεσε η τοποθέτηση του ΣΕΚΕ έναντι του στρατού, αλλά και ενός ενδεχόμενου πολέμου. Οι αντιπρόσωποι της «Φεντερασιόν», προεξαρχόντων του Μπεναρόγια και του βουλευτή Κουριέλ, τάχτηκαν υπέρ του αφοπλισμού. Αντίθετα, η ομάδα του Γιαννιού υποστήριξε τους αμυντικούς πολέμους, ανανεώνοντας ουσιαστικά τη συνθηματολογία της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας που συνέβαλε στην αλληλοσφαγή της εργατικής τάξης και στην απόκρουση των σοσιαλιστικών επαναστάσεων: «Και με αφοπλισμό δεν λύεται το ζήτημα της αμύνης. Πάντοτε θα υπάρχει η ιδέα της αμύνης, εφόσον υπάρχουν άγρια κράτη».
Οι εκπρόσωποι των σοσιαλιστικών νεολαιών απάντησαν από τη σκοπιά του προλεταριακού διεθνισμού. Ο Σπ. Κομιώτης τάχτηκε υπέρ της μετατροπής του ιμπεριαλιστικού πολέμου σε κοινωνική επανάσταση, ενώ ο Ν. Δημητράτος απέρριψε τον αμυντικό αγώνα λέγοντας:
«Η εργατική τάξις ευρίσκεται νυχθημερόν εις την ιδικήν της άμυναν πολεμώντας το κεφάλαιον και δεν ευκαιρεί να πολεμά, δεν είναι δυνατόν ν' αφήση την άμυνάν της για να υπερασπισθεί την άμυναν των αστών. Οταν η εργατική τάξις καταστεί κυρίαρχος τότε μόνον είναι δυνατόν να κοιτάξη τον αγώνα της εθνικής αμύνης, διότι τότε δι' αυτήν θα υπάρχει πράγματι πόλεμος αμύνης».
Στην ίδια κατεύθυνση, ο Τζουλάτης υποστήριξε τη λενινιστική διάκριση των πολέμων σε δίκαιους επαναστατικούς και άδικους ιμπεριαλιστικούς:
«Ημείς οι σοσιαλισταί δεν είμαστε φιλειρηνικοί καθώς κοινώς πιστεύεται. Οι πόλεμοι κατά του φεουδαλικού συστήματος ήσαν προοδευτικοί. Προ 30 και δεν ξέρωμεν πόσων ετών, που οι πόλεμοι γίνονται για τη μοιρασιά την αρπαγή αποικιών είναι πόλεμοι ιμπεριαλιστικοί. Και ο πόλεμος κατά του αστικού καθεστώτος είναι πόλεμος προοδευτικός. Μόνο για έναν τέτοιον αγώνα είμαστε υπέρ. Για κάθε άλλο, ό,τι όνομα και αν φέρει, αλλά αποβλέπει στην εξυπηρέτηση αστικών συμφερόντων, πρέπει να είμεθα κατά».
Ωστόσο, οι παραπάνω τοποθετήσεις δεν βρήκαν απήχηση στην πλειοψηφία των συνέδρων και υπερίσχυσαν οι θέσεις της «Φεντερασιόν». Ως αποτέλεσμα, παρά την αποχώρηση της ομάδας Γιαννιού, που κατηγόρησε το ΣΕΚΕ ως όργανο αντεθνικών στοιχείων, ως θέσεις του Κόμματος προκρίθηκαν η μετατροπή του στρατού σε εθνοφρουρά, ο αφοπλισμός, η αποχώρηση από κάθε πολεμική συμμαχία και η συμμετοχή σε αμυντικούς πολέμους μετά από απόφαση της Κοινωνίας των Εθνών. Επρόκειτο για μια αντιγραφή σοσιαλδημοκρατικών επεξεργασιών. Οπως τόνισε ο Μπεναρόγια, το Πρόγραμμα που υιοθετήθηκε στο Ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΕΚΕ ήταν «σχεδόν αντίγραφον του προγράμματος της Γερμανικής Σοσιαλδημοκρατίας, του ψηφισθέντος εις Ερφούρτην».
Όλα τα παραπάνω φανερώνουν πως η υποστήριξη της Οκτωβριανής Επανάστασης, υπό την επίδραση και της επαναστατικής πτέρυγας του ΣΕΚΕ, δεν συνοδεύτηκε, ούτε ήταν αντικειμενικά δυνατό να συνοδευτεί, από ιδεολογική - πολιτική ωρίμανση σε βάθος, δηλαδή με τον πλήρη διαχωρισμό από τη σοσιαλδημοκρατία. Αυτό εξάλλου δεν έγινε κατορθωτό και σε πολλά Κομμουνιστικά Κόμματα, την ίδια περίοδο που μάλιστα διέθεταν πολύ μεγαλύτερη εμπειρία από τις οργανώσεις που ίδρυσαν το ΣΕΚΕ.

Πρωτοποριακοί στόχοι πάλης

Το 1o Συνέδριο ψήφισε μια σειρά από στόχους πάλης όπως: Το δικαίωμα ψήφου και εκλογής των γυναικών για κάθε είδους εκλογές, καθώς και την πλήρη πολιτική, οικονομική και κοινωνική εξίσωση της γυναίκας με τον άντρα. Κατάργηση όλων των νόμων που περιορίζουν τα δικαιώματα της γυναίκας και του εξώγαμου παιδιού. Την υποχρέωση με νόμο των δήμων και κοινοτήτων να συντηρούν μαιευτήρια για τις γυναίκες των εργατών με πλήρεις αποδοχές 8 βδομάδες πριν τον τοκετό και 8 μετά από αυτόν. Δωρεάν παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Κατάργηση των έμμεσων φόρων και κάθε φόρου στα είδη πρώτης ανάγκης. Την καθιέρωση με νόμο του 8ώρου, ως ανώτατου χρόνου εργασίας. Την καθιέρωση της υποχρεωτικής Κυριακής αργίας. Την ίδρυση Ταμείων εργατικών συντάξεων. Τη λήψη μέτρων ασφάλειας και υγιεινής για τους εργάτες κάθε επαγγέλματος. Απαγόρευση της εργασίας ανηλίκων κάτω των 16 ετών. Απαγόρευση της νυχτερινής εργασίας για τα παιδιά και τις γυναίκες και διπλή πληρωμή για τα νυχτέρια των εργατών. Την κατάργηση κάθε νόμου που εμποδίζει την απεργία και για την επιστράτευση των εργατών.
Επρόκειτο για στόχους πάλης πρωτοποριακούς, που αντιστοιχούσαν εκείνη την εποχή σε βασικές ανάγκες της εργατικής τάξης. Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής ότι μια σειρά από αυτούς δεν έχουν υλοποιηθεί ούτε στις μέρες μας, ενώ πολλές κατακτήσεις ανατράπηκαν. Επίσης, άλλοι υλοποιήθηκαν από την αστική τάξη πολλά χρόνια μετά από το Ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΕΚΕ, όπως για παράδειγμα το δικαίωμα των γυναικών να συμμετέχουν ισότιμα στις εκλογές. Στην υλοποίησή τους συνέβαλαν η λαϊκή πάλη, οι κατακτήσεις στις χώρες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης καθώς και οι αναγκαίοι αστικοί εκσυγχρονισμοί λόγω της καπιταλιστικής εξέλιξης.
Μαζί με τους παραπάνω στόχους πάλης περιλαμβάνονταν και στόχοι αστικού κρατικού παρεμβατισμού (π.χ. «χρησιμοποίησις των πόρων του κράτους πρωτίστως διά παραγωγικούς σκοπούς»), ενώ συνολικά οι στόχοι πάλης εντάσσονταν σε ένα «μίνιμουμ πρόγραμμα» («πρόγραμμα σημερινών απαιτήσεων»), γεγονός που βάρυνε αρνητικά στην επεξεργασία του Προγράμματός του.

Τέκνο της ανάγκης

Η ίδρυση του ΚΚΕ ήταν νομοτελειακή κατάληξη μιας μακροχρόνιας διαδικασίας, που οδήγησε στη συνένωση της επαναστατικής κοσμοθεωρίας με το εργατικό κίνημα, στο επαναστατικό προλεταριακό κόμμα. Η οργανική συνύπαρξη της θεωρίας με το κίνημα προϋποθέτει μια μεγάλη περίοδο διεργασιών, που έχει σχέση, αφενός, με τη διάδοση του μαρξισμού, αφετέρου, με την πολιτική συνείδηση της ίδιας της εργατικής τάξης και την κατάκτηση πείρας και οργάνωσής της σε δικούς της φορείς για τα δικά της συμφέροντα. Αλλά και η ύπαρξη αυτών των προϋποθέσεων σημαίνει ότι η κοινωνική εξέλιξη έχει δημιουργήσει τους παράγοντες που γεννούν αυτές τις προϋποθέσεις. Οπως η ύπαρξη και εδραίωση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, έτσι που να υπάρχει εργατική τάξη και να έχει αρχίσει η συγκέντρωσή της, αλλά και η δράση πρωτοπόρων διανοητών για την επεξεργασία, τη θεμελίωση και τη διάδοση της επιστημονικής κοσμοθεωρίας και, κυρίως, τη διάδοσή της μέσα στην εργατική τάξη.
Τέτοιες ήταν οι συνθήκες που επικρατούσαν στην Ελλάδα στις αρχές του 20ού αιώνα, αλλά κυοφορούνταν από το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα.
Αρχικά το ΚΚΕ ιδρύθηκε με την ονομασία Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος (ΣΕΚΕ). Στο δεύτερο Συνέδριό του, που συνήλθε τον Απρίλη 5 - 12 (18 - 25) του 1920 και αποφάσισε την προσχώρηση στην Γ' Κομμουνιστική Διεθνή και την αποδοχή των Αρχών και των Ψηφισμάτων της, αποφασίστηκε να προστεθεί στον τίτλο του Κόμματος η λέξη «Κομμουνιστικό» και έτσι το Κόμμα ονομαζόταν Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος (Κομμουνιστικό), ΣΕΚΕ (Κ).
Στην Απόφαση του Συνεδρίου διαβάζουμε: «Η μεταβίβασις από του αστικού εις το σοσιαλιστικόν καθεστώς δε δύναται να γίνη με καμμίαν μεταρρύθμισιν της μορφής του πολιτεύματος επί το δημοκρατικώτερον, αλλ' ότι μόνον διάμεσος σταθμός είναι η δικτατορία της εργατικής τάξεως μέχρις ότου δημιουργηθούν όλοι οι αναγκαίοι όροι διά την κατάργησιν των τάξεων».
Τη μετονομασία του σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας την αποφάσισε το τρίτο έκτακτο Συνέδριό του, που συνήλθε από τις 26 Νοέμβρη έως τις 3 Δεκέμβρη του 1924. Το Συνέδριο, ομόφωνα, δέχτηκε όλες τις Αποφάσεις της Κομμουνιστικής Διεθνούς και από ΣΕΚΕ (Κ) μετονομάστηκε σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (Ελληνικό Τμήμα της Κομμουνιστικής Διεθνούς), ΚΚΕ (ΕΤΚΔ).
Παρά τις αδυναμίες και τις θεωρητικές ανεπάρκειες, τα ντοκουμέντα, που ψήφισε το πρώτο Συνέδριο και ιδιαίτερα το πρώτο σοσιαλιστικό Πρόγραμμα, είναι πραγματικά ιστορικά, όχι μόνο γιατί η εργατική τάξη απέκτησε καθοδηγητικό ντοκουμέντο για την ανάπτυξη του ταξικού αγώνα, αλλά και γιατί διατυπώνει πρωτοπόρες πολιτικές διεκδικήσεις, αναδεικνύοντας στη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο ότι το Κόμμα εξέφραζε την πιο φωτεινή σκέψη της εποχής.

16 Νοεμβρίου, 2019

ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΟΝΕΙΡΕΥΟΝΤΑΙ ΔΙΚΤΑΤΟΡΕΣ "ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ"...



Στις 25/10/2019 παραμονές της εθνικής επετείου, όπου ο ελληνικός λαός ύψωσε το ανάστημα του απέναντι στο φασισμό λέγοντας το μυριόστομο «ΟΧΙ», επέλεξε ο συνεργάτης της εφημερίδας σας Διονύσης Τσιριγώτης ο οποίος έχει και τον τίτλο του επίκουρου καθηγητή και μάλιστα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας να πλέξει το εγκώμιο στον φασίστα δικτάτορα Ι. Μεταξά σε ένα εντελώς ανιστόρητο άρθρο.
Προκαλεί εντύπωση δε ότι στο ολοσέλιδό του άρθρο καμία αναφορά δεν κάνει σε ιστορικές πηγές παρ’ όλα αυτά αναφέρει τουλάχιστον δυο φορές για την υψηλή στρατηγική του Ι. Μεταξά αραδιάζοντας και πολλές μεγαλόστομες φράσεις. 

Τον δε φασίστα δικτάτορα Μεταξά τον αναφέρει ως Πρωθυπουργό, λησμονώντας προφανώς τον τρόπο που πήρε την εξουσία, τα ρετσινόλαδα και τις φάλαγγες, με την συναίνεση του αστικού κόσμου τραπεζιτών, βιομηχάνων και του αστικού πολιτικού κόσμου.
Θυμίζουμε ότι στελέχη της κυβέρνησης Μεταξά μεταξύ άλλων ήταν ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Α. Χατζηκυριάκος, ο Διοικητής της Εθνικής Τράπεζας Δ. Μάξιμος, Πεσματζόγλου (Τράπεζα Αθηνών), ενώ την πλήρη στήριξη τους έδιναν οι Μποδοσάκης, Λαναράς, τα εκδοτικά συγκροτήματα Λαμπράκη (Ελεύθερο Βήμα), Βλάχου (Καθημερινή) κ.ά.

Μετά την 4η Αυγούστου τα αστικά κόμματα διαλύθηκαν με διάταγμα, στο οποίο ελάχιστοι αστοί πολιτικοί αντέδρασαν, ενώ μερικοί εξ’ αυτών εξορίστηκαν (Γ. Παπανδρέου, Π. Κανελλόπουλος, Θ. Τσάτσος, Γ. Καφαντάρης, Αλ. Μυλωνάς κ.ά)
Ποια ήταν η κατάσταση στον Ελληνικό Στρατό;
Ο Αλέξανδρος Παπάγος αρχηγός του ΓΕΣ γράφει σχετικά 
«Ουδέποτε η κυβέρνησις μεταξύ των σκοπών της στρατιωτικής μας προπαρασκευής είχε θέσει και τον της αντιμετωπίσεως ενός πολέμου κατά της Ιταλίας. Ότε , όμως τον Απρίλιον του 1939, τα ιταλικά στρατεύματα κατέλαβαν την Αλβανίαν , το ζήτημα της αντιμετωπίσεως του ιταλικού κινδύνου εν αμέσω ή προσεχή μέλλοντι ετίθετο πλέον υπό στρατιωτικής πλευράς »
Γενικά η δικτατορία της 4ης Αυγούστου δεν έκανε καμία ενέργεια που θα μπορούσε να εξασφαλίσει στη χώρα καλύτερες συνθήκες για την αντιμετώπιση της ενδεχόμενης επίθεσης . 
Φαίνεται να εμφανίζεται ως ουδέτερη απέναντι στους εμπόλεμους όχι από φιλειρηνική διάθεση αλλά εξ’ αιτίας των αντιφάσεων της εξωτερικής της πολιτικής η οποία στηριζόταν στην αγγλοφιλία των ανακτόρων αλλά και στις συμπάθειες του Μεταξά και της κλίκας τους προς το χιτλεροφασισμό.
Σε αυτό το σημείο πρέπει να ξεκαθαρίσουμε το εξής: Παρ΄ ότι η κυβέρνηση Μεταξά διατηρούσε καλές σχέσεις με τη χιτλερική Γερμανία και πρωτοκλασάτοι του ναζισμού, όπως ο Γκέμπελς κ.ά., είχαν επισκεφτεί την Ελλάδα και στελέχη της κρατικής ασφάλειας είχαν εκπαιδευτεί στα βασανιστήρια και στην αντικομμουνιστική δίωξη στις σχολές του Χίμλερ, ωστόσο σε καμία περίπτωση αυτή η στάση δεν σήμαινε μετακίνηση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής προς το φασιστικό στρατόπεδο. 
20 Σεπτεμβρίου 1936 Ο  Έλληνας δικτάτορας έχει κλείσει ένα μήνα στην εξουσία μετά το πραξικόπημα του Αυγούστου του 1936 και ποζάρει  μαζί με τον πανίσχυρο Γερμανό Υπουργό Προπαγάνδας του Χίτλερ, στη βεράντα του Ναυτικού Ομίλου με φόντο το Μικρολίμανο και την Καστέλα.

Αυτό συνέβαινε γιατί το συντριπτικά μεγάλο τμήμα της αστικής τάξης στην Ελλάδα και ιδιαίτερα το εφοπλιστικό κεφάλαιο λόγω των συμφερόντων του και των πολύχρονων δεσμών του με την αστική τάξη της Βρετανίας από τη γέννηση του ελληνικού κράτους είχε επιλέξει τη συμπόρευση με τη βρετανική πολιτική .
Ήδη από το 1934 ο Μεταξάς είχε δηλώσει 
«Η Ελλάς δύναται να θέσει ως δόγμα πολιτικόν ότι εν ουδεμία περιπτώσει δύναται να ευρεθή εις στρατόπεδον αντίθετον εκείνου εις τον οποίον ευρίσκετο η Αγγλία ».
Εξάλλου η αστική τάξη στην Ελλάδα είχε διασπαστεί στη διάρκεια του Α’ παγκοσμίου πολέμου και μάλιστα με αιματηρό τρόπο αλλά τελικά είχε υπερισχύσει και τότε η βενιζελική πλευρά που τασσόταν αναφανδόν με το μέρος της ΑΝΤΑΝΤ (Βρετανία – Γαλλία). 
Έτσι τα περί ουδετερότητας που ισχυριζόταν ο Μεταξάς ότι χαρακτήριζαν την εξωτερική πολιτική της Κυβέρνησης δεν είχαν πραγματικό αντίκρισμα.
Ο πρεσβευτής της Ιταλίας Ε. Γκράτσι έγραψε: 
« Στις 13 Απρίλη του 1939 η Γαλλία και Μ. Βρετανία ανήγγελον δημόσια την χορήγησιν της εγγύησεως ων εις την Ελλάδα. Η χορήγησις της εγγυήσεως ταύτης και υπό της Ελλάδος αποδοχή της επροκάλεσεν ζωηρότατη δυσφορία εις το Παλάτσο Βενέτσια.»
Η μεταξική δικτατορία παραμονές του πολέμου, με τους βαρύς φόρους και τους υποχρεωτικούς εράνους που είχε επιβάλλει είχε απομυζήσει τεράστιους πόρους από την εθνική οικονομία και το λαό, δήθεν για την άμυνα της χώρας , ενώ τους σπαταλούσε για την συντήρηση των χαφιέδικων μηχανισμών της και για προπαγανδιστικούς σκοπούς 
όπως τη συγκρότηση στρατιάς χαφιέδων, την οργάνωση της φασιστικής ΕΟΝ (Εθνική Οργάνωση Νεολαίας) και διασπαθίστηκαν για ιδιοτελής σκοπούς.
Την ώρα του πολέμου φάνηκε καθαρά η έλλειψη σοβαρής προετοιμασίας και ο εφοδιασμός του στρατού με πολεμικό υλικό. 
Ο στρατός δεν είχε δικά του μεταγωγικά μέσα ενώ οχυρωματικά έργα είχαν γίνει μόνο στα σύνορα προς την Βουλγαρία (γραμμή Μεταξά) αδιαφορώντας για την κύρια απειλή της Ιταλίας που προερχόταν από την Αλβανία . 
Ο αρχηγός του Γενικού επιτελείου Ναυτικού, ναύαρχος Φωκάς αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «τα πολεμικά πλοία και τα 5 υποβρύχια σε οποιοδήποτε άλλο κράτος θα ήταν εκτός υπηρεσίας»
Εντύπωση προκαλεί ότι ο ιστορικός κ. Τσιριγώτης «δεν γνωρίζει» το σχέδιο αντιμετώπισης ΙΒ που καθόριζε την γραμμή άμυνας Άραχθος Ποταμός – Ζυγός Μετσόβου- Όρλιακας –Βενέτικος Ποταμός –Καμπή Αλιάκμονα – Στενά Πόρτας – Βέρμιο –Καϊμακτσαλάν.
Το σχέδιο αυτό προέβλεπε την εγκατάλειψη της Ηπείρου με τις πόλεις Γιάννενα – Άρτα- Πρέβεζα και του μεγαλύτερου μέρους της Δυτικής Μακεδονίας με τις πόλεις Καστοριά Φλώρινα – Κοζάνη και άμυνα σε απόσταση 120 χλμ από τα ελληνοαλβανικά σύνορα.
Το σχέδιο ΙΒ προκάλεσε γενική δυσφορία στους ειδικούς και πατριώτες αξιωματικούς και το ΓΕΣ υποχρεώθηκε τον Σεπτέμβρη του 1939 στην παραλλαγή του ΙΒα σχεδίου αντιμετώπισης της ιταλικής επίθεσης το οποίο προέβλεπε την άμυνα στις φυσικά οχυρές τοποθεσίες κατά μήκος σχεδόν των ελληνοαλβανικών συνόρων.
Επιπλέον η Κυβέρνηση της δικτατορίας του Μεταξά με σειρά αντιδημοκρατικές ενέργειες όπως η κατάργηση του συντάγματος, η διάλυση των πολιτικών κομμάτων η κατάλυση των δημοκρατικών ελευθεριών , η φίμωση του τύπου (των μη διαφωνούντων), ο άγριος διωγμός των δημοκρατικών πολιτών και ιδιαίτερα των κομμουνιστών και η συστηματική διάδοση της φασιστικής ιδεολογίας διασπούσε το εσωτερικό μέτωπο και αποδυνάμωνε την αμυντική ικανότητα της Ελλάδας. 
Να υπενθυμίσουμε εδώ το έγκλημα της παράδοσης των πολιτικών κρατουμένων κομμουνιστών στους Ναζιστές στην Ακροναυπλιά.
Μετά από μια σειρά προκλήσεων με αποκορύφωμα τον τορπιλισμό της Έλλης στις 28 Οκτωβρίου ο ιταλός πρεσβευτής στην Αθήνα, Γκράτσι, επέδωσε στο Μεταξά το τελεσίγραφο του Μουσολίνι . 
Η επίθεση του ιταλικού στρατού ξεκίνησε πριν ακόμη λήξει η τρίωρη προθεσμία που όριζε το τελεσίγραφο.
Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου η κυβέρνηση Μεταξά ανήγγειλε ότι η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο κατά της χώρας μας. 
Μέσα σε λίγη ώρα οι δρόμοι της Αθήνας και όλων των μεγάλων πόλεων και κωμοπόλεων πλημμύρισαν από πλήθη λαού που σχημάτισαν παντού ογκώδεις διαδηλώσεις .
Χιλιάδες έφεδροι κατευθύνονταν μαζικά στα κέντρα στράτευσης , μπροστά στα μάτια των αστυνομικών αρχών οι διαδηλωτές φώναζαν ρυθμικά «θάνατος στο φασισμό». Ήταν το πραγματικό ‘ΟΧΙ που είπε ο ελληνικός λαός.
Μια άγνωστη πτυχή.

Από την πρώτη στιγμή της Ιταλικής επίθεσης το ΚΚ Ιταλίας με δημόσια διακήρυξη του κατήγγειλε τους φασίστες ηγέτες γι αυτόν τον πόλεμο και έλεγε μεταξύ άλλων « ο ιταλικός λαός δεν έχει κανένα συμφέρον να καταλάβει το έδαφος της Ελλάδας και να στερήσει την λευτεριά από τον ελληνικό λαό, με τον οποίο πρέπει και μπορούμε να ζήσουμε ειρηνικά».
Αυτή η εκδήλωση διεθνιστικής αλληλεγγύης προς τον ελληνικό λαό, ήταν ταυτόχρονα και στάση υπέρ των συμφερόντων του ιταλικού λαού. 
Για την ιταλική κυβέρνηση η στάση του Κ.Κ. Ιταλίας συνιστούσε προδοσία.
Για όσους ονειρεύονται δικτάτορες και δικτατορίσκους 
τάχα μου πατριώτες και φιλολαϊκούς, υπάρχει στον αντίποδα τους ένας περήφανος λαός που παρόλη την πείνα και την εξαθλίωση του ύψωσε το ανάστημα του και αντιμετώπισε κατά σειρά τους Ιταλούς, τους Γερμανούς, τους Βρετανούς και τους Αμερικάνους γράφοντας ένδοξες στιγμές ηρωισμού και αντίστασης, με το έπος της Αλβανίας , την Εθνική Αντίσταση και τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδος δείχνοντας το δρόμο πως οι λαοί από δούλοι γίνονται ελεύθεροι.
Γιώργος Κωνσταντίνου
Μέλος της Ε.Π. Δυτικής Ελλάδας του Κ.Κ.Ε.
Πρόεδρος Ε.Κ.Ζ.
https://lszante.blogspot.com/2019/11/t.html?m=1&fbclid=IwAR2I5NqCE5f7P_BVacFRLKcjXdtUalAkMof-fEra4s-ZU7A-IK9g0ipMLF8

06 Οκτωβρίου, 2019

ΟΙ "ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΟΣΥΜΜΟΡΙΤΕΣ" ΞΑΝΑ ΣΤΟ ΘΑΝΑΤΟΝΗΣΙ, ΑΠΟΤΙΟΥΝ ΦΟΡΟ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΥΣ ΑΛΥΓΙΣΤΟΥΣ...


ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ

Στην τελική ευθεία οι εργασίες για την ανέγερση του μνημείου στη Γυάρο (ΦΩΤΟ)

Στον ιστορικό τόπο της Γυάρου, εκεί όπου χιλιάδες κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν, βασανίστηκαν, πολλοί από αυτούς άφησαν και την τελευταία πνοή τους, ολοκληρώνονται αυτές τις μέρες οι εργασίες για την τοποθέτηση του Μνημείου που έστησε προς τιμήν τους το ΚΚΕ.
Τα αποκαλυπτήρια θα γίνουν σε εκδήλωση που διοργανώνει η ΚΕ του ΚΚΕ το Σάββατο 12 Οκτώβρη, με ομιλητή τον ΓΓ της ΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα.
Για την επίσκεψη στη Γυάρο οργανώνεται αποστολή, που θα αναχωρήσει το πρωί εκείνης της μέρας από το λιμάνι του Λαυρίου. Οι θέσεις είναι περιορισμένες και προτεραιότητα θα δοθεί στους αγωνιστές που εξορίστηκαν ή φυλακίστηκαν στο θανατονήσι, καθώς και στις οικογένειές τους.
Δηλώσεις συμμετοχής γίνονται μέσω των Κομματικών Οργανώσεων έως και τη Δευτέρα 7 Οκτώβρη (πληροφορίες Κομματική Οργάνωση Αττικής: 210 52 82 607, ώρες: 10.00-17.00).
Πίσω από την κατασκευή και την τοποθέτηση του Μνημείου βρίσκεται ένας τεράστιος αριθμός εργατοωρών, που έχουν ήδη αναλωθεί, για να είναι έτοιμο το Κόμμα να ανακοινώσει την αποκάλυψη του Μνημείου πάνω στο θανατονήσι. Κι ακόμα περισσότερα είναι τα φορτία της συγκίνησης...
«Ηταν μακρύς ο δρόμος ως εδώ», έγραψε ο ποιητής, «τώρα είναι δικός σου αυτός ο δρόμος», μας μήνυσε.
Η μία επίσκεψη διαδεχόταν την άλλη, αναγνωρίστηκε ο τόπος, συγκεντρώθηκε υλικό. Ανακοινώθηκε ο διεθνής διαγωνισμός για το Μνημείο, έγινε ενημέρωση των καλλιτεχνών, κατατέθηκαν τα υποψήφια έργα, επιλέχθηκε του Αντώνη Μυρωδιά, κατατέθηκε το αίτημα στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων. Άρχισε παράλληλα η συγκέντρωση χρημάτων για την εκτέλεση αυτού του γιγάντιου έργου και παράλληλα άρχισαν στο μηχανουργείο των αδελφών Παπαδάκη οι εργασίες για την κατασκευή του.
Έγινε η παραλαβή του Μνημείου. Κι ένα απόγευμα ξεκίνησε το ταξίδι για το νησί. Τέτοια λαχτάρα, που μέσα στη νύχτα, στις 2 π.μ. για την ακρίβεια, άρχισαν χωρίς σταματημό έως το απόγευμα της άλλης μέρας το ξεφόρτωμα, το καθάρισμα των δρόμων που θα περνούσαν τα βαριά αντικείμενα, το στήσιμο μιας κατασκήνωσης στα ίδια τα κελιά των κρατουμένων...
Κι ύστερα, πάντα χωρίς σταματημό, τα θεμέλια, το μοντάρισμα, η ανύψωση. Μέρες και νύχτες στη σειρά. Βούρκωμα σκέτο η στιγμή που μια κόκκινη σημαία, η σημαία του ΚΚΕ, σηκώθηκε ψηλά στην κορφή του Μνημείου. Για τους πάνω από 20.000 αγωνιστές που πέρασαν από αυτό το κολαστήριο, για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ, για όλους εκείνους που άφησαν την τελευταία τους πνοή σε αυτόν τον αγώνα.
Είναι ακόμα αρκετά να γίνουν για να πάρει το Μνημείο την τελική του μορφή, το σίγουρο, που βεβαιώνουν με την ακούραστη προσπάθειά τους οι σύντροφοι που δουλεύουν πάνω στο νησί, είναι ένα: Στις 12 του Οκτώβρη μια κόκκινη στρατιά θα αποδώσει τιμές πάνω στο βράχο!
***
*«Εργάτες που έχουνε ψυχή, κάνουν ρωγμή στο χρόνο... »
Ιδιαίτερα σημαντική για την υλοποίηση του Μνημείου ήταν η συμβολή όλων των εργαζομένων στα μηχανουργεία των αδερφών Παπαδάκη και του Δήμου Βασίβαγλη.
Χαρακτηριστική είναι η μαντινάδα που έστειλε ο Μιχάλης Παπαδάκης στην ομάδα που έστησε το Μνημείο στη Γυάρο:
«Εργάτες που έχουνε ψυχή
κάνουν ρωγμή* στο χρόνο.
Μνημείο στήνουνε τρανό
για την τιμή και μόνο.
Συντρόφους να τιμήσουνε
εκεί που μαρτυρήσαν.
Στης Γυάρου το ξερόνησο
ζωή και νιάτα αφήσαν».
Από την πλευρά του ο Δήμος Βασίβαγλης σε δήλωσή του στον «Ριζοσπάστη» ανέφερε: «Γεννήθηκα κι εγώ σε μια οικογένεια αγωνιστών, που όπως τόσες άλλες πάλεψαν για να έρθουν καλύτερες μέρες. Και ο πατέρας μου ήταν εξόριστος στη Γυάρο. Ετσι και το δικό μου μερτικό ήταν μια ελάχιστη συμβολή, ένας φόρος τιμής σε όλους αυτούς που πάλεψαν, έδωσαν ακόμα και τη ζωή τους... Η χαρά είναι μεγάλη για το τι καταφέραμε. Ενα Μνημείο που μας υπενθυμίζει ότι άμα δεν αγωνιστούμε, τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει».
* «Ρωγμή» είναι ο τίτλος με τον οποίο το έργο συμμετείχε στον πανελλαδικό διαγωνισμό της ΚΕ του ΚΚΕ.
****
**Φόρος τιμής και φάρος στο μέλλον το Μνημείο του ΚΚΕ
  • Στα αποκαλυπτήρια στις 12 Οκτώβρη θα μιλήσει ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δ. Κουτσούμπας
  • Με τη συμβολή και την αυταπάρνηση δεκάδων μελών και φίλων του Κόμματος, ολοκληρώνεται ένα δύσκολο και απαιτητικό έργο
Από τις εργασίες πάνω στο νησί
Από τις εργασίες πάνω στο νησί
Στον ιστορικό τόπο της Γυάρου, εκεί όπου χιλιάδες κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν, βασανίστηκαν, πολλοί απ' αυτούς άφησαν και την τελευταία πνοή τους, ολοκληρώνονται αυτές τις μέρες οι εργασίες για την τοποθέτηση του Μνημείου που έστησε προς τιμήν τους το ΚΚΕ.
Τα αποκαλυπτήρια θα γίνουν σε εκδήλωση που διοργανώνει η ΚΕ του ΚΚΕ το Σάββατο 12 Οκτώβρη, με ομιλητή τον ΓΓ της ΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα.
Για την επίσκεψη στη Γυάρο οργανώνεται αποστολή, που θα αναχωρήσει το πρωί εκείνης της μέρας από το λιμάνι του Λαυρίου. Οι θέσεις είναι περιορισμένες και προτεραιότητα θα δοθεί στους αγωνιστές που εξορίστηκαν ή φυλακίστηκαν στο θανατονήσι, καθώς και στις οικογένειές τους.
Δηλώσεις συμμετοχής γίνονται μέσω των Κομματικών Οργανώσεων έως και τη Δευτέρα 7 Οκτώβρη (πληροφορίες Κομματική Οργάνωση Αττικής: 210 52 82 607, ώρες: 10.00-17.00).
Με πείσμα και αυταπάρνηση
Το Μνημείο της Γυάρου εντάσσεται κι αυτό με τη σειρά του σε ένα δίκτυο ιστορικών χώρων και μνημείων που φιλοτέχνησε το ΚΚΕ, τιμώντας την 100χρονη Ιστορία του, τις κορυφαίες στιγμές και τους χιλιάδες αλύγιστους της ταξικής πάλης, συμβάλλοντας να διατηρηθεί η μνήμη ζωντανή. Κάνοντας πράξη το λόγο του ποιητή, «τα δακτυλικά τους αποτυπώματα δεν είναι μονάχα στα μητρώα των φυλακών, είναι οι πυκνές σιδηροδρομικές γραμμές που διασχίζουν το μέλλον...».
Δουλειά μέρα και νύχτα για να είναι όλα έτοιμα στην ώρα τους
Δουλειά μέρα και νύχτα για να είναι όλα έτοιμα στην ώρα τους
Το Μνημείο φιλοτέχνησε ο γλύπτης Αντώνης Μυρωδιάς, ο οποίος ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα της ΚΕ και συμμετείχε με πολλούς ακόμα στον πανελλήνιο καλλιτεχνικό διαγωνισμό για τα Μνημεία σε Γυάρο και Μακρόνησο.
Πέρα από τον δημιουργό, για τη φιλοτέχνηση και εγκατάσταση του Μνημείου συνέβαλαν με χαρακτηριστική αυταπάρνηση, δίχως να λογαριάζουν κόπο και θυσίες, δεκάδες μέλη και φίλοι του Κόμματος. Μια ομάδα απ' αυτούς, κοντά σαράντα άνθρωποι, αναχώρησε στις 23 Σεπτέμβρη για τη Γυάρο, όπου όλες αυτές τις μέρες δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους για να είναι όλα έτοιμα στις 12 Οκτώβρη. Για να ξοφληθεί έστω κι ένα μέρος από το χρέος σ' αυτήν την υπέρτατη θυσία των αλύγιστων...
Υπερνικώντας εμπόδια και δυσκολίες
Την εγκατάσταση του Μνημείου στη Γυάρο, έργο καθόλου εύκολο, δεν την ανέλαβε φυσικά κάποια τεχνική εταιρεία, αλλά μια ομάδα κομμουνιστών οικοδόμων, μηχανικών και άλλων ειδικοτήτων.
«Αυτό πρακτικά σήμαινε ότι άνθρωποι που το ενοποιητικό τους στοιχείο είναι το Κόμμα, έμαθαν πολύ γρήγορα να συντονίζονται και να λειτουργούν σαν μια καλοδουλεμένη ομάδα, συζητώντας, σχεδιάζοντας, αποφασίζοντας και πειθαρχώντας» μας λέει ο Γιώργος Μητρόπουλος, πολιτικός μηχανικός, κάνοντας έναν σύντομο απολογισμό της δουλειάς που προηγήθηκε και την οποία παρακολούθησε σε όλα της τα στάδια.

Παράλληλα με τη φιλοτέχνηση, ξεκίνησαν και όλες οι εργασίες για την εγκατάσταση του μνημείου, σε ένα νησί ακατοίκητο, με πολύ δύσκολη πρόσβαση. «Η πρώτη επίσκεψη στο νησί έγινε τον Μάρτη», θυμάται ο Γ. Μητρόπουλος. «Είχαν προηγηθεί βέβαια οι πρώτες συζητήσεις, ψάξιμο στους χάρτες για τις προσβάσεις κ.λπ. Οι πληροφορίες ήταν ελλιπείς. Γι' αυτό και τέθηκε ως πρώτο ζήτημα η επίσκεψη στο νησί, για να δούμε τους χώρους, να γίνει μια τοπογραφική αποτύπωση, τα υψόμετρα».
Μας εξηγεί ότι «μιλάμε για ένα ξερονήσι, με την προβλήτα του κατεστραμμένη. Ετσι, τίποτα δεν μπορούσε να αφεθεί στην τύχη. Υπήρχε αυστηρό χρονοδιάγραμμα έχοντας πλήρη επίγνωση των εργασιών και της αλληλουχίας τους.
Οταν κάνεις ένα κλασικό έργο, πάντα υπάρχει η δυνατότητα άμα χαλάσει κάτι, να φτιαχτεί σε κάποιο κοντινό συνεργείο κ.ο.κ. Στη δικιά μας περίπτωση σήμαινε ότι για να βρεθεί ανταλλακτικό, μπορεί να πήγαινε πίσω η δουλειά μέχρι και τρεις μέρες. Αυτό δεν υπήρχε σαν ενδεχόμενο και έτσι, ό,τι ήταν δυνατόν - στο ανθρώπινο μέτρο - να προβλεφθεί ότι θα χάλαγε, υπήρχε εφεδρεία».
Η πρώτη...
Η κουβέντα φτάνει στην πρώτη μέρα που έφτασε συγκροτημένα η ομάδα στο νησί.
«Φτάσαμε βράδυ, 2 η ώρα τη νύχτα. Η πρώτη μέρα ήταν καθοριστική για την επιτυχία όλης της επιχείρησης.
Μόλις φτάσαμε, εξασφαλίσαμε το "χαλαρό" κομμάτι της παραλίας από άποψη χώματος, για να πατηθεί, προκειμένου να κατέβουν τα βαριά φορτηγά και να μην κολλήσουν. Στη συνέχεια, καθαρίσαμε δύο δρόμους: Ο ένας ήταν ο εργοταξιακός και ο άλλος οδηγούσε στη διαμονή και την επιμελητεία μας.
Αφού άνοιξαν οι δύο δρόμοι, ξεκινήσαμε να ανεβάζουμε τα υλικά. Το σχέδιο δεν ήταν απλά να αδειάσουμε το καράβι, αλλά πρώτα να μεταφερθούν τα οικοδομικά υλικά, για να έχουν δουλειά οι οικοδόμοι. Να μη χαθεί ούτε λεπτό!
Παράλληλα, άρχισε να στήνεται η επιμελητεία. Αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να ανέβουν οι γεννήτριες, οι αντλίες με τις αντίστοιχες σωληνώσεις, για να τραβάμε νερό από το πηγάδι, που το είχαμε εντοπίσει από τις επισκέψεις μας. Είχαμε δει ότι το νερό δεν είναι αλμυρό, άρα κάνει και για τη σκυροδέτηση. Μετά, να στηθούν τα ηλεκτρολογικά.
Αφού εξασφαλίσαμε τα παραπάνω, δώσαμε όλες μας τις δυνάμεις προκειμένου να ξεφορτώσουμε το πλοίο και να πάνε τα πράγματα στον προσωρινό χώρο απόθεσης, που είχε επιλεχθεί από πριν, για να προλάβουμε τους χρόνους μεταφοράς.
Και τα καταφέραμε! Αδειάσαμε τα πράγματα από το καράβι. Μιλάμε για δεκάδες τόνους υλικών και μηχανημάτων.
Και μετά από 16 ώρες δουλειάς και 20 λεπτά διαλείμματος, πριν ακόμα βραδιάσει, είχαμε καταφέρει να έχουμε στήσει όλα αυτά τα πράγματα! Στις 20.30 καθόμασταν έξω από τον τόπο διαμονής μας, κοιτάζαμε τη θάλασσα και τρώγαμε...».
...και η τέταρτη μέρα
Και όσο για το ποια είναι η μέρα που ξεχωρίζει, δεν υπάρχει δισταγμός. «Η πιο συγκινητική στιγμή ήταν όταν καταφέραμε και στήσαμε το Μνημείο, όταν καταφέραμε δηλαδή να "κουμπώσουν" τα δύο μεταλλικά κομμάτια πάνω στη βάση τους. Και δεν ήταν καθόλου εύκολο. Αν σκάψεις το έδαφος, τα πρώτα 2 μέτρα είναι κατακερματισμένος βράχος ανακατεμένος με χώμα. Δεν είναι καλό έδαφος. Είναι σαθρό. Και ο γερανός έπρεπε να πλησιάσει στο σκάμμα, για να σηκώσει όλο αυτό το μνημείο, που το κάθε του κομμάτι ζύγιζε τόνους... Και δεν έπαιζες μόνο με τον χρόνο, αλλά και με τον άνεμο. Ανά τρεις ώρες παίρναμε την πρόγνωση. Οταν ο γερανός έπαιρνε τα κομμάτια, για να τα βάλει κάθετα έπρεπε να υπάρχει σχετική άπνοια.
Οταν αυτό τελείωσε, όλη αυτή η ανακούφιση εκφράστηκε με το τραγούδι "Τα οχυρά της Νάουσας", τα δάκρυα, τα χειροκροτήματα και τα σφυρίγματα! Δεν έχω ξαναζήσει τέτοιο. Βγήκε αυθόρμητα από μέσα μας. Αυτό έγινε την τέταρτη μέρα».
Καταλάβαινες πού βρισκόσουν
Μια άλλη στιγμή που ξεχωρίζει από την παραμονή τους στη Γυάρο, ήταν η πεζοπορία στους όρμους. «Στο νησί, έτσι κι αλλιώς, δεσπόζει η φυλακή. Ενα κτίριο που σου δημιουργεί βάρος. Ακόμα πιο πολλά όμως αντιληφθήκαμε, όταν περπατήσαμε στους όρμους. Περπάταγες δίπλα στα χαλάσματα και φανταζόσουν τους εξόριστους, τις σκηνές τους... Να βλέπεις ολόκληρους όρμους, που είναι χτισμένοι με πεζούλες από πάνω μέχρι κάτω από τα χέρια των εξόριστων. Και να βλέπεις τα χαλάσματα... Καταλάβαινες πού βρισκόσουν...».


*****

***«Αγονος, άδενδρος, άνυδρος», μα και αιώνιο σύμβολο των αλύγιστων της ταξικής πάλης
Μια σύντομη αναδρομή στο θανατονήσι και την ιστορία του


«Τον Ιούλιον του 1947 το Γεν. Επιτελείον Στρατού ηξίωσεν επιτακτικώς την εκκένωσιν των φυλακών δι' ας υφίστατο κίνδυνος απελευθερώσεως των εν αυταίς κρατουμένων κομμουνιστών και εντεύθεν ενισχύσεως των δυνάμεων των κομμουνιστοσυμμοριτών (...) Ανέκυψεν ως εκ τούτου πρόβλημα οξύ και δύσκολον περί την μεταγωγήν των κρατουμένων εις μέρος ασφαλές και μη εκτεθειμένον εις κίνδυνον επιδρομής των αναρχικών (...) Η περί ης ο λόγος νήσος είναι ορεινή, δύσβατος, άγονος, άδενδρος, άνυδρος (...) η εν αυτή δε διαμονή εθεωρείτο και ήτο πράγματι αληθινόν κολαστήριον» (από έκθεση του εφέτου Ι. Μπιζίμη, 21 Αυγούστου 1953).
***
Το μαρτύριο της Συκιάς
«Συνέλθετε. Βρισκόσαστε στη Γιούρα, θα τα ξεχάσετε όλα όσα ξέρετε. Πας άφρων θα παταχθεί αμειλίκτως, πληρώνοντας το παράπτωμά του ακόμα και με τη ζωή του. Εχω δώσει διαταγή εις την φρουράν, για καθετί που θ' αντιληφθεί, ν' ανοίξει πυρ άνευ νεωτέρας μου διαταγής!».
«Μέναμε ακίνητοι - κανείς δεν ήτανε "άφρων" (...)»
(Από το συγκλονιστικό βιβλίο - ημερολόγιο φυλακής - του Αντρέα Νενεδάκη με τον τίτλο «Απαγορεύεται»).
***
Γυάρος, την είπαν και όχι άδικα Θανατονήσι. Την είπαν τόπο εξορίας. Ηταν μια φυλακή. Από το 1947 μέχρι το 1952, από το 1955 μέχρι το 1961 και από το 1967 μέχρι το 1974. Περισσότεροι από 18.000 την πρώτη περίοδο, κοντά στους 800 τη δεύτερη περίοδο και πάνω από 6.000 την τρίτη περίοδο.
Οι πρώτοι 551 κρατούμενοι από τις φυλακές της Καλαμάτας αποβιβάστηκαν στο νησί στις 11 Ιούλη του 1947.
Η Γυάρος ιδρύθηκε εξαρχής ως φυλακή, αν και δεν είχε κανένα κτίριο. Η πρώτη διαμόρφωση των χώρων (συρματοπλέγματα, πολυβολεία και κάποια καταλύματα για τους φύλακες) ξεκίνησε από κρατούμενους φαντάρους του Τάγματος Σκαπανέων του Αγίου Νικολάου Κρήτης, που τους έφεραν στο νησί στο τέλος Απρίλη του 1947.
Eurokinissi

Οι κρατούμενοι πετάχτηκαν στους πέντε όρμους της ανατολικής πλευράς του νησιού χωρίς καμιά υποδομή, σε ασφυκτικές συνθήκες διαβίωσης μέσα σε αντίσκηνα. Κάθε όρμος ήταν ένα στρατόπεδο κλεισμένο με συρματοπλέγματα ή μάντρες, που άρχιζε 2 - 3 μέτρα από τη θάλασσα και εκτεινόταν σε βάθος. Σε όλους τους όρμους υπήρχαν χτιστά φυλάκια με πολυβολεία και δωμάτια για τους φύλακες. Ολοι οι χώροι υπήρξαν χώροι βασανισμού, ακόμα και οι τουαλέτες που ανάγκαζαν τους κρατουμένους να τις καθαρίζουν με γυμνά χέρια, κάτω από ξυλοδαρμούς που τους έριχναν αναίσθητους στις ακαθαρσίες. Ακόμα και τα αναρρωτήρια, όπου εγκληματίες γιατροί χρησιμοποιούσαν τις ίδιες σύριγγες με σκοπό να μεταδίδονται οι ασθένειες ανάμεσα στους κρατούμενους.
Κάθε μαρτυρία που έχει δημοσιοποιηθεί για τη Γυάρο αποτελεί μαρτυρία φρίκης. Ολες μαζί μαρτυρούν το απύθμενο μίσος της αστικής τάξης για τον ταξικό της αντίπαλο, την εργατική τάξη και την πολιτική της έκφραση, το ΚΚΕ, αν και στο νησί δεν φυλακίστηκαν ούτε μόνο εργάτες, ούτε μόνο κομμουνιστές. Κι αυτό ακριβώς είναι που δείχνει πως η αστική τάξη όταν νιώθει για οποιονδήποτε λόγο ότι κινδυνεύει η κυριαρχία της αποκαλύπτεται ως αυτό καθαυτό που είναι: Μια τάξη σατράπης, μια τάξη που δεν της αρκεί η άγρια εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης, θέλει - επιδιώκει διαρκώς την απόλυτη καταρράκωση του αντίπαλου, ακόμα κι όταν αυτός είναι απλά ένας πολιτικός «συνοδοιπόρος», όπως ονόμαζε πάντα καθέναν που στεκόταν στην πλευρά του δίκιου, καθέναν που δεν ανεχόταν τη βαρβαρότητα.


Η αγριότητα της αστικής τάξης εκφράστηκε, για μια ακόμα φορά, εκείνη ειδικά την περίοδο, την ώρα που φούντωνε το αντάρτικο στα βουνά, την ώρα που ο αγωνιζόμενος λαός αρνούνταν να δεχτεί ότι τη λευτεριά που κατάκτησε με ποταμούς αίματος στη διάρκεια της Κατοχής, έπρεπε να την παραδώσει σ' αυτούς που όχι μόνο ήταν απόντες στον αγώνα, αλλά και μηχανεύονταν στη διάρκειά του την επιστροφή τους με ακόμα σκληρότερους για την εργατική τάξη όρους.
Μνημείο βαρβαρότητας
Η φυλακή - κάτεργο στη Γυάρο ιδρύθηκε από την επτακομματική κυβέρνηση του Δημητρίου Μάξιμου και λειτούργησε υπό τις επόμενες κυβερνήσεις (την βραχύβια κυβέρνηση Κωνσταντίνου Τσαλδάρη και τις διαδοχικές κυβερνήσεις του Θεμιστοκλή Σοφούλη), οπότε και κορυφώθηκε το όργιο της βίας σε βάρος των αγωνιστών. Ολες αυτές οι κυβερνήσεις είχαν ευρεία αστική συναίνεση (φιλελεύθεροι, κεντρώοι, δεξιοί, βασιλόφρονες, πρώην συνεργάτες των Γερμανών και εκλεκτοί των Βρετανών), ενώνοντας όλο το αστικό πολιτικό φάσμα ενάντια στον λαό.
Στη σύνθεση της κυβέρνησης που ίδρυσε τη Γυάρο συνυπήρξαν ο υπουργός Δικαιοσύνης Απόστολος Αλεξανδρής, παλιός συνεργάτης του Ελευθερίου Βενιζέλου, που στην περίοδο της Κατοχής πρωτοστάτησε για τη δημιουργία των Ταγμάτων Ασφαλείας στη Θεσσαλία, και ως υπουργός Εσωτερικών ο Γεώργιος Παπανδρέου, πρώην πρωθυπουργός της λεγόμενης Εθνικής Ενότητας, το 1944.
Την τεχνογνωσία για τη λειτουργία της φυλακής παρείχαν Αγγλοι και Αμερικανοί, με χαρακτηριστικότερο τον Αγγλο στρατιωτικό Τσαρλς Ουίκαμ (τον επονομαζόμενο και «κουλοχέρη»), με πείρα από τα κάτεργα των αποικιών.
Για τη διεύθυνση της φυλακής και την εξόντωση των κρατουμένων αξιοποιήθηκαν οι επαγγελματίες του είδους: Ο Γεώργιος Γλάστρας, που στην Κατοχή είχε θητεύσει στους Γερμανούς ως βασανιστής στο Στρατόπεδο «Παύλος Μελάς» στη Θεσσαλονίκη, και ο Μπουζάκης που στην προηγούμενη θητεία του ήταν διευθυντής στο Αναμορφωτήριο Ανηλίκων στην Κηφισιά. Υπό τις διαταγές τους είχαν έναν ολόκληρο στρατό από ένοπλους φύλακες, μπράβους και βασανιστές, ανάμεσά τους και ορισμένους ποινικούς κρατούμενους, χασισοπότες, δοσίλογους που τους εξαπέλυαν κατά των πολιτικών κρατουμένων.
Θα παραμείνει ανεξίτηλη στους αιώνες η κατακραυγή για τον βασανισμό χιλιάδων κρατουμένων στο θανατονήσι. Οι ίδιοι οι κρατούμενοι φρόντισαν τίποτα να μην ξεχαστεί.
Χιλιάδες περιπτώσεις βασανισμών, από την ίδρυση της Γυάρου έως το Σεπτέμβρη του 1950, καταγράφονται στο βιβλίο «ΓΙΟΥΡΑ - Ματωμένη Βίβλος», εκδόσεις «Νέα Ελλάδα».
Το βιβλίο γράφτηκε μυστικά από τους ίδιους τους κρατούμενους στη Γυάρο.
Οι χιλιάδες βασανισμοί, οι δολοφονίες, οι λοβιτούρες και οι κλεψιές των διοικητών και των χωροφυλάκων της Γυάρου συγκεντρώθηκαν μεθοδικά, καθαρογράφτηκαν με μικροσκοπικά γράμματα.
Υπεύθυνοι για τη συγκέντρωση αυτού του υλικού και την ταξινόμησή του ήταν ο Παρασκευάς Φουντουραδάκης και ο Πάνος Μιχαηλίδης.
Τα σχέδια τα έκαναν οι κρατούμενοι ζωγράφοι Ασαντούρ Μπαχαριάν και Μιχάλης Κρύσαλης.
Τα χειρόγραφα έβγαλε από τη Γυάρο ο Κώστας Μαραγκουδάκης, κρυμμένα στον διπλό πάτο μιας βαλίτσας.
Η έκδοση της «Ματωμένης Βίβλου» καταλαμβάνει 582 σελίδες. Κάθε γραμμή είναι και ένα στοιχείο, κάθε φράση και ένα συγκεκριμένο κατηγορητήριο. Ακόμα και τα σχέδια των κρατούμενων ζωγράφων αποτυπώνουν συγκεκριμένα γεγονότα βασανισμών και δολοφονιών.
Ρωγμή προκάλεσαν η οργάνωση, η αντίσταση, η αλληλεγγύη...
Η περίοδος 1947 - 1950 ήταν ιδιαίτερα σκληρή και δύσκολη για οργανωμένη ζωή ειδικά πάνω στη Γιούρα. Η συντριπτική πλειοψηφία των κρατουμένων ήταν αγωνιστές, διαπαιδαγωγημένοι από τους ανώτερους σκοπούς για τους οποίους παλεύει το ΚΚΕ. Παρά τις δυσκολίες, η οργανωμένη ζωή πήρε διάφορες μορφές. Η ίδια η λεπτομερής καταγραφή στο βιβλίο «Γιούρα Ματωμένη Βίβλος», στο ημερολόγιο του κάτεργου, δείχνει τα στοιχεία της οργάνωσης.
Η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατουμένων ήταν ένα όπλο αντίστασης. Η συλλογική προσπάθεια για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης μέσα από διαμαρτυρίες και καταγγελίες που έβγαιναν στη δημοσιότητα, ειδήσεις που έφταναν στο εξωτερικό έπαιζαν μεγάλο ρόλο. Πολλές φορές αξιοποιούσαν και τις αντιθέσεις και τις φαγωμάρες μεταξύ των κρατικών υπευθύνων του κάτεργου. Αλλοτε πάλι την καλή πρόθεση και κατανόηση ορισμένων από τους φύλακες και άλλους υπεύθυνους. Η συνωμοτικότητα και η προφύλαξη προετοίμαζαν μορφές μαζικής αντίστασης. Πολλές φορές αξιοποιήθηκαν οι όποιες ευκαιρίες, όπως διάφορες γιορτές για να δοθεί ανάταση.
Χαρακτηριστικά, στις 6 Δεκέμβρη 1948, γιορτή του Αϊ-Νικόλα, οι πολιτικοί κρατούμενοι στον Α' Ορμο άρχισαν δειλά - δειλά να εύχονται στους Νικόληδες από σκηνή σε σκηνή, να βρίσκονται οι συντοπίτες μεταξύ τους, ενώ δεν άργησαν να έρθουν τα τραγούδια. Και οι ευχές να ζήσουν όλοι οι Νικόληδες δεν αφορούσαν μόνο τους παρόντες, καθώς Νίκος ήταν και ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ, ο Νίκος Ζαχαριάδης. Ετσι το άκακο «να ζήσουν οι Νικόληδες», «να ζήσουν όσοι γιορτάζουν σήμερα» γινόταν ξέσπασμα ανάτασης από σκηνή σε σκηνή.
Το σύνθημα «πήγαινε πρόθυμα, δούλευε απρόθυμα» εφαρμοζόταν ως μαζική διαμαρτυρία στις αγγαρείες και την καταναγκαστική εργασία. 
Από την άλλη, οι κρατούμενοι κομμουνιστές έδιναν με ανιδιοτέλεια τον καλύτερό τους εαυτό για να αλληλοβοηθηθούν με τα χαρίσματά τους, τις τέχνες που κατείχαν, τη γενικότερη προσφορά τους στον δεσμώτη σύντροφο.
Τα λιγοστά βιβλία και άλλα έντυπα που γινόταν κατορθωτό να μπουν στη Γυάρο διαβάζονταν στις σκηνές, προκαλούσαν συζητήσεις. Ολοι φρόντιζαν για την καλλιέργεια του μορφωτικού τους επιπέδου.
Το να σκέφτεσαι τον σκοπό του αγώνα, το δίκαιο της υπόθεσης της εργατικής τάξης ήταν στήριγμα στις δυσκολίες.
Η στρατιωτική ήττα του ΔΣΕ το 1949 αντιμετωπίστηκε ως η απώλεια μιας μάχης σ' έναν μεγάλο αγώνα. Οι δυσκολίες δεν αντιμετωπίζονταν δίχως τα χωρατά, τα αστεία, τα πειράγματα, τη διακωμώδηση των δυσκολιών. Το τραγούδι, πότε σιγανό, πότε από μέσα ήταν ένα μέσο εσωτερικής αντίστασης, κόντρα στα καψώνια και τις σκληρές συνθήκες. Η αποφασιστική, η αλύγιστη στάση των αγωνιστών, σε συνδυασμό με τις διαμαρτυρίες, έφερε μικρές κατακτήσεις μέσα στο κάτεργο. Οπως και απόσπαση της επικοινωνίας ανάμεσα στους όρμους σε κάποιες περιόδους και περιστάσεις.
Εξόριστοι στη Γυάρο
***
Οι κρατούμενοι κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές του λαού και στις τρεις περιόδους λειτουργίας της φυλακής στη Γυάρο πέρασαν σκληρά μαρτύρια και βασανιστήρια, πιεζόμενοι να υπογράψουν δήλωση μετανοίας - αποκήρυξης του ΚΚΕ. Χιλιάδες είναι εκείνοι που παρέμειναν αλύγιστοι. Η στάση τους αυτή αποτελεί προσφορά πρώτου μεγέθους στην πάλη για καλύτερη κοινωνία, στην πάλη για το σοσιαλισμό - κομμουνισμό.
Οι χιλιάδες αλύγιστοι της ταξικής πάλης απέδειξαν πως η κοινωνική πρόοδος δεν μπορεί να ανακοπεί, να κατασταλεί, παρά τα πισωγυρίσματα και τις προσωρινές ήττες. 
Η κοινωνική πρόοδος δεν μπορεί να εγκλωβιστεί στο σκουριασμένο περίβλημα της εκμετάλλευσης, της αδικίας, της καταστολής.