Φιλενάδα Έτσι κλέβουν το Μυαλό του παιδιού Σου:

Βασικά Μαθήματα Ολοκληρωτισμού

Του ΚΩΣΤΑ ΛΟΥΛΟΥΔΑΚΗ (ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ)

Πόσο δύσκολο είναι να αποσπάσουμε το βλέμμα μας από την παραισθησιογόνα επίδραση της οθόνης μας; Ρητορικό το ερώτημα και δεν αναμένουμε απάντηση που ούτως ή άλλως δεν θα είχε ουσιαστική σημασία. Άλλωστε, οι περισσότεροι έχουν τόσο εθιστεί στην οθόνη που θα ήταν τεκμηριωμένο αν υποθέταμε πως θεωρούν την πραγματική ζωή τους μη υπάρχουσα καθώς δείχνουν ένα αδηφάγο ενδιαφέρον για τις ζωές των άλλων!

Ωραία λοιπόν, η πλειοψηφία έχει άγνοια της πραγματικής κατάστασης. Όμως, που είναι το πρόβλημα;

Το πρόβλημα είναι πως η βλαβερή άγνοια τούς, δημιούργησε μια παγερά αδιάφορη κοινωνική μερίδα, που έχει χάσει πλέον την όποια ικανότητα διέθετε να ξεχωρίζει τις αυταπάτες από την πραγματικότητα, διαιωνίζοντας κατ’αυτόν τον τρόπο, την κοινωνική παραγωγή της απανθρωπιάς.

Η οθόνη προστάζει και οι διαταγές είναι υποχρεωτικές. Πρέπει να γίνεις, να ταυτιστείς με τον «διάσημο του Survivor» για να είσαι, για να υπάρξεις, σε μια κοινωνία που η ουσία της ύπαρξής της είναι η μαζική χειραγώγηση. Έτσι, μετατοπίζεται η προσοχή από τις απάνθρωπες κοινωνικές συνθήκες διαβίωσης στον εξωραϊσμό του μηδαμινού. Η εκμαυλιστική αυτή εικόνα εξοβελίζει την κριτική σκέψη και αχρηστεύει, ακρωτηριάζει ψυχικά τον άνθρωπο.

Η διαφήμιση ενώ είναι ένα παράσιτο στην επιφάνεια της πραγματικότητας, προστάζει και επιβάλει έναν ολοκληρωτισμό υποχρεωτικό για όλους: καταναλώστε! Και ενώ η εντολή είναι υποχρεωτική για όλους, ταυτόχρονα είναι και ανέφικτη για την πλειοψηφία των πολιτών λόγω φτώχειας και σκληρής οικονομικής ανισότητας.

Σε μια εποχή που η προοπτική της υπογραφής σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου είναι άγνωστη πρακτική αντίθετα από τις βραχυχρόνιες συμβάσεις, κατά τη διάρκεια των οποίων δεν είναι διόλου συνετό να συνδικαλιστείς, πόσω μάλλον να απεργήσεις. Όμως για να εργαστείς πρέπει να αποδεχτείς και μισθούς γαλέρας.

Με την διαφήμιση, τα «αφεντικά» του κόσμου μπορούν να επιβάλουν την γαλέρα ως κανονικότητα. Όπως η εταιρεία «vodafone» που στην νέα διαφημιστική καμπάνια της, η οποία ονομάζεται «protifora» εμφανίζεται ένας εργαζόμενος ενθουσιασμένος επειδή για πρώτη φορά λαμβάνει μισθό 435 ευρώ!

Έχουμε να κάνουμε με ένα οπτικοαουστικό μάθημα υποταγής από μια εταιρεία που έχει ανάγκη να πουλάει περισσότερο και να πληρώνει λιγότερο. Τέτοιες μαζικές διαφημιστικές εικόνες νομιμοποιούν στην συνείδηση μας και κάνουν αποδεκτούς τους καπιταλιστικούς κανόνες του παιχνιδιού. Αναδεικνύουν την κοινωνική και οικονομική κατωτερότητα του πλήθους, που είναι υποχρεωμένο να αναζητά το πρόσκαιρο και το κακοπληρωμένο για να επιβιώσει. 

Άλλωστε, την αμοιβή του εργάτη την μεταχειρίζονται σαν αυτός να μην εξαρτάται από τον μισθό του για να πληρώσει το νοίκι του, το ρεύμα του, το νερό του, το τηλέφωνό του, να θρέψει την οικογένειά του και να αναθρέψει τα παιδιά του.

H κατεστημένη τάξη για τον έλεγχο της «κοινής γνώμης», ώστε να μην διαταραχθεί η αρμονία του καπιταλισμού, έχει στο οπλοστάσιό της τελεσφόρα όπλα: τα ΜΜΕ, εφημερίδες, το ίντερνετ, το οποίο δίνει θεωρητικά το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης μέσα από τις λεγόμενες σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, που με ταχύτητα αστραπής μεταφέρουν πληροφορίες. Ωστόσο, μέσα από τον καταιγισμό πληροφοριών που αφειδώς και δωρεάν προσφέρουν οι σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, σε μεγάλο βαθμό δικαιώθηκε ο Μακιαβέλλι ο οποίος έγραφε για την χειραγώγηση των «υπηκόων»: «Γενικά οι άνθρωποι κρίνουν περισσότερο με τα μάτια παρά με το μυαλό, γιατί ενώ όλοι βλέπουν, ελάχιστοι μπορούν να εννοήσουν. Ο καθένας βλέπει εκείνο που φαίνεται, λίγοι μπορούν να καταλάβουν την πραγματικότητα» (Ο Ηγεμών κεφ.ΧVVVV.)

Με άλλα λόγια η βία της καθημερινότητας είναι αόρατη καθώς μας νουθετούν με τα «ανθρώπινα δικαιώματα», τον σεβασμό της ατομικότητας, της ιδιωτικότητας και των ατομικών επιλογών. Παρουσιάζουν, δηλαδή, την κοινωνική ταξική θέση του καθενός ως αποτέλεσμα ατομικής επιλογής και όχι ως αποτέλεσμα σκληρών ταξικών δομών οικονομικών, πολιτικών ή πολιτισμικών.

Πριν λίγο καιρό η Knorr για να λανσάρει ένα προϊόν της, λεηλάτησε και εκμεταλλεύτηκε τον πόνο, την απελπισία και την εξαθλίωση ανθρώπων συντετριμμένων από τον καπιταλισμό. Με αυτήν την διαφήμιση, που παρουσιάζει ανθρώπους λες και αυτοί γεννήθηκαν για να πεθάνουν από την πείνα, η πολυεθνική εταιρεία απέδειξε πως οι πιο «ικανοί», οι «άριστοι», αποκομίζουν πάντα κέρδος από την εξαθλίωση των συνανθρώπων μας.

Ο καπιταλισμός που διψά για κέρδος δεν δίστασε να διαφημίσει ακόμα και τον θάνατο: όταν το ΔΝΤ κυριαρχούσε στην Αργεντινή, η στρατιωτική δικτατορία που κατείχε την εξουσία συνήθιζε να στέλνει πολλά από τα θύματα της, ζωντανά αλλά ναρκωμένα, στο βυθό της θάλασσας δεμένα σε τσιμεντόλιθους. Τον Απρίλιο του 1998 το εργοστάσιο ρούχων Diesel δημοσίευσε, στην Αργεντινή, στο περιοδικό Gente μια διαφήμιση που αποδείκνυε την αντοχή των παντελονιών της σε κάθε είδους πλύσιμο. Μια φωτογραφία έδειχνε οκτώ νέους δεμένους σε κομμάτια τσιμέντου στα βάθη της θάλασσας και η λεζάντα έλεγε: «Δεν είναι το πρώτο σου jeans, θα μπορούσε όμως να είναι το τελευταίο σου. Τουλάχιστον, έτσι θα αφήσεις πίσω σου ένα όμορφο πτώμα.» (Ένας Κόσμος Ανάποδα του Εδουάρδο Γκαλεάνο.)

Όταν έγραφα τα «Άσπρα Μαντίλια στην Plaza de Mayo» για τις ανάγκες του βιβλίου μου έψαξα και βρήκα αυτήν την διαφήμιση-βιασμό της ανθρωπιάς. Απολαύστε την:

τα καλά των ευεργετών μας τύπου Λάτση:

Σοφία Τρανουδάκη:

21 / 3 / 17

Η θαλαμηγός "Νεράϊδα" του Λάτση λειτουργεί σαν πλωτό μουσείο "επιχειρηματικής ιστορίας".

Μάλιστα!

Η ξενάγηση φαντάζομαι να περιλαμβάνει ντοκουμέντα

- Απο την επιχειρηματική δραστηρίότητα του "δαιμόνιου" επιχειρηματία στην κατοχή με τη συνεταιριστική σταφίδα που ήταν απούλητη λόγω πολέμου και την πούλησε στους Ιταλούς.

-Απο την αναγκαστική απαλλοτρίωση απο τη χούντα 2.000 στρεμμάτων στην Ελευσίνα για να φτιάξει την Πετρόλα και το δωράκι των 900 στρεμμάτων θάλασσας

-Το δημοσίευμα της Ελευθεροτυπίας (για το οποίο η εφημερίδα δικαιώθηκε) που αποκάλυπτε ότι κατά τη διάρκεια του πολέμου του 74,με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, ο Λάτσης με τα δεξαμενόπλοια του τροφοδότησε με πετρέλαιο την Τουρκία.

-Απο την αθώωση των δύο μοναδικών κατηγορουμένων για την έκρηξη στην Πετρόλα το `92 όταν έσπασε σωλήνας διύλησης και εξαερώθηκαν 15 εργάτες.

Σπεύσατε! Η είσοδος είναι δωρεάν!

Η άγρια καταπίεση😹των Μπολσεβίκων στη Ρωσία:

Εργασιακές και κοινωνικές κατακτήσεις στην ΕΣΣΔ

Με την οικοδόμηση του σοσιαλισμού τον 20ό αιώνα, εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα, όπως της εργασίας, της δωρεάν ιατρικής περίθαλψης και Παιδείας, της παροχής φθηνών υπηρεσιών από το κράτος, της κατοικίας, της πρόσβασης στις πνευματικές και πολιτιστικές αξίες, έγιναν κτήμα των προλεταρίων και των άλλων λαϊκών στρωμάτων στη Σοβιετική Ενωση. 

Και όλα αυτά χάρις στις ενδογενείς δυνατότητες ανάπτυξης της σοσιαλιστικής οικονομίας.

 Ολα τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα η εργατική τάξη και τ' άλλα λαϊκά στρώματα σε σχέση με τους όρους της ζωής τους στον καπιταλισμό, επειδή ή παραμένουν άλυτα ή αφαιρούνται από τους κεφαλαιοκράτες, ήταν άγνωστα στο σοσιαλισμό, αφού αποτελούσε πρώτιστο ζήτημα, θεμελιώδη νόμο της συγκεκριμένης κοινωνίας, που ήταν η κάλυψη των ολοένα αυξανόμενων αναγκών των ανθρώπων. 

Μια ιστορική αναδρομή στις κατακτήσεις των ανθρώπων του μόχθου στην ΕΣΣΔ, αποκαλύπτει τα πλεονεκτήματα και την ανωτερότητα, για τους άμεσους παραγωγούς του πλούτου, του σοσιαλισμού.

Ο χρόνος εργασίας

Ο ημερήσιος εργάσιμος χρόνος ήταν σταθερός. Οι «Αρχές της νομοθεσίας της ΕΣΣΔ και των Ενωσιακών Δημοκρατιών για την εργασία» προέβλεπαν ότι η διάρκεια του εργάσιμου χρόνου των εργατοϋπαλλήλων στις επιχειρήσεις, τα ιδρύματα και οργανώσεις, δεν μπορεί να ξεπερνά τις 41 ώρες τη βδομάδα. Μειωμένη διάρκεια του εργάσιμου χρόνου είχε καθιερωθεί για τους δασκάλους, τους γιατρούς και μερικές άλλες ειδικότητες. Για τη νυχτερινή εργασία (από τις 10 το βράδυ έως τις 6 το πρωί) η διάρκεια της δουλιάς ήταν μειωμένη κατά μία ώρα. Η καθιερωμένη μέση διάρκεια της εργάσιμης βδομάδας των ενήλικων εργατών στη βιομηχανία έφτασε τις 40,7 ώρες το 1976, από 47,8 ώρες το 1955 (58,5 ώρες το 1913) (στοιχεία έως το 1976).

Σε όλους τους εργαζόμενους εξασφαλίζονταν μέρες εβδομαδιαίας ανάπαυσης και ετήσιες άδειες με αποδοχές. Η εργάσιμη βδομάδα στη Σοβιετική Ενωση ήταν μια από τις μικρότερες στον κόσμο. Αλλαξε και το περιεχόμενο του ελεύθερου χρόνου. Για την αξιοποίησή του, η λαϊκή εξουσία είχε δημιουργήσει και τις ανάλογες προϋποθέσεις, όπως αναπαυτήρια, δίκτυο πολιτιστικών, ενημερωτικών και υγειονομικών ιδρυμάτων.

Καθολική δημόσια υποχρεωτική Κοινωνική Ασφάλιση

Η Κοινωνική Ασφάλιση, προεπαναστατικά στη Ρωσία κάλυπτε μόνο 2 από τα 11 εκατομμύρια των ατόμων της μισθωτής εργασίας. Οι βασικές συνδρομές, μάλιστα, στο Ταμείο των κοινωνικών ασφαλίσεων γίνονταν από τους ίδιους τους εργάτες (κατά τα 3/5).

Στην ΕΣΣΔ, πριν την ανατροπή του σοσιαλισμού, η Κοινωνική Ασφάλιση (που κάλυπτε όλους τους εργαζόμενους και τα μέλη των οικογενειών τους) ήταν καθολική, χωρίς εισφορές από το μισθό των εργαζομένων. Οι εισφορές προέρχονταν από τα κονδύλια των επιχειρήσεων, ιδρυμάτων και κολχόζ και τον κρατικό προϋπολογισμό.

Υπήρχαν οι συντάξεις για γηρατειά, για αναπηρία, και λόγω απώλειας του προστάτη της οικογένειας. Το όριο ηλικίας για συνταξιοδότηση, λόγω γηρατειών, για τους άνδρες ήταν τα 60 χρόνια, για τις γυναίκες τα 55 χρόνια. Οι εργάτες και υπάλληλοι που απασχολούνταν σε βαριές και ανθυγιεινές εργασίες, έπαιρναν σύνταξη στα 50 χρόνια ηλικίας οι άνδρες και στα 45 οι γυναίκες. Συμπληρωματικά ευεργετήματα, τόσο ως προς την ηλικία όσο και ως προς τα χρόνια υπηρεσίας, παρέχονταν κατά τη συνταξιοδότηση των γυναικών που γέννησαν από 5 παιδιά και πάνω και τα μεγάλωσαν ως τα 8 τους χρόνια.

Υγιεινή και Ασφάλεια

Η προστασία της δουλιάς, όπως και η προστασία του περιβάλλοντος, συγκαταλέγονταν στα προβλήματα, όπου τα οικονομικά ζητήματα διαπλέκονται στενά με τα ζητήματα της κοινωνικής πολιτικής. Μόνο το πρώτο μισό της δεκαετίας του '80, μειώθηκαν κατά 20% τα εργατικά ατυχήματα και οι επαγγελματικές ασθένειες. Αν οι συνδικαλιστικές επιτροπές των επιχειρήσεων είχαν δικαίωμα να προβάλλουν «βέτο» στις αποφάσεις της διεύθυνσης για απολύσεις, η επιθεώρηση κάθε κλαδικού συνδικάτου δικαιούνταν να αναστείλει τη λειτουργία τμήματος ή ακόμα και εργοστασίου, όπου δεν τηρούνταν οι κανονισμοί της ασφάλειας και προστασίας της δουλιάς. (Στοιχεία από την μπροσούρα για τα 70χρονα της σοβιετικής εξουσίας).

Ιδιαίτερη φροντίδα

για την εργαζόμενη γυναίκα

και το παιδί

Η σοσιαλιστική εξουσία έθεσε τις βάσεις για την κατάργηση της καταπίεσης της γυναίκας. Το σοβιετικό κράτος πάντοτε θεωρούσε σαν ένα από τα βασικά του καθήκοντα την προστασία της μητέρας και του παιδιού και την εξασφάλιση στη γυναίκα εκείνων των συνθηκών, που θα της επιτρέπουν να συνδυάζει την παραγωγική και κοινωνική δραστηριότητα, με τη μητρότητα και την ανατροφή των παιδιών της. 
Η εργατική νομοθεσία προέβλεπε την εξασφάλιση της εργασίας των γυναικών, ιδιαίτερα στην περίοδο της εγκυμοσύνης. Οι έγκυες απαλλάσσονταν από τις υπερωρίες και τη νυχτερινή εργασία και μετατίθονταν σε πιο ελαφριές δουλιές.
 Στη γυναίκα χορηγούνταν πληρωμένη άδεια εγκυμοσύνης και τοκετού για 112 ημέρες (56 ημέρες πριν και 56 μετά τον τοκετό). Σε περίπτωση που κάποια γεννούσε δύο ή και περισσότερα παιδιά, ή σε περίπτωση επιπλοκών στον τοκετό, η άδεια μετά τον τοκετό αυξανόταν έως 70 μέρες. Ο κρατικός προϋπολογισμός προέβλεπε κονδύλια, που το ύψος τους συνεχώς αυξανόταν, για την καταβολή επιδόματος στις μητέρες για τη θεραπεία των παιδιών.
 Το 1975, σε σύγκριση με το 1940, είχαν αυξηθεί κατά 14 φορές, ενώ τα έξοδα για τη φροντίδα των παιδιών στα βρεφοκομεία, στους παιδικούς σταθμούς, στις κατασκηνώσεις και σε άλλα ιδρύματα εξωσχολικής απασχόλησης είχαν αυξηθεί περισσότερο από 13 φορές.

Στην προεπαναστατική Ρωσία υπήρχαν 7.500 κλίνες για τις έγκυες και τις λεχώνες, ενώ το 1913 μόνο το 5% των παιδιών γεννιόνταν σε νοσοκομείο. Η βοήθεια στις επιτόκους παρεχόταν κυρίως από τις πρακτικές μαμές. Στα χρόνια της σοβιετικής εξουσίας, οργανώθηκε δίκτυο ιατρείων για την παρακολούθηση των γυναικών στα μαιευτήρια και τα γυναικολογικά τμήματα των νοσοκομείων. Παρόμοιο δίκτυο λειτουργούσε στα χωριά και στα κολχόζ. Το πρόβλημα της εξασφάλισης νοσοκομειακής περίθαλψης κατά τον τοκετό για όλες τις γυναίκες είχε λυθεί ολοκληρωτικά.

Σχετικά με τη βοήθεια για την ανατροφή των παιδιών: Στην προεπαναστατική Ρωσία, ουσιαστικά, δεν υπήρχε τέτοια βοήθεια. Μόνο το 20% των εργαζόμενων γυναικών μπορούσαν να υπολογίζουν, για παράδειγμα, σε κάποιο επίδομα εγκυμοσύνης. Οσο για την έννοια «παιδικά προσχολικά ιδρύματα», ήταν σχεδόν άγνωστη. Το 1914, σε ολόκληρη την τεράστια ρωσική αυτοκρατορία υπήρχαν μόνον 150 παιδικοί σταθμοί.

Το 1987 πάνω από 16 εκατομμύρια Σοβιετικά παιδιά πήγαιναν σε 140 χιλιάδες παιδικούς σταθμούς. Το κράτος κάλυπτε τα 4/5 των εξόδων συντήρησής τους: Το ποσόν που πλήρωναν οι γονείς δεν κάλυπτε ούτε καν το κόστος διατροφής των παιδιών, ενώ ορισμένες οικογένειες - οι πολύτεκνες ή με χαμηλά εισοδήματα - απαλλάσσονταν από κάθε πληρωμή. Τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 3 χρόνων δικαιούνταν δωρεάν φάρμακα.

Στην προεπαναστατική Ρωσία, υπήρχαν 9 γυναικεία και παιδικά ιατρεία. Από τα 100 νεογέννητα παιδιά, τα 27 πέθαιναν προτού κλείσουν ένα χρόνο, ενώ τα μισά δεν έφθαναν ούτε τα 5 τους χρόνια. Το 1987, στην ΕΣΣΔ λειτουργούσε το κρατικό σύστημα προστασίας της μητέρας και του παιδιού, στο οποίο εντάσσονταν, ανάμεσα στ' άλλα, πάνω από 28 χιλιάδες γυναικεία ιατρεία και παιδικές πολυκλινικές.

Η οργάνωση της φροντίδας για τις έγκυες, περιλάμβανε στενή παρακολούθησή τους με εξετάσεις και ιατρικές συμβουλές και εξασφάλιση ειδικής ιατρικής βοήθειας κατά και μετά τον τοκετό, με αποτέλεσμα να μειωθεί σημαντικά η θνησιμότητα των μητέρων και των βρεφών. Χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτής της φροντίδας ήταν η αύξηση του αριθμού των μαιευτήρων και των γυναικολόγων, των παιδικών πολυκλινικών, του αριθμού των κλινών για τις έγκυες, τις λεχώνες και για εκείνες που πάσχουν από γυναικολογικές παθήσεις, καθώς και των ιατρείων που παρακολουθούν τις γυναίκες.

Το Σοβιετικό Κράτος έδειχνε ιδιαίτερη φροντίδα για την υγεία και την ανατροφή των παιδιών. Την προστασία της υγείας των παιδιών αναλάμβαναν τα ιδρύματα για τη θεραπεία και την πρόληψη παιδικών ασθενειών, τα νοσοκομεία παίδων, πολυκλινικές, παιδικά τμήματα των γενικών νοσοκομείων, σανατόρια, βρεφικοί και παιδικοί σταθμοί, τμήματα σχολικής υγιεινής, υγειονομικοί σταθμοί κ.ά. Ο αριθμός των παιδιών σε μόνιμα παιδικά ιδρύματα αυξήθηκε, από 5.400 προεπαναστατικά, σε 11.523.000 το 1975, δηλαδή πάνω από 2.000 φορές. Βασικό ρόλο στην ιατρική περίθαλψη των παιδιών έπαιζαν οι παιδικές πολυκλινικές και τα εξωτερικά ιατρεία. Για πρώτη φορά στον κόσμο, καθιερώθηκε η γενική ιατρική παρακολούθηση των παιδιών από παιδιάτρους και μόνιμες νοσοκόμες.

Κρατικό υγειονομικό σύστημα

Το δωρεάν για όλους σύστημα υγείας αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα του σοσιαλισμού. Γίνεται ακόμα πιο σημαντικό, αν πάρουμε υπόψη την κατάσταση που επικρατούσε στον τομέα προστασίας της υγείας στην προεπαναστατική Ρωσία. Τότε σε ολόκληρη τη χώρα υπήρχαν μόνον 20 χιλ. γιατροί. Στη Σοβιετική Ενωση, το 1987 υπήρχαν πάνω από 1,1 εκατομμύριο (ή το ένα τέταρτο όλων των γιατρών του κόσμου).

Στο 2ο πρόγραμμα του ΡΚΚ (μπολσεβίκοι), που ψηφίστηκε στο 8ο Συνέδριο το 1919, θέτει ως πρωταρχικά καθήκοντα την εξυγίανση των κατοικημένων χώρων, την προστασία του εδάφους, του νερού και του αέρα, την υγειονομική προστασία των εστιατορίων, τη δημιουργία υγειονομικής νομοθεσίας κτλ.

Η μέση διάρκεια ζωής στην τσαρική Ρωσία ήταν 32 χρόνια. Μετά την επανάσταση, στα μέσα της δεκαετίας του '20, ανέβηκε μέχρι τα 44 χρόνια, και το 1987 έφτασε τα 69 χρόνια, δηλαδή στο επίπεδο των άλλων αναπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών. Ασφαλώς, και σ' αυτές τις χώρες, μεγάλωσε η διάρκεια ζωής τις δεκαετίες που πέρασαν, ήταν όμως διαφορετικός ο «δρόμος» που διανύθηκε από αυτές: Οι θάνατοι στην τσαρική Ρωσία ήταν διπλάσιοι από το τότε επίπεδο της Αγγλίας και των ΗΠΑ. Και αν από τότε (σημείο υπολογισμού το 1913, που προηγήθηκε της έναρξης του Α` Παγκόσμιου Πολέμου) το επίπεδο των θανάτων στις ΗΠΑ μειώθηκε κατά 1,5 φορά και στην Αγγλία 1,2 φορά, στην ΕΣΣΔ μειώθηκε 3 φορές. Αναφορικά με τους θανάτους στο χώρο των παιδιών, στην ΕΣΣΔ μειώθηκαν 10 φορές.

Ιδιαίτερα δύσκολη ήταν αρχικά η λύση του προβλήματος της υγείας στις πρώην περιφέρειες της τσαρικής Ρωσίας, όπου προεπαναστατικά δεν υπήρχε ουσιαστικά ιατρική περίθαλψη. Για παράδειγμα, ότι στο έδαφος του σημερινού Τατζικιστάν με ένα εκατομμύριο περίπου πληθυσμό, υπήρχαν 13 γιατροί (το 1987, 11,1 χιλιάδες) και στην Κιργιζία 15 (το 1987, 12,3 χιλιάδες). Από το 1965 έως το 1985, τα έξοδα του κράτους για την προστασία της υγείας και τη φυσική αγωγή είχαν αυξηθεί στην ΕΣΣΔ κατά 2,5 φορές κατά άτομο. Στα σοβιετικά νοσοκομεία, τα φάρμακα δίνονταν δωρεάν, όπως και στα παιδιά που θηλάζουν και σε περιπτώσεις ορισμένων παθήσεων (όπως είναι ο διαβήτης, π.χ.).

Σοσιαλισμός και μόρφωση

«Τόσο άγρια χώρα, όπου να λεηλατούνται η εκπαίδευση, η μόρφωση και οι γνώσεις από τις λαϊκές μάζες, δεν έμεινε πια καμία στην Ευρώπη, εκτός από τη Ρωσία». Ετσι περιγράφει ο Λένιν το 1913 την κατάσταση της Παιδείας στην προεπαναστατική Ρωσία. Περιγραφή, που θα ταίριαζε δυστυχώς και σήμερα και για τη σημερινή Ρωσία, όπως και για όλη την Ευρώπη πλέον, μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού στις ανατολικές χώρες.

Ο μαζικός αναλφαβητισμός ήταν η «κληρονομιά» που άφησε η προεπαναστατική Ρωσία στη Σοβιετική Ενωση. Τρεις στους τέσσερις δεν ήξεραν γραφή και ανάγνωση. Πολλές εθνότητες δεν είχαν δική τους γραφή, ενώ περίπου τα 4/5 των παιδιών και των εφήβων δεν μπορούσαν να φοιτήσουν ούτε στα δημοτικά σχολεία. Ολες οι βαθμίδες της εκπαίδευσης και ειδικά οι ανώτερες και οι ανώτατες ήταν σχεδόν αποκλειστικό προνόμιο των πλουσίων. Χαρακτηριστικά είναι τα ποσοστά των εγγράμματων στους Κιργίζιους (0,6%), στους Τουρκμένιους (0,7%), στους Ουζμπέκους (1,6%) και τους Καζάχους (2%).

Μετά την επανάσταση εφαρμόστηκε πολιτική γενικής, δωρεάν, υποχρεωτικής Παιδείας και για όλους. Στο 8ο Συνέδριο του ΡΚΚ (μπολσεβίκοι) το 1919, τέθηκε η πολιτική βάση της πανεξόρμησης για τη λαϊκή Παιδεία: Δημιουργία νέας σοσιαλιστικής λαϊκής Παιδείας και μετατροπή του σχολείου, από όπλο ταξικής κυριαρχίας της αστικής τάξης, σε όπλο για τον κομμουνιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Στα τέλη του 1917 με αρχές του 1918, αυξήθηκε απότομα ο μηνιαίος μισθός των δασκάλων. 
Η σημασία που έδιναν οι κομμουνιστές, και ιδιαίτερα ο Λένιν, για την Παιδεία του λαού αναδεικνύεται και από την επιστολή του Λένιν προς τον Στάλιν για τη μείωση του εξοπλιστικού προγράμματος του στόλου, προκειμένου να ενισχυθεί ο προϋπολογισμός του υπουργείου Παιδείας. Ολα αυτά, ενώ μαινόταν η ιμπεριαλιστική επίθεση κατά του νεοσύστατου σοβιετικού κράτους. Ανοίγουν παντού σχολεία για ενήλικες και κέντρα εξάλειψη της αγραμματοσύνης. Εκδίδονται σε μεγάλα τιράζ και στις μητρικές γλώσσες αλφαβητάρια και εκπαιδευτικά βιβλία. Στον αγώνα με την αγραμματοσύνη συμμετείχαν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, δάσκαλοι, φοιτητές, υπάλληλοι, μορφωμένοι εργάτες και αγρότες. Εκατομμύρια άνδρες και γυναίκες κάθονταν στα θρανία τα βράδια μετά τη δουλιά. 
Ηδη, το 1928, είχαν μάθει γράμματα 7 εκατομμύρια περίπου ενήλικες. Από το 1920 έως το 1940, έμαθαν γράμματα 60 εκατομμύρια ενήλικες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 1939, οι εγγράμματοι ηλικίας 9-49 ετών αποτελούσαν το 87,4%. Το 1959, η αγραμματοσύνη είχε νικηθεί ολοκληρωτικά.

Ολα τα σχολεία γενικής μόρφωσης άνοιξαν για όλο το λαό. Καθιερώθηκε η δωρεάν Παιδεία και η κοινή φοίτηση των δύο φύλων στα σχολεία, χωρίστηκε το σχολείο από την εκκλησία και η εκκλησία με τη σειρά της από το κράτος, απαγορεύτηκαν οι θρησκευτικές τελετές και η διδασκαλία οποιουδήποτε θρησκευτικού δόγματος στα σχολεία και καταργήθηκαν οι σωματικές τιμωρίες.

Επίσης, κατακτήθηκε το δικαίωμα των εθνοτήτων να σπουδάζουν στη μητρική τους γλώσσα, τέθηκαν οι βάσεις για τη δημιουργία του σοβιετικού συστήματος κοινωνικής προσχολικής διαπαιδαγώγησης, εκπονήθηκαν και εφαρμόστηκαν νέες αρχές εισαγωγής στα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα, που πλέον άνοιξαν τις πόρτες τους στην εργατική τάξη και τους αγρότες. 
Μερικά χαρακτηριστικά στοιχεία. Στο σχολικό έτος '40 - '41, ο αριθμός των μαθητών στην Τουρκμενία αυξήθηκε κατά 37 φορές σε σχέση με το σχολικό έτος 1914 - '15, στην Κιργιζία κατά 47 φορές, στο Ουζμπεκιστάν κατά 75 φορές και στο Τατζικιστάν κατά 854 φορές! Το '40 - '41 φοιτούσαν συνολικά 35,6 εκατομμύρια μαθητές, αντί των 9,7 εκατομμυρίων το 1915.

Το 1984, στη Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ρωσίας (ΣΟΣΔΡ), δηλαδή στη Σοβιετική Ρωσία, υπήρχαν 81,8 χιλιάδες δημόσια ιδρύματα προσχολικής αγωγής, στα οποία πήγαιναν 9,2 εκατομμύρια παιδιά. Υπήρχαν 67,6 χιλιάδες δημόσια σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσής της, στα οποία πήγαιναν 20.328.000 εκατομμύρια παιδιά. Υπήρχε κάλυψη 100% των παιδιών, σε 100% δημόσια σχολεία. Υπήρχαν επίσης 514 ΑΕΙ, στα οποία φοιτούσαν 2.824.500 φοιτητές. Υπήρχε κάλυψη των φοιτητών σε 100% δημόσια ΑΕΙ.

Το 1987, στην ΕΣΣΔ υπήρχαν πάνω από 1,5 εκατ. επιστήμονες, ή το ένα τέταρτο του παγκόσμιου συνόλου τους. Σε μια σειρά σημαντικούς τομείς και κατευθύνσεις, η Σοβιετική Ενωση βρισκόταν στις πρώτες γραμμές: Η πυραυλική και πυρηνική τεχνική, οι τροχιακοί διαστημικοί σταθμοί, η κατευθυνόμενη θερμοπυρηνική σύνθεση, ο απευθείας μετασχηματισμός της ενέργειας (μαγνητο-υδροδυναμικές γεννήτριες), κρυογενής τεχνική, καταλύτες τεχνολογικών διαδικασιών, κατασκευή μεγάλων υδροηλεκτρικών σταθμών, φραγμάτων, κλπ.

Η ΕΣΣΔ είχε τα πρωτεία σε ό,τι αφορά στον αριθμό των εφευρέσεων: Σ' αυτήν αναλογούσαν τα 20-25% των νέων τεχνικών λύσεων και επεξεργασιών που καταχωρούνται κάθε χρόνο σε ολόκληρο τον κόσμο.

Πηγή 

Το σημειωματάριο του Νίκου Μπελογιάννη στη 2η δίκη από το Αρχείο του ΚΚΕ

ΕΞΗΝΤΑ ΠΕΝΤΕ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗ

«... και για το σκοπό αυτό όταν χρειαστεί δίνουμε αδίσταχτα τη ζωή μας»

«Ετσι αγαπάμε εμείς την Ελλάδα. Με την καρδιά μας και με το αίμα μας. τα γεγονότα μιλάνε τόσο δυνατά στον τοίχο».

Οι σημειώσεις του Νίκου Μπελογιάννη στη διάρκεια της δεύτερης δίκης, το 1952, έως και την παραμονή της εκτέλεσής του.
 Ντοκουμέντα από το Αρχείο του ΚΚΕ

Το τμήμα του χειρογράφου του Νίκου Μπελογιάννη που περιέχει τη φράση «Ετσι αγαπάμε εμείς την Ελλάδα. Με την καρδιά μας και με το αίμα μας»

Στην τελευταία του επιστολή, πριν την εκτέλεσή του, ο Νίκος Μπελογιάννης είχε βάλει τίτλο τη φράση «That is the question». 
Και κάτω από τον τίτλο παρουσίαζε την κατάσταση στο δικαστικό σύστημα εκείνης της περιόδου, η οποία ήταν τέτοια που θα έκανε ακόμα και τους θεούς του Ολύμπου να πάνε αλλού να δικαστούν. Το λογοπαίγνιο χρησιμοποιήθηκε σαν εισαγωγή σε μια ανάλυση που έδειχνε πως η αστική τάξη μπορεί να είναι ανεκτική απέναντι σε κάθε έγκλημα αλλά είναι αμείλικτη όταν πρόκειται να χτυπήσει την ίδια την αμφισβήτηση της εξουσίας της.

Αντίγραφο από την πρώτη σελίδα αυτής της επιστολής έχει ήδη εκτεθεί στην έκθεση που οργάνωσε το ΚΚΕ, το 2015, στην Αμαλιάδα στα 100 χρόνια από τη γέννησή του και αποτελεί σήμερα ένα από τα πολλά ντοκουμέντα που έχουν παραχωρηθεί από το Αρχείο του ΚΚΕ στον δήμο Αμαλιάδας για τη λειτουργία του Μουσείου «Νίκος Μπελογιάννης».

Με αφορμή τη συμπλήρωση 65 χρόνων από την εκτέλεσή του, ανασύρουμε σήμερα από το Αρχείο του ΚΚΕ τις χειρόγραφες σημειώσεις του Νίκου Μπελογιάννη, όπως εμφανίζονται στο τελευταίο μπλοκ σημειώσεων που χρησιμοποίησε από την έναρξη της δεύτερης δίκης έως και τις τελευταίες ώρες πριν την εκτέλεση. Κρατά λεπτομερείς σημειώσεις και συγκροτεί εντέλει τη δική του απολογία που περιέχει τη συγκλονιστική φράση «έτσι αγαπάμε εμείς την Ελλάδα».

***

Στην πρώτη ενότητα των σημειώσεων, καταγράφονται τα στοιχεία όπως παρουσιάζονται από τον Βασιλικό Επίτροπο με σύντομα σχόλια όπως:

«Αρχή: Η δίκη αυτή είναι συνέχεια της προηγούμενης δίκης. Είναι στην ουσία επανάληψη της προηγούμενης. Ο 2ος γύρος»

και «Οι κατήγοροί μας είναι οι από 25ετίας διώκτες μας».

Στις 18 Φλεβάρη σημειώνει τους ισχυρισμούς Ταβουλάρη ότι «η ηγεσία (σ.σ. του ΚΚΕ) είχε ανάγκη να μάθει τι μέσα διαθέτουν αι ένοπλαι δυνάμεις για να επαναλάβει την επίθεσή της».

«...για το σκοπό αυτό όταν χρειαστεί δίνουμε αδίσταχτα τη ζωή μας»

Στις 20/2 βρίσκουμε σημειώσεις για απάντηση στον Ρακιντζή, με υπενθύμιση της 7ης Ολομέλειας και την ομιλία Ζαχαριάδη για συνδυασμό νόμιμης και παράνομης δουλειάς.

Από μια χρονική στιγμή και μετά, κρατά σημειώσεις που παραπέμπουν σε προετοιμασία της απολογίας.

Εδώ εκτιμά ότι η β' έκδοση της δίκης είναι «βελτιωμένη, επιτελικά οργανωμένη», και αναφέρει στα χαρακτηριστικά της:

« 1. βιαστικά βιαστικά ούτε τους δικηγόρους.

2. καταθλιπτική ατμόσφαιρα για να μην έχει κανείς κατηγορούμενος ελεύθερη βούληση

3. Πρωτοφανή ατμόσφαιρα προκαταλήψεων».

«Οι κατήγοροι - σημειώνει - ήρθαν να εξοφλήσουν τους λογαριασμούς τους. Οχι όμως τίμια».

Και φέρνει σαν παραδείγματα τους ισχυρισμούς «κάθε κομμουνιστής κατάσκοπος», «δεν είναι κόμμα ελληνικό» κ.λπ.

«Αρχίζω από αυτό το σημείο», σημειώνει ο Μπελογιάννης, και γράφει:

«Ο πατριωτισμός ενός κόμματος ή ατόμου δεν κρίνεται κυρίως από την θέση του κόμματος ή του ατόμου στον πολιτικό και κοινωνικό αγώνα στο εσωτερικό της χώρας. Και ιδίως όταν ο αγώνας οξύνεται, οπότε δεν υπάρχει όριο στις συκοφαντίες (σ.σ. αναφορά στον Βάντερμπιλντ, 1915-17). 

Ο πατριωτισμός ενός κόμματος ή ενός ατόμου κρίνεται όταν κινδυνεύει η ανεξαρτησία και η ελευθερία της πατρίδας μας. Εκεί η λυδία λίθος». Και ως προς αυτό σημειώνει: «1941. Γράμμα Ζαχαριάδη. Για ποια εξάρτηση από έξω μπορούμε να μιλάμε;»

Για να καταλήξει:

«Ετσι αγαπάμε εμείς την Ελλάδα. Με την καρδιά μας και με το αίμα μας.

Τα γεγονότα μιλάνε τόσο δυνατά στον τοίχο».

Για την προστασία των παράνομων οργανώσεων

Στη σελίδα 8 σημειώνει:

«τίποτα το καινούργιο δεν προστίθεται τώρα.

 Λένε: 1. Παράνομος μηχανισμός. Από το 1903 ο Λένιν, συνδυασμός νόμιμης και παράνομης δουλειάς. Γλαύκα στην Αθήνα; Νόμιμη άμυνα. Το ΚΚΕ από το 1925 στην παρανομία. Σκοπός: το μεγάλωμα της επιρροής μας για να καταχτήσουμε την πλειοψηφία. Πώς θα το πετύχουμε; Δίνοντας εξετάσεις και αποδείχνοντας ότι είμαστε κόμμα του λαού και της Ελλάδας. Αυτό γίνεται με τις νόμιμες οργανώσεις. Και το πετυχαίνεις μόνον όταν διατηρείς και φυλάς την παράνομη οργάνωση. Γι' αυτό και η μάχη κατά των παράνομων οργανώσεων. Γι' αυτό και η δίκη, ένας σκοπός της είναι να τρομοκρατήσει όσους βοηθάνε την παράνομη οργάνωση».

Η σελίδα των σημειώσεων για την τελευταία επιστολή του Μπελογιάννη πριν την εκτέλεσή του, που καταλήγει με τη φράση του Σαίξπηρ «that is the question»

«Δεν αρνιέμαι ότι ήρθα στην Ελλάδα για να συντελέσω στη σωστή εφαρμογή της πολιτικής γραμμής. Ποια είναι αυτή η πολιτική;

- Στο εσωτερικό της χώρας: Ειρήνευση, δημοκρατία, γενική αμνηστία. Σταματήσαμε τον ένοπλο αγώνα. Οι πρόσφυγες έξω δεν ετοιμάζουν καμμιά επίθεση. Ολοι θέλουν να γυρίσουν. Αμβλυνση των παθών, έμποροι του μίσους που ζουν απ' αυτό.

- Εξωτερική πολιτική: Πιστεύουμε ότι πρέπει (σ.σ. να μείνουμε) μακρυά από τον ενδεχόμενο πόλεμο.

(....) Πιστεύουμε ότι ένας καινούργιος πόλεμος δεν πρέπει να βρει την Ελλάδα αντίπαλο αλλά φίλο της Σοβιετικής Ενωσης.

(...) Μέσα στα πλαίσια αυτής της πολιτικής που εξυπηρετεί κ.λπ. μας ενδιαφέρουν όλες οι εκδηλώσεις της πολιτικής. Πολιτικός τομέας, οικονομικός, κοινωνικός, πνευματικός, και οι ενδεχόμενες πολεμικές προετοιμασίες. Γενικά τα παρασκήνια Ζαχαράτου. Εμείς όμως κρυμμένοι.

Απ' αυτή την πλευρά φροντίζουμε να μαθαίνουμε ό,τι είναι δυνατό.

Για να ρυθμίζουμε την πολιτική μας. Το ίδιο όλοι ("Εθνος", "Αθηναϊκή")

Αν μας μισούν γι' αυτή, το ίδιο κι εμείς μισούμε στη βουλή επίτροπους αμερικάνους. Κατασκοπεία όμως όχι».

Στη σελίδα 19, σημειώνει:

«Δεν χτυπιέται με τέτοια μέσα το Κ.

Εχει ρίζες βαθειές και ακατάλυτες, ποτισμένες στους αγώνες του για ...

Πιστεύουμε στο πιο ωραίο ιδανικό που από τα αρχαία χρόνια οραματίστηκαν τα πιο φωτισμένα (σ.σ. μυαλά)

και αγωνιζόμαστε για να γίνει το ιδανικό αυτό πραγματικότητα στην Ελλάδα και σ' όλο τον κόσμο.

Αγαπάμε την Ελλάδα και το λαό της πολύ περισσότερο από τους κατηγόρους μας

το δείξαμε όταν κινδύνευε κ.λπ.

Αγωνιζόμαστε για να ξημερώσουν για τη χώρα μας καλύτερες, ευτυχισμένες ημέρες χωρίς πείνα και πολέμους. Και για το σκοπό αυτό όταν χρειαστεί δίνουμε αδίσταχτα τη ζωή μας.

Το χειρόγραφο άρθρο για το ενδεχόμενο νέας επίθεσης στη Σοβιετική Ενωση και τη στάση που πρέπει να κρατήσει ο λαός

Δικάζοντάς μας, δικάζετε την ειρήνη και τη δημοκρατία. δικάζετε την ίδια την Ελλάδα».

Ο λαός θα πιάσει πάλι τα ταμπούρια

Παρότι το τέλος είναι ήδη προδιαγεγραμμένο παρακολουθεί τις εξελίξεις και γράφει:

«Ολα δείχνουν ότι ο Αμερ. ιμπερ. την Ελλ. και τα Βαλκ. διαλέγει σαν πεδία για την επόμενη πολεμική του πρόκληση. Πρέπει οι αμερ. οι πλουτοκρ. κλπ. κλπ. που τρέφονται από τον πόλεμο, να καταλάβουν πως τα πολεμικά τους σχέδια δεν θα περάσουν. 
Ο λαός της Ελλ. αδούλωτος και περήφανος ξαναλέει το όχι. Και αν τον κάνουνε τον πόλεμο θα πιάσει πάλι τα ταμπούρια, θ' ανεβεί με τους αντάρτες στα βουνά, θα τους κάνει τον πόλεμο τάφο τους. Αν οι εκμεταλ. τολμήσουν, θα τους τσακίσουμε κλπ . Θα τους χτυπήσουμε και από πίσω μαζί με τους στρατούς των λαϊκών δημ. Δεν θα πολεμήσουμε τη Σοβ. Ενωση. Δεν θα ξαναγίνει 2η Ουκρανία».

Η περίπτωσή μου δεν είναι μοναδική

Στο σημειωματάριο βρίσκουμε και την πρώτη φόρμα για το τελευταίο γράμμα.
Διαβάζουμε: «Αντί για καριέρα - και μπορούσα εύκολα να δημιουργήσω τέτοια - προτίμησα μια ζωή γεμάτη διωγμούς, στερήσεις, πείνα και δάκρυα.

Οι Γερμανοί και Ιταλοί κατακτητές με έκλεισαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Κατάφερα να φύγω και τους πολέμησα μ' όλη μου τη δύναμη με διάφορες μονάδες του απελευθερωτικού στρατού. Μετά την απελευθέρωση συνέχισα τον αγώνα μου.

Συγχρόνως εχρημάτισα διευθυντής στο πολιτικό οικονομικό περιοδικό Ελεύθερος Μωρηάς. Η ανάπ. του 1945 μούδωσε την δυνατότητα να συνεχίσω διάφορες μελέτες μου και να γράψω και δύο βιβλία. Την οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας και Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, που όμως είναι ακόμα ανέκδοτα γιατί οι νέοι διωγμοί εμπόδισαν την έκδοσή τους. Από το τέλος του 1946 με καταδιώκουν πάλι.

Το τμήμα του χειρογράφου με τη φράση «ίσως όταν το διαβάζετε να μη ζω»

Η οικογ. όλη εξοντώνεται. Και τώρα η ίδια τύχη περιμένει και μένα. Η περίπ. μου δεν είναι μοναδική. Είναι πολλές, πάρα πολλές.

Αυτός ο μονόπλευρος εμφύλιος πόλεμος κατά των οπαδών της αριστ. θα φέρει νέες μεγάλες συμφ. στην Ελλ. Ενώ αν υπήρχε καλή θέληση από την πλευρά της δεξιάς το πρόβλημα της σωτηρίας της άτυχης χώρας μας και του λαού της θα ήταν αρκετά απλό γιατί κρίνεται στις λέξεις: Γενική αμνηστία, Δημοκρατία, Ειρήνη και μέτρα για τη βελτίωση του βιωτικού επιπέδου του λαού. Αλλά ποια κυβέρνηση θα εφαρμόσει ένα τέτοιο πρόγραμμα; Ιδού το ερώτημα όπως λέει και ο μεγάλος Αγγλος ποιητής. That is the question»

ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Μετά την ήττα του ΔΣΕ στον εμφύλιο πόλεμο, στα τέλη Αυγούστου του 1949, οι δυνάμεις του πέρασαν στις Λαϊκές Δημοκρατίες και την ΕΣΣΔ. Το ΚΚΕ μετέφερε το κέντρο βάρους της δουλειάς του από τον ένοπλο αγώνα στη μαζική πολιτική δράση. Ετσι αποφασίζεται από την ΚΕ του ΚΚΕ η αποστολή στελεχών της στην Ελλάδα για την οργάνωση της δράσης του παράνομου ΚΚΕ και της λαϊκής κοινωνικοπολιτικής πάλης. Πρώτη αποστολή είναι αυτή του Ν. Μπελογιάννη, τότε αναπληρωματικού μέλους της ΚΕ του Κόμματος.

Ο Ν. Μπελογιάννης έφτασε παράνομα στην Αθήνα αρχές Ιούνη του 1950 και άρχισε τη δράση. Πολύ γρήγορα ο κρατικός κατασταλτικός μηχανισμός τον συλλαμβάνει, στις 20 Δεκέμβρη του 1950. Η Ασφάλεια έδωσε στη δημοσιότητα το γεγονός στις 5 Γενάρη 1951. Η πρώτη δίκη του Ν. Μπελογιάννη και 92 ακόμη συντρόφων του, με τον ΑΝ 509, το νόμο δηλαδή με τον οποίο βγήκε και τυπικά παράνομο το ΚΚΕ - το Δεκέμβρη του 1947 - άρχισε στο έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών, στις 19 Οκτώβρη 1951 και ολοκληρώθηκε στις 16 Νοέμβρη του ίδιου έτους. Ο Ν. Μπελογιάννης καταδικάζεται σε θάνατο. Θα ακολουθήσει και δεύτερη δίκη, που ξεκίνησε στις 15 Φλεβάρη 1952 και τελείωσε την 1η Μάρτη του 1952. Ο Μπελογιάννης και άλλοι επτά σύντροφοί του καταδικάστηκαν σε θάνατο. Η παγκόσμια λαϊκή κινητοποίηση δεν στάθηκε δυνατή να εμποδίσει το έγκλημα της κυβέρνησης Πλαστήρα. Το καθεστώς χρειαζόταν αίμα για να τρομοκρατήσει το λαϊκό κίνημα. Το φοβόταν ακόμη και ηττημένο, όπως και το ΚΚΕ, γιατί γνώριζε τη δύναμη του Κόμματος στη συνείδηση του λαού. Ετσι, ο Ν. Μπελογιάννης πέρασε στην Ιστορία.

Ας δούμε μια σειρά χαρακτηριστικά διεθνή γεγονότα που συνθέτουν το πλαίσιο της περιόδου. Απειλές για νέο παγκόσμιο πόλεμο και σειρά προκλήσεων από την πλευρά του ιμπεριαλισμού. Ενταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ. Προσπάθειες για συγκρότηση του άξονα Βελιγράδι - Αθήνα - Αγκυρα. Πόλεμος Κορέας. Ισχυρά και ταχύρρυθμα μέτρα στην Ελλάδα για τη θωράκιση του αστικού καθεστώτος, μετά τους μεγάλους κινδύνους που γνώρισε αυτό στην προηγούμενη δεκαετία. Και, βεβαίως, η συνολική στρατηγική δολιοφθοράς του ιμπεριαλισμού για την υπονόμευση του σοσιαλιστικού συστήματος. Στρατηγική, που, όπως αποδείχτηκε, έδινε ιδιαίτερη σημασία στο ρόλο που θα μπορούσαν να παίξουν (και που έπαιξαν) ο οπορτουνισμός και η σοσιαλδημοκρατία της Δυτικής Ευρώπης.

Στο εσωτερικό της Ελλάδας, χαρακτηριστικά στοιχεία της κοινωνικοπολιτικής πραγματικότητας είναι η αντικομμουνιστική υστερία με τις διώξεις, φυλακίσεις, βασανιστήρια, δίκες σκοπιμότητας και εξορίες των κομμουνιστών και άλλων αγωνιστών και η μεγάλη φτώχεια στην οποία ζει η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων. Οι καπιταλιστές και το καθεστώς τους εκμεταλλεύονται με τον πλέον άγριο τρόπο την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα. Το σχέδιο Μάρσαλ, με τα κεφάλαια που τοποθετούσε στην Ελλάδα, έδινε σημαντικά στηρίγματα στην αστική τάξη στο πλαίσιο της επιδιωκόμενης τότε καπιταλιστικής ανασυγκρότησης.

Η ανάγκη, επομένως, να οργανώσει το ΚΚΕ την πάλη του λαού, συμβάλλοντας στη δημιουργία εκείνων των προϋποθέσεων που θα επέτρεπαν τη λαϊκή πολιτική αντεπίθεση στις τότε συνθήκες, ήταν αδήριτη. Και πρόβαλλε επιτακτικά ως πρώτο ζήτημα ένα ΚΚΕ γερό, συσπειρωμένο και ιδεολογικοπολιτικά προετοιμασμένο για ένα τόσο σοβαρό καθήκον. Που θα έπρεπε να πραγματοποιείται στις τότε συνθήκες που επέβαλλε το αστικό κράτος, δηλαδή συνθήκες εκτελέσεων, βασανιστηρίων, διωγμών κάθε μορφής και γενικά πολλαπλών μεθόδων καταστολής κατά των κομμουνιστών και άλλων αγωνιστών.

Καθήκον που επιβάλλεται να πραγματοποιείται σε όλες τις συνθήκες (νόμιμες, ημινόμιμες, παρανομίας), όποια και αν είναι η μορφή του αστικού πολιτικού συστήματος.

Το ΚΚΕ προσπαθούσε να ανασυγκροτήσει τις δυνάμεις του στην Ελλάδα δρώντας παράνομα. Ταυτόχρονα (μαζί με την παράνομη δουλειά), να αξιοποιήσει τις όποιες νόμιμες δυνατότητες υπήρχαν. Στο πλαίσιο αυτό έκανε συμπράξεις με άλλα κόμματα και πρόσωπα, καταλήγοντας - την 1η Αυγούστου 1951 - στην ίδρυση της ΕΔΑ. Στο μεταξύ, είχαν προκηρυχτεί βουλευτικές εκλογές για τις 9 Σεπτέμβρη 1951.

Το συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός διδάσκει πως ακόμη και στις πιο αδυσώπητες συνθήκες της ταξικής πάλης, με ήττα του λαϊκοεπαναστατικού κινήματος, με τον πιο άνισο σε βάρος του συσχετισμό, η ύπαρξη, η διαφύλαξη, η υπεράσπιση του Κομμουνιστικού Κόμματος ως επαναστατικού κόμματος της εργατικής τάξης και η αυτοτέλειά του είναι θεμελιακό καθήκον των κομμουνιστών και αποκλειστικά δική τους υπόθεση.

Απέναντι στα κάθε άλλοθι διαφόρων της τότε περιόδου και ερμηνεία μαζί για τη στάση τους απέναντι στον Ν. Μπελογιάννη και το ΚΚΕ, που πάει να δικαιολογήσει τη μη υπεράσπισή τους, αλλά και για τους σημερινούς ομοϊδεάτες τους, που απεμπόλησαν μετά τις ανατροπές των σοσιαλιστικών καθεστώτων την κομμουνιστική τους ιδεολογία και ταυτότητα, για να αισθάνονται την πλάτη τους ζεστή από την ανάσα της προστασίας του συστήματος, που δεν διστάζουν τώρα να «τιμούν» τάχα τον Μπελογιάννη ως «ανοιχτό μυαλό» κόντρα στα «παρωχημένα του ΚΚΕ» σήμερα (απέναντι στη μέγιστη υποκρισία για την υπόκλιση στον καπιταλισμό και την απεμπόληση του δίκιου της εργατικής τάξης), παραθέτουμε τα ίδια τα λόγια του Ν. Μπελογιάννη στην πρώτη του δίκη, το Νοέμβρη του 1951:

«...Η ζωή μου συνδέεται με την ιστορία του ΚΚΕ και τη δράση του... Δεκάδες φορές μπήκε μπροστά μου το δίλημμα: να ζω προδίδοντας τις πεποιθήσεις μου, την ιδεολογία μου, είτε να πεθάνω, παραμένοντας πιστός σ' αυτές. Πάντοτε προτίμησα το δεύτερο δρόμο και σήμερα τον ξαναδιαλέγω».

Απ' τον Ριζοσπάστη!!!

Για τους "υπερασπιστές" των Βαφειάδη-Καραγιώργη- Ζαχαριάδη:

Η διαστρέβλωση της ιστορικής πορείας του ΚΚΕ στην υπηρεσία της αστικής εξουσίας 

Μαχητές του ΔΣΕ, που κατά τη «ΣΥΡΙΖΑίικη» εκδοχή για την ιστορία, τρέχουν να προλάβουν ανοιχτές τις αγορές

ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΣΚΟΛΑΡΙΚΟΥ*

Την Κυριακή 5 Μάρτη, κυκλοφόρησε ένθετο της εφημερίδας «Documento», με τίτλο «Ζαχαριάδης, Βαφειάδης, Καραγιώργης. Οι κορυφαίοι της ελληνικής τραγωδίας».

Για τις πολιτικές στοχεύσεις αυτής της έκδοσης μας προϊδεάζει το editorial που υπογράφει η Βασιλική Λάζου, όπου αναφέρεται:

«Διατρέχοντας τις βιογραφίες τριών κορυφαίων στελεχών του ΚΚΕ και του ΔΣΕ - Ζαχαριάδη, Βαφειάδη, Καραγιώργη - μέσα στους "τόμους" αγώνων και θυσιών, προσκρούουμε αναπόδραστα και σε σελίδες μελανές: απομακρύνσεις και εκκαθαρίσεις στελεχών - ενίοτε βίαιες - που τραυμάτισαν και πληγώνουν την Αριστερά και τον ευρύτερο δημοκρατικό κόσμο. Δεν θα κάνουμε στο σημείωμα αυτό την αποτίμηση τις ήρξατο χειρών αδίκων ή ποιος χρησιμοποίησε τις πιο ακραίες μεθόδους. Εξάλλου, κάθε αναγνώστης θα μπορέσει να βγάλει τα συμπεράσματά του μέσα από τις σελίδες που ακολουθούν.

Το να αποστρέψουμε την κεφαλή από τα τραυματικά αυτά γεγονότα συνιστά ανώφελη υπεκφυγή. Οπως και να τα βάζουμε κάτω από το χαλί με αποκαταστάσεις στελεχών, μερικές ή ολικές, ανάλογης πολιτικής σκοπιμότητας με τις αντίστοιχες καθαιρέσεις τους. Αντίθετα η ψύχραιμη "αναψηλάφηση" μπορεί να αποδώσει συμπεράσματα από τα "παρελθόντα" και "οδηγίες χρήσης" για τα επιγενόμενα...

...Οσο μεγάλες και αν υπήρξαν οι αντιθέσεις τους και όσες σκληρές κατηγορίες κι αν εκτοξεύθηκαν, όλοι τους ήταν παιδιά της ίδιας πολιτικής μήτρας. Την ίδια υπόθεση υπηρέτησαν με πάθος και φανατισμό. Παίρνοντας άλλοτε το ρόλο του θύτη και άλλοτε το ρόλο του θύματος». (σελ. 3)

Διαβάζοντας το σύνολο της έκδοσης, μπορεί να καταλάβει κανείς καλύτερα το νόημα των παραπάνω. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:

1. Η επιμελήτρια υποστηρίζει ότι δεν αρκεί να ασχολούμαστε απλά με την αντιπαράθεση του κομμουνιστικού κινήματος με την αστική εξουσία, αλλά οφείλουμε να δούμε και τις «μελανές σελίδες» της ιστορίας του ίδιου του κομμουνιστικού κινήματος. Η επισήμανση αυτή μπορεί να γίνει εύκολα αποδεκτή από κάθε κομμουνιστή, στο βαθμό που, όπως σημείωνε ο Μαρξ:

«...οι προλεταριακές επαναστάσεις (...) κάνουν αδιάκοπη κριτική στον εαυτό τους, διακόπτουν κάθε τόσο την ίδια τους την πορεία, ξαναγυρίζουν σε αυτό που φαίνεται ότι έχει πραγματοποιηθεί για να το ξαναρχίσουν από την αρχή, περιγελάνε με ωμή ακρίβεια τις μισοτελειωμένες δουλειές, τις αδυναμίες και τις ελεεινότητες των πρώτων τους προσπαθειών, φαίνονται να ξαπλώνουν χάμω τον αντίπαλό τους μόνο και μόνο για να του δώσουν την ευκαιρία ν' αντλήσει καινούριες δυνάμεις από τη γη και να ορθωθεί και πάλι πιο γιγάντιος μπροστά τους, οπισθοχωρούν συνεχώς μπροστά στην ακαθόριστη απεραντοσύνη των σκοπών τους, ώσπου να δημιουργηθεί η κατάσταση που κάνει αδύνατο κάθε ξαναγύρισμα και όπου οι ίδιες οι περιστάσεις φωνάζουν:

"Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα!"».1

Ομως, αυτό σημαίνει ταυτόχρονα πως οι «"οδηγίες χρήσης" για τα επιγενόμενα» που φαίνεται ότι αναζητεί η επιμελήτρια της έκδοσης, έχουν νόημα μόνο όταν επιχειρούνται από τη σκοπιά των συμφερόντων της εργατικής τάξης. Οταν αναζητούνται υπό το πρίσμα της σύγχρονης αμφισβήτησης της αστικής εξουσίας και της επιδίωξης της ανατροπής της. Και φυσικά, οι ανάγκες μιας τέτοιας αναζήτησης απαιτούν πολλά περισσότερα από επιφανειακές περιγραφές, μικροαστικά θρηνολογήματα και μοιρολατρία απέναντι στις «ακατάβλητες» δυνάμεις της αστικής εξουσίας και τα απροσμέτρητα λάθη του κομμουνιστικού κινήματος. Απαιτούν πορίσματα που να συνδράμουν στη διαμόρφωση μιας σύγχρονης επαναστατικής στρατηγικής και κατά συνέπεια είναι ταξικά και πολιτικά φορτισμένα, διαχωρισμένα από τις ωραιοποιήσεις και τη λαθολογία.

Πάλευαν για τη «δημοκρατική νομιμότητα», αλλά έπρεπε να περιμένουν για να το μάθουν από τους σύγχρονους νεκροθάφτες τους

Κηρύττουν υποταγή στην αστική εξουσία

2. Μια απόπειρα κριτικής αποτίμησης της Ιστορίας του κομμουνιστικού κινήματος στην Ελλάδα αυτού του είδους και με κριτήριο την ενίσχυση της σύγχρονης πάλης για τη σοσιαλιστική εξουσία, πραγματοποίησε με συλλογικό τρόπο το ΚΚΕ πριν από 6 χρόνια. Ο Β' Τόμος του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ (1949 - 1968)2 συζητήθηκε από χιλιάδες κομμουνιστές και κομμουνίστριες, φίλους και συνεργαζόμενους του Κόμματος, πριν εγκριθεί από Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του Κόμματος. Ομως τα πορίσματα αυτής της συλλογικής δουλειάς, στα οποία συμπεριλαμβάνονται η εκτίμηση των θέσεων του Μάρκου Βαφειάδη και του Κώστα Καραγιώργη, η αυτοκριτική για τις συνθήκες θανάτου του τελευταίου και η αποκατάσταση του Νίκου Ζαχαριάδη κ.λπ. «προσπερνιόνται» από την επιμελήτρια της έκδοσης ως «ανάλογης πολιτικής σκοπιμότητας με τις αντίστοιχες καθαιρέσεις τους».

Με αυτό τον τρόπο, η επίκληση μιας αντικειμενικής προσέγγισης της Ιστορίας του κομμουνιστικού κινήματος γίνεται το όχημα δικαιολόγησης της υποκειμενικής αστικής και οπορτουνιστικής κριτικής στο ΚΚΕ. Ετσι, ο Θανάσης Καρτερός, ο οποίος στο διάλειμμα των άρθρων δικαιολόγησης της αντιλαϊκής κυβερνητικής πολιτικής, «νομιμοποιείται» ως τιμητής του κομμουνιστικού κινήματος, μας «πληροφορεί»:

«Ο αντίπαλος είναι πολύ πιο ισχυρός απ' ό,τι υπέθεταν οι πατέρες του ιστορικού υλισμού, ξέρει να ελίσσεται και να προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες, να αντιμετωπίζει τις οικονομικές και κοινωνικές κρίσεις του, να ξαναγεννιέται μέσα από τις ήττες του. Η αγορά, που αντιμετωπίστηκε από τους θεωρητικούς του σοσιαλισμού ως ιστορικά ξεπερασμένη, θα αποδειχτεί το μεγάλο όπλο του καπιταλισμού, που θα του δίνει συνεχώς την πρωτοβουλία των κινήσεων, που θα του επιτρέπει να εκτονώνει κάθε πίεση και να ενσωματώνει μεγάλα τμήματα των εργαζομένων, ακόμη και ολόκληρα έθνη».3

Σε καμία περίπτωση δεν σκοπεύουμε να αμφισβητήσουμε την πείρα και τη γνώση του Θανάση Καρτερού, όπως και των άλλων του ΣΥΡΙΖΑ, για το πώς η αστική εξουσία προσπαθεί να ξεπερνά προς όφελός της τις οικονομικές και κοινωνικές κρίσεις της. Κάτι παραπάνω ξέρει.

Του αναγνωρίζουμε ακόμα το δικαίωμα να θεωρεί ιστορικά αξεπέραστες τις αντιλήψεις του 17ου αιώνα για την αναγκαιότητα της καπιταλιστικής αγοράς που είναι στη φύση του ανθρώπου - λύκου.

Ομως, δεν μπορεί να «θολώνει» τα νερά και να εμφανίζει τις σκοταδιστικές αντιλήψεις του ως τοποθέτηση από τη σκοπιά του εργατικού - λαϊκού και κομμουνιστικού κινήματος. Κι αυτό διότι, σε αντίθεση με τη μαρξική επιταγή, επικαλείται τις αντιφάσεις και τις αδυναμίες τους, όχι για να τις υπερβεί, αλλά για να δικαιολογήσει τη μακροημέρευση της αστικής εξουσίας που υπηρετεί.

Αλλοιώνει την ιστορική πορεία του ΚΚΕ, χρησιμοποιεί τους νεκρούς του, προκειμένου να πείσει ότι τα σημερινά δεινά της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων ως αποτέλεσμα της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και των ιμπεριαλιστικών συγκρούσεων είναι ανυπέρβλητα, ότι η καπιταλιστική αγορά είναι αιώνια και ανίκητη.

3. Η συγκεκριμένη αντιμετώπιση της ιστορικής διαδρομής του ΚΚΕ δεν αποτελεί βέβαια «προνόμιο» του κειμένου που υπογράφεται από τον Θ. Καρτερό. Κανείς από τους τρεις συγγραφείς του ενθέτου δεν ασχολείται με την άντληση χρήσιμων ιστορικών συμπερασμάτων για την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα. Τα κείμενα βρίθουν αντιφάσεων και αποσπασματικής παρουσίασης ιστορικών γεγονότων, ενώ στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν παρατίθενται οι ιστορικές πηγές που θα δικαιολογούσαν τους ισχυρισμούς των συγγραφέων τους.

Η ανάδειξη όλων αυτών των πλευρών θα απαιτούσε το ξεδίπλωμα μιας πιο εκτεταμένης επιχειρηματολογίας, η οποία δεν χωρά στην έκταση του παρόντος κειμένου. Στην παρούσα φάση επισημαίνουμε απλά τα προηγούμενα, μόνο για να γίνει αντιληπτό πώς ο αντικειμενικός στόχος των συγγραφέων δεν είναι η ενίσχυση του εργατικού - λαϊκού και κομμουνιστικού κινήματος σήμερα, αλλά η διασπορά αμφιβολιών για την ιστορία, για τις θυσίες του, για το εφικτό των προτάσεών του και πάνω απ' όλα για τη δυνατότητα να αρθρώσει σήμερα μια αντικαπιταλιστική στρατηγική διεξόδου από την κρίση, με στόχο το σοσιαλισμό.

Στόχος τους πάνω απ' όλα είναι να δικαιολογήσουν ειδικότερα στα πιο ριζοσπαστικά λαϊκά στρώματα τις ευαγείς υπηρεσίες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στο αστικό σύστημα, του οποίου είναι αναπόσπαστο τμήμα.

«Ευρωκομμουνιστής» ο Ζαχαριάδης!

4. Η συγκεκριμένη - πολιτικά και ταξικά φορτισμένη - οπτική των συγγραφέων έχει διαχρονικά περιορισμένες δυνατότητες αναφορικά με τα συμπεράσματα που θα καταλήξει. Είτε θα επιλέξει να μεταλλάξει τις στοχεύσεις και τη δράση του κομμουνιστικού κινήματος και των ηγετών του, με τρόπο που να τις κάνει συμβατές με την αστική εξουσία και τη συμμετοχή των κομμουνιστών στην αστική διαχείριση, ώστε να τις εγκολπωθεί, είτε θα επιλέξει να αναδείξει την εγκληματική φύση της σοσιαλιστικής εξουσίας, προκειμένου να την ταυτίσει με την αστική εξουσία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, βέβαια, οι συγγραφείς χρησιμοποιούν συνδυασμένα και τα δύο «πυρά».

Α. Είναι χαρακτηριστική η προσπάθεια του Αγγελου Τσέκερη να αλλοιώσει κάθε επαναστατική αιχμή από τη σκέψη του Νίκου Ζαχαριάδη, προκειμένου να τον παρουσιάσει ως προάγγελο του «ευρωκομμουνισμού»:

«Ο ερχομός του προκάλεσε ενθουσιασμό στις κομματικές δυνάμεις (...). Ομως ο Ζαχαριάδης κατέστησε σαφές ότι δεν θα επιδίωκε έναν επόμενο γύρο.

(...) Παράλληλα ξεκαθάρισε ότι η γραμμή του ΚΚΕ ήταν ο αναπροσανατολισμός της χώρας στη δημοκρατική ομαλότητα, μέσα από την οποία το κόμμα και οι σύμμαχοί του θα επιδίωκαν την απελευθέρωση από τη βρετανική εξάρτηση και την εφαρμογή ενός προοδευτικού προγράμματος μέχρι τη Λαϊκή Δημοκρατία.

Αυτή η γραμμή του δημοκρατικού δρόμου επιβεβαιώθηκε από το 7ο Συνέδριο του ΚΚΕ, μαζί με μια άλλη ιστορική θέση: τη θεωρία των δύο πόλων. (...) Αυτά ακριβώς τα στοιχεία, ο αδιατάρακτος δημοκρατικός δρόμος μέχρι τον σοσιαλισμό και η γεωπολιτική ουδετερότητα, ήταν που εισήγαγαν στη γραμμή του κόμματός τους ο Τορέζ και ο Τολιάτι.

Δεκαετίες αργότερα, τα ζητήματα αυτά θα έρχονταν στο προσκήνιο ως κεντρικοί στρατηγικοί στόχοι του ευρωκομμουνιστικού ρεύματος. Ομως σε αντίθεση με το Ιταλικό και το Γαλλικό ΚΚ, ο δρόμος της ανανέωσης που άνοιξαν για το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα το 7ο Συνέδριο του '45 και ο Ζαχαριάδης, επρόκειτο να ανακοπεί βίαια από τον Εμφύλιο...».4

Ο Αγγ. Τσέκερης, αξιοποιώντας λοιπόν τις στρατηγικές αδυναμίες του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και τις συνακόλουθες αντιφάσεις στη στρατηγική του, επιχειρεί να εμφανίσει τον Ζαχαριάδη ως οπαδό της αστικής δημοκρατικής ομαλότητας. Ετσι, απογυμνώνει τον Ζαχαριάδη από τη μεγαλύτερη προσφορά του στο ΚΚΕ, δηλαδή από τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στη συγκρότηση και δράση του ΔΣΕ.

Το γεγονός ότι ο Νίκος Ζαχαριάδης δεν ήρθε σε πλήρη ιδεολογική - πολιτική ρήξη με την ουτοπική στρατηγική της δημοκρατικής ομαλοποίησης, δεν μπορεί να αποτελέσει δικαιολογία για τις αιτιάσεις του συγγραφέα. Πόσο μάλλον, αφού στο 7ο Συνέδριο του ΚΚΕ, που ο συγγραφέας επικαλείται, ο Ζαχαριάδης τοποθετήθηκε ως εξής:

«Το πρώτο ζήτημα είναι η δυνατότητα που έχουμε στην Ελλάδα για ειρηνικό πέρασμα, ειρηνική εξέλιξη στη λαϊκή δημοκρατία αρχικά και μετά στο σοσιαλισμό. Μίλησαν και άλλοι σύντροφοι και έβαλαν το ζήτημα λίγο μονόπλευρα (...). Εδώ θα πρέπει αμέσως να ξεκαθαρίσεις τούτο 'δω: ότι πρόκειται για δυνατότητα ειρηνικού περάσματος και όχι για βεβαιότητα. Ενας ισχυρισμός που θα επέμενε στο δεύτερο αυτό, θα ήταν βασικά λαθεμένος και θα μπορούσε να οδηγήσει σε λάθη σοβαρά, σε λάθη με συνέπειες αποφασιστικές για το ΚΚΕ και ολόκληρο το κίνημα (...). Σήμερα μάλιστα εμείς δε θα πρέπει τόσο να τονίζουμε ούτε τη δυνατότητα της ειρηνικής εξέλιξης, γιατί όπως βλέπουμε η αντίδραση και με την ξενική υποστήριξη προσπαθεί με όλα τα μέσα να παρεμβάλλει εμπόδια (...). Εμείς θα πρέπει, τονίζοντας τη δυνατότητα μιας τέτοιας εξέλιξης, ν' αποδείχνουμε ποιος την εμποδίζει, να εξηγάμε γιατί δε θα πάμε, ενώ η πλειοψηφία του λαού το θέλει, προς ένα ειρηνικό πέρασμα και να προετοιμάζουμε το λαό για να μπορέσει να επιβάλλει το πέρασμα αυτό εφ' όσον είναι θέληση της πλειοψηφίας με όλα τα μέσα που διαθέτει και με τη συντριβή, αν χρειαστεί, της αντίπραξης της μοναρχοφασιστικής, πλουτοκρατικής μειοψηφίας».5

Β. Ακόμα, όμως, πιο χαρακτηριστική είναι η προσπάθεια του συνόλου των συγγραφέων να εξισώσουν το κομμουνιστικό κίνημα με την αστική εξουσία.

Ο Γιάννης Μπαζός παραθέτει ασχολίαστο ένα τμήμα της επιστολής Βαφειάδη:

«"Πρέπει να σημειωθεί ότι από τα μέσα του 1947 είχε πάρει σχεδόν ολότελα βίαιο χαρακτήρα. Η εθελοντική κατάταξη δεν έφτανε ούτε το 10%"».6

Διόλου τυχαία, πρόκειται για το ίδιο αντιεπιστημονικό επιχείρημα που χρησιμοποιείται από τους εκπροσώπους του λεγόμενου «νέου κύματος» στην ιστορία, προκειμένου άμεσα να δυσφημήσουν τον ΔΣΕ. Μέσω του συγκεκριμένου ιδεολογήματος, οι Καλύβας - Μαραντζίδης, που επιθυμούν να ταυτίσουν το φασισμό με τον κομμουνισμό, παρουσιάζουν τον αγώνα του ΔΣΕ ως αποκομμένο από την εξέλιξη της ταξικής πάλης στην Ελλάδα, ως μια βουλησιαρχική επιλογή της ηγεσίας του ΚΚΕ, που επιβλήθηκε με τη δύναμη των όπλων στις λαϊκές μάζες.

Ευτυχώς πρόλαβαν να γράψουν στα πανό τους την επιλογή «τις αλυσίδες ή τα όπλα»...

Τύφλα να 'χει ο Καλύβας

Ο Θ. Καρτερός αρχίζει την επίθεση στο ΚΚΕ «υπερασπιζόμενος» τον Κώστα Καραγιώργη:

«Πιστεύει βαθιά στην υπόθεση της επανάστασης και του κομμουνισμού, αλλά όλο του το είναι αρνείται να συρρικνωθεί και να χωρέσει στο τριτοδιεθνιστικό καλούπι για τα κομματικά στελέχη. Είναι μέχρι θανάτου ερωτευμένος με το Κόμμα και τις ιδέες του, αλλά δεν μπορεί παρά τις αγωνιώδεις προσπάθειες για το αντίθετο, να μην παραμένει ερωτευμένος με τη ζωή, την Τέχνη, τη μουσική, την περιπέτεια των ανθρώπινων σχέσεων, τον έρωτα. Τίποτε το ανθρώπινο δεν του είναι ξένο κι αυτό θα τον φέρει άπειρες φορές σε σύγκρουση με τον εαυτό του και τον κομματικό μηχανισμό...».7

Η εξύψωση του «ανθρώπου Καραγιώργη» χρησιμοποιείται για να καταβαραθρωθεί το «απάνθρωπο ΚΚΕ» και γενικότερα το «απάνθρωπο» διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Ο μικροαστικός ανθρωπισμός, βαθιά εμποτισμένος με την υπεράσπιση της αστικής εξουσίας, προσπαθεί βέβηλα να παρουσιάσει το κίνημα χειραφέτησης της εργατικής τάξης και εν τέλει της ανθρωπότητας ως απάνθρωπο. Το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα και οι εκατοντάδες διανοούμενοι που στρατεύτηκαν στο πλευρό του, επιχειρώντας να κάνουν τα γράμματα και τις τέχνες κτήμα των υπό εκμετάλλευση μαζών, πρωτοστατώντας στη γυναικεία χειραφέτηση, γίνονται λίγο έως πολύ απάνθρωποι και άξεστοι.

Φυσικά, η συνέχεια είναι ακόμα πιο εντυπωσιακή, αφού ο Καρτερός θα υποστηρίξει:

«...στην Αθήνα οι κομμουνιστές θα δολοφονούνται από τους εχθρούς τους γιατί διεκδικούν κάποιες στοιχειώδεις ελευθερίες και την ίδια στιγμή στη Μόσχα κομμουνιστές θα δολοφονούνται από το ίδιο τους το κόμμα, που δεν ανέχεται καμιά αμφισβήτηση της αυθεντίας του.

(...) Η κόκκινη τρομοκρατία θα συναντήσει τη λευκή σε μια αποθέωση αιματηρής καταστολής κάθε αμφισβήτησης, κάθε αμφιβολίας, κάθε ταλάντευσης».8

Να και η κόκκινη τρομοκρατία. Τύφλα να 'χει ο Καλύβας και οι χρυσαυγίτες.

5. Μετά από τα προηγούμενα μπορεί να γίνει ευκολότερα κατανοητή η ουσία του κλεισίματος του κειμένου της επιμελήτριας. Η Β. Λάζου μας λέει για τους τρεις πρωταγωνιστές του ΚΚΕ και του ΔΣΕ ότι ήταν παιδιά της ίδιας πολιτικής μήτρας, οπαδοί της ίδιας υπόθεσης που υπηρέτησαν με πάθος και φανατισμό, άλλοτε ως θύτες και άλλοτε ως θύματα. Και στην πράξη υπονοεί ότι όλοι τους ήταν δέσμιοι μιας ουτοπικής ιδεολογίας, η οποία παρά τις αγνές προθέσεις και παρά τα χαρίσματα των υποστηρικτών της, κατέληξε σε εγκλήματα αντίστοιχα της αστικής εξουσίας. Συνεπώς, δεν έχει νόημα να αρνηθεί κανείς επαναστατικά την αστική εξουσία σήμερα. Δεν έχει νόημα να αναζητήσει την ανασύνταξη του εργατικού - λαϊκού κινήματος σε αυτά τα μονοπάτια.

Πρόκειται στην πραγματικότητα για ένα ραφιναρισμένο αντικομμουνισμό, ο οποίος όμως είναι πιο αποτελεσματικός και πιο διεισδυτικός σε όσους νιώθουν να ασφυκτιούν στο σημερινό κόσμο της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. Κι αυτό διότι δεν αρνείται τους «τόμους» των θυσιών και των αγώνων του κομμουνιστικού κινήματος, αλλά τους αποδομεί, θεωρώντας τους πολιτικά άχρηστους και ανθρωπιστικά επικίνδυνους.

Μπορούσε να είναι διαφορετικά σε μια εφημερίδα όπως το «Documento», που λιβανίζει τον ΣΥΡΙΖΑ, ενδεχομένως όχι μόνο επειδή συμφωνεί με την ιδεολογική - πολιτική του γραμμή;

*Ο Κώστας Σκολαρίκος είναι συνεργάτης του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:

1. Καρλ Μαρξ, Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη, Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2005, σελ. 20-21.

2. Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ, Β' Τόμος του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ (1949-1968), Εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2011.

3. Θανάσης Καρτερός, «Κώστας Γυφτοδήμος. Η ζωή και ο θάνατος του Καραγιώργη», HOT DOC. HISTORY, τεύχ. 8, 5 Μάρτη 2017, σελ. 34.

4. Αγγελος Τσέκερης, «Νίκος Ζαχαριάδης. Ο μεγάλος αντιφατικός και οι δύο χαμένες μάχες του», HOT DOC. HISTORY, τεύχ. 8, 5 Μάρτη 2017, σελ. 11-12.

5. Νίκος Ζαχαριάδης, «Μερικά επίκαιρα ζητήματα που σχετίζονται και με το Πρόγραμμά μας (Λόγος στο 4ο Θέμα του 7ου Συνεδρίου που αφορούσε το Πρόγραμμα του Κόμματος)» στο 7ο Συνέδριο του ΚΚΕ, Εκδόσεις της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, Αθήνα 1945, σελ. 17-18.

6. Γιάννης Μπαζός, «Μάρκος Βαφειάδης. Ο "αιρετικός" που έβλεπε τα επερχόμενα και μίλαγε έξω από τα δόντια», HOT DOC. HISTORY, τεύχ. 8, 5 Μάρτη 2017, σελ. 24.

7. Θανάσης Καρτερός, «Κώστας Γυφτοδήμος. Η ζωή και ο θάνατος του Καραγιώργη», HOT DOC. HISTORY, τεύχ. 8, 5 Μάρτη 2017, σελ. 31.

8. Θανάσης Καρτερός, «Κώστας Γυφτοδήμος. Η ζωή και ο θάνατος του Καραγιώργη», HOT DOC. HISTORY, τεύχ. 8, 5 Μάρτη 2017, σελ. 35.

(Το άρθρο αναδημοσιεύεται από τον «Κυριακάτικο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ» - 12 Μάρτη 2017)