ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Τέσσερα χρόνια κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ
Ενα μέρος των λαϊκών στρωμάτων κατέθεσε τις ελπίδες του στη μεγάλη αλλαγή που θα έφερνε η «πρώτη φορά αριστερά». Τέσσερα χρόνια και μερικά μνημόνια μετά, οι ίδιοι εργαζόμενοι κοιτούν με απογοήτευση τη σημερινή τους κατάσταση. Κάποιοι αισθάνονται «προδομένοι», άλλοι απογοητεύτηκαν, ενώ ορισμένοι επιμένουν πως ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί τουλάχιστον το μικρότερο κακό.
Τελικά τι συνέβη; Τι μας έμαθε η «πρώτη αριστερή κυβέρνηση στην Ελλάδα»;
Ενα - πολύ σύντομο - ιστορικό της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ
Ο ΣΥΡΙΖΑ - μαζί με τους ΑΝΕΛ - ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας το Γενάρη του 2015. Μέσα σε περίπου ένα μήνα, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε στην πρώτη συμφωνία και στο πρώτο πακέτο αντιλαϊκών μέτρων, αλλάζοντας απλά την ορολογία... και αποκαλώντας την τρόικα «θεσμούς» και το μνημόνιο που υπέγραψε «πρόγραμμα - γέφυρα».Το καλοκαίρι του 2015, ο ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε σε νέα μεθόδευση. «Εστησε» ένα κάλπικο δίλημμα για να ρυμουλκήσει τους εργαζόμενους με το δημοψήφισμα, και την επόμενη μέρα, υπερψήφισε, μαζί με τα υπόλοιπα κόμματα, το 3ο μνημόνιο.
Μετά τις νέες εκλογές του Σεπτέμβρη του 2015, ο ΣΥΡΙΖΑ συνέχισε να υλοποιεί τα μέτρα των προηγούμενων μνημονίων και άρχισε να προετοιμάζει τα νέα πακέτα μέτρων του 3ου μνημονίου, που έρχονταν σε κύματα μαζί με τις «αξιολογήσεις» των «θεσμών» και τους προϋπολογισμούς.
Η πιο πρόσφατη - αλλά σίγουρα όχι έσχατη - πράξη του δράματος για το λαό, είναι η αποκαλούμενη - απ' τον ΣΥΡΙΖΑ - «λήξη των μνημονίων» τον Αύγουστο του 2018, που στην πραγματικότητα ήταν ένα ακόμα πακέτο αντιλαϊκών μέτρων, προέβλεπε ματωμένα πλεονάσματα μέχρι το 2062, συνοδευόμενα με ισχυρή, ενισχυμένη, εποπτεία απ' τους δανειστές, πρόγραμμα αποπληρωμής των δανείων και δεσμευτικούς στόχους μέτρων, δηλαδή ένα νέο μνημόνιο.
Απ' την αρχή της διακυβέρνησής του ο ΣΥΡΙΖΑ:
-- Εφαρμόζει μέχρι κεραίας όλα τα αντιλαϊκά μέτρα των προηγούμενων μνημονίων για τους διαλυμένους μισθούς και τα δικαιώματα των εργαζομένων.
-- Προχώρησε σε μια άνευ προηγουμένου φοροεπιδρομή εναντίον του λαού, με μαζική αύξηση του ΦΠΑ και δεκάδες αυξήσεις σε «ειδικούς» φόρους.
-- Τσάκισε τις συντάξεις και τα όρια συνταξιοδότησης, «κούρεψε» το εφάπαξ, κατακρεούργησε «παλιές» και «νέες» συντάξεις, ενώ επέβαλε, με το νόμο - λαιμητόμο Κατρούγκαλου, αυξήσεις σε μια ολόκληρη κατηγορία ασφαλιστικών εισφορών.
-- Η φοροεπιδρομή απ' τη μία και οι συνεχείς μειώσεις σε συντάξεις και κοινωνικές παροχές οδήγησαν σε τερατώδη πρωτογενή πλεονάσματα, που υπερβαίνουν ακόμα και τους στόχους, τους ίδιους στόχους που ο ΣΥΡΙΖΑ κατάγγελλε ως καταστρεπτικούς, και έρχεται εκ των υστέρων να θέλει να επιστρέψει ένα μικρό κομμάτι απ' τα ματωμένα πλεονάσματα, μόλις 800 εκατ. απ' τα 55 δισ. του προϋπολογισμού, εμφανίζοντάς το με θράσος ως κοινωνική πολιτική.
-- Υλοποιεί κάθε σχέδιο που έχει ανάγκη το μεγάλο κεφάλαιο, απ' την καταστροφική εξόρυξη χρυσού και τη μετατροπή της Αττικής σε καζινούπολη με το Ελληνικό και την κάθοδο του καζίνο της Πάρνηθας στο κέντρο, και τις κάθε λογής αναπλάσεις που γίνονται με βάση τα σχέδια των μονοπωλίων, μέχρι την προώθηση της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ και των λιγνιτικών μονάδων της, λιμανιών και αεροδρομίων...
Πότε τα «γύρισε ο ΣΥΡΙΖΑ»;
Αυτό είναι το ερώτημα που ταλανίζει πολλούς καλοπροαίρετους λαϊκούς ανθρώπους. Πότε και γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ πρόδωσε τις υποσχέσεις του; Πότε έγινε, από «αριστερό», προοδευτικό κόμμα, κόμμα που προωθεί τα μνημόνια;
Ο ΣΥΡΙΖΑ ποτέ δεν ήταν αριστερό - ριζοσπαστικό κόμμα σε κατεύθυνση σύγκρουσης με το σύστημα. Ακολούθησε μια γρήγορη πορεία πλήρους μετασχηματισμού του σε αστικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα προκειμένου να λάβει το «ΟΚ» και να του εμπιστευθεί η αστική τάξη τη διακυβέρνηση της χώρας.
Θυμίζουμε τις αλλαγές στο πρόγραμμά του και στη ρητορική του απ' το 2012 μέχρι το 2014 αλλά και τις δύο επισκέψεις του Αλ. Τσίπρα στις ΗΠΑ, και μάλιστα και στους δύο πόλους της εκεί ενδοαστικής αντιπαράθεσης (Νέα Υόρκη και Τέξας).
Η πορεία αυτή οδήγησε τελικά στις αποκαλυπτικές προεκλογικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ πριν από τις εκλογές του Γενάρη του 2015, όπου έκανε λόγο για «διαπραγμάτευση εντός των πλαισίων της ΕΕ», που θα οδηγούσε σε μια «ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας», η οποία «θα αφορά όλους τους πολίτες», με ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (κυρίως μεγάλα κατασκευαστικά έργα...).
Απ' την αρχή της κυβερνητικής του θητείας, ο ΣΥΡΙΖΑ στόχευε στην τόνωση της καπιταλιστικής ανάπτυξης, δένοντάς την με την υπόσχεση πως το δικό του αναπτυξιακό σχέδιο θα ωφελούσε το σύνολο των εργαζομένων.
Ο ΣΥΡΙΖΑ μιλούσε για «επανεκκίνηση» της - καπιταλιστικής - οικονομίας, για «ανάπτυξη» και για ενίσχυση των κρατικών δαπανών προς τις επιχειρήσεις. Και ως φιλολαϊκό κερασάκι στην τούρτα, ο ΣΥΡΙΖΑ, στη γνωστή παλιά γραμμή του, «ο άνθρωπος πάνω απ' τα κέρδη», υποσχόταν πως η δική του ανάπτυξη θα έχει φιλολαϊκό πρόσημο. Υποσχόταν, ειδικότερα, πως το δικό του μοντέλο ανάπτυξης θα έλυνε το πρόβλημα της ακραίας φτώχειας απ' τη μία και απ' την άλλη πως θα οδηγούσε στη βελτίωση των μισθών και των συνθηκών εργασίας και τελικά στην «ανάκτηση της εργασίας».
Ο ΣΥΡΙΖΑ ισχυριζόταν από τότε πως η καπιταλιστική ανάπτυξη μπορεί να είναι φιλολαϊκή, να ωφελεί το σύνολο του λαού, αρκεί να τη διαχειρίζεται η «αριστερή κυβέρνηση».
Η πρότασή του ήταν πρόταση εξαπάτησης των εργαζομένων. Συσκότιζε το γεγονός πως η καπιταλιστική κερδοφορία απαιτεί αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης, σχετική εξαθλίωση των εργαζομένων.
Συσκότιζε πως τα λεγόμενα μνημονιακά μέτρα ήταν απαραίτητα για την καπιταλιστική ανάπτυξη και γι' αυτό εφαρμόστηκαν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο σ' ολόκληρη την ΕΕ.
Συσκότιζε πως η φθηνή εργατική δύναμη, με χαμηλούς μισθούς, με χαμηλές συντάξεις, με υπέρογκη φορολογία και η στήριξη του κεφαλαίου με φοροελαφρύνσεις, επιδοτήσεις, επενδύσεις σε έργα και αναπλάσεις και κρατική καταστολή κάθε αγώνα είναι νομοτέλειες του καπιταλισμού και απαραίτητα στοιχεία για την καπιταλιστική ανάπτυξη.
Γι' αυτό και η πολιτική γραμμή που προωθούσε δεν ήταν άλλη παρά η παράδοση της εργατικής τάξης στο κεφάλαιο, η υποταγή των αναγκών των εργαζομένων στις ανάγκες της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Το έκανε με «έξυπνο» τρόπο. Λέγοντας ανάπτυξη με δίκαιους όρους για το λαό. Αλλά η φιλολαϊκή καπιταλιστική ανάπτυξη ήταν, είναι και θα είναι όνειρο θερινής νυκτός.
Οι όποιες αλλαγές στην πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ ήταν λοιπόν περισσότερο αλλαγές στη μορφή και στους ειδικούς στόχους της αστικής τάξης σε κάθε περίοδο, όπως και αλλαγές με βάση την ανάγκη χειραγώγησης λαϊκών δυνάμεων.
Η περιβόητη διαπραγμάτευση αφορούσε τους ευρύτερους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς και ειδικά την πίεση των ΗΠΑ προς τη Γερμανία.
Ετσι, η απόλυτη ευθυγράμμιση του ΣΥΡΙΖΑ με τις απαιτήσεις του ΣΕΒ, της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ), του ΣΕΤΕ, της ΤτΕ δεν είναι κωλοτούμπα και η τελευταία εκτίμηση της Γερμανίδας καγκελαρίου πως «έκανε τα μαθήματά του» δεν είναι κωλοτούμπα.
Είναι ό,τι θα έκανε οποιαδήποτε αστική κυβέρνηση που θέλει να στηρίξει την καπιταλιστική ανάπτυξη.
Το ΚΚΕ ήταν και θα είναι στην πρώτη γραμμή για την οργάνωση της λαϊκής αντεπίθεσης
Ηδη απ' το 2012 ασκήθηκε τεράστια πίεση για να «σταματήσει το ΚΚΕ να είναι άτεγκτο» και να «υποκύψει στη λογική των συνθέσεων» και να στηρίξει την προσπάθεια της πρώτης αριστερής κυβέρνησης. Και η πίεση ερχόταν τόσο απ' το σύστημα που ήθελε να διευκολύνει το έργο της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και από καλοπροαίρετους αγωνιστές που δεν καταλάβαιναν γιατί επιμένουμε να αντιστεκόμαστε στην «αλλαγή» και δεν στηρίζουμε μια «αριστερή κυβέρνηση» που κάτι μπορεί να κάνει.
Επιμείναμε και επιμένουμε άτεγκτα να προβάλλουμε αγωνιστικά: Ο καπιταλισμός είναι βάρβαρος, σε κάθε εκδοχή του. Η πολιτική μιας αστικής κυβέρνησης καθορίζεται απ' τις ανάγκες του κεφαλαίου και γι' αυτό, είτε κυβέρνηση είναι ο ΣΥΡΙΖΑ είτε η ΝΔ, τα μνημόνια θα προχωράνε γιατί είναι απαραίτητα για τη θωράκιση των κερδών των ομίλων. Επιμείναμε πως μια καπιταλιστική ανάπτυξη έξω απ' την ΕΕ και το ευρώ επίσης δεν θα είναι φιλολαϊκή. Επιμείναμε πως όσο κυριαρχούν το κεφάλαιο, τα μονοπώλια, η ζωή των εργαζομένων θα γίνεται χειρότερη.
Επιμείναμε πως τελικά όσο καλές προθέσεις και να έχει κάποιος, όταν διαχειρίζεται τον καπιταλισμό δεσμεύεται απ' την ανάγκη κερδοφορίας των ομίλων. Και γι' αυτό θα υλοποιεί αντιλαϊκή πολιτική. Γι' αυτό κριτήριο κάθε πολιτικής πρότασης πρέπει να είναι τελικά αν φωτίζει τον καπιταλισμό ως τον πραγματικό αντίπαλο, αν συγκρούεται με τα σχέδιά του, αν συγκεντρώνει δυνάμεις για την αποφασιστική αναμέτρηση μαζί του.
Αποδείχθηκε ποιος είχε δίκιο.
Και οι δυνάμεις του ΚΚΕ είμαστε περήφανοι που δεν λυγίσαμε στις πιέσεις, που δεν εγκαταλείψαμε την ταξική πάλη και να υποκλιθούμε σε μια «ξένη σημαία».
Αυτόν τον αγώνα συνεχίζουμε και τώρα.
Φωτίζουμε πως πραγματικός αντίπαλος δεν είναι η μία ή η άλλη αστική κυβέρνηση, η μορφή διαχείρισης, αλλά οι ίδιες οι καπιταλιστικές σχέσεις. Πως δεν υπάρχουν φιλολαϊκός καπιταλισμός, φιλολαϊκή καπιταλιστική ανάπτυξη, φιλολαϊκή αστική κυβέρνηση.
Φωτίζουμε πως η ικανοποίηση των αναγκών των εργαζομένων προϋποθέτει ανατροπή ολόκληρου του συστήματος.
Οργανώνουμε μαχητικά την αντεπίθεση των εργαζομένων, κόντρα στην ενιαία επίθεση του κεφαλαίου που δεχόμαστε απ' την ΕΕ, το κεντρικό κράτος και τα τοπικά παρακλάδια του, τους δήμους και τις Περιφέρειες.
Αντιστεκόμαστε στα σχέδια του κεφαλαίου, συγκρουόμαστε με την εφαρμοζόμενη πολιτική, ερχόμαστε σε ρήξη με τους σχεδιασμούς των μονοπωλίων. Μαχητικά, σε σωματεία, στους δρόμους, στις γειτονιές ανασυντάσσουμε το κίνημα που θέτει στο στόχαστρο τον πραγματικό αντίπαλο, προετοιμαζόμαστε για τη λαϊκή αντεπίθεση.
Αυτόν τον αγώνα διαφώτισης και οργάνωσης της πάλης υπηρετούν και οι δυνάμεις του ΚΚΕ σε δήμους, σε Περιφέρειες, στην Ευρωβουλή και τη Βουλή.
Αυτό σηματοδοτεί και η κόκκινη ψήφος στο ΚΚΕ σε κάθε κάλπη στις επερχόμενες εκλογές.
Σηματοδοτεί το δρόμο της ρήξης με το σύστημα και τις επιλογές του, το δρόμο της σύγκρουσης με τους ομίλους, το κράτος τους, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ που τους στηρίζουν.
Άλλωστε, δεν ξεχνάμε ποτέ πως η πρώτη, και μέχρι τώρα η μόνη, ριζοσπαστική κυβέρνηση που εξέφραζε τα εργατικά - λαϊκά συμφέροντα στην Ελλάδα ήταν η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης του ΕΑΜ που απ' τα βουνά της Ευρυτανίας οργάνωσε τη διοίκηση της ελεύθερης Ελλάδας το 1944. Μια κυβέρνηση ένοπλης σύγκρουσης με τον αντίπαλο, είτε αυτός λέγεται ξένος κατακτητής είτε λέγεται ντόπια αστική τάξη, της οποίας το φιλολαϊκό έργο είναι αναμφισβήτητο, όμως δεν μπόρεσε να ξεπεράσει τα αστικά όρια στο βαθμό που δεν εντάχθηκε στον στρατηγικό στόχο της εργατικής - λαϊκής εξουσίας.
Γι' αυτό αποτελεί ιστορική ύβρι η όποια προσπάθεια παρομοίωσης της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ με την αριστερά. Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν η πρώτη φορά που μια αυτοαποκαλούμενη «αριστερή δύναμη» ανέλαβε ως βασική δύναμη για μεγάλο διάστημα την αστική διακυβέρνηση.
Και το αποτέλεσμα ήταν διδακτικό για τους εργαζόμενους. Ο καπιταλισμός δεν εξανθρωπίζεται... και οι «αριστεροί» υπηρέτες του είναι οι πιο επικίνδυνοι...
Του
Γρηγόρη ΛΙΟΝΗ*
*Ο Γρηγόρης Λιονής είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Οικονομίας
Γρηγόρη ΛΙΟΝΗ*
*Ο Γρηγόρης Λιονής είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Οικονομίας