27 Απριλίου, 2021

"Μα αφού έκανε το εμβόλιο, πώς κόλλησε;"


Είναι κάποια πράγματα που εκπλήσσεσαι ότι πρέπει να τα εξηγήσεις. Θες πως η διαχείριση αριθμών και πιθανοτήτων είναι κομμάτι της καθημερινότητας σου εδώ και δεκαετίες; 
Θες πως ο "πολύς κόσμος" ουδέποτε "εκπαιδεύτηκε" συστηματικά στην κριτική σκέψη και την εξόρυξη συμπερασμάτων; 
Μάλλον λίγο και από τα δύο, μάλλον κι άλλα πράγματα... Ας είναι, πάμε να τα εξηγήσουμε στα γρήγορα.

"Μα αφού έκανε το εμβόλιο, πώς κόλλησε;" Εν μέσω έξαρσης διασποράς του ιού αυτά τα ανεκδοτικά περιστατικά θα εμφανιστούν στο εγγύς μέλλον συχνότατα. 
Πρώτα από όλα πότε έκανε το εμβόλιο σε σχέση με πότε ήρθε σε επαφή με τον ιό; 
Είχε κάνει και την δεύτερη δόση και είχε περάσει ικανός αριθμός ημερών από αυτή για να έχει πλέον μέγιστη ανοσοποιήση; 
Ακόμα και αν είναι καταφατική η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα, τα εμβόλια δεν έχουν 100% απόδοση (τίποτα δεν έχει 100% απόδοση). Τα καλύτερα φτάνουν το 95-96%. Το οποίο σημαίνει πως για κάθε 100 εμβολιασμένους 4 με 5 δεν έχουν το προσδοκόμενο επίπεδο προστασίας. 
Αν έχεις λοιπόν τεράστια διασπορά, αυτοί οι άνθρωποι θα έχουν σοβαρές πιθανότητες να συναντήσουν τον ιό και να προσβληθούν. Και πώς δεν θα έχεις τεράστια διασπορά; 
Αν εμβολιαστούν όλοι ή σχεδόν όλοι, τότε ο ιός θα μπορεί να μεταπηδάει μόνο μεταξύ αυτών των 4-5, οι πιθανότητες γίνονται εξαιρετικά μικρές και ο ιός σβήνει.
Ας κάνουμε ένα παράδειγμα που μπορείτε να οπτικοποιήσετε. 
Θα έβγαινε πολύ καλό ως animated προσομοίωση αλλά δεν έχω τέτοια ταλέντα (φιλαράκια προγραμματιστες ψηθείτε). 
Φανταστείτε ένα μεγάλο κλειστό χώρο όπως π.χ. ένα συνεδριακό κέντρο - άδειο για απλοποίηση. Εντός αυτού βάλτε 1000 ανθρώπους που κινούνται ελεύθερα και τυχαία. Ξεκινήστε με μόνο 1 άτομο να έχει τον "ιο" τον οποίο και μεταδίδει όταν έρθει σε κοντινή απόσταση με κάποιον άλλο και που το κρατάει για ένα ικανό διάστημα πριν "σβήσει". Αν είναι όλοι επίνοσοι (μπορούν να κολλήσουν), σύντομα και οι 1000 θα εχουν κολλησει σε μια εκθετική πορεία.
 Ωραία, σε ενα εναλλακτικό σενάριο από τους 1000 έχουμε 100 εμβολιασμένους με πολύ καλό εμβόλιο και απόδοση 95% διάσπαρτα κατανεμημένους ανάμεσα στο πλήθος. Συνολικά λοιπόν επίνοσοι είναι οι 905 από τους χίλιους. Πατάμε play. 
Δεν θα αργήσει να επαναληφθεί το προηγούμενο σενάριο με ΜΟΝΟ 95 να μην κολλανε τελικά (95, όχι 100!). Σουσουρο και ανησυχία, 5 εμβολιασμένοι κόλλησαν! 
Τρίτο σεναριο: είναι όλοι εμβολιασμένοι (πλην του ενος seeder που ξεκινάει το συστρικλο) και επομένως έχουμε 50 επίνοσους τυχαία κατανεμημένους στο πλήθος. Πατήστε play. 
Είτε δεν θα προλάβει να κολλήσει και τους 50 και θα σβήσει, είτε θα σας σπάσει τα νεύρα και θα το κλείσετε τόσο αργά που πάει. Ας πούμε οτι έσβησε αφού πρόλαβε να κολλήσει 10 από τους 50 επίνοσους.
 Στην πράξη λοιπόν και σε ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ το εμβόλιο είχε απόδοση 990/1000 => 99% και όχι "μόνο" 95%.
Για αυτό λέμε ότι ο εμβολιασμός ΕΙΝΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΜΥΝΑ. Είναι πολύ πιο αποδοτικός σε κοινωνικό επίπεδο απ'ότι σε ατομικό. Εμβολιάζεσαι πρωτίστως για να μειώσεις δραματικά την πιθανότητα να σουλατσάρει ο ιός στην κοινότητά σου και να προστατεύσεις τους διπλανούς σου και δευτερευόντως για την ατομική σου προστασία. Στο παράδειγμα μας, γλίτωσες 40 συνανθρώπους σου επειδή ανέλαβες το δικό σου μερίδιο στην κοινωνική άμυνα.
 ΜΗΝ ΕΙΣΤΕ ΕΓΩΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΛΙΝΑΤΣΕΣ, το εξελικτικό πλεονέκτημα είναι να φερθείτε αλληλέγγυα.
ΥΓ: Σόρρυ αν σας έκαψα τον εγκέφαλο με μια νοητή προσομοίωση. Δεν βρίσκω καλύτερο τρόπο να το εξηγήσω.