24/12/1944: Το "Go Back" των Μυτιληνιών στους "Μαύρους" Εγγλέζους !!

Σαν σήμερα, 24/12/1944, (και ενώ συνεχίζονται τα "Δεκεμβριανά" στην Αθήνα), βρετανική νηοπομπή προσεγγίζει το λιμάνι της Μυτιλήνης. Η άμεση κινητοποίηση των λαϊκών οργανώσεων όμως απέτρεψε την απόβασή τους.



Χιλιάδες Μυτιληνιοί σχηματίζοντας ένα ανθρώπινο τοίχος βροντοφώναξαν  "Go back".

'Οργανώνονται και οδοφράγματα που αποκλείουν την πρόσβαση σε γειτονιές. Επί 3 μέρες ο οπλισμένος λαός, μαζί με τον ΕΛΑΣ, αναχαίτισε κάθε απόπειρα απόβασης των Βρετανών,που αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν (28 Δεκέμβρη). 

Η νίκη γιορτάζεται με παρέλαση του ΕΛΑΣ.
Από 

Praxis Review

Το χρονικό του «Go back»

Απ' τον Ριζοσπάστη 

24 Δεκέμβρη 1944. Την ώρα που οι Αγγλοι ιμπεριαλιστές αιματοκυλούσαν τον αγωνιζόμενο λαό της Αθήνας, από τα νησιά μονάχα στη Λέσβο βρίσκονταν ακόμα οι Αρχές της ΕΑΜικής εξουσίας, με τους νέους λαογέννητους θεσμούς της Λαϊκής Αυτοδιοίκησης, της Λαϊκής Δικαιοσύνης και της Εθνικής Πολιτοφυλακής, με τον ΕΛΑΣ και με το 85% του πληθυσμού της οργανωμένο στις ΕΑΜικές Οργανώσεις.

Παραμονή Χριστουγέννων του '44, πριν ακόμα ξημερώσει, ο πολιτοφύλακας που ήταν σκοπός στην προκυμαία, ειδοποίησε την υπηρεσία του, πως ήρθαν στο λιμάνι αγγλικά πολεμικά και μεταγωγικά καράβια.

 Ηταν τρία πολεμικά και τρία μεταγωγικά, μ' επικεφαλής το αγγλικό καταδρομικό «Σείριος». Μετέφεραν ινδικά στρατεύματα - «μαύρους» τους αποκαλούσε ο λαός - και διοικητής τους ήταν ο Αγγλος Ταξίαρχος Τόρνμπουλ. Ο Στρατιωτικός Διοικητής Νήσων Αιγαίου Χρ. Τσιγάντες ειδοποίησε το φρουραρχείο πως στις 8.10 πρέπει να είναι στο ξενοδοχείο «Αιγαίο» η ΝΕ του ΕΑΜ, ο Διοικητής του ΕΛΑΣ, ο Διοικητής της Εθνικής Πολιτοφυλακής και ο φρούραρχος Μυτιλήνης, για να συζητήσουν με τον Αγγλο Ταξίαρχο Τόρνμπουλ και το Συνταγματάρχη Τσιγάντες. Ο ΕΛΑΣ, όπως ήταν φυσικό, έδωσε αμέσως σύνθημα επιφυλακής κι άρχισε να παίρνει σειρά μέτρων.

Καθοριστικό ρόλο στην έγκαιρη ειδοποίηση και λαϊκή κινητοποίηση του κόσμου έπαιξε ο Παναγιώτης Γώγος, Γραμματέας Περιοχής Αιγαίου του ΚΚΕ, που είχε σταλεί από την ΚΕ στη Μυτιλήνη μετά την απελευθέρωση. Οπως καταγράφει σε μαρτυρία του ο Παναγιώτης Κεμερλής, Γραμματέας Περιοχής του ΑΚΕ, με τον οποίο είχαν συναντηθεί νωρίς το πρωί της ίδιας μέρας, για να κάνουν περιοδεία στο νησί, την ώρα που συναντήθηκαν στην προκυμαία ο Γώγος είδε τα εγγλέζικα καράβια. Από εκεί έφυγε τρέχοντας για το συνοικισμό, σ' ένα μικρό κτίριο που χρησιμοποιούσαν τότε για λέσχη της ΕΠΟΝ. Αρπαξε ένα χωνί στα χέρια και με βροντώδη φωνή άρχισε το κάλεσμά του στο λαό. Τα παράθυρα και οι πόρτες των σπιτιών άνοιγαν. Αντρες και γυναίκες πρόβαιναν, σχημάτιζαν μεγάλες ομάδες, για να χωθούν από κάθε κατεύθυνση στους δρόμους που οδηγούσαν προς το λιμάνι. Αρχισε το μεγάλο ξεσήκωμα του λαού.

Αμεσα ειδοποιήθηκε ο Γραμματέας του ΕΑΜ και πληροφορήθηκε την κατάσταση. Αφού ειδοποίησε σχετικά τα μέλη της ΝΕ, παράγγειλε να μεταδοθεί το σύνθημα με όλα τα μέσα, για μια γενική κινητοποίηση του λαού.

Τα χωνιά γυρίζουν στις γειτονιές και ειδοποιούν τον κόσμο. «Οι δολοφόνοι του γενναίου λαού της Αθήνας και του Πειραιά, ο Παπανδρέου και ο Σκόμπι, θέλουν να ματοκυλίσουν και το ηρωικό νησί μας, θέλουν να φέρουν μια μαύρη τρομοκρατία για να μας υποδουλώσουν. Εξι πλοία με αραπάδες βρίσκονται στο λιμάνι της Μυτιλήνης. Νιάτα και λαέ! Εμπρός, όλοι άντρες, γυναίκες και παιδιά να ζητήσουμε να φύγουν απ' το νησί μας οι μαύροι. Θάνατος στο φασισμό - Λευτεριά στο λαό!».

Ολοι όσοι βρίσκονταν στην προκυμαία τριγυρνούσαν ανήσυχοι κι όλοι αναρωτιόντουσαν για το τι έμελλε να γίνει. Θα βγουν; Είναι περαστικοί; Τι ζητούν από μας; Οσο ψήλωνε η μέρα, πύκνωνε κι ο κόσμος. Οσα μαγαζιά είχαν ανοίξει έκλεισαν. Η απεργιακή επιτροπή, που, από καιρό, βρισκόταν σ' επιφυλακή κήρυξε γενική απεργία σ' όλο το νησί. Οι ΕΛΑΣίτες και η Πολιτοφυλακή βρίσκονταν στις θέσεις τους. Κι ο κόσμος όλο και κατέβαινε.

Η επιτροπή που πήγε στη συνάντηση στο ξενοδοχείο «Αιγαίο» - τα σημερινά γραφεία του Κομμουνιστικού Κόμματος στη Μυτιλήνη - βρήκε εκεί μόνο το Συνταγματάρχη Τσιγάντε, που τους ανακοίνωσε ότι ήρθαν ινδικά στρατεύματα για να βγουν στο νησί. Τους διαβεβαίωνε όμως πως το καθεστώς της Μυτιλήνης δεν πρόκειται ν' αλλάξει, γι' αυτό ο κόσμος δεν πρέπει να ανησυχεί. Η Επιτροπή αντέδρασε λέγοντας πως τα ινδικά στρατεύματα δεν έχουν θέση στη Μυτιλήνη και τυχόν απόβαση θα αποτελούσε πρόκληση, όταν στην Αθήνα γίνεται πόλεμος. Ο Τσιγάντε δήλωσε πως δεν έχει παραπέρα εξουσιοδότηση και η επιτροπή ζήτησε να δει και να μιλήσει με τον ίδιο τον Αγγλο ταξίαρχο που ήταν πάνω στο «Σείριος».

Στο μεταξύ, μεγάλα πλήθη λαού έχουν μαζευτεί στην προκυμαία και τους γύρω χώρους, με έκδηλες διαθέσεις να αντιμετωπίσουν με κάθε τρόπο και μέσο κάθε τυχόν προσπάθεια απόβασης. Παράλληλα, ο ΕΛΑΣ έβγαλε ένοπλες περιπολίες, για να κρατήσουν την τάξη, αλλά και να βοηθήσουν το λαό αν γινόταν σύγκρουση.

«Πίσω, δε σας θέλουμε»

Στις εννιά η ώρα από ένα μεταγωγικό άρχισαν να κατεβαίνουν στρατεύματα σε τορπιλάκατο. Με γυλιό στον ώμο και πάνοπλοι. Ετοιμάζονταν να βγουν. Τα χωνιά μπήκαν και πάλι σε ενέργεια. Ετσι μαζεύτηκε πολύς κόσμος. Αξιωματικοί του ναυτικού και ναύτες πολέμησαν να κρατήσουν τον κόσμο στα σύρματα. Το πλήθος έσπασε τη ζώνη κι όλο φώναζαν «πίσω, δε σας θέλουμε». Πολλές γυναίκες έπεσαν απάνω στο αποβατικό σκάφος και φώναζαν «χτυπάτε». Ο κόσμος όλο και κατέβαινε. Οι μπούκες των πολυβόλων είναι γυρισμένες κατά πάνω του. Δε δείλιασε κανένας. Γυναίκες βγάζουν τα τσόκαρα και τα σηκώνουν κατά πάνω στους «μαύρους» που σαστισμένα συμμαζεύονται μέσα στην τορπιλάκατο. Η απόβαση δεν μπορούσε να γίνει εκεί. Η τορπιλάκατος έκανε πίσω κι έβαλε τιμόνι ολοταχώς κατά τα μπλόκια. Ολοι τρέχουν κατά κει.

Ακολούθησε η συνάντηση της Επιτροπής με τον Ταξίαρχο Τόρνμπουλ. Εκεί ζήτησαν, για ακόμα μια φορά, να μη βγουν τα στρατεύματα, η παρουσία τους εκεί, με δεδομένα τα γεγονότα στην Αθήνα, δεν μπορούσε να γίνει δεκτή. Οι προσπάθειες των Αγγλων ιμπεριαλιστών να τους πείσουν ότι έφταναν εκεί «ως φίλοι και σύμμαχοι» έπεφταν στο κενό. Στις αλλεπάλληλες συναντήσεις κι επαφές ο Τόρνμπουλ τόνιζε ότι δεν έπρεπε να εκμεταλλεύονται το χρόνο για να κατεβάζουν κόσμο απ' τα χωριά. Ηταν φανερό πως επεδίωκε να απομονώσει το ΕΑΜ από το λαό... Από την άλλη μεριά, η ΝΕ του ΕΑΜ επεδίωκε να κερδίσει χρόνο που της ήταν πολύτιμος και συνέχιζε να συζητά αναμασώντας κάθε φορά τις διάφορες επιφυλάξεις.

Στο μεταξύ, άρχισε να καταφτάνει απ' τα χωριά ο κόσμος σαν πλημμύρα και ν' απλώνεται σ' όλους τους γύρω από τα μπλόκια χώρους, όπου συναντιότανε μαζί με τους άλλους της πόλης που φύλαγαν εκεί.
Τα χωριά στη μάχη

Τ' απόγευμα καταφτάνουν συνταγμένοι οπλισμένοι οι Μοριανοί. Ενα σωρό άνθρωποι με σκουριασμένες χατζάρες, κασμάδες, τσεκούρια και ξύλα. Και με ψυχή. Ερχονται οι Αγιασώτες, η αγροτιά της Γέρας, οι βασανισμένοι του λεσβιακού κάμπου. Τους καινούριους υποδέχονταν οι παλιοί με «ζήτω». Ολη αυτή τη νύχτα την πέρασε πάνω στην προκυμαία τόσος κόσμος, που έκανε ώρες ποδαρόδρομο μέσα στη λάσπη και το κρύο. Αναβαν φωτιές να ζεσταθούν και τραγουδούσαν το αντάρτικο. Οι Αγιασώτες σκάρωναν σατιρικά τραγούδια, που κυριάρχησαν τις επόμενες μέρες και τραγουδήθηκαν απ' όσους ξεροστάλιαζαν μέσα στο χιονόνερο και το ξεροβόρι στα μπλόκια! Αυτή τη νύχτα σηκώθηκαν οδοφράγματα με πέτρες, βαρέλια αραμπάδες, κάσες και ό,τι άλλο. Κάθε δρόμος και οδόφραγμα. Ο λαός αγρυπνούσε.

Ξημέρωναν τα Χριστούγεννα κι από παντού καταφθάνουν οι αγρότες του νησιού με τσεκούρια, κασμάδες και ντουφέκια. Ο κόσμος δείχνει μεγάλη αποφασιστικότητα. Μέσα στο χιονόνερο υψώνονταν φωνές αγριωπές, για να ακούγονται ως τα καράβια. Κάποιος από το πλήθος σκάρωσε, με τα λίγα εγγλέζικα που ήξερε, το ιστορικό πια σύνθημα «Go back» και το βροντοφώναξε προς τα καράβια. Το άρπαξαν αμέσως οι άλλοι και με μυριόστομες αγριεμένες φωνές το έφεραν στα καράβια...«Go back»... Τι κι αν ο μπάρμπα Τσάλης, προσπαθούσε μάταια να διορθώσει το σύνθημα με τα εγγλέζικα που είχε μάθει όταν δούλευε στα καράβια. «Το σωστό είναι Go away», φώναζε. Ο κόσμος τέτοιες ώρες δεν είχε καιρό για χάσιμο με τα καλούπια του εγγλέζικου συντακτικού. Στη συνείδησή του είχε κιόλας κυριαρχήσει εκείνο το «Go back», που απόμεινε στην Ιστορία της Λεσβιακής Αντίστασης, σα νικητήρια ιαχή κατά του αγγλικού ιμπεριαλισμού.

Ο λαός έμενε σε επιφυλακή. Η «Ελεύθερη Λέσβος» στις 25 Δεκέμβρη κυκλοφόρησε σε δύο έκτακτες εκδόσεις με τα συνθήματα «Ολοι στα μπλόκια» «Να φύγουν οι μαύροι!» «Υπερασπιστείτε τη λευτεριά σας!» Στις 26 Δεκέμβρη γιόρταζε κιόλας τη νίκη, με τα συνθήματα «Go back» «Ισχυρότερο το δίκιο του λαού» και «ο λαός παίρνει δύναμη από τη νίκη του». Η «Αγροτική» στις 27 Δεκέμβρη του '44 φώναζε «ζήτω ο αδάμαστος λεσβιακός λαός!».

και Από http://www.katiousa.gr/author/doukas/

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Πρόκειται για φωτογραφίες του φωτογράφου Δουκάκη Σίμου Χουτζαίου. Παρακαλούμε όταν θα ξαναχρησιμοποιεί κάποιος αυτές τις φοβερές φωτογραφίες, ας αναφέρει τουλάχιστον το όνομά του, αν όχι και το πού είναι τραβηγμένες.

Οι φωτογραφίες του Δουκάκη Σίμου Χουτζαίου σε υψηλή ανάλυση 1200dpi - 

***

Οι υπόλοιπες είναι διάφορες άλλες φωτογραφίες που έχουν βρεθεί και στην πλειοψηφία τους είναι πάλι δικές του.

Μάνος Δούκας

"ΜΗΝ ΑΝΗΣΥΧΕΙΤΕ" ΟΙ "ΣΥΜΜΑΧΟΙ" ΜΑΣ "ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΥΝ" !! ΕΝ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙ:

Εκείνη την ιταλική πολεμική φρεγάτα Martinengo που έπλεε στη Λάρνακα... τη θυμάστε;

Είχαν πει ότι θα πάρει μέρος σε ασκήσεις με το ναυτικό φίλων χωρών...Κι όλοι νόμιζαν ότι θα κάνει κοινές ασκήσεις με Ελλάδα και Κύπρο.Κι αυτοί έκαναν κοινές ασκήσεις με την Τουρκία! 😆

Τον ΟΗΕ τον θυμάστε που είναι λαλίστατος αν πρόκειται να καταδικάσει τη Βενεζουέλα;

«Η Γραμματεία του ΟΗΕ δεν παίρνει θέση ούτε σχολιάζει» τα ελληνοτουρκικά.

Το ΝΑΤΟ το θυμάστε; Που δίνουμε 4 δισ ευρώ ζεστό χρήμα για να μας "προστατεύει" και τώρα δηλώνει "βρείτε τα, εγώ δεν ξέρω τίποτα!"

Μη ξεχάσω να αναφέρω την αλληλεγγύη της ΕΕ στο πρόβλημα. Εκφράζει τη συμπάθειά της...

Το Σημίτη τη μουσίτσα δεν πιστεύω να τον ξεχάσατε;

Ήταν ο πρώτος πρωθυ (ΠΑΣΟΚ) που υπόγραψε συμφωνία το 1999 (Συμφωνία Ελσίνκι) περί εκκρεμών συνοριακών διαφορών και σεβασμού των τουρκικών «ζωτικών συμφερόντων» στο Αιγαίο!Σε προχθεσινό του άρθρο αναφέρει την ύπαρξη διαφορών με την Τουρκία που πρέπει να διευθετηθούν!

Το δικό της μερίδιο σε αυτά τα παζάρια έχει και η ΝΔ την περίοδο 2004 - 2009 που ήταν κυβέρνηση...

Όπως αποκαλύφθηκε σε αρχεία που είχαν διαρρεύσει στο Wikileaks και δημοσιεύτηκαν στον Τύπο,το 2009 η ΝΔ είχε συμφωνήσει στην «επιλεκτική επέκταση» - δηλαδή συρρίκνωση - των ελληνικών χωρικών υδάτων και σε έναν «κώδικα συμπεριφοράς» των ελληνικών μαχητικών αεροσκαφών, δηλαδή στη μη εμπλοκή τους σε αναχαιτίσεις των τουρκικών μαχητικών που μπαίνουν παράνομα στο ελληνικό FIR και παραβιάζουν τον ελληνικό εναέριο χώρο.

Πάντως είναι όλοι πιστοί στις υπόγειες συμφωνίες που κάνουν εδώ και χρόνια και μιλάνε υποκριτικά για "απομόνωση" της Τουρκίας.

Είδατε εσείς καμία απομόνωση;

Το σκίτσο που πόσταρα είναι από το 2011 από το Ριζοσπάστη.
Τόσο επίκαιρο.

Thesska Katerina

19.12.44:ΤΟ ΑΡΧΗΓΕΙΟ ΤΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΑΣ !!

Η συγκλονιστική νικηφόρα μάχη στο Κεφαλάρι Κηφισιάς στις 18-19 Δεκέμβρη 1944 – Το Αρχηγείο της βρετανικής Αεροπορίας στα χέρια του ΕΛΑΣ

Από Κατιούσα
Στις 17 του Δεκέμβρη 1944 ξεκίνησε η προετοιμασία για τη μεγάλη μάχη που δόθηκε στο Κεφαλάρι Κηφισιάς, όπου έδρευε το Αρχηγείο της βρετανικής Αεροπορίας. Μετά από μάχη που κράτησε σχεδόν δυο μέρες, ο ΕΛΑΣ καταλαμβάνει το Αρχηγείο και 500 Βρετανοί οπλίτες και 50 αξιωματικοί (μεταξύ των οποίων και ένας στρατηγός) παραδίνονται αιχμάλωτοί του.

Στην μεγάλης σημασίας αυτή επιχείρηση που στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία, πήραν μέρος το μετέπειτα στέλεχος του ΚΚΕ, νεαρός ΕΠΟΝίτης τότε, Κώστας Μαραγκουδάκης και τρία από τα αδέλφια του. Ο Κώστας Μαραγκουδάκης εξιστορεί με γλαφυρό τρόπο όσα συνέβησαν, στο βιβλίο του «80 χρόνια αγώνες, για Λευτεριά – Κοινωνική απελευθέρωση» που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Εντός»:

Το Αρχηγείο του ΕΛΑΣ εκτιμώ ότι σ’ εκείνες τις ώρες δυσκολευόταν να πάρει αποφάσεις, καθώς είχε δεσμευτεί ότι ο μόνιμος ΕΛΑΣ δεν θα μπει στην Αθήνα, ενώ οι Βρετανοί παραβίαζαν ασύστολα κάθε συμφωνία. Σ’ αυτές τις συνθήκες, μεγάλη προσβολή κατά του ΕΛΑΣ ήταν ο αφοπλισμός του 2ου Συντάγματος στη Φιλοθέη (που ήδη σημείωσα) και μεγάλη η ανάγκη αποκατάστασης του ονόματος του με μια νίκη.

Έτσι, στα μέσα του Δεκέμβρη, χωρίς θόρυβο, ο ΕΛΑΣ από τη II Μεραρχία (Πάρνηθα) ετοίμασε τη νικηφόρα απάντησή του στους Βρετανούς. Επιλέχτηκε σαν στόχος το αρχηγείο της Βρετανικής Αεροπορίας που στρατωνιζόταν στα ξενοδοχεία Σεσίλ, Πεντελικό, Απέργη στο Κεφαλάρι Κηφισιάς. Οι Βρετανοί αεροπόροι, αφού παίρνανε τον «ύπνο του δικαίου» στα ωραία ξενοδοχεία τα βράδια, πρωί-πρωί οδηγούνταν στα αεροδρόμια, όπου τα αεροπλάνα τους άρχιζαν τα εξακολουθητικά εγκλήματα των βομβαρδισμών κατά του λαού της Αθήνας και του ΕΛΑΣ.

Προφανώς ο ΕΛΑΣ επιδίωξε να μη γνωστοποιηθεί η ανάμιξη του τακτικού -ενεργού ΕΛΑΣ στην επικείμενη μάχη στο Κεφαλάρι Κηφισιάς, που είχε προγραμματιστεί για τις 17/12/1944 βράδυ. Η μάχη έπρεπε να φανεί ότι διεξάγεται από τον Εφεδρικό ΕΛΑΣ Αθήνας και η προετοιμασία ξεκίνησε με πλήρη μυστικότητα.

Γνωρίζω από κοντά όσα επακολούθησαν, γιατί η περιφρουρημένη μυστική έδρα του 5ου Εφεδρικού Συντάγματος του ΕΛΑΣ Βορείων Προαστίων ήταν στο σπίτι μου, Κύπρου 44, στ’ Αλώνια Κηφισιάς.

Έφτασα ανύποπτος σπίτι τις απογευματινές ώρες καθώς σουρούπωνε, αλλά δεν μπόρεσα να μπω μέσα, γιατί συνεδρίαζε – ταυτόχρονα – η ηγεσία της 9ης Αχτίδας και του 5ου Εφεδρικού Συντάγματος, για την επικείμενη, σε λίγες ώρες, μάχη που σχεδιαζόταν ακριβώς τότε.

Καμπανιστή ακουγόταν ως έξω από την πόρτα στη βεράντα, η φωνή του Γραμματέα της 9ης Αχτίδας Μιμή Νομικού, νεαρού γιατρού, αφοσιωμένου αγωνιστή στην υπόθεση της λευτεριάς και της κοινωνικής απελευθέρωσης. Ο Μίμης έδινε οδηγίες για μάχες στις οποίες ίσως πρώτη φορά στη ζωή τους μερικοί θα έπαιρναν μέρος. Η ζωντάνια της φωνής του, η πειθώ, η αισιοδοξία της νίκης ήταν χαρακτηριστικά. Τελειώνοντας είπε: «Τώρα όλοι μαζί επειγόντως στο εγκαταλειμμένο Δημαρχείο Κηφισιάς να πάρουμε οπλισμό και οδηγίες για τη μάχη στο Κεφαλάρι που θ’ αρχίσει σήμερα βράδυ»!

Όσοι βρεθήκαμε τελικά στο Δημαρχείο για ενημέρωση και παραλαβή όπλου πρωτογνωρίσαμε στη ζωή μας το σ. Χαρίλαο Φλωράκη, τότε πολιτικό καθοδηγητή της ΙΙ Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, με επικεφαλής τον καπετάν Ορέστη (Μούντριχα), που σημειωτέον υπήρξε τέως χωροφύλακας αλλά και προπολεμικός «κομμουνιστής»!

Ο σ. Χαρίλαος ενημέρωσε για το περιεχόμενο της μάχης που πηγαίναμε να δώσουμε (και για αντιπερισπασμό στις αγγλικές δυνάμεις και την Ορεινή Ταξιαρχία Ρίμινι-Ιερό Λόχο που μάχονται μαζί τους και γι’ ανακούφιση στον ΕΛΑΣ Αθήνας που μάχεται με υπέρτερες και καλά οπλισμένες αγγλικές και αντιδραστικές δυνάμεις απ’ την Ελλάδα).

Αν και Δεκέμβρης και με βροχερό καιρό και κατοχικό ντύσιμο (φτωχό), βρεθήκαμε οπλισμένοι βράδυ, λίγο πριν τις 10, στο Κεφαλάρι προς Κοκκιναρά. Δεν είχα ξαναπιάσει όπλο και αυτό που μου δώσανε δε γνώριζα να το χειριστώ. Παρ’ όλα αυτά, έχω την αίσθηση ότι εκπλήρωσα με ακρίβεια τα συγκεκριμένα καθήκοντα που μου ανατέθηκαν βιαστικά, συνδέσμου του αρχηγείου επίθεσης με τη γραμμή των πρόσω.

Η απειρία μου, αν και ηθικά δεν επιδρούσε καταλυτικά πάνω μου, τελικά ξεπεράστηκε. Από κάποιο σημείο βρέθηκε ένας τηλεβόας, μήκους 2 μέτρων, από χοντρό χαρτόνι (από το συνεργείο διαφώτισης που δούλευε στο σπίτι του σ. Σαλιάρη στην Κηφισιά, με τεράστια συμβολή του καλού ζωγράφου και αγωνιστή, Γιάννη Γαΐτη).

Από αυτόν τον τηλεβόα ακούστηκε στ’ Αγγλικά η φωνή του ΕΛΑΣ στους περιφρουρημένους από πανίσχυρους τοίχους Βρετανούς αεροπόρους στα ξενοδοχεία που ανέφερα. Τους μιλούσε ο μεγαλύτερος αδελφός μου Γιάννης, 23 χρόνων τότε, εξηγώντας τους ότι η κυβέρνησή τους τους οδήγησε στην Ελλάδα να πολεμήσουν συμμάχους για ιμπεριαλιστικά συμφέροντα. «Αυτό δεν πρέπει να το δεχτείτε», τους φώναζε, «γιατί είναι άδικο αλλά και μάταιο, καθώς είστε κυκλωμένοι από μεγάλη δύναμη του ΕΛΑΣ. Παραδοθείτε για την αποφυγή άδικης απώλειας ανθρώπων»!

Η βρετανική απάντηση ήρθε προς το μέρος μας με πολυβολισμούς. Η μάχη ξεκίνησε αμέσως. Το πρώτο εικοσιτετράωρο έμοιαζε… αναγνωριστικό! Πώς να ρίξεις τέτοιους τοίχους, αφού τα πιο βαριά σου όπλα ήταν κάποιοι όλμοι; Η κόπωση μέχρι να ξημερώσει ήταν τέτοια (νηστικοί, όρθιοι κ.λπ.) που αργά τη νύχτα της 17ης/12 πάλευες ν’ αποφύγεις όχι μόνο τις σφαίρες απ’ τα παράθυρα των ξενοδοχείων αλλά και μια αφόρητη νύστα και… πείνα.

Ξημέρωσε με συνεχή ανταλλαγή πυρών. Οι πιο έμπειροι από τον Εφεδρικό ΕΛΑΣ, μαζί κι ο καπετάνιος του Νίκος Καρράς14, συνεχώς μου φώναζαν να καθίσω κάτω προς αποφυγή στόχου. Έβρεχε ασταμάτητα και το πρωί της 18ης/12/1944 αλλά, καθώς η μάχη προβλεπόταν κεραυνοβόλα, είχαμε ένα ακόμα σοβαρό πρόβλημα: την πείνα. Ετσι, ακόμα και για προφύλαξη από αεροπορικούς πολυβολισμούς που ήταν συνεχείς αλλά και γι’ αναζήτηση κάποιας τροφής, μπήκαμε σε μερικά γειτονικά πλουσιόσπιτα, εγώ με μια ομάδα στο σπίτι ενός πάμπλουτου ονόματι Παντελίδης και, ω του θαύματος, το περιβόλι του ήταν γεμάτο λαχταριστά λαχανάκια! Πήραμε όσα χρειαζόμασταν και παραβιάζοντας την πόρτα του άδειου από κατοίκους σπιτιού (που είχαν φύγει φοβισμένοι γι’ άλλους τόπους) πέφτουμε σ’ ένα μέτριο σε μέγεθος κιούπι, που ανοίγοντάς το ανακαλύψαμε το θησαυρό της στιγμής: Όχι χρυσαφικά, λίρες, κοσμήματα, που δε μας ενδιέφεραν, αλλά μια θαυμάσια πηχτή, μέσα στην οποία ήταν ένα εξαιρετικό γουρουνόπουλο! Στα 10-12 άτομα που «καταυλιστήκαμε» εκεί – για λίγο – η πείνα καλμάρισε με διανομή της πηχτής. Πώς; Απλούστατα, μια χούφτα μετατράπηκε σε κουτάλα και μετρητή και όλοι απόλαυσαν φαγητό λαχανάκια με πηχτή. Γυρίσαμε στη μάχη σε λίγη ώρα στομαχικά φτιαγμένοι, αφού μ’ επιμέλεια κλείσαμε πάλι το διαμέρισμα.

Βγαίνοντας στον περίβολο του σπιτιού, πίσω απ’ τον οποίο υπήρχε βατός δρόμος με αυτοκίνητα σε ακινησία, βλέπουμε τ’ αγγλικά καταδιωκτικά να ρίχνονται καταπάνω στ’ αυτοκίνητα με πολυβολισμούς, στους οποίους οι κάλυκες, μεγέθους 12-15 εκατοστών ο καθένας, πέφτανε μπροστά μας βροχή, με κίνδυνο περισσότερο να τραυματιστούμε ή να σκοτωθούμε απ’ αυτούς, παρά από τις σφαίρες των πολυβόλων των βρετανικών καταδιωκτικών.

Όλη η 18η/12 πέρασε με τέτοιες αψιμαχίες. Με παρόμοια στασιμότητα ήταν αδύνατο να τελειώσει νικηφόρα η μάχη, ενώ όπως φάνηκε αργότερα, ικανή δύναμη βαριών τανκς ξεκίνησε από Αθήνα να δώσει οριστικό τέλος στη μάχη του Κεφαλαριού. Ευτυχώς απέτυχε οικτρά, λόγω καθυστέρησης.

Στη διάρκεια της ίδιας νύχτας πονέσαμε βαθιά από την πληροφορία τοι ηρωικού θανάτου του Γραμματέα της 9ης Αχτίδας Μίμη Νομικού, που στην προσπάθειά του να ρίξει το συρματόπλεγμα περίφραξης του Κεφαλαριού, σκοτώθηκε από βρετανικές σφαίρες. Θάφτηκε αθόρυβα στο σπίτι του κηπουρού (νομίζω) πατέρα του, στο Στροφίλι, κοντά στο σπίτι της Δέλτα. ΑΘΑΝΑΤΟΣ!

Ξημέρωσε η 19η Δεκέμβρη 1944, πάλι με βροχερό καιρό. Βρήκα το χρόνο να ζητήσω ολιγόωρη άδεια να ρίξω πάνω μου κανένα ρούχο. Έφτασα – στα γρήγορα – στο σπίτι μου, όπου βρήκα μια ελπιδοφόρα σύναξη. Ευτυχώς, έστω κι αργά, είχε γίνει φανερό ότι με τέτοια οχύρωση και ένοπλους υπερασπιστές και απ’ την άλλη με ατομικά όπλα και κάποιους όλμους οι Άγγλοι δε θα παραδίδονταν. Βρήκα λοιπόν σπίτι απ’ τη μια τον αδελφό μου Νίκο κι απ’ την άλλη αξιωματικούς του ΕΛΑΣ και τον οδηγό του τεθωρακισμένου μικρού αυτοκινήτου ΕΛΑΣίτη, που φόρτωσαν δυναμίτες να γκρεμίσουν τοίχους στα ξενοδοχεία και να συλλάβουν τους 550 και άνω Αγγλους υπερασπιστές τους, αεροπόρους. Ο αδελφός μου Νίκος, μακαρίτης πια απ’ τα 89 του χρόνια από αυτοκινητικό, πήρε – πρόθυμα – εντολή να καθίσει πλάι στον οδηγό του τεθωρακισμένου που φορτωμένο δυναμίτες θα τους άδειαζε στους τοίχους του Σεσίλ και του Πεντελικού πυροδοτώντας τους και οι τοίχοι θα γίνονταν «χάρτινοι»! Έτσι και έγινε…

550 αξιωματικοί και οπλίτες της βρετανικής αεροπορίας, δολοφόνοι του λαού της Αθήνας, έντρομοι, πολλοί τραυματισμένοι από τις ανατινάξεις, παραδόθηκαν στον ηρωικό ΕΛΑΣ. Το ζήτημα της άμεσης μεταφοράς τους, μακριά απ’ την Αθήνα, προς αποφυγή απελευθέρωσης από τους δικούς τους, ήταν άμεσο. Οι τραυματίες τους είχαν μεταφερθεί από γιατρούς, Άγγλους και ΕΛΑΣίτες, σ’ ένα από τα ξενοδοχεία για παροχή βοήθειας. Έπρεπε οι 550 αιχμάλωτοι να φύγουν αμέσως, γιατί ίλη βαριών τανκς, μέσα από αφύλαχτη διάβαση στα 15 χιλιόμετρα από Αθήνα – Κεφαλάρι έφτασε το πρωί της 19ης/12 στην Κηφισιά πολυβολώντας τρομοκρατικά προς κάθε κατεύθυνση. Όλες οι σιδερόπορτες των κήπων απ’ την έπαυλη Καζούλη ως το Κεφαλάρι κατατρυπήθηκαν απ’ τις σφαίρες των τανκς και μείνανε έτσι για χρόνια.

Στα ξενοδοχεία η ίλη έφτασε καθυστερημένα. Οι 550 αιχμάλωτοι Βρετανοί με τους αξιωματικούς και τους οπλίτες είχαν ήδη πάρει το δρόμο μεταφοράς τους σε περιοχές όπου ακόμα ο ΕΛΑΣ ήταν κυρίαρχος, προς τη Στερεά Ελλάδα. Ανάμεσα στους συνοδούς πρόθυμα νεαρά 15χρονα παιδιά, όπως ο τέταρτος αδελφός μου Τάκης Μαραγκουδάκης, η αγωνίστρια κομουνίστρια – με πανίσχυρη πίστη – Ρόζα Αϊβαλιώτη, ο νεαρός ΕΠΟΝίτης γείτονάς μου Ευγένιος Βέργος και αρκετοί άλλοι, μέχρι να τους παραλάβει ικανή δύναμη του τακτικού ΕΛΑΣ για μακρινό ταξίδι, ως τη Δυτική Στερεά. όπου, μετά την απαράδεκτη «συμφωνία» της Βάρκιζας, ξαναγύρισαν στους δικούς τους στη Μ. Βρετανία. Μερικοί απ’ αυτούς ήταν μορφωμένοι δημοκράτες και αργότερα, σ’ όσους Έλληνες συναντούσαν, μιλούσαν με απέραντη ντροπή για τα έργα του βρετανικού ιμπεριαλισμού κατά των Ελλήνων πατριωτών και συναγωνιστών τους στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Έχω μια ενδόμυχη απορία, πώς 550 έμπειροι αξιωματικοί και οπλίτες μετά τη νικηφόρα μάχη του ΕΛΑΣ σε βάρος τους δέχτηκαν να οδηγηθούν από ελάχιστα ΕΠΟΝιτάκια στην αιχμαλωσία και δε στασίασαν. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο φόβος για τη ζωή τους ήταν η μια αιτία. Πιθανά, όμως, σ’ αυτό βοήθησε και η λογική τους, με το ερώτημα: «Τι διάολο κάνει αυτή η κυβέρνηση Τσώρτσιλ να μας στέλνει να σκορπίζουμε το θάνατο στ’ αδέλφια μας του ΕΛΑΣ στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με κίνδυνο να σκοτωθούμε για ιμπεριαλιστικά συμφέροντα και μόνο»! Είναι μια αμφισβητούμενη απορία μου, καθώς έχω υπόψη Άγγλους, του Υπουργείου Εξωτερικών, που υπηρέτησαν στην Ελλάδα, να ζητούν συγγνώμη από τον ιστορικό συγγραφέα σύντροφό μας Γιάννη Σχοινά. Ο τελευταίος δημοσίευσε αργότερα στην Ελλάδα κείμενο του Βρετανού Υπουργού Εξωτερικών Άντονι Ήντεν ***με τίτλο «Διακυβευόμενα βρετανικά συμφέροντα στην Ελλάδα, Μέρος 3ο/12 Ιουνίου 1944», εξαιρετικά αποκαλυπτικό της εγκληματικής πολιτικής των Βρετανών ιμπεριαλιστών στην Ελλάδα και της τότε ηγεσίας τους (Τσώρτσιλ – Ήντεν). (…) 

Δεν πρέπει να μείνει Έλληνας που να μην το διαβάσει.

Στην ίδια μάχη ο πρώτος στην οικογένειά μου αδελφός, ο Γιάννης, που είχε αρχικά μιλήσει με τον τηλεβόα, διατάχθηκε να σπεύσει σε κάποιο από τα ξενοδοχεία που είχαν μεταφερθεί τραυματίες της μάχης ΕΛΑΣιτών και Βρετανών για περίθαλψη. Δυστυχώς, τον πρόλαβαν τα βρετανικά τανκς, τον συνέλαβαν και τον έστειλαν για το «ευχαριστώ» στην Ελ Ντάμπα Αφρικής, σε στρατόπεδο, μέχρι τη συμφωνία της Βάρκιζας. Και τα 4 αδέλφια στη μάχη: Γιάννης, Νίκος, Κώστας, Τάκης.

          Πλιάτσικο από ανερμάτιστα στοιχεία

Τεράστια υπήρξε η δράση μεγάλου πλήθους πολιτών που, περιμένοντας χιλιόμετρα μακριά ως τη Νέα Ιωνία, να τελειώσει η μάχη του ΕΛΑΣ στο Κεφαλάρι επιδίδονταν στη λεηλασία σπιτιών εκεί για να εφοδιάσουν τα δικά τους. Αλήθεια, πού βρέθηκε και πώς αυτό το λεφούσι από άτομα κάθε ηλικίας, να κουβαλάνε αρπαγμένα έπιπλα, σκεύη, ρουχισμό, υπόδηση και ό,τι φανταστεί κανείς, σαν χαμάληδες στους ώμους για να τα καρπωθούν μετά τη μάχη. Ο ΕΛΑΣ με τον ερχομό των βρετανικών τανκς είχε αποσυρθεί απ’ το Κεφαλάρι, μια σειρά τραυματίες ανέμεναν εναγώνια βοήθεια και ένας περίεργος κόσμος έμπαινε στο προσκήνιο ν’ αρπάξει για λογαριασμό του «ό,τι πετύχει». Ένας καροτσέρης κουβάλαγε δεκάδες κοστούμια ενός μαυραγορίτη (Κατσίγερα, νομίζω) στο καρότσι για το… σπίτι του! Κανένας, εντελώς κανένας, απ’ τους μαχητές δεν ασχολήθηκε μ’ αυτό το ανόσιο έργο. Τη γλίτωσαν, γιατί ο ΕΛΑΣ, σκόπιμα, είχε αποσυρθεί για να αποφύγει τα βρετανικά τανκς που στο μεταξύ είχαν φτάσει.

***

Το ντοκουμέντο μεταφρασμένο στα ελληνικά. Στο βιβλίο

 υπάρχει αντίγραφο του πρωτότυπου εγγράφου.

«ΒΡΕΤΑΝΙΚΑ ΔΙΑΚΥΒΕΥΟΜΕΝΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ: ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΡΟΣ 3°»

Οδηγία προς τους Επικεφαλής Γραφείων της Βρετανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών G170c -12 Ιουνίου, 1944.

Υπό του Σερ Άνθονυ Ήντεν

Λονδίνο Αρχεία – Βρετανική Επικράτεια και Κοινοπολιτεία

» Η καθημερινή πλημμύρα με επείγουσες εκθέσεις πληροφοριών από την νοτιοανατολική Ευρώπη σχετικά με την ταχέως επερχόμενη βίαιη αντιπαράθεση με τα αντιστασιακά κινήματα των οποίων ηγούνται οι Κομμουνιστές είναι το θέμα που εξετάζεται…

***§1: Καμία παρατήρησή μας, πλην του ότι τη «βίαιη αντιπαράθεση» ετοιμάζουν οι Βρετανοί, όπως ομολογείται.

» Η κατάσταση στην Ελλάδα είναι σκοτεινή. Η τρέχουσα γενική παραδοχή είναι ότι η εκεί Βρετανική υπόθεση βρίσκεται απελπιστικά μετέωρη ανάμεσα στον κίνδυνο εγκατάλειψης της Ελλάδος και στην αδυναμία προσεταιρισμού του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Η συμφωνία αμοιβαίας μη-ανάμιξης — γνωστή ως «Σύμφωνο της Πέτρας» — μεταξύ του Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, των ανώτατων διοικητικών στελεχών του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και του ανώτατου διοικητού των Γερμανικών δυνάμεων κατοχές στην Ελλάδα, λύνει τα χέρια των αντάρτικων δυνάμεων του ΕΛΑΣ, των οποίων ηγούνται οι Κομμουνιστές, να εξοντώσουν τον ΕΔΕΣ και τις άλλες μη-Κομμουνιστικές αντιστασιακές ομάδες…

§2: Ουδέποτε υπήρξε παρόμοιο σύμφωνο ή όποιας μορφής άλλες συναντήσεις των δυο αναφερόμενων αντιπάλων. Την «πληροφορία» μιας επινοημένης συνάντησης ετοίμασε και κυκλοφόρησε, κατ’ εντολήν, επώνυμος «Έλληνας» πράκτορας των Βρετανών για να στηριχτούν οι βρετανικοί ισχυρισμοί. Ψευδέστατο.

» Η κομμουνιστική διείσδυση στην ελεγχόμενη από τον ΕΔΕΣ περιοχή αυξάνεται επικίνδυνα. Η βίαιη αντιπαράθεση δεν έχει αρχίσει, αλλά ο ΕΔΕΣ προετοιμάζεται για κάθε ανταρσία. Ενδείξεις για πιθανή επίθεση του ΕΛΑΣ κατά του ΕΔΕΣ υπάρχουν από τον περασμένο Οκτώβριο. Οι εκκλήσεις του ταγματάρχου Τομ για ενότητα εναντίον του κοινού εχθρού έχουν αποτύχει. Η εν εξελίξει συνδυασμένη επίθεση Γερμανικών δυνάμεων και ανταρτών του ΕΛΑΣ εναντίον του ΕΔΕΣ υποδηλώνει μια εκδοχή ότι η ενότητα ήταν κάθε άλλο παρά επιθυμητή από τους Έλληνες Κομμουνιστές….

§3: Η §3 (πρώτη πρόταση) δεν είναι παρά ομολογία της ραγδαίας ανάπτυξης και εξάπλωσης του ΕΑΜΙΚΟΥ αντιστασιακού κινήματος σε ΟΛΗ ΤΗ ΧΩΡΑ σαν μόνης γνήσιας εθελοντικής αντιστασιακής δύναμης για μια ΑΛΛΗ ΕΛΛΑΔΑ της ανθρωπιάς.

Στην πραγματικότητα γίνανε 2 συγκρούσεις ΕΔΕΣ-ΕΛΑΣ, και οι δύο με παρακίνηση των Άγγλων, η μία τέλος 1943 και η άλλη αρχές 1944.
Ο ΕΔΕΣ νικήθηκε, διαλύθηκε και τον ανέστησαν οι Βρετανοί, με αποκήρυξη του προδοτικού ΕΔΕΣ Αθήνας – συνεργάτη των Γερμανών -, τον οποίο οι Άγγλοι συμπεριέλαβαν, σαν αλλαγή αφεντικών στη δική τους δύναμη, ως «εθνικόφρονα» δύναμη. Εδώ σημειώθηκε αδικαιολόγητη υποχώρηση του ΕΛΑΣ σε μια τέτοια «λύση» που, εκτός των άλλων, κράτησε τις κύριες δυνάμεις του ΕΛΑΣ 500-600 χιλιόμετρα μακριά από την Αθήνα, όπου οι ίδιοι ετοίμαζαν το κύριο χτύπημα κατά του ΕΛΑΣ με δεκάδες χιλιάδες στρατό που κουβάλησαν από το… δυτικό μέτωπο!!!

» Ο αγώνας του ΕΑΜ να ελέγξει στρατιωτικά όλους τους τομείς της Ελληνικής ζωής, φαίνεται να οδηγεί σε αδιέξοδο τους σχεδιασμούς μας. Η αναγνώριση του ΕΑΜ από την κυβέρνηση της Αυτού Μεγαλειότητας θα έβαζε ένα τέλος στον αγώνα, και ο Δυτικός κόσμος θα έχανε διά παντός τα πλεονεκτήματα που διαθέτει η στρατηγική αυτή περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Η Βρετανική κυβέρνηση έχει εξετάσει και επανεξετάσει τα πρόβλημα και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για μια από αυτές τις τερατώδεις περιπτώσεις όπου δεν διαφαινόταν κανένα τέλος — τίποτε εκτός από το συνεχιζόμενο αδιέξοδο όπου τόσο ο συμβιβασμός όσο και η έξοδος από αυτό είναι αδύνατος. Θα φαινόταν καθαρά συνεπώς ότι δεν είναι κατάλληλη η ώρα να μιλάμε ή να σκεφτόμαστε για απαγκίστρωση ή για ακύρωση οιασδήποτε στρατιωτικής επιχείρησης…

Η §4 με κυνικότητα ΕΞΗΓΕΙ ΤΑ ΠΑΝΤΑ. Λίγο πολύ: Κάνουμε ό,τι θέλουμε στην Ελλάδα γιατί χρειάζεται στον βρετανικό ιμπεριαλισμό, λόγω στρατηγικής θέσης. «Δεν σκεφτόμαστε για απαγκίστρωση ή για ακύρωση οιασδήποτε στρατιωτικής επιχείρησης» (άρα μας «χρειάζεται» φτιαγμένος από τους Άγγλους εμφύλιος).

» Βρισκόμαστε καθηλωμένοι κάτω από την δίδυμη πίεση των αντιπάλων κοινωνικών δυνάμεων της δημοκρατίας αφ’ ενός και της βασιλικής οικογένειας της Ελλάδος αφ’ ετέρου — η οποία διάγει μια αβέβαιη ύπαρξη στο Κάιρο της Αιγύπτου. Η Αυτού Μεγαλειότης, ο βασιλεύς της Αγγλίας δεν θα επιθυμούσε να διακόψει τις σχέσεις με τα μέλη της βασιλικής οικογένειας της Ελλάδος, διότι η φιλία τους προς τον θρόνο της Αγγλίας έχει αποδειχθεί κατ’ επανάληψιν πέραν πάσης αμφιβολίας, πλην όμως θα παραχωρούσε κάθε πρωτοβουλία στην βρετανική Κυβέρνηση…

§5 Τους χρειάζεται και ο εγκάθετος θρόνος της Βασιλείας στην Ελλάδα και γι’ αυτό και ο Βασιλιάς της Αγγλίας τον πιέζει στην ίδια κατεύθυνση, δηλαδή για τα βρετανικά συμφέροντα.

» Βρισκόμαστε παγιδευμένοι μεταξύ αυτών των διασταυρούμενων πυρών πίεσης και θα αναγκασθούμε να αναζητήσουμε τρόπο ώστε να κερδίσουμε χρόνο για να μην υποκύψουμε στην ουσιαστική αξίωση της ηγεσίας του ΕΑΜ να είναι αυτό, μόνο, η νόμιμη κυβέρνηση της Ελλάδος. Το ότι επιθυμούμε να είναι ο βασιλεύς Γεώργιος Β’ ο άρχων του Ελληνικού Κράτους, δεν θα έπρεπε να διαφεύγει. Όμως δεν επιθυμούμε να εξωθήσουμε τους αντιπροσώπους του ΕΛΑΣ στην διακοπή των σχέσεων τους με την εξόριστη κυβέρνηση του κ. Γεωργίου Παπανδρέου. Και ελπίζουμε να βρούμε μια φόρμουλα για διατήρηση της συνοχής της ως της μεταβατικής κυβέρνησης της απελευθέρωσης της Ελλάδος…

§6 Κυνική ομολογία ότι με την κυβέρνηση ψευτο-εθνικής ενότητας θα επιχειρήσουν να παγιδεύσουν το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ (και το κατάφεραν) μέχρι να βγάλουν δικές τους στρατιωτικές δυνάμεις στη χώρα μας, για να ‘ναι ο βασιλιάς Γεώργιος Β’ ξανά βασιλιάς της Ελλάδας και δούλος τους με ανθελληνικούς όρους τους οποίους αποδέχτηκε.

» Μερικές πηγές διατείνονται ότι ο κ. Παπανδρέου ασπάζεται ως πολιτική της Ελλάδος την ουδετερότητα. Πλην όμως, έχει εμπλακεί ήδη τόσο βαθειά με την Βρετανική κυβέρνηση ώστε ούτε θέλει ούτε μπορεί να αναστρέψει την πορεία που φαίνεται προορισμένη να τον φέρει σε σύγκρουση με τις δυνάμεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.

§7 Η ομολογία: Ο Γ. Παπανδρέου ούτε επιθυμεί ούτε μπορεί να αλλάξει τη φορά των πραγμάτων γιατί ήδη είναι εντελώς δεσμευμένος με τους αγγλικούς στόχους. Γι’ αυτό οδηγεί στην επιθυμητή σύγκρουση με τον ΕΛΑΣ.

» Όσο για το μέλλον, θα φανεί, όταν έρθει η στιγμή, ότι πρέπει να αναληφθεί δράση για την αποκατάσταση της Ελληνικής βασιλικής οικογένειας στο θρόνο της Ελλάδος. Μια επίθεση προπαγάνδας θα πρέπει να εξαπολυθεί αμέσως σε όλη την Ελλάδα όσο οι συνθήκες το επιτρέπουν. Η κυβέρνηση της Αυτού Μεγαλειότητος έχει εγκρίνει κονδύλια για να χρησιμοποιηθούν κατά την διακριτική ευχέρεια της Βρετανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών. Όμως, δια παν ενδεχόμενο αντίθετο προς τις προσδοκίες μας, ο κ. Γ. Παπανδρέου — ο πλέον ευφραδής και πλέον πειστικός δημαγωγός και ο περισσότερο εγωιστής από τους Έλληνες πολιτικούς — έχοντάς του παραχωρηθεί το ποσόν των 7000 χρυσών λιρών, συμφώνησε να ζητήσει επισήμως, ως ονομαστική κυβέρνηση της Ελλάδος, από τις Βρετανικές στρατιωτικές μονάδες να εξαλείψουν οποιαδήποτε ανταρσία του ΕΛΑΣ και να αποκαταστήσουν τον νόμο και την τάξη…. Ταυτοχρόνως θα συνεχίζονταν η διερεύνηση δυνατότητος για την διατήρηση του κ. Γ. Παπανδρέου στα μισθολόγιά μας και αυτό θα μπορούσε εν καιρώ να αποτελέσει την λύση — κατά τη στιγμή που Κυπριακό ζήτημα θα έρθει στην επιφάνεια….

§8 Ομολογία «δράσης» για επιστροφή του επίορκου βασιλιά Γεωργίου στην Ελλάδα με Αγγλική προπαγάνδα και χρηματοδότηση.
Έτοιμα τα κονδύλια – εγκεκριμένα. Ειδικά για τον Παπανδρέου δαπάνη 7000 χρυσών λιρών για να ζητήσει ένοπλη στρατιωτική Βρετανική επέμβαση στην Ελλάδα. Ως τότε θα τον χρειαστούν και θα τον κρατήσουν στα μισθολόγιά τους μέχρι να λύσουν και το ΚΥΠΡΙΑΚΟ παραχωρώντας ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ στην ΤΟΥΡΚΙΑ!!!

» Η κυβέρνηση της Αυτού Μεγαλειότητος έχει επίσης δεσμευτεί να υποστηρίξει την αποκατάσταση της Ελληνικής μοναρχίας, με τη συμφωνία ότι η Ελληνική βασιλική οικογένεια θα απαρνηθεί όλες τις Ελληνικές αξιώσεις πάνω στις βόρειες και νοτιοανατολικές επαρχίες. Έτσι θα σωθεί η Βρετανική Αυτοκρατορία από την επονείδιστη θέση που αναφαίνεται λόγω της αδυναμίας μας να τηρήσουμε την εκπλήρωση των όσων υποσχεθήκαμε. Όλα τα μέλη της βασιλικής οικογένειας της Ελλάδος δήλωσαν με έμφαση, και κατέστησαν εντελώς ξεκάθαρο προς τον θρόνο της Αγγλίας ότι θα παίξουν τον ρόλο τους — όσο μπορούν καλύτερα — ώστε να εξαλείψουν οποιαδήποτε αξίωση που θα μπορούσε να εγερθεί από Έλληνες πολιτικούς και θα έθετε υπό αμφισβήτηση την Βρετανική κυριαρχία επί της Κύπρου. Και να τηρήσουν ουδετερότητα ως προς τον καθορισμό του μέλλοντος της νήσου…

§9 Η επιστροφή της μοναρχίας στην Ελλάδα είναι… βρετανική υπόθεση!!!
Τους όρκισαν στο παλάτι όλους να είναι φιλοβρετανοί! Ακόμα, να δεχτούν ξεπούλημα της Κύπρου στους Τούρκους, ολόκληρης!!

» Επί πλέον, εάν επιτευχθεί διευθέτηση του Κυπριακού σαν εκπλήρωση της μυστικής συμφωνίας του 1941 με την Τουρκία και μεταβιβασθεί κυριαρχία του νησιού σε αυτήν, υπάρχει πιθανότητα να στασιάσουν οι Έλληνες ενάντια σ’ αυτό και ίσως ο κ. Παπανδρέου χρειασθεί να υποστηριχθεί τότε με όλα τα μέσα και να κληθεί να σχηματίσει κυβέρνηση, και ακόμη καλύτερα θα μεθοδεύσουμε την εκλογή του στην εξουσία με μια συντριπτική πλειοψηφία…. Η δύναμη της διπλωματικής κατασκοπείας της Βρετανικής αυτοκρατορίας θα χρησιμοποιήσει όλα της τα μέσα για να πείσει, να πιέσει, να εκφοβίσει ή να εξαγοράσει τους Έλληνες πολιτικούς που χρειάζεται, ώστε να επηρεάσει το ρεύμα των εκλογών.

§10 Αν πετύχουνε στο προηγούμενο (§9), δηλαδή να δώσουν κυριαρχία επί της Κύπρου στους Τούρκους, τότε θα τον κάνουν πάλι πρωθυπουργό «λαοπρόβλητο» με μια «συντριπτική πλειοψηφία» με όλα τα μέσα, για να πείσουν, να πιέσουν, να εκφοβίσουν, ή να εξαγοράσουν τους Έλληνες πολιτικούς που χρειάζεται, «επηρεάζοντας» το ρεύμα των εκλογών (νοθεία)!!!

» Όσον αφορά τη στάση τέως πρωθυπουργών και άλλων Ελλήνων πολιτικών, δεν θεωρούμε ότι γνωρίζουμε τους στόχους τους και την τοποθέτησή τους. Αποτελεί πηγή μεγάλης έκπληξης για μένα το ότι τόσο πολλοί ηλίθιοι υπήρξαν ικανοί να ξεγλιστρήσουν μέσα από σύνθετες πολιτικές περιπλοκές και κατόπιν να συνεχίσουν αναλαμβάνοντας υψηλόβαθμες διοικητικές θέσεις στην Ελληνική κυβέρνηση. Αυτοί οι άνθρωποι, τρέφοντας την αλαζονεία τους και λαδώνοντας τις εγωιστικές τους φιλοδοξίες, μπορούν να γίνουν ταπεινοί υπηρέτες μας. Έχουμε ήδη επικαλεσθεί πολλά παραδείγματα για να διαμορφώσουμε αυτή την γνώμη, περιστατικά τα οποία εμφανίζουν γυμνή την τέλεια ανικανότητα και πολιτική αμάθεια, όλων σχεδόν των Ελλήνων πολιτικών και διανοουμένων που ασκούν ένα από τα αρχαιότερα, τα εντιμότερα και πλέον απαιτητικά επαγγέλματα του κόσμου, του διοικείν και νομοθετείν…»

§11 Όλος ο άλλος πολιτικός κόσμος χαρακτηρίζεται σκουπίδια, ηλίθιοι που, αν λαδωθούν, μπορεί να γίνουν ταπεινοί υπηρέτες τους. Ηλίθιοι και οι Έλληνες διανοούμενοι.

Σερ Άνθονυ Ήντεν

Υπουργός των Εξωτερικών

***Με μπλέ οι παρατηρήσεις (διευκρινίσεις για διάφορες παραγράφους του εγγράφου) του Κώστα Μαραγκουδάκη πάνω στο έγγραφο G 170c.

Όλο το άρθρο στη κατιούσα εδώ 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ...ΣΙΩΠΗΛΕΣ; - ΟΙ ΠΡΟΔΡΟΜΟΙ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ;;

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ...ΣΙΩΠΗΛΕΣ;..

Ψάχνω τις παλιές φωτογραφίες..κοιτάζω..νέα πρόσωπα..όμορφα πρόσωπα..τσακισμένα λίγο απ΄τις κακουχίες άραγε, ή απ' το φθαρμένο χαρτί της εικόνας..βυθίζομαι στα βλέμματα..
ψάχνω τις σκέψεις..χαμένες σκέψεις μέσα στο χρόνο..τις δικές τους σκέψεις.. προσπαθώ να ξεκολλήσω απ' το χτες, το Τότε!..

Το Τότε!..να το κάνω σήμερα..

Αναρωτιέμαι βασανιστικά..
άραγε σκέφτεται την αγάπη του;..θάχε μια αγάπη άραγε;..γιατί τα νιάτα πάντα έχουν μια Αγάπη..
Κι εκείνη,,που νάταν εκείνη;

..σε κάποια άλλη γωνιά θα κρατούσε την δική του εικόνα..
Στο βλέμμα της;..στη προσμονή της, στις ελπίδες στις προσδοκίες και στα όνειρά της;..το μετέωρο βασανιστικό Αύριο..
Κι η μάννα..που νάταν η μάννα;

..γιατι πάντα μια μάνα κάθεται στη σκιά..σαν εικόνισμα σε παλιά εκκλησιά..
Η μάννα του!…να πίστευε άραγε,ότι ακόμα ζει ή θα τον έκλαιγε κρυφά σε σκοτεινά κατώγια;..
Μου τόχαν πει σαν μυστικό..ψιθυριστά..κανένας..όχι, κανένας, δεν μιλούσε για κείνους που είχαν τραβήξει το δρόμο του βουνού, του θανάτου ή της εξορίας..
Δεν θα κλαιγε η μητέρα φανερά για το χαμένο της παιδί.. θα κούρνιαζε στο κόρφο της όσα παιδιά της είχαν απομείνει να τα φυλάξει από το μίσος..
Μονάχα, σαν τέλειωνε τις δουλειές κι έβαζε τα πιάτα στο τραπέζι με το λευκό λινό τραπεζομάντιλο -και στο παιδί που λείπει σέρβιρε- ..ίσως θα ρθει..ίσως σήμερα θάρθει.. κι έστριβε το μάτι κατά τη δημοσιά..
Ισως τα νέα ήταν ψέμα.. ίσως..κάθε μέρα..κάθε νύχτα..κάθε ώρα..
Σκίρταγε η καρδιά..καθώς δάγκωνε το μαντήλι να κομπιάσει το δάκρυ..να σταθεί..να μην τρέξει...να μην τρέξουν τα πόδια, να μην τρέξει το δάκρυ.. βιαστικά κατέβαινε να πιάσει κρασί απ' το βαγένι..το κρασί που θά μπαινε στη κανάτα..κι ύστερα θα βαζε τη κανάτα καταμεσίς του τραπεζιού.. 

κόκκινο..βαθύ κόκκινο.. 

κι όλο την έσπρωχνε λίγο πιό σιμά στο πιάτο του απόντα..του σιαχνε ξανά τη πετσέτα.. ίσιωνε το πηρούνι και το μαχαίρι και κάθε φορά, τούτο το μαχαίρι μπιγότανε και πιο βαθειά στη καρδιά...

με περισσή φροντίδα έβαζε το κρασί..μπροστά στην άδεια καρέκλα..
και σαν έπεφτε κόμπο-κόμπο αφρίζοντας στο λευκό κρύσταλλο.. αχ..η τρελλή η σκέψη.

-Κι αν το αίμα του, τόπιε η γη;
-Kι αν....σαν τούτες τις ρουμπινιές στάλες..

Έμπλεκε θαρρείς τα δάχτυλα στα μαλλιά του, το κανάκευε στη νωτισμένη γη…
Κι εκείνη η άσπλαχνη, δεν της μαρτυρά μήτε τον κόρφο του μνήματος..
Τότες, έστριφτε τη ποδιά με τα δάχτυλα, βόγγαγε σα σφαχτό που του ξεριζώνουν τα σωθικά ζωντανό..άχνα..άχνα..όλο της το είναι φώναζε να κρυφτεί..τα παιδιά τ άλλα, να μην στερήσει την ελπίδα..
Τα δόντια της κόβανε το πανί με λύσσα..τρύπες τρύπες η ποδιά γινότανε απ' αυτή τη λύσσα.. κατρακύλαγε με εφηβική ορμή τα ξύλινα σκαλιά ως κάτω..
..και τα μάτια παραφυλάγανε απ' τις ρωγμές του ξύλινου πατώματος..

-Αργησε η Μάνα στο κατώι..ψιθύριζαν τ' αδέρφια..τα μικρότερα..-Γιατί βογγάει η Μάνα;..κλαίει;..γιατί κλαίει η Μάνα;..

Ανάστατα τα βλέμματα, πιάνονταν απ΄τα χέρια σφιχτά..σπρώχνονταν να ιδούν σε εκείνη τη μικρή ρωγμή τη μάνα.. καταγής, με τη κρουσταλλένια κανάτα πεσμένη στις πέτρες του κατωγιού.. και μιά μικρή ρουμπινένια αυλακιά άφριζε στις γκρίζες πέτρες.. ρίγος..θάνατος. και κομμένη ανάσα...κρύο νερό στις ραχοκοκκαλιές..
Κι ανάμεναν το βλέμμα της, σαν ανέβαινε..κι αυτή 

τάνοιωθε τούτα τα βλέμματα..
Ρίγαγε η ραχοκοκαλιά της..γύρναγε ο πόνος αναμμένο δαυλί και την πυρόπαιρνε ολάκερη..

χίλιες γέννες, χίλιες οδύνες..

τα μάτια του, το λευκό πουκάμισο της Λαμπρής κρεμασμένο εκεί στο παραγώνι..ακόμη..άδειο..κι η προσμονή της άδεια κι αυτή..
..Τό ξερε!
ίδρωνε το μέτωπο, το σκούπιζε βιαστική με την ίδια δαγκωμένη ποδιά.. κι ύστερα στητή , ξανάπαιρνε τα βήματα της..και τη κανάτα την ολόγιομη..

και,

-Φάτε..άιντε..δεν περιμένουν οι δουλειές..

Φωνή δωρική, λιτή κι απόκοσμη.. κι εκείνα ανάσαιναν!..αα..όλα καλά είναι!..κι έτρωγαν μ' όρεξη.. όπως τα νιάτα πάντα γυρεύουν τη ζωή..κι η ζωή γυρεύει τη χαρά και το παιχνίδι. κι η τελευταία γωνιά του γλυκού ψωμιού τρώγονταν ανάμεσα σε γέλια, φωνές και παιχνίδια στη ρούγα..ακράτητη η χαρά..όχι λαθέψανε..δεν έκλαιγε η Μάννα..
Κι η Μάννα..μάζευε το αφάγωτο φαγί απ΄ πιάτο και το τύλιγε στη λινή καρό πετσετούλα..την υφαντή στον αργαλειό, εκεί που ύφαινε με τα παρθενικά της όνειρα το διάβα της ζωής της..ένας κόμπος η ζωή της, φαρδύς, σαν το κόμπο στο πιάτο του..
-Πήγαινε το στη χαμοκέλα..πάλι νηστική θα κοιμηθεί η γριά Βάγια..διάταζε τη ψυχοκόρη, ενώ πάστρευε βιαστική τα ψίχουλα απ' το τραπέζι..
-έτσι, για να κρύψει το τρέμουλο του χεριού..-
το σπάραγμα της καρδιάς δεν ακουγόταν..τό ξερε..
ποτέ δεν ακούγεται ο πόνος ο βαθύς..
Κι αν κάποιος ρώταγε που ειναι ο γιός.. κοφτά του λεγε..
-Στην Αθήνα για δουλειές..στην Αθήνα..
και έβιαζε το βήμα της με ορθό το κορμί..
περήφανη μέσα της..το χαμόγελο δεν τόκρυβε..αυτό το μοναχό χαμόγελο της μέρας..
-Δε προσκύνησε ο γιός μου σαν και σένα χαφιέ!..
αχ..τούτο, δεν το ξεστόμιζε..μα το μαρτύραγε το κορμί της ολάκερο..το κοφτό της μάτι..το ίσιο της περπάτημα..
Ετσι μεγάλωσα..
Κι αυτές οι παλιές φωτογραφίες που προσπαθώ να περάσω στη στιγμή τους..κι αυτές οι κλεμμένες στιγμές.. πόσες ιστορίες.. πόσα μυστικά μου ψιθυρίζουν.. τόσα για να μην μπορώ να περάσω δίπλα τους αδιάφορα.. σα να με περιμένουν εκεί χρόνια και να μου χουν βάλει στη γωνιά του τραπεζιού ένα πιάτο από λευκή πορσελάνη που σταξε μιά ρόγα κρασί....ρουμπινένιο το κρασί..αφρισμένο ακόμα στη κανάτα ..ξέχειλο.. με κερνάει τούτη η γενιά το βιός της..το πλούσιο τραπέζι της..κερνάει τη δική μου με περίσσευμα μιας ζωής..κερνάω και γω..τις μνήμες που μάζεψα στα παιδιά μου.. όπως τα ψίχουλα του τραπεζιού..
Απο χούφτα σε χούφτα..κάθε ψίχουλο μιά ζωή..
Κι ήρθαν και τις γενιάς μου οι αγώνες..οι δικοί μου νεκροί..

κι αν τον λεν Γιώργη..Θανάση..ή Διομήδη στο Πολυτεχνείο το 1973;..

Αχ..οι καρδιές ίδιες..τα νιάτα..τα χαμόγελα..τα όνειρα..οι άνθρωποι..η υπερηφάνεια..η αξιοπρέπεια..ίδια…
Δε τρώμε...σκύβουμε όλοι μαζί.. κοιτάμε τη Μάννα στο κατώι...σιωπηλά βλέμματα...κοιτάμε απ' τις χαραμάδες του ξύλινου πατώματος τις ξέσκλιες ζωές ανάκατες με τις ρουμπινένιες στάλες...
Και παίρνουμε δύναμη να συνεχίσουμε τους δικούς μας καθημερινούς αγώνες για μιά καλύτερη και δίκαιη ζωή, με τιμιότητα, αξιοπρέπεια κι ελπίδα.

Το χρωστάμε σ΄εμας και την επόμενη γενιά..το χρωστάμε σε όλους αυτούς που μας έδειξαν το φωτεινό και όμορφο
-κι ας ειναι δύσβατο- μονοπάτι..

ΚΑΚΑΦΛΙΚΑ ΒΙΛΛΗ

....................................................
ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ....

-Στη Μάννα..και Γιαγιά μου...την Ελένη Κακαφλίκα, που ποτέ δεν έμαθε τους τάφους των παιδιών της και όσο ζούσε έβαζε δυο άδεια πιάτα στο τραπέζι και δυο ποτήρια κόκκινο κρασί που τελετουργικά το έριχνε κάθε απόδειπνο, στις πλάκες της αυλής...
Στα παιδιά της:
-Στο Γιώργη Κακαφλίκα..και θείο μου..Σαμποτέρ και μαχητή του ΕΛΑΣ που χάθηκε μετά από σαμποτάζ 3 Αυγούστου 1944 σε Γερμανικά πλοία στο λιμάνι του Πειραια 25 ετων και ποτέ δεν βρήκε τον τάφο του. Σε έγγραφο του ΓΕΣ αναφέρεται ως εκτελεστείς από τους Γερμανούς

-Στο Θανάση Κακαφλίκα..και θείο μου..26 ετών..μαχητή στην Αλβανία και στον ΕΛΑΣ που σκοτώθηκε στη μάχη της Δημητσάνας το 1948 και ποτέ δεν βρήκε το τάφο του

-Στο Δημήτρη Κακαφλίκα..πατέρα μου..φοιτητή Ιατρικής, μαχητή του Ιερού Λοχου των Φοιτητών

-Στους θείους μου..Χρήστο και Νίκο Κακαφλίκα μαχητές του ΕΛΑΣ

Στον πρωτοξάδερφό τους Δημήτρη Κακαφλίκα που χάθηκαν τα ίχνη του μετα από σαμποτάζ στο λιμάνι του Πειραιά σε Γερμανικά πλοία

         ΑΘΑΝΑΤΟΙ   !!!!!!

Στους Ήρωες της Τάξης μας:

ΚΚΕ - ΤO ΤΈΚΝΟ ΤΗΣ ΑΝΆΓΚΗΣ - 101 ΧΡΟΝΏΝ !!

Αγώνες και θυσίες, με το λαό για το Σοσιαλισμό

Οι αντιπρόσωποι στο Ά Πανελλαδικό Συνέδριο

Ένας αιώνας κι ένας χρόνος συμπληρώνονται αυτές τις μέρες από τότε που στην αίθουσα του Συνδέσμου Μηχανικών Εμπορικών Ατμόπλοιων, που στεγαζόταν στο ξενοδοχείο «Πειραιεύς», συνήλθε το 1ο Πανελλαδικό Σοσιαλιστικό Συνέδριο το οποίο ίδρυσε το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα της Ελλάδος (ΣΕΚΕ) έπειτα από τις πρωτοβουλίες της «Φεντερασιόν», αλλά και ριζοσπαστικοποιημένων νέων σοσιαλιστών [Πειραιάς, 4 - 10 Νοέμβρη του 1918 (17 - 23 με το καινούργιο ημερολόγιο)]. Πήραν μέρος 31 αντιπρόσωποι με θετική ψήφο, 4 με συμβουλευτική και 2 ως παρατηρητές.

Η ίδρυση του ΣΕΚΕ ήρθε ως ώριμος καρπός της ανάπτυξης του εργατικού κινήματος στη χώρα μας, κάτω και από την επίδραση της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης του 1917 στη Ρωσία.

Με την ίδρυσή του, διακηρυσσόταν (για πρώτη φορά στην ελληνική κοινωνία) ότι σκοπός του Κόμματος είναι:

«1) Πολιτική και οικονομική οργάνωσις του προλεταριάτου σε ξεχωριστό κόμμα τάξεως διά την κατάκτησιν της πολιτικής εξουσίας και την δημοσιοποίησιν των μέσων της παραγωγής και της ανταλλαγής δηλ. την μεταβολήν της κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας εις κοινωνίαν κολλεχτιβίστικην ή κομμουνιστικήν

2) Διεθνής συνεννόησις και δράσις των εργατών».

Ακόμα, υπογραμμιζόταν η παρακάτω θεμελιώδης θέση:

«Το Σ.Ε. Κόμμα δεν δύναται ποτέ να συμμετάσχει ή και να ενισχύσει οποιαδήποτε κυβέρνησιν της αστικής τάξεως και αποκρούει κάθε απόπειραν απομακρύνσεώς του από την πάλιν των τάξεων, με σκοπόν να διευκολυνθή η προσέγγισις των εργατών με τα αστικά κόμματα».

H άρνηση συμμετοχής του Κομμουνιστικού Κόμματος σε αστική κυβέρνηση έχει στρατηγική σημασία. Υποδηλώνει άνοδο της ικανότητας του Κομμουνιστικού Κόμματος να διαμορφώνει επαναστατική στρατηγική που θα του επιτρέπει καθημερινή πολιτική δράση και παρέμβαση ενάντια στους αστικούς σχεδιασμούς.

Αυτή η διαδικασία διαμόρφωσης της επαναστατικής στρατηγικής απαιτεί τη διαρκή αφομοίωση της επαναστατικής κοσμοθεωρίας σε κάθε κρίκο του Κόμματος, ώστε να αυξάνεται η ικανότητα επεξεργασίας της πολιτικής και ιδεολογικής παρέμβασης σε κάθε χώρο και τομέα ευθύνης.

Κι απ' αυτήν τη σκοπιά, γίνεται πρόσθετα κατανοητή η σπουδαιότητα της σχετικής δήλωσης από το πρώτο κιόλας Συνέδριο του Κόμματος, το ιδρυτικό του.

Η ίδρυση του ΣΕΚΕ αποτέλεσε τομή στην ελληνική κοινωνία.

Σηματοδότησε την εμφάνιση της ιδεολογικής, πολιτικής και οργανωτικής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης.

Εξέφραζε αντικειμενικά τη διαδικασία συνένωσης του μαρξισμού - λενινισμού με το εργατικό κίνημα. Με τις βασικές αρχές του, προσέδωσε επαναστατική θεωρητική βάση και πολιτική γραμμή στα πιο δυναμικά τμήματα του εργατικού κινήματος, παρά τις αδυναμίες ή και τις θεωρητικές ανεπάρκειες στις προγραμματικές του προσεγγίσεις.

Ιδεολογική διαπάλη

Στη διάρκεια των εργασιών του 1ου Συνεδρίου έγινε εμφανής η ύπαρξη τριών ιδεολογικών - πολιτικών τάσεων, ακόμα και όταν οι αντιπαραθέσεις των εκπροσώπων τους έπαιρναν χαρακτήρα προσωπικής πολεμικής. Η πρώτη τάση εκφραζόταν από την ομάδα του Γιαννιού (Σοσιαλιστικό Κέντρο Αθήνας), τον Παναγή Δημητράτο και τους βουλευτές της «Φεντερασιόν» και ουσιαστικά επιδίωκε τη δημιουργία σοσιαλδημοκρατικού κόμματος στα δυτικοευρωπαϊκά πρότυπα. Η δεύτερη τάση συγκροτήθηκε γύρω από τους αντιπροσώπους της «Φεντερασιόν», οι οποίοι αν και αντιμάχονταν τις ακραίες ρεφορμιστικές εκδηλώσεις της πρώτης τάσης και υποστήριζαν την Οκτωβριανή Επανάσταση, δεν υιοθετούσαν συνολικά επαναστατικές θέσεις. Τέλος, η τρίτη τάση απαρτίστηκε από νέους σοσιαλιστές, οι οποίοι, επηρεασμένοι από τις θέσεις και τη δράση των μπολσεβίκων, εξέφρασαν ριζοσπαστικές θέσεις που, όμως, ήταν ιδεολογικά ανεπαρκείς και επομένως αδυνατούσαν να διαμορφώσουν ακόμα μια συνεκτική επαναστατική στρατηγική.

H διαπάλη εκφράστηκε στο σύνολο των θεμάτων που απασχόλησαν το Συνέδριο. Τελικά, στις αρχές του νεοϊδρυμένου Κόμματος τέθηκε ο στόχος της «λαϊκής δημοκρατίας» ως ενδιάμεσου σταδίου για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας. Το «Πρόγραμμα σημερινών απαιτήσεων» προέβλεπε:

«Την κατάργησιν του βασιλικού θεσμού και την εκδημοκράτησιν της νομοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας, δηλαδή την εγκαθίδρυσιν της λαϊκής δημοκρατίας ως μεταβατικής περιόδου διά την πραγματοποίησιν της σοσιαλιστικής πολιτείας».

Η υιοθέτηση του μεταβατικού στόχου εξαρτούσε τις προϋποθέσεις της εργατικής σοσιαλιστικής επανάστασης όχι από τις αντικειμενικές συνθήκες (ωρίμανση υλικών συνθηκών, επαναστατική κατάσταση) και τις υποκειμενικές συνθήκες (ωριμότητα της εργατικής τάξης), αλλά από το εύρος των αστικών δικαιωμάτων, την επέκτασή τους στην εργατική τάξη:

«Η εργατική τάξις δεν ημπορεί να διεκδικήσει τα οικονομικά της συμφέροντα ούτε ν' αναπτύξει την οικονομική της οργάνωση χωρίς πολιτικά δικαιώματα· δεν δύναται να πραγματοποιήση την ιστορικήν της αποστολήν χωρίς να γίνη κάτοχος της πολιτικής εξουσίας, όπερ δύναται να κατορθώση μόνο δι' ενιαίας επαναστατικής δράσεως της παγκοσμίου εργατιάς ωργανωμένης σε ξεχωριστό εργατικό κόμμα. Να διαμορφώση τον αγώνα της εργατικής τάξεως εις αγώνα συνειδητόν και ενιαίον και να οδηγήση αυτήν εις την φυσικήν και αναγκαίαν αποστολήν της...».

Έτσι, αντικειμενικά περιοριζόταν και η πολιτική αξία της διακήρυξης της επαναστατικής δράσης για την κατάκτηση της σοσιαλιστικής εξουσίας.

Επισημαίνεται η αδυναμία του ΣΕΚΕ να διαμορφώσει επαναστατική στρατηγική, παρά το γεγονός ότι θα αποτελούσε υπερβολή η αξίωση να είχε φτάσει το ΣΕΚΕ σε τέτοιο επίπεδο ωρίμανσης τη στιγμή που πήγαινε να κάνει το πρώτο βήμα του.

Από τη μια, υπήρχαν οι αντικειμενικοί εσωτερικοί και διεθνείς παράγοντες ωρίμανσής του ως εργατικής επαναστατικής πρωτοπορίας. Από την άλλη, στο εσωτερικό του, μαζί με την επαναστατική πτέρυγα συνυπήρχαν πολιτικά ανώριμες και σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις. Τις τελευταίες επιχειρούσε να αξιοποιήσει η αστική τάξη, ειδικότερα η ηγεσία των Φιλελευθέρων (Ελ. Βενιζέλος), με στόχο να χειραγωγήσει το νέο κόμμα από τη γέννησή του και να εγκλωβίσει τα πρωτοπόρα στοιχεία του εργατικού κινήματος σε μια πολιτική διεκδίκησης φιλολαϊκών μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο της αστικής δημοκρατίας. Ενδεικτικά, την επομένη της λήξης του Συνεδρίου δημοσιεύτηκε στον «Ριζοσπάστη» η έκκληση της νεοσυσταθείσας Ελληνικής Ενώσεως των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτου, υπογεγραμμένη από βενιζελικούς και σοσιαλδημοκράτες:

«Η Ελληνική Ενωσις προς υπεράσπισιν των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτου εδημιουργήθη με την πρόθεσιν να διαδώσει το αίσθημα του φανατισμού προς διεκδίκησιν των δικαιωμάτων του ατόμου και του πολίτου. Διά διδασκαλιών δε και διαλέξεων να γνωρίση την έκτασιν των δικαιωμάτων του λαού προς συμμετοχήν του εις τα της διοικήσεως αλλά και τον έλεγχον των κυβερνώντων, αλλά και να αγωνισθή προς απόκτησιν του κατάλληλου πολιτειακού οργανισμού εξασφαλίζοντος τας ελευθερίας αλλά και τον αλληλοέλεγχον των εξουσιών...».

Και βέβαια, δεν επρόκειτο για ένα μεμονωμένο γεγονός. Γενικότερα, ο Ελ. Βενιζέλος θεωρούσε ότι ο προσεταιρισμός των σοσιαλιστών θα ήταν πιο εφικτός στην περίπτωση συνένωσής τους σε ένα ενιαίο κόμμα. Εξάλλου, θεωρούσε κρίσιμη την ύπαρξη σοσιαλιστικού κόμματος για την ενσωμάτωση της εργατικής τάξης στις αστικές επιδιώξεις, αλλά και για την προώθηση των εγχώριων αστικών διεκδικήσεων στα διεθνή συνέδρια των Ευρωπαίων σοσιαλδημοκρατών. Ετσι, στο βαθμό που η ίδρυση κόμματος ήταν αναπότρεπτη, επιδίωκε να βρίσκεται αυτό υπό την επιρροή του.

Η αστική τάξη έκανε εξαρχής προσπάθεια να χειραγωγήσει το Κόμμα και να το ενσωματώσει. Η προσπάθειά της απέτυχε. Ετσι, είχε πάντα το ΚΚΕ έξω από το πλαίσιο της νομιμότητάς της, ακόμα και τότε που το Κόμμα ήταν τυπικά νόμιμο, γιατί το ΚΚΕ, παρά τα προβλήματά του, ποτέ δεν εγκατέλειψε ως επιδίωξη τον στόχο του σοσιαλισμού.

Η υιοθέτηση από το 1ο Συνέδριο ενός «μεταβατικού» προς τον σοσιαλισμό πολιτικού καθεστώτος είχε ως αποτέλεσμα τη συνολική προσαρμογή των στοχεύσεων του Κόμματος, που αποκρυσταλλώθηκε και στην υιοθέτηση του «μίνιμουμ προγράμματος». Η υιοθέτηση του «μίνιμουμ προγράμματος» ανατροφοδότησε τη διαπάλη, με επίκεντρο το αν τα αιτήματά του αποτελούσαν απαραίτητες προϋποθέσεις του σοσιαλισμού.

Για την Κοινωνία των Εθνών

Διαπάλη έγινε αναφορικά και για τον προσανατολισμό του Κόμματος στην εξωτερική πολιτική και ειδικότερα στην αντιμετώπιση της νεοϊδρυθείσας Κοινωνίας των Εθνών. Πολύ σημαντική ήταν η παρέμβαση του Δ. Λιγδόπουλου από την επαναστατική πτέρυγα, ο οποίος αποτίμησε την Κοινωνία των Εθνών ως σύγχρονη Ιερά Συμμαχία, αφού η πρώτη προσπαθούσε να αποτρέψει τις σοσιαλιστικές επαναστάσεις, όπως η τελευταία τις αστικές:

«Η αστική τάξη τρομαγμένη από τ' αποτελέσματα [του πολέμου] ζητάει να συγκρατηθεί στην αρχή με κοινωνιολογικά ευαγγέλια. Δεν θα 'χουμε πια νέους πολέμους, θα 'χουμε κοινωνία των εθνών. Αυτή θα αποφασίζει για όλες τις διαφορές. Α! Τώρα έπαψαν πια να μας λεν ότι οι πόλεμοι είναι κακά αναγκαία, ότι πάντοτε θα γίνονται πόλεμοι ότι είναι ένα καλό ο πόλεμος. Μα τώρα θα τους πούμε μεις. Ναι, οι πόλεμοι είναι ένα κακό αναγκαίο, ένα κακό επακολούθημα της καπιταλιστικής μορφής της παραγωγής. Δεν θα λείψουν παρά μόνο όταν λείψουν οι αιτίες που είναι η κατασκευή και ο τρόπος παραγωγής της σημερινής κοινωνίας» (...) «Νομίζω ότι η κοινωνία των εθνών που θα έχει αστούς που κήρυξαν τον πόλεμο, είναι ένας κίνδυνος για την παρεμπόδιση της κοινωνικής επαναστάσεως. Νομίζω γι' αυτό έχουμε καθήκον να πολεμήσουμε την κοινωνία των εθνών και να τονίσουμε ότι μόνο η εργατική τάξις, που είναι η μόνη που έχει τα ίδια συμφέροντα μπορεί να είναι η ασφαλής για τον κόσμο κοινωνία των εθνών».

Η ομάδα του Γιαννιού έθεσε ζήτημα αποχώρησης από το Συνέδριο, αν δεν αναγνώριζε την Κοινωνία των Εθνών. Οι αντιπρόσωποι της «Φεντερασιόν» απάντησαν ότι δεν δέχονται εκβιασμούς σε σοσιαλιστικό συνέδριο, ενώ ο Λιγδόπουλος, περισσότερο ρηξικέλευθος, υποστήριξε πως η σύνδεση των σκοπών του Κόμματος με την Κοινωνία των Εθνών αποτελούσε αιτία διάσπασης και υποστήριξε ότι απέναντί της το Κόμμα όφειλε να ακολουθήσει το παράδειγμα των μπολσεβίκων και όχι των σοσιαλδημοκρατών:

«Νομίζω ότι αν θέλουμε να θεωρήσωμεν ως βάσιν του κόμματος την κοινωνία των εθνών, πρέπει να χωριστούμε. Αλλοίμονον δε αν σήμερα θέσουμε τέτοιες βάσεις. Εκείνοι δε που φοβούνται μήπως βρίζονται άλλοι σύντροφοι μ' αυτή μας την στάση πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν είναι σωστό ούτε καλό να βρίζωνται τόσοι και άλλοι σύντροφοι μαξιμαλισταί που αγωνίζονται».

Η θέση για τον πόλεμο

Εξίσου σημαντική αιτία αντιπαράθεσης αποτέλεσε η τοποθέτηση του ΣΕΚΕ έναντι του στρατού, αλλά και ενός ενδεχόμενου πολέμου. Οι αντιπρόσωποι της «Φεντερασιόν», προεξαρχόντων του Μπεναρόγια και του βουλευτή Κουριέλ, τάχτηκαν υπέρ του αφοπλισμού. Αντίθετα, η ομάδα του Γιαννιού υποστήριξε τους αμυντικούς πολέμους, ανανεώνοντας ουσιαστικά τη συνθηματολογία της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας που συνέβαλε στην αλληλοσφαγή της εργατικής τάξης και στην απόκρουση των σοσιαλιστικών επαναστάσεων: «Και με αφοπλισμό δεν λύεται το ζήτημα της αμύνης. Πάντοτε θα υπάρχει η ιδέα της αμύνης, εφόσον υπάρχουν άγρια κράτη».

Οι εκπρόσωποι των σοσιαλιστικών νεολαιών απάντησαν από τη σκοπιά του προλεταριακού διεθνισμού. Ο Σπ. Κομιώτης τάχτηκε υπέρ της μετατροπής του ιμπεριαλιστικού πολέμου σε κοινωνική επανάσταση, ενώ ο Ν. Δημητράτος απέρριψε τον αμυντικό αγώνα λέγοντας:

«Η εργατική τάξις ευρίσκεται νυχθημερόν εις την ιδικήν της άμυναν πολεμώντας το κεφάλαιον και δεν ευκαιρεί να πολεμά, δεν είναι δυνατόν ν' αφήση την άμυνάν της για να υπερασπισθεί την άμυναν των αστών. Οταν η εργατική τάξις καταστεί κυρίαρχος τότε μόνον είναι δυνατόν να κοιτάξη τον αγώνα της εθνικής αμύνης, διότι τότε δι' αυτήν θα υπάρχει πράγματι πόλεμος αμύνης».

Στην ίδια κατεύθυνση, ο Τζουλάτης υποστήριξε τη λενινιστική διάκριση των πολέμων σε δίκαιους επαναστατικούς και άδικους ιμπεριαλιστικούς:

«Ημείς οι σοσιαλισταί δεν είμαστε φιλειρηνικοί καθώς κοινώς πιστεύεται. Οι πόλεμοι κατά του φεουδαλικού συστήματος ήσαν προοδευτικοί. Προ 30 και δεν ξέρωμεν πόσων ετών, που οι πόλεμοι γίνονται για τη μοιρασιά την αρπαγή αποικιών είναι πόλεμοι ιμπεριαλιστικοί. Και ο πόλεμος κατά του αστικού καθεστώτος είναι πόλεμος προοδευτικός. Μόνο για έναν τέτοιον αγώνα είμαστε υπέρ. Για κάθε άλλο, ό,τι όνομα και αν φέρει, αλλά αποβλέπει στην εξυπηρέτηση αστικών συμφερόντων, πρέπει να είμεθα κατά».

Ωστόσο, οι παραπάνω τοποθετήσεις δεν βρήκαν απήχηση στην πλειοψηφία των συνέδρων και υπερίσχυσαν οι θέσεις της «Φεντερασιόν». Ως αποτέλεσμα, παρά την αποχώρηση της ομάδας Γιαννιού, που κατηγόρησε το ΣΕΚΕ ως όργανο αντεθνικών στοιχείων, ως θέσεις του Κόμματος προκρίθηκαν η μετατροπή του στρατού σε εθνοφρουρά, ο αφοπλισμός, η αποχώρηση από κάθε πολεμική συμμαχία και η συμμετοχή σε αμυντικούς πολέμους μετά από απόφαση της Κοινωνίας των Εθνών. Επρόκειτο για μια αντιγραφή σοσιαλδημοκρατικών επεξεργασιών. Οπως τόνισε ο Μπεναρόγια, το Πρόγραμμα που υιοθετήθηκε στο Ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΕΚΕ ήταν «σχεδόν αντίγραφον του προγράμματος της Γερμανικής Σοσιαλδημοκρατίας, του ψηφισθέντος εις Ερφούρτην».

Όλα τα παραπάνω φανερώνουν πως η υποστήριξη της Οκτωβριανής Επανάστασης, υπό την επίδραση και της επαναστατικής πτέρυγας του ΣΕΚΕ, δεν συνοδεύτηκε, ούτε ήταν αντικειμενικά δυνατό να συνοδευτεί, από ιδεολογική - πολιτική ωρίμανση σε βάθος, δηλαδή με τον πλήρη διαχωρισμό από τη σοσιαλδημοκρατία. Αυτό εξάλλου δεν έγινε κατορθωτό και σε πολλά Κομμουνιστικά Κόμματα, την ίδια περίοδο που μάλιστα διέθεταν πολύ μεγαλύτερη εμπειρία από τις οργανώσεις που ίδρυσαν το ΣΕΚΕ.

Πρωτοποριακοί στόχοι πάλης

Το 1o Συνέδριο ψήφισε μια σειρά από στόχους πάλης όπως: Το δικαίωμα ψήφου και εκλογής των γυναικών για κάθε είδους εκλογές, καθώς και την πλήρη πολιτική, οικονομική και κοινωνική εξίσωση της γυναίκας με τον άντρα. Κατάργηση όλων των νόμων που περιορίζουν τα δικαιώματα της γυναίκας και του εξώγαμου παιδιού. Την υποχρέωση με νόμο των δήμων και κοινοτήτων να συντηρούν μαιευτήρια για τις γυναίκες των εργατών με πλήρεις αποδοχές 8 βδομάδες πριν τον τοκετό και 8 μετά από αυτόν. Δωρεάν παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Κατάργηση των έμμεσων φόρων και κάθε φόρου στα είδη πρώτης ανάγκης. Την καθιέρωση με νόμο του 8ώρου, ως ανώτατου χρόνου εργασίας. Την καθιέρωση της υποχρεωτικής Κυριακής αργίας. Την ίδρυση Ταμείων εργατικών συντάξεων. Τη λήψη μέτρων ασφάλειας και υγιεινής για τους εργάτες κάθε επαγγέλματος. Απαγόρευση της εργασίας ανηλίκων κάτω των 16 ετών. Απαγόρευση της νυχτερινής εργασίας για τα παιδιά και τις γυναίκες και διπλή πληρωμή για τα νυχτέρια των εργατών. Την κατάργηση κάθε νόμου που εμποδίζει την απεργία και για την επιστράτευση των εργατών.

Επρόκειτο για στόχους πάλης πρωτοποριακούς, που αντιστοιχούσαν εκείνη την εποχή σε βασικές ανάγκες της εργατικής τάξης. Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής ότι μια σειρά από αυτούς δεν έχουν υλοποιηθεί ούτε στις μέρες μας, ενώ πολλές κατακτήσεις ανατράπηκαν. Επίσης, άλλοι υλοποιήθηκαν από την αστική τάξη πολλά χρόνια μετά από το Ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΕΚΕ, όπως για παράδειγμα το δικαίωμα των γυναικών να συμμετέχουν ισότιμα στις εκλογές. Στην υλοποίησή τους συνέβαλαν η λαϊκή πάλη, οι κατακτήσεις στις χώρες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης καθώς και οι αναγκαίοι αστικοί εκσυγχρονισμοί λόγω της καπιταλιστικής εξέλιξης.

Μαζί με τους παραπάνω στόχους πάλης περιλαμβάνονταν και στόχοι αστικού κρατικού παρεμβατισμού (π.χ. «χρησιμοποίησις των πόρων του κράτους πρωτίστως διά παραγωγικούς σκοπούς»), ενώ συνολικά οι στόχοι πάλης εντάσσονταν σε ένα «μίνιμουμ πρόγραμμα» («πρόγραμμα σημερινών απαιτήσεων»), γεγονός που βάρυνε αρνητικά στην επεξεργασία του Προγράμματός του.

Τέκνο της ανάγκης

Η ίδρυση του ΚΚΕ ήταν νομοτελειακή κατάληξη μιας μακροχρόνιας διαδικασίας, που οδήγησε στη συνένωση της επαναστατικής κοσμοθεωρίας με το εργατικό κίνημα, στο επαναστατικό προλεταριακό κόμμα. Η οργανική συνύπαρξη της θεωρίας με το κίνημα προϋποθέτει μια μεγάλη περίοδο διεργασιών, που έχει σχέση, αφενός, με τη διάδοση του μαρξισμού, αφετέρου, με την πολιτική συνείδηση της ίδιας της εργατικής τάξης και την κατάκτηση πείρας και οργάνωσής της σε δικούς της φορείς για τα δικά της συμφέροντα. Αλλά και η ύπαρξη αυτών των προϋποθέσεων σημαίνει ότι η κοινωνική εξέλιξη έχει δημιουργήσει τους παράγοντες που γεννούν αυτές τις προϋποθέσεις. Οπως η ύπαρξη και εδραίωση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, έτσι που να υπάρχει εργατική τάξη και να έχει αρχίσει η συγκέντρωσή της, αλλά και η δράση πρωτοπόρων διανοητών για την επεξεργασία, τη θεμελίωση και τη διάδοση της επιστημονικής κοσμοθεωρίας και, κυρίως, τη διάδοσή της μέσα στην εργατική τάξη.

Τέτοιες ήταν οι συνθήκες που επικρατούσαν στην Ελλάδα στις αρχές του 20ού αιώνα, αλλά κυοφορούνταν από το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα.

Αρχικά το ΚΚΕ ιδρύθηκε με την ονομασία Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος (ΣΕΚΕ). Στο δεύτερο Συνέδριό του, που συνήλθε τον Απρίλη 5 - 12 (18 - 25) του 1920 και αποφάσισε την προσχώρηση στην Γ' Κομμουνιστική Διεθνή και την αποδοχή των Αρχών και των Ψηφισμάτων της, αποφασίστηκε να προστεθεί στον τίτλο του Κόμματος η λέξη «Κομμουνιστικό» και έτσι το Κόμμα ονομαζόταν Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος (Κομμουνιστικό), ΣΕΚΕ (Κ).

Στην Απόφαση του Συνεδρίου διαβάζουμε: «Η μεταβίβασις από του αστικού εις το σοσιαλιστικόν καθεστώς δε δύναται να γίνη με καμμίαν μεταρρύθμισιν της μορφής του πολιτεύματος επί το δημοκρατικώτερον, αλλ' ότι μόνον διάμεσος σταθμός είναι η δικτατορία της εργατικής τάξεως μέχρις ότου δημιουργηθούν όλοι οι αναγκαίοι όροι διά την κατάργησιν των τάξεων».

Τη μετονομασία του σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας την αποφάσισε το τρίτο έκτακτο Συνέδριό του, που συνήλθε από τις 26 Νοέμβρη έως τις 3 Δεκέμβρη του 1924. Το Συνέδριο, ομόφωνα, δέχτηκε όλες τις Αποφάσεις της Κομμουνιστικής Διεθνούς και από ΣΕΚΕ (Κ) μετονομάστηκε σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (Ελληνικό Τμήμα της Κομμουνιστικής Διεθνούς), ΚΚΕ (ΕΤΚΔ).

Παρά τις αδυναμίες και τις θεωρητικές ανεπάρκειες, τα ντοκουμέντα, που ψήφισε το πρώτο Συνέδριο και ιδιαίτερα το πρώτο σοσιαλιστικό Πρόγραμμα, είναι πραγματικά ιστορικά, όχι μόνο γιατί η εργατική τάξη απέκτησε καθοδηγητικό ντοκουμέντο για την ανάπτυξη του ταξικού αγώνα, αλλά και γιατί διατυπώνει πρωτοπόρες πολιτικές διεκδικήσεις, αναδεικνύοντας στη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο ότι το Κόμμα εξέφραζε την πιο φωτεινή σκέψη της εποχής.

902.gr