Ενεργειακοί κολοσσοί που έχουν απλωμένα πλοκάμια σε ολόκληρο τον πλανήτη, πασχίζοντας να βάλουν στο χέρι όλο και μεγαλύτερο μέρος του ορυκτού πλούτου από κάθε ήπειρο, ενισχύουν το ενδιαφέρον και το ρόλο τους στη γειτονιά μας, αναπτύσσοντας μια σειρά από σχέδια για την «αξιοποίηση» των υδρογονανθράκων της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Με δεδομένη τη συνεχιζόμενη ανησυχία για την αναιμική ανάκαμψη ή και στασιμότητα της καπιταλιστικής οικονομίας σε μια σειρά από χώρες, αλλά και τους μονοπωλιακούς ανταγωνισμούς που αναζωπυρώθηκαν ακόμα πιο ορμητικά μετά τη βαθιά κρίση του 2008, η περιοχή μας αποκτά όλο και μεγαλύτερο βάρος για την υλοποίηση επενδύσεων, που επιδρούν σημαντικά στον ευρύτερο γεωπολιτικό συσχετισμό δυνάμεων.
Παλιοί και νέοι δρόμοι μεταφοράς φυσικού αερίου και πετρελαίου, παλιές και νέες μέθοδοι εξόρυξης, αποθήκευσης και επεξεργασίας,
όλα μετατρέπονται σε πεδία νέας, αγριότερης αναμέτρησης μεγάλων μονοπωλιακών συμφερόντων με κοινό ζητούμενο την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη καταλήστευση των φυσικών πόρων, την όσο το δυνατόν βαθύτερη εκμετάλλευση των εργαζομένων.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι που αναπτύσσονται κάθε είδους σχήματα επιχειρηματικών και γεωπολιτικών συνεργασιών (όπως αυτές ανάμεσα σε Κύπρο, Ελλάδα, Ισραήλ, Αίγυπτο, Λίβανο),
στις οποίες η ελληνική αστική τάξη, μέσω της κυβέρνησης, δηλώνει από τους πρώτους «παρούσα», λειτουργώντας και ως πρόθυμος σημαιοφόρος λυκοσυμμαχιών που εγκληματούν κατά των λαών, όπως η ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
Ετσι, οι υδρογονάνθρακες της περιοχής έχουν φέρει στη γειτονιά μας μερικά από τα πιο τρανταχτά ονόματα του κλάδου, όπως:
-- Την αμερικανική εταιρεία «Noble», που «έτριψε τα χέρια» της από τους πρώτους, όταν το 2009 ανακάλυψε το μεγάλο κοίτασμα αερίου «Ταμάρ», στο Ισραήλ, και αργότερα, το ακόμα μεγαλύτερο «Λεβιάθαν», επίσης στο Ισραήλ. Η «Noble» είναι επίσης αυτή που εντόπισε το «Αφροδίτη» στην Κύπρο, ανοίγοντας το χορό των γεωτρήσεων και στη Μεγαλόνησο.
-- Το αμερικανικό ενδιαφέρον όμως καταγράφει και η άφιξη της «ExxonMobil» στην περιοχή, η οποία, σε κοινοπραξία με την αραβικών συμφερόντων «Qatar Petroleum», έχει πάρει άδεια για γεωτρήσεις στο οικόπεδο «10» της κυπριακής ΑΟΖ, που αναμένεται - εκτός απροόπτου - να γίνουν το δεύτερο εξάμηνο του 2018.
Ακόμα, μην ξεχνάμε ότι η «ExxonMobil» έχει εκφράσει ενδιαφέρον και για ελληνικά «οικόπεδα», σε Ιόνιο και αλλού, ενώ πρόσφατα, διεθνή πρακτορεία, όπως το «Ρόιτερς», μετέδωσαν ότι στελέχη του ομίλου είχαν επαφές στο Κάιρο, διερευνώντας τα περιθώρια δραστηριοποίησης στην έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων και στην Αίγυπτο, εκφράζοντας έντονη επιθυμία να επεκτείνουν την παρουσία στη ΝΑ Μεσόγειο.
-- Η ιταλική «Eni» εξακολουθεί να κατέχει το μεγαλύτερο μέρος του γιγάντιου κοιτάσματος «Ζορ» στην Αίγυπτο, που εξαιτίας του μεγέθους του άλλαξε όλα τα δεδομένα στον ενεργειακό χάρτη της περιοχής και όχι μόνο.
Η «Εni» είναι εκείνη που στις αρχές Φλεβάρη ανακοίνωσε πως (κατά τη διάρκεια γεωτρήσεων που έκανε σε κοινοπραξία με τη γαλλική «Total») εντόπισε στο «6» της κυπριακής ΑΟΖ «μια υποσχόμενη ανακάλυψη (φυσικού) αερίου» που «επιβεβαιώνει την επέκταση κοιτασμάτων "τύπου Ζορ" στην ΑΟΖ της Κύπρου».
Πάλι η «Eni» είναι εκείνη που είχε σχεδιάσει γεωτρήσεις και στο οικόπεδο «3» της κυπριακής ΑΟΖ, αλλά το γεωτρύπανό της παρενόχλησαν τουρκικά πολεμικά πλοία «μπλοκάροντας» τις έρευνες.
Να σημειωθεί ότι, παρά την «παρεμπόδιση» των ερευνών της από την Τουρκία, η «Eni» και η ίδια η ιταλική κυβέρνηση φρόντισαν να ξεκαθαρίσουν ότι πάνω από όλα ζητούμενο είναι οι μπίζνες και έτσι, σε συναντήσεις, τόσο με εκπροσώπους της τουρκικής κυβέρνησης, όσο και του ψευδοκράτους, διαμήνυσαν ότι πρέπει να διατηρηθεί σχέση εμπιστοσύνης λόγω «της προώθησης πιθανών περαιτέρω προγραμμάτων στον ενεργειακό τομέα, πέραν εκείνων που ήδη υπάρχουν».
-- Η γαλλική «Total» είναι επίσης από τις εταιρείες που ιεραρχούν ψηλά τη Λεκάνη της ΝΑ Μεσογείου: Εχει ήδη «πάτημα» στο οικόπεδο «6» της κυπριακής ΑΟΖ (σε κοινοπραξία με την «Eni»), όπως και δικαιώματα για έρευνες στο «11», ενώ επανειλημμένα έχει διαμηνύσει το ενδιαφέρον της να ενισχύσει τη δράση της στη Μεσόγειο.
Επίσης, η «Total» διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο στις γεωτρήσεις που προγραμματίζονται στο Ιόνιο (Ελλάδα), ενώ ήδη έχει εξασφαλίσει άδειες για οικόπεδα στην ΑΟΖ του Λιβάνου.
-- Ομως, ισχυρή παρουσία αποκτούν και ρωσικά κεφάλαια. Ξεχωρίζει καταρχάς η συμμετοχή της «Gazprom» στην αξιοποίηση του «Ζορ» (σε συνεργασία με την «Eni»), ενώ χαρακτηριστική είναι και η παρουσία της «Novatek» στον Λίβανο (σε κοινοπραξία με τις «Eni» και «Total»).
Πολλές οι παρουσίες και οι γκρίνιες
Εξίσου σημαντική είναι και η παρουσία της βρετανικής BP, που πέρυσι τέτοια εποχή ανακοίνωνε την ανακάλυψη νέου, παράκτιου κοιτάσματος φυσικού αερίου, βόρεια του αιγυπτιακού λιμανιού Δαμιέτη, ενισχύοντας την πεποίθηση ότι η περιοχή του Δέλτα Νείλου είναι μία από τις σημαντικότερες λεκάνες αερίου παγκοσμίως.
Σε αυτό το πλαίσιο, η BP σχεδιάζει να επενδύσει σημαντικά κεφάλαια στην περιοχή, προς το παρόν ξεκινώντας από την Αίγυπτο, ενώ μέσα από κοινοπραξίες έχει ενδιαφερθεί και για ελληνικά «οικόπεδα».
Το δικό τους «παρών» διεκδικούν και ανερχόμενες εταιρείες του κλάδου, όπως η ισραηλινή «Delek» αλλά και η τουρκική ΤΡΑΟ («Turkish Petroleum»). Μάλιστα, τα σχέδια της δεύτερης φαίνεται ότι θα αξιοποιηθούν και στους κλιμακούμενους ανταγωνισμούς, αφού είναι αυτή που Τουρκία και Κατεχόμενα έχουν ορίσει επικεφαλής για γεωτρήσεις που προγραμματίζουν στην Ανατολική Μεσόγειο, με το πλωτό γεωτρύπανο «DeepSea Metro».
Ο κατάλογος λοιπόν των επίδοξων μνηστήρων είναι μακρύς και «βαρύς». Οσο αυτός μεγαλώνει, τόσο μεγαλώνουν και οι κόντρες, στο έδαφος άλλωστε σοβαρών ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων που εδώ και χρόνια μετατρέπουν την περιοχή μας σε «πυριτιδαποθήκη».
Καθημερινά η ειδησεογραφία επιβεβαιώνει ότι η κατάσταση γίνεται όλο και πιο «εκρηκτική», με επενδυτικά σχέδια και «αντι- σχέδια» να προκαλούν τριβές ακόμα και μεταξύ πλευρών που εμφανίζονται ως συνεργάτες.
Είναι ενδεικτικά τα δημοσιεύματα των τελευταίων ημερών που παρουσιάζουν το Ισραήλ ιδιαίτερα ανήσυχο από τα σχέδια της Κύπρου να επιταχύνει την «αξιοποίηση» του «Αφροδίτη». Συγκεκριμένα, το Τελ Αβίβ εγείρει ενστάσεις υποστηρίζοντας ότι μια άντληση αερίου από το «Αφροδίτη» θα οδηγήσει και σε εξόρυξη αερίου από την ισραηλινή ΑΟΖ (που γειτονεύει με το «Αφροδίτη») και επιμένει ότι πρέπει να προηγηθεί συμφωνία συνεκμετάλλευσης.
Από την άλλη μεριά, στα μέσα Φλεβάρη ισραηλινά και αιγυπτιακά κεφάλαια («Delek» και «Dolphinus Holdings»), με τη συμμετοχή και της αμερικανικής «Noble», υπέγραψαν συμφωνία για την εξαγωγή ισραηλινού φυσικού αερίου από το «Ταμάρ» και το «Λεβιάθαν», με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο, Αμπντέλ Φατά αλ Σίσι, να θριαμβολογεί για «πρώτο μεγάλο γκολ» ως προς τη μετατροπή της χώρας του σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο.
Παρατάσσουν και τις στρατιωτικές τους δυνάμεις
Οι ενεργειακοί ανταγωνισμοί επιτείνουν και τους «αμυντικούς» σχεδιασμούς
Προς υπεράσπιση των μονοπωλιακών συμφερόντων που ενδιαφέρονται για την περιοχή, ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα «παρατάσσουν» και στρατιωτικές δυνάμεις, είτε με «όχημα» την «αντιμετώπιση της τρομοκρατίας» σε Συρία - Ιράκ είτε στο πλαίσιο «αμυντικών συνεργασιών» που αναπτύσσουν στο όνομα της ασφάλειας και της σταθερότητας, εννοώντας φυσικά την ασφάλεια και τη σταθερότητα που εξυπηρετούν εκείνες τις μερίδες του κεφαλαίου που εκπροσωπούν.
-- Τη στρατιωτική τους παρουσία ενισχύουν διακριτά οι ΗΠΑ. Στις 6 Μάρτη, ο 6ος Στόλος αναβάθμισε την παρουσία του, με το πλοίο αμφίβιων επιχειρήσεων που μεταφέρει ελικόπτερα και μικρά αεροσκάφη «USS Iwo Jima» να φτάνει στο Ισραήλ, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο προγραμματισμένων ασκήσεων με τον κωδικό «Juniper Cobra 2018». Το «USS Iwo Jima» συνοδεύουν μεταξύ άλλων το μεταγωγικό πλοίο «USS New York» όπως και το «USS Oak Hill».
Οπως σημείωναν περιφερειακά ΜΜΕ επικαλούμενα επισημάνσεις στελεχών των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων, το «USNS Carson City» διακρίνεται για την ικανότητά του «να προωθήσει την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή».
Ασφαλώς, τα παραπάνω έρχονται να προστεθούν στα πλούσια σχέδια ενίσχυσης της αμερικανικής παρουσίας καταρχάς στην Ελλάδα, με την απλόχερη συνεργασία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ: Η αναβάθμιση της αμερικανικής βάσης στη Σούδα, η αξιοποίηση Αλεξανδρούπολης, Σύρου, Ανδραβίδας κ.τ.λ. για την ανάπτυξη νέων στρατιωτικών εγκαταστάσεων είναι ενδεικτικές ή η συνδρομή του υποβρυχίου «Παπανικολής» που συνοδεύει ήδη το αμερικανικό «USS Iwo Jima».
-- Για την ενίσχυση της αυτοτελούς της παρουσίας φροντίζει και η Γαλλία. Μεσοβδόμαδα, στην κυπριακή Βουλή κατατέθηκε ως απόρρητο νομοσχέδιο που αναβαθμίζει τη στρατιωτική συνεργασία που έχουν Γαλλία - Κύπρος από το 2007, επεκτείνοντάς την και σε τομείς όπως «η υπεράσπιση της ενεργειακής και της θαλάσσιας ασφάλειας», η «αντιμετώπιση της πειρατείας και της τρομοκρατίας», η έγκαιρη «προειδοποίηση και διαχείριση κρίσεων».
Θυμίζουμε ότι, τον περασμένο Αύγουστο, η Γαλλίδα υπουργός Αμυνας, Φλοράνς Παρλί, επέλεξε την Κύπρο για να κάνει το πρώτο της ταξίδι στο εξωτερικό μετά την ορκωμοσία της. Βρέθηκε στην Κύπρο λίγες ώρες πριν αρχίσουν έρευνες της «Total» στην κυπριακή ΑΟΖ, σημειώνοντας την «καίρια γεωστρατηγική θέση» του νησιού και επιθεωρώντας τη φρεγάτα της χώρας της «Λανγκντόκ», που έπλεε στα ανοιχτά της Κύπρου.
Μεταξύ άλλων, η Γαλλία έχει εκφράσει ενδιαφέρον για επέκταση της παρουσίας του Πολεμικού Ναυτικού της στο Μαρί (ανατολικά της Λεμεσού), σε τέτοιο βαθμό που πολλοί μιλούν για δημιουργία «γαλλικής βάσης» στην Κύπρο.
-- Ισως πιο «διακριτικά» αλλά σταθερά σχεδιάζουν τη στρατιωτική τους παρουσία οι Ρώσοι.
Πέρυσι, στο πλαίσιο των επιχειρήσεων στη Συρία, η Μόσχα έστειλε το αεροπλανοφόρο «Ναύαρχος Κουζνετσόφ» στην Ανατολική Μεσόγειο, ανατροφοδοτώντας τότε σενάρια ακόμα και επέμβασης στη Λιβύη. Το αεροπλανοφόρο είχε προστεθεί τότε στην παρουσία έξι ακόμα πολεμικών πλοίων. Αλλωστε, άφθονα είναι τα συστήματα που η Ρωσία δοκιμάζει ή διαφημίζει με αφορμή τον «πόλεμο κατά των τζιχαντιστών», από πυραύλους τύπου «Κh-38» μέχρι βομβαρδιστικά «Su-33» και ελικόπτερα «Κa-52K Katran».
Στα παραπάνω δεν μπορούμε φυσικά να μην προσθέσουμε: Τη σημασία που δίνει η Βρετανία στη διατήρηση των στρατιωτικών της βάσεων στην Κύπρο.
Τις απανωτές στρατιωτικές ασκήσεις του Ισραήλ με πολλούς συμμάχους του, στους οποίους ξεχωρίζει και πάλι για την προθυμία της η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ. Τα πολυεθνικά γυμνάσια, όπως «Ηνίοχος 2018», που ξεκίνησαν στις αρχές της βδομάδας, με έδρα την Ανδραβίδα στην Πελοπόννησο και τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού δυνάμεων από ΗΠΑ, Βρετανία, Ιταλία, Ισραήλ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Κύπρο.
