Μ' ένα βιβλίο ταξιδεύω. Και ενημερώνομαι.
Στην κοινωνία μας, το αυτονόητο είναι ζητούμενο. Αν κάποιος υποστηρίξει πως εκεί, στα πέρατα της Ανατολής ή κάπου αλλού, ζουν άνθρωποι με τρία πόδια ή ουρά και με ένα μάτι… οπίσω από την πλάτη, πολλοί είναι αυτοί που θα το εξετάσουν ως ένα πιθανό ενδεχόμενο και άλλοι τόσοι που θα το χάψουν αμαχητί.
Χρειαζόταν ένα βιβλίο, λοιπόν, που δεν θα είχε γραφτεί από τις μυστικές υπηρεσίες των «δημοκρατικών» χωρών ή από ΜΚΟ που λυμαίνονται χώρες, ανθρώπινες μοίρες και συνειδήσεις.
Ένα βιβλίο που θα έλεγε, ακριβώς, τα αυτονόητα.
Πως οι άνθρωποι στη μακρινή χώρα της ανατολής είναι σαν κι εμάς. Μένουν σε σπίτια, περπατούν στα δύο πόδια, μορφώνονται, ερωτεύονται, κάνουν παιδιά, περιθάλπονται όταν χρειαστεί, κάνουν όνειρα.
Σε πόλεις όπου κυκλοφορούν αυτοκίνητα, λειτουργούν κέντρα ψυχαγωγίας και αθλητισμού, φαγάδικα παντός είδους, θέατρα, κινηματογράφοι, αίθουσες τέχνης.
Παραδόξως, έχουν ξεπεράσει την… ανθρωποφαγία από την εποχή που το καταφέραμε και οι υπόλοιποι πληθυσμοί, γνωρίζουν όλοι γραφή και ανάγνωση – έστω κι αν η γραφή τους είναι αρκετά διαφορετική από την δική μας, σιτίζονται όπως όλοι οι άλλοι άνθρωποι επί της γης – παρά τις κάποιες διατροφικές ιδιαιτερότητες, που όμως αντίστοιχες συναντάμε σε όλους τους λαούς και παραδόξως, διαθέτουν… κινητή τηλεφωνία.
Η χώρα είναι η Λ.Δ. της Κορέας, όπως αυτή ονομάζεται ή Βόρειος Κορέα όπως την αναφέρουν πολλοί, πιθανόν για να την διακρίνουν από την, ευρισκόμενη νοτιότερα, Δημοκρατία της Κορέας ή Νότιο Κορέα.
Οι Κορεάτες, ανεξαρτήτως γεωγραφικού πλάτους, καθώς και άλλοι λαοί της ανατολής όπως οι Κινέζοι, οι Ιάπωνες, οι Ταϊλανδοί, οι Φιλιππινέζοι και άλλοι, έχουν αρκετές πολιτισμικές διαφορές και κάποιες διατροφικές, κατ’ επέκταση, από εμάς τους… Ευρωπαίους, οι οποίες απλώς τους καθιστούν ολίγον διαφορετικούς από εμάς (μπορεί να είμαστε εμείς οι διαφορετικοί – εξαρτάται από την οπτική γωνία).
Τρώνε καμιά φορά σκύλους, όπως οι Αμερικανοί τρώνε το άλογο, οι Ιταλοί τις γάτες, εμείς τα… βόδια, οι Ιάπωνες τις φάλαινες κι οι κυνηγοί ότι κινείται γενικώς.
Επίσης, θεοποιούν τους αυτοκράτορες και τους ηγέτες τους εν γένει, πράγμα που αντίστοιχα κάνουμε κι εμείς με νερά, φώτα, ζώνες, εικόνες, σεσηπότα οστά και άλλα… εξαρτήματα.
Με τη σειρά τους, οι κάτοικοι της Βόρειας Κορέας έχουν, επίσης, διαφορές από τους Νότιους αδελφούς τους και την υπόλοιπη ανατολή.
Κυρίως πέντε:
Έχουν επιλέξει τις σοσιαλιστικές σχέσεις παραγωγής και διεκδικούν (όπως και πολλοί άλλοι) το δικαίωμά τους στον πυρηνικό εξοπλισμό.
Ο γεωγραφικός διαχωρισμός τους είναι προϊόν άγριας ιμπεριαλιστικής (συγχωρείστε μου τον… ξύλινο χαρακτηρισμό) επέμβασης και βρίσκονται σε γενικό εμπάργκο, εδώ και χρόνια.
Τέλος επέλεξαν να μην αποτελούν την… 51η πολιτεία των ΗΠΑ, συνθήκη που οι νότιοι ομοεθνείς τους ικανοποιούν με επιτυχία.
Ανεξαρτήτως των επιλογών τους, της ηθικής βάσης ορισμένων όπως ο πυρηνικός εξοπλισμός (που όμως ανάλογος προβληματισμός ισχύει και για το Ισραήλ, το Πακιστάν, την Ινδία και τις υπόλοιπες πυρηνικές δυνάμεις) και του βαθμού επιτυχίας τους, παραμένουν λογικοί άνθρωποι και δεν ταΐζουν τα σκυλιά τους με τους θείους των ηγετών τους, ούτε δολοφονούν αυτούς τους θείους με… αντιαρματικά πυροβόλα. Γεγονός που εκτός από ηλίθιο (τόσο όσο και αυτοί που το χάφτουν) θα ήταν και αδικαιολογήτως σπάταλο.
Στην πρωτεύουσα (Πιονγκ Γιανγκ) αυτής της χώρας, βρέθηκε η Φραγκίσκα Μεγαλούδη, όπου έζησε δύο χρόνια. Κι είπε να αποτυπώσει τις εντυπώσεις της.
Δεν πρόκειται για ένα πολιτικό βιβλίο, με την έννοια της ανάλυσης του πολιτικοοικονομικού συστήματος της χώρας.
Η Φραγκίσκα ζει στην Πιονγκ Γιανγκ, κινείται, ψωνίζει, πηγαίνει το παιδί της στο σχολείο, περιδιαβαίνει την πόλη, συναναστρέφεται και συνομιλεί με ντόπιους, αποκτά δίπλωμα οδήγησης, κολακεύεται από το ενδιαφέρον Κορεατών.
Διασχίζει δρόμους και συνοικίες με το ποδήλατο, οδηγεί αυτοκίνητο, μετακινείται με τα λεωφορεία, ταξιδεύει με το μετρό. Με το που πατάει στο αεροδρόμιο της Πιονγκ Γιανγκ δοκιμάζονται ήδη τα στερεότυπα για την Λ.Δ. της Κορέας και οι γνωστές αμερικανιές, γεγονός που θα επαναλαμβάνεται κατά την διετία της εκεί παρουσίας της.
Η Φραγκίσκα δεν απολογείται για το καθεστώς και τις πολιτισμικές ιδιαιτερότητες της χώρας που φιλοξενείται.
Δραστηριοποιείται στη χώρα, βλέπει, παρατηρεί, μαθαίνει, αξιολογεί και καταγράφει εντυπώσεις.
Αν μου επιτρέπεται, πρόκειται για ένα βιβλίο καθημερινότητας.
Οι Κορεάτες πηγαίνουν κι επιστρέφουν απ’ τις εργασίες τους, κινούνται στους δρόμους, περιμένουν στις στάσεις των λεωφορείων, γεμίζουν το χρόνο αναμονής τους με τα κινητά τηλέφωνα, κάνουν πικ νικ, γιορτάζουν τις επετείους τους, πηγαίνουν τα παιδιά τους στις παιδικές χαρές, κάνουν βαρκάδα στον Τεντόνγκ – κάποιοι πλένονται στο ποτάμι, σπουδάζουν, διασκεδάζουν, ψυχαγωγούνται.
Η Φραγκίσκα γράφει για όλα αυτά, αλλά και για τις στερήσεις από τις εγκληματικές κυρώσεις, τις βλακώδεις φήμες, τα τερατώδη ψέματα, την χοντροκομμένη προπαγάνδα.
Τις επιτυχίες της χώρας, τις αποτυχίες και τα παράδοξα σ’ ένα ιδιαίτερα αρνητικό περιβάλλον.
Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου της Φραγκίσκας, γνωρίζουμε τη μακρινή χώρα και τους ανθρώπους της, τις συνήθειές τους, την προσαρμοστικότητά τους στις ελλείψεις που τους «τιμωρούν», την αγάπη τους για τον τόπο που γεννήθηκαν.
Καθώς το βιβλίο φτάνει στο τέλος του μέσα από ένα λόγο πλούσιο, ευαίσθητο, μ’ ένα υποδόριο χιούμορ που σε κάνει πολλές φορές να χαμογελάσεις και την ευαισθησία της Φραγκίσκας, νιώθεις ήδη λίγο… Κορεάτης.
Κι όταν η συγγραφέας δακρύζει αποχαιρετώντας την Πιονγκ Γιανγκ που έζησε δυο χρόνια, πιθανόν να θλίβεται κι ο αναγνώστης για την πόλη που αφήνει πίσω της, το λαό της Κορέας, την γεωπολιτική μοναξιά του, την αντίστασή του, την όρεξη για ζωή και δημιουργία, τις παραδόσεις και τις συνήθειές του, την πολιτισμική του ταυτότητα που, ίσως, να μη φαντάζει πια τόσο ξένη και παράδοξη, όπως στην αρχή του βιβλίου.
Ένα πολύ καλό βιβλίο, τίμιο και ειλικρινές, ενός ευαίσθητου και πολυταξιδεμένου ανθρώπου, η προσωπική μαρτυρία της Φραγκίσκας, που το διαβάζει κανείς ευχάριστα ζώντας στιγμές της όμορφης Πιονγκ Γιανγκ και του λαού της Κορέας, πέραν του 38ου παράλληλου.