Η ΜΑΤΩΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ #3_ΔΕΚΕΜΒΡΗ_1944

"Η ματωμένη Κυριακή":

 Σαν σήμερα, 3 Δεκέμβρη 1944, χιλιάδες κόσμου, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα του ΕΑΜ, άρχισαν να συρρέουν, από νωρίς το πρωί, στις προσυγκεντρώσεις που είχαν καθοριστεί σε κάθε λαϊκή συνοικία της Αθήνας και του Πειραιά.
Ήταν Κυριακή, σαν σήμερα. Εκατοντάδες χιλιάδες, άνδρες γυναίκες, παιδιά, μια πραγματική λαοθάλασσα από την Αθήνα και τον Πειραιά, συρρέουν προς το Σύνταγμα.

"Είχε προγραμματιστεί-γράφει ο Θ. Χατζής– ν’ αρχίσει η εκδήλωση με κατάθεση στεφάνων στη μνήμη εκείνων που θυσίασαν τη ζωή τους για τη λευτεριά και την ανεξαρτησία".

 Η ώρα πλησίαζε 11 π.μ. και το πλήθος στην πλατεία Συντάγματος και τους γύρω δρόμους όλο και πύκνωνε, με σημαίες, λάβαρα και πλακάτ, με προκηρύξεις και τα φέιγ–βολάν να πέφτουν βροχή.

 Ο λαός διαδήλωνε ενάντια στο άθλιο τελεσίγραφο του Σκόμπι για μονομερή διάλυση του ΕΛΑΣ, για δημοκρατία, για τιμωρία των δωσιλόγων.

Το συλλαλητήριο ήταν ειρηνικό. Ο ΕΛΑΣ βρισκόταν στους στρατώνες του. Ακόμα και η περιφρούρηση είχε ξεκάθαρες εντολές να μην χρησιμοποιήσει όπλα.

Με εντολές του Παπανδρέου, η αστυνομία του Έβερτ, ενισχυμένη με χίτες και ταγματασφαλίτες, είχε στήσει δολοφονική ενέδρα. 

Οι αστυνομικοί είχαν οχυρωθεί στην είσοδο, στην ταράτσα και στα παράθυρα της Αστυνομικής Διεύθυνσης που βρισκόταν στη συμβολή των οδών Πανεπιστημίου και βασιλίσσης Σοφίας (τότε Κηφισίας), στην ταράτσα των Παλιών Ανακτόρων (Βουλή) και στο απέναντι του κτιρίου πεζοδρόμιο, προς την πλευρά του Αγνώστου Στρατιώτη. Στους γύρω από την πλατεία δρόμους υπήρχαν αγγλικά άρματα μάχης.

Καθώς η κεφαλή της πορείας μπήκε στην πλατεία, η αστυνομία, με εντολή του Έβερτ, άνοιξε πυρ πάνω στο άοπλο πλήθος.

Η συγκλονίστική μαρτυρία του Θωμά Κουγιάγκα, υπεύθυνου της ομάδας περιφρούρησης του μπλοκ της Καλλιθέας, το οποίο δέχτηκε τα βασικά πυρά από τους δολοφόνους του Έβερτ:

"Οι άνδρες του ΕΛΑΣ δεν θα έπαιρναν μέρος αλλά θα περιορίζονταν στους στρατώνες, γιατί η διαδήλωση ήταν καθαρά λαϊκή και ειρηνική. Όμως, με παίρνει τηλέφωνο ο Τάσος (Τάσος Χαλκιαδάκης), 2ος γραμματέας της Αχτίδας και μου λέει.. "όπως θα ξέρεις, πάντα στις διαδηλώσεις βάζουμε έναν αριθμό συντρόφων μπροστά στην κεφαλή της διαδήλωσης για περιφρούρηση..να περιφρουρούν τις διαδηλώσεις κυρίως από προβοκάτορες. Η Αχτίδα διάλεξε εσένα να είσαι επικεφαλής...

...θεώρησε ότι ήταν φυσικό να πάμε άοπλοι και ότι την περιφρούρηση θα την κάναμε με τις δυνάμεις των χεριών μας..εγώ όμως θεώρησα φυσικό να έχω μαζί το πιστόλι μου, το οποίο δεν αποχωριζόμουν ποτέ.,,

....προχωρήσαμε τη Λεωφόρο Συγγρού, μπροστά εγώ, ένα μέτρο πίσω οι άντρες του ΕΛΑΣ με πολιτικά και άοπλοι και 3-4 μέτρα το πλήθος του λαού με λάβαρα και πλακάτ, φωνάζοντας συνθήματα. όπως "Κάτω τα χέρια από τον ΕΛΑΣ", "Λαοκρατία και όχι Βασιλιά"..

....προχωρήσαμε στην Αμαλίας χωρίς κανένα επεισόδιο που να χρειάζεται να επέμβουμε. Ο λαός προχωρούσε πειθαρχημένα και ειρηνικά. Όταν όμως μπήκαμε στην Πανεπιστημίου και προχωρήσαμε μπροστά από τον Άγνωστο Στρατιώτη, βλέπω απέναντι στη γωνία παρατεταγμένοι πλήθος βαθμούχοι αστυνομικοί.. και στο μέσον ένας που έμοιαζε να ήταν ο αρχηγός τους , αργότερα έμαθα ότι ήταν ο Άγγελος Έβερτ

..μόλις πλησίασα στα 20 μέτρα ακούω να φωνάζει ο επικεφαλής "ΑΛΤ, γιατί πυροβολώ". Εγώ όμως δεν άκουσα και ούτε ήμουν διατεθειμένος να υπακούσω, αν δεν έπαιρνα εντολή από τον Τάσο..δεν προχώρησα παραπάνω από 5 μέτρα και ακούω τον Έβερτ να φωνάζει: ΠΥΡ.

 Είχα φτάσει ήδη σε απόσταση λιγότερη από 10 μέτρα, είχα την εντύπωση ότι αν άπλωνε το χέρι θα με έπιανε, ασυναίσθητα έκανα κίνηση να βγάλω το πιστόλι. Δεν πρόλαβα όμως και βλέπω τον Τάσο σαν να πέφτει πάνω μου φωνάζοντας: "Τι πας να κάνεις, Θωμά; Πέσε κάτω και κάνε σήμα να πέσουν όλοι κάτω".

Ξάπλωσα και άρχισα να φωνάζω: "Ξαπλώστε όλοι κάτω". 

Ήδη ο Έβερτ επανέλαβε τρεις φορές τη λέξη πυρ και στην τρίτη ακούστηκαν πυκνοί πυροβολισμοί...όσοι δεν πρόλαβαν να ξαπλώσουν ή έπεσαν νεκροί ή τραυματίστηκαν" (Θ.Κουγιάγκας-Κόντρα στην φτώχεια και τον φασισμό).

Η μαρτυρία του Κουγιάγκα για την επίθεση στο μπλοκ Καλλιθέας-Νέας Σμύρνης επιβεβαιώνεται και απο το βιβλίο του Ορέστη Μακρή "Ο ΕΛΑΣ της Αθήνας".

Ίδιες μαρτυρίες υπάρχουν και απο την άλλη πλευρά. 

Πχ ο χίτης Φαρμάκης (αργότερα βουλευτής ΕΡΕ του Κ. Καραμανλή) περιέγραψε σε συνέντευξη στην "Δημοκρατία" (2012) πως ο Έβερτ, με εντολές Παπανδρέου/Βρετανών, οργάνωσε το μακελειό:

"αγγελιοφόρος του διοικητή ήρθε με εντολή: "Κανείς δεν θα ανοίξει πυρ, παρά μόνο αν πατήσουν τον Αγνωστο Στρατιώτη. Αν γίνει αυτό, τότε πυρ κατά βούλησιν”..

...είχα ένα αυτόματο κι ένα πιστόλι. Παρακολουθούσα τον Εβερτ. Ξαφνικά, εκείνος έβγαλε ένα μαντίλι.. το κούνησε δεξιά αριστερά. Από το πουθενά εμφανίστηκαν 50-60 υπαρχιφύλακες και υπαστυνόμοι..επειτα από ένα λεπτό ξεκίνησαν να ορμήσουν. Εφοδος κανονική! Τότε άρχισε το πυρ".

 Το 1958, ο ίδιος ο Έβερτ παραδέχτηκε.σε συνέντευξη στην εφημερίδα "Ακρόπολις" (5/12/1958)- ότι ξεκίνησε την δολοφονική επίθεση"βάσει διαταγών": 

"Εκείνην τη στιγμήν ακριβώς και βάσει διαταγών τας οποίας είχον, διέταξα υπευθύνως και εγώ τη βιαίαν διάλυσιν των επιτιθέντων(!) διαδηλωτών":

Ακολούθησε μακελειό: Οι πυροβολισμοί πύκνωσαν από διάφορες κατευθύνσεις, σκορπώντας το θάνατο στους άοπλους διαδηλωτές: 21 νεκροί και 140 τραυματίες ο απολογισμός της δολοφονικής επίθεσης.

 Ο διάσημος φωτογράφος Dmitri Kessel (τράβηξε τις ιστορικές φωτογραφίες απο την αιματοχυσία) ήταν αυτόπτης μάρτυρας:

 "Ξαφνικά ακούστηκαν πυροβολισμοί κι ακολούθησε μια ριπή. Βρισκόμασταν με τον Κόνι έξω από τα Παλαιά Ανάκτορα.."Πυροβολούν άοπλους", είπε ο Κόνι. "Ναι", απάντησα, "κοίτα αυτόν αριστερά". Σχεδόν 15 πόδια μακριά μας, ένας άντρας με πρόσωπο γεμάτο αίματα προσπαθούσε να σηκωθεί από το έδαφος. Κρατούσε το στομάχι του και αίματα ανάβλυζαν μέσα απ’ τα δάχτυλά του.

Μετά από μια διακοπή, η αστυνομία πυροβόλησε ξανά. Όταν φάνηκε πως οι πυροβολισμοί σταματούν, διαδηλωτές εμφανίστηκαν στην πλατεία για να μαζέψουν τους νεκρούς και βαριά τραυματισμένους. Η αστυνομία πυροβόλησε και τους απώθησε".

Η Αμαλίας στρώνεται με νεκρούς και τραυματίες, κάτω απο τα απαθή βλέμματα των βρετανών, που είχαν λάβει θέσεις με άρματα. Οι διαδηλωτές ξεχύθηκαν πάλι με ορμή και ανακατέλαβαν την πλατεία. "Εμπρός παιδιά, είμαστε οι πολλοί, είμαστε περισσότεροι και από τις σφαίρες τους!"

Και τότε ο λαός, ανάμεσα στις αλυσίδες και στα όπλα, διάλεξε τα όπλα. 

Γέμισε οδοφράγματα την Αθήνα,ξεκίνησε ηρωική μάχη ενάντια σε φασίστες, "δημοκράτες", Άγγλους,που ενώθηκαν για να τσακίσουν τον λαό,να επαναφέρουν την αστική εξουσία.

Ο Μπρέχτ έγραψε για τον Δεκέμβρη του 1944 στην Αθήνα:

"Εκεί που πιο μεγάλη είναι η βρόμα

Εκεί θ’ ακούσεις τα πιο μεγάλα λόγια.

..Αν τα κανόνια δεν είχανε βραχνιάσει

Θα λέγανε: προστατεύουμε την τάξη.

..Γυρίσανε ελευθερωτές από τη μάχη

Για να βρούνε καινούρια αφεντικά

στις πολιτείες τους.

Ανάμεσα απ’ τα κανόνια προβάλλουν οι έμποροι"

Και στο "Ο Γέρος της Ντάουν.στριτ (Τσώρτσιλ)":

"Κρατήστε τους γιους σας στο σπίτι, μανάδες της Αθήνας!/ Ή ανάψτε γι’ αυτούς ένα κερί:απόψε το βράδυ/ ο Γέρος της Ντάουνιγκ στριτ σας φέρνει πίσω/ το βασιλιά σας.."

 

Από Praxis Review

Όλες οι αντιδράσ

Ο ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ #ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ_44 #ΧΙΤΕΣ #ΑΠΟΒΡΑΜΑΤΑ

Μάνος Χατζιδάκις: «Τα παιδιά της γαλαρίας», ο Δεκέμβρης του ’44, τα αποβράσματα και οι χίτες
ΑΠΟ ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΑ 4 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023

Ο,τι ακολουθεί είναι αποσπάσματα από το editorial του περιοδικού «Το Τέταρτο», τεύχος 3, Ιούλιος 1985 – Δια χειρός Μάνου

 Χατζιδάκι

Ο,τι ακολουθεί είναι αποσπάσματα από το editorial του περιοδικού «Το Τέταρτο», τεύχος 3, Ιούλιος 1985 – Δια χειρός Μάνου Χατζιδάκι:

«Τα παιδιά της γαλαρίας» είναι μια φημισμένη ταινία του Καρνέ. Τα δικά μας παιδιά της γαλαρίας είναι κάπως διαφορετικά (…). Τα όνειρα σε τούτα τα παιδιά υπήρξαν κυρίαρχα, σημαντικά και διαψευσμένα.

Στον καιρό της Κατοχής τα μετέπειτα παιδιά της γαλαρίας ζούσαν απάνω στη σκηνή και παίζανε το ρόλο τους, τον όποιο ρόλο τους, έστω και τον πιο μικρό, με αυταπάρνηση, με το αίμα τους, με τη ζωή τους, χωρίς καιροσκοπισμό και ιδιοτέλεια, χωρίς προοπτική ανταλλάγματος. Μ’ ένα μονάχα στόχο, την επαλήθευση ενός επίμονου ονείρου. Και ήταν το όνειρο για μια ελεύθερη ζωή σχηματισμένη μακριά από απάνθρωπους νόμους, από ανάλγητους κρατικούς μηχανισμούς, από εξορίες και φυλακές και εκτελέσεις. Τίποτα δεν έγινε αλήθεια.

Μετά τον πόλεμο κυβέρνησαν τον τόπο ξανά φθαρμένοι άνθρωποι, ανίκανοι να συλλάβουν έστω και στο ελάχιστο απ’ ότι γεννιόνταν κείνο τον καιρό κι αναρριγούσε ολόκληρο τον κόσμο.

Εάν μας λέγαν τότε μερικά από τα ονόματα που κυβερνήσανε κατόπιν ότι θα ξανάβγαιναν στην πολιτική σκηνή να διαφεντέψουνε τη χώρα μας, θα γελούσαμε δίχως τελειωμό με την καρδιά μας. Γιατί πιστέψαμε βαθιά μέσα μας πως όλα αυτά τα ονόματα ήσαν φαντάσματα του παρελθόντος, απόντα στα δύσκολα χρόνια που περνούσαμε, για πάντα απόντα από τον τόπο.

Κι όμως συνέβη αυτό. Ξανάρθανε τα φαντάσματα κι αρχίσαν να πλαστογραφούν γι’ άλλη μια φορά την ελληνική ιστορία. Και τα παιδιά που πολεμήσανε κι ονειρευτήκανε, γίναν παιδιά της γαλαρίας, όσα δεν διώχτηκαν και δεν εξαφανίστηκαν στις φυλακές και στα ξερά νησιά του Αιγαίου. (….)

Τα παιδιά της γαλαρίας δεν ήσαν φαύλα, δεν ήσαν χίτες, δεν ήσαν ανώμαλοι με τον φασισμό στο ’να πλευρό τους. Δεν συμβιβάστηκαν με τους νικητές Γερμανούς, δεν υπήρξαν «πατριώτες» με το περιεχόμενο του χωροφύλακα και του μπράβου. Είχαν τη σκέψη όργανο, τα μάτια υγρά κι ακούραστα να βλέπουνε τον κόσμο και την ψυχή παρθενική και απροσάρμοστη στη μεταπολεμική ελληνική αθλιότητα. Τα Δεκεμβριανά δεν ήταν αντίδραση κομμουνιστών (…).

Ήταν η αγανάκτηση των παιδιών της γαλαρίας που βλέπαν τους συντρόφους τους και τα όνειρά τους στα φέρετρα, από σφαίρες που ρίξαν δοσίλογοι και φασίστες, φορώντας γαλάζιους μανδύες εθνικοφροσύνης. Και όλα αυτά τα ελληνικά αποβράσματα με την επίσημη υποστήριξη του νεαρού τότε κράτους, είχανε ένα εχθρό: την ψυχή των παιδιών της γαλαρίας.

Εκατομμύρια ελληνικά παιδιά που πιστέψαν στην απελευθέρωση, αλλά βρέθηκαν ευθύς αμέσως απέναντι στον ίδιο χωροφύλακα, στο ίδιο δικαστή, στα ίδια ανάλγητα αρμόδια πρόσωπα που αντιμετώπιζαν πριν λίγο κιόλας χρόνο, όταν ακόμη υπήρχαν Γερμανοί. Και θέλησαν, πριν αποκλειστούν στη γαλαρία τους, να διαμαρτυρηθούν κραυγάζοντας για τελευταία φορά. Κι ύστερα να σωπάσουν – σαράντα χρόνια τώρα (σαράντα χρόνια τα περιέχω μέσα μου και τα δουλεύω για να τα πω κάποια φορά)…”

Ημεροδρόμος 4 Δεκέμβρη 2020


ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ

Η ΜΑΤΩΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΔΕΚΕΜΒΡΗ '44 -ΜΑΘΕ ΤΙ ΕΓΙΝΕ και ΓΙΑΤΙ:

    Σαν σήμερα πριν από 74 ακριβώς χρόνια ξημέρωνε η «Ματωμένη Κυριακή» της 3ης του Δεκέμβρη 1944. Δεν είχαν περάσει ούτε δυο μήνες από την απελευθέρωση της πρωτεύουσας από τους Γερμανούς και ο λαός της Αθήνας αιματοκυλίστηκε από το νέο κατακτητή. Δυο μέρες νωρίτερα είχε προηγηθεί το ιταμό τελεσίγραφο του στρατηγού Σκόμπι και της κυβέρνησης Γεωργίου Παπανδρέου για το μονομερή αφοπλισμό του ΕΛΑΣ.

   Όσα έγιναν τον Δεκέμβρη είχαν προσχεδιαστεί από εκείνους που εμφανίζονταν σαν «απελευθερωτές». Ήδη από τις 22/9/1944, ο Γεώργιος Παπανδρέου, τηλεγραφούσε στον Τσόρτσιλ τα εξής:

«Δεν γνωρίζω τους λόγους διά την απουσία της Βρετανίας. Μόνον η άμεσος παρουσία εντυπωσιακών βρετανικών δυνάμεων εις την Ελλάδα και ως τας τουρκικάς ακτάς θα ήτο δυνατό να μεταβάλει την κατάστασιν». Η κατάσταση που ήθελαν να «μεταβληθεί» ήταν να κλείσει ο δρόμος που είχε ανοίξει με το μεγαλειώδες ΕΑΜικό κίνημα προς μια Ελλάδα της λαικής αναδημιουργίας. Πώς θα γινόταν αυτό: «Την 21ην Αυγούστου 1944 συνηντήθην εις την Ρώμην με τον Βρετανόν Πρωθυπουργόν. Και όταν μου έθεσε το ερώ­τημα, ποια είναι η πολιτική μου, απήντησα: «Εξοπλισμός του Κράτους. Αφοπλισμός του ΕΑΜ» (από την επιστολή του Γεωργίου Παπανδρέου που δημοσιεύτηκε στην εφημε­ρίδα «Η Καθημερινή» στις 2 Μάρτη 1948).

   Όσο μεγαλειώδης ήταν η ΕΑΜική αντίσταση, τόσο μεγάλο έπρεπε να είναι και το έγκλημα που διαπράχτηκε εναντίον της. Αποφάσισαν να χτυπήσουν απροκάλυπτα. Η ειρηνική διαδήλωση της Αθήνας, αφού πρώτα απαγορεύτηκε, το συλλαλητήριο που τα αιτήματά του δεν ήταν παρά η ομαλότητα, η κατοχύρωση των λαϊκών ελευθεριών μέσω άμεσης διεξαγωγής δημοψηφίσματος και η προετοιμασία διενέργειας ελεύθερων  εκλογών, πνίγηκε στο αίμα: 24 νεκροί, 160 τραυματίες.

   Οι Εγγλέζοι με 60.000 στρατό και σε συνεργασία με τους δοσίλογους της Κατοχής, ο Τσόρτσιλ μαζί με τους χωροφυλάκους και με το ανδρείκελό του, τον Γεώργιο Παπανδρέου, έστρεψαν  τα τανκς εναντίον των εκατοντάδων χιλιάδων αμάχων που διαδήλωναν στο Σύνταγμα.

   Την επόμενη μέρα, στις 4 Δεκέμβρη, στο ίδιο σημείο που την προηγούμενη είχαν διαπραχθεί οι δολοφονίες, χιλιάδες λαού συγκεντρώθηκαν ψάλλοντας το «Πένθιμο Εμβατήριο» και συνοδεύοντας τους νεκρούς τους. Το πανό που ξεδιπλώθηκε υπενθύμιζε τη δοκιμασμένη από την ζωντανή περίοδο της Κατοχής αλήθεια: «Οταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα — ΕΑΜ». Τα εγγλέζικα βόλια, σε συνεργασία με τους χτεσινούς συνεργάτες των Γερμανών, ξαναχτυπούν. Νέοι νεκροί… 

Βρετανοί στρατιώτες, ακροβολισμένοι στην Ακρόπολη

Μέχρι εκείνες τις μέρες οι δολοφόνοι εμφανίζονταν σαν «δημοκράτες», σαν «απελευθερωτές». Στις 3 και 4 Δεκέμβρη του ’44 οι μάσκες έπεσαν. Οι δολοφόνοι, οι Εγγλέζοι «σύμμαχοι» και οι εγχώριοι πραιτοριανοί τους, δήλωσαν με τον πιο εγκληματικό τρόπο την απόφασή τους να περάσουν νέες αλυσίδες στον λαό, να συντρίψουν το ΕΑΜικό κίνημα, να ναρκοθετήσουν την παλλαϊκή απαίτηση για δημοκρατική αναδημιουργία της Ελλάδας.

   Έτσι ξεκίνησε το νέο μεγαλειώδες κεφάλαιο του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, με το λαό να διαλέγει τα όπλα κόντρα στις αλυσίδες, σε μια πάλη άνιση και ηρωική, που κράτησε 33 μέρες απέναντι σε μια «πολιτισμένη» αυτοκρατορία που βομβάρδιζε από εδάφους και αέρος πυκνοκατοικημένες περιοχές, ανεξάρτητα από υλικές ζημιές ή θανάτους αμάχων.   Μέχρι εκείνες τις μέρες οι δολοφόνοι εμφανίζονταν σαν «δημοκράτες», σαν «απελευθερωτές». Στις 3 και 4 Δεκέμβρη του ’44 οι μάσκες έπεσαν. Οι δολοφόνοι, οι Εγγλέζοι «σύμμαχοι» και οι εγχώριοι πραιτοριανοί τους, δήλωσαν με τον πιο εγκληματικό τρόπο την απόφασή τους να περάσουν νέες αλυσίδες στον λαό, να συντρίψουν το ΕΑΜικό κίνημα, να ναρκοθετήσουν την παλλαϊκή απαίτηση για δημοκρατική αναδημιουργία της Ελλάδας.

   Για δεκαετίες η απάντηση στην ερώτηση «τι έγινε το Δεκέμβρη;» υπήρξε  ασφαλής τρόπος για να χωρίζει η ήρα από το στάρι. Ανάλογα με τη «διήγηση» μπορούσες να διακρίνεις πότε μιλούσε η δουλοφροσύνη και πότε η αξιοπρέπεια. Ανάλογα με την απάντηση ερχόταν στην επιφάνεια το νήμα που συνέδεε τους μαυραγορίτες του χτες με τους μετέπειτα «κατσαπλιάδες»,  τους γερμανοτσολιάδες  του τότε με τους κατοπινούς «αμερικανοτσολιάδες».

   Ο Δεκέμβρης σηματοδότησε την αρχή μιας ιστορικής περιόδου που περιλαμβάνει τα πάντα: Σελίδες τιμής, σελίδες χρέους, σελίδες τραγωδίας. Αποτελεί σημείο ορόσημο από το οποίο είναι αναγκασμένος να περάσει κανείς για να φτάσει στον Εμφύλιο, στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας και στις αμερικανικές βόμβες ναπάλμ του Βαν Φλιτ, στο ανθρώπινο μεγαλείο στα Μακρονήσια και στο «όχι» στις δηλώσεις μετανοίας, στον εξευτελισμό των στρατοδικών μέσα στα ίδια τους τα στρατοδικεία έως το «ΕΑΜ – ΕΛΑΣ – Πολυτεχνείο» των μεταπολιτευτικών χρόνων.

Βρετανικό τανκ έχει εισβάλει στα γραφεία του ΕΑΜ στην οδό Πανεπιστημίου.

Οι μάχες του Δεκέμβρη έληξαν με νικητές και ηττημένους. Το έπαθλο των πρώτων η εξουσία. Το έπαθλο των δεύτερων οι φυλακές, οι εξορίες, οι εκτελέσεις, τα βασανιστήρια. Οι δεύτεροι, αυτοί που ηττήθηκαν στρατιωτικά, ισχυρίζονται ότι κατόρθωσαν κάτι περισσότερο από τους νικητές: Ότι υπέστησαν μια από τις «νικηφόρες» εκείνες ήττες που στην Ιστορία μόνο ένας ηττημένος που έχει το δίκιο με το μέρος του μπορεί να κατακτήσει. Νίκη όπως εκείνη των ηττημένων δημοκρατικών ταξιαρχιών της Ισπανίας, νίκη όπως εκείνη των ηττημένων της παρισινής κομμούνας: Νίκη ηθική, νίκη ιδεολογική έναντι των νικητών αντιπάλων τους! Συμφωνούμε…

  Ένα ερώτημα που συνήθιζε να επανέρχεται για δεκαετίες μετά τον Δεκέμβρη ήταν τούτο: Ναι αλλά «αν» τότε νικούσαν οι ηττημένοι και «αν» έχαναν οι νικητές, τι θα γινόταν; Που θα βρισκόταν σήμερα η Ελλάδα;

   Η απάντηση από τα ανιστόρητα θρασίμια του συστήματος, με πρώτους και καλύτερους τους «πρώην» αριστερούς και νυν γενίτσαρους, είναι γνωστή: «Αλβανία θα είχαμε γίνει», «θα πεινάγαμε», «δεν θα είχαμε ελευθερία», «θα είχαμε καταρρεύσει όπως οι άλλοι και οι γυναίκες μας θα είχαν γίνει πουτάνες»… 

  Φυσικά η Ιστορία δεν γράφεται με «αν». Γι’ αυτό για εμάς δεν έχει σημασία να μπούμε στο φανταστικό σενάριο τι θα είχε γίνει «αν». Για εμάς έχει μεγάλη σημασία να σταθούμε στο πραγματικό σενάριο που γράφτηκε με βάση τα όσα πραγματικά έγιναν.

   Η απάντηση στο ερώτηση αν τότε νικούσαμε εμείς, όχι μόνο ηθικά αλλά και πολιτικά, αν νικούσαμε όχι μόνο ιδεολογικά αλλά και στρατιωτικά, είναι αυτή:

• Επειδή τότε νίκησαν αυτοί που νίκησαν και επειδή ακριβώς χάσαμε εμείς, επειδή ο λαός έχασε, γι’ αυτό η Ελλάδα, που μέσα στην Κατοχή «το ΕΑΜ την έσωσε από την πείνα», έφτασε να πεινάει μετά τον Εμφύλιο και να στέλνει τα παιδιά της μετανάστες για ένα κομμάτι ψωμί.
• Επειδή χάσαμε εμείς, επειδή έχασε ο λαός, και επειδή νίκησαν αυτοί, γι’ αυτό η Ελλάδα, από την πρωτόγνωρη λευτεριά και δημοκρατία του Βουνού, πέρασε στη βία, στη νοθεία, στα πραξικοπήματα και στις χούντες.
• Επειδή νίκησαν αυτοί και επειδή χάσαμε εμείς, επειδή έχασε ο λαός, γι’ αυτό η Ελλάδα από έμβλημα της αντάρτισσας χειραφετημένης γυναίκας έγινε για δεκαετίες η «Τρούμπα» του αμερικάνικου στόλου.

    Αυτή είναι η αλήθεια που την έγραψε με το αίμα του ο ανθός του ελληνικού λαού: Ναι, αν είχαμε νικήσει εμείς, η Ελλάδα θα είχε κερδίσει. Ο λαός της θα είχε κερδίσει.

ΝΙΚΟΣ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ

Δεκέμβρης 1944: Κρίσιμη ταξική σύγκρουση

Η ένοπλη ταξική σύγκρουση του Δεκέμβρη 1944, των δυνάμεων του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ που μάχονταν ενάντια στα βρετανικά στρατεύματα και τις εγχώριες αστικές δυνάμεις, υπήρξε μια αντικειμενική και αναπόφευκτη, κρίσιμη και κορυφαία έκφραση της βασικής αντίθεσης κεφαλαίου - εργασίας, σε συνθήκες που εκ των πραγμάτων είχε τεθεί επί τάπητος το «ποιος - ποιον», δηλαδή, το ζήτημα της εξουσίας.

Μετά από μάχες 33 ημερών στην Αθήνα και τον Πειραιά, οι δυνάμεις του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ νικήθηκαν, αν και μπορούσαν να είχαν νικήσει κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις. Στην αρνητική έκβαση της σύγκρουσης συντέλεσαν μια σειρά από παράγοντες σε στρατιωτικό επίπεδο, όπως η μη έγκαιρη συγκέντρωση δυνάμεων στην πρωτεύουσα (το επίκεντρο των μαχών), η μη γενίκευση των μαχών στην υπόλοιπη Ελλάδα, η καθυστερημένη εμπλοκή του ΕΛΑΣ με τα βρετανικά στρατεύματα, η αξιοποίηση των κύριων και πλέον αξιόμαχων μονάδων του ΕΛΑΣ, υπό τον Αρη Βελουχιώτη, σε δευτερεύουσας σημασίας στόχους (εναντίον του Ζέρβα στην Ηπειρο), κ.ά.

Τα βαθύτερα όμως αίτια της αρνητικής έκβασης της σύγκρουσης (που είχαν αντανάκλαση και σε στρατιωτικό επίπεδο) είχαν τις ρίζες τους στη στρατηγική του Κόμματος. Αντί από τις πρώτες κιόλας μέρες της απελευθέρωσης να θέσει στην ημερήσια διάταξη την εγκαθίδρυση της εργατικής εξουσίας, έθεσε σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης ως στόχο τη συμβολή του στη λεγόμενη «ομαλή δημοκρατική εξέλιξη». Και αυτό, παρά το γεγονός ότι ο υπάρχων συσχετισμός δυνάμεων ήταν σαφώς υπέρ του ΕΑΜικού κινήματος και σε βάρος των αστικών πολιτικών και στρατιωτικών δυνάμεων.

Είχαν προηγηθεί οι απαράδεκτες Συμφωνίες του Λιβάνου και της Καζέρτας, με τις οποίες το ΚΚΕ και το ΕΑΜ είχαν συναινέσει και εφαρμόσει την ολέθρια γραμμή της αντιφασιστικής εθνικής ενότητας.

Το αποτέλεσμα ήταν η συμμετοχή του ΚΚΕ και του ΕΑΜ στην κυβέρνηση Παπανδρέου, με έξι υπουργούς και υφυπουργούς. Ανάμεσα σε αυτά που είχαν συμφωνηθεί περιλαμβανόταν και η διάλυση όλων των αντάρτικων ένοπλων οργανώσεων και άλλων στρατιωτικών σχηματισμών, στο πλαίσιο της δημιουργίας ενός «εθνικού στρατού».

Κατά παράβαση των συμφωνιών, η διαταγή διάλυσης των στρατιωτικών σχηματισμών δεν περιελάμβανε την Ορεινή Ταξιαρχία και τον Ιερό Λόχο, συνολικής δύναμης 4.500 ανδρών, που γίνονταν πολύ περισσότεροι με την πρόσθεση της Χωροφυλακής, της Αστυνομίας κι άλλων ένοπλων αστικών δυνάμεων. Αυτό το γεγονός αποτέλεσε την αιτία των γεγονότων που ακολούθησαν.

Η μάχη του Δεκέμβρη έλαβε το χαρακτήρα της άμυνας απέναντι στην αστική επιθετικότητα. Η ένοπλη λαϊκή δύναμη χρησιμοποιήθηκε τελικά μόνο ως μέσο πίεσης για έναν «έντιμο συμβιβασμό».

Προανάκρουσμα

Στις 30 Νοέμβρη ο πρωθυπουργός Παπανδρέου και ο Βρετανός στρατηγός Σκόμπι απαίτησαν τελεσιγραφικά τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ και της Εθνικής Πολιτοφυλακής.

Το ΚΚΕ και το ΕΑΜ αρνήθηκαν να υποκύψουν στους αστικούς εκβιασμούς. Οπως τόνισε ο Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ Γ. Σιάντος απευθυνόμενος στην ΚΕ του ΕΑΜ την 1η Δεκέμβρη: «Αν τώρα τολμήσουν δυναμικές λύσεις, φανταστείτε τι θα τολμήσουν μεθαύριο, στην περίπτωση που θ' αποστρατευόταν ο ΕΛΑΣ...».Την ίδια μέρα οι υπουργοί του ΕΑΜ παραιτήθηκαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας, ενώ ο ΕΛΑΣ τέθηκε σε επιφυλακή.

Από την άλλη μεριά, ο ταξικός αντίπαλος είχε ήδη αρχίσει να κινείται, με την Ορεινή Ταξιαρχία να ακροβολίζεται στους λόφους του Υμηττού, νέες βρετανικές δυνάμεις να αποβιβάζονται στο Φάληρο και τον Ζέρβα να μεταβαίνει στην Ηπειρο όπου βρισκόταν ο κύριος όγκος του ΕΔΕΣ.
 Στις 2 Δεκέμβρη το υπουργικό συμβούλιο - δίχως πλέον τους αντιπροσώπους του ΕΑΜ - υπέγραψε τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ και κήρυξε γενική επιστράτευση.

Στις 3 Δεκέμβρη μια πραγματική λαοθάλασσα κατέκλυσε το Σύνταγμα σε διαμαρτυρία, ανταποκρινόμενη στο κάλεσμα του ΕΑΜ. Δυνάμεις της αστυνομίας υπό τον Α. Εβερτ άνοιξαν πυρ αιματοκυλώντας το άοπλο πλήθος: 21 νεκροί, 140 τραυματίες. 

Κυριακή 3 Δεκέμβρη 1944. Συνολικά η αστυνομία σκότωσε 23 και τραυμάτισε 140, ανάμεσά τους και πολλές γυναίκες

Η δολοφονική επίθεση επαναλήφθηκε και την επόμενη μέρα, στην κηδεία των θυμάτων, με αποτέλεσμα το θάνατο 40 και τον τραυματισμό 70 ακόμη αγωνιστών. Ο ΕΛΑΣ κινητοποιήθηκε για τον αφοπλισμό της αστυνομίας και της χωροφυλακής, μην προχωρώντας όμως σε αποφασιστικό χτύπημα των αστικών δυνάμεων στην πρωτεύουσα και αποφεύγοντας προσωρινά την εμπλοκή με τους Βρετανούς.

Αθήνα 4 Δεκέμβρη 1944. Χιλιάδες λαού στην κηδεία των θυμάτων της προηγούμενης μέρας. Ανάμεσά τους τα μαυροφορεμένα κορίτσια, κρατώντας το πανό που έγραφε: «Οταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα - ΕΑΜ»

Οι αντίπαλες δυνάμεις

Στην αρχική φάση των μαχών σε Αθήνα και Πειραιά ο ΕΛΑΣ παρέταξε το Α' Σώμα Στρατού (την 1η και 2η Ταξιαρχία Αθηνών με 4 Συντάγματα, το 5οΑνεξάρτητο Σύνταγμα Περιχώρων και το 6ο Ανεξάρτητο Σύνταγμα Πειραιά), καθώς και τη 2η Μεραρχία (Αττικοβοιωτίας). Σύνολο: 10.350 μαχητές. 
Στην πορεία οι δυνάμεις αυτές ενισχύθηκαν με μονάδες του ΕΛΑΣ που κινητοποιήθηκαν από τις γύρω περιοχές ξεπερνώντας τις 16.000. 
Ο οπλισμός τους ήταν περιορισμένος, ελαφρύς και προερχόταν κυρίως από «λάφυρα» του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα.

Οι αστικές δυνάμεις αποτελούνταν αρχικά από την Ορεινή Ταξιαρχία, τη Χωροφυλακή, την Αστυνομία Πόλεων, τα Τάγματα Εθνοφυλακής, την «Χ», τον ΕΔΕΣ Αθήνας και τους ταγματασφαλίτες που στρατωνίζονταν στου Γουδή. 

Σύνολο: 11.000 άνδρες. Σε αυτούς προστέθηκαν στη συνέχεια άλλοι 12.000 ταγματασφαλίτες (που η κυβέρνηση συγκέντρωσε στην πρωτεύουσα από διάφορα σημεία της χώρας και τους επανεξόπλισε) καθώς και σημαντικές βρετανικές δυνάμεις, που σταδιακά έφτασαν τις 60.000 άνδρες. Η αστική πλευρά διέθετε άφθονο και βαρύ οπλισμό, συνεπικουρούμενο από πυροβολικό, άρματα μάχης, αεροπορία και τη δύναμη πυρός του βρετανικού στόλου.

Η εξέλιξη των μαχών

Χάρτης από έκδοση της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού, που απεικονίζει τα 28 κατειλημμένα από το μαχόμενο λαό αστυνομικά τμήματα (σημειωμένα σε κόκκινο κύκλο)

Παρά τις όποιες ταλαντεύσεις και την απώλεια του αξιόμαχου 2ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ (παραδόθηκε στους Βρετανούς από τον ίδιο τον διοικητή του, Μ. Παπαζήση), το ένοπλο λαϊκό κίνημα εξουδετέρωσε γρήγορα όλες τις εστίες του ταξικού αντιπάλου, περιορίζοντάς τον στο κέντρο της Αθήνας και σε δύο σημεία στον Πειραιά (μέγαρο Βάττη και Σχολή Δοκίμων). 

Στη γοργή και σχεδόν καθολική αυτή επικράτηση του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ στην πρωτεύουσα συνέβαλε καταλυτικά η πολιτική, ηθική και πολύμορφη στήριξη της μεγάλης πλειοψηφίας των λαϊκών μαζών.

Από τις σημαντικότερες μάχες που έδωσε ο ΕΛΑΣ κατά τον Δεκέμβρη του 1944 ξεχωρίζουν: 
Η συντριβή των Χιτών στο Θησείο (4/12). 
Η μάχη κατά του Συντάγματος Χωροφυλακής Μακρυγιάννη (από τις 6/12), που γλίτωσε μόνο χάρη στην επέμβαση των βρετανικών τανκς.
 Η μάχη της Καισαριανής (ξεκίνησε στις 6/12 και το μέτωπό της κράτησε 25 μέρες) - το «Στάλινγκραντ της Ελλάδας» όπως τη χαρακτήρισε ο «Ριζοσπάστης».
Η άλωση της Σχολής Ευελπίδων (11/12). 
Η νικηφόρα επίθεση κατά των βρετανικών εγκαταστάσεων στα «Παραπήγματα» (12/12).
 Η κατάληψη του Αρχηγείου της Βρετανικής Αεροπορίας στην Κηφισιά (19/12), κ.ά.

Απαράμιλλος υπήρξε ο ηρωισμός: Των μαχητών του λόχου Σπουδαστών «Λόρδος Βύρων» στη μάχη του Πολυτεχνείου (5 - 6/12) και των Εξαρχείων (1 - 2/1/1945). 

Της διμοιρίας των ανταρτοΕΠΟΝιτών, που με δυναμική έφοδο κατέλαβε τον άρτια οχυρωμένο και πολλαπλάσια υπερασπιζόμενο λόφο του Αράπη (12/12). 

Των 15 ΕΛΑΣιτών, που με επικεφαλής τον Καπετάνιο του Τάγματος Καισαριανής Ορέστη και τον Διοικητή του 3ου Λόχου Βουτυρά, πολέμησαν περικυκλωμένοι μέχρι την τελευταία σφαίρα (13/12). 

Σύμφωνα με την ιατροδικαστική έκθεση, το πτώμα του Καπετάν Ορέστη είχε 50 χτυπήματα από μαχαίρι στο στήθος και το κεφάλι. 

Των 30 ΕΛΑΣιτών υπερασπιστών της Καστέλλας, που έπεσαν όλοι μαχόμενοι επί ώρες σώμα με σώμα (16/12). Των ΕΛΑΣιτών υπερασπιστών του εργοστασίου ΦΙΞ, που χρειάστηκε να εμβολιστεί με άρματα μάχης, για να καμφθεί η αντίστασή τους (17/12). 

Των ΕΛΑΣιτών μαχητών της Ομόνοιας, που προτίμησαν να θαφτούν στα χαλάσματα των βομβαρδισμών, παρά να παραδοθούν (2/1/1945). Τα παραδείγματα είναι πράγματι πολλά.

Βρετανικά άρματα καταλαμβάνουν τα γραφεία του ΕΑΜ

Δίπλα στον ένοπλο λαό στάθηκαν οι άοπλες λαϊκές μάζες, που ρίχτηκαν με αυτοθυσία και ηρωισμό στη μάχη των οδοφραγμάτων (μόνο στον Πειραιά στις 5 - 6 Δεκέμβρη υψώθηκαν σχεδόν 2.000 οδοφράγματα), στη στελέχωση των λαϊκών οργανώσεων, στη στήριξη των Λαϊκών Επιτροπών, των δικτύων - δομών Υγείας κ.λπ. 
Οι Λαϊκές Επιτροπές συγκρότησαν ένα αξιοθαύμαστο δίκτυο καταγραφής, συγκέντρωσης και διανομής των διαθέσιμων αποθεμάτων της πρωτεύουσας. 
Χιλιάδες τρόφιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης μοιράστηκαν στις λαϊκές συνοικίες, εκατοντάδες συσσίτια οργανώθηκαν για τα παιδιά, τους απόρους, τους πρόσφυγες των βομβαρδισμών κ.λπ.

Ακόμη, καθώς ο αριθμός των τραυματιών μεταξύ των μαχητών αλλά και των αμάχων αυξανόταν συνεχώς, οργανώθηκαν δεκάδες νοσοκομειακές μονάδες από τις πρώτες κιόλας μέρες των μαχών, στις οποίες συμμετείχαν εθελοντικά εκατοντάδες γιατροί, νοσοκόμοι και νοσοκόμες καθώς και ανειδίκευτοι πολίτες, που αυτόκλητα έσπευδαν να βοηθήσουν την υπόθεση του αγώνα, όπως μπορούσε ο καθένας, μέρα και νύχτα. 
Γύρω τους εκτεινόταν ένα ευρύ και καλά οργανωμένο δίκτυο τραυματιοφορέων, που με κίνδυνο της ζωής τους και πενιχρά - συχνά αυτοσχέδια - μέσα έφεραν σε πέρας το έργο της διακομιδής των τραυματισμένων. 
Ο εξοπλισμός των μονάδων γινόταν με ευθύνη των λαϊκών οργανώσεων, ενώ τα πάντα προέρχονταν από προσφορές. Η καθαριότητα και λειτουργία τους υπήρξε υποδειγματική.

Τόσο στις λαϊκές μαζικές οργανώσεις όσο και στα μάχιμα τμήματα του ΕΛΑΣ διακρίθηκαν το Δεκέμβρη πολλές γυναίκες, που ήδη από την περίοδο της Κατοχής είχαν ενταχθεί μαζικά στο ΚΚΕ και στο ΕΑΜ - ΕΛΑΣ.

Ενδεικτικό της δυναμικής του ένοπλου λαϊκού κινήματος ήταν το γεγονός ότι οι Βρετανοί εξέταζαν σοβαρά ακόμη και το ενδεχόμενο αποχώρησης των δυνάμεών τους από την Αθήνα και σύμπτυξής τους στο Φάληρο και το αεροδρόμιο του Χασανίου (Ελληνικό), μέχρι τουλάχιστον να συγκεντρωθούν οι ενισχύσεις που απαιτούνταν για την επικράτησή τους επί του ΕΛΑΣ. 

Ο Σκόμπι παρουσίασε τα παραπάνω στο πολεμικό συμβούλιο που συνήλθε στις 11/12 με τη συμμετοχή και του Διοικητή της Ορεινής Ταξιαρχίας Θρ. Τσακαλώτου, ο οποίος αντέδρασε έντονα και ειδοποίησε σχετικά τον Γ. Παπανδρέου. 

Εντονα όμως αντέδρασε και το Λονδίνο, που διέταξε τον Σκόμπι να κρατήσει πάση θυσία τις θέσεις του μέχρι να καταφθάσουν οι ενισχύσεις που ήδη ήταν καθ' οδόν. Η απόσπαση βρετανικών στρατευμάτων από το μέτωπο της Ιταλίας (κατά των Γερμανών) στο μέτωπο της Αθήνας (κατά του ένοπλου λαϊκού κινήματος) είναι χαρακτηριστικό των προτεραιοτήτων των αστικών δυνάμεων (εγχώριων και διεθνών).

Από τις 20 Δεκέμβρη, η πλάστιγγα της σύγκρουσης άρχισε να γέρνει σαφώς προς την πλευρά των αστικών δυνάμεων. Ταυτόχρονα, στις περιοχές που καταλαμβάνονταν από τον ταξικό αντίπαλο, εκατοντάδες άνθρωποι συλλαμβάνονταν, φυλακίζονταν, κλείνονταν σε στρατόπεδα, βασανίζονταν, μόνο και με την υποψία της συνεργασίας τους με το ΚΚΕ και το ΕΑΜ. 
Η πείνα αποτέλεσε επίσης βασικό όπλο των αστικών δυνάμεων: Ηδη από τις 4/12 η UNRRA είχε διακόψει τη διανομή τροφίμων στην πρωτεύουσα, ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός παρεμποδιζόταν, ενώ βρετανικά αεροπλάνα στόχευαν σκοπίμως τα συσσίτια των Λαϊκών Επιτροπών.

Στις 25 Δεκέμβρη κατέφθασε στην Αθήνα ο Βρετανός πρωθυπουργός, Ου. Τσόρτσιλ και στις 26 - 27 πραγματοποιήθηκε διάσκεψη στο υπουργείο Εξωτερικών με τη συμμετοχή εκπροσώπων του αστικού πολιτικού συστήματος και του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ. 

Οταν ο Γ. Σιάντος ρώτησε τον προεδρεύοντα αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό για το αντικείμενο της διάσκεψης, εκείνος του είπε: «Για να παραδώσετε τα όπλα». Για να λάβει την απάντηση: «Αν μας καλέσατε γι' αυτό, ελάτε να τα πάρετε. Νέο Λίβανο δεν πρόκειται να 'χουμε».Η διάσκεψη έληξε χωρίς αποτέλεσμα και οι μάχες συνεχίστηκαν.

Τα μεσάνυχτα της 4 προς 5 Γενάρη, η ΚΕ του ΕΛΑΣ, αξιολογώντας τις εξελίξεις στα πεδία των μαχών (τη συντριπτική υπεροπλία του αντιπάλου, τη μη δυνατότητα άμεσης ενίσχυσης του ΕΛΑΣ και τον κίνδυνο υπερφαλάγγισης των δυνάμεών του στην πρωτεύουσα), εξέδωσε διαταγή για γενική σύμπτυξη προς Πεντέλη - Πάρνηθα. 
Η σύμπτυξη του ΕΛΑΣ πραγματοποιήθηκε καθ' όλη τη διάρκεια της νύχτας έως το πρωί, με απόλυτη πειθαρχία και συνοχή. Χιλιάδες άοπλοι πολίτες, μέλη των μαζικών λαϊκών οργανώσεων, του ΕΑΜ και του ΚΚΕ, ακολούθησαν τον ΕΛΑΣ σε αυτήν την πορεία. 
Στις 11 Γενάρη υπογράφτηκε ανακωχή, σύμφωνα με την οποία ο ΕΛΑΣ υποχρεωνόταν να αποσυρθεί από την Αττική και από μια σειρά άλλες περιοχές.

Η βρωμερή προπαγάνδα της πτωματολογίας

Μετά την ανακωχή, η αντικομμουνιστική προπαγάνδα κορυφώθηκε σε σημείο παροξυσμού.
 Μία από τις πολλές - μυθιστορηματικές όσο και ψεύτικες - περιγραφές του «μακελειού της Αθήνας» από την κυβερνητική εφημερίδα «Η ΕΛΛΑΣ» στις 18/1/1945, με την «αρχηγίνα της ΟΠΛΑ» να «χοροπηδά πάνω σε μισοπεθαμένους πατριώτες από τα μαρτύρια (...) αφρίζοντας: - Σκοτώστε και αυτόν. Και κείνον (...) Βγάλτε τους και τα μάτια. Και τη γλώσσα!», είναι χαρακτηριστική.

Οι «αποκαλύψεις» ομαδικών τάφων και άλλων «ανείπωτων εγκλημάτων» των κομμουνιστών ήταν καθημερινές. Δεκάδες πτώματα ξεθάβονταν από τα νεκροταφεία, παραμορφώνονταν και στοιβάζονταν σε σωρούς. 
Σε αυτά προσθέτονταν και δεκάδες άλλα, βασανισθέντων από τους ταγματασφαλίτες, Χίτες κ.λπ., δολοφονηθέντων από τους βρετανικούς βομβαρδισμούς των λαϊκών συνοικισμών κ.ο.κ. Κόσμος συγκεντρωνόταν με τη βία για να γίνει «μάρτυρας» των δήθεν αποτελεσμάτων της «κόκκινης τρομοκρατίας», ενώ συχνά καλούνταν και ξένοι δημοσιογράφοι, προκειμένου να προσδώσουν διεθνή διάσταση (και «πιστοποίηση») σε όλο αυτό το μακάβριο θέατρο.

Οι προβοκάτσιες ήταν τόσο κακότεχνα στημένες, που εμφανίζονταν ως «εκτελεσθέντες από την ΟΠΛΑ» ακόμα και άτομα που βρίσκονταν εν ζωή. 
«Η εφημερίδα "Εθνος"», π.χ., «έγραψε στις 14/2/45 και ότι η σύζυγος του Ταγματάρχη Γεωργίου Παρασκευή και η κόρη του Πόπη εξετελέσθησαν υπό της ΟΠΛΑ. Φαίνεται όμως ότι κι αυτές "ανέστησαν εκ νεκρών", αλλιώς δεν εξηγείται πως σήμερα ζουν και βασιλεύουν!» («Ριζοσπάστης», 3/3/1945).

Στους στημένους «ομαδικούς τάφους» του Περιστερίου, του Γαλατσίου, της Κυψέλης κ.λπ., βρέθηκαν ακόμη και πτώματα ΕΛΑΣιτών - κομμουνιστών! 
Οπως π.χ. της Μαρίας Πανά, εθελόντριας στο νοσοκομείο του ΕΛΑΣ Νέας Σμύρνης και κατόπιν στο συνεργείο του ΕΛΑΣ Υμηττού, η οποία παρουσιάστηκε στις 26/5/1945 από τις εφημερίδες «Βραδυνή» και «Ασύρματος» ως «συλληφθείσα υπό των ελασιτών» και κατόπιν «κακοποιηθείσα», «βιασθείσα» και «εκτελεσθείσα». 'Η της 18χρονης Χρυσούλας Κωτσάκη, μέλους του ΚΚΕ, που ενώ δολοφονήθηκε από Χίτες, το πτώμα της ξεθάφτηκε και μεταφέρθηκε σε «έκθεση πτωμάτων» δήθεν δολοφονηθέντων του ΕΛΑΣ το Μάρτη του 1945 
(Φιλιώ Τόλια, «Γυναίκες - Από την Αντίσταση στο Δεκέμβρη», στο «Δεκέμβρης του '44 - Κρίσιμη ταξική σύγκρουση», επ. Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2014, σελ. 166 - 167).

Κατά τη «συνήθη» πρακτική, η πτωματολογία υπήρξε αυθαίρετη και ως προς τους αριθμούς. 
Ετσι, εκτός από τους 1.800 εκτελεσθέντες που δήλωσε η Ιατροδικαστική Υπηρεσία έως τον Απρίλη του 1945 (δίχως η ίδια να αναφέρει από ποιους), άλλες αστικές εκτιμήσεις εκτείνονται από 4.000 έως 6.000 (Στ. Καλύβας, «Καθημερινή», 7/12/2014) φτάνοντας ακόμη και τις 65.000 («Δημοκρατία», 4/12/2013).

Ανάλογη υπήρξε η αστική σπέκουλα και προπαγάνδα σχετικά με τους αιχμαλώτους - ομήρους του ΕΛΑΣ. 
Στις 14/1/1945 η εφημερίδα «Η ΕΛΛΑΣ» έκανε λόγο για 40.000 ομήρους του ΕΛΑΣ, για γυναικόπαιδα που «δέρονται ανηλεώς ή θανατώνονται», για ομαδικές εκτελέσεις εν ψυχρώ κ.λπ. 
Στον ίδιο τόνο, 7 δεκαετίες αργότερα, σχετικό αφιέρωμα της «Καθημερινής» (7/12/2014) μιλούσε για «παραλογισμό» και «θηριωδία» που «άφησαν το ΚΚΕ με ένα στίγμα το οποίο οι ηγέτες του προσπαθούν να σβήσουν μέχρι σήμερα»!

Ολη η παραπάνω αστική προπαγάνδα της πτωματολογίας εξυπηρετεί πολλαπλούς σκοπούς:

-- Την ηθικοπολιτική απαξίωση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, την αμαύρωση του ρόλου και του κύρους τους στη διάρκεια του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα (με προεκτάσεις βεβαίως και στο σήμερα).

-- Τον εξαγνισμό των αστικών δυνάμεων, είτε αυτών που συνεργάστηκαν με τις δυνάμεις Κατοχής, είτε εκείνων που παρέμειναν στην απραξία εντός και εκτός Ελλάδας, φιλογερμανικών και φιλοβρετανικών, «δεξιών» και «κεντρώων».

-- Την αντιστροφή της πραγματικότητας, «εξαφανίζοντας» τις ωμότητες και φρικαλεότητες της αστικής πλευράς και εμφανίζοντάς τις ως «έργα και ημέρες» του εξεγερμένου λαϊκού κινήματος, του ΚΚΕ. 
Οι βομβαρδισμοί και οι μαζικές δολοφονίες αμάχων δεν υπήρξαν ποτέ στην πρακτική/λογική των ΕΑΜ - ΚΚΕ.
 Ηταν όμως ξεκάθαρα στην πρακτική/λογική των αστικών δυνάμεων, όπως καταμαρτυρεί ο ίδιος ο Θρ. Τσακαλώτος, προτείνοντας τον βομβαρδισμό «Καισαριανής και Κοκκινιάς, όπου ήσαν συγκεντρωμέναι αι οικογένειαι των κομμουνιστών», με σκοπό να «πονέσουν δι' απώλειαν περιουσιών και προσφιλών προσώπων» (Θρασύβουλος Τσακαλώτος, «40 χρόνια στρατιώτης της Ελλάδος», εκδ. «Ακρόπολις», Αθήνα, 1960, σελ. 618).

-- Τον ξορκισμό της επαναστατικής - ταξικής βίας και τη νομιμοποίηση της αστικής - ταξικής βίας. Η άσκηση λαϊκής βίας απέναντι σε μια μειοψηφία - δυνάστη της πλειοψηφίας του πληθυσμού θεωρείται καταστροφική, αλόγιστη, άσκοπη, δόλια, πραξικοπηματική κ.ο.κ. 
Αντιθέτως, η άσκηση βίας από τη μεριά της αστικής τάξης, του κράτους και των συμμάχων της, θεωρείται λελογισμένη, θεμιτή, δικαιολογημένη.

Βεβαίως, σε μια ένοπλη σύγκρουση, όπου μάλιστα ο αντίπαλος είναι ο βασανιστής, ο χαφιές, ο μαυραγορίτης, ο κάθε στυλοβάτης μιας σειράς δεινών που έπληξαν το λαό μας επί 4 χρόνια, είναι αναπόφευκτο να υπάρχουν σωρευμένη λαϊκή οργή και υπερβασίες, δίχως ωστόσο να είναι αυτές που χαρακτήριζαν τον ένοπλο λαϊκό αγώνα και δίχως να απαλείφουν το κύριο ζήτημα:

-- Οτι το ΚΚΕ και το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ εκπροσωπούσαν το λαϊκό δίκιο. 

Οι όποιες - υπαρκτές - υπερβασίες συνέβησαν ως εξαιρέσεις (αυθόρμητα ή άλλες ως προβοκάτσιες) και όχι ως αποτέλεσμα κάποιας συλλογικής - γενικής κατεύθυνσης ή πρακτικής. 

Οπως χαρακτηριστικά τόνισε ο Ν. Ζαχαριάδης στη 12η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (1945): 

«Οι πράξεις που κάνουν τα μέλη του Κόμματος δημιουργούν ευθύνες και για το ίδιο. Μα μια που το ΚΚΕ δεν έδωσε τέτοια γραμμή (...) δεν δημιουργείται ζήτημα ηθικής τάξης για το ΚΚΕ. Γιατί το Κόμμα μας έχει το θάρρος να διακηρύξει ότι τέτοιες περιπτώσεις, όπως του Κορώνη (καθηγητής Πολυτεχνείου), είτε της ηθοποιού Παπαδάκη δεν μπορούν να βρουν δικαίωση και πρέπει να καταδικαστούν ανοιχτά» (Αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ - Εγγραφο 585133).

Ειδικά, όσον αφορά τους αιχμαλώτους, ήδη από τις 5 Δεκέμβρη το Α' ΣΣ του ΕΛΑΣ είχε εκδώσει διαταγή για «τα αναγκαία μέτρα διά την ασφάλειαν της ζωής των συλλαμβανομένων αιχμαλώτων (αστυνομικών, χωροφυλάκων κ.λπ.)», τονίζοντας, μεταξύ άλλων, πως «απαγορεύεται η κακομεταχείρισις και η αφαίρεσις της ζωής αυτών».

Επιπλέον, αποκρύπτεται σκοπίμως, πως ο ΕΛΑΣ άρχισε να χρησιμοποιεί το μέτρο της «ομηρίας», μόλις μετά τις 18 Δεκέμβρη και μόνο αφού είχε ήδη επιστρατευτεί από τον αντίπαλο μαζικά πολύ νωρίτερα, ως ύστατο μέτρο ασφαλείας και αντιστάθμισμα στους χιλιάδες ΕΑΜίτες ομήρους που κρατούσαν οι Βρετανοί και ο Ζέρβας. Βεβαίως, η απάντηση του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ στην ομηρία της αστικής πλευράς όφειλε να είναι περισσότερο μελετημένη και στοχευμένη.

Ολα «τα παραπάνω βρίσκονται στον αντίποδα της πτωματολογίας και της προβοκάτσιας, ακόμα και όταν γίνονταν υπερβασίες, που παρουσιάζονται σε όλους τους μεγάλους ξεσηκωμούς. 
Οταν έχουν προηγηθεί χρόνια θανάτων από την πείνα, την ώρα που λίγοι θησαύριζαν, όταν έχουν εκτελεστεί χιλιάδες, όταν πολλοί και πολλές έχουν βασανιστεί και φυλακιστεί, όταν αμέτρητοι έχουν ξεσπιτωθεί, η σωρευμένη αγανάκτηση και το μίσος ξεπηδούν αυθόρμητα, γίνονται υλική δύναμη άσκησης μιας δίκαιης τρομοκρατίας που μαζί με τα ξερά συμπαρασύρει και χλωρά» (Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, 1939 - 1949, Β1 Τόμος, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2018, σελ. 420 - 421).

Οπως πολύ χαρακτηριστικά έγραψε ο Μ. Γκόρκι στις αναμνήσεις του για τον Λένιν:

 «Συχνά μου τύχαινε να μιλώ με τον Λένιν για τη σκληρότητα της επαναστατικής τακτικής και πράξης.

- Τι θέλετε σεις; -έκπληκτος και με θυμό με ρωτούσε-. Είναι δυνατό να επικρατήσει ανθρωπισμός σε μια τέτοια πρωτοφανέρωτη άγρια συμπλοκή; Πού να υπάρχει θέση ευσπλαχνίας και μεγαλοψυχίας εδώ; (...) Σαν αρκούδα ορμάει η αντεπανάσταση και μεις -τι λοιπόν; Δεν είμαστε υποχρεωμένοι, δεν έχουμε δικαίωμα να αγωνισθούμε, να αντισταθούμε; Μα, συγχωράτε μας, δεν είμαστε βλάκες. Εμείς ξέρουμε: Κείνο που το θέλουμε εμείς, κανένας δεν μπορεί να το κάνει, εκτός από μας. (...) -Με ποιο μέτρο μετράτε σεις την ποσότητα των απαραίτητων ή των περίσσιων χτυπημάτων στη σύγκρουση; -με ρώτησε αυτός μια φορά ύστερα από φλογερή συζήτηση. Σ' αυτό το απλό ερώτημα μπόρεσα να απαντήσω μόνο με λυρισμό. Νομίζω ότι άλλη απάντηση από το όχι, δεν υπάρχει».

***

Η στάση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ να μην υποχωρήσουν στην αξίωση της ντόπιας αστικής τάξης και των διεθνών συμμάχων της για αφοπλισμό του λαϊκού κινήματος ήταν σωστή και επιβεβλημένη.
 Μια τέτοια υποχώρηση θα σήμαινε την απόλυτη πολιτική και ηθική απαξίωση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, ενώ θα τσάκιζε το εργατικό - λαϊκό κίνημα. 
Τουναντίον, η ενεργός, ένοπλη απάντηση στους αστικούς εκβιασμούς έδειξε πως το ΚΚΕ και το εργατικό - λαϊκό κίνημα διέθεταν ταξικά αντανακλαστικά και εφεδρείες, επιλέγοντας τα όπλα και όχι τις αλυσίδες, τόσο το Δεκέμβρη του 1944, όσο και αργότερα, κατά την τρίχρονη εποποιία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας.

    

«Πίσω από κάθε μαχητή παραμόνευε και ένας άμαχος για να πάρει τη θέση του. Το Σύνταγμα των Ανατολικών Συνοικιών, που είχε τις πρώτες μέρες του Δεκέμβρη 1.300 μαχητές, είχε απώλειες σε νεκρούς και τραυματίες οκτακόσιους! Και στην τελευταία μέρα του Δεκέμβρη βρέθηκε με δύναμη 1.800! Εκείνο που δημιουργούσε έναν τεχνικό διαχωρισμό ανάμεσα στον ΕΛΑΣ και το λαό ήταν η έλλειψη όπλων. Αν υπήρχαν όσα όπλα ζητούσε ο λαός, τότε το ΙΙ Σύνταγμα θα μεταβαλλότανε σε Στρατιά!». Απόσπασμα από το βιβλίο «Οι Ανατολικές Συνοικίες» το Δεκέμβρη του '44.

Ριζοσπάστης 

Ηταν προσχεδιασμένη η επίθεση ενάντια στο Λαό της Αθήνας για να προκαλέσουν σύγκρουση με το ΕΑΜικό κίνημα.Με την πένα του Ορέστη Μακρή, καπετάνιου του ΕΛΑΣ Αθήνας
Μόλις έφτασαν στην Αθήνα ο Σκόμπυ και ο Παπανδρέου, διαπίστωσαν με τα ίδια τους τα μάτια πως ο λαός μας δεν ήταν διατεθειμένος να δεχτεί αδιαμαρτύρητα να του ξαναπεράσουν τις αλυσίδες της αποικιοκρατίας.
Πίστευαν πως θα βρουν ένα ανοργάνωτο, απείθαρχο όχλο, που θα προέβαινε σε έκνομες πράξεις, λεηλασίες κλπ. και θα τους έδιναν το «νόμιμο» δικαίωμα της επέμβασης για την «διατήρηση της τάξης» Πίστευαν ακόμη πως θα μπορούσαν να τον ξεγελάσουν με τα τρόφιμα, που έφερναν μαζί τους και με τις αισχρές συκοφαντίες 
που διέδιδαν επίμονα ενάντια στο ΕΑΜ.
Η πειθαρχία του λαού και του στρατού μας στις οργανώσεις και την ηγεσία του λαϊκού αγώνα και η απόλυτη τάξη που επικρατούσε, δυσκόλευε τα εγκληματικά τους σχέδια.
Έπρεπε, λοιπόν, να αρχίσουν προοδευτικά τις ωμές προκλήσεις, για να χάσουμε την ψυχραιμία μας και να προβούμε σε τέτοιες απαντητικές ενέργειες, που θα τους έδιναν αυτό το «δικαίωμα» 
της επέμβασης.
Μ’ άλλα λόγια ήθελαν να «αποδείξουν» 
στο εξωτερικό και στο εσωτερικό, ότι ο ΕΛΑΣ δεν ήταν σε θέση να διατηρήσει την τάξη και επομένως έπρεπε το συντομότερο να αφοπλιστεί και να αναλάβουν την «εμπέδωση της τάξης» 
τα αγγλικά στρατεύματα που έφταναν στην περιοχή της Αττικής με τα αποβατικά τους σκάφη.
Για πόλεμο των Αγγλων, ενάντια στα υποχωρούντα γερμανοφασιστικά στρατεύματα. ούτε κουβέντα. Αυτόν τον πόλεμο τον έκανε η Σοβιετική Ένωση, ο ΕΛΑΣ και οι ξεσηκωμένοι λαοί όλης της Ευρώπης.
Έτσι αρχίζει η καινούργια κατοχή της μαρτυρικής Αθήνας. Είναι σε όλους γνωστές οι χυδαίες προκλήσεις του Σκόμπυ, των πραιτοριανών που κουβάλησαν από την Ιταλία και όλων των γερμανοπροδοτών, τσολιάδων, χωροφυλάκων, μπουραντάδων. χιτών που συνέρρεαν κι από την επαρχία κυνηγημένοι απ’ τους μαχητές του βουνού.
Κι αντί να τους αφοπλίσουν και να τους συλλάβουν τους συγκέντρωναν στο Γουδί, στου Μακρυγιάννη, στα ξενοδοχεία του κέντρου, στη σχολή Ευελπίδων κλπ. Τους εφοδίαζαν με εγγλέζικα όπλα. πολυβόλα, όλμους και τους χρησιμοποιούσαν σαν εκτελεστικά όργανα των προκλήσεων που άρχισαν απ’ την ίδια μέρα της άφιξής τους στην Αθήνα. Δε θα αναφερθώ σ ’ αυτά
τα γεγονότα. Λίγο πολύ είναι γνωστά, θα περιοριστώ στην περιγραφή μερικών απ' τις αισχρές ενέργειες τους στις περιοχές 
που βρίσκονταν κάτω απ’ τον έλεγχο της 1ης Ταξιαρχίας μας, για να προστεθούν σε όσα έχουν γραφτεί μέχρι σήμερα για τις 45κρίσιμες μέρες που κράτησε η απελευθέρωση της Αθήνας.
Η 5η Αχτίδα της Κ.Ο.Α την ημέρα της απελευθέρωσης κινητοποιεί τους καλλιτέχνες και τους μαραγκούς της περιοχής μας και μέσα σε 24 ώρες στήνει μια τεράστια Αψίδα, σ’ όλο το φάρδος της λεωφόρου Συγγρού, με καλλιτεχνικές παραστάσεις και ένα πελώριο
«WELL-COME» - «Καλώς Ήρθατε», για να υποδεχτούμε τους Άγγλους «συμμάχους» μας, την «Εθνική Κυβέρνηση» 
και τον «Ιερό Λόχο»,που θα ’ρχονταν απ’ το Φάληρο στην Αθήνα.
Την καμαρώναμε και νιώθαμε περηφάνια για την εκπληκτική ταχύτητα της κατασκευής της και γιατί ήταν πραγματικά ένα έργο τέχνης.
Στις 14 Οχτώβρη, ανεβαίνουν τη Λεωφόρο Συγγρού οι ιερολοχίτες με στρατιωτικά φορτηγά και τζιπ. Ο λαός της Καλλιθέας και της Νέας Σμύρνης τους υποδέχεται και τους χειροκροτεί σαν συναγωνιστές του στον απελευθερωτικό αγώνα.
Και να πώς μας ανταπέδωσαν το χαιρετισμό. Μέσα από ένα εν κινήσει αυτοκίνητό τους, μια ριπή αυτομάτου γαζώνει τη μεγάλη βεράντα του σταθμού διοίκησης του 1ου Συντάγματος. Είμαστε όλοι συγκεντρωμένοι εκεί και τους χειροκροτούμε. Και ξαφνικά πέφτουν στο δάπεδο της βεράντας τραυματισμένοι ένας μαχητής της φρουράς του σταθμού διοίκησης, που δέχτηκε τη σφαίρα στη δεξιά ωμοπλάτη και η υπεύθυνη συσσιτίου της φρουράς και του προσωπικού της διοίκησης Τριανταφυλλιά Μουρατίδου που
δέχτηκε τη σφαίρα στο μέτωπο, πάνω απ’ το δεξί μάτι.
Το τραύμα του μαχητή μας ήταν ελαφρύ, ενώ της Μουρατίδου πολύ σοβαρό. Τη μεταφέρουμε στα χέρια απέναντι στην κλινική Σκανδαλάκη. Οι γιατροί μόλις την είδαν είπαν πως δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. Αφήστε τη να πεθάνει!
Τη μεταφέρουμε με αυτοκίνητο στο Αρεταίειο. Την παρέλαβε ο χειρουργός Κατράκης, βοηθός του καθηγητή Κόκκαλη.
Της έκοψε ένα κομμάτι απ’ το κρανίο και αφαίρεσε το βλήμα που βρισκόταν σε επαφή με τον εγκέφαλο. Τελικά επέζησε. Έχασε το ένα μάτι και σήμερα ζει στην Καλλιθέα σχεδόν τυφλή και απ' το άλλο, χωρίς καμιά σύνταξη.
Την άλλη μέρα το πρωί έρχεται στο σταθμό διοίκησης ένας υπολοχαγός του Ιερού Λόχου και μου λέει:
«...Έχω διαταγή από το διοικητή μου να σας ζητήσω να εκκενώσετε το κτίριο, γιατί θα εγκατασταθεί εδώ η διοίκηση του Ιερού Λόχου».
Τον ρωτάω: «Ποιος είναι ο διοικητής σας;».
Απάντηση:«Ο συνταγματάρχης Χριστόδουλος Τσιγάντες».
Συγκρότησα όσο μπορούσα τα νεύρα μου, μια κι είχα να κάνω με τον αδερφό του δολοφονημένου απ’ τους Γερμανούς αξιωματικό Τσιγάντε και τον ήξερα για δημοκρατικό αξιωματικό απ’ το κίνημα του ’35 και του απάντησα μαλακά:
« Κύριε, εδώ είναι εγκαταστημένη η διοίκηση του 1ου Συντάγματος και διαταγές παίρνουμε μόνο απ’ την ταξιαρχία μας και το Α’ Σώμα Στρατού. Αν θέλετε να μας παρακαλέσετε να σας εξυπηρετήσουμε, ευχαρίστως υπάρχουν κτίρια διαθέσιμα στη λεωφόρο Συγγρού, λίγο πιο πάνω. Αυτά να πεις στον διοικητή σου».
Δεν πέρασαν τρεις ώρες και έρχεται σύνδεσμος από το Α’ Σώμα Στρατού με διαταγή να παραδώσουμε το κτίριο με τα έπιπλα όπως έχει, στον Ιερό Λόχο. Τα μαζέψαμε και εγκατασταθήκαμε σαν φιλοξενούμενοι στο σταθμό διοίκησης του Ιου Τάγματος απέναντι από το άλσος της Νέας Σμύρνης.
Βέβαια τον κύριο X. Τσιγάντε δεν τον χώραγε ολόκληρη η Αθήνα. Σώνει και καλά ήθελε να μας ταπεινώσει, να μας προκαλέσει.Τέτοιες διαταγές είχε κι αυτός απ' τους ανώτερους του.
Μόλις εγκαταστάθηκαν άρχισαν και τη «δράση» τους, μια περίπολος από 5 ιερολοχίτες συνέλαβε τρεις μαχητές του ΕΛΑΣ.
Μόλις μου το ανάφεραν έβαλα μια γερή κατσάδα στον αξιωματικό μας και ξεκίνησα θυμωμένος για το διοικητήριο του Ιερού Λόχου. Με δέχτηκε στο γραφείο του (το πρώην γραφείο μου) ο συνταγματάρχης Χριστόδουλος Τσιγάντες. Δεν μου είπε να καθίσω. Μου ανταπέδωσε το χαιρετισμό, χωρίς να σηκώσει το κεφάλι απ’ τα χαρτιά του.
Του ζήτησα να μου παραδώσει αμέσως τους τρεις μαχητές μας που συνέλαβαν οι άνδρες του. Χωρίς να σηκώσει πάλι το κεφάλι.του, λέει:
«Παιδί μου, αυτοί συνελήφθησαν, γιατί έχουμε πληροφορίες πως συνεργάζονταν με τους γερμανούς!».
Τον διακόπτω:«Κατ' αρχήν δεν είμαι παιδί σας. αλλά ο διοικητής του ΕΛΑΣ της περιοχής. Αν έχετε τέτοιες «πληροφορίες» 
να μου τις δώσετε, μαζί με τους μαχητές. Οι μόνοι αρμόδιοι να τους ανακρίνουμε είμαστε εμείς μια και ανήκουν στη δύναμή μας». 
Η απάντησή του:«Εκτελώ διαταγές της κυβερνήσεως».
Του υπενθύμισα πως και εμείς ανήκουμε στην κυβέρνηση, επομένως αυτή η διαταγή έπρεπε να έχει έρθει σ’ εμάς και όχι σε σας.
Χαίρετε κύριε, του είπα κοφτά και έφυγα.
Γυρίζω στο σταθμό διοίκησης και δίνω διαταγή στο Ιο τάγμα του Γιάννη Κυριακίδη να συλλάβουν αμέσως 4 ιερολοχίτες και να τους φέρουν στο σταθμό διοίκησής μας.
Σε ένα τέταρτο της ώρας φέρνουν έναν ανθυπολοχαγό και τρεις φαντάρους του Ιερού Λόχου. Ανεβάζει ο αρχηγός της φρουράς μας το οπλοπολυβόλο στην ταράτσα και μπαίνει σε ετοιμότητα μια διμοιρία του Ιου τάγματος.
Αφήνω τον ένα φαντάρο ελεύθερο και του λέω:
«Εσύ είσαι αθώος... φεύγα. Οι άλλοι τρεις θα μείνουν για ανακρίσεις, γιατί έχουμε πληροφορίες πως πριν κατέβουν στη Μέση Ανατολή ήταν γερμανοτσολιάδες».
Δεν πέρασε μισή ώρα και βλέπουμε ν΄άρχονται απ’ τη λεωφόρο Συγγρού, προς την αλάνα που μας χωρίζει απ' αυτούς δύο τζιπ με καμιά δεκαπενταριά Εγγλέζους και ιερολοχίτες με τα αυτόματα προτεταμένα. Όταν έφτασαν στα 50 μέτρα, δίνω εντολή και ρίχνουν μια ριπή με το οπλοπολυβόλο προς το έδαφος δέκα μέτρα μπροστά τους. Σταματούν, πηδάνε κάτω και κρύβονται πίσω από τα τζιπ.
Τους φωνάζω:«Ένα μέτρο ακόμη και καλή αντάμωση στου Σκορδά το χάνι!».
Τότε ένας ανθυπολοχαγός ανεμίζει ένα άσπρο μαντήλι και μου φωνάζει πως θέλει να μου μιλήσει.
Ήρθε κοντά και μου λέει κοφτά πως έχει διαταγή να παραλάβει αμέσως τους τρεις Ιερολοχίτες.
«Ε, τότε να εκτελέσεις αμέσως τη διαταγή του ανωτέρου σου. Εδώ μέσα τους έχουμε».
Και συνεχίζω ειρωνικά:«Άκουσε παιδί μου. Αυτά που ξέρατε στη Μέση Ανατολή να τα ξεχάσετε. Πήγαινε και πες στο διοικητή σου, πως όταν έρθουν ελεύθεροι οι τρεις Ελασίτες με τα όπλα τους που κρατάει παράνομα, τότε θα του στείλω κι εγώ τους δικούς του. Κι όσες διαταγές και να μου φέρει, αν δεν πάρω τους άνδρες μου πίσω, δεν πειθαρχώ σε κανένα, ούτε και στο Σιάντο τον ίδιο".
Έφυγε και σε λίγο ελευθέρωσαν τους μαχητές μας και τότε άφησα κι εγώ τους δικούς του.
Έκαναν τότε μια δοκιμή» να δουν αν θα υποταχθούμε στην προσπάθειά τους να εμφανιστούν, σαν τα μόνα εκτελεστικά όργανα της «Εθνικής Κυβέρνησης» για την τήρηση της τάξης. Και διάλεξαν τον Ιερό Λόχο, να παίξει αυτό το ρόλο στις ματοβαμμένες συνοικίες της Καλλιθέας και της Νέας Σμύρνης. Πήραν την απάντηση. Και δεν πέρασαν 20 μέρες, τα μάζεψαν, έφυγαν απ’ τη Νέα Σμύρνη για το Ψυχικό κι αργότερα κλείστηκαν κι’ αυτοί στο Γουδί, μαζί με την ταξιαρχία του Ρίμινι.
Πριν φύγουν όμως έπρεπε να μας «εκδικηθούν", κι άφησαν τη βρωμερή σφραγίδα τους. Στις αρχές Νοέμβρη ένα πρωί μ’ ένα τζιπ χωρίς διακριτικά, τρεις ιερολοχίτες έριξαν βενζίνη και σκόνη στις βάσεις της όμορφης Αψίδας μας, έβαλαν φωτιά, μπήκαν στο τζιπ και εξαφανίστηκαν.
Την άλλη μέρα ξαναστήθηκε απ’ τους κομμουνιστές μια καινούργια Αψίδα, πιο μεγάλη και πιο καλλιτεχνική. Και μια ομάδα του λόχου Καλλιθέας ανέλαβε με σκοπιές να τη φυλάει νύχτα-μέρα απ’ την πλευρά της Καλλιθέας και μια άλλη ομάδα του ΕΛΑΣ Νέας Σμύρνης, απ’ την άλλη πλευρά.