ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ #ΣΥΚΙΕΣ_ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΣΥΚΙΕΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Εντοπίστηκαν άλλοι δύο ομαδικοί τάφοι εκτελεσμένων (ΦΩΤΟ)
Συγκλονίζουν τα στοιχεία που έρχονται στο φως από έναν τόπο, όπου μαρτύρησαν, φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν χιλιάδες κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές

Δύο ακόμα ομαδικοί τάφοι εκτελεσμένων του εμφυλίου πολέμου εντοπίστηκαν στον χώρο του Πάρκου - Μνημείου Εθνικής Αντίστασης στις Συκιές Θεσσαλονίκης, όπου πραγματοποιούνται εργασίες ανάπλασης.

Οι εργασίες συνεχίζονται και φέρνουν στο φως συγκλονιστικά τεκμήρια των «πέτρινων χρόνων» της σύγχρονης πολιτικής Ιστορίας του τόπου, καθώς το Επταπύργιο και η ευρύτερη περιοχή είναι ένας σημαντικός χώρος, όπου μαρτύρησαν, φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν χιλιάδες κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές, ιδιαίτερα την περίοδο 1946 - 1949.

Συνολικά από τον Δεκέμβρη του 2024 μέχρι και σήμερα εντοπίστηκαν στον χώρο όπου βρίσκεται το Πάρκο Εθνικής Αντίστασης, στη συμβολή των οδών Κανάρη, Σολωμού και Μιαούλη, 4 ομαδικοί τάφοι και σκελετοί από 25 εκτελεσμένους.

Στον έναν από τους δύο ομαδικούς τάφους που εντοπίστηκαν τελευταίοι βρέθηκαν τα οστά 4 εκτελεσμένων και στον δεύτερο τα οστά άλλων 7. Κάποια από τα κρανία είχαν οπή, από τη «χαριστική βολή» που έδωσε ο επικεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος. Στον δεύτερο ομαδικό τάφο εντοπίστηκαν τα υπολείμματα ενός γυναικείου παπουτσιού, φανερώνοντας ότι το θύμα ήταν γυναίκα. Επίσης βρέθηκαν και περισυνελέγησαν σφαίρες.

Θυμίζουμε ότι στα τέλη του 2024 είχαν βρεθεί τα οστά από δύο εκτελεσμένους και κάποια οστά από έναν τρίτο σκελετό. Τον Φλεβάρη του 2025 εντοπίστηκε λάκκος με τα λείψανα 11 εκτελεσμένων, ο μεγαλύτερος μέχρι στιγμής ομαδικός τάφος στη συγκεκριμένη τοποθεσία. Οι σοροί που εντοπίζονται στέλνονται στην Αθήνα, ώστε να μελετηθούν στα ειδικά εγκληματολογικά εργαστήρια.
Το ΚΚΕ θα παλέψει να αναδειχθεί με κάθε τρόπο αυτό το σημαντικό εύρημα



Τον χώρο επισκέφτηκε χτες το μεσημέρι κλιμάκιο του ΚΚΕ αποτελούμενο από την Θεανώ Καπέτη, μέλος του ΠΓ της ΚΕ και Γραμματέα της ΚΟ Κεντρικής Μακεδονίας, και τον Δημήτρη Παπατολίδη, μέλος της ΚΕ και επικεφαλής του Τμήματος Ιστορίας της Επιτροπής Περιοχής Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ.

Το ΚΚΕ προγραμματίζει νέα επίσκεψη στον χώρο (οδ. Μιαούλη και Κανάρη) μαζί με συγγενείς εκτελεσμένων, την Τετάρτη 19 Μαρτίου, στις 12.00.

Ο δήμαρχος Νεάπολης - Συκεών Σίμος Δανιηλίδης ενημέρωσε για τα σημαντικά ευρήματα και την απόφαση του δήμου να συνεχίσει τις ανασκαφικές εργασίες, για τον εντοπισμό κι άλλων ομαδικών τάφων. Όπως είπε, «πρόκειται για εύρημα με σημαντικό πολιτικό ιστορικό ενδιαφέρον. Είναι ιερή υποχρέωση να ερευνήσουμε όλη την περιοχή και να το αναδείξουμε. Θα προσπαθήσουμε να σκάψουμε σε όλη την έκταση».

Επίσης ανακοίνωσε την πρόθεση της διοίκησης του δήμου στο πλαίσιο της ανάπλασης του χώρου να δημιουργήσει ένα ταφικό τμήμα στο πάρκο και ένα ειδικό μνημείο.

Η Θεανώ Καπέτη ανέδειξε την αναγκαιότητα να δημιουργηθεί ένα ταφικό μνημείο και τόνισε ότι το ΚΚΕ θα στηρίξει την προσπάθεια της δημοτικής αρχής για συνέχιση των εργασιών, διεκδικώντας την εξασφάλιση των αναγκαίων κονδυλίων με ευθύνη του κράτους.

Επίσης ενημέρωσε τον δήμαρχο ότι με πρωτοβουλία του Κόμματος ξεκίνησε μια προσπάθεια εντοπισμού συγγενών εκτελεσμένων αγωνιστών στην περιοχή, προκειμένου να διεκδικηθεί η οργάνωση και πραγματοποίηση της διαδικασίας ταυτοποίησης των σκελετών, με την εξέταση DNA συγγενών. Ανακοίνωσε ακόμα ότι θα δοθεί στη δημοσιότητα ο μαρτυρικός κατάλογος των ονομάτων των περίπου 400 εκτελεσμένων, που έχουν συγκεντρωθεί μέσα από πολύχρονη συλλογική προσπάθεια του Κόμματος, για να μπορούν να επικοινωνήσουν οι απόγονοί τους.

Τέλος, υπογράμμισε ότι επιβεβαιώνεται η σημασία της Απόφασης της ΚΕ του ΚΚΕ για την κατασκευή μνημείου του Κόμματος στο πίσω μέρος της Ακρόπολης του Επταπυργίου (Γεντί Κουλέ), όπου πραγματοποιούνταν και ο κύριος όγκος των εκτελέσεων. Ότι η περίοδος που εντοπίστηκαν οι ομαδικοί τάφοι έρχεται σε μια συγκυρία όπου εντείνονται οι ενέργειες από τη μεριά του ΚΚΕ για την ακριβή τοποθεσία του μνημείου, για το οποίο άλλωστε οι εργασίες του γλύπτη Άγγελου Βλάσση συνεχίζονται.

Ο Δημήτρης Παπατολίδης σε δήλωσή του σημείωσε πως «η αποκάλυψη ομαδικών τάφων με σκελετούς εκτελεσμένων της περιόδου 1946 - 1949 στη συγκεκριμένη περιοχή είναι ένα πολύ σημαντικό γεγονός. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα μαζικό ταφικό μνημείο μέσα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, απέναντι από το Γεντί Κουλέ. Ένα μνημείο που αποδεικνύει το μίσος της αστικής εξουσίας απέναντι στο εργατικό - λαϊκό κίνημα, απέναντι στους κομμουνιστές. Γιατί είναι η μοναδική περίοδος ιστορικά στην οποία πετάγονταν κυριολεκτικά οι εκτελεσμένοι μέσα σε λάκκους, ομαδικούς τάφους, όπως στο Αουσβιτς. Και δείχνει τον χαρακτήρα και το ήθος αυτής της εξουσίας. Στην περιοχή αυτή, έξω από το Γεντί Κουλέ, εκτελέστηκαν τουλάχιστον 400 κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές.

Το ΚΚΕ θα παλέψει να αναδειχθεί με κάθε τρόπο αυτό το σημαντικό εύρημα, για να μπορεί ο λαός μας να γνωρίσει την Ιστορία του. Να μάθει για τη στάση που κράτησαν οι συγκεκριμένες δυνάμεις που επί δεκαετίες προσπάθησαν να μπαζωθεί η Ιστορία, οι μαζικοί τάφοι και τα εγκλήματα που έγιναν κατά του εργατικού - λαϊκού κινήματος. Να αποκαλυφθεί ο χαρακτήρας των πράξεών τους».

Στον χώρο βρέθηκε και ο Σπύρος Κουζινόπουλος, δημοσιογράφος - ιστορικός ερευνητής, ο οποίος παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την εξέλιξη αυτής της υπόθεσης, καθώς σε λίγες μέρες κυκλοφορεί το νέο του βιβλίο με τίτλο «Γεντί Κουλέ, η Βαστίλη της Θεσσαλονίκης», στο οποίο αναφέρεται στην ιστορία της φυλακής από τη μέρα που άνοιξε, το 1896, μέχρι τη μέρα που έκλεισε. Αναφέρεται στις μοναδικές αποδράσεις που είχαν γίνει, στα βασανιστήρια, στους βιασμούς κρατουμένων, στη διακίνηση ναρκωτικών από την περίοδο ακόμα της Τουρκοκρατίας μέχρι και το τέλος. Και περιλαμβάνει έναν πλήρη κατάλογο με τα ονόματα των εκτελεσμένων της Κατοχής και του εμφυλίου, συνολικά γύρω στα 900 άτομα.

Όπως μας είπε, «εδώ εκτελέσεις γίνονταν την περίοδο του εμφυλίου πολέμου και συνεχίστηκαν μέχρι το 1955». Και πρόσθεσε πως πρόκειται για «ένα σημαντικό εύρημα, το οποίο πρέπει να αναδειχθεί και με ένα μνημείο επιπλέον, αλλά και σε συνδυασμό με την αξιοποίηση του Επταπυργίου».

Το Επταπύργιο και το Έκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης

Το Επταπύργιο λειτούργησε ως σωφρονιστικό ίδρυμα πολιτικών και ποινικών κρατουμένων, ανδρών και γυναικών. Στο Επταπύργιο φυλακίστηκαν χιλιάδες πολιτικοί κρατούμενοι, λαϊκοί αγωνιστές, μέλη και στελέχη του ΚΚΕ, κατά τις περιόδους της βασιλομεταξικής δικτατορίας (1936 - 1940), της γερμανικής κατοχής (1941 - 1944), του εμφυλίου πολέμου και μετέπειτα μέχρι την περίοδο της χούντας των συνταγματαρχών (1967 - 1974). Οι πρώτες εκτελέσεις αγωνιστών στον περίγυρο των φυλακών έγιναν με την είσοδο των Γερμανών στην πόλη της Θεσσαλονίκης, στις 9 Απρίλη 1941, και κορυφώθηκαν την περίοδο 1946 - 1954, οπότε εκατοντάδες πολιτικοί κρατούμενοι καταδικάστηκαν σε θάνατο με συνοπτικές διαδικασίες από το Έκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης και εκτελέστηκαν.

Στοιχεία για τη λειτουργία του Έκτακτου Στρατοδικείου Θεσσαλονίκης είχαν παρουσιαστεί σε μεγάλη εκδήλωση που πραγματοποίησε η ΚΟ Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ τον Απρίλη του 2018, και στην ειδική μπροσούρα που κυκλοφόρησε.

Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία, στο Έκτακτο Στρατοδικείο δικάστηκαν χιλιάδες μέλη και φίλοι του ΚΚΕ, μαχητές του ΔΣΕ, μέλη του ΕΑΜ, συνδικαλιστές του εργατικού κινήματος αλλά και απλοί άνθρωποι. Οι κατηγορούμενοι που σύρθηκαν στο Έκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης συνολικά ξεπερνούν τους 10.000, ενώ οι καταδικασμένοι τους 1.679. Συνολικά έγιναν 4.452 δίκες, με 477 καταδίκες σε θάνατο, 307 σε ισόβια. Καταδικάστηκαν σε θάνατο μέχρι και ανήλικοι μαθητές.

Πάνω από 400 αγωνιστές εκτελέστηκαν πίσω από το Γεντί Κουλέ, κάποιοι από τους οποίους είχαν δικαστεί και σε άλλα δικαστήρια, σε άλλες πόλεις. Οι πρώτοι που στήθηκαν μπροστά στο απόσπασμα στη Θεσσαλονίκη ήταν δυο παλιοί ΕΛΑΣίτες, αγρότες από το Περιστέρι Κιλκίς, ο Γιώργης Καλέμης και ο Θεοχάρης Σαπρανίδης. Δικάστηκαν στις 12 Ιούλη 1946 και εκτελέστηκαν στις 16 Ιούλη στο Γεντί Κουλέ.



Δίπλα στα στελέχη της ΚΕ του ΚΚΕ που εκτελέστηκαν, όπως ο Αρίστος Βασιλειάδης και ο Κώστας Φαρμάκης, στάθηκαν δεκάδες μέλη και στελέχη του Κόμματος με θάρρος και αυτοθυσία, αψηφώντας το εκτελεστικό απόσπασμα, όπως ο Γραμμένος Στίνης, ο Ακίνδυνος Αλβανός, η Κούλα Ελευθεριάδου, ο Σταύρος Δημητράκος, η Νίτσα Θεοχαρίδου, ο Μήτσος Λεβογιάννης, ο Ρήγας Παραθυράς, ο Νίκος Νικηφορίδης και τόσοι άλλοι. Άνθρωποι του λαού, εργάτες, αγρότες, επιστήμονες, φοιτητές, αλλά και μαθητές, όπως η 15χρονη Ευπραξία Νικολαΐδου.

Οι δίκες στο Έκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης αποτελούν βασικό κομμάτι στην τεράστια «βιομηχανία» καταστολής και διώξεων, στην προσπάθεια σύνθλιψης και εξόντωσης του κινήματος, που οργάνωσε το αστικό κράτος από την ίδρυση του ΚΚΕ, ειδικά μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας και κατά τη διάρκεια του ένοπλου αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, αλλά και στη συνέχεια.

Ανάμεσα σε αυτές ξεχωρίζουν μεγάλες ομαδικές και άλλες σημαντικές δίκες, όπως του Σωματείου Αρτεργατών (19 Ιούλη 1946), της «Λαϊκής Φωνής» και του ΕΑΜικού Τύπου (Σεπτέμβρης 1946 - Οκτώβρης 1947), των «Στρατολόγων» (Γενάρης - Αύγουστος 1947), της «Στενής Αυτοάμυνας» και άλλες δίκες της ΟΠΛΑ (28 Αυγούστου - 13 Σεπτέμβρη 1947), της «Μαζικής Λαϊκής Αυτοάμυνας» (25 Νοέμβρη - 11 Δεκέμβρη 1947), 170 μαχητών από τα Πιέρια (24 Μάη - 10 Ιούνη 1948), των «αεροπειρατών» (20 Οκτώβρη 1948), η δίκη της ΕΠΟΝ (14 - 29 Γενάρη 1949) και ανταρτών της Χαλκιδικής (Φλεβάρης 1951).

Η μεγάλη δίκη της «Στενής Αυτοάμυνας» (28 Αυγούστου - 13 Σεπτέμβρη 1947) καταγράφεται ως η δίκη με τις περισσότερες εκτελέσεις σε σχέση με τον αριθμό των καταδίκων και των κατηγορουμένων. Συνολικά δικάστηκαν 67 αγωνιστές, καταδικάστηκαν σε θάνατο 52 και εκτελέστηκαν 47.

902.gr 

Η ΕΣΣΔ, το ΚΚΕ και οι “αποκαλύψεις”

***

Από Γιώργος Μαργαρίτης:
Πρόκειται για μια παλαιότερη δημοσίευση. Την θυμίζω γιατί την θεωρώ πάντα επίκαιρη.
Οι ανοησίες των αντικομμουνιστών ξεχειλίζουν σε βιβλιοπωλεία και τηλεοπτικές εκπομπές.

Η ΕΣΣΔ, το ΚΚΕ και οι “αποκαλύψεις”

Διανύουμε αισίως το σωτήριο έτος 2022. Έχουν περάσει 31 χρόνια από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, από το τέλος δηλαδή της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών και των άλλων Λαϊκών Δημοκρατιών. Επρόκειτο για το τέλος ενός πολέμου και, προφανώς, όπως συνήθως συμβαίνει στους πολέμους, υπήρξαν νικητές και νικημένοι σε αυτόν. 

Πραγματικά η Σοβιετική Ένωση ηττήθηκε και όπως συμβαίνει σε κάθε ήττα, εξωτερικοί και εσωτερικοί παράγοντες συνετέλεσαν σε αυτήν.

 Το καθεστώς της Σοβιετικής Ένωσης δεν το δημιούργησε κάποια θεϊκή παρέμβαση και ποτέ, στην ιστορία του, δεν ισχυρίστηκε ότι είναι το τέλειο καθεστώς. 

Αντίθετα συνεχώς πολεμούσε με τον εαυτό του προσπαθώντας να βρει τους δρόμους για τον μεγάλο πολιτικό και κοινωνικό του στόχο: την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος και το τέλος της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Οι εσωτερικοί αγώνες υπήρξαν το ίδιο σκληροί με τους εξωτερικούς – σε τελευταία ανάλυση αυτοί οδήγησαν στο τέλος του καθεστώτος, όχι οι εξωτερικές εισβολές.
Στην ιστορική του πορεία ποτέ το σοβιετικό καθεστώς δεν ισχυρίστηκε ότι ο στόχος του ολοκληρώθηκε, ότι η «ιστορία τελείωσε». 

Αυτό, με ισχυρή δόση αλαζονείας και έπαρσης, το ισχυρίστηκαν οι εχθροί του, εκείνος ο απίθανος ο Φράνσις Φουκουγιάμα, και ο λόγος του έγινε λάβαρο νίκης για τον θριαμβευτή καπιταλισμό. 

Δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογήσει κανείς, τριάντα χρόνια μετά, για το ότι οι απολογητές του καπιταλισμού έκαναν λάθος. Εκτός εάν κανείς διακρίνει στον κόσμο μας κάποιον φωτεινό ορίζοντα στο κοντινό ή το απώτερο μέλλον για την Ανθρωπότητα και τους πολλούς ανθρώπους που την συγκροτούν. Νομίζω ότι πλέον ούτε ο ίδιος ο Φουκουγιάμα ισχυρίζεται κάτι τέτοιο.

Επειδή λοιπόν η ανατροπή του 1990, το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, δεν έλυσε κανένα πρόβλημα από τα όσα οι λαοί αντιμετωπίζουν, το σοβιετικό καθεστώς, η Σοβιετική Ένωση, δεν μπορεί να αφεθεί στην λήθη του χρόνου, δεν μπορεί να ξεχαστεί. 

Μπορεί όμως να στιγματιστεί, να παρουσιαστεί ως ένα απάνθρωπο και βάρβαρο καθεστώς από εκείνα που απεχθάνονται οι άνθρωποι– όπως σχεδόν απεχθάνονται, σε όλες τις εκδοχές των θρησκειών, την κόλαση.

Σε αυτό το πεδίο οι διαρκείς «αποκαλύψεις» αποτελούν ένα βασικό όπλο. Παραδόξως αποκαλύπτονται τα ίδια και τα ίδια, τα ήδη γνωστά δηλαδή, σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Ο «διακεκριμένος» (παράξενο πως ετούτος ο προσδιορισμός αναφέρεται μόνο σε «ιστορικούς» που λένε ό, τι οι ισχυροί θέλουν να ακούσουν), Ρώσος ιστορικός του αμερικανικού Πανεπιστημίου Τζων Χόπκινς, Ρατζένκο, «έφερε στο φως» τέσσερα έγγραφα που αφορούν την Ελλάδα.

 Ο ίδιος τα παρουσίασε ως «άγνωστα» και «αποκαλυπτικά» για τον ρόλο του Δημοκρατικού Στρατού της Ελλάδας και του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας στον Εμφύλιο Πόλεμο. Τα περίφημα αυτά έγγραφα έγιναν αντικείμενο πλήθους δημοσιευμάτων και συζητήσεων στην χώρα μας. Κάτι ως αρχή νέας θεώρησης της ιστορίας της περιόδου αξιολογήθηκαν!

Δεν θα σχολιάσω το πρώτο από αυτά – την περιγραφή της ενθουσιώδους λαϊκής υποδοχής ενός Σοβιετικού αξιωματικού στην βόρεια Ελλάδα. 

Έχει τον σκοπό του αυτό το έγγραφο: να αποδείξει σε πιο βαθμό «ξεγελάστηκαν» οι Έλληνες από τους κομμουνιστές εκείνον το δύσκολο καιρό. Αφού ετούτο αποδειχθεί, οι «αποκαλύψεις» προχωρούν στα πιο ουσιαστικά. 

Τα ουσιαστικά είναι η στρατιωτική βοήθεια που πήρε ο Δημοκρατικός Στρατός της Ελλάδας από την Σοβιετική Ένωση και τις Λαϊκές Δημοκρατίες.

Από αυτήν την «αποκάλυψη» και μετά έχω λόγους να αισθάνομαι και προσωπικά θιγμένος. 

Πριν από 22 χρόνια δημοσίευσα την «Ιστορία του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου», περίπου 1.300 σελίδες. Σε αυτήν περιέγραψα εκτενώς το είδος, τους όρους και τον τρόπο με τον οποίο συνέδραμαν η Σοβιετική Ένωση και οι Λαϊκές Δημοκρατίες τον αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού της Ελλάδας.

 Προφανώς όμως το έργο μου δεν περιβάλλεται από την αίγλη ενός Πανεπιστημίου Τζων Χόπκινς και δεν είμαι -ελπίζω και προσπαθώ- από εκείνους που προσπαθούν με το έργο τους να είναι ευχάριστοι στους ισχυρούς.

 Εξαιτίας αυτών των αμαρτημάτων απλά… δεν υπάρχω, ούτε εγώ ούτε οι 1.300 σελίδες που έγραψα.
Ας κλείσω όμως αυτήν την προσωπική παρένθεση.

 Το τρομερά «αποκαλυπτικό» στα έγγραφα του κου Ρατζένκο, αναφέρονται στην στρατιωτική βοήθεια που έστειλε η ΕΣΣΔ στον Δημοκρατικό Στρατό και στο ΚΚΕ. Εξοπλισμός πεζικού και 60 πυροβόλα… Φυσικά και 100.000 δολάρια…. Αλλά δεν περίσσευαν ούτε καν άρβυλα! 

Θα μπορούσε να είναι αστείο αν απλά δεν ήταν χυδαίο. Μιλούμε για έναν πόλεμο ανάμεσα σε δύο ελληνικούς στρατούς και σε δύο παρατάξεις, φορείς διαφορετικών ταξικών συμφερόντων. 

Πόλεμο που κράτησε περισσότερο από τρία χρόνια και προκάλεσε εξήντα χιλιάδες νεκρούς. 

Η μία πλευρά, η κυβερνητική, είχε στο πλευρό της αρχικά την Βρετανική Αυτοκρατορία και στη συνέχεια τις ΗΠΑ. Στηρίχθηκε από αυτές, εξαρτήθηκε από αυτές, καθοδηγήθηκε από αυτές. Οι Βρετανοί είχαν δύο δικές τους μεραρχίες στην πρώτη φάση του Εμφυλίου. Οι Αμερικανοί πέντε χιλιάδες «συμβούλους» στην ουσία αληθινούς διοικητές των κυβερνητικών μονάδων. Συν τον πραγματικό αρχιστράτηγο, τον στρατηγό Βαν Φλητ. 

Ο κυβερνητικός στρατός εξοπλίστηκε με κάθε είδους όπλο από τις δύο αυτές δυνάμεις. Μόνο η στήριξη των ΗΠΑ αποτιμήθηκε σε περισσότερα από δύο δισεκατομμύρια δολάρια της εποχής (πολλαπλασιάστε επί δεκαπέντε τουλάχιστον για την σημερινή αξία). 

Και ο «διακεκριμένος» ιστορικός έχει να μας πει ότι το άλλο στρατόπεδο πήρε εκατό χιλιάδες δολάρια από την ΕΣΣΔ! Μα την αλήθεια! Τι «αποκάλυψη»!

Το επόμενο έγγραφο «δικαιώνει» το περίφημο Τρίτο Ψήφισμα του 1946. Αυτό με το οποίο άρχισαν οι μαζικές εκτελέσεις που ξεκίνησαν τον Εμφύλιο.

Την «απόσπασιν μέρους εκ του όλου της Ελληνικής Επικράτειας». Υπογραμμίζεται σε αυτό η φράση «…με την μίνιμουμ επιδίωξη να του αποσπάσουμε (του εχθρού, των κυβερνητικών) ένα σοβαρό κομμάτι από τη βόρειο Ελλάδα». 

Το υπονοούμενο σαφές: το ΚΚΕ στόχευε στο να αποσπάσει ελληνικό έδαφος για να το δώσει στην Αλβανία ή όπου αλλού! Αλλά ούτε και εδώ ο «διακεκριμένος» και τα έγγραφά του λένε κάτι το νέο. 

Απλά διαστρεβλώνουν έντεχνα το παλιό. 

Από τον Σεπτέμβριο του 1947 ο ΔΣΕ εφαρμόζει το «Σχέδιο Λίμνες» το οποίο στοχεύει στην δημιουργία μια μόνιμης και σταθερής ελεύθερης επικράτειας στην βόρεια Ελλάδα. Στην επικράτεια αυτή θα μπορούσε να εγκατασταθεί η Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση σε τρόπο ώστε αποκτήσει κρατική οντότητα και να διεκδικήσει την διεθνή αναγνώριση. Οι τιτανομαχίες ανάμεσα στον κυβερνητικό στρατό και τον Δημοκρατικό Στρατό στο μέτωπο της Πίνδου στα 1948-1949 για την προάσπιση ή την κατάλυση -όπως το θέλει κανείς- αυτής της ελεύθερης επικράτειας έγιναν.
Ας αφήσουμε όμως το χθες και να επανέλθουμε στο σήμερα. 

Σε τι χρησιμεύει σήμερα η επιμονή στο ότι οι κομμουνιστές υπήρξαν όργανα ξένων δυνάμεων που επιβουλεύονταν την ανεξαρτησία και την ακεραιότητα της Ελλάδας;

Σε τι χρησιμεύει σήμερα η επιμονή στην εγκληματική φύση του σοβιετικού καθεστώτος και των κομμουνιστών; 

Σε τι χρησιμεύει σήμερα η περί προδοτών της φυλής και του έθνους φιλολογία και οι «αποκαλύψεις» περί έμφυτης διάθεσης προδοσίας των εχθρών της παρούσας κοινωνικής τάξης στην χώρα; 

Ειλικρινά είναι να απορεί κανείς. 

Δεν είναι μια συζήτηση που μπορεί να εξυπηρετήσει την «συντηρητική» παράταξη στην χώρα μας και την άρχουσα τάξη. 

Σε τελευταία ανάλυση δεν συμφέρει αυτούς τους χώρους η συζήτηση περί «κυνηγών κεφαλών», περί διαπόμπευσης πτωμάτων, περί στρατοδικείων, περί Μακρονήσου, Γιούρας, Άη Στράτη. 

Εξάλλου άλλοι τα έχουν αναλάβει αυτά στον ελληνικό χώρο – πάλι για «διακεκριμένους», «αρίστους», εξ’ αμερικανικών επιφανών ακαδημαϊκών ιδρυμάτων ορμώμενους πρόκειται. 

Για κάτι τύπους που θεωρούν ότι η Ελληνική Επανάσταση έγινε για να απελευθερωθεί η Αγγλία!
Εάν δε κανείς θέλει να μιλήσουμε για «απόσπαση μέρους εκ της ελληνικής επικράτειας», μην πάμε μακριά: τα έξι μίλια στο Αιγαίο ή έξω από την Κρήτη, η παραίτηση από εθνική κυριαρχία σε Αιγαίο και ανατολική Μεσόγειο έχουν πολλά, στο σήμερα, να μας πουν γι αυτό.

*** Φωτοαποτύπωση απ' το blog

κα. Παπαϊωάννου Την Επόμενη Μην "Ξεχάσετε"..,,

 ΙΣΤΟΡΙΑ

365 στιγμές, δεν μπορούν να σβήσουν τα 3 χρόνια της ηρωικής δράσης του ΔΣΕ στο Γράμμο

Του Τάκη Βαρελά*

Με αφορμή την έρευνα - εκπομπή της ERTNEWS, «365 Στιγμές. Γράμμος, στα χωριά του εμφυλίου».

Είδα το trailer της ΕΡΤ με την αναγγελία της παρουσίασης της έρευνα της δημοσιογράφου της ΕΡΤ κ. Σοφίας Παπαϊωάννου, με θέμα: «365 Στιγμές. Γράμμος, στα χωριά του εμφυλίου» και σημείωσα την ημέρα και την ώρα για να το δω.

Πολύ ενδιαφέρον θέμα, για μια περιοχή όπως ο Γράμμος μιας και εκεί αποτυπώνεται η κορύφωση της ένοπλης ταξικής πάλης της χώρας μας, την περίοδο 1946 – 1949, για το ποιος θα έχει την εξουσία. Ο λαός με την Δημοκρατική κυβέρνηση και το ΔΣΕ ή αστική τάξη με τις κυβερνήσεις και την στήριξη των Αμερικάνων;

Πράγματι, στα Γραμμοχώρια, στο Βίτσι, στην Ήπειρο, κάθε κορυφή, φαράγγι και πέτρα, αποτελεί αφετηρία προσωπικών και συλλογικών αφηγήσεων του λαού μας, των μαχητών και των μαχητριών του ΔΣΕ, των παιδιών που σώθηκαν από τις βόμβες ναπάλμ από το ΔΣΕ και προωθήθηκαν στις νεοσύστατες σοσιαλιστικές χώρες, όπου έζησαν, σπούδασαν, εργάστηκαν και πολλά από αυτά παιδιά, ξανασυναντήθηκαν με τους γονείς τους και έζησαν μαζί ως πολιτικοί προσφυγές και γύρισαν κυρίως μετά την μεταπολίτευση, στα χωριά τους.

Περίμενα λοιπόν, η έρευνα της κ. Παπαϊωάννου, έμπειρης δημοσιογράφου, στο αφήγημα της έρευνας της, να διεισδύσει πίσω από αυτό που βλέπει και να θέσει τα ερωτήματα και να εξάγει συμπεράσματα με την πολιτική, ιστορική, κοινωνική, στρατιωτική, πολιτιστική και επιστημονική ματιά, ορίζοντας τις πολιτικές και στρατιωτικές οντότητες που αντιπαρατέθηκαν στο Γράμμο, δηλαδή το ΔΣΕ και το ΚΚΕ από τη μία και τις αστικές κυβερνήσεις, στις πραγματικές τους διαστάσεις, χωρίς υποκειμενικούς συναισθηματισμούς, που φορτίζουν τα γεγονότα και δημιουργούν εντυπωσιασμούς και εξοστρακισμούς, οι οποίοι υποβιβάζουν το πολιτικό διακύβευμα του εμφυλίου.

Δυστυχώς όμως, οφείλω να σημειώσω, πως το συναίσθημα από μόνο του, έχει την ικανότητα, να εργαλειοποιείται και να γίνεται Δούρειος ίππος, για να αλωθεί η αντικειμενική αλήθεια. Οι προσωπικές μαρτυρίες, εμπεριέχουν υποκειμενισμό, δεν μπορεί να αποτελεί ολοκληρωμένη πολιτική θέση. Οι ανθρώπινες προσωπικές στιγμές, δεν υποκαθιστούν και δεν αποτελούν γενικευμένο και αποδεκτό τεκμήριο, κοινωνικό, ιστορικό και πολίτικο απλουστευτικό συμπύκνωμα, όπως το κυρίαρχο αφήγημα της αστικής προπαγάνδας πως «Έλληνες πολεμούσαν Έλληνες», που καλλιεργείτε συστηματικά από τα αστικά ΜΜΕ, το οποίο αποσκοπεί να φορτίσει αρνητικά συναισθήματα για το ΔΣΕ στο λαό, και εμμέσως πλην σαφώς , να σβήσει από την μνήμη του, πως ο τιτάνιος αγώνας του ΔΣΕ, παρά τους αρνητικούς συσχετισμούς, ήταν βαθιά ταξικός, δίκαιος αγώνας για την λαϊκή εξουσία. Ενας αγώνας που ξεκινά το 1940 με το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ, την ΕΠΟΝ, την ΟΠΛΑ, και κορυφώνεται με το ΔΣΕ και παρά την ήττα του ΔΣΕ συνεχίζεται με άλλες μορφές, έως την τελική δικαίωση.

Στον αγώνα για την λαϊκή εξουσία, ο ΔΣΕ και το ΚΚΕ, έδωσε τα καλύτερα παιδιά του, επάνω από 39.200 μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ, έπεσαν στα πεδία των μαχών!

Είμαι βέβαιος, πως «στα χωριά του εμφυλίου» που επισκέφθηκε η κ. Παπαϊωάννου, τα είδε όλα. Ο φακός της, κατάγραψε τα πάντα, από ψηλά και από κοντά. Κατέγραψε τα γκρεμισμένα σπίτια, τον Αλιάκμονα και το Σαραντάπορο, τα απομεινάρια από τις βόμβες ναπάλμ, τις νάρκες και τα συνεργεία του ΤΕΝΞ, τα παλιά φυλάκια του στρατού, το Στρατιωτικό νεκροταφείο της Καστοριάς, τα μνημεία του αστικού Στρατού. Μας έδειξε όμορφα πλάνα από τις πλαγιές του Γράμμου και των χωριών.

Βέβαια, η κ. Παπαϊωάννου, επισκέφθηκε με την κάμερα της και πήρε πλάνα, από το Μουσείο του ΔΣΕ στη Θεοτόκο Ιωαννίνων, απέφυγε α δείξει το μεγάλο εμβληματικό μνημείο με την τριγωνική μορφή του σήματος του ΔΣΕ στον αύλειο χώρο και ταυτόχρονα, χτύπησε σιωπητήριο, μη και χαλάσει την εικόνα της αστικής δημοκρατίας. Φαίνεται πως η αναφορά δεν ήταν άξιο λόγου για τα χωριά του εμφυλίου, την ΕΡΤ και τον Ελληνικό λαό, ούτε βέβαια αναφορά, στα ονόματα ανά χωριό, των 438 νεκρών μαχητών και μαχητριών του ΔΣΕ από τα χωριά του Γράμμου και του Σμόλικα.

Πόση αλήθεια λοιπόν, εμπεριέχει η έρευνα της κ. Παπαϊωάννου, όταν ενώ πήγε στο Νεστόριο, επιμελώς απέκρυψε από την έρευνα της, εντελώς την υπάρξη του μουσείου του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΔΣΕ στο Νεστόριο;

Αλήθεια, δεν είχαν ενδιαφέρον για το αφήγημα της στα «Χωριά του εμφυλίου», η αναφορά και οι εικόνες στα περιεχόμενα του Μουσείου του ΕΑΜ- ΕΛΑΣ – ΔΣΕ, στα ξεχωρίζει η προσφορά των κατοίκων του Νεστορίου στον απελευθερωτικό αγώνα;

Δεν αισθάνθηκε την ανάγκη, σταθεί μπροστά στην όψη του μουσείου, όπου σε καλαίσθητες μεταλλικές πλάκες, αναγράφονται τα ονόματα των 500 περίπου μαχητών του ΔΣΕ από το Νεστόριο; Να δείξει εικόνες από το Μουσείο του ΔΣΕ στο Νεστόριο;

Δεν αφορούσε τα χωριά του εμφυλίου η αναφορά σε αυτούς;

Αυτά που είδε η κ. Παπαϊωάννου και δεν ήθελε να πει για να μάθει ο Ελληνικό λαός, ήταν πως το Νεστόριο, έδωσε 480 αντάρτες στον μόνιμο ΕΛΑΣ, 200 αντάρτες στον εφεδρικό ΕΛΑΣ, όλοι οπλισμένοι με όπλα που συγκέντρωσαν οι οργανώσεις και οι κάτοικοι του χωριού. Το σύνολο, σχεδόν, των κατοίκων του χωριού ήταν οργανωμένοι στο ΕΑΜ και την ΕΠΟΝ. Ολες σχεδόν οι γυναίκες συμμετείχαν στην Εθνική Αλληλεγγύη.

Δεκάδες Νεστορίτες αναδείχτηκαν των απελευθερωτικών οργανώσεων, του ΕΑΜ, της ΕΠΟΝ, της Εθνικής Αλληλεγγύης. Πάνω από 15 ανώτεροι αξιωματικοί, έφεδροι και αξιωματικοί του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ προέρχονταν από το Νεστόριο. Αυτοί οι αγωνιστές από το Νεστόριο, ήταν οι μετέπειτα μαχητές του ΔΣΕ.

Η περιήγηση στο μουσείο του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ – ΔΣΕ που δημιούργησε το ΚΚΕ στο Νεστόριο είναι ένα πολύτιμο μάθημα ιστορίας. Τα υλικά που θα αντικρίσει ο επισκέπτης, απαιτούν να αφιερώσει χρόνο. Δεν είναι απλά κειμήλια μιας άλλης εποχής, αλλά ζωντανό κομμάτι της Ιστορίας της χώρας, πηγή έμπνευσης και διδαγμάτων και ίσως για αυτό, αποκλείστηκε η προβολή του από την εκπομπή της κ. Παπαϊωάννου.

Προκαλεί εντύπωση, ενώ πήγε η κ. Παπαϊωάννου στη Νέα Κοτύλη, και ενώ πέταξε η κάμερα με drone στη περιοχή, δεν έδειξε και δεν είπε ούτε μια κουβέντα για τον περίφημο και πολύ επισκεπτόμενο «Χάρο» της Κοτύλης και το μνημείο του ΔΣΕ. Εκεί, στο «Χάρο» αψήφησαν το θάνατο τελευταίοι οι 4 σταυραετοί του ΔΣΕ και πέταξαν ελεύθεροι στη χαράδρα και έγιναν σύμβολο στον αγώνα του λαού της περιοχής.

Τραγική κατάληξη έρευνας της κ. Παπαϊωάννου «στα χωριά του εμφυλίου», η πλήρη αποσιώπηση της ύπαρξης του Νοσοκομείου του ΔΣΕ. Βέβαια δεν ήταν δυνατόν να συνάντηση το Νώντα Σακελλαρίου, Αρχίατρο του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας για να τις πει, πως εδώ στο Γράμμο: «Έγινε μια αντάρτικη νοσοκομειούπολη πολύ καλή, ίσως θα υπάρχει και τώρα, έστω και κατεδαφισμένη, που θα μπορούν οι νεότεροι να επισκέπτονται και να θαυμάζουν τι μπορεί να φτιάξει ο λαός όταν το καταλαβαίνει δικό του», η οποία έδωσε το έναυσμα στην ΚΕ του ΚΚΕ, να αναζητήσει, να βρει το Νοσοκομείο του ΔΣΕ, όπως και βρέθηκε, αναδείχτηκε ως ένα από τα μεγαλύτερα υπαίθρια μνημειακά συμπλέγματα στην Ευρώπη.

Το κεντρικό νοσοκομείο του ΔΣΕ, στη θέση Σκάλα του Γράμμου, άρχισε να κατασκευάζεται την άνοιξη του 1948. Ο στόχος ήταν να μπορεί να περιθάλψει 1.200 τραυματίες. Βρέθηκε το κατάλληλο μέρος σε δασωμένη περιοχή σε υψομετρική ζώνη 1.400 μ. Μετακινήθηκαν από το μέτωπο χτίστες, μαραγκοί και άλλες ειδικότητες – τα συναφή επαγγέλματα θα λέγαμε σήμερα!

Η επίβλεψη του έργου ανατέθηκε στον Μιχάλη Σουμελίδη. Τους μήνες Απρίλη – Μάη του 1948 κατασκευάστηκαν οι υποδομές, τα κτήρια, τις περισσότερες φορές πάνω σε βάσεις – θεμέλια από πέτρα, καθώς και οχυρωματικές κατασκευές με την τοποθέτηση κορμών δέντρων σε επάλληλες σειρές για αυξημένη προστασία από τους βομβαρδισμούς.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι θάλαμοι νοσηλείας, το φαρμακείο, τα μαγειρεία, οι χώροι αποστείρωσης, άλλοι βοηθητικοί χώροι.

Εντύπωση προκαλεί ο χειρουργικός θάλαμος στον οποίο υπήρχε δυνατότητα να χειρουργούν ακόμα και τρεις γιατροί ταυτόχρονα.

Ωστόσο, υπήρχε κάτι που για την εποχή ήταν πραγματικά πρωτοποριακό: Τα χειρουργεία λειτουργούσαν με ηλεκτροφωτισμό που προερχόταν από την αξιοποίηση ενός μικρού καταρράκτη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας! Εκεί στο Νοσοκομείο του ΔΣΕ στο Γράμμο γεννήθηκε, το πρώτο υδροηλεκτρικό έργο στην Ελλάδα!!!

Πήγε λοιπόν η κ. Παπαϊωάννου στο Νοσοκομείο του ΔΣΕ, αλλά και αν δεν πήγε, είχε την δυνατότητα να μάθει και να αναδείξει την ανθρώπινη πραγματική υπόσταση μεταξύ ζωής και θανάτου, όπως την έζησε ο κομμουνιστής γιατρός, Πέτρος Κόκκαλης Υπουργός Υγείας της Δημοκρατικής Κυβέρνησης που χειρουργούσε στο Νοσοκομείου του Γράμμου - για τον οποίο δεν έκανε καμία αναφορά.

Ο επισκέπτης σήμερα, μπορεί να ενημερωθεί από τις 30 επιφάνειες, με ενημερωτικό/εποπτικό υλικό, διαστάσεων 2χ1 μέτρων, που είναι ανεπτυγμένες σε 9 θεματικές ενότητες του νοσοκομείου, για σημαντικές πλευρές της ίδρυσης, της λειτουργίας της προσφοράς & τέλος της εγκατάλειψης του νοσοκομείου του Γράμμου τον Αύγουστο του 1948.

Κλείνοντας την παρέμβαση μου για την εκπομπή, θα έλεγα στην κ Παπαϊωάννου, πως η συνάντηση με την ιστορική και αντικειμενική αλήθεια, δεν είναι «Ραντεβού στα τυφλά», ούτε «πάμε και όπου βγει», εκτός και αν, αναδεικνύοντας ως κυρίαρχες, τις προσωπικές στιγμές και τις αφηγήσεις των ανθρώπων, για να τις μετατρέπουμε σε μυθιστορία, κατ επέκταση μυθοπλασία, και δεδομένο, παραποιώντας, κρύβοντας τα πραγματικά πολιτικά γεγονότα, με πρόθεση να αλλάξουμε την ιστορία, πράγμα που εκ του αποτελέσματος της εκπομπής, αυτό διαφαίνεται.

Όμως η τρίχρονη ηρωική δράση του ΔΣΕ στο Γράμμο το 1946 – 1949, η σκληρότητα του αστικού στρατού με τη υποστήριξη των Αμερικάνων στο Γράμμο στα πεδία των μαχών, δεν χωράει στρογγυλέματα, ούτε λήθη, ούτε λησμονιά. Τα διδάγματα και τα συμπεράσματα, αποτελούν εργαλείο για να νικήσει το δίκιο και αυτά δεν χρειάζονται φτιασιδώματα, πόσο μάλλον να αθωώσουμε την αστική τάξη και τα συμφέροντα της. Στο Γράμμο ηττήθηκε ο λαός και νίκησε η αστική τάξη, στέλνοντας σε αυτήν την μάχη, άδικα τα επιστρατευμένα παιδιά της εργατικής τάξης.

Θα συνιστούσα λοιπόν στην κ. Παπαϊωάννου την επόμενη φορά που ίσως γίνει έρευνα / εκπομπή «365 στιγμές Βίτσι, Πρέσπες. Στα Χωριά του Εμφυλίου», να μην «ξεχάσει» να περάσει από το Βατοχώρι και τον Κόττα. Εκεί, σε χωράφι εφαπτόμενο με το νεκροταφείο, θα συναντήσει τον ομαδικό τάφο 250 περίπου μαχητών του ΔΣΕ που σκοτώθηκαν στις τελευταίες μάχες τον Αύγουστο του 1949.

Να μην «ξεχάσει» να πάει στην Καλλιθέα Πρεσπών, στο Μουσείο του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΔΣΕ που δημιούργησε το ΚΚΕ, τιμώντας ονομαστικά και ανά χωριό τους περίπου 1500 νεκρούς μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ. Να μην «ξεχάσει» να πάει στο Νοσοκομείο του ΔΣΕ στο Βροντερό.

Να μη «ξεχάσει» επίσης να πάει, στην Πύλη και στο μνημείο όπου έγινε το Α’ Συνέδριο των Δημοκρατικών Γυναικών.

Τέλος να μην «ξεχάσει» να περάσει από τη Φλώρινα, να αφήσει ένα μπουκέτο λουλούδια, στην ρίζα της εμβληματικής μνημειακής γλυπτικής σύνθεσης του Μέμου Μακρή, για όσους αψήφησαν το θάνατο και θάφτηκαν ζωντανοί – νεκροί, 700 μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ, εκεί στο χωράφι που δεν οργώθηκε ποτέ και σήμερα αναδείχθηκε από το ΚΚΕ ως σημείο τιμής και αναφοράς της τελευταίας μεγάλης μάχης του ΔΣΕ στις 14/2/1949 και σύμβολο των αλύγιστων της ταξικής πάλης, αυτών που αψήφησαν το θάνατο.

Για να Ξεχρεώσουν την Φτωχολογιά: Κάψανε την Τράπεζα κι 'Όλα τα Χαρτιά !!

Σαν Σήμερα το 1949

Μια βραδιά στην Νάουσα με αστροφεγγιά Μπήκανε αντάρτες βάλανε φωτιά Εεεεε βάλανε φωτιά Κάψανε την τράπεζα κι'όλα τα χαρτιά Για να ξεχρεώσουν την φτωχολογιά Εεεεε την φτωχολογιά Έβαλαν τα πάντζερ και τ'αυτοματά Κι'όλοι οι μπουραντάδες πέσαν πτώματα Εεεεε πέσαν πτώματα Τα οχυρά της Νάουσας δεν υπάρχουν πια Τα μετέτρεψαν οι αντάρτες σε ερείπεια Εεεεε σε ερείπια Δεν τα έχασε κανένας τα αλυσόδετά σκυλιά Που γυρίζαν και ληστεύαν όλα τα χωριά Εεεεε όλα τα χωριά Τα οχυρά της Νάουσας δεν υπάρχουν πια Μπήκανε οι άνταρτες βάλανε φωτιά Εεεεε βάλανε φωτιά Απ το cd της ΚΝΕ με τραγούδια του ΔΣΕ, στην πλειοψηφία τους ανέκδοτα.

“Τα οχυρά της Νάουσας δεν υπάρχουν πια”: Η μάχη της Νάουσας και η συντριβή των μοναρχοφασιστών από τον Δημοκρατικό Στρατό
Ριζοσπάστης 2 Δεκεμβρίου 2017

Tο «Δελτίο Ειδήσεων» του ΔΣΕ που ανήγγειλε την κατάληψη της Νάουσας

Η Μάχη της Νάουσας

Το χρονικό της μάχης

8/1/49-11/1/49: Η 10η Μεραρχία του ΔΣΕ με Διοικητή τον Υποστράτηγο Νίκο Θεοχαρόπουλο (Σκοτίδα) και Πολιτικό Επίτροπο τον Νίκο Μπελογιάννη αποτελούμενη από τις 18η, 14η και η 103η Ταξιαρχίες, συνολικής δύναμης 2.438 μαχητών και μαχητριών, κυκλώνουν τη Νάουσα «με μυστικότητα, αθόρυβα, με ταχύτητα, με όλα τα μέσα της πλαγιοφύλαξης, εμπροσθοφυλακής και οπισθοφυλακής».

Η 18η με Διοικητή τον Συνταγματάρχη Παντελή Βαϊνά τοποθετείται πίσω από το ύψωμα του Αϊ-Λια, δυτικά της Νάουσας, κοντά στα νεκροταφεία.

Το εργοστάσιο του Λαναρά που ήταν σταθμός διοίκησης της 33ης μοναρχοφασιστικής ταξιαρχίας του αστικού στρατού

Η 103η προσεγγίζει το ύψωμα του Θεολόγου, νότια της πόλης. Το ύψωμα Κουκούλι βόρεια της πόλης προσεγγίζεται από μία διμοιρία.

Μονάδες μαχητών του ΔΣΕ καλύπτουν τα περάσματα από Βέροια και από Σκύδρα προς Νάουσα με σκοπό να σταματήσουν τις ενισχύσεις του εχθρικού στρατού που θα φτάνουν τις επόμενες ημέρες και θα ανεβάσουν τη συνολική δύναμη του κυβερνητικού στρατού σε 4.310 άνδρες.

10-11/1/49:

Η πόλη της Εδεσσας βάλλεται παραπλανητικά από τμήματα του ΔΣΕ του Καϊμακτσαλάν, το ίδιο επαναλαμβάνεται και την επόμενη νύχτα (11-12/1/49) τις ώρες όπου ξεκινά η επίθεση στη Νάουσα. Εβαλλαν 3 πυροβόλα με 400 βολές.

11/1/49:

23.15: Εκδηλώνεται η επίθεση ενάντια στα υψώματα γύρω από τη Νάουσα. Ενα τάγμα της 18ης καταφέρνει να ανοίξει πέρασμα εξουδετερώνοντας παγιδευμένα συρματοπλέγματα κοντά στο ύψωμα του Αϊ-Λια. Ανοίγει ο δρόμος για τη Νάουσα.

23.30: Σε 15 λεπτά, μετά από μεγάλη έφοδο της 103ης, πέφτει το ύψωμα του Θεολόγου, βασικού στηρίγματος του κυβερνητικού στρατού, η πιο στρατηγική θέση του. Το Κουκούλι βόρεια της Νάουσας έχει καταληφθεί καθώς είναι αφύλακτο.

12/1/49:

00.30-01.00: Ο εχθρός προσπαθεί να αντιδράσει. Κάθε προσπάθεια για αποστολή στα φυλάκια ενισχύσεων, πυρομαχικών και τεθωρακισμένων τσακίζεται στους δρόμους της Νάουσας από τις δυνάμεις που έχουν διεισδύσει στην πόλη.

04.30: Πέφτει και το ύψωμα του Αϊ-Λια μετά από σκληρές μάχες και συνεχείς εφόδους.

Δυνάμεις του ΔΣΕ μάχονται μέσα στην πόλη κινούμενες ενάντια στα εχθρικά φυλάκια (Αϊ-Γιώργης, Αγία Φωτεινή κ.ά.) τα οποία πέφτουν το ένα μετά το άλλο.

Το ξημέρωμα βρίσκει κυβερνητικό στρατό, χωροφύλακες, ΜΑΔ και ΜΑΥδες ταμπουρωμένους στα κτίρια του Σιδηροδρομικού Σταθμού, του Υδραγωγείου, του Γυμναστηρίου, του Νοσοκομείου, του εργοστασίου Λαναρά, στην Ασφάλεια της Νάουσας και στις βίλες των πλουσίων και των προυχόντων της πόλης.

Αρχίζουν επιθέσεις από ενισχύσεις που καταφθάνουν από Βέροια και από Σκύδρα. Τοποθεσίες γύρω από τη Νάουσα (Δαλαμάρι, Μεσοβούνι, Γάστρα) γίνονται πεδία ηρωικών μαχών. Οι ενισχύσεις και οι δυνάμεις του κυβερνητικού στρατού δεν πετυχαίνουν το στόχο τους. Τα περάσματα παραμένουν κλειστά μέχρι τον υποχωρητικό ελιγμό του ΔΣΕ στις 14/1/49.

12.00: «Κατόπιν ισχυράς πιέσεως» το Νοσοκομείο, ισχυρό φρούριο του εχθρού με τρία πατώματα, καταλαμβάνεται από τον ΔΣΕ.

Το απόγευμα οι δυνάμεις του στρατού είναι κυκλωμένες πλέον μόνο μέσα στο εργοστάσιο Λαναρά, όπου και ο σταθμός Διοίκησης της 33ης Ταξιαρχίας του κυβερνητικού στρατού, που είχε την ευθύνη άμυνας της Νάουσας και στην Ασφάλεια.

12-13/1/49: Παραπλανητικές κρούσεις σε Αγρα και Μουχαρέμ Χάνι, με τη χρήση ενός πυροβόλου, από τμήματα του ΔΣΕ του Καϊμακτσαλάν που θα συνεχιστούν και τη νύχτα 13-14/1/49.

13/1/49

12.30: Εξουδετερώνονται οι μοναρχοφασίστες στην Ασφάλεια.

Ο υφυπουργός Στρατιωτικών Ροδόπουλος σπεύδει στη Νάουσα για να επιστρέψει, αυθημερόν, άπραγος στη Θεσσαλονίκη.

17.00: Οι εναπομείναντες ανώτεροι και ανώτατοι αξιωματικοί του κυβερνητικού στρατού, ανάμεσά τους και ο Κατσουρίδης, Δ/της της 33ης Ταξιαρχίας, διαφεύγουν και «εκείθεν έκαστος προσεπάθησαν να διασωθή κατ’ ιδίον τρόπον».

19.30: Το εργοστάσιο Λαναρά – σταθμός Διοίκησης της 33ης Ταξιαρχίας του κυβερνητικού στρατού – παραδίδεται στις φλόγες και η Νάουσα βρίσκεται ολοκληρωτικά πλέον στη δικαιοδοσία του ΔΣΕ.

14/1/49

18.00: Αρχισε με τάξη ο υποχωρητικός ελιγμός των δυνάμεων του ΔΣΕ μέχρι την 18/1/49 όπου τα τμήματα του ΔΣΕ επέστρεψαν στις βάσεις τους.

Η Νάουσα, πόλη του Νομού Ημαθίας, που βρίσκεται μεταξύ της Βέροιας και της Εδεσσας, αποτελεί πόλη με αξιοσημείωτη ανάπτυξη του βιομηχανικού προλεταριάτου από τις αρχές του 20ούαιώνα, αποτελώντας, σε σχέση με το μέγεθός της και την περιοχή στην οποία είναι χτισμένη (κατεξοχήν αγροτική), κέντρο ανάπτυξης εργατικών – λαϊκών αγώνων και παραδόσεων. 

Στο «Μικρό Μάντζεστερ», όπως αποκαλούνταν λόγω των πολλών βιομηχανιών, συνδεδεμένων κυρίως με την οικογένεια Λαναρά (εργοστάσιο εταιρείας Λαναρά – Γκούτα, το 1921, το Εριουργείο Λαναρά – Κύρτση και Σία το 1922, τα εριοκλωστήρια πεννιέ, των Αφών Χριστ. Λαναρά το 1928, η Εταιρεία Κανναβουργίας Κοκκίνου – Τουρπάλη – Πλατσιούκα το 1929), από τις αρχές του 1900 μέχρι και σήμερα, δεν υπάρχει δικαίωμα του λαού που να μη βρήκε στο πρόσωπο και τη δράση του ΚΚΕ τον πιο αποφασιστικό υπερασπιστή, τον ακούραστο οργανωτή της εργατικής – λαϊκής πάλης.

Οι γερές βάσεις που έχτισε το Κόμμα μας στα εργοστάσια και στις γειτονιές της Νάουσας απέδωσαν πάνω από 1.000 μαχητές στον ΕΛΑΣ στην περίοδο του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ ενάντια στην τριπλή κατοχή (Γερμανών, Ιταλών, Βουλγάρων).

Αυτή η παρακαταθήκη αποτέλεσε βασικό στήριγμα για τις επιτυχίες που είχε ο ΔΣΕ στη συνέχεια στην πόλη και στην ευρύτερη περιοχή της Νάουσας.

Η Μάχη της Νάουσας συμπίπτει με την εποχή της μεγαλύτερης ανάπτυξης του ΔΣΕ. 

Είναι η εποχή των μεγάλων «εκ παρατά­ξεως» αναμετρήσεων του ΔΣΕ με τον Κυβερνητι­κό Στρατό, που άρχιζαν το καλοκαίρι του 1948 στο Γράμμο και συνεχίζονταν με τον επιτυχημένο ελιγμό και την αντεπίθεση στο Βίτσι, η οποία συγκλόνισε τότε προστάτες και προστατευόμενους στην Αθήνα.

Είχαν προηγηθεί:
22-23/12/1948 η πετυχημένη διείσδυση και αποχώρηση στη Νάουσα της 18ης Ταξιαρχίας με διοικητή τον Παντελή Βαϊνά. 

Οι 22 νεκροί (20 μαχητές και 2 μαχήτριες) του ΔΣΕ στη μάχη μεταφέρθηκαν και εκτέθηκαν σε κοινή θέα στην κεντρική πλατεία Τρούμαν (σήμερα Καρατάσου) της πόλης και στη συνέχεια με το απορριμματοφόρο του δήμου μεταφέρθηκαν στο νεκροταφείο και θάφτηκαν σε ομαδικό τάφο, όπου και στήθηκε το μνημείο του οποίου τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 30/5/2010.

8/1/1949, ο Αμερικανός Στρατηγός Βαν Φλιτ επισκέφτηκε τη Νάουσα συνοδευόμενος και από τον Διοικητή του Γ’ Σώματος Στρατού, Αντιστράτηγο Θεόδωρο Γρηγορόπουλο, με βασικό σκοπό την τόνωση του ηθικού των κυβερνητικών δυνάμεων.

Οι αποτυχημένες προσπάθειες της 18ης και 103ηςΤαξιαρχίας του ΔΣΕ για κατάληψη στις 22-23/12/1948 της Εδεσσας και στις 28-29/12/1948 της Αριδαίας, που όμως δεν ήταν αρκετές για να κάμψουν τη μαχητικότητα και το ηθικό των αγωνιστών.


Η σημασία της μάχης για τον ΔΣΕ

«Εκ της ενεργηθείσης εξετάσεως διά το ατύχημα ΝΑΟΥΣΣΗΣ δεν πρέπει να παραμείνουν απαρατήρητοι παραλείψεις εις τας οποίας οφείλεται η μη πρόληψίς του ή και ο περιορισμός του…». 

Με αυτά τα λόγια ξεκινάει τις «Παρατηρήσεις επί γεγονότων ΝΑΟΥΣΣΑΣ» ο αρχιστράτηγος του κυβερνητικού στρατού, Παπάγος, μετά τη μεγάλη νίκη του ΔΣΕ στη Νάουσα και συνέχιζε: «Από τας παραλείψεις ταύτας, εκτός εκείνων, δια τα οποίας θα ασχοληθεί η Στρατιωτική Δικαιοσύνη και θα επιβάλη κυρώσεις…» και κατέληγε λέγοντας πως «εκ των ανωτέρω παραλείψεων καταφαίνεται ότι το ατύχημα ΝΑΟΥΣΣΗΣ δεν οφείλεται εις την έλλειψην δυνάμεων – διότι τοιαύται εξευρέθησαν έστω και καθ’ ον τρόπον εγένετο. Οφείλεται εις την μη πρόβλεψιν και την μη τήρησιν στοιχειωδών αρχών του πολέμου».

«Αυτές οι επιχειρήσεις υπαγορεύτηκαν απ’ την ανάγκη μιας αδιάκοπης φθοράς του εχθρού και συγκέντρωσης των απαραίτητων σε μας εφεδρειών» σημειώνει η απόφαση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ για τις επιχειρήσεις σε Εδεσσα – Αριδαία – Νάουσα στις 10/2/49, τονίζοντας επίσης πως «οι επιτυχίες στη Νάουσα και στον ελιγμό κερδήθηκαν ακριβώς γιατί αποφύγαμε τα λάθη που παρουσιάσαμε στις δύο πρώτες επιχειρήσεις».

Ο Νίκος Κυτόπουλος στο χρονικό «Η Μάχη της Νάουσας» αναφέρει χαρακτηριστικά τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε ο ΔΣΕ.

«Είχαν μαζευτεί στο Καϊμακτσαλάν, ύστερα απ’ τις μάχες της Εδεσσας και της Αρδέας και κάναν συνελεύσεις. Εδώ θα μιλούσαν όλοι πάνω στις αποτυχίες. Σ’ ένα τάγμα της 14ης Ταξιαρχίας έκατσαν οι μαχητές και οι μαχήτριες μαζί με τους διμοιρίτες και τους λοχαγούς τους γύρω σε μια μεγάλη φωτιά. Μαζί τους έκατσαν κι ο ταγματάρχης κι ο επίτροπος κι ο ταξίαρχος. Εδώ τώρα όλοι ήταν ίσοι. Θα λέγαν τη γνώμη τους λεύτερα. Θα βρίσκαν τα λάθη, τις αδυναμίες. Θα κρίναν τα καλά και τα σφάλματα που είδαν».

Μέσα από την προετοιμασία για τη Μάχη της Νάουσας αναδεικνύεται η ιδιαίτερη βαρύτητα της μελέτης των λαθών και της αξιολόγησης της πείρας που συσσωρεύεται από τις προηγούμενες μάχες.

Η χάραξη λεπτομερούς σχεδίου, η σωστή αξιοποίηση όλων των μέσων και τεχνικών που διέθετε ο ΔΣΕ, η συλλογή όσο περισσότερων πληροφοριών για τις κινήσεις του εχθρού.

Στη Νάουσα έπαιξε επίσης αποφασιστικό ρόλο, για τη νίκη του ΔΣΕ, η παραπλάνηση (σ.σ. του αντιπάλου), όπου για πρώτη φορά μπαίνει σαν βασικό στοιχείο στο σχέδιο επιχείρησης.

Η απόφαση του ΠΓ (10/2/49) αναφέρει σχετικά με τη νίκη στη Μάχη της Νάουσας:«Για πρώτη φορά ο ΔΣΕ κατέλαβε ολοκληρωτικά μια πόλη και την κράτησε όσο θεώρησε πως ήταν απαραίτητο (…) απόδειξε ότι τα μέσα μας είναι παραπάνω από αρκετά, αν τα χρησιμοποιούμε σωστά και τα συνδυάζουμε με τη δράση του πεζικού, αν ενεργούμε με ταχύτητα, δεξιοτεχνία, περίσκεψη και επαναστατική πονηριά (…) 

Το Π.Γ. θεωρεί ότι η πείρα από την παραπάνω εκστρατεία πρέπει ν’ αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο της πραχτικής αλλά και θεωρητικής εκπαίδευσης στις σχολές μας και στις ασκήσεις στα τμήματα».

Η σημασία της νίκης του ΔΣΕ στη Μάχη της Νάουσας αναδεικνύεται επίσης και μέσα από: Το χαιρετιστήριο τηλεγράφημα, στις 13/1/1949, του Β. Μπαρτζιώτα, Πολιτικού Επιτρόπου του ΓΑ του ΔΣΕ, προς Διοικητή Χ Μεραρχίας Υποστράτηγο Σκοτίδα και τους Διοικητές 18ης, 14ης και 103ης Ταξιαρχιών, όπου τονίζεται «…η μεγάλη σας επιτυχία με την κατάληψη για πρώτη φορά ολοκληρωτικά μιας μεγάλης πόλης σαν τη Νάουσα είναι η συνέχεια των μεγάλων σας Νικών στο Γράμμο και το Βίτσι…». 

Τα χαιρετιστήρια μηνύματα των Μεραρχιών Ι, ΙΧ, Χ, της 16ης Ταξιαρχίας, της Σχολής Αξιωματικών του ΓΑ, της Πανελλαδικής Δημοκρατικής Ενωσης Γυναικών (ΠΔΕΓ) προς τους ηρωικούς νικητές.

Πέρα από την στρατιωτική πείρα που αποκτήθηκε και απέδειξε την αντοχή και την ικανότητα των μαχητών του ΔΣΕ – γι’ αυτό πολυάριθμες είναι οι διακρίσεις και οι προαγωγές μαχητών και αξιωματικών – έφερε στην επιφάνεια τη σαθρότητα του αντιπάλου, που παρά την υπεροπλία του δέχτηκε μία σοβαρή ήττα. Ανησύχησε ντόπιους και ξένους πλουτοκράτες που είδαν το καθεστώς τους να συνεχίζει να κλονίζεται ακόμη και στις αρχές του 1949, χρονιά λήξης του εμφυλίου.

Αποτελέσματα της μάχης

Από τον αριθμό των νεκρών (500), τραυματιών (700) και αιχμαλώτων (300) όπως και από τα λάφυρα που κατέλαβε ο ΔΣΕ, φαίνεται ότι η Νάουσα δεν ήταν καθόλου ανοχύρωτη όπως ήθελαν να την παρουσιάσουν εκ των υστέρων οι αστικές φυλλάδες της εποχής.

Χαρακτηριστικά στην «Εκθεση για τη μάχη της Νάουσας και για τον ελιγμό 818/1/1949» αναφέρονται σαν λάφυρα:

«4 πεδινά πυροβόλα με 3.000 βλήματα, 7 αλυσοφόρα τανκς, 21 κάργιερς, 210 αυτοκίνητα φορτηγά και 5 τζιπ, 27 μοτοσυκλέτες, 1 ολμοβόλο με 250 βλήματα, 5 ομαδικοί όλμοι με 2.000 βλήματα, 9 καναδέζικοι όλμοι με 3.000 βλήματα, 15 πολυβόλα ΒΙΚΕΡΣ, 110 οπλοπολυβόλα μπρεν, 550 ατομικά όπλα, 70 ημιαυτόματα, περίπου 2.000.000 σφαίρες…» και ο κατάλογος συνεχίζεται.

Από τα παραπάνω, αλλά και από το «ΔΕΛΤΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ» αναφέρονται οδομαχίες και καταστροφή τανκς που εμποδίστηκαν να φτάσουν στον προορισμό τους και 3 που πέρασαν στα χέρια του ΔΣΕ (σ.σ. μία από τις ελάχιστες περιπτώσεις στη διάρκεια του Εμφυλίου που ο ΔΣΕ χρησιμοποίησε τεθωρακισμένα οχήματα ενάντια στους αντιπάλους του) ενώ αναφέρονται και ρίψεις 2 αεροπλάνων.

Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια των μαχών υπήρξαν συνεχείς αεροπορικοί βομβαρδισμοί, που επέφεραν σοβαρές υλικές καταστροφές και ανθρώπινες απώλειες στον άμαχο πληθυσμό της πόλης. 

Στο «ΔΕΛΤΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ» αναφέρεται πως ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Αθηνών ανακοίνωσε ότι η αεροπορία πραγματοποίησε 50 επιθέσεις στην πόλη της Νάουσας.

https://www.rizospastis.gr/story.do?id=5678865

 Από praxisreview.gr

Παρουσίαση Τίτλου - Κειμένου: Viva La Revolucion 

ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ ΟΤΙ ΣΤΙΣ 28 ΟΚΤΩΒΡΗ ΕΧΟΥΜΕ ΔΙΠΛΗ ΕΠΕΤΕΙΟ ?!!

Άραγε γνωρίζεις Τι γιορτάζουμε ;; 

-Η 28η του Οκτώβρη είναι η επέτειος που σύσσωμος ο ελληνικός λαός όρθωσε το ανάστημά του ενάντια στην ιμπεριαλιστική εισβολή του ιταλικού φασισμού στα 1940 και ενώ μαινόταν ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Το ΟΧΙ του λαού εκφράστηκε και μετά την εισβολή και κατοχή από τους Γερμανούς ιμπεριαλιστές, με την παλλαϊκή ένοπλη Αντίσταση.

Αμέσως μετά την έναρξη της Κατοχής, με πρωτοβουλία του ΚΚΕ, δημιουργήθηκαν το Εργατικό Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΕΑΜ) στις 16 Αυγούστου 1941 και το ΕΑΜ στις 27 Σεπτέμβρη 1941. Στο ΕΑΜ και στις οργανώσεις του (ΕΛΑΣ, ΕΠΟΝ, Εθνική Αλληλεγγύη, ΕΤΑ, ΟΠΛΑ, ΕΛΑΝ) συσπειρώθηκε η μεγάλη πλειοψηφία της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων.

Είχε προηγηθεί, κατά την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, το πρώτο ανοιχτό γράμμα του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Νίκου Ζαχαριάδη, γραμμένο μέσα από τα μπουντρούμια της Γενικής Ασφάλειας στις 31 Οκτώβρη, το οποίο δημοσιεύτηκε στις 2 Νοέμβρη 1940 και που καλούσε στην οργάνωση της αντίστασης ενάντια στην εισβολή.

Το ΚΚΕ μπροστάρης στις πιο αντίξοες για το ίδιο συνθήκες

Η έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου βρήκε το ΚΚΕ αποδεκατισμένο, την ηγεσία και τα στελέχη του στις φυλακές και τις εξορίες, τις Οργανώσεις του σμπαραλιασμένες, και όσες υπήρχαν ακόμη, υπό το καθεστώς του άγριου διωγμού. Η μεταξική δικτατορία είχε καταφέρει ισχυρότατο πλήγμα στο σώμα του Κόμματος, αφού στο πρόσωπό του έβλεπε τον κύριο και ανυποχώρητο εχθρό της.

1944: Ο λαός της Αθήνας πανηγυρίζει για την απελευθέρωση της πόλης από τους ναζί κατακτητές

Την περίοδο της δικτατορίας, πάνω από 80.000 άτομαβασανίστηκαν στα κρατητήρια των αστυνομικών τμημάτων, στις φυλακές και τις εξορίες. Τους 45.000φτάνουν οι κομμουνιστές, μέλη και οπαδοί του ΚΚΕ, που πιάστηκαν, και σε 2.000 περίπου οι μόνιμοι κρατούμενοι και εξόριστοι.

Την 28η Οκτώβρη 1940, περίπου 2.000 κομμουνιστές, πρωτοπόρα μέλη και στελέχη του ΚΚΕ βρίσκονταν κρατούμενοι σε 22 φυλακές, στρατόπεδα και τόπους εξορίας. Για παράδειγμα, στην Ακροναυπλία (μαζί με την Πύλο) ήταν 625, στον Αϊ - Στράτη 230, στην Ανάφη 220, στην Αίγινα 170, στην Τρίπολη και άλλες φυλακές 500, στη Φολέγανδρο 140, στην Κίμωλο 36, στην Κέρκυρα και στα νησιά Ιο, Σίφνο, Αμοργό κ.λπ. περίπου 50, στα σανατόρια (φυματικοί) γύρω στους 40 κ.ο.κ.

Βεβαίως, με την εισβολή των Ιταλών, την πρωτοβουλία για τον παλλαϊκό ξεσηκωμό την πήρε το ΚΚΕ, με πλέον χαρακτηριστικό το ιστορικό ανοιχτό γράμμα του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Ν. Ζαχαριάδη, που ήδη προαναφέραμε. Αμέσως μόλις εκδηλώθηκε η στρατιωτική επιδρομή της Ιταλίας, η ηγεσία του ΚΚΕ, τα μέλη και τα στελέχη του από τις φυλακές και τις εξορίες στάθηκαν αποφασιστικά στο πλευρό του λαού. Οσοι μπόρεσαν να δραπετεύσουν, άρχισαν να αναδιοργανώνουν το Κόμμα, συγκροτώντας Κεντρική Επιτροπή και ανασυγκροτώντας τις Κομματικές Οργανώσεις. Ταυτόχρονα άρχισαν να οργανώνουν την αντίσταση του λαού στον κατακτητή.

Ολοι οι φυλακισμένοι και εξόριστοι κομμουνιστές, από την πρώτη στιγμή ζήτησαν να σταλούν στο πολεμικό μέτωπο, στην πρώτη γραμμή. Οι Ακροναυπλιώτες, για παράδειγμα, έστειλαν στην κυβέρνηση Μεταξά γράμμα για να σταλούν στο μέτωπο αλλά αυτή τους ζήτησε δηλώσεις μετανοίας για να τους επιτρέψει να πάνε να πολεμήσουν. Αλλά οι Ακροναυπλιώτες κομμουνιστές έδωσαν περήφανη απάντηση με υπόμνημά τους στις 13/11/1940: «Οι ιδέες μας είναι πάντοτε και έχουν για κίνητρο, αφετηρία και σκοπό την εξύψωση και την ευημερία του ελληνικού λαού και του έθνους, ολόκληρο δε το παρελθόν μας είναι μια συνεπής και συνεχής προσπάθεια για την επίτευξη αυτών των σκοπών. Στον αγώνα αυτόν δώσαμε ό,τι πολύτιμο είχαμε, υποστήκαμε αγόγγυστα επί σειρά ετών όλα τα μαρτύρια και τις στερήσεις της εξορίας και της φυλακής και πολλοί από μας έχουν θυσιάσει και τη ζωή τους, χωρίς κανέναν υπολογισμό προσωπικών μας ωφελημάτων. Και σήμερα, ακριβώς διότι μένουμε πιστοί στις αρχές μας και διότι έχουμε για έμβλημά μας "Πάνω απ' όλα τα συμφέροντα του ελληνικού λαού" τασσόμεθα ανεπιφύλακτα στο πλευρό της κυβέρνησης, που διευθύνει την αντίσταση του ελληνικού λαού ενάντια στον επιδρομέα» («Ριζοσπάστης», 28/10/1945).

Η άρχουσα τάξη της Ελλάδας έθετε το δικό της ταξικό ζήτημα πάνω απ' όλα. Ετσι, η δικτατορία του Μεταξά αρνήθηκε να απελευθερώσει τους κρατούμενους στις φυλακές και τις εξορίες κομμουνιστές και άλλους αγωνιστές προκειμένου, όπως ζητούσαν, να σταλούν εθελοντικά στο πολεμικό μέτωπο. Και όσοι δεσμώτες κομμουνιστές δεν κατάφεραν να αποδράσουν παραδόθηκαν στους Γερμανούς κατακτητές, πολλοί από τους οποίους βεβαίως πέρασαν τη φρικιαστική εμπειρία των στρατοπέδων του Νταχάου, του Αουσβιτς, του Ματχάουζεν και αλλού, ανάμεσα στους οποίους και ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης.

Το ΕΑΜ έσωσε το λαό από την πείνα. Δημιούργησε φύτρα εξουσίας στις απελευθερωμένες περιοχές (Αυτοδιοίκηση, Λαϊκή Δικαιοσύνη). Τροφοδότησε τη λαϊκή πολιτιστική ανάταση. Στις 10 Μάρτη 1944 ορκίστηκε η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), το κεντρικό πολιτικό όργανο διοίκησης των απελευθερωμένων περιοχών. Στον ηρωικό λαϊκό αγώνα για την εθνική απελευθέρωση ηγήθηκε η εργατική τάξη, με επικεφαλής το κόμμα της, το ΚΚΕ. Ο αστικός πολιτικός κόσμος δεν είχε στο ελάχιστο λαϊκό έρεισμα στην Ελλάδα.

Οταν επέστρεψε στη χώρα η αστική κυβέρνηση του Καΐρου, που είχε χαρακτηριστεί κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, τον Οκτώβρη του 1944, επικρατούσαν συνθήκες επαναστατικής κατάστασης, δηλαδή ο ένοπλος λαός μαζικά οργανωμένος στις ΕΑΜικές οργανώσεις έκανε πρακτικά κουμάντο στη χώρα ενώ τα ερείσματα της αστικής τάξης ήταν πολύ περιορισμένα. Παρ' όλα αυτά το ΚΚΕ δεν μπόρεσε να προσανατολίσει το εργατικό - λαϊκό κίνημα στο στόχο της πάλης για την εξουσία, με αποτέλεσμα να δοθεί χρόνος στην αστική εξουσία να αναδιοργανωθεί και να περάσει στην επίθεση ενάντια στο λαό.

Η ίδρυση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας

Την 28η Οκτώβρη τιμάμε, εκτός από την αντίσταση στην ιταλική φασιστική εισβολή, και τον αγώνα της ΕΑΜικής αντίστασης της περιόδου της Κατοχής, και την απόφαση ίδρυσης του Γενικού Αρχηγείου Ανταρτών στις 28 Οκτώβρη 1946, που θεωρείται και μέρα ίδρυσης του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ).

Ο αγώνας του ΔΣΕ υπήρξε συνέχεια των αγώνων του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ την περίοδο της Κατοχής, της ηρωικής μάχης της Αθήνας του Δεκέμβρη του 1944, όταν ο αστικός κόσμος μαζί με τους Αγγλους ιμπεριαλιστές συμμάχους του χτύπησαν ένοπλα το λαό για να τον αφοπλίσουν και για να αλλάξουν υπέρ τους το συσχετισμό δύναμης. Ο Δεκέμβρης έληξε με ήττα του λαϊκού κινήματος και με την υπογραφή της απαράδεκτης Συμφωνίας της Βάρκιζας. 
Δεκατρείς μήνες μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας η κατάσταση είχε διαμορφωθεί ως εξής, σε βάρος του ΕΑΜικού κινήματος: 1.289 δολοφονίες, 6.671 τραυματισμοί, 31.632 βασανισμοί, 18.767 λεηλασίες και φυλακίσεις, 84.931 συλλήψεις, 509 απόπειρες φόνου, 265 βιασμοί γυναικών.

Το λαϊκό κίνημα μετά την απελευθέρωση βρέθηκε μπροστά στο δίλημμα: Υποταγή ή οργάνωση της πάλης και αντεπίθεση; Αν και με καθυστέρηση, επέλεξε το δεύτερο δρόμο, όπως κάθε λαός που αρνείται να δεχτεί την ταπείνωση και τον εξανδραποδισμό.

Οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης άρχισαν να παίρνουν μέτρα αυτοπροστασίας. Ετσι, συγκρότησαν ένοπλες ομάδες για να αντιμετωπίσουν τη δολοφονική - εγκληματική δράση των διαφόρων ένοπλων συμμοριών που συνεπικουρούσαν τις αστικές δυνάμεις κόντρα στο λαϊκό κίνημα. Οι ομάδες αυτές ήταν γνωστές με τα ονόματα ΟΚΔΑ (Ομάδες Καταδιωκόμενων Δημοκρατικών Αγωνιστών) ή ΟΔΕΚΑ (Ομάδες Δημοκρατικών Ενόπλων Καταδιωκόμενων Αγωνιστών).

Οι ΟΚΔΑ ή ΟΔΕΚΑ άρχισαν να καθοδηγούνται από το ΚΚΕ. Η 2η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (Φλεβάρης 1946) προσανατόλισε το Κόμμα και το κίνημα και στον ένοπλο αγώνα, σε συνδυασμό με ειρηνικές μορφές πάλης. Από το καλοκαίρι του 1946 εντάθηκαν οι προσπάθειες του ΚΚΕ για την ενοποίηση των αντάρτικων ομάδων, αφού δεν υπήρχε άλλη διέξοδος.

Στις 26 - 28 Οκτώβρη 1946 σε σύσκεψη που πραγματοποιείται στην Τσούκα Αντιχασίων, στην οποία παίρνουν μέρος οι καπετάνιοι Μάρκος, Κίσσαβος (Μπλάνας, ο καπετάνιος της θεσσαλικής I μεραρχίας του ΕΛΑΣ στο τέλος της Κατοχής), Κικίτσας (καπετάνιος Πιερίων από την αρχή του κατοχικού αντάρτικου) και Λασσάνης (Πολιτικός Επίτροπος της 10ης μεραρχίας του ΕΛΑΣ), αποφασίστηκε η ενοποίηση των αντάρτικων ομάδων κάτω από ενιαία στρατιωτική καθοδήγηση.

Τότε εκδόθηκε η ιστορική υπ' αριθ. 1 διαταγή για τη συγκρότηση του Γενικού Αρχηγείου των ανταρτών, η οποία έχει ως εξής:

«ΓΕΝΙΚΟ ΑΡΧΗΓΕΙΟ ΑΝΤΑΡΤΩΝ

ΕΠΙΤΕΛΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ 1

ΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. 1

Η στυγνή δίωξη των αγωνιστών και του δημοκρατικού λαού από τον αγγλόδουλο μοναρχοφασισμό και τα όργανά του, που ανάγκασαν χιλιάδες δημοκράτες να βγούνε στα βουνά για να υπερασπίσουν τη ζωή τους, οδήγησε στη σημερινή ανάπτυξη του αντάρτικου κινήματος.

Εχοντας υπόψη ότι είναι ώριμη πια η ανάγκη της δημιουργίας συντονιστικού οργάνου για το συντονισμό και την καθοδήγηση του όλου αντάρτικου αγώνα,

Α π ο φ α σ ί ζ ο υ μ ε

τη δημιουργία του Γενικού Αρχηγείου Ανταρτών, στο οποίο θα υπάγονται τα αρχηγεία Ανταρτών Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Ηπείρου, Ρούμελης.

Σταθμός Διοίκησης Γενικού Αρχηγείου

28 Οκτώβρη 1946».

Ο αντάρτικος στρατός με τη διαταγή αριθμός 19 της 27/12/1946 ονομάστηκε «Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας».

«Εγώ, παιδί του λαού της Ελλάδας και μαχητής του ΔΣΕ, ορκίζομαι να πολεμήσω με το όπλο στο χέρι, να χύσω το αίμα μου και να δώσω και την ίδια μου τη ζωή για να διώξω απ' τα χώματα της πατρίδας μου και τον τελευταίο ξένο καταχτητή. Για να εξαφανίσω κάθε ίχνος φασισμού. Για να εξασφαλίσω και να υπερασπίσω την εθνική ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της πατρίδας μου. Για να εξασφαλίσω και να υπερασπίσω τη δημοκρατία, την τιμή, την εργασία, την περιουσία και την πρόοδο του λαού μου.

Ορκίζομαι να 'μαι καλός, γενναίος και πειθαρχικός στρατιώτης, να εχτελώ όλες τις διαταγές των ανωτέρων μου, να τηρώ όλες τις διατάξεις του κανονισμού και να κρατώ τα μυστικά του ΔΣΕ.Ορκίζομαι να 'μαι υπόδειγμα καλής συμπεριφοράς προς το λαό, φορέας και εμψυχωτής στη λαϊκή ενότητα και συμφιλίωση και να αποφεύγω κάθε πράξη που θα με εκθέτει και θα με ατιμάζει, σαν άτομο και σαν μαχητή. Ιδανικό μου έχω τη λεύτερη και ισχυρή δημοκρατική Ελλάδα και την πρόοδο και ευημερία του λαού. Και στην υπηρεσία του ιδανικού μου θέτω το όπλο μου και τη ζωή μου.

Αν ποτέ φανώ επίορκος και από κακή πρόθεση παραβώ τον όρκο μου ας πέσει πάνω μου αμείλικτο το τιμωρό χέρι της πατρίδας και το μίσος και η καταφρόνια του λαού μου»..

Αυτό τον όρκο έδιναν οι μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Για τους σκοπούς και τα ιδανικά, στα οποία ορκίστηκαν, επί τρία ολόκληρα χρόνια πολεμούσαν απ' άκρη σ' άκρη της ελληνικής γης ματώνοντας καθημερινά. Αλλοι έχασαν τη ζωή τους. Αλλοι έμειναν ανάπηροι. Αλλοι βασανίστηκαν για δεκαετίες, γυρνώντας από φυλακή σε φυλακή κι από εξορία σε εξορία. Αλλοι, που γλίτωσαν από το θάνατο του πολέμου, ένιωσαν βαριά την ανάσα του να τους πνίγει στέκοντας ολόρθοι μπρος στις κάννες του εκτελεστικού αποσπάσματος. Αλλοι πάλι υποχρεώθηκαν να ζήσουν στην πολιτική προσφυγιά, χωρίς να έχουν το δικαίωμα να δουν τις οικογένειές τους, τα σπίτια τους, τις πατρογονικές τους εστίες. Αυτός ήταν ο Δημοκρατικός Στρατός, την ίδρυση του οποίου γιορτάζουμε σήμερα, 28 του Οκτώβρη. Αλλά τι ήταν εκείνο που επέβαλε την εμφάνισή του στο προσκήνιο της ιστορίας;

Ο αγώνας του ΔΣΕ ξεχωρίζει γιατί αποτέλεσε την κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στην Ελλάδα, αγώνας που απείλησε την εξουσία της αστικής τάξης στη χώρα μας. Παρ' όλη την ήττα του αποτελεί πολύτιμη παρακαταθήκη για το λαϊκό κίνημα στη χώρα μας.

Π. Σ.

-292 ΜΕΡΕΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΓΡΑΜΜΟ-ΒΙΤΣΙ-

Τον Αύγουστο του 1949 ταυτόχρονα με την υποχώρηση του ΔΣΕ από το Βίτσι - Γράμμο συγκροτήθηκε ένα επίλεκτο τμήμα από μαχητές και μαχήτριες που κατάγονταν από τη Θεσσαλία και Ρούμελη. Με διοικητή τον Χαρίλαο και πολιτικό επίτροπο τον Μπελογιάννη. Ξεκινήσανε για τη Νότια Ελλάδα. Αποστολή ήταν να φτάσει το τμήμα στη Ρούμελη μαζεύοντας ασύνδετους αντάρτες δημιουργώντας ευέλικτα παρτιζάνικα τμήματα για να κρατούν επαφή με το λαό και τις οργανώσεις του και θα τιμωρούν τους βασανιστές του, Όλοι οι υπόλοιποι σύμφωνα με το πνεύμα της διαταγής θα προωθούνταν σε μια από τις σοσιαλιστικές χώρες. Η πορεία ήταν πολύ δύσκολη, μέσα από συγκρούσεις.  Πολλά υψώματα στη νότια Ελλάδα είχαν καταληφθεί από ΛΟΚατζήδες. 

Διάβασε εδώ την συγκλονιστική συνέχεια 292 μέρες μετά το Γράμμο-Bίτσι του αείμνηστου σ. Γ. ΤΡΙΚΑΛΙΝΟΥ στο Πήλιο:

https://www.scribd.com/document/387068007/292-%CE%9C%CE%95%CE%A1%CE%95%CE%A3-%CE%9C%CE%95%CE%A4%CE%91-%CE%A4%CE%9F-%CE%93%CE%A1%CE%91%CE%9C%CE%9C%CE%9F-%CE%92%CE%99%CE%A4%CE%A3%CE%99

 https://www.scribd.com/document/387068007/292-%CE%9C%CE%95%CE%A1%CE%95%CE%A3-%CE%9C%CE%95%CE%A4%CE%91-%CE%A4%CE%9F-%CE%93%CE%A1%CE%91%CE%9C%CE%9C%CE%9F-%CE%92%CE%99%CE%A4%CE%A3%CE%99

Ολόκληρο το βιβλίο εδώ σε pdf:https://www.scribd.com/document/387068007/292-%CE%9C%CE%95%CE%A1%CE%95%CE%A3-%CE%9C%CE%95%CE%A4%CE%91-%CE%A4%CE%9F-%CE%93%CE%A1%CE%91%CE%9C%CE%9C%CE%9F-%CE%92%CE%99%CE%A4%CE%A3%CE%99