Ποίος Είπε:«Ο ΚΟΜ­ΜΟΥ­ΝΙ­ΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΧΘΡΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΗ­ΜΟ­ΚΡΑ­ΤΙΑΣ»

Kaι συνέχιζε:"Τούτο πρέ­πει να κα­τα­στή συ­νεί­δη­σις της Νέας Γε­νιάς. Ο εθνι­κός φρο­νη­μα­τι­σμός, καθώς και η ηθική και πο­λι­τι­κή αγωγή των μα­θη­τών είναι η πρώτη απο­στο­λή του Δι­δα­σκά­λου. Και εις αυτήν οφεί­λουν να επι­δο­θούν. Τα δικά μας ιδα­νι­κά είναι τα ιδα­νι­κά του Ελ­λη­νο­χρι­στια­νι­κού Πο­λι­τι­σμού. "

Γε­ώρ­γιος Πα­παν­δρέ­ου, ο αντι­κομ­μου­νι­στής «Γέρος της Δη­μο­κρα­τί­ας»

Η φε­τι­νή χρο­νιά είναι διπλά επε­τεια­κή για μια πο­λυ­δια­φη­μι­σμέ­νη προ­σω­πι­κό­τη­τα του ελ­λη­νι­κού αστι­κού πο­λι­τι­κού συ­στή­μα­τος του 20ου αιώνα: σή­με­ρα, 13 Φλε­βά­ρη, συ­μπλη­ρώ­νο­νται 130 χρό­νια από τη γέν­νη­ση του, ενώ το Νο­έμ­βρη κλεί­νουν 50 χρό­νια από το θά­να­το του. Ο λόγος ασφα­λώς για τον Γε­ώρ­γιο Πα­παν­δρέ­ου, τον πε­ρί­φη­μο «Γέρο της Δη­μο­κρα­τί­ας» τον οποίο κε­ντρώ­οι, σο­σιαλ­δη­μο­κρά­τες και λοι­ποί «σο­σια­λι­στές» ανα­μέ­νε­ται να τι­μή­σουν και φέτος σε σχε­τι­κές εκ­δη­λώ­σεις.

Ο Πα­παν­δρέ­ου υπήρ­ξε αναμ­φί­βο­λα πο­λι­τι­κός ευ­φυ­ής και ικα­νός, θέ­το­ντας τα χα­ρί­σμα­τα του στην υπη­ρε­σία της ελ­λη­νι­κής αστι­κής τάξης της οποί­ας διε­τέ­λε­σε άξιος πο­λι­τι­κός εκ­πρό­σω­πος για δε­κα­ε­τί­ες. 

Από το 1916, όταν και διο­ρί­στη­κε από τον Ελευ­θέ­ριο Βε­νι­ζέ­λο διευ­θυ­ντής του πο­λι­τι­κού του γρα­φεί­ου, έως την πα­ραί­τη­ση του από την πρω­θυ­πουρ­γία τον Ιούλη του 1965, ο Γεωρ. Πα­παν­δρέ­ου υπε­ρα­σπί­στη­κε με συ­νέ­πεια τα συμ­φέ­ρο­ντα της άρ­χου­σας τάξης.

Στα με­τα­πο­λι­τευ­τι­κά χρό­νια, μέχρι και σή­με­ρα, ο λε­γό­με­νος «κε­ντρώ­ος» και «κε­ντρο­α­ρι­στε­ρός» χώρος, ιδιαί­τε­ρα αυτός του ΠΑΣΟΚ, επι­χει­ρεί να πα­ρου­σιά­σει το Γεωργ. Πα­παν­δρέ­ου και τις κυ­βερ­νή­σεις της «Ένω­σης Κέ­ντρου» ως φω­τει­νή εξαί­ρε­ση σε μια ζο­φε­ρή πο­λι­τι­κή πε­ρί­ο­δο. 
Έτσι, σύμ­φω­να με αυτήν την κε­ντρο­α­ρι­στε­ρή εκ­δο­χή της ιστο­ρί­ας, ο Γεωργ. Πα­παν­δρέ­ου πα­ρου­σιά­ζε­ται, ούτε λίγο, ούτε πολύ, ως η «δη­μο­κρα­τι­κή», «προ­ο­δευ­τι­κή» και «φι­λο­λαϊ­κή» δύ­να­μη απέ­να­ντι στην αντι­δρα­στι­κό­τη­τα της «δε­ξιάς» και του πα­λα­τιού.

Η ιστο­ρι­κή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα ωστό­σο είναι πολύ δια­φο­ρε­τι­κή.

 Καθ’ όλη τη διάρ­κεια της πα­ρου­σί­ας του στην ελ­λη­νι­κή πο­λι­τι­κή σκηνή, ο Πα­παν­δρέ­ου όχι μόνο δεν αμ­φι­σβή­τη­σε, ούτε κατ’ ελά­χι­στο, την εξου­σία της πλου­το­κρα­τί­ας αλλά, επι­πλέ­ον, έκανε ότι περ­νού­σε απ’ το χέρι του για την στα­θε­ρο­ποί­η­ση και ενί­σχυ­ση του κα­πι­τα­λι­στι­κού συ­στή­μα­τος. 

Χρη­σι­μο­ποιώ­ντας το χά­ρι­σμα της ρη­το­ρι­κής του δει­νό­τη­τας υιο­θε­τού­σε πλη­θώ­ρα φι­λο­λαϊ­κών συν­θη­μα­των («πι­στεύ­ο­μεν και εις τη λα­ο­κρα­τία», αύ­ξη­ση με­ρο­κά­μα­του, ρύθ­μι­ση αγρο­τι­κών χρεών, κλπ.) προ­κει­μέ­νου να προ­σελ­κή­σει και να εγκλω­βί­σει- τα­λαι­πω­ρη­μέ­νες από τα δεινά της Κα­το­χής και της ανέ­χειας- πλα­τιές ερ­γα­τι­κές-λαϊ­κές μάζες. Με αυτόν τον τρόπο, επι­χει­ρού­νταν η εκτό­νω­ση της ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποί­η­σης των λαϊ­κών μαζών.

Όπως ορθά ση­μειώ­νει ο Μ.Μαϊ­λης, «με την πο­λι­τι­κή της η «Ενωση Κέ­ντρου» ένα πράγ­μα επι­βε­βαί­ω­σε: 

Οτι «πα­ρα­χώ­ρη­σε» το δευ­τε­ρεύ­ον, για να υπη­ρε­τή­σει το κύριο: Την άμεση και μα­κρο­πρό­θε­σμη στα­θε­ρο­ποί­η­ση του κα­πι­τα­λι­στι­κού συ­στή­μα­τος. Από­δει­ξε ότι ήταν πιο «ευαί­σθη­τη» στο να αφου­γκρά­ζε­ται και να απο­δέ­χε­ται ορι­σμέ­να αι­τή­μα­τα, που η λαϊκή πάλη είχε κα­τα­στή­σει υπε­ρώ­ρι­μα. Γιατί είναι αναμ­φι­σβή­τη­το ότι οι «πα­ρα­χω­ρή­σεις» που πραγ­μα­το­ποί­η­σε το «Κέ­ντρο», είχαν τη σφρα­γί­δα των λαϊ­κών αγώ­νων» (Από την 4η Αυ­γού­στου ως τις μέρες μας, Συγχρ. Εποχή, 2009, σελ.237-238.

Με απλά λόγια, πρό­κει­ται για μια πο­λι­τι­κή που με το ένα χέρι έδινε ορι­σμέ­νες «πα­ρα­χω­ρή­σεις» (πα­ρο­χές) στο λαό- απο­τέ­λε­σμα σκλη­ρών τα­ξι­κών αγώ­νων- και με το άλλο χέρι να στα­θε­ρο­ποιού­σε την εξου­σία του κε­φα­λαί­ου. 
Ασφα­λώς, η στα­θε­ρο­ποί­η­ση του αστι­κού πο­λι­τι­κού συ­στή­μα­τος που επε­δί­ω­κε ο Γεωρ. Πα­παν­δρέ­ου πή­γαι­νε χέ­ρι-χέ­ρι με την κα­τα­στο­λή του λαϊ­κού κι­νή­μα­τος. 
Παρά την προ­σπά­θεια της αστι­κής ιστο­ριο­γρα­φί­ας να εξω­ραϊ­σει την ει­κό­να του «Γέρου της Δη­μο­κρα­τί­ας», τα ιστο­ρι­κά γε­γο­νό­τα μας υπεν­θυ­μί­ζουν τον βαθύ αντι­κομ­μου­νι­σμό από τον οποίο διέ­πο­νταν τόσο οι από­ψεις, όσο και η πο­λι­τι­κή δράση του Γεωργ. Πα­παν­δρέ­ου.

Ο Γ.Πα­παν­δρέ­ου (κέ­ντρο), με τον Αρ­χιε­πί­σκο­πο Δα­μα­σκη­νό και τον στρα­τη­γό Ρό­ναλντ Σκό­μπι

Είναι γνω­στός ο πρω­τα­γω­νι­στι­κός του ρόλος κατά τον ηρω­ϊ­κό Δε­κέμ­βρη του 1944- την κο­ρυ­φαία αυτή στιγ­μή της τα­ξι­κής πάλης στην Ελ­λά­δα του πε­ρα­σμέ­νου αιώ­να- όταν το ντό­πιο αστι­κό πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα και οι βρε­τα­νοί ιμπε­ρια­λι­στές σύμ­μα­χοι του αι­μα­το­κύ­λη­σαν το λαό της Αθή­νας.
Χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό του κυ­νι­σμού και της υπο­κρι­σί­ας του Γεωργ. Πα­παν­δρέ­ου 

απο­τε­λεί το γε­γο­νός ότι ενώ κατά την άφιξη του στην απε­λευ­θε­ρω­μέ­νη από το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ πρω­τεύ­ου­σα ρη­τό­ρευε περί «λα­ο­κρα­τί­ας», ταυ­τό­χρο­να ζη­τού­σε σε σχε­τι­κή επι­στο­λή του από τον σφα­γέα Τσώρ­τσιλ να «απο­στεί­λει επι­βλη­τι­κές δυ­νά­μεις διότι τα πο­λι­τι­κά μέσα διά την αντι­με­τώ­πι­σιν της κρι­σί­μου κα­τα­στά­σε­ως δεν ήσαν πλέον επαρ­κή». 

Όταν έφτα­σαν δε οι «επι­βλη­τι­κές δυ­νά­μεις» των ιμπε­ρια­λι­στών, ο Πα­παν­δρέ­ου δεν είχε κα­νέ­ναν εν­δοια­σμό να δια­τά­ξει την ένο­πλη δο­λο­φο­νι­κή επί­θε­ση ενά­ντια στην ει­ρη­νι­κή δια­δή­λω­ση του λαού της Αθή­νας και του Πει­ραιά. 

Ένα χρόνο αρ­γό­τε­ρα, ο ίδιος άν­θρω­πος δή­λω­νε: «ήλ­πι­ζεν ο κομ­μου­νι­σμός – και αυτή υπήρ­ξε η αυ­τα­πά­τη του – ότι ήτο δυ­να­τόν ημείς να πα­ρι­στά­νω­μεν την κυ­βέρ­νη­ση και εκεί­νος να δια­θέ­τει την πραγ­μα­τι­κή δύ­να­μη…».

Μετά το τέλος της τρί­χρο­νης ηρω­ϊ­κής επο­ποί­ιας του Δη­μο­κρα­τι­κού Στρα­τού Ελ­λά­δας- όταν οι διωγ­μοί κατά των κομ­μου­νι­στών βρί­σκο­νταν στο από­γειο τους- ο Γεωργ. Πα­παν­δρέ­ου επι­χει­ρη­μα­το­λο­γού­σε υπέρ της μη νο­μι­μο­ποί­η­σης του ΚΚΕ. 
Να τι έλεγε το 1950:

«Αλλά (…) υπάρ­χει το αί­τη­μα της νο­μι­μο­ποι­ή­σε­ως του ΚΚΕ. Και ηκού­σθη­σαν φωναί απο­δε­χό­με­ναι την νο­μι­μο­ποί­η­σιν (…). Η δια­φω­νία μας είναι από­λυ­τος. (…) Είναι τόση η έκτα­σις της προ­δο­σί­ας, είναι τόση η έκτα­σις του εγκλή­μα­τος, είναι τόσαι αι κα­τα­στρο­φαί και αι θυ­σί­αι της Ελ­λά­δος, (…) ώστε ου­δέ­πο­τε το Έθνος και ο Λαός μας θα ανε­γνώ­ρι­ζον την επά­νο­δον των προ­δο­τών και των εγκλη­μα­τιών εις τους κόλ­πους του πο­λι­τι­κού βίου της Χώρας» (Μ.Μαϊλη, Το αστι­κό πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα στην Ελ­λά­δα από το 1950 έως το 1967, Σύγ­χρο­νη Εποχή, 2014, σελ.160).

«Πι­στεύ­ο­μεν και εις την λα­ο­κρα­τί­αν»….

Από τα- αντι­κομ­μου­νι­στι­κά- έργα και ημέ­ρες του Πα­παν­δρέ­ου δεν θα μπο­ρού­σε να απου­σιά­ζει η πε­ρί­φη­μη εγκύ­κλιος 1010, με ημε­ρο­μη­νία 11 Μαρ­τί­ου 1965, που στό­χευε στον εξο­βε­λι­σμό κάθε αντί­στα­σης του κι­νή­μα­τος Παι­δεί­ας, χρη­σι­μο­ποιώ­ντας την επί­κλη­ση του «κομ­μου­νι­στι­κού κιν­δύ­νου». 
Αιχμή της απρο­κά­λυ­πτης αυτής αντι­κομ­μου­νι­στι­κής επέμ­βα­σης που έφερε την υπο­γρα­φή του «Γέρου της Δη­μο­κρα­τί­ας» 
ήταν η διά­λυ­ση της Δη­μο­κρα­τι­κής Νε­ο­λαί­ας Λα­μπρά­κη. Χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό από­σπα­σμα της εγκυ­κλί­ου- που θα ζή­λευε ακόμη και ο δι­κτά­το­ρας Με­τα­ξάς- είναι το ακό­λου­θο:

«Ο ΚΟΜ­ΜΟΥ­ΝΙ­ΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΧΘΡΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΗ­ΜΟ­ΚΡΑ­ΤΙΑΣ. Τούτο πρέ­πει να κα­τα­στή συ­νεί­δη­σις της Νέας Γε­νιάς. Ο εθνι­κός φρο­νη­μα­τι­σμός, καθώς και η ηθική και πο­λι­τι­κή αγωγή των μα­θη­τών είναι η πρώτη απο­στο­λή του Δι­δα­σκά­λου. Και εις αυτήν οφεί­λουν να επι­δο­θούν. Τα δικά μας ιδα­νι­κά είναι τα ιδα­νι­κά του Ελ­λη­νο­χρι­στια­νι­κού Πο­λι­τι­σμού. ΕΛΕΥ­ΘΕ­ΡΙΑ (Εθνι­κή και Πο­λι­τι­κή) και ΔΙ­ΚΑΙΟ­ΣΥ­ΝΗ, ΑΓΑΠΗ και ΘΥΣΙΑ. Αυτά είναι τα ιδε­ώ­δη μας και μ’ αυτά πρέ­πει να εμπο­τι­σθή η Νέα Γενεά, ΕΛΛΑΣ και ΔΗ­ΜΟ­ΚΡΑ­ΤΙΑ. Αλη­θής Δη­μο­κρα­τία. Πάσα εκτρο­πή πρέ­πει να κο­λά­ζε­ται αυ­στη­ρό­τα­τα. Κι αν συμβή να υπάρ­ξουν δι­δά­σκα­λοι όχι ανή­κο­ντες, αλλά και απλώς συ­μπα­θού­ντες ή ανε­χό­με­νοι την κομ­μου­νι­στι­κήν προ­πα­γάν­δαν δεν έχουν θέσιν εις την Εκ­παί­δευ­σιν».

Αυτός ήταν ο Γε­ώρ­γιος Πα­παν­δρέ­ου, ο «Γέρος της Δη­μο­κρα­τί­ας» ή, ορ­θό­τε­ρα, της «αστι­κής δη­μο­κρα­τί­ας». Η ιστο­ρία- αμεί­λι­κτη με όλους ανε­ξαι­ρέ­τως- έχει κρί­νει την πο­λι­τι­κή του δια­δρο­μή, τα πε­πραγ­μέ­να του και την «προ­σφο­ρά» του στο λαό και τη χώρα.

ΑΠΟ ATEXNOS

Του Νίκου Μότ­τα //