Ο βομβαρδισμός του Ανώτατου Σοβιέτ: «Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί…»
Ήταν χαράματα της 4ης Οκτώβρη 1993 όταν το κέντρο της Μόσχας δονούνταν από τις ερπύστριες των πρώτων τεθωρακισμένων οχημάτων του ρωσικού στρατού που άρχιζαν να περικυκλώνουν το κτίριο του Ανώτατου Σοβιέτ. Το αντεπαναστατικό πραξικόπημα, με επικεφαλής τον Μπόρις Γιέλτσιν, ολοκληρώνονταν με μεγαλοπρεπή βαρβαρότητα, αντάξια εκείνης της βαρβαρότητας που έφερνε η παλινόρθωση του καπιταλισμού στη Ρωσία.
Τα γεγονότα εκείνα έχουν γραφτεί στις πιο μαύρες σελίδες της ιστορίας του περασμένου αιώνα. Πρωτού ανατείλει ο ήλιος δίδεται εντολή να ξεκινήσει το σφυροκόπημα του Ανώτατου Σοβιέτ, το κτίριο τυλίγεται στις φλόγες, οι γενναίοι ένοπλοι υπερασπιστές του, πίσω από οδοφράγματα με κόκκινες σημαίες, αντιστέκονται επί σχεδόν δέκα ώρες μέχρι τελικής πτώσης. Η μάχη ωστόσο ήταν άνιση.
Ο επίσημος αριθμός των νεκρών το διήμερο 3-4 Οκτώβρη ανέρχονταν σε 147, οι δε τραυματίες 600. Οι φήμες κάνουν λόγο για περισσότερους από 1.000 νεκρούς, θύματα μαζικών εκτελέσεων άοπλων υπερασπιστών του Ανώτατου Σοβιέτ. Προκειμένου να επιταχύνει την διαδικασία καπιταλιστικοποίησης της χώρας, την παράδοση σημαντικών τομέων της παραγωγής στους ανερχόμενους ολιγάρχες του πλούτου, η αντεπαναστατική ηγεσία του Γιέλτσιν επιθυμούσε να «τελειώνει» με ότι θύμιζε ακόμη την σοσιαλιστική περίοδο. Ένας τέτοιος θεσμός – σοσιαλιστικός – ήταν το Ανώτατο Σοβιέτ και γι’ αυτό έπρεπε να ισοπεδωθεί. Προς αυτήν την κατεύθυνση το καθεστώς δεν δίστασε να πνίξει τη Μόσχα στο αίμα, να κατεβάσει τα τανκ στους δρόμους, να ποδοπατήσει και να αφανίσει κάθε εστία αντίστασης που είχε απομείνει.
Τα γεγονότα της 4ης Οκτώβρη 1993 ήταν η ολοκλήρωση της μακράς αλυσίδας των γεγονότων που συντέλεσαν στην επικράτηση της αντεπανάστασης στην Σοβιετική Ένωση, οι ρίζες της οποίας πηγαίνουν βαθιά, πολλές δεκαετίες, πίσω στο χρόνο.
Πρωτού, όμως, φτάσουμε στον «Μαύρο Οκτώβρη» του 1993 η ηγετική κλίκα του Γιέλτσιν, που είχε αναλάβει να βγάλει εις πέρας τη βρώμικη δουλειά για λογαριασμό της ρωσικής αστικής τάξης και των ιμπεριαλιστών συμμάχων της, είχε φροντίσει να καταργήσει το Ανώτατο Σοβιέτ και το Συνέδριο των Λαϊκών Βουλευτών (21 Σεπτέμβρη 1993), να απαγορεύσει εφημερίδες (βλ. «Ναρόντναγια Πράβντα») και να παραβιάσει θεμελιώδη συνταγματικά δικαιώματα.
Δύο χρόνια πριν, λίγο πρωτού υπογραφτούν οι Συμφωνίες του Μπελοβέζσκ (8 Δεκέμβρη 1991) για την διάλυση της ΕΣΣΔ και η κόκκινη σημαία με το σφυροδρέπανο παύσει να ανεμίζει στην κορυφή του Κρεμλίνου, η αντεπαναστατική συμμορία που είχε αλώσει το ΚΚΣΕ, είχε αγνοήσει επιδεικτικά την λαϊκή βούληση του δημοψηφίσματος της 17ης Μάρτη. Εκείνου του δημοψηφίσματος στο οποίο ο σοβιετικός λαός, κλείνοντας τα αυτιά του στις «σειρήνες» του αντικομμουνισμού, είχε ταχθεί με ποσοστό 76% υπέρ της διατήρησης της ΕΣΣΔ.
«Δεν παίχτηκε η παρτίδα μας ακόμα…»
Σχεδόν τρεις δεκαετίες πέρασαν από το αιματοκύλλισμα της Μόσχας. Οι φωτογραφίες με το κτίριο του Ανώτατου Σοβιέτ τυλιγμένο στις φλόγες, τα τανκ της αντεπανάστασης και τα οδοφράγματα στους δρόμους, αποτελούν αδιάψευστα ντοκουμέντα της κτηνωδίας που συνόδεψε την παλινόρθωση του καπιταλισμού στη Ρωσία.
Οι πρωτεργάτες αυτής της κτηνωδίας, όπως ο Γιέλτσιν και οι συνεργάτες του, έχουν καταγραφεί στις μαύρες σελίδες της ιστορίας. Άλλοι πάλι, όπως ο εμπνευστής της «περεστρόικα» Μιχ. Γκορμπατσόφ, πέρασαν στην λήθη, ατιμασμένοι και ξεχασμένοι, «νεκροζώντανοι» προδότες των ελπίδων ενός ολόκληρου λαού.
Η Σοβιετική Ένωση και ο σοσιαλισμός, όμως, παραμένει στο νου και τις καρδιές των ανθρώπων. Τρεις δεκαετίες αργότερα, ο Ρώσικος λαός αντιλαμβάνεται τι είχε και τι έχασε, αναπολώντας την πατρίδα που του στέρησαν. Οι παλαιότερες γενιές ενδεχομένως και να μετανιώνουν που δεν κατάφεραν να αντισταθούν πιο ενεργητικά, οργανωμένα και μαζικά, πιο αποτελεσματικά, στα σχέδια διάλυσης της ΕΣΣΔ. Σε κάθε περίπτωση, την τελευταία δεκαετία, σε μια σειρά έρευνες αστικών επιστημονικών ινστιτούτων όπως το Levada Center, αποτυπώνεται ξεκάθαρα η ολοένα και αυξανόμενη θετική στάση του Ρώσικου λαού για την Σοβιετική Ένωση.
Η Σοβιετική Ένωση και ο σοσιαλισμός, όμως, παραμένει στο νου και τις καρδιές των ανθρώπων. Τρεις δεκαετίες αργότερα, ο Ρώσικος λαός αντιλαμβάνεται τι είχε και τι έχασε, αναπολώντας την πατρίδα που του στέρησαν. Οι παλαιότερες γενιές ενδεχομένως και να μετανιώνουν που δεν κατάφεραν να αντισταθούν πιο ενεργητικά, οργανωμένα και μαζικά, πιο αποτελεσματικά, στα σχέδια διάλυσης της ΕΣΣΔ. Σε κάθε περίπτωση, την τελευταία δεκαετία, σε μια σειρά έρευνες αστικών επιστημονικών ινστιτούτων όπως το Levada Center, αποτυπώνεται ξεκάθαρα η ολοένα και αυξανόμενη θετική στάση του Ρώσικου λαού για την Σοβιετική Ένωση.
 |
| Αστυνομικές δυνάμεις συγκρούονται με διαδηλωτές που αρνούνται να υποκύψουν στο αντεπαναστατικό πραξικόπημα. |
Σε σχετική δημοσκόπηση πριν ένα χρόνο, το 75% των Ρώσων απάντησαν πως θεωρούν την Σοβιετική περίοδο ως την καλύτερη στην ιστορία της χώρας. Το 2016, σε ανάλογη έρευνα, το 56% των ερωτηθέντων απάντησαν πως τους στεναχωρεί η διάλυση της ΕΣΣΔ, ενώ το 51% σημείωσε ότι αυτό μπορούσε να είχε αποφευχθεί. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι σε έρευνες του ινστιτούτου Levada Center, από το 1992 μέχρι σήμερα, το ποσοστό αυτών που έχουν μετανιώσει για την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης είναι σταθερά πάνω απο 50%, με το ποσοστό αυτό να αυξάνεται σταδιακά την τελευταία δεκαετία. Αυτό το στοιχείο αποκτά ιδιαίτερη σημασία αν αναλογιστεί κανείς ότι ένα σημαντικό τμήμα του Ρώσικου λαού, οι ηλικίες 18 έως 35, όχι μόνο δεν έχουν μνήμες από την ΕΣΣΔ αλλά, επιπρόσθετα, έχουν μεγαλώσει μέσα σε ένα γενικότερο κλίμα αντικομμουνιστικής προπαγάνδας και συκοφάντησης του σοσιαλισμού από τα αστικά επιτελεία.
Γι’ αυτό, λοιπόν, ας το βάλουν καλά στο μυαλό τους οι απολογητές της καπιταλιστικής παλινόρθωσης. Παρά την επικράτηση της αντεπανάστασης και το προσωρινό πισωγύρισμα της ιστορίας οι λαοί δεν είπαν ακόμη την τελευταία τους λέξη. Εδώ ταιριάζουν απόλυτα τα λόγια του ποιητή: «Δε βγαίνουνε τα όνειρα σε πλειστηριασμό, δεν παίχτηκε η παρτίδα μας ακόμα…».
ΑΠΟ ATEXNOS
Του Νίκου Μόττα //
