Τα «Ευτράπελα» «Πριν» - ΝΑΡ/ΑΝΤΑΡΣΥΑ.

Σε μεγάλο αδιέξοδο....
«Μεγαλειώδης νίκη του λαού, ανοιχτό το στοίχημα των αγώνων»… Ο παραπάνω τίτλος άρθρου, που αναφέρεται στην επικράτηση του σοσιαλδημοκράτη Γκ. Μπόριτς στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές της Χιλής, δεν προέρχεται από την «Αυγή». 

Είναι ο τίτλος που επέλεξε για το ολοσέλιδο αφιέρωμά του το «Πριν», η εφημερίδα του ΝΑΡ/ΑΝΤΑΡΣΥΑ.

Διαβάζοντας κανείς το άρθρο και τα όσα γράφει για τον Μπόριτς και την πολιτική του, είναι δύσκολο να καταλάβει πώς ακριβώς στοιχειοθετείται ο τίτλος του και για ποιον λόγο πρέπει να χαρεί… 

Μάλλον είναι και αυτό το «ευτράπελο» ένα από τα αποτελέσματα της λογικής που θέλει τις αστικές κυβερνήσεις να μην είναι εξ ορισμού εκφραστές και υπηρέτες των συμφερόντων της αστικής τάξης, αλλά «φτερά στον άνεμο», που με την πίεση των λαϊκών αγώνων μπορούν να ...αρθούν στο ύψος των περιστάσεων! Να φανταστεί κανείς ότι όλα αυτά γράφτηκαν στο «Πριν» τη στιγμή που είχε χαιρετίσει την εκλογή Μπόριτς στη Χιλή ακόμα και ο Γκουαϊδό, ο σεσημασμένος αχυράνθρωπος των ΗΠΑ στη Βενεζουέλα!

Έχουμε χάσει το μέτρημα από τις τόσες φορές που το ΝΑΡ και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ έχουν «βάλει το λιθαράκι τους» για να καλλιεργούνται τέτοιου είδους ψεύτικες ελπίδες σε τμήματα του λαού και της νεολαίας που έχουν ριζοσπαστικές αναζητήσεις. 

Έχουμε και λέμε:

«Ο λαός (…) αναδεικνύοντας τον ΣΥΡΙΖΑ σε πρώτο κόμμα εκδηλώνει την αγανάκτησή του απέναντι στη βαρβαρότητα της επίθεσης, το ξεπέρασμα του φόβου, την απόφασή του να φύγουν όσοι μας έφεραν μέχρι εδώ, να γυρίσει σελίδα» ήταν η εκτίμηση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ για το αποτέλεσμα των εκλογών στις 25 Γενάρη του 2015 που ανέδειξε στη διακυβέρνηση της χώρας τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ. Το τι «σελίδα» γυρίσαμε φάνηκε σε όλο του το μεγαλείο κατά την τετραετία που ακολούθησε…

Λίγο πριν το δημοψήφισμα-απάτη του Ιουλίου του 2015, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, κάνοντας μάλιστα αντιπαράθεση με τη θέση του ΚΚΕ, δήλωνε:

 «Εάν επικρατήσει το ΟΧΙ καμία κυβέρνηση δεν θα τολμήσει να επιβάλει μέτρα που θα έχουν ακυρωθεί από το λαό και περιέχονται τόσο στη συμφωνία που πρότειναν ΕΕ - ΕΚΤ -ΝΤ, όσο και στην πρόταση της κυβέρνησης».

Προγνωστικά για σίγουρο «ταμείο»…

Για να μην πάμε πιο πίσω και θυμηθούμε τι έλεγαν π.χ. για την «Αραβική Άνοιξη» και για τόσα άλλα…

Και σήμερα, όμως, αυτές οι δυνάμεις δεν περιορίζουν τις ελπίδες τους στη νέα κυβέρνηση της Χιλής. 

«Οι λαοί της Λατινικής Αμερικής δείχνουν να στρέφονται ξανά προς ό,τι αποπνέει σοσιαλισμό», έγραφε το «Πριν» για την εκλογική επικράτηση του Λουίς Άρτσε στη Βολιβία τον Οκτώβριο του 2020, ενώ για την κυβέρνηση του σοσιαλδημοκράτη Ομπραδόρ στο Μεξικό, μόλις τον περασμένο Ιούνιο έγραφε ότι «αμφισβήτησε το πολιτικό κατεστημένο της χώρας, μια "τέλεια δικτατορία", εφαρμόζοντας ένα μετριοπαθές φιλολαϊκό πρόγραμμα».

Ο «μετριοπαθής φιλολαϊκός» Ομπραδόρ και η κυβέρνησή του λίγους μήνες μετά κατέστειλε -χρησιμοποιώντας μέχρι και πραγματικά πυρά- τους απεργούς εργάτες του «φίλου» της μεγιστάνα Κάρλος Σλιμ, στην κατασκευή διυλιστηρίων στην περιοχή Nτος Μπόκας!!!

Οι δυνάμεις του ΝΑΡ/ΑΝΤΑΡΣΥΑ για τα «εντός συνόρων» κρατάνε και κάνα πρόσχημα (όλο και λιγότερο είναι η αλήθεια) μπας και διαχωριστούν από τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά για τα «εκτός συνόρων» δίνουν ρέστα χαρακτηρίζοντας «μεγαλειώδεις λαϊκές νίκες» τις κυβερνητικές εναλλαγές που έχουν τη σφραγίδα της σοσιαλδημοκρατίας... 

Τι φταίει όμως και κάθε τόσο την «πατάνε» με τις προσδοκίες και τις ψευδαισθήσεις που καλλιεργούν και οι «μεγαλειώδεις λαϊκές νίκες» αποδεικνύονται προδοσίες για τα λαϊκά συμφέροντα, τρύπια σωσίβια; 

Και γιατί, παρόλο που την πατάνε, συνεχίζουν να παίζουν στο παιχνίδι της σοσιαλδημοκρατικής εναλλαγής; 

Δικά τους και υπαρξιακά τα ερωτήματα. 

Σε κάθε περίπτωση πάντως επιβεβαιώνεται ότι η αναζήτηση διαρκώς «μεταβατικών» φιλολαϊκών κυβερνήσεων στο έδαφος του συστήματος, η αντίληψη ότι η ανατρεπτική πάλη περνάει μέσα από ανακατατάξεις στο αστικό πολιτικό σύστημα (πότε για να φύγει μια κυβέρνηση, ένας υπουργός κλπ.), η αντίληψη ότι ο αγώνας για την εργατική εξουσία είναι για τη «Δευτέρα Παρουσία» και ο σοσιαλισμός «απροσδιόριστο μέλλον» οδηγούν σε αδιέξοδο που όλο και μεγαλώνει...

ΥΓ: Στελέχη του ΝΑΡ φτάνουν να επιστρατεύουν ως και τα… κόκαλα των νεκρών της χούντας του Πινοτσέτ, που είναι σπαρμένα σε όλη τη Χιλή, για να στηρίξουν το ξέπλυμα του σοσιαλδημοκράτη Μπόριτς.

 Μπορούμε να κάνουμε μία αναλογία. 

Επειδή η Ελλάδα είναι σπαρμένη με νεκρούς αγωνιστές και κομμουνιστές (σε περιόδους στρατιωτικών και μη δικτατοριών και διαφορών ειδών αστικών κυβερνήσεων, συμπεριλαμβανομένων και «κεντρώων» κυβερνήσεων) πρέπει να στηριχθεί μία κυβερνητική εναλλαγή υπέρ της σοσιαλδημοκρατίας; 

Η ΛΑΪΚΗ ΔΥΣΑΡΕΣΚΕΙΑ ΣΤΗ ΕΕ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΤΩΝ ΒΑΣΤΑΖΩΝ ΤΗΣ

,,Σχολιάζοντας οι διάφοροι αρθρογράφοι τις αιτίες που οδήγησαν στις κινητοποιήσεις του προηγούμενου διαστήματος στη Γαλλία και το «τι φταίει στις σημερινές κοινωνίες των χωρών της Ευρώπης», καταλήγουν σε απαντήσεις που βγάζουν από το στόχαστρο του λαού και της νεολαίας τον πραγματικό εχθρό, δηλαδή το κεφάλαιο, τις κυβερνήσεις και τα κόμματά του σε κάθε χώρα, και την ΕΕ ως ένωση των καπιταλιστικών κρατών.,,

Η λαϊκή δυσαρέσκεια στην ΕΕ, οι αιτίες και ο αποπροσανατολισμός της...

Αστικές «συμβουλές» για την υπονόμευση του κινήματος

Copyright 2018 The Associated

Το προηγούμενο διάστημα, με αφορμή τις κινητοποιήσεις των «κίτρινων γιλέκων» στη Γαλλία, αναπτύχθηκε αρθρογραφία και ρεπορτάζ σε πολλές εφημερίδες και μέσα ενημέρωσης.

Στελέχη αστικών και οπορτουνιστικών κομμάτων, δημοσιογράφοι, καθηγητές πανεπιστημίου και πολιτικοί αναλυτές, ανησυχώντας για την αυξανόμενη λαϊκή δυσαρέσκεια εξαιτίας της αντιλαϊκής πολιτικής και για τις αντιδράσεις, τις κινητοποιήσεις και απεργίες που - παρά τις όποιες αδυναμίες - εμφανίζονται σε πολλές χώρες της Ευρώπης, τοποθετήθηκαν για την ερμηνεία των γεγονότων, επιζητώντας με βάση αυτήν να εξαχθούν συμπεράσματα που να οδηγήσουν σε ανώδυνα για το σύστημα μονοπάτια την όποια κινητοποίηση μαζών εμφανίζεται.

Φυσικά τα διάφορα ερωτήματα που τέθηκαν αποκτούσαν μια ιδιαίτερη «απόχρωση» ανάλογα με την οπτική γωνία κάθε αρθρογράφου, όμως κοινός τους τόπος ήταν ότι επιχείρησαν να βάλουν «σκιάχτρα» στη θέση του πραγματικού εχθρού, να κρύψουν το ρόλο του οργανωμένου ταξικού εργατικού κινήματος και τους όρους για να δυναμώνει η κοινωνική συμμαχία ενάντια στην εξουσία του κεφαλαίου, σε κάθε χώρα και στην ΕΕ συνολικά.

Κρύβοντας τον πραγματικό αντίπαλο

Σχολιάζοντας οι διάφοροι αρθρογράφοι τις αιτίες που οδήγησαν στις κινητοποιήσεις του προηγούμενου διαστήματος στη Γαλλία και το «τι φταίει στις σημερινές κοινωνίες των χωρών της Ευρώπης», καταλήγουν σε απαντήσεις που βγάζουν από το στόχαστρο του λαού και της νεολαίας τον πραγματικό εχθρό, δηλαδή το κεφάλαιο, τις κυβερνήσεις και τα κόμματά του σε κάθε χώρα, και την ΕΕ ως ένωση των καπιταλιστικών κρατών.

Υποστηρίζουν ότι υπαίτιος είναι «η κυβερνητική νεοφιλελεύθερη πολιτική που κυριάρχησε στην ΕΕ τα προηγούμενα χρόνια» και εκφράστηκε και με τις μεταρρυθμίσεις του Μακρόν στη Γαλλία. Μιλούν για «στροφή» της ΕΕ σε μια «νεοφιλελεύθερη, μη δημοκρατική και γραφειοκρατική αρχιτεκτονική», που φέρνει τη «λιτότητα», «παρεκκλίνοντας από τις ιδρυτικές της αρχές». Και συμπληρώνουν ότι σε ένα τέτοιο περιβάλλον τα αστικά κόμματα και οι αστοί πολιτικοί σε επίπεδο ΕΕ και κάθε κράτους - μέλους «δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν με επάρκεια στο ύψος των καιρών», καθώς και ότι αυτό φθείρει το κύρος των θεσμών της και των θεσμών των καπιταλιστικών κρατών.

Η πολιτική όμως που εφαρμόζεται σε όλες τις χώρες της ΕΕ έχει στον πυρήνα της την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων, των μονοπωλίων σε κάθε κράτος - μέλος της.

 Τα μέτρα που τσάκισαν και τσακίζουν εργατικά και λαϊκά δικαιώματα, μισθούς και συντάξεις στην Ελλάδα και σε μια σειρά από άλλες χώρες της ΕΕ δεν ήταν αποτέλεσμα απλά της «νεοφιλελεύθερης πολιτικής που επιβλήθηκε στην ΕΕ από τη Γερμανία». 

Ηταν ανάγκη για την αστική τάξη κάθε κράτους - μέλους της ΕΕ για να αντεπεξέλθει στον ανταγωνισμό με τα άλλα καπιταλιστικά κράτη σε παγκόσμιο επίπεδο. Φυσικά αυτό δεν έγινε χωρίς την όξυνση του ανταγωνισμού εντός της ΕΕ, όπου κάποια καπιταλιστικά κράτη βγήκαν λιγότερο και άλλα περισσότερο κερδισμένα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο μεγάλος χαμένος ήταν η εργατική τάξη και ο λαός σε κάθε κράτος - μέλος της ΕΕ. 

Αυτή είναι η αιτία που αυξάνεται η λαϊκή δυσαρέσκεια και η διαμαρτυρία σε αρκετά κράτη της ΕΕ.

Εξάλλου, η ΕΕ δεν «εκτροχιάστηκε» τις τελευταίες δεκαετίες από τις ράγες κάποιων υποθετικά «φιλολαϊκών» αρχών και αξιών με τις οποίες ιδρύθηκε. 

Πάντα ο χαρακτήρας της ήταν αντιλαϊκός, γιατί είναι μια ένωση των κρατών των εκμεταλλευτών του λαού, με σκοπό να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους ενάντια σε άλλα καπιταλιστικά κράτη, εντείνοντας το τσάκισμα των εργαζομένων και της νεολαίας.

Η ΕΕ στηρίζει τη δικτατορία του κεφαλαίου σε κάθε χώρα και γι' αυτό δεν εξανθρωπίζεται, δεν ήταν και δεν μπορεί να γίνει φιλική για τους εργαζόμενους και το λαό.

Συσκοτίζοντας το ρόλο του οργανωμένου ταξικού εργατικού κινήματος

Κοινός τόπος πολλών αρθρογράφων ήταν το γενικό τους «ανάθεμα» στο οργανωμένο ταξικό εργατικό κίνημα και η ταυτόχρονη υπερπροβολή υποθετικά νέων «κινημάτων καταναλωτών», «κινημάτων της υπαίθρου ενάντια στην πόλη», «οικολογικών κινημάτων» και «κινημάτων της νεολαίας ενάντια στις παλαιότερες γενιές». 

Στη θέση δηλαδή της πιο καθοριστικής δύναμης, που μπορεί με αποφασιστικότητα και σε όλα τα μέτωπα να συγκρουστεί με την αστική τάξη και την εξουσία της, προτάσσουν ένα θολό άθροισμα δυνάμεων και «κινημάτων» που είναι ακίνδυνα για τον ταξικό αντίπαλο. 

Ενώ δεν έλειψαν και οι προτάσεις για «αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες», για οργάνωση του κινήματος μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ως η «σύγχρονη απάντηση» στη «γραφειοκρατία των παραδοσιακών» συνδικάτων.

Καθόλου τυχαία, φυσικά, οι αρθρογράφοι που «κόπιασαν» για να κρύψουν τον πραγματικό αντίπαλο έχυσαν πολύ μελάνι για πείσουν ότι πλέον είναι «παρωχημένο» να μιλάμε για την εργατική τάξη, ότι είναι «παρωχημένη» η οργάνωση στους χώρους δουλειάς, ότι είναι «παρωχημένη» η γραμμή πάλης που στοχεύει τον πραγματικό αντίπαλο, δηλαδή το κεφάλαιο, τις κυβερνήσεις και τα κόμματά του, τις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες, όπως το ΝΑΤΟ και η ΕΕ.

Σκόπιμα θέλουν να μείνει έξω από την ατζέντα της συζήτησης ότι το πιο βασικό στοιχείο για να δυναμώσει σήμερα η πάλη του λαού και της νεολαίας είναι η ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, του βασικού εχθρού της εξουσίας των εκμεταλλευτών. 

Δεν θέλουν να στραφεί η προσοχή των εργαζομένων στο ότι σήμερα είναι ανάγκη να ανεβαίνει ο βαθμός οργάνωσής τους στα σωματεία και στα συνδικάτα, η συμμετοχή τους στις διαδικασίες των συνδικαλιστικών οργανώσεων.

 Οτι είναι ανάγκη να κερδίζει έδαφος η αντικαπιταλιστική γραμμή πάλης σε ολοένα και περισσότερους εργαζόμενους, η πάλη για τις σύγχρονες ανάγκες ενάντια στις επιδιώξεις της αστικής τάξης. 

Να δυναμώνει η κόντρα με τις ρεφορμιστικές δυνάμεις στο εργατικό κίνημα, με τις δυνάμεις του εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού, που είναι υπεύθυνες για τον εκφυλισμό πολλών σωματείων σήμερα.

 Να βελτιώνεται ο συσχετισμός υπέρ των ταξικών δυνάμεων. Ενα τέτοιο οργανωμένο εργατικό κίνημα μπορεί να έχει αντοχή στις πιέσεις και τα διλήμματα της αστικής τάξης, θα μπορεί να αποτελεί τον πυρήνα ισχυροποίησης του αγώνα συνολικά του λαού και της νεολαίας.

Αποπροσανατολίζοντας από τους όρους για το δυνάμωμα της Κοινωνικής Συμμαχίας ενάντια στον ταξικό εχθρό

Οι προσπάθειές τους για τον αφοπλισμό του εργατικού - λαϊκού κινήματος βρίσκουν την ολοκλήρωσή τους με την αποθέωση της πολιτικής συμμαχίας κάθε είδους συστημικών δυνάμεων, ως όρο για ένα «αποτελεσματικό κίνημα», σε αντιπαράθεση με τη συμμαχία των κοινωνικών δυνάμεων που αντικειμενικά έχουν συμφέρον από την πάλη ενάντια στην αστική εξουσία. 

Διακηρύσσουν ότι η «επιτυχία» ενός κινήματος βρίσκεται στο να είναι «πολυσυλλεκτικό κίνημα» πολλών και φαινομενικά ετερόκλητων πολιτικών δυνάμεων. 

Λένε ότι δυναμική έχει ένα κίνημα που παρουσιάζει «ιδεολογική πολυμορφία» και χωράει τους πάντες, εννοώντας με αυτό τις διάφορες δυνάμεις που έδρασαν στο «κίνημα των κίτρινων γιλέκων», που - όπως και οι ίδιοι παραδέχονται - εκτείνονται από αναρχικές ομάδες και το κόμμα του Μελανσόν μέχρι και το ακροδεξιό κόμμα της Λεπέν.

Το κίνημα όμως που μπορεί να είναι πραγματικά αποτελεσματικό είναι αυτό που συγκροτείται από κοινωνικές δυνάμεις που έχουν κοινό συμφέρον ενάντια στα μονοπώλια και την εξουσία τους. 

Είναι η Κοινωνική Συμμαχία σε αντιμονοπωλιακή - αντικαπιταλιστική κατεύθυνση της εργατικής τάξης, των αγροτών, των αυτοαπασχολούμενων, με τη συμμετοχή και των νέων και των γυναικών αυτών των κοινωνικών δυνάμεων. Ενα οργανωμένο κίνημα στους χώρους δουλειάς, στους χώρους μάθησης, στις γειτονιές, στους αγρότες και τους αυτοαπασχολούμενους στις πόλεις, το οποίο δεν θα στοχεύει μονάχα τους πολιτικούς εκφραστές της αστικής εξουσίας, τις κυβερνήσεις της, ή θα ματαιοπονεί αναζητώντας μια βελτίωση της ΕΕ, αλλά θα υιοθετεί ριζοσπαστικούς στόχους πάλης που θα βοηθούν να οξυνθούν η αντιπαράθεση και η σύγκρουση με την εξουσία των μονοπωλίων σε κάθε χώρα και την ΕΕ ως ιμπεριαλιστική ένωση.

Νέες δυνατότητες

Καταλήγοντας, τα γεγονότα με τα «κίτρινα γιλέκα», οι απεργιακές κινητοποιήσεις που εκδηλώνονται σε μια σειρά από κράτη - μέλη της ΕΕ, αρκετές δυνάμεις στο εργατικό κίνημα που σε πολλές χώρες μάχονται κόντρα στον πραγματικό αντίπαλο, δείχνουν ότι κάτω από την έντονη λαϊκή δυσαρέσκεια εμφανίζονται δυνατότητες να φουντώσει η αμφισβήτηση της αστικής πολιτικής, η αμφισβήτηση της λογικής ότι η παραμονή στην ΕΕ και την Ευρωζώνη είναι μονόδρομος, να δυναμώσει η αντίσταση στην επίθεση του κεφαλαίου.

Το εργατικό - λαϊκό κίνημα μπορεί και πρέπει, τόσο στην Ελλάδα όσο και σ' όλη την Ευρώπη, να οργανώσει την αντεπίθεσή του. Να αξιοποιήσει τις φυγόκεντρες τάσεις στην ΕΕ. Να συνδέσει την πάλη για αποδέσμευση από την ΕΕ με την πάλη για ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου σε κάθε χώρα. Η κοινωνία μπορεί να ζήσει χωρίς τους καπιταλιστές, να βάλει σε κίνηση την παραγωγή, τις υπηρεσίες με άλλες κοινωνικές σχέσεις.

Οι λαοί όλων των κρατών - μελών της ΕΕ μπορούν και πρέπει να βαδίσουν το δρόμο της ανατροπής σε κάθε χώρα, για να ανοίξει ο δρόμος για την Ευρώπη του σοσιαλισμού.

Του
Λουκά ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ*
* Ο Λουκάς Αναστασόπουλοςείναι μέλος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ

    Στο Ριζοσπάστη 

ΓΙΑ ΤΑ «ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΤΙΚΑ - ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΑ» ΜΕΤΩΠΑ ΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ ΜΑΣ:

«Αντιφασιστικό - προοδευτικό μέτωπο»: Ο λαός κάτω από ξένη σημαία

...ή παγίδα για την ανασύνταξη του σάπιου αστικού πολιτικού συστήματος

Ο Αλ. Τσίπρας στο συνέδριο του SPD, με την πρόεδρό του Αντρέα Νάλες και τον Πορτογάλο Πρόεδρο Αντ. Κόστα

Σε μια σειρά από χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης (και στην Ελλάδα) πυκνώνουν οι φωνές αστικών πολιτικών δυνάμεων, οι οποίες καλούν στη συγκρότηση ενός αντιφασιστικού (ή αντι-ακροδεξιού - αντιρατσιστικού - αντινεοφιλελεύθερου/προοδευτικού) μετώπου, για να αντιμετωπιστούν, όπως λένε, οι ακραίοι πολιτικοί σχηματισμοί τύπου Λεπέν, Ορμπαν κ.ά.

Προβάλλουν, λοιπόν, τον διαχωρισμό «δημοκρατικές - φασιστικές δυνάμεις», έναν διαχωρισμό που αφορά υπαρκτές αστικές πολιτικές αντιθέσεις, αλλά που επιδιώκουν να συγκαλύψει την κύρια αντίθεση: Κεφάλαιο - εργασία.

 Αλλιώς, την αντίθεση ανάμεσα στις δυο βασικές τάξεις της κοινωνίας, ανάμεσα σε αυτούς που παράγουν τον κοινωνικό πλούτο και στα παράσιτα που ιδιοποιούνται το μεγαλύτερο μέρος του. Ταυτόχρονα, επιδιώκεται να συγκαλυφθεί ότι η φασιστική και η δημοκρατική εκδοχή είναι μορφές άσκησης της καπιταλιστικής εξουσίας.

Ισχυρίζονται ότι οι λεγόμενοι «ευρωσκεπτικιστές» απειλούν την ίδια την ύπαρξη της ΕΕ, ενώ με αφορμή το Προσφυγικό, υπονομεύουν τις αξίες πάνω στις οποίες συγκροτήθηκε, δηλαδή τη δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη κ.λπ.

Φυσικά, φρονίμως ποιούντες, δεν θίγουν καν τις αιτίες διόγκωσης της πολιτικής επιρροής των «ευρωσκεπτικιστών» και φασιστικών δυνάμεων. 

Δεν μιλούν για τη συμφωνία «ευρωπαϊστών» και «ευρωσκεπτικιστών» στη μείωση της αξίας της εργατικής δύναμης και στη συντριβή των εργατικών - λαϊκών δικαιωμάτων στο όνομα της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας της καπιταλιστικής οικονομίας.

Δεν μιλούν για τον καπιταλιστικό ανταγωνισμό, για το μοίρασμα των αγορών και των πηγών πρώτων υλών, που οδηγεί σε ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και στο προσφυγικό κύμα που προξένησαν και φούσκωσαν τα πανιά του «ευρωσκεπτικισμού».

Με βάση αυτά ισχυρίζονται ότι, για να αντιμετωπιστεί το ακροδεξιό ρεύμα, χρειάζεται να συμπράξουν όλες οι σοσιαλδημοκρατικές και «αριστερές» και άλλες «προοδευτικές» δυνάμεις...

Ομως η πραγματικότητα είναι διαφορετική. 

Γιατί οι λεγόμενες ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις εκφράζουν τμήματα μονοπωλιακών ομίλων που βρίσκονται σε σκληρό ανταγωνισμό με άλλους επιχειρηματικούς ομίλους, τόσο στο εσωτερικό των κρατών όσο και σε διακρατικό επίπεδο (ΗΠΑ - Γερμανία, Μ. Βρετανία - Γερμανία κ.λπ.).

Οι αντιθέσεις εκφράζονται στο σύνολο του αστικού πολιτικού συστήματος. 

Για παράδειγμα, κατά του Brexit τάσσονται και μια σειρά από βουλευτές του Συντηρητικού Κόμματος Μ. Βρετανίας, στο οποίο πλειοψηφεί το Brexit. Επίσης, η συντριπτική πλειοψηφία των Φιλελεύθερων Δημοκρατών, των Σκοτσέζων Εθνικιστών κ.ά.

Αντίθετα, υπέρ του Brexit τάσσονται και βουλευτές του Εργατικού Κόμματος Μ. Βρετανίας, στο οποίο πλειοψηφεί η αντίθεση στο Brexit. 

Επομένως, οι ονομαζόμενοι «λαϊκιστές» δεν βρίσκονται μόνο στο αστικό τμήμα που κατατάσσεται ως ακροδεξιό, αλλά και σε πολιτικές δυνάμεις, όπως το Εργατικό Κόμμα Μ. Βρετανίας, που κατατάσσεται στα σοσιαλδημοκρατικά.

Να αξιοποιηθεί η πείρα...

Σήμερα υπάρχει πολλή εμπειρία για να βγουν συμπεράσματα, προκειμένου η εργατική τάξη και τα φτωχά τμήματα των αυτοαπασχολουμένων να μην τρέχουν πίσω από τη μια ή την άλλη μερίδα του κεφαλαίου. 

Μια σειρά από καλέσματα στο παρελθόν για να αντιμετωπιστεί ο φασισμός, μαζί με την αρνητική για τους λαούς κατάληξη, έχουν και τη φαιδρή τους διάσταση, όπως δείχνει το παράδειγμα που ακολουθεί.

Στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας, το 2002, ο «δεξιός» Σιράκ πήρε το 19,7% των ψήφων. Ο Λεπέν συγκέντρωσε το 16,8% και μαζί με τον Σιράκ πέρασαν στον β' γύρο. Ο σοσιαλιστής Ζοσπέν, με 16,2% και έχοντας χάσει 7% από τις βουλευτικές εκλογές του 1997, έμεινε εκτός. Το ίδιο και το Γαλλικό ΚΚ, που ο υποψήφιός του Ρομπέρ Υ πήρε 3,3%, από 10% που είχε πάρει το ΓΚΚ.

Ετσι έχοντας τα πράγματα, το ΓΚΚ κάλεσε στον β' γύρο σε υπερψήφιση του «δεξιού» Σιράκ, για να μη βγει ο Λεπέν. Ενώ το 1997 είχε συνεργαστεί με τον Ζοσπέν, για να μη βγει ο «δεξιός» Σιράκ και για να σχηματιστεί «προοδευτική κυβέρνηση κομμουνιστών - σοσιαλιστών». 

Η κυβέρνηση, που πράγματι σχηματίστηκε (μάλιστα ο ΣΥΝ την ύμνησε), υλοποίησε όλα τα μέτρα που απαιτούσε το γαλλικό κεφάλαιο. Ετσι το Κομμουνιστικό και το Σοσιαλιστικό Κόμμα, αφού με την αντιλαϊκή πολιτική τους φούσκωσαν τα πανιά του Λεπέν, σε συνέχεια κάλεσαν τους ψηφοφόρους τους να φράξουν τον δρόμο στον Λεπέν...

Μαζί με την τελευταία, υπάρχει και μία ακόμα πρόκληση: Για να είναι κάποιος υποψήφιος Πρόεδρος στη Γαλλία, απαιτείται η συγκέντρωση 500 υπογραφών εκλεγμένων (δημάρχων, δημοτικών συμβούλων κ.λπ.). 

Ανάμεσα στις 500 υπογραφές του Λεπέν υπήρχαν και υπογραφές Σοσιαλιστών. Επιβεβαιώθηκε λοιπόν, για μια ακόμα φορά, η καταγγελία του Λαζουανί, υποψήφιου του ΓΚΚ στις προεδρικές του 1990, ότι το κόμμα του Λεπέν το ενίσχυσε ποικιλοτρόπως ο σοσιαλιστής Φρανσουά Μιτεράν. 

Κι αυτό γιατί ο Μιτεράν γνώριζε ότι ο Λεπέν «τραβούσε» ψήφους από τον «δεξιό» Σιράκ... Παρ' όλα αυτά (και άλλα), το ΓΚΚ συνεργαζόταν με τον Μιτεράν για να φτάσει η εργατική τάξη στο σοσιαλισμό!

Ξέπλυμα στις σοσιαλδημοκρατικές αμαρτίες

Την ανάγκη, όπως ισχυρίστηκε, να συγκροτηθεί και στην Ελλάδα ένα αντιφασιστικό μέτωπο, υποστήριξε και ο Αλ. Τσίπρας στο συνέδριο του SPD (της αμαρτωλής γερμανικής σοσιαλδημοκρατίας). 

Ο Τσίπρας, τονίζοντας μάλιστα αναιδώς ότι η σοσιαλδημοκρατία οφείλει να επιστρέψει στις ρίζες της, «ξέχασε», προφανώς, ότι οι ρίζες της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας είναι βαθιά ποτισμένες με το αίμα χιλιάδων Γερμανών, Ούγγρων και Φινλανδών εργατών, που οι σοσιαλδημοκρατικές ηγεσίες σφάγιασαν στις προλεταριακές επαναστάσεις του 1918 - 1923.

Αλλά και όταν ο Χίτλερ ανέλαβε τη διακυβέρνηση, το SPD απέρριψε την πρόταση του ΚΚ Γερμανίας για κήρυξη πολιτικής απεργίας. Ισχυρίστηκε ότι «το μπαρούτι της απεργίας» έπρεπε να διαφυλαχτεί και ότι ο Χίτλερ εκλέχτηκε από τον λαό.

«Ξέχασε» ακόμα ο Αλ. Τσίπρας ότι μια σειρά από αυτές τις ηγεσίες (Σουηδίας, Δανίας κ.ά.) συνεργάστηκαν ως κυβερνήσεις με τον Χίτλερ στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Και βέβαια, «ξέχασε» το ρόλο της γερμανικής, ιταλικής, γαλλικής κ.λπ. σοσιαλδημοκρατίας στο διαμελισμό της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας και στη σφαγή χιλιάδων από τα ΝΑΤΟικά αεροπλάνα («παράπλευρες απώλειες»).

Από την άλλη, τόσο ο πρωθυπουργός όσο και η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ αποκρύπτουν ότι το λεγόμενο κοινωνικό κράτος πρώτος στη Γερμανία το διαμόρφωσε ο μιλιταριστής Μπίσμαρκ, από το 1880, ενώ ο χριστιανοδημοκράτης Αντενάουερ ακολούθησε ανάλογη πολιτική μετά από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. 

Ο Μπίσμαρκ, δίνοντας παροχές στην εργατική τάξη (αυξήσεις μισθών, επιδόματα κ.ά.), επιδίωκε να ενσωματώσει το SPD, που αποτελούσε τη ναυαρχίδα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας.

Σε παρόμοιες κινήσεις προχώρησαν οι αστικές τάξεις όλων των ισχυρών καπιταλιστικά ευρωπαϊκών κρατών, οι οποίες, μέσα από τα ιμπεριαλιστικά υπερκέρδη, τροφοδότησαν μια εργατική αριστοκρατία που πρωτοστάτησε στη μετάλλαξη των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων και στην ενσωμάτωσή τους στις επιδιώξεις της αστικής τάξης. 

Το αντίτιμο των «παροχών» που πλήρωσε η εργατική τάξη ήταν τα 20.000.000 νεκροί της και πολλοί άλλοι τραυματίες στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Βέβαια, τις τότε δυνατότητες του κεφαλαίου να προχωρεί σε παροχές ενσωμάτωσης τις έχει κατά πολύ εξανεμίσει σήμερα ο σκληρός ανταγωνισμός στο κυνήγι του μέγιστου δυνατού κέρδους, σε συνθήκες ανακατατάξεων στην παγκόσμια αγορά εμπορευμάτων και εργατικού δυναμικού, στη διαμόρφωση της αξίας των οποίων παίζουν ρόλο η Κίνα, η Ινδία κ.λπ.

Αν και λόγω της ανισόμετρης καπιταλιστικής ανάπτυξης συνεχίζουν να υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις στους μισθούς από χώρα σε χώρα, ακόμα και στη Δυτική Ευρώπη, η γενική τάση είναι η συρρίκνωσή τους.

 Σε χώρες δε που βίωσαν πιο έντονη και παρατεταμένη οικονομική κρίση (Πορτογαλία, Ελλάδα), λόγος γίνεται για παροχές κατωτάτου επιπέδου. Γιατί η οικονομία (δηλαδή το κεφάλαιο) δεν αντέχει...

Και τρέχουσες διεργασίες

Τι επιδιώκει η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ και που το εξέφρασε στη Γερμανία ο Αλ. Τσίπρας; 

Να τραβήξει το ΚΙΝΑΛ (ίσως και άλλους) σε συμμαχία με τον ΣΥΡΙΖΑ, γεγονός που θα προσδώσει κυβερνητική ισχύ στο κόμμα του, ενώ ταυτόχρονα θα δυναμώσει το αστικό πολιτικό σύστημα.

Το ίδιο υποστηρίζει για την Ελλάδα και το SPD, ψάχνοντας ταυτόχρονα και το ίδιο να δει τι θα κάνει στη Γερμανία, μετά από σειρά συγκυβερνήσεων με την «επάρατο δεξιά» του Κολ, της Μέρκελ κ.λπ.

Επίσης, ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Τσίπρας, αφού συγκυβερνώντας με τους ΑΝΕΛ και τον Καμμένο αλφαδιάστηκαν στη «νεοφιλελεύθερη» γραμμή του Eurogroup, της Κομισιόν, της ΕΚΤ και όλων των μηχανισμών και αφού ανέχτηκαν τα ακροδεξιά επιχειρήματα των ΑΝΕΛ, τώρα φλερτάρουν με το συγγενικό ΚΙΝΑΛ.

Ταυτόχρονα, συνυπάρχει ο μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ ανταγωνισμός για το ποιος θα ηγηθεί της «κεντροαριστεράς» ως πόλου απέναντι στην «κεντροδεξιά» της ΝΔ. Με τον εγκλωβισμό του λαού θα είναι πιο σίγουρη η κατακρεούργηση των δικαιωμάτων του. Για να αντιμετωπιστεί η ακροδεξιά!

***

Η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα των αυτοαπασχολούμενων έχουν συμφέρον με την πάλη τους να δυσκολεύουν την αντιλαϊκή «σταθερότητα» του αστικού πολιτικού συστήματος. 

Οσο πιο σταθερό είναι, τόσο πιο σταθερά θα εφαρμόζεται η αντιλαϊκή πολιτική, όποιο κόμμα ή συνασπισμός κι αν βρίσκεται στη διακυβέρνηση. 

Το συμφέρον των εργαζομένων είναι να εγκαταλείπουν τις διάφορες εκδοχές του αστικού πολιτικού συστήματος, να αλλάζουν οι συσχετισμοί υπέρ των δικών τους συμφερόντων, να το αδυνατίζουν, να ανοίξουν τον δρόμο για την ανατροπή του.

Η ιστορική πείρα έχει απαντήσει επαρκώς: Την απάντηση στο φασισμό μπορεί να τη δώσει, αποφασιστικά και ριζικά, μόνο η Κοινωνική Συμμαχία εργαζομένων, φτωχών αυτοαπασχολούμενων της πόλης και του χωριού, που έχει αντικαπιταλιστικό, αντιμονοπωλιακό περιεχόμενο και στοχεύει στην ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας και στην εγκαθίδρυση της εξουσίας της εργατικής τάξης.

Γιατί; Γιατί μόνο με αυτήν τη γραμμή μπαίνουν στο στόχαστρο οι πραγματικές αιτίες που γεννάνε τον φασισμό, δηλαδή το ίδιο το κεφάλαιο, η εξουσία του. 

Γιατί η εργατική εξουσία θα υπερασπίσει τα εργατικά - λαϊκά συμφέροντα με κάθε μέσο, θα κοινωνικοποιήσει τα μέσα παραγωγής, δηλαδή θα αφαιρέσει την οικονομική βάση στην οποία στηρίζεται ο φασισμός, την καπιταλιστική ιδιοκτησία.

Του
Μάκη ΜΑΪΛΗ

Η παρακάτω φωτογραφία αποτυπώνει ανάγλυφα το ρόλο των "αριστερών"

https://www.902.gr/eidisi/apopseis-sholia/174740/proklitikes-energeies-tis-kyvernisis?fbclid=IwAR09aSv9nLp_mlknHuWxs1eQ5qO_Obg_idSpIn0Lc-i1yAEvFkBHa3z6mpc

Η ΞΕΦΤΥΛΙΣΜΕΝΗ ΚΟΠΤΟΡΑΠΤΙΚΗ -ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΣΕΙΣ ΤΙ ΛΕΕΙ ΤΟ ΚΚΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ?!!

Να το πούμε λίγο διαφορετικά ... "Έκανε κι η μύγα κώλο κι έχεσε τον κόσμο όλο". Κάπως έτσι μπορεί να σκιαγραφηθεί η κριτική που επιχειρεί το "δίκτυο Σπάρτακος" στο ΚΚΕ. Δείτε εδώ ... "Απάντηση στο ΚΚΕ για τον ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό"

Το ρεζουμέ της κριτικής των "φαντάρων" του Σπάρτακου είναι οτι ... "το ΚΚΕ κύλησε σε σοσιαλσωβινιστική θέση στο ζήτημα του πολέμου." ... 

"Ο αμυνιτισμός του ΚΚΕ υπέρ μιας δήθεν “αμυνόμενης Ελλάδας” απέναντι σε μια δήθεν μονομερώς επιτιθέμενη Τουρκία" ... 

"Το ΚΚΕ καλεί στον πόλεμο για την υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων του αστικού κράτους" ...

 "το ΚΚΕ προπαγανδίζει την υπεράσπιση της πατρίδας των αστών" !!! 

  

 Και βέβαια πρέπει να ακολουθήσουν τα απαραίτητα τσιτάτα του Λένιν ... επειδή τα καλόπαιδα του Σπάρτακου είναι ... λενινιστές !!! Αμ πώς. Να ποιό απόσπασμα του Λένιν χρησιμοποιούν σε πρώτη γραμμή ... 

"Σε έναν αντιδραστικό πόλεμο μια επαναστατική τάξη δεν μπορεί παρά να εύχεται την ήττα της κυβέρνησης της. Αυτό είναι αξίωμα. Και το αξίωμα αυτό το αμφισβητούν μόνο οι συνειδητοί οπαδοί ή οι ανίκανοι υπηρέτες των σοσιαλσωβινιστών."

   Καταπληκτική προσέγγιση οι πικραμένοι "λενινιστές" του Σπάρτακου !!! Για να κολλήσουν στο ΚΚΕ την ρετσινιά του σοσιαλσωβινιστικού ... πρέπει να αποδείξουν με βάση το λενινιστικό απόσπασμα ... πως το ΚΚΕ δεν εύχεται και δεν επιδιώκει την ήττα της αστικής κυβέρνησης ... αφού κατά πως το κατηγορούν καλεί σε υπεράσπιση της πατρίδας, των κυριαρχικών δικαιωμάτων κλπ κλπ. 

   Βέβαια ο μόνος τρόπος για να το πετύχουν είναι απλά να κρύψουν την θέση του ΚΚΕ. 

Πως να ισχυριστεί κάποιος οτι το ΚΚΕ δεν θέλει την ήττα της κυβέρνησης ή της αστικής τάξης ... όταν το βασικό στοιχείο της θέσης του για τον πόλεμο είναι ακριβώς η ήττα της αστικής τάξης ?? ... 

"Οι κομμουνιστές όπως πάντα στην ηρωική 100χρονη Ιστορία μας θα πρωτοστατήσουμε στον αγώνα για την υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας, των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας, για να αποκρουστεί ο όποιος ξένος εισβολέας, εάν και όποτε τολμήσει και επιτεθεί στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα όμως επισημαίνουμε από τώρα ότι δεν δείχνουμε και καμιά εμπιστοσύνη στην αστική κυβέρνηση που κάνει τον πόλεμο. Καμιά ανοχή στην άρχουσα τάξη που υποκινεί ή συμμετέχει στον πόλεμο για την προώθηση των δικών της οικονομικών συμφερόντων,βάζοντας το λαό μας να χύνει το αίμα του. Θα επιδιώξουμε να τη βάλουμε με την πάλη μας στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, με την ανατροπή της, για την οριστική νίκη του λαού, έτσι ώστε επιστέγασμα και έπαθλο αυτής της πάλης να είναι η εργατική, η λαική εξουσία ..."  

   Τι έπρεπε να κάνουν λοιπόν οι "λενινιστές" του Σπάρτακου για να αποδείξουν πόσο αντιλενινιστικό είναι το ΚΚΕ ?? 

Μόνο να κατακρεουργήσουν την θέση του ΚΚΕ ... να ακρωτηριάσουν απο την θέση του ΚΚΕ το κομμάτι που τους εμποδίζει και δεν τους βολεύει !!!  

Ξεφτυλισμένη κοπτοραπτική

   Είναι ξεκάθαρο πως το ΚΚΕ καλώντας ...

 η πάλη του λαού ενάντια στον πολεμο πριν τον πολεμο ή η πάλη του λαού στην διάρκεια του ίδιου του πολέμου που στον ιμπεριαλισμό ειναι αναπόδραστος ... να αποτελέσει την επαναστατική ευκαιρία για την ίδια την λαικη εξουσία εναντια στην αστική τάξη ... οταν αναφέρεται σε υπεράσπιση συνόρων και κυριαρχικών δικαιωμάτων ... προφανώς δεν αναφέρεται στην υπεράσπιση της πατρίδας των αστών και των κυριαρχικών δικαιωμάτων του αστικού κράτους και κυρίως στην υπεράσπιση της αστικής εξουσίας.

 Πρεπει να είσαι τέρμα ηλίθιος για να κατηγορείς ενα κομμουνιστικό κόμμα που προπαγανδίζει με κάθε τρόπο και μιλάει ανοιχτά σε κάθε ευκαιρία για την ανατροπή τη αστικής εξουσίας ... σαν ... σοσιαλσωβινιστικο !!! 

Πρέπει να είσαι τέρμα ηλίθιος για να μην καταλαβαίνεις οτι υπάρχουν λαικα κυριαρχικά δικαιώματα που η αστική τάξη παζαρεύει κάθε μέρα ...και που δεν έχουν καμμία σχέση με την έννοια της πατρίδας των αστών.

Πρέπει να είσαι τέρμα ηλίθιος για να μην τα βλέπεις όλα αυτά ... εκτός εάν πιστεύεις το ΚΚΕστις διακηρύξεις του για την υπεράσπιση των συνόρων και των κυριαρχικών δικαιωμάτων (με την έννοια ερμηνείας των αστών που σε βολεύει και όχι των λαϊκών κυριαρχικών δικαιωμάτων) ...

 και ταυτόχρονα δεν πιστεύεις τιποτα απο όσα λέει ανοιχτά και σχεδιάζει το ΚΚΕ στην κατεύθυνση της εργατικής εξουσίας σε κάθε ευκαιρία. Πρέπει να είσαι τέρμα ηλίθιος ... εκτός αν είσαι «λενινιστής» στυλ Σπάρτακου.

   Ο Λένιν σε όλο του το έργο για το σύνθημα «υπεράσπισης της πατρίδας» στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο ... προφανώς δεν περιορίστηκε σε μια συνθηματολογία ... αλλα κάθησε και ανέλυσε τι σημαίνει ακριβώς η «υπεράσπιση της πατρίδας» τοσο σε θεωρητικό όσο και στο πρακτικό πολιτικό επιπεδο. 

Ας προσπαθήσουμε να εξάγουμε απο το λενινιστικό έργο ... το μεδούλι της υπόθεσης.
   Το σύνθημα της «υπεράσπισης της πατρίδας» κάτ΄ αρχή ειναι σύνθημα πολιτικήςπαράδοσης στην αστική τάξη ... αλλά δεν είναι μόνο ένα σύνθημα. Δεν μπορεί να ειναι μονο ενα σύνθημα. 

Θα συνοδεύεται απο τα απαραίτητα πολιτικά και πρακτικά στοιχεία δράσης.

Απο το λενινιστικό έργο αυτά τα στοιχεία που φαίνεται να έχουν την μεγαλύτερη βαρύτητα, σαν το πολιτικό περιεχόμενο του σοσιαλσωβινισμου, ειναι τα ακόλουθα ...

1)η «προστασία» και η μη αποκάλυψη της αστικής εξουσίας και συνεπώς ...η μη προπαγάνδιση και προετοιμασία της ανατροπής της 

2)αποφυγή παραδοχής οτι η σοσιαλιστική επανασταση ειναι άμεσα πραγματοποιήσιμη και όχι το αντίθετο 

3)εμφύλια ειρήνη και αποφυγή ταξικής μάχης σε φάσεις πολέμου, διολίσθηση στην «εθνική ενότητα» των αστών. Εγκαταληψη της ανάλυσης οτι ο εχθρός ειναι και μεσα στη χώρα 

4)αναβολή οριστικής διάσπασης με τον οπορτουνισμο ή χειρότερα πολιτική συμμαχία μαζί του 

5)στηριξη κυβερνήσεων της αστικης εξουσίας στις ιμπεριαλιστικες συμμαχίες, ψήφιση πολεμικών δαπανών, υποβοήθηση εξοπλισμού της κυβέρνησης ή ακόμα χειρότερασυμμετοχή σε κυβερνήσεις κλπ

6)προσπάθεια απόδειξης οτι ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος δεν ειναι αυτο που φαινεται ... αλλα αμυντικός ή δίκαιος ή εθνικοαπελευθερωτικος ή ακόμα χειρότερα ... επίκλιση εξοπλισμών για την διαφύλαξη μιας ανεφάρμοστης ουδετερότητας σε περιβάλλον ιμπεριαλιστικού πολέμου 

7)αποφυγή ξεσκεπάσματος της αστικής κυβέρνησης για τις φανερές ή κρυφές δεσμεύσεις της στην συμμετοχή σε ιμπεριαλιστικές συμμαχίες 

8)επικέντρωση μονο στις ιμπεριαλστικές εμπλοκές του «αντιπάλου» (δολιότητα του αντιπάλου, π.χ. η Τουρκία έχει την ευθύνη και όχι όλοι μαζί ... δηλ ΝΑΤΟ, Ελλάδα που συμμετέχει και Τουρκία)... ή απο αριστερή θέση αθώωση του «αντιπάλου» (η Ελλάδα έχει την ευθυνη)

9)αποφυγή πρακτικής επαναστατικής προετοιμασίας του κόμματος και ειδικά αποφυγή στησίματος παράνομων οργανώσεων όσο η αστική τάξη στην προετοιμασία ή στην διεξαγωγή του πολέμου περιορίζει ή καταργεί πολιτικές ελευθερίες 

10)αποφυγή ίδρυσης οργανώσεων στον στρατό 

11)αποφυγή προπαγάνδισης, και πρακτικής δράσης πάνω στην θέση πως η συμμετοχή στον πόλεμο μπορει να αποτραπεί μονο με όξυνση της ταξικής πάλης και της επαναστατικής δράσης και ποτέ με πασιφιστικες διακηρύξεις 

12)διολίσθηση στον αντεπαναστατικό αντίποδα του συνθήματος της «υπεράσπισης της πατρίδας» ... «ούτε νίκη, ούτε ήττα», «κάτω ο πόλεμος» ενώ έχει αρχίσει ο πόλεμος 

Τότε ...

13)επιμονή στην σοσιαλσωβινιστική θέση ... ή απο την άλλη «εξυπηρέτηση» της αστικής εξουσίας με ... διολίσθηση (στην προπαγάνδιση και στην πρακτική δράση) στην πασιφιστικη κατεύθυνση ... άρνησης στράτευσης, απεργίας κατα του πολέμου, σαμποτάζ κλπ κλπ ...δηλαδή σε καταστάσεις επιβολής μέτρων «έσχατης προδοσίας» και πρόκλησης εξόντωσης των ταξικών πυρήνων ... και ταυτόχρονα

14α)επιμονή στην άρνηση προπαγάνδισης ταξικών θέσεων και στησίματος παράνομων οργανώσεων στον στρατό και συνεπώς αδυναμία προπαγάνδισης και πρακτικής δράσης στην κατεύθυνση συμφιλίωσης στα πεδία των μαχών 

14β)έμπρακτη άρνηση καταδίκης κάθε στρατιωτικής δράσης έξω απο τα σύνορα ... ή απο την άλλη άρνηση έμπρακτης υπεράσπισης του λαού εναντια σε ξένη εισβολή 

15)Τελικα ... είτε η πασιφιστική «άρνηση» είτε η σωβινιστικη «κατάφαση» στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο ειναι οι δυό όψεις του ίδιου νομίσματος στην εξυπηρέτηση της αστικής εξουσίας. Αυτο μας διδάσκει η λενινιστική παρακαταθήκη. Αυτο που επίσης μας διδάσκει η διαλεκτική λενινιστική προσέγγιση στο φαινόμενο του ιμπεριαλισμου και του πολέμου ειναι οτι το εργατικό κίνημα πρέπει να προετοιμάζεται θεωρητικά και πρακτικά διαμορφώνοντας την τακτική του πάνω στις μαρξιστικές-λενινιστικες αρχές και οικοδομώντας έτσι την οργάνωση του ... ούτως ώστε να διατηρεί το απόλυτο πλεονέκτημα επιλογής της κρίσιμης στιγμής της κλιμάκωσης και της επίθεσης. Αυτο πρακτικά σημαίνει πως το επαναστατικό κόμμα, χωρις να παραβιάζει τις μ-λ αρχές θα μπορει να αλλάζει αντιδιαμετρικά την τακτική ... «εντός 24 ωρών» ... έλεγε ο Λένιν. Αρκει να εξυπηρετεί τον επαναστατικό σκοπό της εργατικής τάξης.

   Θα παραθέσω ενα παράδειγμα τέτοιας προσαρμογής τακτικής απο τον Λένιν. Ειναι γραμμένο τον Φλεβάρη του 1915 ... οταν δηλαδή οι μπολσεβίκοι ... ωρύονταν για μετατροπή του πολέμου σε αμείλικτο εμφύλιο πόλεμο κατα της αστικης τάξης. 

Γύρευε τι θα φανταζόταν ο κάθε πικραμένος ψευτοεπαναστάτης ... σαν αμείλικτο εμφύλιο πόλεμο !!!
   Όμως ας δούμε τι ακριβώς εννοούσε ένας πραγματικός επαναστάτης ... 

Για να μετατρέψεις τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο σε αμείλικτο εμφύλιο ... αν δεν μπορείς επαναστατικά να τον αποτρέψεις ... απλά, πρώτα και κύρια, πρέπει να είσαι εκεί !!!

Και μην ακούσω παπαριες για δυαδικες εξουσίες και αλλα παρόμοια. Όλα αυτά ο Λένιν τα έγραφε πριν ξεσπάσει ακόμα η αστικοδημοκρατική επανασταση στην Ρωσία, τα έγραφε για τους λαούς της Γαλλίας, του Βελγιου και της Γερμανίας, ξανατονιζω ... αρχές του 1915. 

Ο Λένιν δηλαδή ... δεν καλούσε στον πόλεμο εκείνη την στιγμή για την υπεράσπιση καμμίας σοσιαλιστικής πατρίδας, ούτε βέβαια καλούσε στον πόλεμο για την υπεράσπιση της πατρίδας των αστών !!!

 Καλούσε στον πόλεμο ... για την υπεράσπιση της επαναστατικής προοπτικής.

   Συνοψίζοντας ... για να κάνει κάποιος κριτική σε ενα κομμουνιστικό κόμμα (επι του προκειμένου κριτική στο ΚΚΕ)

 και να καταλήξει οτι ειναι ενα κόμμα που διολίσθησε στον σοσιαλσωβινισμο πρέπει να μας αποδείξει ... οτι

 συμβαίνουν όλα (ή τουλάχιστον τα περισσότερα) απο τα παραπάνω συστατικά στοιχεία της κριτικής του Λένιν στον σοσιαλσωβινισμό και στον αντεπαναστατικό αντίποδα του τον πασιφισμό. 

Αν δεν μπορείς να κάνεις μια τέτοια κριτική στο ΚΚΕ επειδή δεν μπορεί να σταθεί ... απλά καταφεύγεις σε κοπτοραπτικές συνθημάτων οπως αυτοί οι «λενινιστές».

   Αφού οι «λενινιστές» του Σπάρτακου περιποιήθηκαν κατάλληλα τις θέσεις του ΚΚΕ, στην συνέχεια προσπαθούν να δώσουν τις δικές τους θέσεις. Δεν θα χρειαστεί αναλυτική επισκόπηση των θέσεων αυτών ... επειδή η κατάσταση βγάζει μάτια. Όλη η ουσια των θέσεων ειναι στην πράξη μια αντιπολεμική ρητορική. 

Κανείς δεν καταδικάζει τέτοιες πολιτικά παιδικές αντιπολεμικές ρητορίες ... αφήστε τα παιδάκια να φωνάζουν ... αλλά δεν μπορεί να μην σημειωθούν τα χοντρά προβλήματα των ιδεολογικών γονιών τους που κουβαλούν αυτές οι παιδικές φωνούλες του Σπάρτακου. 

   Ειναι προφανές πως οι θέσεις του Σπάρτακου περιορίζονται μόνο στην αποτροπή του πολέμου !!!

 Τιποτα για την φάση που ο πόλεμος θα ξεσπάσει. 

Σαν κάποιοι να έχουν «ψήσει» τα παιδιά του Σπάρτακου οτι ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος μπορει να αποτραπεί με συνθήματα. Οτι δηλαδή μπορει να αποτραπεί ... χωρίς επαναστατική εργατική εξουσία. 

Και αφού τον πόλεμο θα τον διευθύνει η ελληνική αστική τάξη τοτε τα παιδιά δεν πολεμανε ... επειδή αλήθεια δεν αναγνωρίζουν στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο επαναστατικές ευκαιρίες ... επειδή απλά δεν πιστεύουν στην επαναστατική λύση του κοινωνικού ζητήματος. 

Η επαναστατική λύση για αυτούς θα ερθει στην Δευτέρα παρουσία. Έτσι δεν λένε οι ιδεολογικοί τους γονείς ?? 

Για όλους αυτούς τους λόγους δεν μπορούν να κάνουν τιποτα άλλο παρά να ... προπαγανδίζουν την ειρηνη ... χωρίς να βγάζουν κιχ για την κοινωνική επανασταση. 

Ειναι με λίγα λόγια «τελειωμένοι» πασιφιστες και τιποτα άλλο. 

   Δηλαδή καμμία σχέση με τον λενινισμό.

Αυτο που ακολουθεί μάλλον ειναι το καταλληλότερο λενινιστικο απόσπασμα που συμπυκνώνει ... την κατάντια των λεγάμενων του Σπάρτακου ... 

«Ο πόλεμος δεν είναι κάτι τυχαίο, δεν είναι "αμάρτημα", όπως νομίζουν οι χριστιανοί παπάδες (που κηρύσσουν τον πατριωτισμό, τον ανθρωπισμό και την ειρήνη όχι χειρότερα απο τους οπορτουνιστές), αλλά μιά αναπόφευκτη βαθμίδα του καπιταλισμού, μιά μορφή της καπιταλιστικής ζωής εξίσου φυσιολογική, όπως και η ειρήνη. Ο πόλεμος των ημερών μας είναι πόλεμος των λαών. Απο την αλήθεια αυτή δεν βγαίνει το συμπέρασμα οτι πρέπει να τραβάμε όπου μας πάει το "λαικό" ρεύμα του σωβινισμού, αλλά οτι και σε περίοδο πολέμου και στον πόλεμο και στα στρατιωτικά ζητήματα εξακολουθούν να υπάρχουν και να εκδηλώνονται οι ταξικές αντιθέσεις που κατασπαράζουν τους λαούς. Η άρνηση της στρατιωτικής υπηρεσίας, η απεργία ενάντια στον πόλεμο κλπ δεν είναι παρά ανοησία, ανίσχυρο και άνανδρο όνειρο άοπλου αγώνα ενάντια στην εξοπλισμένη αστική τάξη, πόθος για εκμηδένιση του καπιταλισμού χωρίς σκληρό εμφύλιο ή μιά σειρά πολέμους.»

    από antivaro

Παρουσίαση κειμένου: 

Viva La Revolucion

1940-1949:Υποταγή στις αξιώσεις των Άγγλων και της Αστικής Τάξης ή κλιμάκωση της Πάλης της Εργατιάς και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων με Όλα τα Μέσα;;

,,τον Αύγουστο του 1943, στο Κεμπέκ του Καναδά, οι Τσόρτσιλ και Ρούσβελτ θα συμφωνήσουν στην ανάπτυξη μιας δύναμης 4.000 στρατιωτών στην Ελλάδα, έπειτα από την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων, προκειμένου να διασφαλίσουν την αστική εξουσία και κατ’ επέκταση τα γενικότερα ιμπεριαλιστικά συμφέροντά τους,,

Ο ΝΙΚΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ ΔΣΕ

«Η πάλη για το σοσιαλισμό είναι ο πιο βίαιος εμφύλιος πόλεμος, που είδε ποτέ η ιστορία, και η προλεταριακή επανάσταση πρέπει να πάρει, μπροστά στον εμφύλιο αυτό πόλεμο, όλες τις αναγκαίες προφυλάξεις, πρέπει για να επικρατήσει να μάθει την τέχνη να πολεμάει και να νικά.

Αυτή η τοποθέτηση σε κατάσταση πολέμου των συμπαγών μαζών του εργαζόμενου λαού, που έχει αναλάβει κάθε πολιτική εξουσία μπροστά στα καθήκοντα της επανάστασης, αυτή είναι η «δικτατορία του προλεταριάτου» που είναι συγχρόνως η αληθινή δημοκρατία.

Γιατί δεν υπάρχει δημοκρατία εκεί που οι μισθωτοί σκλάβοι δίπλα στους καπιταλιστές ή οι προλετάριοι των αγρών δίπλα στους γαιοκτήμονες συνεδριάζουν «εν πνεύματι ισότητος» για να συζητήσουν τα «κοινά συμφέροντα» κατά τον κοινοβουλευτικό τρόπο, αλλά εκεί που οι προλεταριακές μάζες, εκατομμύρια άτομα, παίρνουν οι ίδιες μέσα στα ροζιασμένα χέρια τους το σφυρί της εξουσίας και το κατεβάζουν στον αυχένα της κυρίαρχης τάξης.

Ναι! Εκεί μόνο υπάρχει αληθινή δημοκρατία.

Τα άλλα όλα είναι εξαπάτηση του λαού»1.

Ρόζα Λούξεμπουργκ

Η προσπάθεια αποτίμησης ενός προσώπου σε μια χρονική περίοδο κατά την οποία οι λαϊκές μάζες μπαίνουν στο προσκήνιο της πολιτικής και της ιστορίας διατρέχει πάντα τον κίνδυνο είτε να μειώσει τη συνεισφορά της προσωπικότητας στη συλλογική δράση είτε να υπερθεματίσει για αυτή, αφήνοντας στο περιθώριο την κινητήρια δύναμη της ιστορίας, την ταξική πάλη.

Ο κίνδυνος αυτός είναι πάντα παρών σε μια απόπειρα αποτίμησης της πορείας του ΓΓ του ΚΚΕ Νίκου Ζαχαριάδη την περίοδο 1945-1949.

Ενας άλλος παράγοντας που συνεισφέρει στη δυσκολία της προσέγγισης του ζητήματος είναι ότι στις κρίσιμες καμπές της ταξικής πάλης, στην απότομη βελτίωση ή επιδείνωση του συσχετισμού δύναμης, οι λαϊκές μάζες τείνουν να μεγιστοποιούν τη θετική ή την αρνητική συνεισφορά της ηγετικής προσωπικότητας και αυτή η τάση μπορεί να επηρεάσει ακόμα και την ίδια την επαναστατική πρωτοπορία, το κομμουνιστικό κόμμα. Το φαινόμενο αυτό εμφανίζεται πιο έντονα σε χώρες που πλειοψηφεί το αγροτικό στοιχείο μαζί με άλλα ταξικά - πολιτισμικά καθυστερημένα λαϊκά στρώματα (όπως στην Ελλάδα του 1945 ή έπειτα από τον ταξικό εμφύλιο πόλεμο).
Τέλος, αρνητικά επιδρούν μια σειρά ιστοριογράφων που κατηγορούν το Νίκο Ζαχαριάδη ως το μόνο υποκινητή του ταξικού εμφυλίου πολέμου και άλλοι που προωθούν μια ευκολοχώνευτη παράταξη τραγικών ιστορικών ειρωνειών, θυτών και θυμάτων, προσωπικών εκτιμήσεων και ατομικών επιδιώξεων, συνομωσιών και προδοσιών, ακολουθώντας μια σχεδόν σκανδαλογραφική ανάγνωση της ιστορίας.
Στην πραγματικότητα, σε όλες αυτές τις προσεγγίσεις για το Νίκο Ζαχαριάδη συσσωματώνεται η ερμηνεία του αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) από την πλευρά της αστικής τάξης και κατά συνέπεια η δυσφήμιση του Νίκου Ζαχαριάδη δεν είναι ξέχωρη από την απόπειρα δυσφήμισης της κορύφωσης της ταξικής πάλης στην Ελλάδα.
Στη διαλεκτική - υλιστική μέθοδο ανάλυσης της ιστορίας (από τη σκοπιά της οποίας γράφεται το παρόν κείμενο) η δράση του προσώπου δεν αυτονομείται από τις συνθήκες μέσα στις οποίες δρα. 

Οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες θέτουν εν τέλει τα όρια και τις προϋποθέσεις της επίδρασης της ατομικής συνεισφοράς στην εξέλιξη της ιστορίας, αν και φυσικά η ατομική και συλλογική δράση δε συνιστούν απλά το καθρέφτισμα αυτών των συνθηκών.

Υπό αυτή την έννοια, μια προσέγγιση των θεωρητικών επεξεργασιών και της πολιτικής πρακτικής του Νίκου Ζαχαριάδη δεν μπορεί να αποκοπεί από τις ιστορικές συνθήκες, μέσα στις οποίες έλαβε χώρα, ούτε από τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες του ΚΚΕ και του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, αλλά θα πρέπει να οικοδομείται στη βάση της κατανόησης όλων των παραπάνω παραγόντων.

Η ήττα του "άξονα" και η όξυνση της ταξικής πάλης

Από το 1943 και έπειτα, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη, είναι εμφανές ότι ύστερα από την αντεπίθεση του Κόκκινου Στρατού οι δυνάμεις του Αξονα θα χάσουν τον πόλεμο.
Η εξέλιξη αυτή θα σημάνει αναγκαστικά την ανάδειξη των ταξικών διαχωρισμών μέσα στα πλαίσια της αντιφασιστικής συμμαχίας, στην οποία συμμετείχαν αντίπαλοι οικονομικοκοινωνικοί σχηματισμοί (σοσιαλιστική Σοβιετική Ενωση και αγγλικός, γαλλικός και αμερικάνικος ιμπεριαλισμός), όπως και αντιστασιακές οργανώσεις που υπηρετούσαν διαφορετικά ταξικά συμφέροντα (π.χ. στην Ελλάδα από την πλευρά της εργατικής τάξης και της φτωχής αγροτιάς το ΕΑΜ και ως εκφραστής μερίδας της αστικής τάξης ο ΕΔΕΣ).
Με άλλα λόγια, όσο περισσότερο προσεγγίζουμε στο τέλος του πολέμου, ζυγώνει και η ώρα διάσπασης της αντιφασιστικής συμμαχίας, η οποία αντικειμενικά είχε ημερομηνία λήξης την ήττα του Αξονα.

Ετσι τον Αύγουστο του 1943, στο Κεμπέκ του Καναδά, οι Τσόρτσιλ και Ρούσβελτ θα συμφωνήσουν στην ανάπτυξη μιας δύναμης 4.000 στρατιωτών στην Ελλάδα, έπειτα από την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων, προκειμένου να διασφαλίσουν την αστική εξουσία και κατ’ επέκταση τα γενικότερα ιμπεριαλιστικά συμφέροντά τους.2

Την ίδια περίοδο, ο Νίκος Ζαχαριάδης, έγκλειστος στο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου, έρχεται σε ιδεολογική-πολιτική σύγκρουση με Γερμανούς και Αυστριακούς κομμουνιστές.

Το αντικείμενο της σύγκρουσης είναι η πεποίθηση του Ζαχαριάδη ότι όσο χάνει ο γερμανικός ιμπεριαλισμός, η πάλη των κομμουνιστών θα πρέπει να διεξάγεται εξίσου εναντίον του αγγλικού ιμπεριαλισμού και των ντόπιων αστικών τάξεων, όχι σε συνεργασία μαζί τους.3

Η θέση αυτή δεν ταυτίζεται απαραίτητα με μια πρόταση διάλυσης της αντιφασιστικής συμμαχίας στη διάρκεια του πολέμου. Ο Ζαχαριάδης υποστήριζε ουσιαστικά ότι η ήττα του ιταλικού και του γερμανικού ιμπεριαλισμού αναδείκνυε όλο και περισσότερο τις ταξικές διαφορές μέσα στο αντιφασιστικό στρατόπεδο, οι οποίες ποτέ δεν έπαψαν να υπάρχουν.

Κατά συνέπεια, το ζήτημα που ετίθετο την επαύριο του πολέμου στην Ελλάδα και σε όλες τις χώρες που πρωτοστάτησαν τα αντιστασιακά κινήματα -με μπροστάρηδες της οργάνωσης και της θυσίας τους κομμουνιστές- ήταν αν αυτός ο αγώνας θα οδηγήσει στην επαναφορά της προ του πολέμου κατάστασης και συνακόλουθα στη συνέχιση της ταξικής εκμετάλλευσης και στην προοπτική νέων ιμπεριαλιστικών πολέμων ή αν, αντίθετα, η εμπειρία της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων από τη φρικαλεότητα του ιμπεριαλιστικού πολέμου και την οργάνωση της λαϊκής πάλης ενάντια στην κατοχή θα αποτελούσε εφαλτήριο για τη συνολική ανατροπή του καπιταλισμού.

Ειδικότερα στην Ελλάδα, ο δεύτερος δρόμος συναντούσε ακόμα ευνοϊκότερες προϋποθέσεις, αφού η πλειοψηφία της αστικής τάξης και των πολιτικών της εκπροσώπων είχε χάσει το κύρος της έναντι του ελληνικού λαού, αρχικά λόγω της δικτατορίας του Μεταξά και στη συνέχεια, είτε ακολουθώντας τον αγγλικό ιμπεριαλισμό στην Αίγυπτο είτε παραμένοντας για να συνεργαστεί με το γερμανικό ιμπεριαλισμό. Από την άλλη πλευρά οι διωκόμενοι από τη μεταξική δικτατορία κομμουνιστές, που στην πλειοψηφία τους παραδόθηκαν ως κρατούμενοι στους καταχτητές, πρωτοστάτησαν στη συγκρότηση αρχικά του Εργατικού Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (Εργατικό ΕΑΜ) και στη συνέχεια του ΕΑΜ.4 

Οι ΕΑΜικές οργανώσεις (ΕΛΑΣ, ΕΠΟΝ, ΟΠΛΑ, ΟΕΝΟ, Αλληλεγγύη κλπ.) σε σύντομο χρονικό διάστημα συσπείρωσαν στις γραμμές τους την εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα, ενώ επέφεραν αποφασιστικά χτυπήματα στις δυνάμεις Κατοχής και στους ντόπιους συνεργάτες τους, συγκροτώντας ένα από τα πιο αξιόμαχα αντιστασιακά κινήματα της Ευρώπης.5

Στις επιτυχίες της ΕΑΜικής αντίστασης συγκαταλεγόταν η δημιουργία μεγάλων απελευθερωμένων περιοχών, τα σαμποτάζ στην παραγωγή, η ακύρωση της προσπάθειας επιστράτευσης του ελληνικού λαού για να εργαστεί στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης κ.ά.
Με τη λήξη του πολέμου ο πολιτικός συσχετισμός ήταν σαφώς υπέρ του ΚΚΕ και του ΕΑΜ και ο στρατιωτικός συσχετισμός υπέρ του ΕΛΑΣ.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες η ηγεσία του ΚΚΕ αποδείχτηκε ανέτοιμη να εκτιμήσει ολοκληρωμένα τις συνθήκες διεξαγωγής της ταξικής πάλης και να διατυπώσει μια στρατηγική-αντίβαρο στην επιδίωξη του αγγλικού ιμπεριαλισμού και της ελληνικής αστικής τάξης για επαναφορά της εξουσίας τους.

Δεν είχε στόχο την πάλη για την εργατική εξουσία. Να ποια ήταν η αδυναμία!

Το παραπάνω συμπέρασμα απορρέει από μια σειρά ιστορικών γεγονότων, όπως η συμφωνία6 για την υπαγωγή του ΕΛΑΣ στο στρατηγείο της Μέσης Ανατολής (Ιούλης 1943) και η απαράδεκτη υπογραφή των συμφωνιών του Λιβάνου7 και της Καζέρτας8 (Μάης και Σεπτέμβρης 1944 αντίστοιχα),που οδήγησαν στη νομιμοποίηση των επιδιώξεων του αστικού πολιτικού κόσμου και του αγγλικού ιμπεριαλισμού, μέσα από τη συμμετοχή του ΕΑΜ σε κυβέρνηση «Εθνικής Ενότητας» και την υπαγωγή των ανταρτών στη διοίκηση του Βρετανού στρατηγού Σκόμπι και μετά την απελευθέρωση της χώρας. Κατάληξη αυτής της πορείας ήταν ο Δεκέμβρης του 1944. 

Το Δεκέμβρη του 1944 στην Ελλάδα υπήρχε επαναστατική κατάσταση. Η ταξική πάλη είχε οξυνθεί, με το ΕΑΜ να εκπροσωπεί την εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα και τον αγγλικό ιμπεριαλισμό να πρωτοστατεί σε μια προσπάθεια επανένωσης των αντιτιθέμενων μερίδων της ελληνικής αστικής τάξης, ενώ ταυτόχρονα εξόπλιζε τους παλιούς συνεργάτες των Γερμανών και τρομοκρατούσε το λαϊκό κίνημα. Ομως, σε αυτή τη φάση του αγώνα, η ηγεσία του ΚΚΕ δεν ανέδειξε την ταξική υπόσταση της σύγκρουσης και δε συγκέντρωσε στρατιωτικές δυνάμεις στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης, συνεχίζοντας να μιλά στο όνομα της συνέχισης του αντιφασιστικού αγώνα και να χρησιμοποιεί ακόμα και την ένοπλη πάλη στην κατεύθυνση της πίεσης για την ειρήνευση και την αστικοδημοκρατική εξομάλυνση.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η άνιση ηρωική πάλη του λαού της Αθήνας δεν κατόρθωσε να αντιμετωπίσει τις υπέρτερες στρατιωτικές δυνάμεις του αντιπάλου, παρά την αυτοθυσία χιλιάδων αγωνιστών.

Η ήττα του Δεκέμβρη οδήγησε στην υποχωρητική -σε σχέση με τον πολιτικό συσχετισμό και το στρατιωτικό συσχετισμό εκτός Αθήνας- συμφωνία της Βάρκιζας και την παράδοση των όπλων του ΕΛΑΣ9 που διευκόλυνε τα σχέδια του αγγλικού ιμπεριαλισμού και της αστικής τάξης για γενικότερη αλλαγή του συσχετισμού δύναμης.

Στη μεταβαρκιζιανή περίοδο, οι συλλήψεις και εκτοπίσεις λαϊκών αγωνιστών, οι ξυλοδαρμοί και οι δολοφονίες, οι βιασμοί και τα πλιάτσικα βρισκόντουσαν στην ημερήσια διάταξη.10

Αστική, οπορτουνιστική και προλεταριακή κριτική

για την επιδίωξη της εξουσίας από το ΕΑΜ
Τα τελευταία χρόνια στο προσκήνιο της αστικής ιστοριογραφίας έχει παρουσιαστεί μια αναμόχλευση των πιο χυδαίων εκδοχών που επικράτησαν αμέσως μετά από την ήττα του ΔΣΕ.

Σειρά ιστοριογράφων (Καλύβας, Μαραντζίδης κλπ.), αποτελώντας το προκεχωρημένο φυλάκιο της αστικής ιστοριογραφίας, παρουσιάζουν τις σοσιαλδημοκρατικές και οπορτουνιστικές προσεγγίσεις της ιστοριογραφίας από τη μεταπολίτευση μέχρι τις μέρες μας ως την κυρίαρχη και συνάμα μη αντικειμενική ιστοριογραφία των ηττημένων του εμφυλίου πολέμου11
και μιλούν για την αναγκαιότητα αποκατάστασης μιας πολιτικά αχρωμάτιστης ιστορίας.12

Απώτερος σκοπός τους είναι να ισχυριστούν την ύπαρξη κρυφού σχεδίου του ΚΚΕ για την κατάληψη της εξουσίας13, μέρος του οποίου ήταν η διάπραξη εγκλημάτων από το ΚΚΕ και το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ εναντίον των πολιτικών τους αντιπάλων και του πληθυσμού.14
Με αυτό τον τρόπο δικαιολογούν τα εγκλήματα του αγγλικού και στη συνέχεια του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού και της ελληνικής αστικής τάξης ως απαραίτητες συνέπειες του αγώνα για τη διάσωση της δημοκρατίας και της ελευθερίας έναντι του ολοκληρωτισμού.

Πολύ περισσότερο μάλιστα, φτάνουν να αποδεχτούν ακόμα και τη δράση των συνεργαζόμενων με τους Γερμανούς Ταγμάτων Ασφαλείας, ως νόμιμη άμυνα των δημοκρατών πολιτών και άλλοτε ως μέσο εξευμενισμού του καταχτητή.15

Ως αντίπαλο δέος από την άλλη πλευρά παρουσιάζονται οι διάφοροι εκπρόσωποι της οπορτουνιστικής ιστοριογραφίας (Φλάισερ, Νικολακόπουλος κλπ.), οι οποίοι αξιολογούν θετικά την αδυναμία του ΚΚΕ να θέσει το ζήτημα της εξουσίας, μιας και ο αγώνας ήταν αντιφασιστικός16
και η επιδίωξη του Κόμματος θα έπρεπε να είναι η αστικοδημοκρατική εξέλιξη.17
Η προσέγγισή τους παρακάμπτει την όξυνση του ταξικού αγώνα με επίκεντρο την εξουσία και αναπαράγει την κλασική οπορτουνιστική ψευδαίσθηση περί της δυνατότητας ειρηνικής επίλυσης της ταξικής πάλης μέσα στα πλαίσια της αστικής δημοκρατίας.18

Οι δύο παραπάνω προσεγγίσεις είναι φανερό ότι από διαφορετικές πλευρές απορρίπτουν το δικαίωμα της εργατικής τάξης να καταχτήσει τη δική της εξουσία.
Η πρώτη στο όνομα των εγκλημάτων των κομμουνιστών και του κρυφού σχεδίου κατάλυσης της δημοκρατίας και η δεύτερη επικαλούμενη την απουσία της αναγκαιότητας κορύφωσης της ταξικής πάλης για την κατάχτηση της εξουσίας της εργατικής τάξης.


Ως συνέπεια, τοποθετούνται αντίστοιχα και για τη δράση του Νίκου Ζαχαριάδη την περίοδο που εξετάζουμε σε αυτό το κείμενο.
Οι μεν θεωρούν ότι ο Νίκος Ζαχαριάδης απλά ολοκλήρωσε ένα από τα πριν εκπονημένο σχέδιο, ενώ οι δε κριτικάρουν αυστηρά το Ζαχαριάδη επειδή ανέκοψε την πορεία της αστικοδημοκρατικής εξέλιξης.
Η προσέγγιση αυτού του κειμένου είναι εντελώς διαφορετική από τις προαναφερθείσες προσεγγίσεις της αστικής και οπορτουνιστικής ιστοριογραφίας, αφού κρίνεται ότι η ιδεολογική-πολιτική προετοιμασία, ώστε το ΚΚΕ να θέτει στο επίκεντρο της δραστηριότητάς του την ανάγκη κατάκτησης της εργατικής εξουσίας, αποτελεί το αποκρυστάλλωμα των συμπερασμάτων που καλείται να βγάλει από τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο.
Εξάλλου, το κατά πόσο ο Νίκος Ζαχαριάδης αντιλαμβανόταν ή προωθούσε την εκπλήρωση αυτής της ανάγκης, αποτελεί και το κριτήριο της αποτίμησής του από το παρόν κείμενο για τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο.

Ο ερχομός του Νίκου Ζαχαριάδη στην Ελλάδα

Οταν ο Νίκος Ζαχαριάδης έφτασε στην Ελλάδα (29 Μάη 1945), όπως ομολογούν ακόμα και όσοι του ασκούσαν στη συνέχεια σφοδρή κριτική, η κατάσταση ήταν πολύ άσχημη, με το κίνημα να βρίσκεται σε υποχώρηση:

«Οταν επέστρεψε στην Ελλάδα ο Ζαχαριάδης, υπήρχε μια βαθειά και εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση. Το κύριο χαρακτηριστικό της ήταν ένας ακραίος μονόπλευρος εμφύλιος πόλεμος, για πλήρη συντριβή του γιγάντιου εαμικού κινήματος, ψοφοδεής αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης από την ηγεσία του ΚΚΕ και σχεδόν από όλο το Κόμμα. Αρα, υπήρχε κίνδυνος να δημιουργηθεί μια ραγιάδικη ψυχολογία υποταγής των πιο πλατιών λαϊκών μαζών»19.

Ο Ζαχαριάδης προσπάθησε να ανατρέψει αυτή τη διαμορφωμένη κατάσταση. Συστατικό στοιχείο αυτής της προσπάθειας ήταν η επιδίωξη αλλαγής του κλίματος της τρομοκράτησης του λαϊκού κινήματος, τονώνοντας το φρόνημά του και απαντώντας στους κρατικούς μηχανισμούς και στις «παρακρατικές» συμμορίες που είχε εξαπολύσει ο αγγλικός ιμπεριαλισμός και η αστική τάξη.

Με αυτό τον προσανατολισμό εισηγήθηκε τη δραστηριοποίηση των ομάδων λαϊκής αυτοάμυνας, οι οποίες και θα απαντούσαν στις επιθέσεις.20

Ακόμα, από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες έπειτα από την επιστροφή του, δημιουργήθηκαν μαζικές ομάδες που έκαναν δημόσια διακίνηση του «Ριζοσπάστη» και οι οποίες απαντούσαν με αποτελεσματικότητα στα χτυπήματα των «παρακρατικών» συμμοριών.

Παράλληλα, προωθήθηκε η ανασυγκρότηση του Κόμματος σε συνθήκες ήττας μέσα από την ανασύσταση των παράνομων κομματικών οργανώσεων.21
Το δεύτερο στοιχείο ανασύνταξης του λαϊκού κινήματος αυτής της περιόδου υπήρξε η επιτυχημένη δραστηριότητα του ΚΚΕ σε όλες τις μαζικές οργανώσεις.

Ο Εργατοϋπαλληλικός Αντιφασιστικός Συνασπισμός (ΕΡΓ.Α.Σ.) θα λάβει την απόλυτη πλειοψηφία στο συνέδριο της ΓΣΕΕ (71%) και γενικός γραμματέας της θα αναδειχθεί ο Μήτσος Παπαρήγας.

Παρόμοια, κατακτήθηκε η πλειοψηφία στη Γενική Συνομοσπονδία Αγροτικών Συνεταιρισμών και αυξήθηκε η δύναμη του ΚΚΕ στους εμποροβιοτέχνες. Την ίδια περίοδο, ανασυστήθηκε το ΕΑΜ ως συνασπισμός κομμάτων και η ΕΠΟΝ, ενώ δημιουργήθηκαν Δημοκρατικοί Σύλλογοι σε κάθε γειτονιά, σύλλογοι νεολαίας, γυναικών και ιδρύθηκε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Γυναικών (ΠΟΓ).
Η σχεδιασμένη πολιτική δράση του Κόμματος άρχισε να επανασυσπειρώνει την εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα, απαντώντας στις εντεινόμενες επιχειρήσεις τρομοκράτησης.
Το σύνολο της παραπάνω δράσης είχε τη σφραγίδα της συνεισφοράς του Νίκου Ζαχαριάδη, όπως εξάλλου και η προσπάθεια αντιπαράθεσης μιας κομμουνιστικής στρατηγικής στα σχέδια του αγγλικού ιμπεριαλισμού και της αστικής τάξης, που θεωρούσε ασυμβίβαστη την ευημερία της εργατικής τάξης με τη διαιώνιση των συμφερόντων του κεφαλαίου:

«Αποκατάσταση της καταστραμμένης οικονομίας του τόπου και ανασυγκρότησή της είναι αδύνατη, όταν αυτή επιδιώκεται σε βάρος των εργαζομένων. Στην κατάσταση που φτάσαμε είναι αδύνατο να σηκώσουμε τον τόπο και την οικονομία του, αν δεν στηρίξουμε τη σχετική προσπάθεια στην οικονομική ανακούφιση των εργατών, των ανέργων, των υπαλλήλων, δημόσιων και ιδιωτικών, των επαγγελματιών και βιοτεχνών, στην εξυγίανση των οικονομικών της αγροτιάς. Αν δεν ξεκινήσουμε από το πολύτιμο κεφάλαιο της πατρίδας, τους εργαζόμενους, τη χρησιμοποίηση της εργασίας του έλληνα αγρότη, εργάτη, βιοτέχνη, επαγγελματία και διανοούμενου, την αύξηση σταθερά της αγοραστικής τους δύναμης. Η πλουτοκρατική ολιγαρχία, που μόνο γδέρνει λαό και τόπο, είναι ανίκανη, δεν μπορεί. Και δεν θέλει μια τέτοια πολιτική ανόρθωσης. Γι’ αυτό, όσο μένει στην αρχή, θα οδηγεί την Ελλάδα από το κακό στο χειρότερο, στην πλέρια καταστροφή»22.

Πολύ περισσότερο το ΚΚΕ αυτή την περίοδο καλεί τον ελληνικό λαό σε πάλη με όλα τα μέσα για την υπεράσπιση αυτής της πολιτικής γραμμής:

«Οι εκμεταλλευτές που μας έφεραν στα χάλια αυτά βλέπουν το λαϊκό φούντωμα και γι’ αυτό και ολοκληρώνουν την τρομοκρατική τους οργάνωση και δράση. Ν’ αποφασίσουμε πρέπει κι’ εμείς. Οι αποφάσεις που θα πάρουμε εδώ σήμερα θα είναι το ίδιο αποφασιστικές και ιστορικές για το μέλλον της Ελλάδας, σαν κι’ εκείνες που πάρθηκαν πριν 4 ακριβώς χρόνια εδώ στην Αθήνα, όταν το εγερτήριο σάλπισμα του ΕΑΜ καλούσε το Λαό στον ένοπλο αγώνα ενάντια στον χιτλεροφασίστα κατακτητή»23 .

Ωστόσο, το 7ο συνέδριο του Κόμματος (1945) δεν μπόρεσε να βγάλει ουσιώδη συμπεράσματα από την ΕΑΜική δράση και να εξηγήσει τα αίτια των λαθών, που πρωταρχικά οφείλονταν στην απουσία επεξεργασμένης στρατηγικής και πάλης για την εργατική εξουσία.

Ως αποτέλεσμα, αν και σωστά διέκρινε το ταξικό υπόβαθρο της πολιτικής και στρατιωτικής διαμάχης μετά την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων, την ίδια στιγμή συνέχιζε να διατρανώνει την πίστη του στην πραγματοποίηση των ελεύθερων δημοκρατικών εκλογών, προεκτείνοντας την παραπάνω αδυναμία.24

Φυσικά, για αυτές τις ελλείψεις, οι ευθύνες σε καμιά περίπτωση δε βαραίνουν αποκλειστικά το Νίκο Ζαχαριάδη, αν και συνεχίζει να φέρει την πρώτη ευθύνη ως ο ηγέτης του Κόμματος.

Εξίσου σημαντική ήταν η επίδραση της αδυναμίας του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος να διαμορφώσει μια επαναστατική στρατηγική για τη μετατροπή του αντιφασιστικού αγώνα σε επανάσταση για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας.25

Ομως, σε καμιά περίπτωση οι προαναφερθείσες ελλείψεις δεν οδήγησαν το ΚΚΕ στην ενσωμάτωση στα πλαίσια της μεταπολεμικής αστικής ανασυγκρότησης, σε αντίθεση με πολλά κομμουνιστικά κόμματα στη Δυτική Ευρώπη.26

Το ΚΚΕ παρενέβη έστω και με καθυστέρηση σε συνθήκες οξυμένης ταξικής πάλης, η οποία συνέβαινε αντικειμενικά και πέρα από τις ιδεολογικές-πολιτικές του επεξεργασίες.

Οι εκλογές στις 31 Μάρτη 1946 και η αποχή

Αυτός ο ρόλος του ΚΚΕ στη διαδικασία της αντικειμενικά οξυμένης ταξικής πάλης είναι που όλα αυτά τα χρόνια συγκέντρωσε την οξεία κριτική των αντιπάλων του.
Η επιλογή της ρήξης με την αστική εξουσία είναι αυτή που συκοφαντείται, με τα πυρά να συγκεντρώνονται στο Νίκο Ζαχαριάδη.

Ενα από τα διαχρονικά επίκεντρα αυτής της κριτικής είναι η απόφαση για την αποχή από τις εκλογές του 1946.27

Οι επικριτές του ΚΚΕ, παραβλέποντας το πραγματικό πρόβλημα στην πολιτική του, δηλαδή τη μη τοποθέτηση του ζητήματος της εξουσίας ως άμεσου πολιτικού καθήκοντος και άρα τη μη σύνδεση της αποχής με τη γενίκευση της ένοπλης πάλης, θεωρούν ως μέγα πολιτικό λάθος την αποχή από τις εκλογές του 1946.

Μάλιστα στους ισχυρισμούς τους παρατηρείται το παράδοξο ότι όσοι στο μέλλον κατηγόρησαν την ηγεσία του ΚΚΕ για «άκριτο φιλοσοβιετισμό», αναφορικά με τις εκλογές του 1946 εγκαλούν το Νίκο Ζαχαριάδη γιατί δε συμφώνησε με την άποψη της σοβιετικής ηγεσίας για συμμετοχή στις εκλογές.28

Συνοπτικά θα μπορούσαμε να επισημάνουμε ότι η καταγγελία εναντίον του Νίκου Ζαχαριάδη και γενικότερα της ηγεσίας του ΚΚΕ αναφορικά με την αποχή από τις εκλογές του Μάρτη του 1946 είναι πέρα για πέρα αβάσιμη για μια σειρά από λόγους. Καταρχήν, όσοι μιλούν για το μέγα λάθος του ΚΚΕ, δεν ασκούν κριτική στην παρόμοια απόφαση που υιοθέτησε η ΚΕ του ΕΑΜ29
όπως αποδεικνύεται και από την ομιλία του προέδρου του ΣΚ-ΕΛΔ στη Θεσσαλονίκη μια βδομάδα πριν από τις εκλογές30)
και στηριζόταν στην ανυπαρξία προϋποθέσεων για τη διεξαγωγή αδιάβλητων εκλογών.
Επίσης, αμφισβήτηση της δυνατότητας πραγματοποίησης αδιάβλητων εκλογών εκφράστηκε έμπρακτα ακόμα και από υπουργούς31 της κυβέρνησης Σοφούλη, που ακολούθησαν τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γιώργο Καφαντάρη στο δρόμο της παραίτησης.32
Το σημαντικότερο όμως είναι ότι η εκλογική διαδικασία κάθε άλλο παρά διέψευσε αυτούς τους φόβους.33

Ας παραμερίσουμε προσωρινά όμως την εξέταση των γεγονότων της περιόδου, προκειμένου να μπούμε στον πυρήνα της λογικής της κριτικής απέναντι στο Νίκο Ζαχαριάδη και το ΚΚΕ.
Οι εκλογές του 1946 χαρακτηρίστηκαν από αστικές και οπορτουνιστικές δυνάμεις ως η μεγάλη ευκαιρία ώστε το ΚΚΕ να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο -όπως λένε- στο μεταπολεμικό αστικό πολιτικό σκηνικό.
Για να στηρίξουν το σκεπτικό τους επικαλούνται τη συμμετοχή των κομμουνιστικών κομμάτων στις κυβερνήσεις Εθνικής Ενότητας34,
που σχηματίστηκαν σε σειρά από χώρες της δυτικής Ευρώπης και που βοήθησαν στην αποκατάσταση της σταθερότητας της εξουσίας του κεφαλαίου,
όπως και στον ισχυρισμό ότι μια πιθανή συνεργασία με το λεγόμενο «Κέντρο» θα μπορούσε να αποκόψει τη λεγόμενη «Δεξιά» από το μονοπώλιο της εξουσίας.35
Ωστόσο, μια τέτοια προσέγγιση «ξεχνά» την κοινή ταξική ταυτότητα «Δεξιάς» - «Κέντρου», που αποδείχθηκε τόσο από τη δραστηριότητα του Γεωργίου Παπανδρέου που στο όνομα της λαοκρατίας ξεκίνησε τα Δεκεμβριανά36,
όσο και από το ρόλο των μετεμφυλιακών κυβερνήσεων του «Κέντρου»37.
Από την άλλη πλευρά δεν παίρνεται υπ’ όψη -συνειδητά ή όχι είναι αδιάφορο- ότι παρέμενε ο στόχος του αγγλικού ιμπεριαλισμού και της ελληνικής αστικής τάξης να αλλάξει τελείως ο συσχετισμός δυνάμεων σε βάρος του ΚΚΕ και του ΕΑΜ.
Απόδειξη ήταν η συνέχιση του οργίου τρομοκρατίας ένα χρόνο έπειτα από την υπογραφή της συμφωνίας της Βάρκιζας.
Ειδικότερα, οι οπορτουνιστικές δυνάμεις που δρούσαν και στο εσωτερικό του Κόμματος δεν άσκησαν κριτική στην αποχή με τη λογική της ανάγκης διάδοσης των θέσεων του ΚΚΕ για πάλη με όλα τα μέσα, όπως έκανε αργότερα η 3η Συνδιάσκεψη38 του Κόμματος (1950).
Αντίθετα, η κριτική τους συνιστούσε την προϋπόθεση της διατύπωσης του «ειρηνικού, δημοκρατικού δρόμου προς το σοσιαλισμό».
Επρόκειτο στην ουσία για την προώθηση μιας ρεφορμιστικής στρατηγικής στο κομμουνιστικό κίνημα, η οποία δε στηριζόταν στις ειδικές συνθήκες της μεταπολεμικής Ελλάδας (όπως υποστηρίζουν πολλοί από τους εισηγητές της),
αλλά θεωρούσε ότι η ταξική πάλη στις σύγχρονες συνθήκες θα πρέπει να διεξάγεται μέσα στα πλαίσια του αστικού κοινοβουλευτισμού, απαλλαγμένη από τη χρήση της επαναστατικής βίας.
Αυτό αποδεικνύεται και από την πολιτική θεωρία και πρακτική όσων πρωταγωνίστησαν στην κριτική για την αποχή από τις εκλογές του 1946 και αργότερα (1968) πρωτοστάτησαν στην ίδρυση του λεγόμενου «ΚΚΕ Εσωτερικού».

Οι δυνάμεις λοιπόν που κατηγόρησαν το Νίκο Ζαχαριάδη ότι αθέτησε τις αποφάσεις της 2ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ, προχωρώντας στον εμφύλιο πόλεμο, παραγνωρίζουν ότι η όξυνση των κοινωνικοπολιτικών αντιθέσεων ήταν εκρηκτική, διότι οι απόντες του αντιστασιακού αγώνα -σε σύμπνοια με τους συνεργάτες των Γερμανών- επιτίθονταν, ενώ ο λαός που είχε ματώσει με την ελπίδα των καλύτερων ημερών, έβλεπε τα όνειρά του να τσακίζονται. Χιλιάδες από τους πρωταγωνιστές της ΕΑΜικής αντίστασης είχαν καταφύγει στα βουνά, προκειμένου να μπορέσουν να επιβιώσουν.

Η 2η ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (Φλεβάρης 1946)

Στις αρχές του 1946, όπως περιέγραψε και αργότερα ο Νίκος Ζαχαριάδης, έμπαινε μπροστά στο ΚΚΕ και σε ολόκληρο το εργατικό και λαϊκό κίνημα το εξής δίλημμα:

Υποταγή στις αξιώσεις του αγγλικού ιμπεριαλισμού και της αστικής τάξης ή κλιμάκωση της πάλης της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων με όλα τα μέσα.

Ρήξη ή υποταγή.39

Πριν τη διεξαγωγή της 2ης Ολομέλειας (Γενάρης 1946), αντιπροσωπεία του ΚΚΕ συναντήθηκε με ηγετικά στελέχη του ΚΚΣΕ και με το ΓΓ της ΚΕ του ΚΚ Μεγάλης Βρετανίας, προκειμένου να εκθέσει την κατάσταση στην Ελλάδα και να συζητήσει τη στάση τους σε ενδεχόμενη ένοπλη αντιπαράθεση με τον αγγλικό ιμπεριαλισμό και την αστική τάξη.

Το ΚΚΣΕ, όπως και το ΚΚΕ, δεν ήταν υπέρμαχο ενός γενικευμένου πολέμου και το ΚΚ Μεγάλης Βρετανίας πίστευε ότι μια τέτοια εξέλιξη θα οδηγούσε στην περαιτέρω όξυνση των σχέσεων ΕΣΣΔ - Αγγλίας.40

Σε αυτή τη γραμμή προσχώρησε και το ΚΚΕ. Πάντως είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι ο Δημήτρης Παρτσαλίδης (τότε μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, ο οποίος συμμετείχε στην αντιπροσωπεία του Κόμματος και στη συνέχεια κατηγόρησε το Νίκο Ζαχαριάδη διότι δε συμμορφώθηκε με τη συμβουλή των Σοβιετικών για συμμετοχή στις εκλογές)
την περίοδο πριν τη 2η Ολομέλεια πίστευε -όπως ομολόγησε αργότερα ο ίδιος- ότι η ένοπλη αντιπαράθεση ήταν αναπότρεπτη41.
Η 2η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, που συνήλθε στην πρώτη επέτειο από τη συμφωνία της Βάρκιζας, αν και διατηρούσε την αντίληψη της πίεσης για δημοκρατική εξέλιξη και ελεύθερες εκλογές, ταυτόχρονα προωθούσε και την προοπτική του ένοπλου αγώνα, ως γενίκευση της μαζικής λαϊκής αυτοάμυνας.42
Στο σκεπτικό της απόφασης εκφράζονται οι άλυτες αντιφάσεις της ιδεολογικής-πολιτικής επεξεργασίας του Κόμματος και του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος.
Αποκρυστάλλωμα αυτών των αντιφάσεων και των προστριβών είναι το γεγονός ότι δεν έχει βρεθεί ακόμα τι εξέφραζαν τα αποσιωπητικά στο άρθρο 4 της απόφασης, με διάφορες ερμηνείες για το υπονοούμενο διεξαγωγής ένοπλου αγώνα.
Στη 2η Ολομέλεια η ΚΕ πήρε απόφαση για κλιμάκωση της ένοπλης πάλης, αφήνοντας παράλληλα ανοιχτή την πόρτα της δημοκρατικής εξέλιξης και υπό αυτή την έννοια ακολούθησε μια πολιτική «βλέποντας και κάνοντας», όπως διαφαίνεται και από την τοποθέτηση του Νίκου Ζαχαριάδη στην 7η Πλατιά Ολομέλεια του 1957:

«Τι έγινε σύντροφοι, στη 2η Ολομέλεια; […] εκδηλώθηκαν οι εξής απόψεις: από τη μια μεριά έλεγαν, να πάμε μόνο ειρηνικά, η άλλη άποψη των στρατιωτικών ήταν να πάμε μόνο με τα όπλα. Και η ολομέλεια αποφάσισε παραπέρα ανάπτυξη, (διαλογική συζήτηση), προοδευτική ανάπτυξη του κινήματος, με ενίσχυση των ομάδων καταδιωκόμενων για το προοδευτικό πέρασμα στον παρτιζάνικο αγώνα, στην ένοπλη αντίσταση»43.

Ο Νίκος Ζαχαριάδης με καθυστέρηση προώθησε σε πρακτικό επίπεδο την ένοπλη πάλη, ενδεχομένως γιατί υφίστατο τα όρια των αντιφάσεων της πολιτικής του Κόμματος και του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και με αυτή την έννοια, δεν προσανατόλισε πιο γρήγορα και επιτυχημένα την επαναστατική πάλη του Κόμματος.

Σε αυτή την αδυναμία συνέβαλε και το γεγονός ότι στη διάρκεια του 7ου Συνεδρίου δεν έθεσε ζήτημα αποφασιστικής αλλαγής του τμήματος των στελεχών που ευθυνόταν για τα σοβαρά πολιτικά λάθη της περιόδου 1941-44.
Κατά συνέπεια, μια αντικειμενική κριτική της περιόδου οφείλει να εκκινεί από την αντίφαση ανάμεσα στην απόφαση για την αναγκαιότητα του ένοπλου αγώνα και στην έλλειψη κριτικής και συμπερασμάτων για τη μέχρι τότε ακολουθούμενη στρατηγική.
Η προσπάθεια αντιμετώπισης αυτής της έλλειψης θα συντελούσε στο να προσδιοριστεί με σαφήνεια ο στρατηγικός στόχος της εργατικής εξουσίας, η ανάλογη πολιτική συμμαχιών, τα μέτρα για την οργάνωση του λαϊκού κινήματος, το γρήγορο πέρασμα στην ένοπλη πάλη, το επιχειρησιακό σχέδιο του ένοπλου αγώνα κ.ά.
Το λάθος λοιπόν δεν είναι η αποχή από τις εκλογές,
αλλά το πώς αυτή συναρθρώθηκε με τη συνολική στρατηγική του Κόμματος και το γρήγορο πέρασμα στον αγώνα του ΔΣΕ.
Οι αντίπαλες δυνάμεις όμως, που άσκησαν κριτική στη συνέχεια στο Νίκο Ζαχαριάδη και στην ηγεσία του ΚΚΕ, δεν κινήθηκαν σε αυτή την κατεύθυνση, αλλά στην ακριβώς αντίθετη, θέλοντας να προβάλουν τον ένοπλο αγώνα ως μια αδιέξοδη πάλη.
Κατά συνέπεια να τον συκοφαντήσουν ιστορικά και μέσω της συκοφαντίας να δικαιώσουν την αστική πολιτική, εκείνη ακριβώς που βλέπουμε και σήμερα να σαρώνει δικαιώματα, φορτώνοντας στο λαό την κρίση του κεφαλαίου.

Η έναρξη του ταξικού εμφυλίου πολέμουκαι τα πρώτα αποτελέσματα

Η 31η Μάρτη 1946, οπότε ομάδα ένοπλων καταδιωκόμενων αγωνιστών επιτέθηκε τα ξημερώματα της μέρας διεξαγωγής των εκλογών στο σταθμό Χωροφυλακής του Λιτόχωρου Πιερίας, αποτελεί την ημερομηνία έναρξης του αγώνα του ΔΣΕ.44
Αυτή η ημερομηνία δεν αποτέλεσε απλά σταθμό για το ΚΚΕ, αλλά και για τους εκπροσώπους της αστικής τάξης.45
Μέχρι το καλοκαίρι του 1946 οι αντάρτες συγκροτούνται σε μικρές ομάδες και μόλις στις 28 Οκτώβρη του 1946 συγκροτήθηκε το Γενικό Αρχηγείο Ανταρτών.46
Ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας (ΔΣΕ) μπόρεσε να προχωρήσει σε μια σειρά από στρατιωτικές επιτυχίες το διάστημα που ακολούθησε την επίθεση στο Λιτόχωρο, οι οποίες ανάμεσα στα άλλα αποδεικνύουν ότι δεν είχε ολοκληρωθεί η ανασυγκρότηση του αστικού κράτους και πως ο αγγλικός ιμπεριαλισμός και οι δυνάμεις της αστικής τάξης δεν ήταν αήττητες.47
Οι αστικές δυνάμεις αντέδρασαν με ταχύτητα.
Από τον Ιούνη του 1946 τέθηκε σε εφαρμογή το Γ΄ Ψήφισμα, το οποίο ανάμεσα στα άλλα προέβλεπε την απαγόρευση των απεργιών, την παροχή άδειας στην αστυνομία για επιβολή απαγόρευσης της κυκλοφορίας, την πραγματοποίηση ερευνών στα σπίτια χωρίς την απαίτηση εντάλματος, ενώ παράλληλα θέσπιζε και την ποινή του θανάτου.48

Ωστόσο, ο αγγλικός ιμπεριαλισμός δεν είχε τη δύναμη να συνεχίσει την άμεση στρατιωτική στήριξη του ανασυσταθέντος αστικού κράτους και δρομολόγησε την απεμπλοκή του, θέτοντας το ζήτημα της διαδοχής του στις ΗΠΑ το Φλεβάρη του 1947, ένα σχεδόν χρόνο έπειτα από την επίθεση στο Λιτόχωρο.
Ο αγγλικός ιμπεριαλισμός είχε βγει οικονομικά πληγωμένος από το Β΄ Παγκόσμιο Ιμπεριαλιστικό Πόλεμο, χάνοντας την ηγεμονία του ιμπεριαλιστικού στρατοπέδου.49
Η καταστολή του κινήματος στην Ελλάδα αποτελούσε ουσιαστικά μια ακόμα επιβάρυνση για τα οικονομικά του και μάλιστα σε μια περίοδο που άρχισαν να φουντώνουν τα αντιαποικιοκρατικά κινήματα σε μια σειρά αγγλικές αποικίες
Η αποχώρηση του αγγλικού ιμπεριαλισμού απέδειξε ότι δεν ήταν σε θέση να αντιμετωπίσει έναν ανοιχτό πόλεμο και κατά συνέπεια αναδείκνυε ακόμα περισσότερο τη σημασία των λαθών το Δεκέμβρη του 1944, όπως και τις δυνατότητες μιας ένοπλης πάλης, προσανατολισμένης στην άμεση κατάκτηση της εξουσίας κατά τη διάρκεια του πρώτου χρόνου της δράσης του ΔΣΕ.

Η ανάληψη αρχικά της οικονομικής ευθύνης και μετέπειτα και της στρατιωτικής διοίκησης από την πλευρά του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού δυσχέραινε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες διεξαγόταν η πάλη από την πλευρά του ΚΚΕ και του ΔΣΕ.

Στις 12 Μάρτη του 1947 ο Αμερικανός πρόεδρος Τρούμαν ανακοίνωσε το δόγμα του, το οποίο εστίαζε στην οικονομική βοήθεια 400 εκατομμυρίων δολαρίων προς την Ελλάδα και προς την Τουρκία, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος του κομμουνισμού.50
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας παράδοσης - παραλαβής ανάμεσα στον αγγλικό και τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό οξύνθηκαν οι πολιτικές διώξεις.
Ετσι η κυβέρνηση Μάξιμου (η οποία σχηματίστηκε με τις ευλογίες των ΗΠΑ) προχώρησε στην ίδρυση τριών στρατοπέδων συγκέντρωσης στο Τρίκερι, τη Γιούρα και τη Μακρόνησο το Φλεβάρη του 1947.
Τα επόμενα χρόνια χιλιάδες και χιλιάδες από τους πρωτοπόρους αγωνιστές εξορίστηκαν στα ξερονήσια.51
Από τις αρχές δε του 1947 άρχισαν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην ύπαιθρο, οι οποίες ανάμεσα στα άλλα περιλάμβαναν την εκτόπιση ολόκληρων χωριών, προκειμένου να αποστερηθεί ο ΔΣΕ από κάθε στήριγμα.52
Στις καθαρά στρατιωτικές επιχειρήσεις ο ΔΣΕ, αν και σε καμιά περίπτωση δε διαλύθηκε όπως επιδίωκαν οι αντίπαλοί του, ήταν η πρώτη φορά από το Μάρτη του 1946 που κατέγραψε όχι ευκαταφρόνητες απώλειες.53
Βέβαια την ίδια περίοδο ο ΔΣΕ επέκτεινε τη δράση του και μάλιστα από το Μάρτη του 1947 έχει κατορθώσει να ανοίξει και δεύτερο μέτωπο στον αστικό στρατό και τον αγγλοαμερικάνικο ιμπεριαλισμό, συγκροτώντας το Αρχηγείο του ΔΣΕ στην Πελοπόννησο.54
Τους μήνες που ακολούθησαν, ο ΔΣ Πελοποννήσου επέφερε σημαντικά πλήγματα στις δυνάμεις του κυβερνητικού στρατού, απελευθερώνοντας ορισμένες ορεινές περιοχές της Πελοποννήσου και αναγκάζοντας την κυβέρνηση να προχωρήσει σε αναδιάταξη των δυνάμεων του στρατού.55
Παράλληλα εντάθηκαν οι επιχειρήσεις στη Ρούμελη56 και στη Θεσσαλία.
Στα μέσα Απρίλη του 1947 ο επικεφαλής του ΔΣΕ Μάρκος Βαφειάδης θα λάβει από το Νίκο Ζαχαριάδη μια σειρά κατευθύνσεις σε σχέση με το ρόλο και το σκοπό του ΔΣΕ.

Στο κείμενο τονιζότανανάμεσα στα άλλα η ανάγκη ο ΔΣΕ να παγιώσει την κυριαρχία του στις απελευθερωμένες περιοχές και η νέα λαϊκή εξουσία να εκφράζεται σε αυτές.57

Τον Ιούνη του 1947 ο Μιλτιάδης Πορφυρογένης, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του Κόμματος, μιλώντας στο Στρασβούργο στο συνέδριο του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, επισήμανε ότι οι ακούραστες προσπάθειες του ΕΑΜ για συμβιβασμό δεν έφεραν αποτέλεσμα και κατά συνέπεια η μόνη διέξοδος θα μπορούσε να προκύψει από την ανάπτυξη του ΔΣΕ και τη δημιουργία μιας κυβέρνησης στις απελευθερωμένες περιοχές, δίχως
να αποκλειόταν -τουλάχιστον σε θεωρητικό επίπεδο- ένας συμβιβασμός:

«Για ένα τέτοιο πράγμα υπήρχαν και υπάρχουν και σήμερα ακόμη περισσότερο όλες οι απαραίτητες αντικειμενικές, στρατιωτικές, πολεμικές, ηθικές, ψυχολογικές, μα και γεωγραφικές προϋποθέσεις.

Αν προς την κατεύθυνση αυτή είμαστε ακόμη κάπως διστακτικοί, είναι, γιατί η δύναμη της λαϊκής πλειοψηφίας και της εμπιστοσύνης που μας έχει ο λαός, μας επιτρέπουν να κάνουμε υποχωρήσεις δημοκρατικές και να εξαντλούμε και την παραμικρή δυνατότητα.

Από την άλλη μεριά [όμως] γίνεται ολοένα και περισσότερο φανερό, ότι η αδιαλλαξία της αντίδρασης, ξένης και ντόπιας, δεν βρίσκει δισταγμούς και αναγκαστικά το υπέρτατο συμφέρον της Δημοκρατίας και της Εθνικής Ανεξαρτησίας φέρνει τη δημιουργία Λεύτερης Ελλάδας με δική της Κυβέρνηση»58.
Ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός και ο αστικός πολιτικός κόσμος αντιλήφθηκαν τη σημασία αυτής της νέας στάσης του ΚΚΕ και γι’ αυτό στο επόμενο διάστημα προχώρησαν σε ένα πογκρόμ χιλιάδων συλλήψεων, το οποίο κατέληξε με την απαγόρευση των εφημερίδων «Ριζοσπάστης» και «Ελεύθερη Ελλάδα» τον Οκτώβρη της ίδιας χρονιάς.59

Η οργισμένη αντίδραση του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού και της αστικής τάξης χρησιμοποιείται ως και σήμερα ως δείγμα της καταστροφικής πολιτικής που ακολούθησε το ΚΚΕ υπό την ηγεσία του Νίκου Ζαχαριάδη.
Η επίκληση της βίαιης αντίδρασης των εκμεταλλευτών σε κάθε απόπειρα των εκμεταλλευόμενων να διεκδικήσουν τη δική τους εξουσία χρησιμοποιείται σε αυτή την περίπτωση όχι ως απόδειξη της ανάγκης για πολιτική ωριμότητα και ολοκληρωμένο σχέδιο για την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου, αλλά ως κάλεσμα για τη μοιρολατρική αποδοχή της εκμετάλλευσης από την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα.

Η ένταση της στρατιωτικής αντιπαράθεσης

Το Σεπτέμβρη του 1947 συνήλθε η 3η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (με ένα κλιμάκιό της να συνεδριάζει στη Γιουγκοσλαβία ή την Αλβανία και το άλλο στην Αθήνα).
Η Ολομέλεια πήρε την απόφαση να εντοπίσει την πάλη του ΔΣΕ στην απελευθέρωση της Μακεδονίας και της Θράκης, να εγκαταστήσει Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση στη Θεσσαλονίκη και να προχωρήσει στον τριπλασιασμό των δυνάμεων του ΔΣΕ μέχρι την άνοιξη του 1948.
Η Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση συγκροτήθηκε στα τέλη Δεκέμβρη του 1947.60
Η συγκρότησή της οδήγησε και στην τυπική απαγόρευση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ,61
στην ένταση των συλλήψεων και των θανατώσεων από τα έκτακτα στρατοδικεία, ενώ οι ΗΠΑ απέστειλαν το Φλεβάρη του 1948 πλειάδα στρατιωτικών συμβούλων υπό το στρατηγό Βαν Φλιτ, οι οποίοι αναμείχθηκαν ενεργά στις επιχειρήσεις ενάντια στο ΔΣΕ (ενώ ευθύνονται και για τη χρησιμοποίηση των εμπρηστικών βομβών ναπάλμ62).

Στις αρχές του 1948 πραγματοποιήθηκε μια πληθώρα επιχειρήσεων που αποσκοπούσαν στην επέκταση των απελευθερωμένων εδαφών και στην επίλυση του ζητήματος των στρατολογιών που εντεινόταν έπειτα από τη βίαιη μετακίνηση 700.000 ανθρώπων στην ύπαιθρο και την αύξηση της τρομοκρατίας στις πόλεις.

Ο κυβερνητικός στρατός αποσκοπούσε όλο και περισσότερο στην απομόνωση των τμημάτων του ΔΣΕ στην υπόλοιπη χώρα και στην κατά μέτωπο επίθεση στην κύρια δύναμη του ΔΣΕ στο Γράμμο και στο Βίτσι.

Ετσι στις 14 Ιούνη άρχισε η επίθεση στο Γράμμο που κράτησε 72 ολόκληρες μέρες και τελείωσε με τον ελιγμό του ΔΣΕ προς το Βίτσι (20-21 Αυγούστου 1948)63.
Τις ημέρες της μάχης του Γράμμου συνήλθε η 4η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ (Ιούλης 1948), στην οποία εκφράστηκε η αισιοδοξία αναφορικά με τη νίκη του ΔΣΕ στο Γράμμο-Βίτσι και συνολικά στη χώρα.
Επίσης καταδίκαζε τις απόψεις της Ενωσης Κομμουνιστών Γιουγκοσλαβίας, η οποία είχε έρθει σε ρήξη με την Κομινφόρμ.64
Η ρήξη της Ενωσης Κομμουνιστών Γιουγκοσλαβίας με την Κομινφόρμ οδήγησε και σε αλλαγή της στάσης της Γιουγκοσλαβίας απέναντι στο ΔΣΕ, δυσχεραίνοντας ακόμα περισσότερο τον αρνητικό συσχετισμό δύναμης, ο οποίος είχε διαμορφωθεί.

Ο ΔΣΕ θα μπορούσε να έχει πια καλυμμένα τα νώτα του αποκλειστικά από την πλευρά των συνόρων της Αλβανίας, όσον αφορά τον κύριο όγκο των δυνάμεών του που κινούνταν στη Βόρεια Πίνδο.
Ακόμα περισσότερο πλέον δε θα μπορούσε να προσδοκά σε καμιά βοήθεια από την πλευρά της Ενωσης Κομμουνιστών Γιουγκοσλαβίας.

Ομως οι αποφάσεις της 4ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ έμειναν γνωστές και για μια σειρά από άλλους λόγους. Η ηγεσία του Κόμματος και ο Νίκος Ζαχαριάδης κατηγορήθηκαν ότι αγνοούσαν τη διαμορφωμένη κατάσταση και κατά συνέπεια διατύπωναν θέσεις περί ήττας του μοναρχοφασισμού στο Γράμμο - Βίτσι που ουδεμία σχέση είχαν με την εκτίμηση του πραγματικού συσχετισμού δυνάμεων.

Είναι αλήθεια πως μια επισκόπηση των κατοπινών εξελίξεων θα μπορούσε να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι οι εκτιμήσεις της πολιτικής απόφασης της 4ης Ολομέλειας ήταν μάλλον υπεραισιόδοξες.

Ωστόσο, όπως εκτίμησε το ΚΚΕ τη δεκαετία του 1990:

«…μια πιο αντικειμενική προσέγγιση οφείλει ν’ αναγνωρίζει, ταυτόχρονα, ότι στην κρίσιμη φάση της εξέλιξης ενός σκληρού ταξικού αγώνα, που κρίνεται ακόμα και η επιβίωση - και όχι μόνο η νίκη - των λαϊκών επαναστατικών δυνάμεων, ακόμα και αν οι συσχετισμοί αλλάζουν δυσμενώς, ο αγώνας δεν μπορεί να δίδεται με ηττοπάθεια. Απαιτεί τη μέγιστη κινητοποίηση των δυνάμεων. 

Το συμπέρασμα αυτό είναι αποτέλεσμα της ιστορικής πείρας των εξεγέρσεων και επαναστάσεων των εκμεταλλευόμενων και καταπιεσμένων, από την εξέγερση των δούλων με επικεφαλής τον Σπάρτακο έως την προλεταριακή Παρισινή Κομμούνα»65.

Ακόμα, στη διάρκεια της 4ης Ολομέλειας φαίνεται να τέθηκε για πρώτη φορά από το Μάρκο Βαφειάδη το ζήτημα της ανάγκης μετατροπής του ΔΣΕ από τακτικό στρατό σε αντάρτικο.

Επειτα από την ολοκλήρωση της μάχης του Γράμμου ο Βαφειάδης απαλλάχθηκε από τα καθήκοντά του και στάλθηκε στην ΕΣΣΔ για ανάπαυση και ανάρρωση.
Εκεί παρέδωσε στο ΚΚΣΕ ένα γράμμα αναφορικά με την εξέλιξη του ενόπλου αγώνα στην Ελλάδα.
Το Νοέμβρη του 1948 έπειτα από την επιστροφή του στην Ελλάδα παρουσίασε και πάλι τις απόψεις του στο ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.66
Αν και δεν είναι γνωστό κατά πόσο οι απόψεις που εξέφρασε στο ΠΓ ταυτίζονται με το γράμμα του προς το ΚΚΣΕ, είναι χαρακτηριστικό ότι τη θέση του για τη μετατροπή του ΔΣΕ από τακτικό σε αντάρτικο στρατό ο Βαφειάδης τη συνδύασε με την καταγγελία της αποχής από τις εκλογές του 1946.
Σχετικά με τη λογική της κριτικής σε σχέση με τις εκλογές του 1946 αναφερθήκαμε στις προηγούμενες σελίδες.
Το δίλημμα το οποίο έθεσε ο Μάρκος Βαφειάδης σε σχέση με τη φύση του ΔΣΕ ήταν πολιτικό και όχι τεχνικό, αφού ο ΔΣΕ -όπως και ο ΕΛΑΣ νωρίτερα- έδινε τόσο τακτικές όσο και αντάρτικες μάχες. Η προέκταση της πολιτικής λογικής του Μάρκου Βαφειάδη, όπως φανερώνεται και από τις θέσεις που πήρε αναφορικά με τις εκλογές του 1946, ήταν η επιστροφή στην ένταξη του αγώνα του ΔΣΕ στη χρεοκοπημένη προσπάθεια πίεσης απέναντι στην αστική τάξη και τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό για δημοκρατική εξομάλυνση.
Με αυτό τον τρόπο αμφισβητούσε ουσιαστικά το αν και κατά πόσο η πάλη του ΔΣΕ θα έπρεπε να κατευθύνεται στην ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου και στην οικοδόμηση μιας καινούριας εξουσίας.

Από την άλλη πλευρά η πολιτική λογική του Νίκου Ζαχαριάδη και συνολικότερα της ηγεσίας του ΚΚΕ απέρρεε από την εκτίμηση ότι η επιτυχία του αγώνα του ΔΣΕ ήταν ασύμβατη με τη διατήρηση της εξουσίας του κεφαλαίου.
Η εκτίμηση αυτή αποτυπώθηκε και στις αποφάσεις της 5ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ (Γενάρης του 1949). Σε αυτή αφενός καταδικάζονταν οι απόψεις του Μάρκου Βαφειάδη και ταυτόχρονα προσδιοριζόταν ο χαρακτήρας της επανάστασης στην Ελλάδα ως σοσιαλιστικός.67
Η 5η Ολομέλεια καλούσε επίσης το ΔΣ Πελοποννήσου να εντείνει τη δράση του, δημιουργώντας ένα πραγματικά δεύτερο μέτωπο για τον κυβερνητικό στρατό και τις δυνάμεις του Δημοκρατικού Στρατού σε Ρούμελη και Θεσσαλία να προξενήσουν όσο το δυνατό περισσότερες φθορές στον κυβερνητικό στρατό.68
Ωστόσο, η υπεροπλία των αντίπαλων δυνάμεων, σε συνδυασμό με προηγούμενα λάθη (π.χ. ο σχεδιασμός των εφεδρειών) και με τη στάση του ΚΚΣΕ και άλλων κομμάτων στα Βαλκάνια που προαναφέρθηκε, οδήγησε -όπως είναι γνωστό- στην ήττα του ΔΣΕ και στην υποχώρηση προς τη Λαϊκή Δημοκρατία της Αλβανίας. Τα τελευταία τμήματα του ΔΣΕ εγκατέλειψαν τα βουνά της Βόρειας Πίνδου τα ξημερώματα της 30ής Αυγούστου του 1949.

Αντί επιλόγου

Στη μαρξιστική-λενινιστική ανάλυση της Ιστορίας η κάθε στιγμή ανόδου της ταξικής πάλης,
η κάθε περίοδος που τίθεται υπό αμφισβήτηση η κυριαρχία της αστικής τάξης, αξιολογείται ως πηγή άντλησης συμπερασμάτων για το κίνημα της εργατικής τάξης και για όλους του καταπιεσμένους.
Ο ταξικός Εμφύλιος Πόλεμος 1946-1949 αποτέλεσε τη μοναδική περίοδο της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας που τέθηκε υπό αμφισβήτηση η εξουσία του κεφαλαίου, που αμφισβητήθηκε έμπρακτα το δικαίωμα της αστικής τάξης να εκμεταλλεύεται τη συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας.
Με αυτή την έννοια, σχετικά με τη δράση του ΔΣΕ, το ΚΚΕ, τότε και σήμερα, δε στέκεται στα δεινά των εκμεταλλευομένων, αλλά εντοπίζει τη μόνη πραγματικά ρεαλιστική προσπάθεια για την αντιμετώπισή τους.
Παρά την ήττα του ΔΣΕ, συνολικά η δεκαετία του 1940 αποτέλεσε περίοδο κατά την οποία οι μάζες του εργαζόμενου λαού βγήκαν στο προσκήνιο της πολιτικής και της ιστορίας και έγιναν οι πρωταγωνιστές της.
Χιλιάδες επώνυμοι και ανώνυμοι σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ελλάδας τροφοδότησαν τις επερχόμενες γενιές με υποδείγματα αυτοθυσίας και αγώνα, με πλούσια επαναστατική πείρα. Ο ηρωικός αγώνας του ΔΣΕ ξεσκέπασε το κάλπικο της αστικής δημοκρατίας και αποτέλεσε εφαλτήριο συνειδητοποίησης για χιλιάδες και χιλιάδες ανθρώπους. Ανέδειξε το ανέφικτο μιας φιλολαϊκής προοπτικής δίχως την ανατροπή του καπιταλισμού. Δίδαξε στην εργατική τάξη και τα καταπιεζόμενα στρώματα ότι η διέξοδός τους είναι ο μονόδρομος του αγώνα με όλα τα μέσα για την κατάκτηση του σοσιαλισμού, ακόμα και κάτω από τις δυσκολότερες συνθήκες.
Η εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα, ειδικότερα σήμερα σε περίοδο διεθνούς καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης, οφείλουν να διακρίνουν την ιστορική οπτική τους από την αντίστοιχη των εκμεταλλευτών τους.
Ως αποτέλεσμα, ακόμα και η κριτική των ελλείψεων και των αδυναμιών του τιτάνιου αγώνα που δόθηκε από το ΔΣΕ απέναντι σε υπέρτερες δυνάμεις πρέπει να εντάσσεται στο στόχο της επαναστατικής ανατροπής της εξουσίας του κεφαλαίου και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού-κομμουνισμού και όχι στην επιβεβαίωση και τη διαιώνισή της.

Υπό αυτό το πρίσμα είναι σίγουρο ότι οι μελλοντικές γενιές θα διδαχθούν
από το δίκαιο αγώνα του ΔΣΕ, θα συνειδητοποιήσουν τα πλούσια διδάγματα που προσέφερε και μαζί θα αξιολογήσουν θετικά τη συνεισφορά του Νίκου Ζαχαριάδη σε αυτό τον αγώνα του λαού μας.

Σημειώσεις:

1. Ρόζα Λούξεμπουργκ: «Τι ζητάει ο Σπάρτακος» στο Andre Prudhommeaux: «Σπάρτακος (Η Κομμούνα του Βερολίνου)», εκδ. «Διεθνής Βιβλιοθήκη», Αθήνα, 1981, σελ. 33.

2. Ακαδημία Επιστημών της ΕΣΣΔ: «Παγκόσμια Ιστορία», τ. Θ1-Θ2, εκδ. «Μέλισσα», Αθήνα, 1962, σελ. 406.

3. Βλ. Ενδεικτικά Christoph Schminck-Gustavus: «Νταχάου: Ελληνες κρατούμενοι και ο Νίκος Ζαχαριάδης», εκδ. «Φιλίστωρ», Αθήνα, 2004, σελ. 121-122. Ο Τζιοβάνι Μελόντια, συγκρατούμενος του Ζαχαριάδη στο Νταχάου, αφηγείται την πολιτική του ρήξη με τους συντρόφους του.

4. ΚΕ του ΚΚΕ: «Θέσεις για τα 60χρονα από την Αντιφασιστική Νίκη των λαών (9 Μαΐου 1945)», στο Συλλογικό «60 χρόνια από τη μεγάλη αντιφασιστική νίκη των λαών (Επος και διδάγματα)», εκδ. «ΣύγχρονηΕποχή», Αθήνα, 2005, σελ. 27.

5. Simon Adams: «Occupation and Resistance», «Rosen Publishing Group», New York 2009, p. 22.

6. Για το κείμενο της συμφωνίας βλ. Στέφανου Σαράφη: «Ο ΕΛΑΣ», «Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις», Αθήνα, 1958, σελ. 164-167.

7. Για το κείμενο της συμφωνίας βλ. ΚΕ του ΚΚΕ: «Το ΚΚΕ: Επίσημα Κείμενα», τ. 5, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1981, σελ. 398-402.

8. Για το κείμενο της συμφωνίας βλ. ΚΕ του ΚΚΕ: «Το ΚΚΕ: Επίσημα Κείμενα», τ. 5, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1981, σελ. 408-410.

9. Το κείμενο της Συμφωνίας της Βάρκιζας στο ΚΕ του ΚΚΕ: «Το ΚΚΕ: Επίσημα Κείμενα», τ. 5, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1981, σελ. 411-416.

10. Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ: «Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ - Α΄ Τόμος (1918-1949), εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1995, σελ. 544.

11. Γ. Θ. Μαρογορδάτου: «Η «Ρεβάνς» των ηττημένων» στο Συλλογικό: «Πενήντα χρόνια μετά τον Εμφύλιο», έκδοση της εφημερίδας «Το Βήμα» και της εκδοτικής «Ερμής», Αθήνα, 1999, σελ. 39.

12. Πέτρου Μακρή-Στάικου: «”Νέα Κύματα” και παλιά μυθεύματα», εφημερίδα «Τα Νέα», 5 Δεκέμβρη 2009.

13. Στάθη Καλύβα: «Εισαγωγικό σημείωμα» στο Πέτρος Μακρής-Στάικος (Επιμέλεια): «Βρετανική πολιτική και αντιστασιακά κινήματα στην Ελλάδα», εκδ. «Ωκεανίδα», Αθήνα, 2009, σελ. 34-35.

14. Στάθη Καλύβα: «Κόκκινη τρομοκρατία: Η βία της Αριστεράς στην Κατοχή», στο Μαρκ Μαζάουερ: «Μετά τον πόλεμο», εκδ. «Αλεξάνδρεια», Αθήνα, 2003.

15. Βλ. ενδεικτικά Στράτου Δορδάνα: «Το αίμα των αθώων», εκδ. «Βιβλιοπωλείον της Εστίας», Αθήνα, 2007, σελ. 352-354.

16. Ηλία Νικολακόπουλου: «Η επιστροφή των Βουρβόνων», εφημερίδα «Τα Νέα», 19 Δεκέμβρη 2009.

17. Σπύρου Ασδραχά: «Η “αναθεώρηση” του Εμφυλίου», εφημερίδα «Εποχή», 20 Δεκέμβρη 2009.

18. Χάγκεν Φλάισερ: «Προς τι η προβολή ενός μοιραίου ανθρώπου;», εφημερίδα «Τα Νέα», 28-29 Νοέμβρη 2009.

19. Δημήτρη Βλαντά: «Ο Νίκος Ζαχαριάδης και 22 συνεργάτες του», εκδ. «Γλάρος», Αθήνα, 1984, σελ. 33.

20. Βλ. ενδεικτικά Νίκου Ζαχαριάδη: «Η Μαζική Λαϊκή Αυτοάμυνα», εφημερίδα «Ριζοσπάστης», 11 Δεκέμβρη 1945.

21. Αναφορικά με την ανάγκη για την επαναδραστηριοποίηση του παράνομου κομματικού μηχανισμού βλ. 7ο Συνέδριο του ΚΚΕ: «Πολιτική Απόφαση» στο ΚΕ του ΚΚΕ: «Το ΚΚΕ: Επίσημα Κείμενα - τόμος Εκτος (1945-1949)», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1987, σελ. 86.

22. 7ο Συνέδριο του ΚΚΕ: «Πολιτική Απόφαση» στο ΚΕ του ΚΚΕ: «Το ΚΚΕ: Επίσημα Κείμενα - τόμος Εκτος (1945-1949)», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1987, σελ. 79-81.

23. Νίκου Ζαχαριάδη: «Λόγος στα τετράχρονα του ΕΑΜ», εφημερίδα «Ριζοσπάστης», 28 Σεπτέμβρη 1945.

24. 7ο Συνέδριο του ΚΚΕ: «Πολιτική Απόφαση» στο ΚΕ του ΚΚΕ: «Το ΚΚΕ: Επίσημα Κείμενα - τόμος Εκτος (1945-1949)», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1987, σελ. 79-81.

25. ΚΕ του ΚΚΕ: «Θέσεις για τα 60 χρόνια από την Αντιφασιστική Νίκη των λαών (9 Μαΐου 1945)» στο Συλλογικό: «60 χρόνια από τη μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη των λαών (Επος και διδάγματα)», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2005, σελ. 39.

26. Ο Βαγγέλης Παπανίκος, συγκρατούμενος του Ζαχαριάδη στο Νταχάου, αναφέρει πως οι Τολιάτι και Τορέζ (γενικοί γραμματείς των ΚΕ του Ιταλικού και Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος αντίστοιχα) συμβούλευαν το Ζαχαριάδη για την επιδίωξη μιας πολιτικής επαναφοράς της δημοκρατικής ομαλότητας, γεγονός που αποδεικνύεται και από τις διακηρύξεις των κομμάτων τους. Βλ. Βαγγέλη Παπανίκου: «Ο Νίκος Ζαχαριάδης στο Νταχάου», εκδ. «Φιλίστωρ», Αθήνα, 1999, σελ. 81. Επίσηςβλ. ενδεικτικά Maurice Thorez: «We will Win the Battle of Production», στο http://www.marxists.org/reference/archive/thorez/1946/production.htm.

27. Πάνου Δημητρίου (επιμέλεια): «Η διάσπαση του ΚΚΕ - Μέσα από τα επίσημα κείμενα του ΚΚΕ - τόμος Α΄», εκδ. «Θεμέλιο», Αθήνα, 1978, σελ. 19-20.

28. Βλ. ενδεικτικά Μήτσου Παρτσαλίδη: «Ομιλία στο 3η Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ, Πραχτικά (10-14 Οκτώβρη 1950)», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2010, σελ. 55.

29. Για το κείμενο της απόφασης βλ. ΚΕ του ΚΚΕ: «Το ΚΚΕ: Επίσημα Κείμενα», τ. 6, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1987, σελ. 176.

30. Αλέξανδρου Σβώλου: «Απόσπασμα από το λόγο στη συγκέντρωση του λαού της Θεσσαλονίκης» στο Παύλου Πετρίδη: «Στη δίνη του Εμφυλίου Πολέμου: Σπάνια Ντοκουμέντα του ΕΑΜ», εκδ. «Προσκήνιο», Αθήνα, 1998, σελ. 415.

31. Ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγεται και ο υπουργός Δημόσιας Τάξης Σταμάτης Μερκούρης. Βλ. Σταμάτη Μερκούρη: «Δήλωση», εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ», 20 Μάρτη 1946.

32. Φοίβου Γρηγοριάδη: «Οι πρωθυπουργοί της Ελλάδας», τ. Β΄, εκδ. «Νεόκοσμος», Αθήνα, σελ. 787-788.

33. Ο Γάλλος δημοσιογράφος Noel Utrillo μιλούσε για «εκλογές υπό λόγχας» με διπλοψηφίες, στρατό στους δρόμους, ξυλοδαρμούς των οπαδών της αποχής κλπ. Βλ. Ιστορικό και Διπλωματικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών, Φάκελος 25.6 του 1946.

34. Πέρα από τα γνωστά παραδείγματα της Ιταλίας και της Γαλλίας, τα ΚΚ συμμετείχαν στην κυβέρνηση και στη Δανία, τη Φιλανδία, την Αυστρία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, την Ισλανδία, τη Νορβηγία, όπως και σε όλες τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Βλ. David Childs: «The Changing Face of Western Communism (14)», «Groom Helm Editions», London, 1980.

35. Βλ. ενδεικτικά Τάσου Βουρνά: «Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας (Ο Εμφύλιος)», εκδ. «Αφών Τολίδη», Αθήνα, 1981, σελ.27-28.

36. Γεωργίου Παπανδρέου: «Ο λόγος της απελευθέρωσης (18 Οκτωβρίου 1944)» στο Γεωργίου Κασιμάτη - Παύλου Πετρίδη - Αγγελου Σιδεράτου: «Γεώργιος Παπανδρέου (1868-1968)», εκδ. «Νέα Σύνορα», Αθήνα, 1988, σελ. 158.

37. Ο Πλαστήρας πριμοδοτήθηκε από τις ΗΠΑ για να αναλάβει πρωθυπουργός έπειτα από τις εκλογές του 1950 (Βλ. Γιώργη Δ. Κατσούλη: «Η ιστορία του ΚΚΕ», τ. 7, εκδ. «Νέα Σύνορα», Αθήνα), ενώ ο Νίκος Μπελογιάννης εκτελείται με κυβέρνηση Πλαστήρα-Βενιζέλου.

38. Νίκου Ζαχαριάδη: «Δέκα χρόνια πάλης: Συμπεράσματα - Διδάγματα - Καθήκοντα (Εισήγηση στην 3η Συνδιάσκεψη)», στο «3η Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ, Πραχτικά (10-14 Οκτώβρη 1950)», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2010, σελ. 37.

39. Νίκου Ζαχαριάδη: «Προβλήματα κρίσης του ΚΚΕ», εκδ. «Λαϊκή Εξουσία», Αθήνα, σελ. 31-32.

40. Συλλογικό: «Η τρίχρονη εποποιία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή» & εφημερίδα «Ριζοσπάστης», Αθήνα, 1998, σελ. 151-154.

41. Δημήτρη Παρτσαλίδη: «Διπλή αποκατάσταση της Εθνικής Αντίστασης», εκδ. «Θεμέλιο», Αθήνα, 1978, σελ. 199.

42. «2η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ: Πολιτική Απόφαση» στο ΚΕ του ΚΚΕ: «Το ΚΚΕ: Επίσημα Κείμενα», τ. 6, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1987, σελ. 174-184.

43. Νίκου Ζαχαριάδη: «Ομιλία στο 1ο θέμα της 7ης Πλατιάς Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ (Φλεβάρης 1957)», στο ΚΕ του ΚΚΕ: «Το ΚΚΕ: Επίσημα Κείμενα», τ. 8, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, σελ. 696.

44. Θανάση Ανάγνου: «Μαρτυρία», εφημερίδα «Ριζοσπάστης», 11 Δεκέμβρη 1946 στο Συλλογικό: «Η τρίχρονη εποποιία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή» & εφημερίδα «Ριζοσπάστης», Αθήνα, 1998, σελ. 598-599.

45. Θρασύβουλου Τσακαλώτου: «Δημοκρατία και ολοκληρωτισμός (Το χρονικό του συμμοριτοπολέμου 1946-1949)», εκδ. «Ινστιτούτου Εθνικής Αμύνης», Αθήναι, 1978-1979, σελ. 35.

46. Νίκου Κυρίτση: «Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας: Βασικοί σταθμοί του αγώνα», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2003, σελ. 17-19.

47. Νίκου Κυρίτση: «Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας: Βασικοί σταθμοί του αγώνα», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2003, σελ. 23-25.

48. «Ψήφισμα Γ΄: Περί έκτακτων μέτρων αφορώντων την Δημόσιαν τάξιν και ασφάλειαν», «Εφημερίς της Κυβερνήσεως», φ. 197, τ. Α΄, 18 Ιούνη 1946.

49. Tony Rea - John Wrigth: «International Relations 1914-1995», pp.140-1, «Oxford University Press», Oxford & New York, 1997.

50. Harry Truman: «The Truman Doctrine» στο «Public Papers of the President, 1947», pp.176-180, «Government Printing Office Press», Washington, 1963.

51. Συλλογικό: «Η τρίχρονη εποποιία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή» & εφημερίδα «Ριζοσπάστης», Αθήνα 1998, σελ. 211.

52. Η έκταση και η σκληρότητα των επιχειρήσεων ήταν τέτοια που κατακρίθηκε ακόμα και από τον αμερικανό υποπρόξενο στη Θεσσαλονίκη, βλ. Αγγελική Λαΐου: «Μετακινήσεις πληθυσμού στην ελληνική ύπαιθρο κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου» στο Συλλογικό: «Μελέτες για τον Εμφύλιο Πόλεμο 1945-1949», εκδ. «Ολκός», Αθήνα, 1992, σελ. 75-6.

53. Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ: «Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ - Α΄ Τόμος (1918-1949)», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1995, σελ. 567-571.

54. Αρίστου Καμαρινού: «Ο Εμφύλιος Πόλεμος στην Πελοπόννησο», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2000, σελ. 7.

55. Αρίστου Καμαρινού: «Ο Εμφύλιος Πόλεμος στην Πελοπόννησο», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2000, σελ.185-189.

56. Αριστείδη Θεοχάρη: «Στη Στερεά Ελλάδα με το Δημοκρατικό Στρατό 1945-1949», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2002, σελ. 218-219.

57. Για το πλήρες κείμενο της επιστολής βλ. Συλλογικό: «Η τρίχρονη εποποιία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή» & εφημερίδα «Ριζοσπάστης», Αθήνα, 1998, σελ. 211.

58. Μιλτιάδη Πορφυρογένη: «Λόγος στο συνέδριο του ΚΚ Γαλλίας στο Στρασβούργο» στο ΚΕ του ΚΚΕ: Το ΚΚΕ: «Επίσημα Κείμενα», τ. 6, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 1987, σελ. 442.

59. Γιώργου Μαργαρίτη: «Η ιστορία του ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου», τ. Α΄, εκδ. «Βιβλιόραμα», Αθήνα, 2001, σελ. 344.

60. Συλλογικό: «Η τρίχρονη εποποιία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή» & εφημερίδα «Ριζοσπάστης», Αθήνα, 1998, σελ. 285-290.

61. «Αναγκαστικός Νόμος υπ’ αριθ. 509», «Εφημερίς της Κυβερνήσεως», φ. 293, τ. Α΄, 27 Δεκέμβρη 1947.

62. Οι βόμβες ναπάλμ χρησιμοποιήθηκαν στη συνέχεια και στον πόλεμο Κορέας και στον πόλεμο των ΗΠΑ εναντίον του Βιετνάμ. Η χρήση τους οδηγούσε σε άμεσο θάνατο όλων των έμβιων οργανισμών σε μια ακτίνα χιλιομέτρων λόγω υψηλής θερμοκρασίας και σε δεύτερο επίπεδο αποψίλωνε τα δάση, που αποτελούσαν το πεδίο υπέρτερης δράσης των ανταρτών.

63. ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ: «Η εποποιΐα στη Βόρεια Πίνδο: Πολιτικά και στρατιωτικά συμπεράσματα και διδάγματα», Περιοδικό «Δημοκρατικός Στρατός», Σεπτέμβρης 1948 στο «Δημοκρατικός Στρατός: Φωτογραφική αναπαραγωγή από τα πρωτότυπα τεύχη», εκδ. «Ριζοσπάστης», Αθήνα, 1996, σελ. 321.

64. Fernando Claudin: «Ευρωκομμουνισμός και σοσιαλισμός», εκδ. «Γράμματα», Αθήνα, 1981, σελ.40-41.

65. Συλλογικό: «Η τρίχρονη εποποιία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή» & εφημερίδα «Ριζοσπάστης», Αθήνα, 1998, σελ. 381.

66. Οι θέσεις του Βαφειάδη μπορούν να εξαχθούν από την ομιλία του στην 5η Ολομέλεια. «Μάρκος Βαφειάδης, Ομιλία» στο «5η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, Πραχτικά», έκδοση της ΚΕ του ΚΚΕ, σελ. 137-144.

67. Νίκου Ζαχαριάδη: «Ο λαός μας στο δρόμο προς τη νίκη μπροστά στην αποφασιστική καμπή (Εισήγηση και κλείσιμο του Νίκου Ζαχαριάδη στην 5η Ολομέλεια της ΚΕ)», στο «5η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, Πραχτικά», έκδοση της ΚΕ του ΚΚΕ, σελ. 30.

68. ΚΕ του ΚΚΕ: «Πολιτική απόφαση στο πρώτο θέμα της 5ης Ολομέλειας» στο «5η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, Πραχτικά», έκδοση της ΚΕ του ΚΚΕ, σελ. 16.

Κώστας Σκολαρίκος

Συνεργάτης του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ

Το βρήκαμε Εδώ