Ο Ν. Καζαντζάκης για το Λένιν: ''Τέτοιος ήταν ο Λένιν Φώς"

 

Ελενη Μαρκακη:
Ν. Καζαντζάκης για το Λένιν, που ΄''έφυγε'' σαν σήμερα το 1924: ''Τέτοιος ήταν ο Λένιν φώς"
"Κίνησε λοιπόν ο Λένιν, σαν τους ήρωες του παραμυθιού,
μονάχος του, αφήνοντας το ταπεινό εργατικό σπίτι στη Ζυρίχη
όπου, ξορισμένος χρόνια, φτωχοζούσε. Πέρασε την Ελβετία,
την Γερμανία, έφτασε στα σύνορα της Ρουσίας, μπήκε στη
απέραντη, πάνοπλη τσαρική πατρίδα
Ν' ανατρέψει την μεγάλη αυτοκρατορία, να κάνει κατοχή
όλα τα σπίτια, όλα τα εργοστάσια, όλη τη γής της Ρουσίας,
να διώξει τους τσάρους, τις τσαρίνες, τα τσαρόπουλα,
τους στρατοκράτες, τους γραφειοκράτες, τους αρχόντους,
τους αστούς, τους παπάδες και να δώσει τη διχτατορική
εξουσία στο εξουθενωμένο, λιμασμένο Προλεταριάτο

"Μεγαλομανία! Παραφροσύνη!" φώναζαν οι φρόνιμοι,
που θαρρούν πως η λογική, η μίζερη ενάρετη γεροντοκόρη,
κυβερνάει τον κόσμο. Μα σε λίγους μήνες, ο φτωχοντυμένος
αυτός πληβείος, έκανε κατοχή τη Ρουσία
Καταργείται η ατομική ιδιοχτησία, καταργείται το εμπόριο και το χρήμα.
Οι τράπεζες, τα εργοστάσια, τα μεταλλεία, όλα τ΄ αστικά χτήματα,
όλη η γής, κατάσχουνται, ανήκουν πιά στο σύνολο.
Μοναρχία, αριστοκρατία, μπουρζουαζία, νομική και κοινωνική
ανισότητα αντρός και γυναικός, θρησκεία, κλήρος, καταπίεση
στις ξένες εθνότητες, τσαρικός στρατός, αστυνομίες,
δικαστήρια, εκπαιδευτικά συστήματα σε δέκα
εβδομάδες εξαφανίζονται.

Είχε στο κεφάλι του ο Λένιν μια Ιδέα' σύμφωνα με την Ιδέα
αυτή έπρεπε να βαδίσει ο κόσμος
Ο Λένιν έγινε σύνθημα
Μεγάλες δυνάμεις που ύπνωναν μέσα άνεργες, ξύπνησαν
Ο τύπος του Ρούσου άρχισε κιόλας να αλλάζει
Τι θα πεί να αλλάζει; Να λευτερώνει τις δυνάμεις που ο τσαρισμός
κρατούσε μέσα στην ψυχή σκλαβωμένες.

Ο Λένιν δεν δημιούργησε νέες δυνάμεις, ξύπνησε
τις σκλαβωμένες, λευτέρωσε τις αλυσοδεμένες
Για τους μαρξιστές, ο μεγάλος άνθρωπος δεν είναι
μια προσωπικότητα ανεξάρτητη, νέα, πάνω απο το λαό
που την γέννησε' διατυπώνει απλώς συνειδητά τις δυνάμεις
και τις πεθυμιές του λαού και της εποχής του.
Ό,τι ο λαός άναθρα κραυγάζει, αυτός το διατυπώνει
με άρτιο λόγο' κι ευτύς ως διατυπωθεί, δεν μπορεί πια
να χαθεί, γίνεται σύνθημα.
Τέτοιος ήταν ο Λένιν φώς"
(από το ''Ταξιδεύοντας στη Ρωσία)

* Ο Λένιν στη δουλειά με εργάτες στο πρώτο Subbotnik (την εθελοντική εργασία στο τέλος της εβδομάδας για την βοήθεια της επανάστασης και του εργατικού κράτους) (1/5/1920). 

O πίνακας με τίτλο “Ο Λένιν στο πρώτο Subbotnik” δημιουργήθηκε από τον Vladimir Krikhatsky



Ελενη Μαρκακη:
Ο Γιάννης Κορδάτος στις 26 Γενάρη του 1924 έγραφε στο Ριζοσπάστη:

Σαν σήμερα, στις 21 Ιανουαρίου του 1924 , έφυγε από τη ζωή.
Αυτός, τον οποίο ο Μαγιακόφσκι αποκάλεσε “ο ανθρωπινότερος άνθρωπος”.
Αυτός, που κίνησε τον τροχό της ιστορίας προς τα μπρος δείχνοντας ότι είναι μπορετό το ταξίδι του ανθρώπου από το βασίλειο της ανάγκης προς το βασίλειο της Ελευθερίας,

Αυτός, που οραματίστηκε και υλοποίησε μαζί με το Ρωσικό λαό και για τους λαούς όλης της οικουμένης την ανθρωπινότερη σ όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας πάνω στον πλανήτη επανάσταση δηλώνοντας με την ταπεινοσύνη του μεγάλου ότι αυτό που έγινε ήταν μόνο η αρχή, μόνο το ελπιδοφόρο φωτεινό ξεκίνημα: ” Εμείς αρχίσαμε. Πότε ακριβώς, σε ποιο χρονικό διάστημα οι προλετάριοι ποιανού έθνους θα αποτελειώσουν το έργο αυτό δεν είναι το κύριο ζήτημα. Το ουσιαστικό είναι ότι ο πάγος έσπασε, ο ορίζοντας άνοιξε, ο δρόμος χαράχτηκε.”

Αυτός ο άνθρωπος ήταν ο Βλαντιμίρ Ίλιτς Ουλιάνοφ, γνωστός ως Λένιν, η σημαντικότερη προσωπικότητα του 20ου αιώνα, ηγέτης της μεγάλης Οκτωβριανής επανάστασης, της Επανάστασης που έγινε “για να δείξει στο Μέλλον να περάσει” για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Ο Γιάννης Κορδάτος στις 26 Γενάρη του 1926 έγραφε στο Ριζοσπάστη

Το θλιβερόν άγγελμα που από προχθές εβύθισε εις την αγωνίαν την εργατικήν τάξιν όλου του κόσμου αληθεύει. 

Ο ΛΕΝΙΝ πέθανε στις 21 τρ. υποκύψας στο μοιραίο έπειτα από πολυχρόνιον αρρώστιαν, αποτέλεσμα της δηλητηριάσεως του αίματος κατόπιν της δολοφονικής κατ΄ αυτού απόπειρας που γέννηκε την 31 Αυγούστου 1918.

Αυτή τη φορά είνε δυστυχώς αληθινή η είδησις. 

Ο Λένιν δεν υπάρχει πια στη ζωή. Τα εκατομμύρια των εργατών της Ευρώπης και της Αμερικής στο άκουσμα της θλιβερής αυτής αγγελίας βυθίστηκαν στο πιο μεγάλο πένθος. Γιατί ο Λένιν δεν ήταν μονάχα ο αρχηγός ενός κόμματος.

Ήταν ο ΜΕΓΑΛΟΠΡΑΓΜΩΝ Αρχηγός της παγκόσμιας Κ ο ι ν ω ν ι κ ή ς Ε π α ν α σ τ ά σ ε ω ς. Να γιατί το μεγάλο πένθος δεν είνε μονάχα πένθος του ρωσσικού λαού, αλλά και πένθος των προλεταρίων όλου του κόσμου.

Λίγες φυσιογνωμίες μένουν αθάνατες ως ιστορικά μνημεία, σεβαστές από τον πανδαμάτωρα χρόνον. Μια τέτοια ιστορική φυσιογνωμία είχε και ο Λένιν. Ίσως η μεγαλυτέρα όλων των άλλων μέσα στους αιώνας. Γιατί το έργο του Λένιν είνε τόσο γιγάντιο, πολυμερές, ασύλληπτο, ασύγκριτο, κολοσσιαίο, άφθαστο και συγκλονιστικόν ώστε να έχει διεθνή αποτελέσματα.

Εάν ο Χριστός, ο Μωάμεθ, ο Βούδας λατρεύονται σήμερα ως θεότητες από τα εκατομμύρια των πιστών των, το έργον των όμως δεν επέφερε κοινωνικά αποτελέσματα, ανάλογα με την διδασκαλίαν των εις την πραγματικήν αυτής υπόστασιν. Διότι η επίδρασίς των είνε επιφανειακή. Το έργο όμως του Λένιν στηριζόμενον στο θετικό έδαφος της σοσιαλιστικής επιστήμης και όχι στα σύννεφα της ιδεαλιστικής ή θρησκευτικής ουτοπίας όχι μόνον συγκλόνισε σύρριζα το παγκόσμιον αστικό καθεστώς, αλλά θα παραμείνει η φωτοβόλος δάδα που θα οδηγήσει τα εκατομμύρια των Προλεταρίων προς την Κομμουνιστικήν Επανάστασιν.

Δεν υπερτερούμεν τον υποκειμενικόν παράγοντα εν σχέσει με το ρόλο του στην εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας. Και ούτε τον πέρνουμε ως δημιουργόν των μεγάλων ιστορικών περιόδων. Ο Λένιν όμως όπως και ο Μαρξ αναντιρρήτως είνε τα μεγαλύτερα ονόματα μέσα εις την Ιστορία. Διότι αντιληφθέντες τους οικονομικούς νόμους που κυβερνούν την ανθρώπινην Κοινωνία και ερμηνεύσαντες ορθά τους κοινωνικούς ανταγωνισμούς των τάξεων, μεγαλούργησαν όσον κανένας άλλος μέσα εις την ιστορία, διαθέσαντες την σοφίαν των, την πολυμάθειάν των, και την ενεργητικότητά των υπέρ του ξεσκλαβώματος της εργατικής τάξεως από την σημερινήν αθλίαν της κατάστασιν.

Ο Μαρξ ο γίγας αυτής της σκέψεως, έβαλε τα γερά, τα βαθειά και ακλόνητα θεμέλια του επιστημονικού Σοσιαλισμού. Η υπέροχη διδασκαλία του, είνε ο φωτεινός οδηγός του διεθνούς Προλεταριάτου, αγωνιζόμενου κάτω από επίμονους, άνισους και σκληρούς αγώνας όχι μοναχά δια μέσην εφήμερον απολύτρωσίν του, αλλά δια το παντοτινό ξεσκλάβωμα όλων των αποκλήρων της κοινωνίας από την σημερινήν αθλιότητα και δυστυχίαν.

Ο Λένιν ισότιμος διανοητικός γίγας προς τον «Μέγαν» ιδρυτήν του επιστημονικού κομμουνισμού, εφήρμοσε την μαρξικήν διδασκαλίαν εις την πράξιν. Η Ρωσσική Επανάστασις του 8)βρίου 1917 είνε ιδικής του εμπνεύσεως και πρωτοβουλίας. Οι ρώσσοι προλετάριοι εις αυτόν οφείλουν το σπάσιμο των δεσμών των. Αλλά και το στερέωμα και η επικράτησις της Επαναστάσεως πάλιν εις τον Λένιν οφείλεται. Μέσα εις τας τόσας αντιξόας περιστάσεις και τα πιο τραγικάς εσωτερικάς συνθήκας, έπειτα και από την επιδρομή τόσων εσωτερικών και εξωτερικών εχθρών κατά της Επαναστάσεως, (;;;) να υπάρχη ο μέγας Νους του Λένιν δια να δώσει τις ορθές διαταγές και συμβουλές αφ΄ ενός και τις ορθές ερμηνείες αφ΄ ετέρου στην υπάρχουσα κοινωνικοοικονομική κατάσταση της Ρωσσίας δια να σωθεί η Επανάστασις.

Οι ημέρες εκείνες της μεγάλης δοκιμασίας και του χάους ευτυχώς επέρασαν. Σήμερα είνε γεγονός πλέον ότι οι εχθροί της Επαναστάσεως είνε ανίσχυροι και ανίκανοι να βλάψουν το μεγαλειώδες έργο του ρωσσικού εργατικού λαού. Η Ρωσσική Επανάσταση έζησεν, επικράτησεν, εθριάμβευσεν. Υπό την δημιουργικήν πνοήν του Λένιν ετέθησαν τα θεμέλια της αναδημιουργίας και ανασυντάξεως δια την ανέγερσιν της Νέας Κοινωνίας, της Κομμουνιστικής Πολιτείας.

Και μες την περίστασιν αυτήν εστάθηκεν τυχερός ο Λένιν. Διότι επέζησεν να ιδή την χαρωπήν άνοιξιν του ξαναγεννημού της Ρωσσίας, επάνω στους τύπους του σοσιαλισμού. Δηλαδή επέζησεν να ιδή τον θρίαμβον της Επαναστάσεως μέσα εις τα αχανή σύνορα της πρώην Τσαρικής Αυτοκρατορίας. Και από της απόψεως αυτής ευτυχώς ο θάνατός του δε θα βλάψη ανεπανόρθωτα το προλεταριακόν κίνημα. Διότι αφίνει όπισθέν του την πολύτιμον πείραν και τα διδάγματα της Ρωσσικής Επαναστάσεως.

Οι διάδοχοί του δοκιμασμένοι εις την πράξιν, από του καλύτερους μαθητάς και συνεργάτας του Λένιν θα συνεχίσουν το έργον του. Οι αστοί οι οποίοι ονειρεύονται διχογνωμίες και διαιρέσεις εις την Ρωσσίαν… θα διαψευσθούν από την πραγματικότητα, όχι βέβαια δια πρώτην φοράν. Η Ρωσσική Επανάστασις είνε ένα γεγονός πλέον. Ο θάνατος του Μεγάλου Λένιν δεν θα την επηρεάση. Διότι εμπήκεν πλέον εις κανονικόν δρόμον της σταδιοδρομίας της.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο θάνατος του Αρχηγού της παγκόσμιας Επαναστάσεως δεν αφίνει έναν κενόν δυσαπλήρωτον. Διότι επαναλαμβάνομεν ο Λένιν δεν ήταν έας μεγάλος αρχηγός μόνον. Ήταν και θα μείνη ι σ τ ο ρ ι κ ό ν π ρ ό σ ω π ο ν. 

Ούτε και αυτοί οι αστοί δεν το αρνούνται αυτό. Οι μέχρι της χθες από συστήματος χυδαίοι υβρισταί και (;;;) συκοφάνται του, αναγνωρίζουν σήμερα την υπέροχον και ασύγκριτον φυσιογνωμίαν του. 

Προ του Τάφου του κλίνουν και αυτοί οι αντίπαλοι του Κομμουνισμού –οι πιο ειλικρινείς και τίμιοι βέβαια- ευλαβικά δια να χύσουν ένα δάκρυ προς τον τολμηρόν και ισόθεον Αναμορφωτήν της Ανρθωπότητας. Η πέννα των την οποίαν τόσες φορές εβάπτισαν εις το δηλητήριον της συκοφαντίας δια να υβρίσουν τον Αρχηγόν του παγκόσμιου εργατικού κινήματος, σήμερα δεν τολμά να συνεχίσει την ιδίας τακτικήν της συκοφαντίας. 

Ο θάνατος του Λένιν τους αναγκάζει να σεβασθούν την Αλήθειαν και ν΄ αναγνωρίσουν εις τον μέγαν νεκρόν της εργατικής τάξεως, προτερήματα Η μ ι θ έ ο υ Α ν α μ ο ρ φ ω τ ο ύ και ι δ ε ώ δ ο υ ς του α ν θ ρ ώ π ο υ- Α ρ χ η γ ο ύ.

Έτσι γίνεται πάντοτε. Ο τάφος χαλαρώνει και αμβλύνει τα πάθη και τα μίση όχι μόνον τα ανθρώπινα αλλά και τα κοινωνικά. Και η αλήθεια αναλάμπει τότε… Να γιατί και αυτοί οι θανατικώτεροι εχθροί του δεν αρνούνται δικαιώματα Αθανασίας στον Λένιν. 

Αλλά μέσα στους Αθανάτους της ιστορίας οι πιο μεγάλοι είνε ο Μαρξ και ο Λένιν. Αυτοί οι δυό αυτοί πρόσφεραν στα εκατομμύρια των δυστυχισμένων, των πεινασμένων, των καταπιεζομένων την μεγαλύτερη υπηρεσία που μπορεί να φαντασθή ο ανθρώπινος νους. Άνοιξαν το δρόμο, με το φως της Επιστήμης και με την πείρα της Επαναστάσεως, προς την Απολύτρωσιν και Ανάστασιν στους κοινωνικούς σκλάβους. 

Είνε οι μεγάλοι και φωτεινοί οδηγηταί της στρατιάς των εργαζομένων προς μιαν νέαν Κοινωνίαν, κοινωνίας ισότητος, δικαιοσύνης και πραγματικής ελευθερίας.

Και είνε συνάμα οι αμείλικτοι διώκται και οι μέχρι σκληρότητος πολέμου, όλων των ουτοπιστών και των πολιτικών τυχοδιωκτών –οι οποίοι φευ υπάρχουν εις όλον τον κόσμον…- και οι οποίοι υπό διάφορα ονόματα προσπαθούν να κρατήσουν την εργατικήν τάξιν εις την αθλιότητα και το σκότος. Και τέτοιοι προπαντός είναι οι σοσιαλδημοκράται. Αυτοί οι οποίοι υπό τον μαδύαν του μαρξισμού αγωνίζονται αγώνα προδοτικόν κατά της εργατικής τάξεως της οποίας φιγουράρουν ως αρχηγοί.

Εναντίον της διεθνούς Σοσιαλδημοκρατίας ο Λένιν στάθηκε ο πιο σκληρός θεωρητικός διώκτης και εχθρός, αλλά και ο πιο δυνατός και αμείλικτος γκρεμιστής των σοσιαλδημοκρατικών ειδώλων. Και ενώ υπήρξεν τρομερός αντίπαλος, αντίπαλος που πληγώνει, μαστιγώνει, σατυρίζει, χλευάζει, θέτων υπεράνω προσώπων την Ι δ έ α ν. Χωρίς να αναγνωρίζει φιλίας προς του συμφέροντος του εργατικού αγώνος, προς την Ι δ έ α ν.

Ως άνθρωπος υπήρξεν ιδεώδης και άκακος ως αρνίον. Η αγνότης του συγκρίνεται μόνο προς την αγνότητα μικρού παιδιού. Και οι εχθροί του ομολογούν τας μεγάλας αυτάς ιδιότητας που τόσον σπανίζουν εις την κοινωνίαν. Επάλεψε εις την αρχήν δια να βγάλη την μάσκαν από τους προδότες του σοσιαλισμού με την μεγαλυτέραν βιαιότητα. Εκοπίασεν, απεμονώθη, εχαρακτηρίσθη ως ανισόρροπος, αναρχικός, ουτοπιστής από την σχολήν του Μάρτωφ-Καούτσκυ.

Δεν απογοητεύθη και ούτε απεθαρρύνθη. Έβαλεν όλα του τα δυνατά δια να νικήση. Διότι επίστευεν ότι η νίκη του είνε και Ν ί κ η της εργατικής ιδέας, η οποία έπρεπε να διατηρηθεί αγνή και αμόλυντος από τα κηρύγματα και τας προσδοκίας της Διεθνούς Σοσιαλδημοκρατίας.

Ευτυχώς δε ότι εις το σημείον αυτό δεν αφίνει κενόν ο θάνατός του. Διότι εις το μέγα συγγραφικό του έργον δεν υπάρχει καμμιά ασάφεια, καμμιά αμφιβολία. Η μαρξιστική Επιστήμη εύρεν τον δεξιώτερον, τον ικανώτερον αλλά και τον πλέον μεγαλύτερον ερμηνευτήν και διδάσκαλον. Η σοσιαλδημοκρατία δε, τον θανασιμώτερον αντίπαλόν της, ο οποίος και της έδωκεν θανάσιμον πλήγμα που έχει προδικάση πλέον τον οριστικόν ενταφιασμόν της εις την πολιτικήν της μορφήν και την βάσιν της.

Αυτό είνε το μέγα, δημιουργικόν και ιστορικόν έργον του Λένιν. Έργον που θα μείνει αθάνατον, όπως αθάνατον θα μείνη και το όνομά του ανάμεσα εις τους αιώνας του άπαντας….

Σφίγγοντας την καρδιά τους από στυγνήν αγωνίαν, άφατον λύπην, οι ρώσοι εργάτες και χωρικοί που θα προπέμψουν σήμερα τον Λένιν με τις μεγαλύτερες τιμές στην τελευταία του κατοικίαν, είμαστε βέβαιοι πως θα ορκιστούν – και μαζί τους όλοι οι εργάτες του κόσμου – να φανούν μικροί Λένιν στον κύκλο της δράσεώς των και να μοιάσουν έστω και λίγο τον φλογερώτερον Κήρυκα του διεθνούς Κομμουνισμού, αλλά και τον Επαναστάτην και Απόστολον τον ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΝ απ’ όσους γνώρισαν οι αιώνες.

Σκεπάζοντας δε τον Τάφον του με δάκρυα και λουλούδια οι σύντροφοί του και οι συναγωνισταί του ρώσσοι εργάτες θα φωνάξουν με μιαν μυριόστομον κραυγήν:

-Ο ΛΕΝΙΝ ΑΠΕΘΑΝΕΝ

-ΖΗΤΩ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ

Γιάννης Κορδάτος



Ο Μενέλαος Λουντέμης έγραψε:

Είδα τον Λένιν!

Τον είδα να τρέ­χει χέρι – χέρι με τη Ζωή.
Να σπρώ­χνει κατά τον ανή­φο­ρο με τον ώμο του την Ιστο­ρία.
Τον είδα να λα­χα­νιά­ζει και να βιά­ζε­ται.
Γιατί όλα τότε ήταν βια­στι­κά. Όλα.
Οι ώρες, οι σε­λί­δες, οι στιγ­μές.
«Σή­με­ρα νωρίς – αύριο θα ‘ν’ αργά».
Η Επα­νά­στα­ση κοί­τα­ξε το παιδί της στα μάτια. Ναι. Ηταν και­ρός…
Το φώ­να­ξε κι η «Αβρό­ρα» απ’ το πο­τά­μι.
Ήταν και­ρός.
Θολός σι­γό­ψελ­νε δίπλα της κι ο Νέβας.
Τον ακο­λού­θη­σαν σι­γο­ψέλ­νο­ντας και τα κα­νά­λια.
Ηταν και­ρός: Η Πόλη σώ­παι­νε πνιγ­μέ­νη στα σκότη. Και μόνο το «Σμόλ­νυ» έφεγ­γε.
Μόνο το «Σμόλ­νυ» έφεγ­γε σαν φα­νά­ρι.
Για να δεί­ξει στο Μέλ­λον να πε­ρά­σει.

Με­νέ­λα­ος Λου­ντέ­μης



Ο Μπέρτολ Μπρεχτ έγραψε:

Η ανί­κη­τη επι­γρα­φή

Την εποχή του πα­γκό­σμιου πο­λέ­μου
Σ’ ένα κελί της ιτα­λι­κής φυ­λα­κής Σαν Κάρλο
Γε­μά­το από κρα­τού­με­νους στρα­τιώ­τες, με­θυ­σμέ­νους και κλέ­φτες
Έγρα­ψε ένας σο­σια­λι­στής φα­ντά­ρος στον τοίχο απάνω με μο­λύ­βι:
ΖΗΤΩ Ο ΛΕΝΙΝ!
Πολύ ψηλά στο μι­σο­σκό­τει­νο κελί, ίσα-ίσα να φαί­νε­ται, μα
Με πε­λώ­ρια γράμ­μα­τα γραμ­μέ­νο.
Μόλις το εί­δα­νε οι δε­σμο­φύ­λα­κες, στεί­λα­νε έναν μπο­για­τζή μ’ έναν κουβά ασβέ­στη
Κι αυτός με μια βούρ­τσα με μακρύ κο­ντά­ρι ασβέ­στω­σε την απει­λη­τι­κή επι­γρα­φή.
Μα μόνο της γρα­φής το χα­ρα­κτή­ρα, με τον ασβέ­στη του άλ­λα­ξε
Και τώρα έστε­κε ψηλά μες στο κελί μ’ ασβέ­στη:
ΖΗΤΩ Ο ΛΕΝΙΝ!
Και δεύ­τε­ρος μπο­για­τζής έβαψε από πάνω την επι­γρα­φή με μια με­γά­λη βούρ­τσα
Έτσι που εξα­φα­νί­στη­κε για ώρες, μα κατά το πρωί
Που στέ­γνω­σε ο ασβέ­στης, ξε­πρό­βα­λε από κάτω η επι­γρα­φή ξανά:
ΖΗΤΩ Ο ΛΕΝΙΝ!
Τότε στεί­λα­νε οι δε­σμο­φύ­λα­κες ενά­ντια στην επι­γρα­φή έναν οι­κο­δό­μο
Με ένα μα­χαί­ρι. Κι αυτός την έξυσε γράμ­μα προς γράμ­μα, για μια ώρα
Και όταν τε­λεί­ω­σε, φά­ντα­ζε μέσα στο κελί ψηλά, άχρω­μη πλέον
Μα βαθιά μέσα στον τοίχο χα­ραγ­μέ­νη, η ανί­κη­τη επι­γρα­φή:
ΖΗΤΩ Ο ΛΕΝΙΝ!
Τώρα ρίξτε τον τοίχο! είπε ο φα­ντά­ρος.

Από dioti.gr

Ο Λένιν για τον Ιμπεριαλιστικό Πόλεμο

ΠΟΛΕΜΟΣ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ

 

Ο Λένιν και οι μπολσεβίκοι για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τη σοσιαλιστική επανάσταση

Το ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου αποτέλεσε μια πρωτόγνωρη, για εκείνη την εποχή, δοκιμασία για το διεθνές εργατικό κίνημα. 

Η μεγάλη πλειοψηφία των σοσιαλιστικών - εργατικών κομμάτων - τα οποία είχαν συγκροτηθεί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες από το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα και σε ορισμένες είχαν σε έναν βαθμό αναπτυχθεί - καταπατώντας τις προηγούμενες διακηρύξεις τους πέρασαν τελικά το ένα μετά το άλλο σε θέσεις σύμπλευσης και υπεράσπισης των κυβερνήσεών τους, προδίδοντας ουσιαστικά τα συμφέροντα της εργατικής τάξης.

Φωτεινή εξαίρεση αποτέλεσαν οι Μπολσεβίκοι στη Ρωσία, οι Σπαρτακιστές στη Γερμανία και ορισμένες ακόμη διάσπαρτες κομμουνιστικές δυνάμεις και ομάδες σε διάφορες χώρες, διατηρώντας σταθερά συνεπείς προλεταριακές - διεθνιστικές θέσεις ενάντια στον πόλεμο, από τη σκοπιά της πάλης για την εργατική εξουσία. 

Την ώρα που οι σοσιαλσοβινιστές των συμβιβασμένων σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων αναλάμβαναν «ζεστές υπουργικές θεσούλες» για να υπηρετήσουν τον πολεμικό σκοπό, οι μπολσεβίκοι και οι συνεπείς επαναστατικές δυνάμεις αντιμετώπιζαν τις σκληρές διώξεις, την εξορία και την παρανομία.

Οι επεξεργασίες του Λένιν και των μπολσεβίκων αποτέλεσαν «φάρο» για την επαναστατική πάλη του προλεταριάτου με διαχρονική αξία.


Η στάση του κομμουνιστικού κινήματος απέναντι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο είναι ζήτημα κορυφαίας σημασίας. Δοκιμάζει την ικανότητα της επαναστατικής πρωτοπορίας να χαράσσει γραμμή πολιτικής και ταξικής ανεξαρτησίας, για να μη συρθεί ο λαός στα καλέσματα του κεφαλαίου, να διαμορφώνονται όροι ώστε ευρύτερες λαϊκές μάζες να συνειδητοποιούν ότι ο βασικός εχθρός είναι η εξουσία του κεφαλαίου και όχι οι εργάτες και οι λαοί των άλλων χωρών.

Το ζήτημα αυτό είναι άλλωστε άμεσα συνδεδεμένο, σε συνθήκες πιθανού κλονισμού της αστικής εξουσίας στην εξέλιξη του πολέμου, με την ικανότητα της πάλης της εργατικής τάξης για την εξουσία, για να βγει ο λαός από τα δεινά της πολεμικής καταστροφής αλλά και από τον βάλτο της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και της «ειρήνης με το πιστόλι στον κρόταφο».

Η ιστορική πείρα έδωσε δίκιο στο Λένιν και στους μπολσεβίκους, καθώς με αυτές τις επεξεργασίες, μέσα σε ένα εξαιρετικά σύνθετο περιβάλλον, κατάφεραν να οδηγήσουν το ρωσικό προλεταριάτο στη νίκη και στο κοσμοϊστορικό γεγονός της Οκτωβριανής Επανάστασης. 

Πλευρές αυτών των επεξεργασιών παρουσιάζουμε σήμερα μέσα από τη συλλογή κειμένων του Λένιν «Για τον πόλεμο και τη σοσιαλιστική επανάσταση» και την έκδοση «1917: Η Οκτωβριανή Επανάσταση από μήνα σε μήνα», που κυκλοφορούν από τη «Σύγχρονη Εποχή».

Για τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα του πολέμου

Α' Παγκόσμιος Πόλεμος

Οι λενινιστικές επεξεργασίες για τον πόλεμο δεν προέκυψαν ασφαλώς εν μια νυκτί. 

Αποτέλεσαν συνέχεια και ανάπτυξη της σημαντικής θεωρητικής και πολιτικής δουλειάς του μπολσεβίκικου κόμματος όλο το προηγούμενο διάστημα. 

Είχαν προηγηθεί εξάλλου οι οικονομικές μελέτες του Λένιν για την ανάπτυξη του καπιταλισμού στη Ρωσία όπως και για τα χαρακτηριστικά της ανάπτυξης του μονοπωλιακού καπιταλισμού, που συμπυκνώθηκαν στη συνέχεια στο εμβληματικό του έργο «Ιμπεριαλισμός, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», που δημοσιεύτηκε το 1916.

Το θεωρητικό και πολιτικό αυτό υπόβαθρο για τον σύγχρονο μονοπωλιακό καπιταλισμό έδωσε τη δυνατότητα στους μπολσεβίκους να τοποθετηθούν με σαφήνεια για τον χαρακτήρα του πολέμου, όταν αυτός ξέσπασε το καλοκαίρι του 1914 με αφορμή τη δολοφονία του αρχιδούκα Φραγκίσκου - Φερδινάνδου, διαδόχου του θρόνου της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας από έναν Σέρβο φοιτητή. 

Από την πρώτη στιγμή, ο Λένιν επισημαίνει τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα του πολέμου, θεμελιώδη διαπίστωση που αποτελεί και βάση για τη διαμόρφωση της στάσης των κομμουνιστών.

Απαντώντας μάλιστα σε όσους έκαναν λανθασμένες αναλογίες με προηγούμενες ιστορικές εποχές, τόνιζε ότι οι Μαρξ και Ενγκελς είχαν θέσει το κριτήριο «ποιας πλευράς πρέπει να εύχεται πιο πολύ την επιτυχία» στις πολεμικές αναμετρήσεις της περιόδου 1850-1870, όταν υπήρχαν ακόμη προοδευτικά αστικά κινήματα. 

«Στις μέρες μας θα ήταν γελοίο και να σκέφτεται κανείς για προοδευτική αστική τάξη», επισημαίνει, καθώς στο ιστορικό προσκήνιο της ανθρωπότητας έχει πια περάσει το προλεταριάτο.1

-----

«Ο ευρωπαϊκός και παγκόσμιος πόλεμος έχει σαφώς καθορισμένο χαρακτήρα αστικού, ιμπεριαλιστικού, δυναστικού πολέμου. 

Η πάλη για αγορές και η καταλήστευση ξένων χωρών, η τάση να καταπνίξουν το επαναστατικό κίνημα του προλεταριάτου και της δημοκρατίας στο εσωτερικό των χωρών, η τάση να αποβλακώσουν, να διασπάσουν και να εξοντώσουν τους προλετάριους όλων των χωρών σπρώχνοντας τους μισθωτούς σκλάβους του ενός έθνους ενάντια στους μισθωτούς σκλάβους του άλλου έθνους προς όφελος της αστικής τάξης, αυτό είναι το μοναδικό πραγματικό περιεχόμενο και το μοναδικό πραγματικό νόημα του πολέμου».

«Τα καθήκοντα της επαναστατικής σοσιαλδημοκρατίας στον ευρωπαϊκό πόλεμο» (24 Αυγούστου 1914)

«Και οι δυο ομάδες των εμπόλεμων χωρών δεν μένουν καθόλου πίσω η μια από την άλλη στις ληστείες, στις θηριωδίες και στις ατέλειωτες βαρβαρότητες του πολέμου, για να εξαπατήσουν, όμως, το προλεταριάτο και να αποσπάσουν την προσοχή του από τον μοναδικό πραγματικά απελευθερωτικό πόλεμο - δηλαδή τον εμφύλιο πόλεμο ενάντια στην αστική τάξη τόσο της χώρας "του", όσο και των "ξένων" χωρών - γι' αυτόν τον υψηλό σκοπό η αστική τάξη της κάθε χώρας εξυμνεί με υποκριτικές πατριωτικές φράσεις τη σημασία του εθνικού "της" πολέμου και προσπαθεί να κάνει πιστευτό ότι επιδιώκει να νικήσει τον αντίπαλο όχι για λόγους ληστείας και αρπαγής των εδαφών του μα για την "απελευθέρωση" όλων των άλλων λαών, εκτός του δικού της».

«Ο πόλεμος και η σοσιαλδημοκρατία της Ρωσίας» (28 Σεπτέμβρη 1914)

«Είναι μικροαστική και ανόητη πρόληψη ότι τάχα είναι δυνατό να ξεχωρίσουμε τον πόλεμο από την πολιτική των αντίστοιχων κυβερνήσεων, των αντίστοιχων τάξεων, ότι τάχα είναι ποτέ δυνατό να βλέπουμε τον πόλεμο σαν απλή επίθεση που παραβιάζει την ειρήνη και σαν αποκατάσταση ύστερα αυτής της παραβιασμένης ειρήνης. 

Τσακώθηκαν και συμφιλιώθηκαν! (...) Ο πόλεμος συνδέεται αδιάρρηκτα με εκείνο το πολιτικό καθεστώς από το οποίο πηγάζει. Την ίδια πολιτική, που ένα ορισμένο κράτος, μια ορισμένη τάξη στα πλαίσια αυτού του κράτους εφαρμόζει σε μια μακροχρόνια περίοδο πριν από τον πόλεμο, η ίδια αυτή τάξη τη συνεχίζει και στη διάρκεια του πολέμου, αλλάζοντας μόνο τη μορφή δράσης».

«Πόλεμος και επανάσταση» (14 Μάη 1917)

------

Για το ζήτημα της ειρήνης

Ο Λένιν αναδεικνύει ότι η περίοδος του πολέμου είναι περίοδος πρωτόγνωρης όξυνσης της ταξικής πάλης, που δημιουργεί και πρωτόγνωρες συνθήκες για τον λαό. 

«Ο πόλεμος δεν μπορεί να μην προκαλεί στις μάζες τα πιο τρικυμιώδη αισθήματα που διαταράσσουν τη συνηθισμένη νωθρή ψυχική διάθεση. Και δεν είναι δυνατό να υπάρχει επαναστατική τακτική αν δεν αντιστοιχεί στα νέα αυτά τρικυμιώδη αισθήματα».2

Σε τέτοιες συνθήκες οι μάζες του λαού, βιώνοντας πρωτοφανή δεινά, παίρνουν το βάπτισμα του πυρός στην πάλη, διδάσκονται από την ίδια τους την πείρα.

Με βάση την εξέλιξη και την πορεία του πολέμου, ο Λένιν ασχολείται με το ζήτημα των λαϊκών πόθων για ειρήνη και το σταμάτημα της πολεμικής σύγκρουσης, επισημαίνοντας ότι και η ίδια η αστική τάξη για τα συμφέροντά της μπορεί σε κάποια φάση να προβάλει «ειρηνιστικά συνθήματα». 

Δείχνει ότι τόσο ο πόθος για ειρήνη, αλλά και για όλα όσα περιμένουν από μια ειρηνική ζωή, μπορούν να πραγματοποιηθούν οριστικά μόνο με την ανατροπή της αστικής εξουσίας και τη σοσιαλιστική επανάσταση.

----

«Για το σύνθημα της "ειρήνης" κάνετε λάθος ότι δήθεν η αστική τάξη ούτε καν θέλει να ακούσει. 

Σήμερα διάβασα το αγγλικό περιοδικό "Εκονόμιστ". Οι έξυπνοι αστοί της πρωτοπόρας χώρας είναι υπέρ της ειρήνης, φυσικά χάρη του δυναμώματος του καπιταλισμού (...) 

Το σύνθημα της ειρήνης αύριο - μεθαύριο θα το αρπάξει η γερμανική αστική τάξη και ιδιαίτερα οι οπορτουνιστές (...) Δηλαδή η ειρήνη εγγυάται καλύτερα την "κοινωνική ειρήνη", δηλαδή την υποταγή του προλεταριάτου στην αστική τάξη, την καθησύχαση του προλεταριάτου, τη συνέχιση της ύπαρξης του καπιταλισμού».

«Γράμμα προς τον Α. Γκ. Σλιάπνικοφ» (14 Νοέμβρη 1914)

«Μήπως αυτό σημαίνει ότι οι σοσιαλιστές μπορούν να μένουν αδιάφοροι απέναντι στο αίτημα της ειρήνης, που το προβάλλουν ολοένα και πιο πλατιές μάζες; Καθόλου. 

Αλλο πράγμα είναι τα συνθήματα της συνειδητής πρωτοπορίας των εργατών και άλλο τα αυθόρμητα αιτήματα των μαζών.

Ο πόθος για ειρήνη είναι ένα από τα σπουδαιότερα συμπτώματα που αποκαλύπτουν πως αρχίζει η απογοήτευση για την αστική ψευτιά σχετικά με τους "απελευθερωτικούς" σκοπούς του πολέμου, σχετικά με την "υπεράσπιση της πατρίδας" και τις άλλες απάτες της αστικής τάξης σε βάρος του λαού. 

Οι σοσιαλιστές πρέπει να φερθούν με την πιο μεγάλη προσοχή απέναντι σ' αυτό το σύμπτωμα. 

Ολες οι δυνάμεις πρέπει να κατευθυνθούν στο να χρησιμοποιηθεί η διάθεση των μαζών προς όφελος της ειρήνης. Πώς, όμως, να χρησιμοποιηθεί; 

Η αναγνώριση του συνθήματος της ειρήνης και η επανάληψή του θα ήταν ενθάρρυνση της "σπουδαιοφάνειας των ανίσχυρων (και πιο συχνά ακόμη χειρότερα: Των υποκριτών) λογοκόπων". 

Αυτό θα αποτελούσε παραπλάνηση του λαού με την αυταπάτη ότι οι σημερινές κυβερνήσεις, οι σημερινές άρχουσες τάξεις είναι ικανές, χωρίς "να διδαχτούν" (ή σωστότερα χωρίς να παραμεριστούν) από μια σειρά επαναστάσεις, να συνάψουν ειρήνη που να ικανοποιεί κάπως τη δημοκρατία και την εργατική τάξη. 

Δεν υπάρχει τίποτε πιο επιζήμιο από μια τέτοια απάτη.

 Δεν υπάρχει τίποτε που να ρίχνει πιο πολλή στάχτη στα μάτια των εργατών, που να τους υποβάλλει την απατηλή σκέψη ότι η αντίθεση μεταξύ καπιταλισμού και σοσιαλισμού δεν είναι βαθιά, δεν υπάρχει τίποτε που να εξωραΐζει περισσότερο την καπιταλιστική σκλαβιά. 

Οχι, εμείς πρέπει να επωφεληθούμε από τη διάθεση αυτή προς όφελος της ειρήνης, για να εξηγήσουμε στις μάζες ότι τα αγαθά που περιμένουν από την ειρήνη δεν είναι δυνατό να αποκτηθούν χωρίς μια σειρά επαναστάσεις».

Διαδήλωση στους δρόμους της Πετρούπολης. Τα συνθήματα των πανό: «Ειρήνη σε όλο τον κόσμο!», «Ολη η εξουσία στο λαό», «Κάτω οι δέκα καπιταλιστές υπουργοί!»

«Το ζήτημα της ειρήνης» (Ιούλης - Αύγουστος 1915)

Τα νέα καθήκοντα που μπαίνουν στην εργατική τάξη σε συνθήκες πολεμικής σύγκρουσης

Το ζήτημα του πολέμου και η στάση του εργατικού κινήματος είχαν απασχολήσει τα σοσιαλιστικά κόμματα από τις αρχές ακόμη του 20ού αιώνα. 

Εχοντας ξεκάθαρο τον αντιδραστικό χαρακτήρα του πολέμου σε συνθήκες μονοπωλιακού καπιταλισμού και απαντώντας στις απόψεις άλλων σοσιαλιστών της εποχής, ο Λένιν τόνιζε από το 1907 ακόμη, στις εργασίες του Διεθνούς Συνεδρίου της Στουτγάρδης, ότι η πάλη πρέπει να αποβλέπει«στην αντικατάσταση του καπιταλισμού με τον σοσιαλισμό και όχι απλώς στην αντικατάσταση του πολέμου με την ειρήνη».3

Στα κείμενα του Λένιν και των μπολσεβίκων μετά το ξέσπασμα του πολέμου, επισημαίνεται αποφασιστικά ότι η εργατική τάξη πρέπει να στρέψει τα βέλη της στον πραγματικό αντίπαλο, στην εξουσία του κεφαλαίου και το προλεταριάτο κάθε χώρας ενάντια στη δική του κυβέρνηση, που στέλνει τον λαό στη σφαγή.
Οι διαπιστώσεις αυτές συνέβαλαν καθοριστικά στο να μπορέσουν οι μπολσεβίκοι να ανταποκριθούν στις συνθήκες επαναστατικής κατάστασης που γέννησε ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, αυτός ο «μεγάλος σκηνοθέτης της επανάστασης», όπως τον ονόμασε ο Λένιν, σε μια σειρά χώρες.

-----

«Η αστική τάξη εξαπατά τις μάζες καλύπτοντας την ιμπεριαλιστική ληστεία με την παλιά ιδεολογία του "εθνικού πολέμου". 

Το προλεταριάτο ξεσκεπάζει αυτήν την απάτη κηρύσσοντας το σύνθημα της μετατροπής του ιμπεριαλιστικού πολέμου σε εμφύλιο πόλεμο».

«Η κατάσταση και τα καθήκοντα της σοσιαλιστικής διεθνούς» (1 Νοέμβρη 1914)

Ο Λένιν ασφαλώς δεν μένει μόνο στη διατύπωση ενός γενικού συνθήματος, αλλά εξηγεί τα βήματα και τον τρόπο δουλειάς που πρέπει να ακολουθήσουν οι επαναστατικές δυνάμεις για να προετοιμάζουν και να προσελκύουν τις εργατικές - λαϊκές μάζες. 

Σε μια επιστολή του προς τον μπολσεβίκο Σλιάπνικοφ αναφέρει χαρακτηριστικά: «Το σύνθημα της ειρήνης, κατά τη γνώμη μου, στη δοσμένη στιγμή δεν είναι σωστό. Είναι μικροαστικό, παπαδίστικο σύνθημα. Το προλεταριακό σύνθημα πρέπει να είναι: Εμφύλιος πόλεμος. Αντικειμενικά από τη ριζική αλλαγή της κατάστασης στην Ευρώπη βγαίνει ένα τέτοιο σύνθημα στην εποχή του μαζικού πολέμου».

Διαδήλωση ναυτών με συνθήματα: «Κάτω οι καπιταλιστές υπουργοί!», «Ολη η εξουσία στο Σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών και αγροτών αντιπροσώπων!»

(...) Η μετατροπή αυτή [σε εμφύλιο πόλεμο] μπορεί να κρατήσει πολύ, μπορεί να απαιτήσει, και θα απαιτήσει, μια σειρά από προκαταρκτικούς όρους, ωστόσο όλη η δουλειά πρέπει να γίνει ακριβώς πάνω στη γραμμή μιας τέτοιας μετατροπής, πάνω στο πνεύμα και την κατεύθυνση αυτής της μετατροπής. (...)

 Εμείς δεν μπορούμε να "υποσχεθούμε" εμφύλιο πόλεμο ούτε και να τον "επιβάλλουμε με διάταγμα", όμως είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε δουλειά - στην ανάγκη και πολύ μακρόχρονη - προς την κατεύθυνση αυτή».

«Γράμμα προς τον Α. Γκ. Σλιάπνικοφ» (17 Οκτώβρη 1914)

«Μια τέτοια μετατροπή δεν είναι βέβαια εύκολη και δεν μπορεί να γίνει "σύμφωνα με τη θέληση" του ενός ή του άλλου κόμματος. 

Μα ακριβώς αυτή η μετατροπή βρίσκεται μέσα στις αντικειμενικές συνθήκες του καπιταλισμού γενικά, της εποχής του τέλους του καπιταλισμού ειδικά. 

Και προς αυτήν την κατεύθυνση, μόνο προς αυτήν την κατεύθυνση, πρέπει να διεξάγουν τη δουλειά τους οι σοσιαλιστές. 

Να μην ψηφίζουν τις πολεμικές πιστώσεις, να μην ενθαρρύνουν τον σοβινισμό της χώρας "τους" (και των σύμμαχων χωρών), να καταπολεμήσουν πρώτ' απ' όλα τον σοβινισμό της "δικής τους" αστικής τάξης, να μην περιορίζονται στις νόμιμες μορφές πάλης όταν αρχίζει η κρίση και η αστική τάξη αφαιρεί η ίδια τη νομιμότητα που δημιούργησε - να ποια είναι η γραμμή δουλειάς που οδηγεί στον εμφύλιο πόλεμο και θα οδηγήσει σ' αυτόν σε τούτη ή σ' εκείνη τη στιγμή της πανευρωπαϊκής πυρκαγιάς».

Το φύλλο αρ. 208 της εφημερίδας «Ιζβέστια» στις 27 Οκτώβρη 1917, όπου δημοσιεύτηκε το Διάταγμα για την Ειρήνη

«Η κατάσταση και τα καθήκοντα της σοσιαλιστικής διεθνούς» (1 Νοέμβρη 1914)

------

Ενάντια στον συμβιβασμό με την αστική τάξη και τους στόχους της

Κεφαλαιώδους σημασίας ήταν η συμβολή των μπολσεβίκων στη διαπάλη με τον συμβιβασμό και τον οπορτουνισμό.

Ο πόλεμος οδήγησε σε ανοιχτές σοσιαλσοβινιστικές θέσεις μια σειρά από μεγάλα και σημαντικά κόμματα της περιόδου, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα της Γερμανίας. 

Η Ρόζα Λούξεμπουργκ, υπερασπιζόμενη τις συνεπείς προλεταριακές - ταξικές θέσεις, έγραφε απέναντι στην ηγεσία του κόμματος ότι έχει μετατρέψει την ιστορική έκκληση του Κομμουνιστικού Μανιφέστου σε «Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε στην ειρήνη και σφαχτείτε μεταξύ σας στον πόλεμο!».4

Ο Λένιν όλα τα προηγούμενα χρόνια είχε αναδείξει την ειδική σύνδεση που υπήρχε ανάμεσα στον ιμπεριαλισμό και την ανάπτυξη του οπορτουνισμού, καλώντας σε ιδεολογικό - πολιτικό και οργανωτικό διαχωρισμό.

 Η θέση αυτή ήταν σημαντική για να μπορούν οι μπολσεβίκοι αποφασιστικά να παλεύουν μέσα στον λαό ενάντια στον συμβιβασμό τόσο των μενσεβίκων και άλλων μικροαστών σοσιαλιστών στη Ρωσία, όσο και στις υπόλοιπες οπορτουνιστικές δυνάμεις στο διεθνές κίνημα.

-----

«Οι αντικειμενικές συνθήκες του τέλους του 19ου αιώνα δυνάμωσαν εξαιρετικά τον οπορτουνισμό, μετατρέποντας τη χρησιμοποίηση της αστικής νομιμότητας σε δουλοπρέπεια απέναντί της, δημιουργώντας ένα μικρό στρώμα γραφειοκρατίας και αριστοκρατίας της εργατικής τάξης και προσελκύοντας στις γραμμές των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων πολλούς μικροαστούς "συνοδοιπόρους". 

Ο πόλεμος επιτάχυνε την εξέλιξη μετατρέποντας τον οπορτουνισμό σε σοσιαλσοβινισμό, μετατρέποντας τη μυστική συμμαχία των οπορτουνιστών σε ανοιχτή συμμαχία με την αστική τάξη.

Η οικονομική βάση του οπορτουνισμού και του σοσιαλσοβινισμού είναι μια και η ίδια: Τα συμφέροντα ενός μηδαμινού στρώματος προνομιούχων εργατών και των μικροαστών, που υπερασπίζουν την προνομιούχα θέση τους, το "δικαίωμά" τους να παίρνουν ψίχουλα από τα κέρδη που πραγματοποιεί η εθνική "τους" τάξη από τη ληστεία των ξένων εθνών, από τα πλεονεκτήματα που της δίνει η κυριαρχική της θέση κ.τ.λ. 

Το ιδεολογικοπολιτικό περιεχόμενο του οπορτουνισμού και του σοσιαλσοβινισμού είναι ένα και το ίδιο: Συνεργασία των τάξεων αντί πάλη των τάξεων (...)

Η ενότητα με τους οπορτουνιστές σημαίνει σήμερα στην πράξη υποταγή της εργατικής τάξης στην εθνική "της" αστική τάξη, σημαίνει συμμαχία μαζί της για την υποδούλωση ξένων εθνών και για τον αγώνα για τα προνόμια του κυρίαρχου έθνους και είναι διάσπαση του επαναστατικού προλεταριάτου όλων των χωρών».

«Σοσιαλισμός και πόλεμος» (Ιούλης - Αύγουστος 1915)

«Η υπεράσπιση της συνεργασίας των τάξεων, η άρνηση της ιδέας της σοσιαλιστικής επανάστασης και των επαναστατικών μεθόδων πάλης, η προσαρμογή στον αστικό εθνικισμό, το γεγονός ότι ξεχνούν πως τα όρια της εθνότητας ή της πατρίδας είναι ιστορικά - μεταβατικά, η μετατροπή της αστικής νομιμότητας σε φετίχ, η άρνηση της ταξικής άποψης και της ταξικής πάλης από φόβο μήπως απομακρυνθούν οι "πλατιές μάζες του πληθυσμού" (διάβαζε: Της μικροαστικής τάξης) - αυτές είναι αναμφισβήτητα οι ιδεολογικές βάσεις του οπορτουνισμού».

«Η κατάσταση και τα καθήκοντα της σοσιαλιστικής διεθνούς» (1 Νοέμβρη 1914)

-------

Στο δρόμο προς την Οκτωβριανή Επανάσταση

Ο θεωρητικός και πολιτικός αυτός εξοπλισμός έδωσε τη δυνατότητα στους μπολσεβίκους να δουλέψουν ανυποχώρητα στην πράξη με αυτή την πολιτική γραμμή, μέσα στον λαό που βασανιζόταν από την πείνα και τις ελλείψεις, μέσα στον στρατό, που όσο περνούσαν οι μήνες ολοένα και δυνάμωνε η αγανάκτηση απέναντι στη ρωσική τσαρική κυβέρνηση.

Στην εικονογραφημένη έκδοση «1917: 

Η Οκτωβριανή Επανάσταση από μήνα σε μήνα» περιλαμβάνονται μοναδικά ντοκουμέντα της εποχής, προκηρύξεις, φυλλάδια που κυκλοφορούσαν οι μπολσεβίκοι εκείνη την περίοδο και δείχνουν τη δουλειά που έκαναν στους εργάτες και στρατιώτες που είχαν εξαθλιωθεί και αγανακτήσει από τον πόλεμο. 

Οι επαναστατημένοι εργάτες και στρατιώτες ήταν που γκρέμισαν τον τσάρο τον Φλεβάρη του 1917, συγκρότησαν τα επαναστατικά όργανα εξουσίας, τα Σοβιέτ, και με την καθοδήγηση του μπολσεβίκικου κόμματος άνοιξαν τον δρόμο για τη μεγάλη νίκη της σοσιαλιστικής επανάστασης τον Οκτώβρη.

-----

Ποιος άλλος, εκτός από τους εργάτες, μπορεί να σταματήσει την κατασκευή κανονιών, βλημάτων για να πάψει η σφαγή;

 Ποιος άλλος μπορεί να υψώσει την ένδοξη σημαία της ρωσικής επανάστασης; 

Πλησιάζει η ώρα της μεγάλης λύσης, της μεγάλης δίκης των υπαίτιων του μεγαλύτερου στην ιστορία εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας... Φτάνουν οι θυσίες για τη δόξα του κεφαλαίου. Ο κοινός μας εχθρός βρίσκεται ακριβώς πίσω μας.

Από προκήρυξη μπολσεβίκων στο Αικατερίνοσλαβ

Σύντροφοι, είναι καιρός πια να θέσουμε τέρμα στον πόλεμο κατά των Γερμανών και να αρχίσουμε να πολεμάμε ενάντια στον πραγματικό μας εχθρό - τον τσάρο και την κυβέρνηση...

 Ετοιμαστείτε, αδέλφια, συνεννοηθείτε, συμβουλευτείτε ο ένας τον άλλο και, όταν χρειαστεί, θα υπερασπίσουμε τον εαυτό μας... 

Ξύπνα, λοιπόν, ξεσηκώσου, εργαζόμενε λαέ! Ξεσηκώσου στην πάλη, πεινασμένε λαέ, εμπρός, εμπρός!

Από τυπωμένα φυλλάδια που κυκλοφορούσαν οι μπολσεβίκοι του χωριού Σόστκα, του κυβερνείου Τσερνίγκοφ

Σύντροφοι, φτάνει πια να σφυρηλατούμε τις αλυσίδες μας.

 Δεν μπορούμε να περιμένουμε μέχρι να πεθάνουμε από την πείνα και το κρύο, δεν θα γίνουμε πρόβατα και δεν θα πάμε στο τσαρικό σφαγείο για χάρη της παραξενιάς μιας χούφτας παράσιτων... 

Αν είναι να πεθάνουμε πριν την ώρα μας, καλύτερα να πεθάνουμε στην τίμια μάχη, στην πάλη για ελευθερία, και όχι στον επονείδιστο αδελφοκτόνο πόλεμο. Θυμηθείτε τους πρώτους αγωνιστές που έπεσαν με τιμή στο όνομα της ελευθερίας και ας αρχίσουμε να πραγματοποιούμε τη μεγάλη υποθήκη τους.

Από την προκήρυξη της επιτροπής του ΣΔΕΚΡ (μπ.) του Ροστόφ - Ναχιτσέφσκι του Ντον

25 Φλεβάρη 1917

Η ζωή έγινε αφόρητη. Δεν έχουμε να φάμε. Δεν έχουμε να ντυθούμε. Δεν υπάρχει θέρμανση.

Στο μέτωπο αίμα, ανάπηροι, θάνατος. Η επιστράτευση, η μια πίσω απ' την άλλη. Τα τρένα, το ένα μετά τ' άλλο: Σαν κοπάδια ζώων στέλνονται τα παιδιά μας και τα αδέλφια μας στην ανθρωποσφαγή.

Δεν πρέπει να σωπαίνουμε!

Το να δίνουμε τα αδέλφια μας και τα παιδιά μας στο σφαγείο, ενώ εμείς οι ίδιοι πεθαίνουμε από το κρύο και την πείνα, και να σωπαίνουμε ατέλειωτα, είναι δειλία παράλογη, εγκληματική, άτιμη.

...Ηρθε η ώρα της ανοιχτής πάλης. 

Οι απεργίες, τα συλλαλητήρια, οι διαδηλώσεις, δεν θα αποδυναμώσουν την οργάνωση. Θα τη δυναμώσουν παραπέρα. Εκμεταλλευθείτε κάθε περίπτωση, κάθε ημέρα. Πάντοτε και παντού με τις μάζες και τα δικά μας επαναστατικά συνθήματα!

...Καλέστε τους όλους στην πάλη. Καλύτερα να πεθάνουμε με ένδοξο θάνατο, παλεύοντας για την εργατική υπόθεση, παρά να σκοτωθούμε για το κεφάλαιο στο μέτωπο, ή να χτικιάσουμε από την πείνα και την βαριά δουλειά.

Από προκήρυξη της Επιτροπής Πετρούπολης του Κόμματος των Μπολσεβίκων

------

Σημειώσεις:

1. Β. Ι. Λένιν, «Κάτω από ξένη σημαία» (Γενάρης 1915), Απαντα, τ. 26, σ. 137

2. Β. Ι. Λένιν, «Για την ήττα της κυβέρνησης της χώρας σου στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο», Απαντα, τ. 26, σ. 296

3. Β. Ι. Λένιν, «Το διεθνές σοσιαλιστικό συνέδριο της Στουτγάρδης» (Αύγουστος 1907), Απαντα, τ. 16, σ. 78

4. Ρ. Λούξεμπουργκ, «Το ξαναχτίσιμο της Διεθνούς», στη συλλογή «Ο βασικός εχθρός βρίσκεται στην ίδια μας τη χώρα», σ. 97, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή»

Ριζοσπάστης

ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΛΕΝΙΝ ΤΗΝ ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Γράμμα του Λένιν την παραμονή της Επανάστασης προς τα μέλη της ΚΕ ΣΔΕΚΡ (Μπ.)

Από:

ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ 6 Νοεμβρίου 2021

Το βράδυ της 24 Οκτώβρη (6 Νοέμβρη) 1917, παραμονή της Οχτωβριανής Επανάστασης, ο Λένιν γράφει ένα γράμμα και το απευθύνει στα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΔΕΚΡ (Μπ.).

 Την ίδια μέρα, αργά το βράδυ, ο Λένιν έφτασε παράνομα στο Σμόλνι και ανέλαβε την άμεση καθοδήγηση της ένοπλης εξέγερσης.

Το γράμμα πρωτοδημοσιεύτηκε το 1924. Το παρουσιάζουμε όπως το δημοσίευσε ο Ριζοσπάστης 28-29.10.2017, σύμφωνα με το δακτυλογραφημένο αντίγραφο (Β. Ι. Λένιν , Απαντα, τόμ. 34, σελ. 435-436, εκδ. Σύγχρονη Εποχή):

Γράμμα του Λένιν προς τα μέλη της ΚΕ
«Σύντροφοι! Γράφω αυτές τις γραμμές στις 24 το βράδυ. Η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Είναι ολοκάθαρο ότι πραγματικά τώρα πια κάθε καθυστέρηση της εξέγερσης ισοδυναμεί με θάνατο.

Με όλες μου τις δυνάμεις θέλω να πείσω τους συντρόφους ότι τώρα όλα κρέμονται από μια τρίχα, ότι στην ημερήσια διάταξη μπαίνουν ζητήματα που δε λύνονται με συσκέψεις, ούτε με συνέδρια (έστω και με συνέδρια των Σοβιέτ), αλλά αποκλειστικά από τους λαούς, από τη μάζα, από την πάλη των οπλισμένων μαζών.

Η πίεση των κορνιλοφικών προς το συμφέρον των αστών, η απομάκρυνση του Βερχόβσκι δείχνει πως δεν επιτρέπεται να περιμένουμε. Πρέπει με κάθε θυσία, σήμερα το βράδυ, απόψε τη νύχτα να συλλάβουμε την κυβέρνηση, αφού αφοπλίσουμε (αφού νικήσουμε, αν προβάλουν αντίσταση) τους ευέλπιδες κ.τ.λ. Δεν πρέπει να περιμένουμε!! Μπορεί να τα χάσουμε όλα!!

Το κέρδος από την άμεση κατάληψη της εξουσίας είναι ότι υπερασπίζουμε το λαό (όχι το συνέδριο, αλλά το λαό, πρώτ’ απ’ όλα, το στρατό και τους αγρότες) από την κορνιλοφική κυβέρνηση, που έδιωξε τον Βερχόβσκι και οργάνωσε δεύτερη κορνιλοφική συνωμοσία.

Ποιος πρέπει να πάρει την εξουσία; 

Αυτό δεν έχει τώρα σημασία: Ας την πάρει η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή[1] “ή ένα άλλο όργανο” που θα δηλώσει ότι θα παραδώσει την εξουσία μονάχα στους πραγματικούς εκπροσώπους των συμφερόντων του λαού, των συμφερόντων του στρατού (άμεση πρόταση ειρήνης), των συμφερόντων των αγροτών (η γη πρέπει να παρθεί αμέσως, να καταργηθεί η ατομική ιδιοκτησία), των συμφερόντων των πεινασμένων.

Πρέπει να κινητοποιηθούν τώρα αμέσως όλες οι συνοικίες, όλα τα συντάγματα, όλες οι δυνάμεις και να στείλουν αμέσως αντιπροσωπείες στη Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή, στην ΚΕ των μπολσεβίκων, ζητώντας επιτακτικά:

 Σε καμιά περίπτωση, οπωσδήποτε, να μην αφήσουμε ως τις 25 του μήνα την εξουσία στα χέρια του Κερένσκι και της συντροφιάς. Η υπόθεση πρέπει να κριθεί το δίχως άλλο σήμερα το βράδυ ή τη νύχτα.

Η Ιστορία δε θα συγχωρήσει την καθυστέρηση στους επαναστάτες που θα μπορούσαν να νικήσουν σήμερα (και σίγουρα θα νικήσουν σήμερα), αλλά που θα κινδύνευαν να χάσουν πολλά αύριο, θα κινδύνευαν να τα χάσουν όλα.

Παίρνοντας την εξουσία σήμερα, την παίρνουμε όχι ενάντια στα Σοβιέτ, αλλά για τα Σοβιέτ.

Η κατάληψη της εξουσίας είναι έργο της εξέγερσης. 

Ο πολιτικός σκοπός της θα διευκρινιστεί μετά από την κατάληψη της εξουσίας.

Θα ήταν καταστροφή η προσκόλληση στους τύπους, να περιμένουμε την επισφαλή ψηφοφορία της 25ης του Οκτώβρη – ο λαός έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση να λύνει παρόμοια ζητήματα όχι με ψηφοφορίες αλλά με τη βία, ο λαός έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση στις κρίσιμες στιγμές της επανάστασης να κατευθύνει τους εκπροσώπους του – ακόμη και τους καλύτερους εκπροσώπους του – και όχι να τους περιμένει.

Αυτό το απέδειξε η ιστορία όλων των επαναστάσεων και οι επαναστάτες θα έκαναν το μεγαλύτερο έγκλημα αν άφηναν να τους ξεφύγει η στιγμή, ενώ ξέρουν πως από αυτούς εξαρτάται η σωτηρία της επανάστασης, η πρόταση ειρήνης, η σωτηρία της Πετρούπολης, η σωτηρία από την πείνα, η μεταβίβαση της γης στους αγρότες.

Η κυβέρνηση κλονίζεται. Πρέπει να την αποτελειώσουμε με κάθε θυσία!

Η καθυστέρηση της δράσης ισοδυναμεί με θάνατο».



ΣΗΜΕΙΩΣΗ:

[1] Η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή του Σοβιέτ Πετρούπολης δημιουργήθηκε στις 12 (25) Οκτώβρη 1917 με υπόδειξη της ΚΕ του Κόμματος των Μπολσεβίκων. Στη ΣΕΕ μπήκαν αντιπρόσωποι της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος, της Επιτροπής Πετρούπολης, του Σοβιέτ Πετρούπολης, των εργοστασιακών επιτροπών, των συνδικάτων και των στρατιωτικών οργανώσεων. Η ΣΕΕ, δουλεύοντας κάτω από την άμεση καθοδήγηση της ΚΕ του Κόμματος, σε στενότατη επαφή με την μπολσεβίκικη στρατιωτική Οργάνωση, καθοδηγούσε το σχηματισμό των τμημάτων της Κόκκινης Φρουράς και τον εξοπλισμό των εργατών.

Κύριο καθήκον της ΣΕΕ ήταν η προετοιμασία της ένοπλης εξέγερσης σύμφωνα με τις οδηγίες της ΚΕ του Μπολσεβίκικου Κόμματος. Η ΣΕΕ έκανε πολύπλευρη δουλειά με σκοπό την οργάνωση των μαχητικών δυνάμεων για τη νίκη της Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης. Καθοδηγητικός πυρήνας της ΣΕΕ ήταν το Στρατιωτικό Επαναστατικό Κέντρο, που σχηματίστηκε στη συνεδρίαση της ΚΕ στις 16 (29) Οκτώβρη 1917 και στο οποίο ανήκαν οι: Α. Σ. Μπουμπνόφ, Φ. Ε. Τζερζίνσκι, Γ. Μ. Σβερντλόφ, Ι. Β. Στάλιν και Μ. Σ. Ουρίτσκι. Τη δράση αυτού του κέντρου την κατεύθυνε καθημερινά ο Β. Ι. Λένιν .

Μετά από τη νίκη της Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης και το σχηματισμό στο 2ο Συνέδριο των Σοβιέτ της σοβιετικής κυβέρνησης, το κύριο καθήκον της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής έγινε η πάλη ενάντια στην αντεπανάσταση και η τήρηση της επαναστατικής τάξης. Οσο δημιουργούνταν και δυνάμωνε ο σοβιετικός μηχανισμός, η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή παρέδιδε τα καθήκοντά της στα Λαϊκά Επιτροπάτα που οργανώνονταν. Στις 5 (18) Δεκέμβρη 1917 η ΣΕΕ διαλύθηκε.

Σαν Σήμερα Γεννιόταν -Αυτός που άνοιξε το δρόμο για της Κομμούνας την κορυφή- ο Β. Ι. ΛΕΝΙΝ !!!

«Κι από το μέλλον, ατενίζοντας τις μέρες των αλυσίδων,

πρώτα του Λένιν θα δεις τη μορφή.

Που μετά τη σκλαβιά τόσων χιλιετηρίδων

Ανοιξε το δρόμο για της κομμούνας την κορυφή».

(Β. Μαγιακόφσκι, «Βλάντιμιρ Ιλιτς Λένιν»)

Πριν από ακριβώς 150 χρόνια, στις 22 Απρίλη 1870, γεννήθηκε στην πόλη Σιμπίρσκ στο Βόλγα, ο μεγαλύτερος επαναστάτης που ανέδειξε το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα στον 20ό αιώνα, ο Βλαντιμίρ Ιλιτς Ουλιάνοφ, όπως είναι το πραγματικό όνομα του Λένιν.

Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ τιμά τον καθοδηγητή της νικηφόρας πορείας των μπολσεβίκων προς το κοσμοϊστορικό γεγονός της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης και των πρώτων χρόνων της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.

Ο Λένιν με το τεράστιο θεωρητικό του έργο και την επαναστατική του δράση σημάδεψε την εξέλιξη του επαναστατικού εργατικού κινήματος σε παγκόσμιο επίπεδο, συμβάλλοντας καθοριστικά στη διαμόρφωση της σύγχρονης επαναστατικής πρωτοπορίας, των Κομμουνιστικών Κομμάτων και στην ίδρυση της Κομμουνιστικής Διεθνούς.

Συνεχίζει μέχρι και σήμερα να αποτελεί τον φάρο της επαναστατικής δράσης για τους κομμουνιστές στην Ελλάδα και σε όλον τον κόσμο που βρίσκονται στον αγώνα για την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση μιας ανώτερης οργάνωσης της κοινωνίας, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό.

«Χωρίς επαναστατική θεωρία δεν υπάρχει επαναστατικό κίνημα»

Ο Λένιν συγκαταλέγεται, μαζί με τους Μαρξ και Ενγκελς, στους θεμελιωτές της επαναστατικής θεωρίας της εργατικής τάξης, του μαρξισμού - λενινισμού.

Καθοδηγώντας τη νικηφόρα πορεία των μπολσεβίκων ανέδειξε ότι δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική επαναστατική πράξη χωρίς τη γνώση των νομοτελειών της διεξαγωγής της ταξικής πάλης και των αντικειμενικών νόμων εξέλιξης της κοινωνίας.

Αφιέρωσε μεγάλα διαστήματα στη μελέτη και ανάπτυξη της επαναστατικής θεωρίας των Μαρξ και Ενγκελς ακόμη και στις πιο δύσκολες για το εργατικό κίνημα συνθήκες. Βρέθηκε σε όλη τη διάρκεια της ζωής του στην προμετωπίδα της μάχης ενάντια στη διαστρέβλωση του μαρξισμού, τόσο από τους ιδεολόγους της αστικής τάξης όσο και από τους διάφορους εκφραστές του οπορτουνισμού.

Εκανε πράξη την προτροπή των Μαρξ και Ενγκελς ότι «η διδασκαλία μας δεν είναι δόγμα, μα καθοδήγηση για δράση», αποδεικνύοντας ότι η ανάπτυξη της επαναστατικής θεωρίας είναι αποφασιστικός παράγοντας για να δοθεί απάντηση στα σύγχρονα για την κάθε εποχή ζητήματα που φέρνει στο προσκήνιο η ανάπτυξη του καπιταλισμού και η πορεία της ταξικής πάλης.

«...δώστε μας μια οργάνωση επαναστατών και θα αναποδογυρίσουμε τη Ρωσία!»

Ο Λένιν είναι ο ιδρυτής του επαναστατικού Κόμματος της εργατικής τάξης, που σκοπός της δράσης του είναι να «καθοδηγεί τον αγώνα της εργατικής τάξης όχι μόνο για να πετύχει πιο ευνοϊκούς όρους πώλησης της εργατικής δύναμης, αλλά και για την κατάργηση του κοινωνικού καθεστώτος που αναγκάζει τους άπορους να πουλιούνται στους πλούσιους»1.

Το Κόμμα Νέου Τύπου, όπως ονομάστηκε σε διάκριση με τα μέχρι τότε σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, αποτελεί ένα οργανωμένο και πειθαρχημένο σύνολο που δρα με οδηγό τη μαρξιστική - λενινιστική θεωρία και θέτει ως στόχο του την ανατροπή του καπιταλισμού και την εγκαθίδρυση της επαναστατικής εργατικής εξουσίας, γνωστής ως «δικτατορίας του προλεταριάτου». Αποτελεί μια οργάνωση επαναστατών, με ενιαία καθοδήγηση σε πανεθνικό επίπεδο, αλλά και με θεμελιακή αρχή τον προλεταριακό διεθνισμό, με βαθιές ρίζες και δεσμούς στην εργατική τάξη, με μέλη τους πιο πρωτοπόρους εργαζόμενους, που δρουν αποφασισμένοι, με τη συμμετοχή τους σε μια από τις οργανώσεις του, για τον κοινό σκοπό της επαναστατικής ανατροπής, ενισχύοντάς το και με υλικά μέσα.

Τέτοιο ήταν το Κόμμα των μπολσεβίκων, που πέρασε από τη σκληρή μάχη της επανάστασης του 1905, άντεξε στις διώξεις του τσαρικού καθεστώτος και στη βία και καταστολή μετά την ήττα της επανάστασης, αποτέλεσε το φάρο των επαναστατικών δυνάμεων στη φωτιά του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, έδωσε νικηφόρα τη μάχη της Οκτωβριανής Επανάστασης, αντιμετώπισε ικανότατους αστούς πολιτικούς, που είχαν μεγάλες δυνατότητες στην παραπλάνηση των μαζών, σφυρηλάτησε πλατιούς επαναστατικούς δεσμούς με την εργατική τάξη και καθοδήγησε την πρώτη προσπάθεια οικοδόμησης της σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής κοινωνίας.

Ο ιμπεριαλισμός ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού

Ο Λένιν με τη θεωρία του για τον ιμπεριαλισμό αποκάλυψε την οικονομική και πολιτική του ουσία, ως ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού, ως εποχή διαμόρφωσης των υλικών συνθηκών, που κάνουν αναγκαία την επαναστατική ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του κομμουνιστικού τρόπου παραγωγής.

Απέδειξε ότι η όξυνση της βασικής αντίθεσης ανάμεσα στον κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής και στην καπιταλιστική ιδιοποίηση των αποτελεσμάτων της χαρακτηρίζει όλα τα καπιταλιστικά κράτη, ανεξάρτητα από τη θέση τους στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Ασκησε δριμεία κριτική τόσο στις οπορτουνιστικές θεωρίες που απομονώνουν την ιμπεριαλιστική στρατιωτική επιθετική πολιτική από τα οικονομικά χαρακτηριστικά του μονοπωλιακού καπιταλισμού, όσο και σε εκείνες που θεωρούν ότι με την κυριαρχία του μονοπωλίου αμβλύνεται ο καπιταλιστικός ανταγωνισμός.

Η λενινιστική θεωρία του ιμπεριαλισμού έχει ιδιαίτερη σημασία για την ανάδειξη του αντιδραστικού ιμπεριαλιστικού χαρακτήρα ενώσεων, όπως των κρατών της Ευρώπης, με την ταυτόχρονη ύπαρξη της τάσης να οξύνεται ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα καπιταλιστικά κράτη σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η επεξεργασία αυτή αποτέλεσε καθοριστικό στοιχείο για τη διαμόρφωση της επαναστατικής στρατηγικής, καθώς, όπως τόνιζε ο ίδιος ο Λένιν: «Αν δεν κατανοηθούν οι οικονομικές ρίζες αυτού του φαινομένου, αν δεν εκτιμηθεί η πολιτική και κοινωνική του σημασία, δεν μπορεί να γίνει ούτε βήμα στον τομέα της λύσης των πρακτικών καθηκόντων του κομμουνιστικού κινήματος και της επερχόμενης κοινωνικής επανάστασης»2.

Για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και την ιμπεριαλιστική ειρήνη

Ο Λένιν αποκάλυψε την αντιδραστική διαλεκτική ενότητα ανάμεσα στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και την ιμπεριαλιστική ειρήνη των καπιταλιστικών κρατών και των διεθνικών ενώσεων και συμφωνιών τους ως πολιτική για το μοίρασμα των εδαφών, των οικονομικών σφαιρών, των πλουτοπαραγωγικών πηγών για το κυνήγι του μέγιστου κέρδους.

Ανέδειξε ότι ο πόλεμος είναι ιμπεριαλιστικός και από τις δύο μεριές, ανεξάρτητα από το ποιο καπιταλιστικό κράτος ξεκίνησε πρώτο την πολεμική σύγκρουση και ότι ο μόνος τρόπος να ικανοποιηθεί η απαίτηση του λαού για ειρήνη είναι να δυναμώσει ο αγώνας ενάντια στην αιτία του πολέμου, ενάντια στο σύστημα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης.

Με αυτήν την ανάλυση κατάφερε το Κόμμα των μπολσεβίκων στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο να διαμορφώσει γραμμή σύγκρουσης με την αστική τάξη, σε αντίθεση τόσο με τη σοσιαλσοβινιστική έκφραση του οπορτουνισμού, που καλούσε σε στήριξη των πολεμικών σχεδιασμών της αστικής τάξης, όσο και με τον πασιφισμό, που αποσπούσε την πάλη για την ειρήνη από την πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού.

Για το χαρακτήρα του κράτους και της επανάστασης

Σημαντική θέση κατέχει η βαθύτερη ανάλυση του Λένιν για την ταξική ουσία του κράτους, με την οποία τεκμηριώθηκε αλλά και πραγματοποιήθηκε όχι μόνο η ανάγκη σύγκρουσης με το καθεστώς της τσαρικής αυτοκρατορίας, αλλά και της αστικής «προσωρινής επαναστατικής κυβέρνησης» που διαμορφώθηκε το Φλεβάρη του 1917, της διαπάλης με τις οπορτουνιστικές δυνάμεις που τη στήριξαν, της διαπάλης και μέσα στα Σοβιέτ (Συμβούλια) των επαναστατημένων εργατών, αγροτών και στρατιωτών. Ο Λένιν μέσα στη δίνη του πολέμου επεξεργάστηκε τη θεωρία που αναδεικνύει την ανάγκη να τσακιστεί στον 20ό αιώνα όχι μόνο το φεουδαρχικό ή μισοφεουδαρχικό, αλλά και το καπιταλιστικό κράτος. Ολη η επαναστατική δράση απ' το Φλεβάρη έως τον Οκτώβρη δεν επιτρέπει καμιά ανοχή σε παλιές και σύγχρονες οπορτουνιστικές θεωρίες για σταδιακή μεταρρύθμιση του καπιταλιστικού κράτους σε σοσιαλιστικό.

Η επεξεργασία αυτή του Λένιν αποτελεί διαχρονικά ένα πολύτιμο εργαλείο αποκάλυψης της κάλπικης ουσίας των διλημμάτων ανάμεσα σε μια καπιταλιστική διαχείριση μικρότερης ή μεγαλύτερης κρατικής παρέμβασης, φιλελεύθερου ή κεϊνσιανού χαρακτήρα.

Η ανωτερότητα του σοσιαλισμού - κομμουνισμού

Η πρώτη προσπάθεια οικοδόμησης του σοσιαλισμού κατά τον 20ό αιώνα ανέδειξε, παρά τα όποια λάθη και αδυναμίες σε αυτήν την πορεία, την ανωτερότητα του νέου συστήματος απέναντι στη βαρβαρότητα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης.

Η κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, ο κεντρικός σχεδιασμός ως κοινωνική σχέση για την κατανομή του εργατικού δυναμικού, τη χρησιμοποίηση των κοινωνικοποιημένων μέσων παραγωγής με επιστημονικά καθορισμένους στόχους κοινωνικής ευημερίας αποτέλεσαν τη βάση για την πραγματοποίηση σημαντικών κοινωνικών επιτευγμάτων για αρκετές δεκαετίες. Για πρώτη φορά στην Ιστορία δημιουργήθηκαν θεσμοί που εξασφάλιζαν την ουσιαστική συμμετοχή των εργαζομένων στη διαχείριση πλευρών της κοινωνίας τους, βγάζοντας τις μάζες από το περιθώριο της πολιτικής και κοινωνικής ζωής. Ηταν πρωτόγνωρες οι εκτεταμένες κατακτήσεις στην Υγεία, στην Παιδεία, στην ισοτιμία της γυναίκας, στον Πολιτισμό, στον Αθλητισμό, σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής για όλους, ανεξάρτητα από ηλικία, φύλο, εθνότητα. Η σημασία των παραπάνω κατακτήσεων πολλαπλασιάζεται αν υπολογίσουμε την οικονομική καθυστέρηση που κληρονόμησε ο σοσιαλισμός από την προεπαναστατική Ρωσία αλλά και ότι το νέο άνοιγε το δρόμο της κοινωνικής απελευθέρωσης πάνω σε άγνωστα μονοπάτια.

Η σοσιαλιστική - κομμουνιστική κοινωνία συνεχίζει να προβάλλει ως η μόνη φιλολαϊκή διέξοδος από τα αδιέξοδα που βιώνουν μέχρι και σήμερα οι εργαζόμενοι, οι λαοί, ειδικότερα η νεολαία. Μονάχα ο κεντρικός σχεδιασμός, στο έδαφος της κοινωνικής ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής και της εργατικής εξουσίας, μπορεί να δώσει απάντηση στα οξυμένα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι εργαζόμενοι στη ζωή τους. Μονάχα οι νέες κομμουνιστικές σχέσεις παραγωγής μπορούν να αξιοποιήσουν τις νέες δυνατότητες της ανάπτυξης των επιστημών και της τεχνολογίας, της ψηφιακής οικονομίας και της «4ης βιομηχανικής επανάστασης» προς όφελος της λαϊκής ευημερίας.

Τιμάμε τον Λένιν δυναμώνοντας τον αγώνα για την ανατροπή του καπιταλισμού

Το έργο και η επαναστατική δράση του Λένιν και των μπολσεβίκων συνεχίζουν να φωτίζουν το δρόμο της πάλης των κομμουνιστών στις σημερινές συνθήκες.

Μπροστά στην εκδήλωση της νέας διεθνούς καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και στην αξιοποίηση της πανδημίας για να περιοριστούν απ' τις αστικές κυβερνήσεις εργατικά δικαιώματα, αστικές δημοκρατικές ελευθερίες, ακόμα και η συνδικαλιστική δράση, γίνεται πιο επιτακτικό το καθήκον της συγκέντρωσης και ωρίμανσης δυνάμεων για την ανατροπή του σάπιου συστήματος της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης.

Μπροστά στο βάθεμα των συνεπειών των αντεπαναστατικών ανατροπών, μπροστά στην όξυνση των ανταγωνισμών ανάμεσα στα καπιταλιστικά κράτη και τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις, που μεγαλώνουν τον κίνδυνο ενός περιφερειακού ή γενικευμένου ιμπεριαλιστικού πολέμου, το ΚΚΕ δίνει σκληρή μάχη από σήμερα για την ενίσχυση των χαρακτηριστικών που θα του δώσουν τη δυνατότητα να δρα ως επαναστατική πρωτοπορία «παντός καιρού».

Το ΚΚΕ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτού του αγώνα, έχοντας διαμορφώσει σύγχρονη επαναστατική στρατηγική και κάνοντας διαρκή προσπάθεια να διευρύνει τους αγωνιστικούς δεσμούς του με την εργατική τάξη, τα λαϊκά τμήματα των μεσαίων στρωμάτων της πόλης και των αγροτών, τη νεολαία τους.

Βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των αγώνων της εργατικής τάξης και των λαϊκών δυνάμεων, παλεύοντας για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος και την προώθηση της Κοινωνικής Συμμαχίας, της κοινής πάλης όλων όσοι έχουν αντικειμενικό συμφέρον από την πάλη ενάντια στους καπιταλιστές, στα μονοπώλια, στο κράτος και τις συμμαχίες τους.

Μελετά καθημερινά τα νέα φαινόμενα που φέρνει στο προσκήνιο η ταξική πάλη και η κίνηση της καπιταλιστικής οικονομίας και των διεθνών ανταγωνισμών ανάμεσα στα καπιταλιστικά κράτη ώστε να διατηρείται πάντα η ικανότητά του να αναδεικνύει τα όρια του καπιταλιστικού συστήματος, διευρύνοντας την αντικαπιταλιστική συνείδηση σε στρώματα εργαζομένων.

Η πάλη στις σημερινές συνθήκες για την οριστική κατάργηση της ταξικής - εκμεταλλευτικής και την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής κοινωνίας αποτελεί έμπρακτη απόδοση τιμής στον μεγάλο κομμουνιστή επαναστάτη Β. Ι. Λένιν, την Οκτωβριανή Επανάσταση και τους σκοπούς της.

1. Β. Ι. Λένιν: «Τι να κάνουμε;», «Απαντα» τ. 6, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 57

2. Β. Ι. Λένιν: «Ο ιμπεριαλισμός, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», «Απαντα», τ. 27, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», σελ. 314.

ΑΘΗΝΑ 21/4/2020

ΣΧΕΤΙΚΑ

• Β. Ι. ΛΕΝΙΝ

  Ζωή και δράση αξεχώριστα δεμένη με την ίδρυση και δράση του Κομμουνιστικού Κόμματος

  08:41

ΔΕΣ ΑΚΟΜΑ

• 

  ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ

  Ανακοίνωση για την 150ή επέτειο της γέννησης του Λένιν

  09:22
• 

  Β. Ι. ΛΕΝΙΝ

  Ζωή και δράση αξεχώριστα δεμένη με την ίδρυση και δράση του Κομμουνιστικού Κόμματος

  08:41