 |
| *** |
Με αφορμή τη γέννηση του Αδόλφου Χίτλερ το 1889 σαν σήμερα (20/4), θυμόμαστε μια συγκριτικά λιγότερο προβεβλημένη πτυχή της στήριξης του επιχειρηματικού κόσμου στους ναζί, εκείνη των οικονομικών σχέσεων της Γερμανίας με αμερικανικούς κολοσσούς, η οποία είχε εκδηλωθεί σε μεμονωμένες περιπτώσεις, με γνωστότερη εκείνη του Χένρυ Φορντ ήδη από τη δεκαετία του ’20, για να φτάσει τελικά, βάσει των στοιχείων του ιστορικού Μπέρντ Γκράινερ, στα μέσα της δεκαετίας του ’30 να περιλαμβάνει το 26% των μεγαλύτερων επιχειρήσεων των ΗΠΑ.
Ανάμεσα τους το “αφάν γκατέ” της επιχειρηματικής ελίτ της χώρας, στο οποίο περιλαμβάνονταν μεγαθήρια όπως οι: Standard Oil, General Motors, Ford, IBM, Coca-Cola, Du Pont, Union Carbide, Westinghouse, GeneraI Electric, Goodrich, Singer, Kodak, ITT, J. P. Morgan.
Ο κοινός αντικομμουνιστικός αγώνας, αλλά κυρίως η ελπίδα διασφάλισης μεγάλων κερδών, ελπίδα που εν πολλοίς πραγματοποιήθηκε, ιδιαίτερα στη διάρκεια του πολέμου, ήταν τα βασικά αίτια στήριξης των ναζί, η οποία δεν απέκλειε ασφαλώς και την εξίσου σημαντική ή και μεγαλύτερη συνεργασία με τους συμμάχους. Παρακάτω θα σταθούμε συνοπτικά, μέσα από έναν μακρύ κατάλογο, σε ορισμένες χαρακτηριστικές περιπτώσεις εταιρειών και επιχειρηματιών που “διακρίθηκαν” για την αμοιβαία επωφελή σχέση τους με το εθνικοσοσιαλιστικό καθεστώς.
Ford Motor Company
Η περίπτωση του Χένρυ Φορντ και της εταιρείας του είναι η γνωστότερη, καθώς ο γνωστός αντισημίτης μεγιστάνας ήταν πρότυπο για τους ναζί σχεδόν από την αρχή της δημιουργίας τους, με τη συμπάθεια σύμφωνα με κάποιους να εκφράζεται αμφίπλευρα και με οικονομικό αντίκρυσμα.
Για παράδειγμα, οι Τάιμς της Νέας Υόρκης ανέφεραν το 1922 μια έκκληση της εφημερίδας Berliner Tagesblatt στον Αμερικανό πρέσβη στο Βερολίνο Houghton, να ερευνήσει τις καταγγελίες για χρηματοδότηση του νεαρού τότε Εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος από τον Φορντ.
Αλλά και ο Βαυαρός βουλευτής του τοπικού κοινοβουλίου Έρχαρντ Άουερ ανέφερε σε έκθεσή του προς τον πρόεδρο του Ράιχ Φρήντριχ Έμπερτ, πως υπήρχαν πληροφορίες για χορηγίες του Φορντ στο Χίτλερ, με μεσάζοντα τον εκπρόσωπο του Φορντ στη Γερμανία, Γουόρεν Άντερσον.
Βέβαιη είναι πάντως η παρασημοφόρηση του Φορντ από το ναζιστικό καθεστώς το 1938, με το παράσημο του Αετού, από τις ανώτερες τιμητικές διακρίσεις που απένειμε το Τρίτο Ράιχ σε ξένους υπηκόους, την οποία δεν επέστρεψε παρά τις σχετικές πολιτικές πιέσεις ούτε μετά την κήρυξη πολέμου από τις ΗΠΑ στη Γερμανία.
Ο Χένρυ Φορντ βραβεύεται από τους ναζί (1938)
Η ανώνυμη εταιρεία Ford Motor Company είχε ανοίξει στο Βερολίνο ήδη από το 1925, ενώ μετά την ανάληψη της εξουσίας από τους ναζί, επελέγη ως πρόεδρος του ΔΣ ο Heinrich Albert, δικηγόρος γνωστός στα χρόνια της Βαϊμάρης για την υπεράσπιση που πρόσφερε στους ναζί.
Επισήμως από το 1939 η θυγατρική της Φορντ, με το όνομα Ford-Werke AG στο εξής, είχε περιορίσει τις σχέσεις της με τα κεντρικά στις ΗΠΑ, διακόπτοντάς τες όταν οι ΗΠΑ μπήκαν στον πόλεμο.
Έτσι προσπαθούν οι ποικιλώνυμοι απολογητές της εταιρείας να την απαλλάξουν από την κατηγορία της συνεργασίας, οι αριθμοί όμως μιλούν από μόνοι τους, καθώς η μητρική εξακολουθούσε να κατέχει το 52% των μετοχών της θυγατρικής, η οποία κατασκεύασε μεταξύ άλλων το ένα τρίτο των φορτηγών του στρατού της Βέρμαχτ, ενώ ως το 1943 η μισή εργατική της δύναμη ήταν προϊόν καταναγκαστικής εργασίας, προερχόμενο από τις κατεχόμενες από τους ναζί χώρες.
General Motors
O έτερος πυλώνας της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, η General Motors, είχε επεκτείνει τις δραστηριότητές της στη Γερμανία το 1931 με την εξαγορά της Όπελ στο Ρίσελσχάιμ, και σύντομα εξελίχθηκε σε βασικό προμηθευτή του τακτικού βομβαρδιστικού Ju 88 και του καταδιωκτικού και βομβαρδιστικού ME 262.
Παρότι το αίτημα της εταιρείας να αναλάβει την κατασκευή αυτού που έγινε γνωστό ως “Φολκσβάγκεν” (Όχημα του λαού) απορρίφθηκε από το καθεστώς με την αιτιολογία ότι ήταν “εργοστάσιο προσανατολισμένο στην Αμερική”, η εταιρεία κατόρθωσε να υπερκεράσει επιχειρηματικά τη Φορντ, εκμεταλλευόμενη τις άρισες σχέσεις του CEO της Γουίλιαμ Κνούτσεν, που συνάντησε προσωπικά το Γκαίρινγκ τον Οκτώβρη του 1933.
Η διακήρυξη συμπάθειας για τη νέα κυβέρνηση ήταν μόνιμη επωδός σε συνελεύσεις μετόχων της εταιρείας, που είχαν κάθε λόγο να είναι ευχαριστημένοι, αφού ως το 1935 είχαν κατορθώσει να αυξήσουν το μερίδιο αγοράς τους από 35% σε 50%, χάρη στις παραγγελίες των ναζί.
Το Μάη εκείνης της χρονιάς ο αντιπρόεδρος της GM, υπεύθυνος ευρωπαϊκών θεμάτων Τζέιμς Μούνεϋ, συναντήθηκε με το Χίτλερ και το Ρίμπεντροπ διασφαλίζοντας τη διαβεβαίωσή τους ότι οι επενδύσεις τους στη Γερμανία ήταν ασφαλείς.
Ακολούθως, ο Μούνεϋ έστειλε επιστολή στο Χίτλερ, όπου επαινούσε τη “δυνατή, οραματική ηγεσία” του. Τρία χρόνια μετά, ένα μήνα αφότου είχε λάβει το βραβείο ο ανταγωνιστής του Φορντ, έλαβε το “Μεγαλόσταυρο” και ο ίδιος.
Από το Γενάρη του 1936 έγινε από τους σημαντικότερους προμηθευτές της πολεμικής βιομηχανίας του Ράιχ, ιδρύοντας στο Βραδεμβούργο το πιο σύγχρονο εργοστάσιο κατασκευής φορτηγών στην Ευρώπη, εκ των οποίων το ένα τρίτο πήγαινε στη Βέρμαχτ.
Το μοντέλο Opel Blitz ειδικά ονομάστηκε “Ραχοκοκκαλιά της Βέρμαχτ” και χρησιμοποιήθηκε στα μέτωπα της Πολωνίας, της Γαλλίας και της ΕΣΣΔ. Απαντώντας στην κριτική για τη συνέχιση της συνεργασίας και μετά την προσάρτηση της Τσεχοσλοβακίας, ο διευθυντής της επιχείρησης Άλφρεντ Σλόαν δήλωσε πως οι επιχειρηματικές σχέσεις με τους ναζί ήταν “Άκρως επικερδείς”.
Μετά το ξέσπασμα του πολέμου Γερμανοί μάνατζερ ανέλαβαν τον έλεγχο της Όπελ, κάτι που χρησιμοποιήθηκε ως ελαφρυντικό για τη στάση της GM στον Πόλεμο.
Ωστόσο τόσο τον Οκτώβρη του 1939, όσο και στο διάστημα Φεβρουαρίου Μαρτίου 1940, μετά την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου δηλαδή, ο Μούνεϋ επισκέφτηκε δύο φορές τους Γκαίρινγκ και Χίτλερ, κάτι που δε συνηγορεί καθόλου υπέρ της άποψης περί “απώλειας ελέγχου” πάνω στις δραστηριότητες της εταιρείας στη Γερμανία.
Ακόμα κι όταν ανακρίθηκε τον Ιούλη του 1941 από το FBI, o Mούνεϋ δήλωσε πως δε σκόπευε να κάνει τίποτε “που θα θύμωνε το Χίτλερ”.
IBM
ο ιδρυτής της IBM (1924) Tόμας Γουότσον, είχε ήδη εξαγοράσει κατά 90% την Dehomag, εταιρεία πρόδρομο της δικής του από το 1922, καθιστώντας την θυγατρική της επιχείρησης που ίδρυσε δυο χρόνο μετά την εξαγορά.
Οι πρώτες επαφές με τις ναζιστικές αρχές χρονολογούνται από το 1937, οδηγώντας την δυο χρόνια μετά στην πρώτη θέση των κερδρών μεταξύ των αμερικανικών εταιρειών στη Γερμανία, χάρη και στο γεγονός πως στα δικά της συστήματα βασίστηκε η απογραφή του πληθυσμού το 1939, η οποία συνεχίστηκε στα κατεχόμενα εδάφη μετά τον πόλεμο, συμβάλλοντας τα μέγιστα στον εντοπισμό και την εξολόθρευση των Εβραίων της Ευρώπης.
Το 1935 ο Γουότσον ταξίδεψε στο Βερολίνο για τα 25 χρονα της Dehomag, παρευρισκόμενος σε δεξίωση στο πολυτελές ξενοδοχείο Adlon, παρουσία του υπουργού οικονομικών του Ράιχ, Γιάλμαρ Σαχτ.
Ο Γουότσον υποστήριξε σθεναρά τη μη επιβολή εμπάργκο κατά της Γερμανίας από τις ΗΠΑ, και πίεσε να γίνει η παγκόσμια σύνοδος εμπορίου στο Βερολίνο. Για τις υπηρεσίες του αυτές βραβεύτηκε το 1937 με την ανώτατη τιμητική διάκριση που μπορούσε να δοθεί σε αλλοδαπό “Το Μεγαλόσταυρο προσφοράς του Φύρερ με τον έναστρο γερμανικό αετό”, βραβείο που επέστρεψε ωστόσο τον Ιούνη το 1940, φερόμενος προνοητικότερα από άλλους συναδέλφους του, χωρίς ωστόσο ποτέ να εγείρει ενστάσεις για τη φύση των δραστηριοτήτων της θυγατρικής στις κατεχόμενες ζώνες, η οποία διεξήγαγε απογραφές μέχρι και λίγους μήνες πριν το τέλος του πολέμου.
Ο Τομ Γουότσον (πρώτος πίσω από το Χίτλερ αριστερά) συναντά το Φύρερ στο Βερολίνο
Standard Oil
Στην περίπτωση της πετρελαϊκής Standard Oil New Jersey, και συγκεκριμένα της θυγατρικής της στη Γερμανία DAPG, στο επίκεντρο βρίσκονται κυρίως οι σχέσεις της με την εταιρεία-σήμα κατατεθέν του ναζισμού, την IG-Farben, που παρήγαγε μεταξύ άλλων συνθετική βενζίνη, καουτσούκ, πυρίτιδα και δηλητηριώδη αέρια, λειτουργώντας ως στυλοβάτης της πολεμικής μηχανής του Τρίτου Ράιχ.
H Standard Oil, είχε αναπτύξει επαφές μέσω του προέδρου της Ουόλτερ Τίγκλ ήδη από το 1926, ενώ από το 1928 είχαν προχωρήσει και στη δημιουργία ενός άτυπου καρτέλ.
Ιδιαίτερα χρήσιμες φάνηκαν αυτές οι επαφές στους ναζί λίγο πριν το ξέσπασμα του πολέμου, το καλοκαίρι του 1939, όταν η Λουφτβάφε είχε ανάγκη από τετρααιθυλιούχο μόλυβδο, κάτι που διασφάλισε η Standard Oil, μέσω IG-Farben, με την προμήθεια 500 τόνων της χημικής ουσίας.
Στη συνέχεια, η DAPG και η IG-Farben ίδρυσαν από κοινού την Ethyl, που χωρίς αντιρρήσεις της μητρικής Standard Oil άρχισε να παρασκευάζει στη Γερμανία τον τετρααιθυλιούχο μόλυβδο.
Η αμερικανική εταιρεία υπέγραψε μνημόνιο με την IG, όπου δεσμευόταν η συνεργασία τους να μη διακοπεί από μια πιθανή είσοδο των ΗΠΑ στον πόλεμο εναντίον του Ράιχ.
Η DAPG καθ’όλη τη διάρκεια της εξουσίας των ναζί, προχωρούσε σε δηλώσεις στήριξης του καθεστώτος, ενώ από το 1937 συμμετείχε στη δημιουργία εργοστασίου στο Πέλιτς, όπου κατασκευάζονταν αεροπορικά καύσιμα από πίσσα και άνθρακα, σε περίπτωση εμπάργκο καυσίμων στη Γερμανία αν ξεσπούσε πόλεμος.
Πιθανή είναι και η εμπλοκή της Standard Oil στην προμήθεια ειδικών καυσίμων μέσω τρίτων χωρών στη Γερμανία, τουλάχιστον μέχρι και την είσοδο των ΗΠΑ στον πόλεμο.
ΠΡΟΧΘΕΣ:
Ναζιστικές ιστορίες με Χρήμα – «Τιμή» – Χρυσή Αυγή
Αποκαλυπτικές είναι οι δηλώσεις των ναζί της Χρυσής Αυγής όταν πρόκειται για «τιμή»! Και φυσικά όταν λέμε «τιμή» εννοούμε την τιμή που κοστίζουν οι ναζιστικές τους ιδέες.
Με αφορμή την δήλωση ανεξαρτητοποίησης του ευρωβουλευτή των ναζί της Χρυσής Αυγής, Ελευθέριου Συναδινού, έχει εξελιχθεί δημόσια ένας «διάλογος» για το χρήμα.
Ο Συναδινός στην ανακοίνωση του αναφέρει, μεταξύ άλλων:
«Προς λύπη μου όμως, διαπίστωσα ότι εντός του κινήματος δημιουργήθηκε σταδιακά ένας στενός κύκλος άεργων προσώπων, με μηδενική προθυμία να αναλάβουν έστω μκαι την ελάχιστη πρωτοβουλία να ανταποκριθούν στον παλμό ενός πένητος λαού και μιας εθνικά εξευτελισμένης χώρας».
Η Χρυσή Αυγή απάντησε με επίσημη ανακοίνωση της ζητώντας πίσω την έδρα και τα λεφτά από τον Συναδινό:
«Η Κεντρική Επιτροπή του Λαϊκού Συνδέσμου καταδικάζει την κίνηση ανεξαρτητοποίησης του εκλεγμένου με την Χρυσή Αυγή ευρωβουλευτή Συναδινού και τον καλεί άμεσα: 1. Να παραδώσει την έδρα στο κόμμα 2. Να τακτοποιήσει τις οικονομικές του υποχρεώσεις προς το κόμμα…»
Ο Συναδινός σε ανάρτηση του δήλωσε στο ίδιο κλίμα …υψηλών ιδανικών:
Με λίγα λόγια ναζιστικές ιστορίες στις οποίες οι ναζί της Χρυσής Αυγής μετατρέπουν – όταν πρόκειται για λεφτά – και τα συνθήματα τους… Κάπως έτσι:
Χρήμα – «τιμή» – Χρυσή Αυγή.
|
***Του Πάνου Ζάχαρη στο:
Μοίρασέ το
Στην περίπτωση της Google, η επιστολή που κυκλοφορεί από γραφείο σε γραφείο έχει συγκεντρώσει ήδη περισσότερες από 3.100 υπογραφές εργαζομένων της, σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης».
Είναι άλλη μια ένδειξη για τη σύγκρουση ανάμεσα στους «ιδεαλιστές» της Σίλικον Βάλεϊ και τους «ρεαλιστές» του αμερικανικού στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος. Πάντως, δεν συμμερίζονται όλοι οι υπάλληλοι της Google την άποψη ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν πρέπει να έχει στρατιωτικές εφαρμογές.
Και ασφαλώς ο ιδεαλισμός δεν έχει καμία σχέση με το Πεντάγωνο, όπου ο υπουργός -και πρώην στρατηγός- Τζιμ Μάτις έχει δηλώσει σαφώς ότι κεντρικός στόχος είναι να βελτιωθεί η φονικότητα του αμερικανικού στρατού.
Παραδοσιακά, η Google ενθαρρύνει τους εργαζομένους της να μιλάνε ανοιχτά, ακόμη και να διαφωνούν με τις πολιτικές της, κάτι που έχει συμβεί κατά καιρούς στο παρελθόν. Η νέα διαμαρτυρία αφορά τη συμμετοχή της εταιρείας στο στρατιωτικό πρόγραμμα Maven, που άρχισε το 2017 και έχει ως στόχο να βελτιώσει -με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης- την ανάλυση και ερμηνεία των εικόνων των drones.
Η Google και το Πεντάγωνο αρνούνται ότι αυτό γίνεται για να επιλέγεται πιο εύκολα ένας ανθρώπινος στόχος από αέρος και για να αποφεύγεται η παράπλευρη απώλεια του λάθος θύματος. Οι εργαζόμενοι αντιτείνουν ότι η Google ρισκάρει να «τσουβαλιασθεί» μαζί με τις παραδοσιακές αμυντικές εταιρείες όπως η Raytheon και η General Dynamics, «κάτι που θα βλάψει ανεπανόρθωτα το όνομά της και την ικανότητα να ανταγωνίζεται για την προσέλκυση ταλέντων».
Αλλά καθώς άλλες μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες όπως η Amazon και η Microsoft έχουν ήδη ανοίξει παρτίδες με το Πεντάγωνο, η διοίκηση της Google δύσκολα θα θελήσει να μείνει έξω από το κερδοφόρο παιγνίδι των αμυντικών προμηθειών.
“Όταν οι άνθρωποι με ακούν να μιλώ γι’ αυτό (για την αυτονομία), αμέσως αρχίζουν να σκέφτονται το Skynet και τον Εξολοθρευτή, εγώ σκέφτομαι σε όρους του Iron Man… Μια μηχανή που βοηθάει τον άνθρωπο, ενώ ο άνθρωπος συνεχίζει να ελέγχει τα πάντα, καθώς η μηχανή τον κάνει πιο ισχυρό και πιο ικανό”.
~ Robert O. Work, αναπληρωτής Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ από το 2014 έως το 2017
Ημιαυτόνομο στρατιωτικό ρομπότ μάχης εδάφους (tracked military robot)
Το βάρος της ραγδαίας ανάπτυξης της ανθρωπότητας έχει αποδειχθεί δυσβάσταχτο για τα ανθρώπινα χέρια. Όμως, τα τεχνολογικά επιτεύγματα καθιστούν την πορεία προς το μέλλον όσο το δυνατόν πιο απρόσκοπτη. Ένα από αυτά πρόκειται να αποτελέσει και η τεχνητή νοημοσύνη. Αν και βρίσκεται σε ερευνητικό στάδιο, έστω και τα ψήγματα των δυνατοτήτων της είναι εντυπωσιακά, προκαλώντας ελπίδα και φόβο. Η ανάπτυξη συστημάτων που έχουν την ικανότητα να ενεργούν χωρίς κάποια ανθρώπινη παρέμβαση είναι στο επίκεντρο της προσοχής της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας.
Κατά τα τελευταία χρόνια η εφαρμογή σχετικών καινοτομιών απασχολεί και την πολεμική βιομηχανία. Οι συνθήκες που επικρατούν στο διεθνές σύστημα αποδεικνύουν συνεχώς πως ο εκσυγχρονισμός και η αύξηση της στρατιωτικής ισχύος παραμένουν ζητήματα κομβικής σημασίας. Παράλληλα, οι ασύμμετρες απειλές που αντιμετωπίζουν τα κράτη ενισχύουν την ανάγκη για μεγαλύτερη ταχύτητα, αντοχή και ακρίβεια στο πεδίο της μάχης. Τέλος, η έλλειψη πόρων αναδεικνύει την κρισιμότητα της μείωσης του επιχειρησιακού κόστους, και της αποτελεσματικότερης χρήσης του ανθρώπινου δυναμικού. Ως αποτέλεσμα, η αλλαγή της φύσης των σύγχρονων στρατιωτικών επιχειρήσεων δημιουργεί σταδιακά όλο και περισσότερα κίνητρα για την απόδοση μεγαλύτερου μεριδίου της πολεμικής διεργασίας στις “μηχανές”.
Εξίσου υπολογίσιμα είναι και τα εμπόδια προς την επίτευξη αυτού του στόχου. Η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης απαιτεί μια απίστευτη και πολυεπίπεδη ώθηση σε τομείς όπως η ρομποτική και η πληροφορική, ώστε ο αντίστοιχος εξοπλισμός να λειτουργεί με ασφάλεια και αξιοπιστία σε σύνθετα, δυναμικά και αντιφατικά περιβάλλοντα. Επίσης, μπορεί να δημιουργηθούν προβλήματα εντός των “άκαμπτων” στρατιωτικών μηχανισμών, καθώς τα αυτόνομα οπλικά συστήματα δεν μπορούν να είναι πάντοτε συμβατά με το επαγγελματικό ήθος και τα ισχύοντα επιχειρησιακά παραδείγματα. Είναι, επίσης, λογικό η τεχνητή νοημοσύνη να συναντήσει νομικά κωλύματα λόγω των σχετικών υποχρεώσεων που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο, και να προκαλέσει έντονες κοινωνικές αντιδράσεις. Τέλος, οι τεράστιες επενδύσεις που χρειάζεται είναι ικανές να “γονατίσουν” τον προϋπολογισμό ακόμη και των πιο ισχυρών οικονομιών. Παρ’ όλα αυτά, η ικανότητα και η επιμονή του ανθρώπου να ξεπεράσει τις παραπάνω δυσκολίες αυξάνεται θεαματικά κατά την τρέχουσα περίοδο.
Αυτονομία Και Σύγχρονα Οπλικά Συστήματα
Μπορεί η ανάπτυξη μιας πολεμικής μηχανής που αντιλαμβάνεται, εκτιμά, αποφασίζει και εκτελεί από μόνη της να είναι κάτι “μακρινό”, αλλά η αυτονομία των οπλικών συστημάτων δεν αποτελεί κάτι πρωτόγνωρο. Ο βαθμός της ισχύουσας αυτονομίας των οπλικών συστημάτων είναι μερικός, και η υπάρχουσα τεχνητή νοημοσύνη περιορίζεται στην υποβοήθηση ορισμένων λειτουργιών. Σχεδόν όλες οι βαρυσήμαντες αυτόνομες ενέργειες εκτελούνται βάσει ενός πλάνου, κατόπιν άδειας και υπό τον άμεσο έλεγχο του ανθρώπου (human-in-the-loop), ή απλά υπό την εποπτεία του (human-on-the-loop). Διάφορες σχετικές τεχνολογικές καινοτομίες χρησιμοποιούνται κατά τη σύγχρονη εποχή.
Η πλειοψηφία αυτών των καινοτόμων συστημάτων αφορούν στην υποβοήθηση δυνατοτήτων όπως η κίνηση, η στόχευση και η διαχείριση κατάστασης. Για παράδειγμα, τα πιο σύγχρονα μη-επανδρωμένα αεροσκάφη (drones, πύραυλοι) μπορούν να ακολουθούν στόχους μέσω οπτικών και θερμικών σημάτων, διαθέτουν αυτόνομη πλοήγηση μέσω της αποθήκευσης συντεταγμένων, ή είναι ικανά να απογειώνονται και να προσγειώνονται αυτόματα. Επίσης, άρματα μάχης, υποβρύχια, αεροπλάνα και radar εντοπίζουν και αναγνωρίζουν στόχους, ή εξουδετερώνουν αυτόματα απειλές βάσει των διαστάσεών τους ή της ταχύτητάς τους, με τη χρήση της εκπομπής συχνοτήτων. Τέλος, ορισμένα οχήματα μπορούν να πραγματοποιήσουν εμπεριστατωμένη διάγνωση βλαβών, ενώ ένας νέος τύπος αρθρωτού robot είναι ικανός να αυτοεπισκευαστεί.
Υπάρχουν και πιο εξεζητημένα -αλλά, προφανώς, λιγότερο επιθετικά- συστήματα μερικής αυτονομίας, τα οποία σχετίζονται με την ανάπτυξη δυνατοτήτων όπως η νοημοσύνη. Για παράδειγμα, σύγχρονα ειδικά στρατιωτικά robot εντοπίζουν και αφοπλίζουν εκρηκτικούς μηχανισμούς μέσω αισθητήρων, ενώ διάφοροι ανιχνευτές (κίνησης, ραδιοσυχνοτήτων, πυροβολισμών) χρησιμοποιούνται για την ασφάλεια στρατοπέδων, συνόρων και αποθηκών οπλισμού. Επίσης, ορισμένα υποβρύχια, αλλά και αεροσκάφη έχουν τη δυνατότητα δημιουργίας τρισδιάστατων χαρτών μέσω υπερήχων, ενώ τα πιο προηγμένα αμυντικά συστήματα μπορούν να προτείνουν και να εφαρμόσουν αυτόματα αντίμετρα απέναντι σε απειλές όπως ένας εισερχόμενος πύραυλος. Τέλος, μεγάλο μέρος αυτών των συστημάτων εμπεριέχει και τη διάσταση της συλλογής και διαχείρισης τεράστιου όγκου ετερογενών δεδομένων (big data) για κατασκοπεία.
Οι Πηγές Πρωτοβουλιών Επί Της Αυτονομίας Των Οπλικών Συστημάτων
Οι σύγχρονες στρατιωτικές τεχνολογίες σπάνια προέρχονται μόνο από καθαρά κρατικές και στρατιωτικές ερευνητικές προσπάθειες. Οι ιδιωτικές εταιρίες, αλλά και τα πανεπιστήμια μπορούν να διαδραματίσουν έναν εξίσου σημαντικό ρόλο στη βασική και εφαρμοσμένη έρευνα επί οπλικών συστημάτων – ακόμη κι αν δεν ανήκουν στον κλάδο της πολεμικής βιομηχανίας. Βέβαια, όσον αφορά στην πειραματική ανάπτυξη αυτών των ερευνητικών προσπαθειών, οι κρατικοί στρατιωτικοί μηχανισμοί έχουν τον πρώτο λόγο.
Όσον αφορά στην ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης στα οπλικά συστήματα, τόσο ο ιδιωτικός τομέας όσο και τα πανεπιστήμια δεν επιθυμούν να συμβάλλουν ουσιαστικά. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι, στα πλαίσια μια δράσης του Future of Life Institute που ξεκίνησε το 2015, πλήθος προσωπικοτήτων από τον ακαδημαϊκό χώρο και τον σχετικό ερευνητικό κλάδο υπέγραψαν μια επιστολή που ζητά την απαγόρευση των αυτόνομων επιθετικών όπλων. Ορισμένες από αυτές τις προσωπικότητες είναι ο Stephen Hawking, ο Noam Chomsky, ο Elon Musk (διευθυντής της Tesla), ο Steve Wozniak (συνιδρυτής της Apple) και ο Peter Η. Norvig (διευθυντής έρευνας της Google).
Κατά της αυτονομίας των οπλικών συστημάτων είναι φυσικά και ένας συνασπισμός 61 εθνικών, περιφερειακών και διεθνών μη κυβερνητικών οργανισμών, με την ονομασία “Campaign to Stop Killer Robots”. Τέλος, όσον αφορά στους διεθνείς οργανισμούς, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) το 2016 δημιούργησε μια ειδική επιτροπή συζήτησης μεταξύ εμπειρογνωμόνων επί των θανατηφόρων αυτόνομων οπλικών συστημάτων (lethal autonomous weapon systems – LAWS), στα πλαίσια της σχετικής διεθνούς σύμβασης (United Nations Convention on Certain Conventional Weapons).
Κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων στη συγκεκριμένη επιτροπή, η πλειοψηφία των εκπροσώπων των κρατών ισχυρίστηκε ότι θα ήταν παρορμητικό να απαγορευτούν προληπτικά τα LAWS, καθώς η διεθνής κοινότητα βρίσκεται ακόμα στην προσπάθεια κατανόησης των επιπτώσεων χρήσης τους.
Ομάδα μη-επανδρωμένων αεροσκαφών σε σχηματισμό σμήνους (swarming drones)
Η σύγχρονη υπέρογκη αύξηση των κρατικών χρηματοδοτήσεων για έρευνα και ανάπτυξη αυτόνομων οπλικών συστημάτων αποτελεί την έμπρακτη απόδειξη αυτών των ισχυρισμών. Για παράδειγμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής σκοπεύουν να επενδύσουν 18 δισεκατομμύρια δολάρια εντός της περιόδου 2016-2020 για projects που αφορούν -μεταξύ άλλων- την ενίσχυση της διάδρασης μεταξύ ανθρώπου και μηχανής, την ανάπτυξη της ικανότητας μάθησης των μηχανών μέσω τεχνητής νοημοσύνης (machine learning, deep learning), και τη δημιουργία drones που κινούνται σε σχηματισμό σμήνους, πραγματοποιώντας συντονισμένες επιθέσεις. Η Ρωσία, παρά τις παρατηρήσεις που δέχεται συνεχώς από τον ΟΗΕ, σκοπεύει να επενδύσει 20 τρισεκατομμύρια ρούβλια εντός της περιόδου 2016-2025 για τη δημιουργία πολεμικών robot, αλλά και για την περαιτέρω έρευνα πάνω σε καινοτομίες όπως η αυτόνομη πλοήγηση. Η Κίνα, μέσω των δύο -αγνώστου κόστους- κρατικών της προγραμμάτων ανάπτυξης της ρομποτικής και της τεχνητής νοημοσύνης που θα συντρέχουν μέχρι το 2025, επικεντρώνεται στην ενίσχυση των δυνατοτήτων της στον τομέα των big data, του deep learning, καθώς και της ανάπτυξης “τεχνητών εγκεφάλων” (brain-like AI), ενώ η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα στο ίδιο διάστημα θα επενδύσουν 1 δισεκατομμύριο και 840 εκατομμύρια δολάρια αντίστοιχα για έρευνα και ανάπτυξη robot. Εντός της Ευρώπης, το Ηνωμένο Βασίλειο θέτει ως προτεραιότητα τα αυτόνομα συστήματα, έχοντας επενδύσει σε αυτά τουλάχιστον 20 εκατομμύρια λίρες, η Γερμανία ενδιαφέρεται κυρίως για βιομηχανικά robot, επενδύοντας μέχρι στιγμής 15 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ η Ιταλία και η Γαλλία θα επενδύσουν 30 δισεκατομμύρια και 500 εκατομμύρια ευρώ αντίστοιχα για την ανάπτυξη αυτόνομων δυνατοτήτων σχετικών με big data και αισθητήρες (sensors) μέχρι το 2020. Τέλος, το Ισραήλ συνεχίζει να πρωταγωνιστεί στο εμπόριο αυτόνομων αμυντικών συστημάτων (όπως το Iron Dome Defence system), ενώ η Ινδία έχει εστιάσει στην ανάπτυξη διάφορων αυτόνομων οχημάτων και αεροσκαφών, ιδρύοντας ένα στρατιωτικό ερευνητικό κέντρο αφιερωμένο στη ρομποτική.
WRITTEN BY ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΤΑΚΑΤΙΝΗΣ
PUBLISHED IN ΑΜΥΝΑ & ΑΣΦΑΛΕΙΑ, ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ & ΚΥΒΕΡΝΟΧΩΡΟΣ
LEAVE A REPLY
PERMALINK
Πηγές:
Boulanin, V. and Verbruggen, M. (2017). Mapping the Development of Autonomy in Weapon Systems.https://www.sipri.org/sites/default/files/2017-11/siprireport_mapping_the_development_of_autonomy_in_weapon_systems_1117_1.pdf
Brown, D. (2017). Russia’s ‘Star Wars’ combat suit is reportedly getting a nuclear-resistant watch.http://www.businessinsider.com/russias-star-wars-combat-suit-getting-a-nuclear-resistant-watch-2017-10
Byford, S. (2016). Google’s DeepMind defeats legendary Go player Lee Se-dol in historic victory.https://www.theverge.com/2016/3/9/11184362/google-alphago-go-deepmind-result
Field, M. (2017). Facebook shuts down robots after they invent their own language.http://www.telegraph.co.uk/technology/2017/08/01/facebook-shuts-robots-invent-language/
Hutchison, H. (2017). Russia says it will ignore any UN ban of killer robots. http://www.businessinsider.com/russia-will-ignore-un-killer-robot-ban-2017-11
Pellerin, C. (2016). Deputy Secretary: Third Offset Strategy Bolster America’s Military Deterrence.https://www.defense.gov/News/Article/Article/991434/deputy-secretary-third-offset-strategy-bolsters-americas-military-deterrence/
Rosen, A., Bender, J. and Macias, A. (2015). These are the 19 most game-changing weapons of the 21st century.http://www.businessinsider.com/21st-century-game-changing-weapons-2015-5?utm_content=buffer2fbfd&utm_medium=social&utm_source=facebook.com&utm_campaign=buffer-defense/#thaad-missiles-8
Spetalnick, M. and Stone, M. (2017). Exclusive – Game of Drones poised to boost unmanned exports.https://www.reuters.com/article/us-trump-effect-drones-exclusive/exclusive-game-of-drones-u-s-poised-to-boost-unmanned-aircraft-exports-idUSKBN1CG0F4
Tucker, P. (2017). What the CIA’s Tech Director wants from AI.http://www.defenseone.com/technology/2017/09/cia-technology-director-artificial-intelligence/140801/?oref=DefenseOneFB&utm_content=buffera686d&utm_medium=social&utm_source=facebook.com&utm_campaign=buffer
Tucker, P. (2017). Armed Ground Robots Could Join the Ukrainian Conflict Next Year.http://www.defenseone.com/technology/2017/10/armed-ground-robots-could-make-their-combat-debut-ukrainian-conflict-next-year/141677/
Tucker, P. (2017). The Future the US Military is Constructing: a Giant, Armed Nervous System.http://www.defenseone.com/technology/2017/09/future-us-military-constructing-giant-armed-nervous-system/141303/?oref=d-mostread