Με αφορμή το ζήτημα της εφαρμογής ή μη της περικοπής της «προσωπικής διαφοράς» στις συντάξεις των παλιών συνταξιούχων, ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ αναζωπύρωσαν συνολικότερα την ψεύτικη και παραπλανητική αντιπαράθεσή τους γύρω από το Ασφαλιστικό.
Πλειοδοτώντας στον αντιασφαλιστικό κατήφορο, η ΝΔ έφτασε να επικαλείται τον... Πινοσέτ (!) για να προβάλει το αντιλαϊκό σύστημα των «3 πυλώνων» στο Ασφαλιστικό, ενώ η κυβέρνηση από τη μεριά της, παίρνοντας την «πάσα», βρήκε ευκαιρία να παρουσιάσει ως... «φιλολαϊκό» τον νόμο Κατρούγκαλου, αυτόν ακριβώς που δίκαια συνταξιούχοι και εργαζόμενοι ονόμασαν νόμο - λαιμητόμο!
Πίσω όμως από τις φραστικές κορόνες των δύο πλευρών, δεν μπορεί να αποκρυφτεί το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις και των δύο υπηρέτησαν πιστά τη στρατηγική του κεφαλαίου και της ΕΕ για την κλιμάκωση της επίθεσης στο Ασφαλιστικό. Συνεχίζοντας ο ένας το αντιλαϊκό έργο του άλλου, προσθέτοντας τη μία αντιλαϊκή «μεταρρύθμιση» πάνω στην άλλη, τσεκούρωσαν συνταξιούχους και ασφαλισμένους προκειμένου να απαλλάσσονται όλο και περισσότερο το κεφάλαιο και το κράτος του από το «κόστος» της Κοινωνικής Ασφάλισης και να ανοίγει δρόμος για παραπέρα ενίσχυση των κερδών μονοπωλίων της ιδιωτικής ασφάλισης.
Η «βιωσιμότητα» και η «Λευκή Βίβλος» των ανατροπών
Μία από τις βασικές παραμέτρους αυτής της αντιασφαλιστικής στρατηγικής του κεφαλαίου και της ΕΕ είναι η περιβόητη έννοια της «βιωσιμότητας», η διασφάλιση δηλαδή από όλα τα κράτη - μέλη και τις κυβερνήσεις τους, έχουν - δεν έχουν μνημόνια, ότι οι «δαπάνες» κράτους και εργοδοσίας για τις συντάξεις δεν θα στέκονται εμπόδιο στην κερδοφορία των ευρωενωσιακών μονοπωλίων και στη δυνατότητα στήριξής τους από το αστικό κράτος. Αυτό είναι το κριτήριο των περιβόητων «δημοσιονομικών στόχων», η τήρηση των οποίων προδιαγράφει την επίθεση διαρκείας στα δικαιώματα συνταξιούχων και ασφαλισμένων, υπονομεύει τα δημόσια συστήματα Ασφάλισης και ανοίγει το δρόμο για την περαιτέρω ανάπτυξη ιδιωτικών ασφαλιστικών συστημάτων, είτε έχουν τη μορφή των «3 πυλώνων» είτε όχι.
Γι' αυτό ακριβώς η σύνδεση των δημόσιων ασφαλιστικών συστημάτων με την οικονομική πολιτική και τους στόχους που υπηρετούν την κερδοφορία των καπιταλιστικών ομίλων βρίσκεται στον πυρήνα όλων των ντοκουμέντων, των Οδηγιών και των Εκθέσεων της ΕΕ.
Τη σύνδεση αυτή την έχει κάνει πρωτίστως η ίδια η ΕΕ, που ήδη από το Φλεβάρη του 2012, με τη «Λευκή Βίβλο» για τις συντάξεις,θεμελίωνε την κοινή ευρωενωσιακή στρατηγική με το εξής σκεπτικό: «Οι μεταρρυθμίσεις των συνταξιοδοτικών συστημάτων και των πρακτικών συνταξιοδότησης είναι ουσιαστικής σημασίας για τη βελτίωση των προοπτικών ανάπτυξης της Ευρώπης και πρέπει να γίνουν επειγόντως σε μερικές χώρες, στο πλαίσιο των σημερινών δράσεων για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στα δημόσια οικονομικά. Δεδομένου ότι οι οικονομίες και οι κοινωνίες των κρατών - μελών γίνονται όλο και πιο αλληλένδετες, η επιτυχία ή η αποτυχία των εθνικών συνταξιοδοτικών πολιτικών και των μεταρρυθμίσεων έχει ακόμη μεγαλύτερες επιπτώσεις πέρα από τα εθνικά σύνορα, ιδίως στην Οικονομική και Νομισματική Ενωση».
Το πού οδήγησε η πολιτική αυτή, αποτυπώνεται στις σχετικές εκθέσεις που δημοσιεύουν τα ίδια τα ευρωενωσιακά όργανα.
Σχολιάζοντας την έκθεση του 2018«Για την επάρκεια των συντάξεων» (δημοσιεύτηκε τον Απρίλη του 2018), η επίτροπος Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, Μ. Τίσεν, σημείωνε χαρακτηριστικά: «Σύμφωνα με την έκθεση, σήμερα περίπου 17,3 εκατ. ή το 18,2% των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας (65 ετών και άνω) στην ΕΕ εξακολουθεί να διατρέχει τον κίνδυνο της φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού (...) Οι συντάξεις των γυναικών είναι κατά 37% χαμηλότερες απ' ό,τι των ανδρών, λόγω των χαμηλότερων μισθών και του μικρότερου εργασιακού βίου, που συνδέεται με ευθύνες φροντίδας. Ομοίως, τα άτομα με άτυπη απασχόληση ή αυτοαπασχόληση συχνά αντιμετωπίζουν λιγότερο ευνοϊκούς όρους για την πρόσβαση και τη θεμελίωση συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων σε σχέση με τα άτομα με τυπική απασχόληση. Ο κίνδυνος της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στην τρίτη ηλικία αυξάνεται, επίσης, με την ηλικία. Πάνω από τα μισά άτομα που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού στην ΕΕ είναι ηλικίας 75 ετών και άνω. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, παρόλο που οι ανάγκες αυξάνονται με την ηλικία, το ύψος των συντάξεων μειώνεται κατά τη διάρκεια της συνταξιοδότησης».
Οι «λύσεις» βέβαια που προτείνονται από την ΕΕ βρίσκονται στην ίδια κατεύθυνση με τις ανατροπές που προωθήθηκαν όλα τα προηγούμενα χρόνια. Οπως χαρακτηριστικά σημειώνει η επίτροπος στην ίδια δήλωση, «για να διασφαλιστεί η επάρκεια και η βιωσιμότητα των τρεχουσών και των μελλοντικών συντάξεων, τα συνταξιοδοτικά συστήματα θα πρέπει να προωθήσουν την παράταση του εργασιακού βίου, σύμφωνα με τη συνεχή αύξηση του προσδόκιμου ζωής», μεταξύ άλλων με την «αναπροσαρμογή των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, την επιβράβευση της συνταξιοδότησης σε μεγαλύτερη και την αποθάρρυνση της πρόωρης εξόδου».
Πολλαπλά κέρδη για τα μονοπώλια από την ιδιωτική ασφάλιση
Την ίδια στιγμή που επιδεινώνει συνεχώς τους όρους και τις προϋποθέσεις ασφάλισης στον δημόσιο πυλώνα, με αύξηση των ορίων ηλικίας και μικρότερες συντάξεις, η στρατηγική της ΕΕ προωθεί ακόμα πιο αποφασιστικά την ιδιωτική ασφάλιση.
Χαρακτηριστικά, μόλις την περασμένη βδομάδα, σε συζήτηση στο Ευρωκοινοβούλιο για το «Μέλλον των συντάξεων», ο επίτροπος Προϋπολογισμού της ΕΕ, Γκ. Ετινγκερ, σημείωνε: «Πιστεύουμε επίσης ότι η συμπληρωματική ιδιωτική ασφάλιση από τους πολίτες και από οικονομικά αξιόπιστες προσφορές μπορούν να διαδραματίσουν έναν ουσιαστικό συμπληρωματικό ρόλο».
Βέβαια, ο ρόλος της ιδιωτικής ασφάλισης μόνο συμπληρωματικός δεν είναι, αφού στην πραγματικότητα επιδίωξη της ΕΕ είναι η αντικατάσταση των δημόσιων συστημάτων από τα ιδιωτικά σε όλο και μεγαλύτερο εύρος. Ηδη στη «Λευκή Βίβλο» γινόταν η επισήμανση ότι η «σύνταξη» που προέρχεται από προγράμματα ιδιωτικής ασφάλισης, θα «πρέπει να διαδραματίσει μεγαλύτερο ρόλο στη διασφάλιση της μελλοντικής επάρκειας των συντάξεων» και πως «τα άτομα στο μέλλον θα πρέπει να εξαρτώνται περισσότερο από την επικουρική συνταξιοδοτική αποταμίευση».
Απόδειξη αυτού είναι και η πρωτοβουλία της ίδιας της Κομισιόν για την προώθηση του «Πανευρωπαϊκού Ατομικού Συνταξιοδοτικού Προϊόντος» (PEPP), το οποίο έρχεται να υπηρετήσει τον στρατηγικό στόχο της ΕΕ για τη μετατροπή της Ασφάλισης σε ατομική υπόθεση.
Μέσα από το ξεζούμισμα των εργατικών εισοδημάτων, τα ευρωενωσιακά μονοπώλια προσδοκούν πολλαπλά κέρδη: Οπως η ίδια η Κομισιόν ομολογεί, «το PEPP υποστηρίζει το στόχο της Ενωσης Κεφαλαιαγορών, που είναι η δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για την απελευθέρωση χρηματοδοτικών πόρων, ώστε να μπορεί να υπάρξει ροή από τους αποταμιευτές της Ευρώπης προς τις επιχειρήσεις της Ευρώπης».
Σε μία σχετική μελέτη για τα πιθανά αποτελέσματα του εν λόγω προγράμματος, εκτιμάται ότι μέχρι το 2030 τα κεφάλαια που θα συγκεντρώσουν οι πάροχοι - διαχειριστές (καπιταλιστικοί όμιλοι) μπορεί να φτάσουν τα 2,1 τρισ. ευρώ, έναντι 700 δισ. ευρώ που διαχειρίζονται σήμερα οι ίδιοι φορείς για ατομικές συντάξεις και 1,4 τρισ. ευρώ που υπολογίζεται ότι θα έφταναν το 2030 χωρίς τη λειτουργία του PEPP.
Οπως σημειώνει ...με λύπη η Κομισιόν, «σήμερα, μόνο το 27% των Ευρωπαίων ηλικίας μεταξύ 25 και 59 ετών έχουν εγγραφεί σε ατομικό συνταξιοδοτικό προϊόν» και αυτό «σε λίγες χώρες της ΕΕ»...
Προϋπόθεση βέβαια για την παραπέρα ανάπτυξη των ιδιωτικών συστημάτων ασφάλισης είναι η διαρκής υποβάθμιση των δημόσιων, η παραπέρα περικοπή των συντάξεων, αφού μόνο έτσι δημιουργείται ο απαραίτητος «χώρος» και η ανάγκη των εργαζομένων να καταφύγουν στον τζόγο της ιδιωτικής ασφάλισης. Γι' αυτό και στην Ελλάδα, διάφοροι «ειδικοί» χαρακτηρίζουν απαράδεκτο το γεγονός ότι 90% και πλέον των συντάξεων δίνεται από το δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα...
Εξάλλου, πέρα από το άμεσο οικονομικό όφελος για τα μονοπώλια, η μετατροπή της σύνταξης σε ατομική υπόθεση υπονομεύει την ενότητα συμφερόντων των εργαζομένων, την εργατική - λαϊκή πάλη για Κοινωνική Ασφάλιση με βάση τις σύγχρονες ανάγκες.
Προθάλαμος για τα νέα χτυπήματα ο νόμος - λαιμητόμος
Σχολιάζοντας την αποπροσανατολιστική αντιπαράθεση ΣΥΡΙΖΑ - ΝΔ για το Ασφαλιστικό, όπως και τον μακάβριο χαρακτήρα της αναφοράς του πρωθυπουργού στη συνέντευξη Τύπου στη ΔΕΘ ότι η κατάργηση της «προσωπικής διαφοράς» στους ηλικιωμένους συνταξιούχους «δεν θα έχει καμία επίπτωση στη βιωσιμότητα του Ασφαλιστικού», καθώς οι περισσότεροι είναι άνω των 70 ετών, ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ, Κώστας Παπαδάκης, τοποθετήθηκε στην πρόσφατη συζήτηση στο Ευρωκοινοβούλιο για το «Μέλλον των συντάξεων», σημειώνοντας μεταξύ άλλων:
«Ο πρόσφατος μακάβριος υπαινιγμός του Αλ. Τσίπρα για τους συνταξιούχους αντανακλά την αντιδραστική στρατηγική της ΕΕ για μείωση του χρόνου από τη συνταξιοδότηση έως το θάνατο, που ήδη υλοποιείται, με αυξήσεις ηλικίας συνταξιοδότησης από όλες τις κυβερνήσεις του κεφαλαίου, ανεξαρτήτως αποχρώσεων, ή και την παραμονή στη δουλειά και μετά τη συνταξιοδότηση, ακόμη και βαριά ασθενών! Είναι κοινή η στρατηγική ΕΕ - ΣΥΡΙΖΑ - ΝΔ για ενεργό γήρανση, για δουλειά έως τα βαθιά γεράματα, με το σύστημα των τριών πυλώνων, τύπου Πινοσέτ, που προβλέπει συντάξεις και παροχές πτωχοκομείου, σπρώχνοντας τους συνταξιούχους στα νύχια των ιδιωτικών ασφαλιστικών επιχειρήσεων».
Οσο «ωριμάζουν» οι ανατροπές στο Ασφαλιστικό και «σταυρώνουν» παλιές και νέες περικοπές, επιβεβαιώνεται ότι οι συντάξεις θα είναι ακόμα μικρότερες σε σχέση με το παρελθόν και πολύ χαμηλότερες από τις στοιχειώδεις ανάγκες. Το ψευτοδίλημμα που θέτουν κυβέρνηση και ΝΔ ανάμεσα στο νόμο - λαιμητόμο και τους «3 πυλώνες» του Πινοσέτ δεν πρέπει να παραπλανήσει συνταξιούχους και ασφαλισμένους.
Ο ίδιος ο νόμος Κατρούγκαλου του ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο δεν έρχεται σε αντίθεση με την ιδιωτική ασφάλιση και συστήματα όπως αυτά των «3 πυλώνων» που προβάλλει η ΝΔ, αλλά είναι ο προθάλαμός τους. Ολες οι ανατροπές που προβλέπει και επιβάλλει ο νόμος - λαιμητόμος, με την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, το «σπάσιμο» της κύριας σύνταξης στα ψίχουλα της «εθνικής σύνταξης» και στην «ανταποδοτική», τη μείωση των συντάξεων, την περικοπή της κρατικής χρηματοδότησης και τον περιορισμό της μόνο στο κονδύλι για την «εθνική» σύνταξη, μαζί με την ενσωμάτωση όλων των προηγούμενων μειώσεων, ανοίγουν διάπλατα το δρόμο για τα επόμενα χτυπήματα στο Ασφαλιστικό. Η μετατροπή των νέων συντάξεων σε επιδόματα πτωχοκομείου είναι αυτή που δημιουργεί σταδιακά τις προϋποθέσεις και το έδαφος για την παραπέρα ανάπτυξη των ιδιωτικών σχημάτων ασφάλισης και για το περιβόητο σύστημα των «3 πυλώνων», για το οποίο κατά τ' άλλα ο ΣΥΡΙΖΑ σκίζει τάχα τα ιμάτιά του...
Γι' αυτό, για ασφαλισμένους και συνταξιούχους ένας δρόμος υπάρχει: Ακόμα πιο αποφασιστικά να ενισχύσουν την πάλη για την κατάργηση όλων των αντιασφαλιστικών νόμων, για την ανάκτηση των τεράστιων απωλειών τους, να διεκδικήσουν αυξήσεις στις συντάξεις και στους μισθούς, βάζοντας μπροστά τις εργατικές - λαϊκές ανάγκες!