John Reed: Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο.
Ο πρόλογος του συγγραφέα στο θρυλικό βιβλίο που αποτύπωσε ένα από τα πιο συγκλονιστικά γεγονότα της μέχρι τώρα ανθρώπινης ιστορίας
Στις 22 Οκτώβρη του 1887 γεννιέται ο αμερικανός κομμουνιστής δημοσιογράφος Τζον Ριντ.
Ο Ριντ «κάλυψε» δημοσιογραφικά τη Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, την οποία και αργότερα περιέγραψε στο μνημειώδες έργο του «Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο»
(την εισαγωγή του οποίου έγραψε ο ίδιος ο Β.Ι.Λένιν περιγράφοντας το βιβλίο σαν «την πιο αληθινή εκδοχή των γεγονότων»).
Θεωρείται, δίκαια, ως ένα από τα καλύτερα βιβλία-ντοκουμέντα ιστορίας που γράφτηκαν ποτέ.
Επιστρέφοντας στις ΗΠΑ το 1918, προσχώρησε στην αριστερή πτέρυγα του Σοσιαλιστικού Κόμματος.
Με τη συμμετοχή του στη συνδιάσκεψη των αριστερών οργανώσεων της Ν. Υόρκης, το Φλεβάρη του 1919, διαμορφώθηκε οργανωτικά η αριστερή πτέρυγα του Σοσιαλιστικού Κόμματος.
Ο Ριντ εκλέχθηκε συντάκτης της νέας εφημερίδας «Κομμουνιστής της Νέας Υόρκης», που άρχισε να εκδίδεται από τον Απρίλη του 1919, ενώ το ίδιο έτος εκλέχθηκε μέλος του Εθνικού Συμβουλίου της Αριστερής Πτέρυγας.
Τον Αύγουστο-Σεπτέμβρη του 1919 ήταν ένας από τους οργανωτές του Κομμουνιστικού Εργατικού Κόμματος των ΗΠΑ (που το 1921 συγχωνεύθηκε με το Κομμουνιστικό Κόμμα των ΗΠΑ).
Τον Οκτώβρη, ο Ριντ επέστρεψε στη Μόσχα.
Έγινε μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομιντέρν και πήρε μέρος στις εργασίες του 2ου Συνεδρίου της (Ιούλιος 1920).
Πέθανε από τύφο στις 17 Οκτώβρη του 1920 και ενταφιάστηκε στην Κόκκινη Πλατεία της Μόσχας, στα τείχη του Κρεμλίνου.
Παρακάτω αναδημοσιεύουμε τον πρόλογο του ιδίου, γραμμένο το 1919:
Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο
Πρόλογος του Τζον Ριντ
Νέα Υόρκη
1 του Γενάρη 1919
Το βιβλίο αυτό είναι μία συμπύκνωση της ιστορίας. Της ιστορίας με τη μορφή που την είδα εγώ. Δεν έχει την αξίωση να είναι τίποτε περισσότερο από ένας λεπτομερειακός απολογισμός της Νοεμβριανής (*) Επανάστασης, όταν οι μπολσεβίκοι, επικεφαλής των εργατών και των στρατιωτών, πήραν στη Ρωσία την κρατική εξουσία και την παράδωσαν στα χέρια των Σοβιέτ.
Εξετάζοντας την αναπτυσσόμενη δημοφιλία των μπολσεβίκων, πρέπει να ξέρουμε ότι η κατάρρευση της οικονομικής ζωής της Ρωσίας και του ρωσικού στρατού δεν έγινε στις 7 του Νοέμβρη (25 του Οχτώβρη) του 1917, αλλά πολλούς μήνες νωρίτερα.
Ήταν η αναπόφευκτη και λογική συνέπεια του προτσές, που άρχισε ακόμα από το 1915.
Οι πουλημένοι αντιδραστικοί, που κρατούσαν στα χέρια τους την τσαρική αυλή, οδηγούσαν συνειδητά τη Ρωσία στην καταστροφή, για να προετοιμάσουν έτσι χωριστή ειρήνη με τη Γερμανία.
Τώρα ξέρουμε πως η έλλειψη όπλων στο μέτωπο, που προκάλεσε την καταστροφική καλοκαιρινή υποχώρηση του 1915,
η ανεπάρκεια των τροφίμων στο στρατό και στις μεγάλες πόλεις,
η αποδιοργάνωση της βιομηχανίας και των μεταφορών του 1916,
όλα αυτά ήταν ένα μέρος της τεράστιας εκστρατείας σαμποτάζ, που διακόπηκε στην αποφασιστική στιγμή από την επανάσταση του Μάρτη (***).
Στους πρώτους μήνες του νέου καθεστώτος, τόσο η εσωτερική κατάσταση της χώρας, όσο και η μαχητικότητα του στρατού της, καλυτέρευσε αναμφισβήτητα, παρά την αταξία, τόσο αναπόφευκτη σε μια μεγάλη επανάσταση, που έδωσε αναπάντεχα τη λευτεριά στα εκατόν εξήντα εκατομμύρια του πιο καταπιεζόμενου λαού στον κόσμο.
Όμως “ο μήνας του μέλιτος” δεν κράτησε πολύ.
Οι εύπορες τάξεις ήθελαν το πολύ – πολύ
μια πολιτική επανάσταση, που θα αφαιρούσε την εξουσία από τον τσάρο και θα την έδινε σ’ αυτές.
Ήθελαν να γίνει η Ρωσία συνταγματική δημοκρατία, όπως η Γαλλία κι οι Ηνωμένες Πολιτείες, ή συνταγματική μοναρχία, όπως η Αγγλία.
Οι λαϊκές, όμως, μάζες επιθυμούσαν γνήσια εργατική και αγροτική δημοκρατία.
Να γιατί στη Ρωσία, στο αποκορύφωμα του εξωτερικού πολέμου, η πολιτική επανάσταση μετεξελίχθηκε σε κοινωνική, που βρήκε την ολοκλήρωσή της στο θρίαμβο του μπολσεβικισμού.
Οι ξένοι, και ιδιαίτερα οι Αμερικανοί, υπογραμμίζουν συχνά την “αμάθεια” των Ρώσων εργατών.
Είναι σωστό ότι οι Ρώσοι εργάτες δεν έχουν την πολιτική πείρα των δυτικών λαών, σ’ αντιστάθμισμα όμως πέρασαν από το θαυμάσιο σχολειό των εθελοντικών τους οργανώσεων.
Το 1917 οι ρωσικές ενώσεις των καταναλωτών (συνεταιρισμοί), αριθμούσαν πάνω από δώδεκα εκατομμύρια μέλη, αλλά και τα ίδια τα Σοβιέτ είναι μια θαυμάσια εκδήλωση της οργανωτικής ιδιοφυΐας των εργαζομένων μαζών της Ρωσίας.
Κάτι περισσότερο.
Δεν υπάρχει άλλος λαός στον κόσμο που να μελέτησε τόσο καλά τη σοσιαλιστική θεωρία και την πρακτική εφαρμογή.
Πολλοί συγγραφείς δικαιολογούν την εχθρότητά τους προς το σοβιετικό καθεστώς με το ότι η τελευταία φάση της ρωσικής επανάστασης ήταν δήθεν πάλη των “νομοταγών” στοιχείων της κοινωνίας ενάντια στη σκληρότητα των μπολσεβίκων.
Στην πραγματικότητα όμως, ακριβώς οι εύπορες τάξεις, βλέποντας ν’ αναπτύσσεται η δύναμη των λαϊκών επαναστατικών οργανώσεων, αποφάσισαν να τις συντρίψουν και να σταματήσουν την επανάσταση.
Για την επιτυχία αυτού του σκοπού η αστική τάξη κατέφυγε τελικά σε απεγνωσμένα μέτρα.
Για να συντρίψει την κυβέρνηση του Κερένσκι και τα Σοβιέτ, αποδιοργάνωσε τις μεταφορές και προκαλούσε εσωτερικές αναταραχές.
Για να τσακίσει τις εργοστασιακές επιτροπές, έκλεινε τις επιχειρήσεις, έκρυβε τα καύσιμα και τις πρώτες ύλες.
Για να διαλύσει τις στρατιωτικές επιτροπές του μετώπου, επανέφερε την ποινή του θανάτου και συνεργούσε στις ήττες στο μέτωπο.
Όλα αυτά ήταν μια θαυμάσια τροφοδότηση της μπολσεβίκικης φωτιάς.
Οι μπολσεβίκοι απάντησαν με τη διδασκαλία της ταξικής πάλης και με την ανακήρυξη της εξουσίας των Σοβιέτ.
Ανάμεσα σ’ αυτές τις δύο κατευθύνσεις, που ήταν ολοκληρωτικά αντίθετες, βρίσκονταν και ομάδες που υποστήριζαν στο σύνολό τους ή ως ένα σημείο αυτές τις κατευθύνσεις.
Σ’ αυτές τις ομάδες ανήκαν και οι λεγόμενοι “μετριοπαθείς” σοσιαλιστές, οι μενσεβίκοι, οι σοσιαλεπαναστάτες, καθώς και ορισμένα μικρά κόμματα.
Κι αυτές οι ομάδες καταδιώκονταν από τις εύπορες τάξεις, όμως η δύναμη της αντίστασής τους υποσκαπτόταν από τις ίδιες τις θεωρίες τους.
Οι μπολσεβίκοι,
κατά τη γνώμη μου,
όχι μόνο δεν είναι δύναμη καταστροφής, αλλά το μοναδικό κόμμα στη Ρωσία, που έχει δημιουργικό πρόγραμμα και αρκετή εξουσία για να το πραγματοποιήσει.
Ό,τι και να σκέφτονται οι άλλοι για τον μπολσεβικισμό, η ρωσική επανάσταση είναι,
αναντίρρητα,
ένα από τα μεγαλειωδέστερα συμβάντα στην ιστορία της ανθρωπότητας
και η άνοδος των μπολσεβίκων στην εξουσία ένα γεγονός με παγκόσμια σημασία.
Όπως ακριβώς οι ιστορικοί ψάχνουν να βρουν και τις πιο μικρές λεπτομέρειες για την Κομμούνα του Παρισιού,
έτσι θα θελήσουν να μάθουν και για όλα όσα έγιναν στην Πετρούπολη το Νοέμβρη του 1917,
για τον ενθουσιασμό που είχε συνεπάρει την εποχή αυτή το λαό, ποιοι ήταν, τι έλεγαν και τι έκαναν οι αρχηγοί του.
Αυτά ακριβώς σκεφτόμουνα όταν έγραφα αυτό το βιβλίο.
Στην πάλη οι συμπάθειές μου δεν ήταν ουδέτερες.
Αφηγούμενος, όμως, την ιστορία εκείνων των μεγάλων ημερών, προσπάθησα να εκθέσω τα γεγονότα με το μάτι του ευσυνείδητου χρονικογράφου, που ενδιαφέρεται ν’ αποδώσει την αλήθεια.
Τζ. Ρ.
(*) Όλες τις ημερομηνίες ο Τζον Ριντ τις δίνει με το νέο ημερολόγιο. Στην έκδοση αυτή μπαίνουν σε παρένθεση και οι ημερομηνίες με το παλιό ημερολόγιο.
(***) Του Φλεβάρη (Παλιό ημερολόγιο).
Υγ: Στο παρακάτω βίντεο, λίγες σκηνές για τον Οκτώβρη και τον Ριντ από την ταινία «Οι Κόκκινοι» (όπου πρωταγωνιστούσαν μεταξύ άλλων ο Warren Beatty και η Diane Keaton:
Υγ: Στο παρακάτω βίντεο, λίγες σκηνές για τον Οκτώβρη και τον Ριντ από την ταινία «Οι Κόκκινοι» (όπου πρωταγωνιστούσαν μεταξύ άλλων ο Warren Beatty και η Diane Keaton:
 |
Απ΄τον πρόλογο: Το βιβλίο "Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο" είναι το ζωντανό χρονικό της πιο μεγάλης, της πιο κοσμογονικής κοινωνικής επανάστασης όλων των εποχών: της Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης του ρώσικου προλεταριάτου.
Ο Τζον Pιντ -ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου- δεν είναι απλά ο αυτόπτης μάρτυρας και ο χρονικογράφος της κοσμοϊστορικής προλεταριακής εποποιίας.
Είναι, πάνω απ' όλα αυτά, ο φωτισμένος πνευματικός άνθρωπος, ο ιδεολόγος, ο αγωνιστής που, μέσα στην πύρινη ροή των ημερών εκείνων που συγκλόνισαν κυριολεκτικά τη μεγάλη χώρα κι ολόκληρο τον κόσμο,
αυτός είχε τόση δύναμη διορατικότητας και προοπτικής,
ώστε να διακρίνει καθαρά τη νέα χαραυγή που ανέτειλε στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Τη χαραυγή των προλεταριακών και εθνικοαπελευθερωτικών επαναστάσεων, τη χαραυγή του σοσιαλισμού.
Στο βιβλίο που κρατά ο αναγνώστης στα χέρια του είναι ξανακοιταγμένη και βελτιωμένη η έκδοση εκείνη του μνημειακού έργου του Τζον Ριντ.
|
