#Αξίζει_να_θυμηθούμε_ξανά_τη "ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ"

,,Οχι τυχαία το 2020, έχοντας ιδρύσει την Πλεύση Ελευθερίας, δήλωνε ότι μια «σοβαρή» Χρυσή Αυγή θα έπρεπε να παραμείνει στη Βουλή.,,

Από Ελενη Μαρκακη:

Πλεύση Ελευθερίας: Μοχλός αναμόρφωσης του συστήματος

(ένα κείμενο από τον σημερινό Ριζοσπάστη που αξίζει να διαβαστεί):

Στις μαζικές μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις, που ζήσαμε τις προηγούμενες βδομάδες και συνεχίζονται πολύμορφα και τώρα, έβαλε τη σφραγίδα του το οργανωμένο ταξικό εργατικό κίνημα και οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ που πρωτοστάτησαν για την επιτυχία της μεγάλης απεργίας στις 28 Φλεβάρη.
Απέναντι σε αυτό η αστική τάξη δεν μένει με σταυρωμένα τα χέρια και παίρνει τα μέτρα της για να αντιμετωπίσει το εργατικό - λαϊκό κίνημα, τη νεολαία, να συσκοτίσει για τις πραγματικές αιτίες του εγκλήματος, να αθωώσει το ίδιο το σύστημα του καπιταλισμού που γεννά καθημερινά Τέμπη στους χώρους δουλειάς, στην Παιδεία, στην Υγεία, την προστασία του λαού από σεισμούς, πυρκαγιές, πλημμύρες.
Από τη μια μεριά η προπαγάνδα της ΝΔ ότι χρειάζεται κυβερνητική σταθερότητα, ότι πρέπει να αποφευχθεί κάθε περίπτωση αποσταθεροποίησης του συστήματος, κάνοντας προσπάθεια να περιορίσει το πολιτικό κόστος και τις ευθύνες της.
Στον αντίποδα ξεδιπλώνεται η προσπάθεια των άλλων αστικών κομμάτων με το αφήγημα της εξυγίανσης του συστήματος που έχει δύο «παραλλαγές». Εκείνη της κυβερνητικής εναλλαγής με μια σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση και εκείνη που προτάσσει την εμφάνιση δήθεν «άφθαρτων» προσώπων, που δεν έχουν συμμετάσχει άμεσα σε μια προηγούμενη κυβέρνηση και θα φέρουν την «κάθαρση» σε ένα πολιτικό σύστημα που κινδυνεύει να χάσει την ικανότητα ενσωμάτωσης πλατιών λαϊκών συνειδήσεων.
Πρωταγωνιστικό ρόλο ως ένας από τους μοχλούς του σχεδίου της «αποκατάστασης του κράτους δικαίου» διαδραματίζει η Πλεύση Ελευθερίας, με την πρόεδρό της Ζωή Κωνσταντοπούλου. Η οποία, με γενικολογίες περί γενικού και ενιαίου συμφέροντος της κοινωνίας και μιας δήθεν υπερταξικής και υπερκομματικής τοποθέτησης, επιχειρεί να συσκοτίσει τον ταξικό διαχωρισμό της κοινωνίας και να παρουσιάσει τους σχεδιασμούς του κεφαλαίου για την εξυγίανση του πολιτικού του συστήματος ως συμφέροντες για την εργατική τάξη και τον λαό.
Οχι τυχαία έχει ανέβει η προβολή της από τα αστικά μέσα ενημέρωσης το τελευταίο διάστημα, αποτελώντας ειδικά για την κυβέρνηση της ΝΔ τον βολικό αντίπαλο για να στήνεται το διπολικό παιχνίδι εγκλωβισμού λαϊκών συνειδήσεων.
Διαχρονική υπηρεσία για τις ανάγκες του συστήματος

Η Πλεύση Ελευθερίας αποτελεί στην πραγματικότητα μια πολύτιμη εφεδρεία του συστήματος, που έχει αποδείξει τη χρησιμότητα και ικανότητά της να φέρει εις πέρας τον ρόλο της ως καταλύτη σε κομβικές διεργασίες για το πολιτικό σύστημα του κεφαλαίου.
Η πρόεδρός της έπαιξε κομβικό ρόλο στον εγκλωβισμό λαϊκών δυνάμεων με το παραμύθι της «πρώτη φορά αριστεράς», στην πορεία της ανόδου και ανάληψης της διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ.

Ως πρόεδρος της Βουλής, επιχειρούσε με θεατρινισμούς να παρουσιάσει ένα κάλπικο αντισυστημικό πρόσωπο για την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, την ίδια στιγμή που η αντιλαϊκή πολιτική προχωρούσε ανεμπόδιστη.

 Συνέβαλλε αποφασιστικά ώστε να περάσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ τη συμφωνία του Eurogroup της 20ής Φλεβάρη 2015, η οποία αποτέλεσε επί της ουσίας προάγγελο του 3ου μνημονίου, και δήλωνε ότι «η κατάργηση των μνημονίων με έναν νόμο κι ένα άρθρο» που είχε υποσχεθεί ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν απλά ένα «σχήμα λόγου».
Στην πορεία ήταν από τους πρωταγωνιστές στην εξαπάτηση του λαού στο δημοψήφισμα του Ιούλη του 2015, που αποτέλεσε όχημα για να έρθει το 3ο μνημόνιο.

 Ενώ και όταν αποχώρησε από τον ΣΥΡΙΖΑ, για να πάει πρώτα στη ΛΑΕ και ύστερα να ιδρύσει την Πλεύση Ελευθερίας, είχε ενεργό ρόλο στις ατέρμονες ωσμώσεις του σοσιαλδημοκρατικού και οπορτουνιστικού χώρου.

 Συνέχισε να συμβάλλει στις αυταπάτες για τον ΣΥΡΙΖΑ, που δήθεν πρόδωσε τις «φιλολαϊκές» του διακηρύξεις, και στα νέα τότε αφηγήματα για τη «δεύτερη φορά αριστερά». Συνέχισε να έχει ως πυρήνα της πολιτικής της τις κάλπικες διακηρύξεις για δυνατότητες φιλολαϊκής αλλαγής του σημερινού συστήματος της εκμετάλλευσης και του αστικού κράτους.
Η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας έχει στο πολιτικό της βιογραφικό και την καθοριστική συμβολή σε μια ακόμα από τις πλέον σημαντικές διεργασίες αναμόρφωσης του πολιτικού συστήματος. Εκείνη που αφορούσε την αναμόρφωση του φασιστικού - ακροδεξιού χώρου με την «απόσυρση» της εγκληματικής ναζιστικής Χρυσής Αυγής, κάτω και από την πίεση του λαϊκού κινήματος, και την αντικατάστασή της από ένα νέο δήθεν «σοβαρό» φασιστικό, εθνικιστικό, ακροδεξιό μόρφωμα.
Αξίζει να θυμηθούμε ξανά ότι ως πρόεδρος της Βουλής αρνήθηκε να διακοπεί η κρατική χρηματοδότηση της Χρυσής Αυγής και να προχωρήσει η άρση της ασυλίας των βουλευτών της. 

Αμφισβητούσε τη νομιμοποίηση των αποτελεσμάτων ψηφοφοριών στη Βουλή επειδή δεν ήταν παρόντες οι εγκληματίες ναζιστές βουλευτές. 

Το πολιτικό της φλερτ με τον ακροδεξιό χώρο συνεχίστηκε είτε ως προσκεκλημένη σε εκδηλώσεις τους είτε με την παρουσία της δίπλα σε τέτοιες δυνάμεις στα εθνικιστικά συλλαλητήρια για τη Συμφωνία των Πρεσπών. 

Οχι τυχαία το 2020, έχοντας ιδρύσει την Πλεύση Ελευθερίας, δήλωνε ότι μια «σοβαρή» Χρυσή Αυγή θα έπρεπε να παραμείνει στη Βουλή. Ενώ ας μην ξεχνούμε ότι η συγκυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με το ακροδεξιό κόμμα των ΑΝΕΛ είχε και τη δική της ψήφο.

Πλεύση για τα νέα σχέδια αναμόρφωσης...

Η Πλεύση Ελευθερίας και η Ζωή Κωνσταντοπούλου αναλαμβάνουν ξανά ρόλο στα σχέδια αναμόρφωσης του αστικού πολιτικού συστήματος που βρίσκονται τώρα σε εξέλιξη.
Οπως δήλωνε η ίδια σε μια από τις πρόσφατες συνεντεύξεις της, η Πλεύση Ελευθερίας δεν επιδιώκει απλά μια κυβερνητική εναλλαγή, αλλά να αλλάξει πλήρως το μέχρι τώρα «σύστημα των παλιών κυβερνητικών κομμάτων». Οπως λένε, «θα πρέπει 50 χρόνια μετά τη μεταπολίτευση να μιλήσουμε με νέους όρους και όχι με τους παλιούς».

Πίσω βέβαια από αυτές τις θολές γενικόλογες διακηρύξεις περί «νέου» κρύβεται η απαρχαιωμένη πολιτική γραμμή και πολιτική πρακτική ενός προσωποπαγούς αστικού κόμματος, όπως είναι αυτό της Πλεύσης Ελευθερίας.
Στην ουσία, τα παραπάνω αποτελούν μια προσπάθεια να φτιαχτούν δήθεν «νέα πολιτικά σχήματα», να εμφανιστούν «νέες κυβερνητικές λύσεις», να προβληθούν δήθεν «νέα πολιτικά πρόσωπα», που δεν θα έχουν φθαρεί στις λαϊκές συνειδήσεις από την προηγούμενη κυβερνητική θητεία τους στην προώθηση και εφαρμογή της αντιλαϊκής πολιτικής, όπως έχει σε έναν βαθμό συμβεί με τα αστικά κόμματα που έχουν κυβερνήσει έως σήμερα. 

«Νέα» πολιτικά σχήματα, πρόσωπα και κυβερνητικές λύσεις που όμως θα εφαρμόζουν την ίδια σάπια αντιλαϊκή πολιτική, την ίδια πολιτική προώθηση των στρατηγικών στόχων του κεφαλαίου, των κατευθύνσεων της ΕΕ και των σχεδιασμών του ΝΑΤΟ.

Δεν είναι πρώτη φορά που το σύστημα προωθεί τέτοια σχέδια, που στο όνομα της «κάθαρσης» επιχειρούν να εμφανίσουν νέους πολιτικούς εκπροσώπους του κεφαλαίου, που να μπορούν να ενσωματώνουν πιο αποτελεσματικά τη λαϊκή δυσαρέσκεια. 

Γνωρίζουμε τι ακολούθησε τις κυβερνήσεις της «κάθαρσης» στην Ελλάδα τη δεκαετία του '90. Γνωρίζουμε ότι αυτόν τον ρόλο ανέλαβαν κατά καιρούς επίσης είτε ήδη υπάρχοντα πολιτικά κόμματα και πρόσωπα, όπως στην περίπτωση της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. 

Είτε πρόσωπα «εκτός» του μέχρι τότε κάδρου του αστικού πολιτικού συστήματος, «άνθρωποι της διπλανής πόρτας» που αναδείχθηκαν από το σύστημα, είτε και μεγαλοεπιχειρηματίες. 

Χαρακτηριστική η περίπτωση της «Επιχείρησης καθαρά χέρια», που με επίκεντρο δήθεν την πάταξη της πολιτικής διαφθοράς στην Ιταλία τη δεκαετία του 1990, πραγματοποιήθηκε μια ευρεία αναμόρφωση του αστικού πολιτικού συστήματος. 

Μια αναμόρφωση που οδήγησε τελικά στη διακυβέρνηση Μπερλουσκόνι, ενός εκ των μεγαλύτερων καπιταλιστών στην Ιταλία, που είχε στην ιδιοκτησία του περισσότερες από 150 μεγάλες επιχειρήσεις, το 80% των αστικών μέσων ενημέρωσης, τον μεγαλύτερο εκδοτικό οίκο στην Ιταλία και μια από τις μεγαλύτερες ποδοσφαιρικές ομάδες.

«Κάθαρση» του συστήματος και του αστικού κράτους

Σε αυτό το πλαίσιο, η Πλεύση Ελευθερίας προσπαθεί να πείσει τον λαό ότι υπεύθυνη για το έγκλημα στα Τέμπη είναι μόνο η κυβέρνηση της ΝΔ, αφήνοντας το σύστημα που γεννά «Τέμπη» στο απυρόβλητο. Οπως δήλωσε χαρακτηριστικά η πρόεδρός της στη Βουλή, δεν φταίει για όλα ο καπιταλισμός, απευθυνόμενη με δηκτικό ύφος στο ΚΚΕ.
Το ΚΚΕ έχει αναδείξει φυσικά πολύ νωρίτερα όχι μόνο τις πολιτικές και ποινικές ευθύνες της κυβέρνησης της ΝΔ και των προηγούμενων, των ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, που παίρνοντας τη σκυτάλη ο ένας από τον άλλο οδήγησαν στην 28η Φλεβάρη 2023, αλλά και τον μεγάλο ένοχο που είναι η στρατηγική του κεφαλαίου, οι κατευθύνσεις της ΕΕ και οι σχεδιασμοί του ΝΑΤΟ.
Ο πραγματικός σκοπός της Πλεύσης Ελευθερίας είναι να μείνουν αθέατοι όλοι αυτοί οι ένοχοι και να φτιαχτούν οι «νέοι - και άφθαρτοι» εκπρόσωποι της αντιλαϊκής πολιτικής.
Οχι τυχαία, διακηρύσσει ότι λύση είναι ένα «κράτος δικαίου», «ενίσχυση της δημοκρατίας» και της «δικαιοσύνης».

 Ενίσχυση δηλαδή ενός κράτους που από τη φύση του παίρνει όλα τα μέτρα που συμφέρουν την κερδοφορία του κεφαλαίου και βάζει τις ζωές των εργαζομένων και του λαού σε διαρκή κίνδυνο. 

Είναι αυτό το κράτος, που με κάθε δυνατό τρόπο και πολύ αποτελεσματικά προώθησε τον διαχωρισμό των υποδομών ασφαλείας από το εμπορικό τμήμα του σιδηρόδρομου, που εφάρμοσε και προώθησε μέσα από όλους τους εμπλεκόμενους θεσμούς του την ιδιωτικοποίηση του ΟΣΕ, που κατάτμησε έργα υποδομών και ασφάλειας για να ικανοποιηθεί ο ανταγωνισμός των κατασκευαστικών ομίλων.

Γι' αυτό δεν βγάζει άχνα για τις κατευθύνσεις της ΕΕ για την «απελευθέρωση» του σιδηροδρομικού έργου και τη δημιουργία μιας «ενιαίας αγοράς» σιδηροδρομικών δραστηριοτήτων με σκοπό την καπιταλιστική ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα την ασφάλεια στους σιδηρόδρομους και την ίδια την ανθρώπινη ζωή.

 Για τις αντιλαϊκές προτεραιότητες που θέτει η ΕΕ για την αύξηση της χωρητικότητας του δικτύου και την ταχύτητα μεταφοράς εμπορευμάτων, σε βάρος όλων των απαραίτητων μέτρων ασφαλείας, ακριβώς για τη διασφάλιση και αύξηση της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων.

 Για το ότι ακριβώς γι' αυτό μόνο το 13% του κεντρικού δικτύου σιδηροδρόμων στις χώρες της ΕΕ λειτουργεί τα απαραίτητα συστήματα ασφαλείας. Για το γεγονός ότι η ΕΕ είχε χορηγήσει πιστοποιητικό ασφαλείας στη «Hellenic Train», παρότι τα τρένα της δεν πληρούσαν τις σύγχρονες προδιαγραφές πυρασφάλειας, αλλά εκείνες του έτους που κατασκευάστηκαν.

Και φυσικά ούτε λόγος από την Πλεύση Ελευθερίας, παρά το κάλπικο - θεατρινίστικο «αντισυστημικό» της προσωπείο, για το ότι αποτελεί «ρουτίνα» η μεταφορά με τον σιδηρόδρομο όπλων από το ΝΑΤΟ και τον αμερικάνικο στρατό, για τις δεκάδες άδειες μεταφοράς στρατιωτικού υλικού με «πλήρη αμαξοστοιχία, αποτελούμενη μέχρι 30 βαγόνια» που κινούνται πλήρως σφραγισμένα, για τις πολλαπλές σιδηροδρομικές αποστολές με προορισμό τα Βαλκάνια και τη Βαλτική που έφυγαν από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.

 Ούτε βγάζει άχνα για την παρουσία ανώτατων στελεχών της Πολεμικής Αεροπορίας το πρωί της επόμενης μέρας στον χώρο του εγκλήματος των Τεμπών. Δεν θα περιμέναμε τίποτα διαφορετικό από αυτό το κόμμα και την πρόεδρό του, που υιοθέτησαν από την πρώτη στιγμή τη ΝΑΤΟική προπαγάνδα για τον πόλεμο στην Ουκρανία και υπερθεμάτισαν τη δημιουργία των Πρότυπων Ωνάσειων Σχολείων.

Να εδραιωθεί και να βαθύνει η δυσπιστία ενάντια στο σύστημα

Υπάρχει απάντηση στην ερώτηση που βρίσκεται στη σκέψη πάρα πολλών εργαζομένων και νέων για το τι πρέπει να γίνει τώρα σε συνέχεια των μεγάλων κινητοποιήσεων των προηγούμενων βδομάδων: 

Να εδραιωθεί η δυσπιστία και να βαθύνει η αμφισβήτηση όχι απλά της τωρινής κυβέρνησης της ΝΔ, όχι μόνο των προηγούμενων κυβερνητικών κομμάτων ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ και των μεταλλάξεών τους, όπως η Πλεύση Ελευθερίας, αλλά συνολικά του σημερινού συστήματος.
Σήμερα είναι σημαντικό να γίνουν οι χώροι δουλειάς κάστρα του αγώνα ενάντια στην αντιλαϊκή πολιτική και το σύστημα της εκμετάλλευσης. Εκεί που δεν θα συναντήσουμε ούτε την Πλεύση Ελευθερίας ούτε τους επίδοξους συνεχιστές της πολιτικής του κεφαλαίου. 

Να μην πιάσουν τόπο τα πολύμορφα σχέδια εγκλωβισμού του εργατικού - λαϊκού κινήματος σε ανώδυνες για το σύστημα λύσεις. 

Λύσεις που προσβλέπουν να αναβαπτίσουν και να παρουσιάσουν ως δήθεν εξιλεωμένο ένα σύστημα που βασίζεται σε εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής, που τις κρίσεις του, αλλά και την ανάπτυξη για το κεφάλαιο πληρώνει πάντα η εργατική, η λαϊκή πλειοψηφία.

Να μπουν στο στόχαστρο της πάλης των εργαζομένων, του λαού και της νεολαίας το σύστημα της εκμετάλλευσης και το κράτος του με τους σάπιους θεσμούς και μηχανισμούς του, που δεν μπορούν ποτέ να «εξυγιανθούν», δεν μπορούν να υπηρετήσουν το «δίκαιο» του λαού. 

Να μπουν στο στόχαστρο τα κόμματα του κεφαλαίου και της ΕΕ που κυβέρνησαν, κυβερνούν και επιδιώκουν να βρουν δήθεν νέα και «άφθαρτα» κυβερνητικά «μοντέλα», για να διαιωνιστεί η δικτατορία του κεφαλαίου.

Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ βρίσκονται καθημερινά στην πρώτη γραμμή της ιδεολογικής και πολιτικής πάλης, των αγώνων του εργατικού - λαϊκού κινήματος, για να βρουν διέξοδο οι αγώνες όλων όσοι δεν συμβιβάζονται με τη βαρβαρότητα, την «ασφυξία» και τα εγκλήματα αυτού του συστήματος.

 Για να μεγαλώσει το ρεύμα εκείνων που βαδίζουν στον δρόμο της αξιοπρέπειας, του αγώνα, της ανατροπής. Για να δυναμώσει η πάλη για μια άλλη οργάνωση της οικονομίας και της κοινωνίας, που οι ζωές μας δεν θα «κοστίζουν», για τον σοσιαλισμό.
Του
Λουκά ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ*
* Ο Λ. Αναστασόπουλος είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ

(** Η φωτο είναι από το σάιτ της Πλεύσης Ελευθερίας και αποτελεί το επίσημο λογότυπο της Πλεύσης Ελευθερίας - (εκτος από την προσθήκη''ONASSIS FOUNDATION '')!

... η φωτο της Αρχηγού του κόμματος δεσπόζει και επίσης το όνομά της είναι γραμμένο με κεφαλαία κάτω από τον τίτλο του κόμματος με μικρότερα γράμματα, - λόγω υπέρμετρης σεμνότητας της Αρχηγού προφανώς

 

Απ' τα Σχόλια 

Μανουρά Ιφιγένεια
Φαντάσου πόσο εγωκεντρικό άτομο είναι που βάζει το όνομα του κόμματος της με μικρά γράμματα και το δικό της με κεφαλαία!

kαι κάτι τελευταίο 

και αυτές οι φωτό "Δεν μάς πειράζουν"  

ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ

ΓΕΡΜΑΝΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΙΣ 23 ΦΛΕΒΑΡΗ

Με το βλέμμα στραμμένο στην επόμενη μέρα

Άρθρο του Τομεακού Γραφείου της ΤΟ Γερμανίας του ΚΚΕ


Πηγή: Associated Press

Στις 23 Φλεβάρη 2025 διεξάγονται εκλογές στη Γερμανία για τη σύνθεση του επόμενου αστικού ομοσπονδιακού κοινοβουλίου. Εργαζόμενοι, ντόπιοι ή μετανάστες, νέοι και νέες από τα εργατικά – λαϊκά στρώματα, άλλοι άνθρωποι που αναγνωρίζουν τις θέσεις και τη δράση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΚΕ), που νοιάζονται για την πορεία της εργατικής – λαϊκής πάλης στη Γερμανία και διεθνώς, απευθύνουν το τελευταίο διάστημα στα μέλη και στους φίλους του ΚΚΕ και της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας (ΚΝΕ) -που δρουν πρωτοπόρα και στη Γερμανία- το ερώτημα: «Τι να ψηφίσουμε στις εκλογές;».

Με το παρόν άρθρο επιδιώκουμε να συμβάλλουμε στον προβληματισμό αυτών των ανθρώπων καλλιεργώντας το ταξικό κριτήριο εξέτασης των εξελίξεων. Με το βλέμμα στραμμένο στην επόμενη μέρα, στις 24 Φλεβάρη και στην περίοδο μετά τις εκλογές, και κυρίως στο πώς η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα στη Γερμανία θα οργανώσουν πιο αποτελεσματικά την πάλη τους, ενάντια στην αντιλαϊκή πολιτική του κεφαλαίου, οποιασδήποτε αστικής κυβέρνησης προκύψει από τις εκλογές και της ΕΕ.

Παρά τους εκβιασμούς των αστικών κομμάτων για να λάβουν από τον λαό ψήφο στήριξης ή ανοχής στην πολιτική τους, τη λογική του «μικρότερου κακού» που όλα τους καλλιεργούν, «η ζωή δεν τελειώνει στις 23 Φλεβάρη», ούτε φυσικά η ταξική πάλη, και το ζητούμενο είναι η ανησυχία που αγκαλιάζει μεγάλα τμήματα των εργαζομένων να γίνει αγώνας πολιτικός, μαζικός, που θα στρέφεται ενάντια στις πραγματικές αιτίες και τους υπεύθυνους, που θα κατευθύνεται την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου. Σε αυτή την υπόθεση, εμείς οι κομμουνιστές που ζούμε στη Γερμανία, ανεξάρτητα από εθνική καταγωγή, τώρα, που κλιμακώνεται ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος, τώρα που τα σημάδια μιας νέας οικονομικής κρίσης πυκνώνουν, έχουμε χρέος και άμεσο καθήκον να πρωτοστατήσουμε στην οργάνωση της πάλης των εργαζομένων, να αποκαλύψουμε την αλήθεια, να προβάλλουμε τη μόνη αναγκαία και επίκαιρη διέξοδο, τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό.

Στις 24 Φλεβάρη η αντιλαϊκή πολιτική και η πολεμική εμπλοκή θα είναι εδώ!

Τα «σύννεφα» πάνω από την ισχυρότερη καπιταλιστική οικονομία της ΕΕ «πυκνώνουν» ολοένα και περισσότερο. Η γερμανική οικονομία βρίσκεται σε στασιμότητα και ύφεση, υποχώρηση στον διεθνή ανταγωνισμό. Η βιομηχανία της πλήττεται από την απώλεια της φθηνότερης ρωσικής ενέργειας, μονοπωλιακοί όμιλοι μεταφέρουν την παραγωγή τους σε πιο συμφέρουσες αγορές, κλείνουν εργοστάσια και γραμμές παραγωγής, επειδή δεν εξασφαλίζουν σε αυτή τη φάση το μέγιστο δυνατό ποσοστό κέρδους τους εντός Γερμανίας. Η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε τον Δεκέμβρη του 2024 κατά 2,4% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, ενώ οι προβλέψεις για ανάπτυξη το 2025 έπεσαν στο 0,3% από 1,1% που ήταν πρωτύτερα.

Ο κλάδος με την πιο σημαντική πτώση στην παραγωγή είναι η αυτοκινητοβιομηχανία, όπου οι Γερμανοί κατασκευαστές έχουν απολέσει θέσεις ανταγωνιστικότητας σε σύγκριση με τα κινέζικα μονοπώλια, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη BMW, που αναφέρει μεγάλες δυσκολίες στις πωλήσεις και πτώση των κερδών της κατά 84% το τρίτο τρίμηνο του 2024. Στη Mercedes, τα κέρδη –σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της εταιρείας- έχουν μειωθεί κατά 54%. Στην Volkswagen, η μειούμενη σε σχέση με τις προβλέψεις της εταιρείας κερδοφορία, φορτώνεται στις πλάτες των εργαζομένων της, με τις ξεπουλημένες στο κεφάλαιο συνδικαλιστικές ηγεσίες να συμφωνούν σε 30.000 λιγότερες θέσεις εργασίας τα επόμενα χρόνια στον όμιλο. Άλλοι κλάδοι, αντιμετωπίζουν επίσης ισχυρές πιέσεις, ανάμεσά τους η χημική και φαρμακευτική βιομηχανία, ο κατασκευαστικός τομέας και ο τομέας της παραγωγής μηχανημάτων.

Περίπου 3 εκατομμύρια οικογενειακές επιχειρήσεις είναι στα πρόθυρα χρεωκοπίας, καθώς βρίσκονται σε οριακό σημείο λόγω οικονομικών προβλημάτων, όπως το αυξημένο κόστος δανεισμού. Συνολικά, μόνο το πρώτο 6μηνο του 2024 καταγράφηκαν περίπου 11.000 πτωχεύσεις εταιρειών. Πάνω από 160 εταιρείες με κύκλο εργασιών άνω των 10 εκατ. ευρώ κήρυξαν πτώχευση. Πρόκειται για σημαντική αύξηση στις πτωχεύσεις, κατά 40% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, και αρνητικό ρεκόρ δεκαετίας.

Παράλληλα, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία οι γερμανικές εξαγωγές υποχωρούν από μήνα σε μήνα, ιδιαίτερα προς τις ΗΠΑ, τη στιγμή που παραμένουν αυτές η σημαντικότερη αγορά των γερμανικών εμπορευμάτων. Σύμφωνα με αστούς οικονομολόγους δεν διαφαίνεται άμεση βελτίωση, καθώς «η εθνική οικονομία βρίσκεται στην αρχή μιας ισχυρής φάσης γήρανσης» και «σε αδιέξοδο» εδώ και πέντε χρόνια.

Δεν «υποφέρουν» όμως όλοι οι κλάδοι. Ένας κλάδος της οικονομίας, του οποίου το ποσοστό κέρδους κινείται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα το τελευταίο διάστημα είναι η πολεμική βιομηχανία. Μονοπωλιακά μεγαθήρια όπως η «Thyssen Κrupp» διεκδικεί με τη στήριξη της κρατικής τράπεζας ανάπτυξης την κατασκευή πολεμικών υποβρυχίων. Η «Lufthansa» διεκδικεί μερίδιο στη συντήρηση πολεμικών αεροσκαφών. Η «Telekom» συνεργάζεται άμεσα με τον γερμανικό στρατό. «Ενθουσιασμένη» η «Rheinmetall» κάνει λόγο για απανωτά ρεκόρ κερδοφορίας, αναθεωρεί προς τα πάνω τις προβλέψεις για το περιθώριο κέρδους και κάνει λόγο για χιλιάδες προσλήψεις, με στελέχη της να δηλώνουν ότι «βιώνουμε μια ανάπτυξη που δεν έχουμε ξαναδεί ποτέ στον όμιλο».

Οι βιομήχανοι του κλάδου, έχοντας εξασφαλίσει τα 100 δισ. που με συνοπτικές διαδικασίες διέθεσε η κυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών – Φιλελεύθερων – Πρασίνων για την «άμυνα της χώρας» νουθετούν όλες τις μελλοντικές γερμανικές κυβερνήσεις, ανεξάρτητα από τον συνδυασμό των κομμάτων που θα τις σχηματίζουν, για προώθηση των μακροπρόθεσμων παραγγελιών όπλων, τεχνολογικών καινοτομιών και πανεπιστημιακή έρευνα σχετιζόμενη με την πολεμική βιομηχανία. Όταν βέβαια οι πολιτικοί εκπρόσωποι της αστικής τάξης στη Γερμανία αναφέρονται στο στόχο να γίνει η χώρα «ικανή για πόλεμο» δεν εννοούν μόνο τους εξοπλισμούς. Εννοούν την προσαρμογή όλων των κλάδων της οικονομίας σε συνθήκες πολέμου. Με παρεμβάσεις τους, εκπρόσωποι βιομηχανικών ομίλων αναδεικνύουν την αναγκαιότητα επιπλέον κρατικών επενδύσεων σε εταιρείες προστασίας δικτύων, σε μεγάλες μονάδες παραγωγής ειδών διατροφής, ωθείται η ενεργειακή αυτονομία βιομηχανικών μονάδων με την κατασκευή ιδιωτικών γεννητριών και ανεμογεννητριών που θα είναι σε κατάσταση επιφυλακής σε περίπτωση συνολικότερης διακοπής της παροχής ενέργειας. Παροτρύνουν σε προετοιμασία του εργατικού δυναμικού για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης με την εκπαίδευση π.χ. επιβίωσης σε περίπτωση μεγάλων «φυσικών» καταστροφών από ειδικές υπηρεσίες, όπως και για την προώθηση κρατικών προγραμμάτων εκπαίδευσης εργαζομένων σε κρίσιμους κλάδους όπως των μεταφορών, ύδρευσης και άλλων.

Σε αυτές τις συνθήκες το κεφάλαιο εντείνει τις επιθέσεις του στο λαϊκό εισόδημα με μείωση πραγματικών μισθών και συντάξεων, με δραστικές περικοπές στο σύστημα υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, με τρομακτικές ελλείψεις κατοικιών στις περισσότερες μεγάλες γερμανικές πόλεις. Τα στοιχεία μιλάνε από μόνα τους: η ανεργία αυξήθηκε τον Γενάρη του 2025 σε 6,4%, καταγράφοντας ρεκόρ δεκαετίας. Ο προϋπολογισμός για το 2025 που ήδη εκτελείται και δεν πρόκειται να αμφισβητηθεί ανεξάρτητα από το ποια κόμματα θα αναλάβουν τη διαχείριση του συστήματος μετά τις εκλογές, προβλέπει περικοπές σε συντάξεις έως και 2 δισ., 8 δισ. λιγότερα για την Υγεία, 5 δισ. λιγότερα για τα επιδόματα ανεργίας, από 11,6 σε 11 δισεκατομμύρια οι επιδοτήσεις κατοικίας και θέρμανσης, περικοπές στα κονδύλια που αφορούν την ενσωμάτωση των ΑμεΑ από 524 σε 410 εκ. και πολλά άλλα. Όλα αυτά τα μέτρα διατρέχουν όλα τα επίπεδα της αστικής διακυβέρνησης, από το κεντρικό κράτος, τα κρατίδια, και φτάνουν στους δήμους και τις κοινότητες. Δεν υπάρχει τομέας της καθημερινής ζωής των εργαζομένων που να μην πλήττεται από την προσαρμογή όλων των κλάδων στην πολεμική εμπλοκή.

Με το βλέμμα στραμμένο σε έναν γενικευμένο πόλεμο, η Γερμανία αναλαμβάνει μεγαλύτερο ρόλο στη Βαλτική Θάλασσα, σημείο αντιπαράθεσης με τη Ρωσία. Δεν είναι τυχαίο που πρόσφατα εγκατέστησε νέο αρχηγείο του Πολεμικού Ναυτικού στο Ροστόκ, προκειμένου να ενισχυθούν η παρουσία του και η επιχειρησιακή ικανότητα και που θα παρακολουθεί σε 24ωρη βάση τις στρατιωτικές κινήσεις και εμπορικές δραστηριότητες στην περιοχή. Αλλά και σε άλλες περιοχές του κόσμου βρίσκονται στρατεύματα της Μπουντεσβέρ για να στηρίξουν την αναβάθμιση της γεωπολιτικής θέσης της Γερμανίας στον ανταγωνισμό με άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, με πρόσχημα την ασφάλεια, την ειρήνη και την αποτροπή. Από τις 17 αποστολές που βρίσκονται σκορπισμένες σε τρεις ηπείρους ενδεικτικά αναφέρουμε το Κόσοβο, τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, το Ιράκ και την Ιορδανία, τη Δυτική Σαχάρα, το Νότιο Σουδάν, το Λίβανο, τις «ΑΣΠΙΔΕΣ» στην Ερυθρά Θάλασσα, στα ανοιχτά της Λιβύης, στο Βόρειο Ατλαντικό και στη Βόρεια Θάλασσα. Όλα τα παραπάνω –εκτός από τις οικονομικές απώλειες- τονίζουν και τους κινδύνους για τη ζωή των ίδιων των εργαζομένων, που θα είναι οι πρώτοι που θα κληθούν να χύσουν το αίμα τους, για τα καπιταλιστικά συμφέροντα σε περίπτωση πιο άμεσης εμπλοκής.

Προκύπτει λοιπόν ένα ερώτημα: Ποιο από τα παραπάνω προβλήματα των εργαζομένων θα εκλείψει στις 24 Φλεβάρη; Κανένα, γιατί θα είναι εδώ οι οικονομικοί και πολιτικοί λόγοι που γεννούν αυτά και άλλα προβλήματα. Ίσα–ίσα που θα διογκώνονται, ακριβώς επειδή η ταξική πολιτική προς όφελος του κεφαλαίου, για να ξεπεράσει τα προβλήματά του, θα συνεχίσει να προωθείται, φορτώνοντας στο λαό και νέα βάσανα, πάνω στα ήδη υπάρχοντα. Αυτά τα φαινόμενα άλλωστε, δεν είναι πλέον μια εξαίρεση. Είναι ο κανόνας όχι μόνο στη Γερμανία, την Ελλάδα και σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο, ανεξάρτητα από ποια κόμματα και ποιες πολιτικές δυνάμεις, ποιοι πολιτικοί σχηματισμοί βρίσκονται κάθε φορά στις κυβερνήσεις, αποδεικνύοντας ότι δεν υπάρχουν «καπιταλιστικοί παράδεισοι». Πόλεμοι, ένταση της εκμετάλλευσης, τσάκισμα των εργατικών λαϊκών δικαιωμάτων, υποβάθμιση και μη ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, από τη μία πλευρά, ανταγωνιστικότητα και του κεφαλαίου, από την άλλη.

Θα μας σώσουν αυτοί που μας έφεραν ως εδώ;

Αντανάκλαση των δυσκολιών στην οικονομία και της εμπλοκής στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο αποτελούν και οι διεργασίες στο πολιτικό σύστημα της Γερμανίας, όπου εντείνονται οι ενδοαστικές αντιθέσεις για το «μείγμα» διαχείρισης της ύφεσης. Μπροστά στην «επείγουσα κατάσταση» του κεφαλαίου κατέρρευσαν οι εύθραυστοι συμβιβασμοί, που όλο και πιο δύσκολα πετύχαινε ο κυβερνητικός συνασπισμός Σοσιαλδημοκρατών - Πρασίνων - Φιλελευθέρων, και προκηρύχθηκαν οι εκλογές, στο φόντο και της διογκούμενης λαϊκής δυσαρέσκειας που εκφράστηκε στις ευρωεκλογές με την καταψήφιση των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού.

Οι Σοσιαλδημοκράτες του αμαρτωλού SPD συνδιαμόρφωσαν από τη θέση του πιο δυνατού κόμματος της συγκυβέρνησης, υπό τον καγκελάριο Σολτς, όλα τα παραπάνω. Τώρα, τάσσονται και πάλι υπέρ των τεράστιων εξοπλισμών και των πολεμικών προετοιμασιών, ζητώντας περαιτέρω παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία «για όσο διάστημα χρειαστεί». Στηρίζουν τη γενοκτονία του Παλαιστινιακού λαού από το κράτος-δολοφόνο του Ισραήλ υιοθετώντας όλα τα προσχήματα περί «δικαιώματός του στην αυτοάμυνα», απαγορεύοντας διαδηλώσεις. Ζητάνε επίσης στενότερη παρακολούθηση του «εχθρού λαού» από την αστυνομία και τις μυστικές υπηρεσίες και προαναγγέλλουν διώξεις εναντίον κομμουνιστών και άλλων αγωνιστών τονίζοντας ότι: «Οι εχθροί του συντάγματος δεν έχουν θέση στη δημόσια διοίκηση». Ταυτόχρονα, επιδιώκοντας να επιτελέσουν και τις δύο λειτουργίες της σοσιαλδημοκρατίας –και την προώθηση της πολιτικής του κεφαλαίου και την ενσωμάτωση των εργαζομένων- παρουσιάζονται και πάλι ως «κόμμα των εργαζομένων» που θέλει να επικεντρωθεί περισσότερο στα «κοινωνικά ζητήματα»: υποσχέσεις για μια «προσιτή στέγη», μια «καλή ζωή» μέσω της εργασίας, «καλή υγειονομική περίθαλψη», «σταθερές συντάξεις», λες και άλλοι κυβερνούσαν τα προηγούμενα χρόνια. Τώρα, με αφορμή την άνοδο της ακροδεξιάς στη Γερμανία και την Ευρώπη καλούν σε «δημοκρατική ψήφο ενάντια στα άκρα», όμως οι ίδιοι με την πολιτική τους είναι που λειτούργησαν ως χορηγοί του φασισμού και της ακροδεξιάς.

Οι Χριστιανοδημοκράτες του CDU/CSU, που προηγούνται στις δημοσκοπήσεις και αποτέλεσαν τα προηγούμενα χρόνια μια βολική για το σύστημα αξιωματική αντιπολίτευση αφού στήριξαν το μεγαλύτερο μέρος της κυβερνητικής αντιλαϊκής πολιτικής, κατεβαίνουν στις εκλογές ζητώντας την αυστηρή τήρηση του «φρένου χρέους», το οποίο ορίζει ότι μπορεί να είναι το πολύ στο 0,35% του ΑΕΠ το χρόνο. Σε συνθήκες στασιμότητας και ύφεσης αυτό σημαίνει νέα σφοδρή επίθεση στα δικαιώματα των εργαζομένων. Σκοπεύουν να μειώσουν ακόμη περισσότερο τη φορολόγηση του κεφαλαίου, με ταυτόχρονες μαζικές περικοπές στις κοινωνικές παροχές. Στο στόχαστρό τους μπαίνουν ακόμα και αυτά τα ψίχουλα του λεγόμενου «επιδόματος του πολίτη». Συμφωνούν και επαυξάνουν με την πολιτική καταστολής που ακολούθησαν τα κόμματα του τρικομματικού συνασπισμού την προηγούμενη περίοδο, με την εντατικοποίηση των αυταρχισμού με αυστηρότερο ποινικό δίκαιο, περισσότερες βιντεοκάμερες, αυτοματοποιημένη αναγνώριση προσώπου, απελάσεις μεταναστών και προσφύγων και σε εμπόλεμες ζώνες, κ.α.

Με βάση τα παραπάνω, Σοσιαλδημοκράτες και Χριστιανοδημοκράτες, δεν αποκλείεται να συγκυβερνήσουν μετά τις εκλογές σε ένα νέο «μεγάλο συνασπισμό». Αν τους χρειαστούν, να δώσουν χέρι βοηθείας είναι διαθέσιμα το κόμμα των Πρασίνων και το Φιλελεύθερο Κόμμα, FDP. Όπως έχουν κάνει και στο παρελθόν, θα συνεχίσουν στον ίδιο δρόμο, ασκώντας κριτική σε CDU/CSU και SPD ότι τα κόμματα αυτά δεν είναι αρκετά συνεπή στην υλοποίηση της αντιλαϊκής πολιτικής του κεφαλαίου και της ΕΕ.

Το εθνικιστικό - ακροδεξιό AfD, η «Εναλλακτική για τη Γερμανία», παρουσιάζεται από το αστικό σύστημα ως το αντίπαλο δέος των «δημοκρατικών» κομμάτων. Στην πραγματικότητα είναι σάρκα από τη σάρκα του ίδιου συστήματος. Το AfD αντιπροσωπεύει μια οικονομική πολιτική με μαζική επιδρομή του κεφαλαίου ενάντια στα συμφέροντα της εργατικής τάξης, υποστηρίζει τη γενοκτονία στην Παλαιστίνη, ζητάει επέκταση της καταστολής, μαζικές απελάσεις και σε αυτή την κατεύθυνση στήριξε πρόσφατα μαζί με τα κόμματα CDU/CSU στη γερμανική βουλή (τόσο αντισυστημικό) ένα σκληρό αντιμεταναστευτικό ψήφισμα. Βγάζει τη βρώμικη δουλειά για το κεφάλαιο, δείχνοντας στην εργατική τάξη ως εχθρό τον ξένο, τον μετανάστη, ρίχνοντας το δηλητήριο του ρατσισμού, «βγάζοντας λάδι» έτσι τον πραγματικό υπεύθυνο, το καπιταλιστικό σύστημα και «την ελεύθερη οικονομία της αγοράς» την οποία φανατικά υποστηρίζει. Πρόσφατα η συμπρόεδρός του στη συζήτηση με τον δισεκατομμυριούχο και πουλέν του Τραμπ, τον Μάσκ, ανακάλυψε ότι ο Χίτλερ ήταν δήθεν… «κομμουνιστής – σοσιαλιστής». Αν και δεν προβάλλει τελευταία, τα παλιότερα συνθήματά του υπέρ της αποχώρησης της Γερμανίας από την ΕΕ και το ευρώ επιδιώκει μέσα από την προβολή θέσεων όπως για την άρση των οικονομικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας και «για μια ουδέτερη θέση της Ουκρανίας εκτός ΝΑΤΟ και ΕΕ», να εκμεταλλευτεί τα αισθήματα μεγάλου μέρους των εργαζομένων που επιθυμούν να τελειώσει αυτός ο πόλεμος. Στην ουσία, εκφράζει συμφέροντα συγκεκριμένων τμημάτων του κεφαλαίου, που νιώθουν ριγμένα από τον πόλεμο και στοχεύουν σε αναβάθμιση της Γερμανίας στο πλαίσιο των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών επαναδιαπραγματευόμενα τη θέση της Γερμανίας στην ευρωατλαντική συμμαχία.

Το Κόμμα της Αριστεράς, Die Linke, ξεπλένει τη βαρβαρότητα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης δίνοντας «αριστερό» άλλοθι σε πολιτικές στήριξης του κεφαλαίου, όπως έκανε ως κυβερνητικός εταίρος σε μια σειρά γερμανικά κρατίδια τα προηγούμενα χρόνια. Συνέβαλε και συμβάλλει στην εφαρμογή και προώθηση αντιλαϊκών πολιτικών, όπως περικοπές θέσεων εργασίας στο δημόσιο τομέα, το ξεπούλημα δημοτικής περιουσίας στον τομέα της ύδρευσης και της στέγης, πραγματοποίησε μαζικές απελάσεις, στήριξε τη δράση υπηρεσιών καταστολής. Αναγνωρίζει το «δικαίωμα της Ουκρανίας στην αυτοάμυνα», ψηφίζοντας να στέλνονται περισσότερα όπλα και αναμασώντας όλη την ευρωΝΑΤΟική προπαγάνδα. Όχι μόνο δεν καταγγέλλει τη γενοκτονία κατά του Παλαιστινιακού λαού αλλά συμπεριλαμβάνει στους αντισημίτες όσους το κάνουν, και έσπευσε να χαρακτηρίσει ως «σημάδι ελπίδας» την επικράτηση των τζιχαντιστών στη Συρία.

Το κόμμα BSW, η λεγόμενη «Συμμαχία Sahra Wagenknecht», που προέκυψε από διάσπαση του Die Linke, κατεβαίνει στις εκλογές με ρητορική για «φορολογία πλουσίων», υπέρ της αποκατάστασης των σχέσεων της Γερμανίας με τη Ρωσία, και κατά της αποστολής όπλων στην Ουκρανία. Ταυτόχρονα, θέλει να διευρύνει το οπλοστάσιο των κατασταλτικών μέσων του κράτους, ενώ υποστηρίζει την εφαρμογή μιας ακόμα πιο αυστηρής αντιμεταναστευτικής πολιτικής χρησιμοποιώντας και συνθήματα που ενοχοποιούν τους μετανάστες για την αύξηση της εγκληματικότητας. Δεν αμφισβητεί το εκμεταλλευτικό σύστημα, στηρίζει τη συμμετοχή της Γερμανίας στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, και διατυπώνει τη θέση για μια ΕΕ ως «ειρηνευτική δύναμη». 

Το BSW έδωσε ήδη τις πρώτες εξετάσεις στο κεφάλαιο, συμμετέχοντας σε δυο κρατιδιακές κυβερνήσεις που σχηματίστηκαν πρόσφατα σε συνεργασία με το CDU και το SPD αντίστοιχα, ξεπλένοντας έτσι και τα δύο αυτά αστικά κόμματα.

Στις εκλογές κατεβαίνουν και άλλοι συνδυασμοί μικρότερων κομμάτων, οι οποίοι διεκδικούν την ψήφο από εκατομμύρια εργαζομένων που νιώθουν να ασφυκτιούν, αγανακτούν από την κατάσταση που αντιμετωπίζουν και δηλώνουν ότι κανένα από τα κοινοβουλευτικά κόμματα (που είναι αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω) δεν εκφράζει τα συμφέροντά του. Το Γερμανικό Κομμουνιστικό Κόμμα, DKP, με απόφασή του, δεν θα πάρει μέρος στις εκλογές. 

Προκύπτει το ερώτημα: Μπορούν όσοι ευθύνονται για την κατάσταση που βιώνουν σήμερα οι εργαζόμενοι να μετατραπούν σε «σωτήρες»; 

Κανένα κόμμα που συμμετέχει στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές δεν υπερασπίζεται τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, κανένα τους δε θα ασκήσει λαϊκή αντιπολίτευση απέναντι στην στρατηγική του κεφαλαίου, που θα υλοποιηθεί ανεξάρτητα από τη σύνθεση της νέας ομοσπονδιακής κυβέρνησης.

Για αυτό, όποιο κόμμα θα βρίσκεται στην κυβέρνηση, θα ακολουθήσει αντιλαϊκή πολιτική και τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα αποτελέσουν συμπλήρωμα της νέας κυβέρνησης. Δεν θα έχει καμία σημασία αν θα μπουν «κόμματα μιας χρήσης» στο κοινοβούλιο, που στο πρόγραμμα τους αποδέχονται όλο το πλαίσιο της αντιλαϊκής πολιτικής. Αυτό που θα έχει σημασία θα είναι οι εργαζόμενοι να μην στηρίξουν καμία από τις επιλογές αστικής διαχείρισης, να μη δώσουν την συγκατάθεσή τους, ώστε την επόμενη μέρα να είναι πιο δυνατοί. Να απορρίψουν τους εκβιασμούς και τη λογική του «μικρότερου κακού» που ζυμώνουν όλα τα αστικά κόμματα, για να μπορούν να στέκονται στα πόδια τους την επόμενη μέρα.

Ελπίδα ήταν και είναι η πάλη των λαών!

Απάντηση στην επίθεση του κεφαλαίου στα κοινωνικά δικαιώματα και στους μισθούς, ενάντια στη φτώχεια και την ακρίβεια, δίνει ο λαός. Το τελευταίο διάστημα έχουν οργανωθεί στη Γερμανία κάτω από την πίεση των εργαζομένων μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις. Κι αυτό παρά το ασφυκτικό πλαίσιο συνδικαλιστικής δράσης και το ότι οι συνδικαλιστικές ηγεσίες –στην πλειοψηφία τους- στηρίζουν τις επιλογές της αστικής τάξης για διασφάλιση της καπιταλιστικής κερδοφορίας, προβάλλοντας ως στόχο τη λεγόμενη "κοινωνική συνοχή", την ταξική συνεργασία. Το 2023 καταγράφηκε ο υψηλότερος αριθμός κλαδικών απεργιών και απεργιακών ημερών μετά από πολλά χρόνια: Συνολικά πραγματοποιήθηκαν 312 απεργίες σε κλάδους όπως της βιομηχανίας μετάλλου, της αυτοκινητοβιομηχανίας, των δημόσιων μεταφορών, της υγείας, του λιανικού εμπορίου, όπου κυριολεκτικά δεν κινήθηκε τίποτα. Από το λιμάνι του Αμβούργου ως τις αυτοκινητοβιομηχανίες της Στουτγάρδη και του Μονάχου και από τις βιομηχανίες στην κοιλάδα του Ρουρ ως τις μεταφορές στο Βερολίνο, υπήρξαν μέρες που οι εργαζόμενοι απέδειξαν ότι «χωρίς αυτούς γρανάζι δε γυρνά».

Το ελπιδοφόρο στοιχείο είναι ότι όλο και πιο συχνά και σε όλο και περισσότερες κινητοποιήσεις πέρα από τις μισθολογικές διεκδικήσεις, ακούγονται και συνθήματα που καλούν σε αγώνα ενάντια στο σύστημα της φτώχειας και των πολέμων. Υπάρχουν παραδείγματα, όπου εργαζόμενοι μέσα από τα σωματεία τους γυρνάνε τις πλάτες στις δυνάμεις του κυβερνητικού - εργοδοτικού συνδικαλισμού που πρόσκεινται κατά κύριο λόγο στο SPD, και παλεύουν δίνοντας μια τιτάνια μάχη να αλλάξουν τον σημερινό αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα.

Σε αυτές τις μάχες συμβάλλουν τα μέλη και οι φίλοι του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στη Γερμανία. Δραστήρια στους αγώνες της εργατικής τάξης, επιδιώκοντας να μπολιάζονται οι διεκδικήσεις των εργαζομένων με αιτήματα που έχουν ως περιεχόμενο τις σύγχρονες ανάγκες μας και όχι τις ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων. Για να διαμορφώνονται ταξικά κριτήρια απέναντι στην πολιτική της ταξικής συνεργασίας, προβάλλοντας το σύνθημα ότι «για να κερδίσουν οι εργαζόμενοι πρέπει να χάσει το κεφάλαιο».

Παλεύουμε για να συνειδητοποιήσουν οι εργαζόμενοι που δυσφορούν απ’ τις αντιλαϊκές πολιτικές, ότι οι πολιτικές δυνάμεις που ζητάνε την ψήφο τους στις 23 Φλεβάρη, υπηρετούν τον ίδιο στρατηγικό δρόμο. Κανένα κόμμα, «μικρό ή μεγάλο», δεν υπερασπίζεται τα συμφέροντα της εργατικής τάξης, κανένα τους δε θα ασκήσει αντιπολίτευση μαχητική, λαϊκή, ούτε θα ενισχύσει την πάλη των εργαζομένων απέναντι στη στρατηγική του κεφαλαίου. Για αυτό, στις εκλογές της 23 Φλεβάρη καταδικάζουμε τις δυνάμεις αυτές και ψηφίζουμε άκυρο. Αυτό που μετράει είναι πώς θα οργανωθεί η αντίσταση στη επίθεση του κεφαλαίου και του πολιτικού του προσωπικού, πώς η αμφισβήτηση που υπάρχει και συνεχώς αυξάνεται θα μετατραπεί σε ταξικό αγώνα για το καινούργιο, με στόχο την ανατροπή του συστήματος και της εξουσίας που γεννά την αδικία και τους πολέμους. Αυτό που μετράει είναι το πως εκατομμύρια εργαζόμενοι που θα ψηφίσουν «με μισή καρδιά» τα αστικά κόμματα, άλλοι που θα αποφασίσουν να απέχουν αφού κανένα κόμμα δεν τους εκφράζει να συναντηθούμε στον αγώνα.

Έχουμε χρέος και άμεσο καθήκον, να βοηθήσουμε, να πρωτοστατήσουμε στην οργάνωση της πάλης των εργαζομένων. Θα δώσουμε τον καλύτερό μας εαυτό στους αγώνες που έχουμε μπροστά μας για συλλογικές συμβάσεις και αξιοπρεπείς συνθήκες δουλειάς, ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, στις πασχαλιάτικες πορείες ειρήνης, για μια Εργατική Πρωτομαγιά κόντρα στο πνεύμα της ταξικής συνεργασίας των συνδικαλιστικών ηγεσιών. Για να τιμήσουμε τα 80 χρόνια από την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών στις 9 του Μάη 2025, αναδεικνύοντας ότι ο σοσιαλισμός είναι που συνέτριψε τον φασισμό και αυτή η πάλη αποτελεί πηγή έμπνευσης και διδαγμάτων για τη μόνη εναλλακτική λύση στην καπιταλιστική βαρβαρότητα.

Τώρα είναι ώρα ευθύνης και δράσης. Με εμπιστοσύνη στην εργατική τάξη, στον εργαζόμενο λαό. Γιατί η ελπίδα βρίσκεται στην πάλη των λαών!

 Άρθρο του Τομεακού Γραφείου της Τομεακής Οργάνωσης Γερμανίας του ΚΚΕ

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ

Ελπίδα είναι η δυσαρέσκεια για ΕΕ - ΝΑΤΟ να αποκτήσει ριζοσπαστικό αντικαπιταλιστικό περιεχόμενο

Ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου της ΚΕ

Σε ανακοίνωσή του για το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ τονίζει τα εξής:

«Στο αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών επέδρασαν δύο κρίσιμοι και αλληλοτροφοδοτούμενοι παράγοντες, αφενός η όξυνση των διεθνών ανταγωνισμών που διαπερνούν και την άρχουσα τάξη της Γερμανίας τροφοδοτώντας αστικές δυνάμεις, που εμφανίζονται ως "ευρωσκεπτικιστές", αφετέρου η αποδοκιμασία στην κυβέρνηση των Σοσιαλδημοκρατών και Πρασίνων που φόρτωσαν στον γερμανικό λαό τα βάρη της ύφεσης και της πολεμικής εμπλοκής.

Για πολλοστή φορά αποδεικνύεται ότι οι σοσιαλδημοκρατικές και οι λεγόμενες "προοδευτικές" κυβερνήσεις, που διαφημίζονται και στη χώρα μας, δεν είναι αντίπαλος αλλά ο καλύτερος χορηγός δεξιών και αντιδραστικών ακροδεξιών δυνάμεων που προσπαθούν να καπηλευτούν τη λαϊκή δυσαρέσκεια.

Αλλωστε, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα Γερμανίας έχει "βαρύ βιογραφικό" στη βρώμικη δουλειά για λογαριασμό του κεφαλαίου, είτε σε κυβερνήσεις μεγάλου συνασπισμού με τους δεξιούς Χριστιανοδημοκράτες είτε σε συνεργασία με άλλα κόμματα, όπως με τους ψευδεπίγραφους "Πράσινους".

Ελπίδα για τον λαό της Γερμανίας και όλης της Ευρώπης είναι η δυσαρέσκεια απέναντι στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ να αποκτήσει ριζοσπαστικό αντικαπιταλιστικό περιεχόμενο και να μην εκτονωθεί, πολύ περισσότερο να μην αξιοποιηθεί, στο πλαίσιο των ανταγωνισμών των διαφόρων ιμπεριαλιστικών συμμαχιών και τμημάτων του κεφαλαίου, όπως συμβαίνει σήμερα. Γι' αυτό και επείγει η αναγέννηση και συνολική ανασυγκρότηση του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος».

Οι επισημάνσεις απ' το blog 

Ν. Μαραντζίδης «Στη σκιά του Στάλιν»

Μια πρώτη κριτική στο βιβλίο του Ν. Μαραντζίδη, «Στη σκιά του Στάλιν»

 Το προεδρείο του 1ου Συνεδρίου της Γ' Διεθνούς

Ο Μαραντζίδης που χρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ και το αμερικανικό Πανεπιστήμιο Yale πάει πολύ να διαρρηγνύει τα ιμάτιά του επειδή η εργατική τάξη που είναι διεθνής δύναμη επιχειρεί να συνενωθεί σε διεθνή κλίμακα, με ενιαία επαναστατική στρατηγική απέναντι στα διεθνή ιμπεριαλιστικά κέντρα (φωτ. Το προεδρείο του 1ου Συνεδρίου της Γ' Διεθνούς)
Κάθε βιβλίο Ιστορίας δεν αποτελεί ένα άθροισμα ιστορικών πηγών, ούτε οι εκτιμήσεις του μια απλή προέκταση των ιστορικών ντοκουμέντων.

 Την επιλογή της θεματολογίας και των αντίστοιχων ντοκουμέντων, τη μέθοδο της ιστορικής μελέτης και πολύ περισσότερο τα πορίσματα της ιστορικής έρευνας τα επηρεάζει η πολιτική και ταξική τοποθέτηση του ιστορικού - συγγραφέα του.

Αυτό πρέπει να θεωρείται δεδομένο σε μια κοινωνία ταξικής εκμετάλλευσης, αφού όσοι όρκοι επιστημονικής αντικειμενικότητας κι αν δοθούν, δεν είναι ικανοί να υπερβούν το ταξικό χάσμα ανάμεσα στους εκμεταλλευτές και στους υπό εκμετάλλευση. 

Με αυτήν την έννοια, κάθε βιβλίο κάθε ιστορικού που υπερασπίζεται την καπιταλιστική εκμετάλλευση δεν είναι δυνατόν να αντικρίζει την Ιστορία από τη σκοπιά των συμφερόντων και των πόθων των εργατικών - λαϊκών δυνάμεων.

Ωστόσο, στην περίπτωση του Ν. Μαραντζίδη δεν μπορούμε να μιλήσουμε απλά για έναν αστό ιστορικό που αντιμετωπίζει τα ιστορικά τεκταινόμενα μέσα από τα «ταξικά γυαλιά» του. Και αυτό γιατί προχωρά παραπέρα, αφού σκόπιμα επιχειρεί να «προσαρμόσει» τα ιστορικά γεγονότα στην προκρούστεια κλίνη των απαιτήσεων ενός προκατασκευασμένου αντικομμουνιστικού αφηγήματος - ιδεολογήματος.

Επομένως, κάθε βιβλίο του Μαραντζίδη δημιουργεί σε κάθε επίδοξο κριτικό του το ίδιο πρόβλημα: 

Από πού να αρχίσει την κριτική του; 

Διότι δίπλα στις αρχειακές πηγές, το περιεχόμενο των οποίων αποδίδεται συχνά παραπλανητικά, συνυπάρχουν συνειδητές στρεβλώσεις, εσκεμμένες παραλείψεις, μισές αλήθειες (χειρότερες κι από ψέματα), επιλεκτικές (και συμβατές με το αντικομμουνιστικό αφήγημα) προσωπικές μαρτυρίες, προβληματικές εκτιμήσεις και μια επιλεκτικά διφορούμενη γλώσσα. Ολα μαζί επιδιώκουν να προωθήσουν τις πολιτικές και ταξικές στοχεύσεις του συγγραφέα.

Από αυτήν τη σκοπιά, το πρόσφατο βιβλίο του Ν. Μαραντζίδη «Στη σκιά του Στάλιν» (εκδ. «Μεταίχμιο», Αθήνα, 2023) κινείται στις ράγες των προηγούμενων, παρά τις όποιες διαφοροποιήσεις.

Βέβαια, ο Μαραντζίδης επιχειρεί να μεταφέρει το επίκεντρο της ιστορικής τεκμηρίωσης των θέσεών του, από τον χαοτικό και αντιφατικό κόσμο των προσωπικών μαρτυριών, στον επιστημονικά «στιβαρότερο» κόσμο των ιστορικών αρχείων. 

Παράλληλα, φροντίζει να λειάνει παλιότερες εξόφθαλμα λαθεμένες και αντιδημοφιλείς τοποθετήσεις του. 

Για παράδειγμα, δεν αποδίδει την τεράστια ανάπτυξη και επιρροή του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ στην Ελλάδα της τριπλής φασιστικής Κατοχής στην οικονομική στήριξη που του παρείχαν οι Βρετανοί ή στη βία που ασκούσε, όπως υποστήριζε παλιότερα1.Ούτε επιχειρεί να δικαιολογήσει τη δράση των Ταγμάτων Ασφαλείας.

Ομως, η όποια μεθοδολογική και ερμηνευτική αναδίπλωσή του δεν είναι αποτέλεσμα μιας κάποιας επιστημονικής ανέλιξής του. Αντίθετα, αποτελεί συνέπεια της πολεμικής που του ασκήθηκε και της θέλησής του να παρουσιαστεί ως περισσότερο αντικειμενικός. 

Με αυτόν τον τρόπο, επιχειρεί να καταστήσει τις αντικομμουνιστικές θέσεις του πιο ευκολοχώνευτες και επομένως αποδεκτές από ένα ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, έτσι ώστε το βιβλίο του να αποτελέσει βιβλίο αναφοράς για την Ιστορία του ΚΚΕ2. 

Ετσι κι αλλιώς, ο πιο εκλεπτυσμένος αντικομμουνισμός διευκολύνει και διευκολύνεται από την πρόσφατη πολιτική του σύγκλιση με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Ποιος είναι ο σκοπός της έρευνας;

RIZOSPASTIS

Αποσιωπά ότι όλες οι αποφάσεις του ΚΚΕ δοκιμάστηκαν και κρίθηκαν όχι στο πλαίσιο θεολογικών αναζητήσεων, αλλά σε συνθήκες σκληρών ταξικών αναμετρήσεων.

 Ετσι διαμορφώθηκαν οι ισχυροί δεσμοί των κομμουνιστών με τις εργατικές - λαϊκές δυνάμεις

Η έρευνά του, που σημειώνουμε ότι χρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ και το αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Yale, είναι συμβολή στην προσπάθεια για αποδυνάμωση του ΚΚΕ και του κομμουνιστικού κινήματος.

Η εκτίμηση αυτή φανερώνεται ξεκάθαρα στον επίλογο του έργου του, όπου αναφέρει:

«...από τις πρώτες ημέρες της ύπαρξής του ένα ανθεκτικό, χαρακτηριστικό και πολύ διακριτό γνώρισμα του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος ήταν ο διττός χαρακτήρας του: το σεχταριστικό και νομιμόφρον προς το διεθνές κομμουνιστικό κέντρο κόμμα συνυπήρχε και ανταγωνιζόταν με τις "λικβινταριστικές" τάσεις - με άλλα λόγια με την προθυμία σύναψης συμμαχιών με τους σοσιαλδημοκράτες - οι οποίες αναπόφευκτα ταυτίζονταν με την επιθυμία για ορισμένη ανεξαρτησία από το κέντρο και για κάποια χαλάρωση των κομμουνιστικών οργανωτικών πειθαρχιών (συμπεριλαμβανομένης της κατά καιρούς επιθυμίας απαλλαγής από το "Κ", δηλαδή το κομμουνιστικό στον τίτλο του κόμματος). Ωστόσο, σε αντίθεση με ό,τι συνέβη σε άλλα κομμουνιστικά κόμματα, στην ελληνική περίπτωση η στρατηγική της ιδεολογικής και οργανωτικής αγκύλωσης και νομιμοφροσύνης προς τη Μόσχα υπερίσχυε ανελλιπώς της στρατηγικής του "λικβινταρισμού" μέχρι το 2012, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα μη κομμουνιστικό κόμμα, αν και ανήκον στη ριζοσπαστική Αριστερά, απέκτησε ηγεμονική θέση στους κόλπους της ελληνικής Αριστεράς. Αλλά τότε υπήρξε μια ουσιώδης διαφορά: δεν υπήρχε πλέον η ΕΣΣΔ να επηρεάσει τις εξελίξεις ή έστω να αποτελέσει ένα μοντέλο αναφοράς»3.

Δεν θα ασχοληθούμε με διάφορες προβληματικές διατυπώσεις και εκτιμήσεις του παραπάνω αποσπάσματος.

 Σε αυτό αναφερόμαστε μόνο γιατί, εμμέσως αλλά σαφώς, ο Μαραντζίδης ανακοινώνει ότι διαχρονικά υπερασπίζεται εκείνες τις δυνάμεις που ήθελαν να αλώσουν το ΚΚΕ από τα μέσα, να το μετατρέψουν σε έναν ακίνδυνο σοσιαλδημοκρατικό φορέα.

 Γι' αυτό και μνημόνευσε στη διάρκεια της βιβλιοπαρουσίασης τον Γρηγόρη Φαράκο ως τον σημαντικότερο κομμουνιστή ηγέτη μεταπολεμικά. Επιπλέον, εκτιμά ότι αυτές οι προσπάθειες βρήκαν δικαίωση το 2012, με την εκλογική άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ.

Το αφήγημα

Δεν θα επικεντρώσουμε στην ανάδειξη ιστορικών λαθροχειριών και διαστρεβλώσεων του Μαραντζίδη4, κάτι που άλλωστε δεν μπορεί να γίνει στο πλαίσιο του παρόντος άρθρου. 

Γι' αυτό και θα μείνουμε, προς το παρόν, στο αντικομμουνιστικό αφήγημα που προβάλλει. 

Το βασικό επιχείρημα του Μαραντζίδη είναι ότι οι κομμουνιστές πίστευαν μεταφυσικά στη σοσιαλιστική επανάσταση και στην πάλη για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο:

«Ο κομμουνιστής έπαιρνε δύναμη από τον παγκόσμιο χαρακτήρα της ιδεολογίας του και διαμόρφωνε βεβαιότητες, τις βεβαιότητες μιας τελεολογίας, μιας πίστης σχεδόν θρησκευτικού χαρακτήρα...»5.

Η απόπειρα παραλληλισμού του κομμουνιστικού κινήματος με τη θρησκευτική πίστη υπενθυμίζεται διαρκώς στον αναγνώστη μέσα από τον χαρακτηρισμό κομμουνιστών ως «χιλιαστών», «ιησουιτών» κ.λπ. 

Η προσπάθεια αυτή δεν είναι καθόλου τυχαία, ούτε και καινοτόμα. 

Ωστόσο, επιτρέπει στον συγγραφέα να πραγματεύεται το εργατικό κίνημα και κατά προέκταση τη συνειδητή του πρωτοπορία, τους κομμουνιστές, όχι ως γέννημα της υπαρκτής υλικά ταξικής πάλης, αλλά ως μια πίστη, μια δοξασία προερχόμενη από τον νεφελώδη κόσμο των ιδεών. 

Μια δοξασία ανίκανη να εφαρμοστεί, αλλά ικανή να κατανοηθεί ψυχολογικά.

Ετσι, ξεμπλέκει εύκολα με την αιτιολόγηση της κίνησης εκατομμυρίων μαζών εργατικών - λαϊκών δυνάμεων διεθνώς, παρουσιάζοντάς τη, λίγο έως πολύ, ως ψευδαίσθηση ή ως συλλογική παράνοια. 

Παράλληλα, αποκρύπτει τη δική του στράτευση υπέρ της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, που παρουσιάζεται έντεχνα ως φυσική και ορθολογική.

Το χτύπημα του προλεταριακού διεθνισμού

Η παρουσίαση της πάλης για την επαναστατική ανατροπή του καπιταλισμού και για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού - κομμουνισμού ως απόρροιας θρησκευτικής πίστης δίνει στη συνέχεια τη δυνατότητα στον Μαραντζίδη να ερμηνεύσει με εξίσου ανορθολογικούς όρους τη στήριξη των κομμουνιστών στην ΕΣΣΔ και στην Κομμουνιστική Διεθνή:

«Αυτό το διεθνές κέντρο δεν ήταν απλώς συμβολικό ούτε θεωρητικό. Ούτε ήταν απλώς δύναμη, όπως κάποιοι νομίζουν. Ηταν ένα εκπληκτικό σύνολο ανθρώπων και δικτύων, που έχοντας ενθουσιασμό, αυταπάρνηση και πόρους υπηρετούσαν τον ίδιο σκοπό: την υπεράσπιση της ΕΣΣΔ και, μέσω αυτής, την παγκόσμια επανάσταση, όπως πίστευαν. Αν κάτι θέλω να αναδείξω στο βιβλίο ετούτο, είναι ακριβώς η εντυπωσιακά πολύπλοκη παγκόσμια διάσταση ενός κινήματος που ξεπέρασε τα σύνορα με τέτοιον τρόπο που, μέχρι σήμερα, μόνο οι μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες μπορούν να υπερηφανευτούν ότι το έχουν κάνει».

«Οι αντισοβιετικοί κομμουνισμοί (πρωτίστως οι τροτσκιστές στην αρχή, σταδιακά και οι άλλοι) αποτέλεσαν σέχτες ή αιρέσεις στο πλαίσιο μιας παγκόσμιας θρησκείας που το δικό της Βατικανό ήταν η Μόσχα»6.

Για τον Μαραντζίδη, λοιπόν, η συγκρότηση των Κομμουνιστικών Κομμάτων και της Κομμουνιστικής Διεθνούς σχετίζεται αποκλειστικά με αυτήν τη «μεταφυσική», «θρησκευτική πίστη» στην παγκόσμια σοσιαλιστική επανάσταση. 

Καμία σημασία δεν δίνει στην προηγούμενη ανάπτυξη του εργατικού και σοσιαλιστικού κινήματος, στα εργατικά κινήματα που εμφανίστηκαν ήδη από την εποχή των αστικών επαναστάσεων, στη συγκρότηση των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων στη διάρκεια του 19ου αιώνα.

Καμία σημασία δεν αποδίδει στην εργατική - λαϊκή αντίδραση στον Α' Παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό Πόλεμο, στην επίδραση της νικηφόρας Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης, στο ξέσπασμα άλλων σοσιαλιστικών επαναστάσεων και εξεγέρσεων μετά το τέλος του πολέμου. 

Ειδικά για την Οκτωβριανή Επανάσταση, θέλοντας να σβήσει τη διεθνή σημασία της κοινωνικής - πολιτικής σοσιαλιστικής επανάστασης, την εξομοιώνει με την επίδραση μονοθεϊστικών θρησκειών.

Ανάλογα, στην περίπτωση της Ελλάδας, «ξεχνά» τη δοκιμαζόμενη εργατική τάξη στις αρχές του 20ού αιώνα, τα θύματα των πολεμικών αναμετρήσεων και τους πρόσφυγες, τους αγώνες όλων των προηγούμενων και την ανάγκη ανάδειξης μιας πολιτικής πρωτοπορίας σε αυτούς τους αγώνες. Εξίσου αποσιωπά ότι όλες οι αποφάσεις του ΣΕΚΕ και μετέπειτα του ΚΚΕ δοκιμάστηκαν και κρίθηκαν όχι στο πλαίσιο θεολογικών αναζητήσεων, αλλά σε συνθήκες σκληρών ταξικών αναμετρήσεων, όπως ενάντια στην πείνα και την επιστράτευση την περίοδο της τριπλής φασιστικής Κατοχής. 

Ετσι διαμορφώθηκαν οι ισχυροί δεσμοί των κομμουνιστών με τις εργατικές - λαϊκές δυνάμεις.

Στόχος του Μαραντζίδη είναι να αποκρύψει τον διεθνή χαρακτήρα της ταξικής πάλης, ο οποίος αποτελεί το υπόβαθρο της διεθνούς οργάνωσης της εργατικής τάξης. 

Γι' αυτό παρουσιάζεται ακόμα και να «ξεχνά» ότι πολύ πριν από τους μπολσεβίκους, την Οκτωβριανή Επανάσταση και την Κομμουνιστική Διεθνή, οι Μαρξ και Ενγκελς πρωτοστάτησαν στη συγκρότηση της Α' Διεθνούς των Εργατών. 

Η τελευταία ξεπέρασε τα εθνικά σύνορα και παρήκμασε έπειτα από την ήττα της Παρισινής Κομμούνας, αφού πρώτα επιχείρησε να συντονίσει την κοινή δράση των εργατών στις δύο όχθες του Ρήνου και μάλιστα εν μέσω πολέμου.

«Ξεχνά» ακόμα τη συγκρότηση της Β' Σοσιαλδημοκρατικής Διεθνούς, καθώς και ότι όταν η πλειοψηφία των κομμάτων - μελών της αθέτησαν την κοινή τους υπόσχεση να μετατρέψουν τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο σε σοσιαλιστική επανάσταση, μια σειρά από κόμματα (όπως αυτό των μπολσεβίκων), οι επαναστατικές πτέρυγες άλλων και συνδικαλιστικές οργανώσεις επιχείρησαν να συντονίσουν την αντιπολεμική τους δράση. Φυσικά, αυτό προϋπέθετε τη συνειδητοποίηση των κοινών συμφερόντων εθνικά διαφορετικών τμημάτων της εργατικής τάξης ενάντια στους κοινούς τους ταξικούς εχθρούς, την αποδοχή δηλαδή του προλεταριακού διεθνισμού και της διεθνικής οργάνωσης των επαναστατών σοσιαλιστών.

Με άλλα λόγια, η διεθνής οργάνωση του κομμουνιστικού κινήματος δεν αποτέλεσε ένα κάποιο σοβιετικό εφεύρημα - όπως θέλει να μας πει ο Μαραντζίδης- αλλά συνέχεια της συνολικής πορείας του εργατικού συνδικαλιστικού και σοσιαλιστικού κινήματος, που ανδρώθηκε και ωρίμασε στο πλαίσιο των ταξικών αντιθέσεων της καπιταλιστικής κοινωνίας.

Εξάλλου, ο Μαραντζίδης που τάσσεται αναφανδόν υπέρ των διακρατικών καπιταλιστικών ενώσεων (ΕΕ, ΝΑΤΟ κ.λπ.) και των διαφόρων διεθνών καπιταλιστικών οργανισμών (Παγκόσμια Τράπεζα, ΔΝΤ κ.λπ.), που φτιάχτηκαν για να υπηρετούν και να θωρακίζουν την καπιταλιστική εξουσία,

 ο Μαραντζίδης που χρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ και το αμερικανικό Πανεπιστήμιο Yale για να εκπονήσει αυτήν την έρευνα, πάει πολύ να διαρρηγνύει τα ιμάτιά του επειδή η εργατική τάξη που είναι διεθνής δύναμη επιχειρεί να συνενωθεί σε διεθνή κλίμακα, με ενιαία επαναστατική στρατηγική απέναντι στα διεθνή ιμπεριαλιστικά κέντρα. 

Αυτό που θέλει είναι η εργατική τάξη κάθε χώρας να παραμένει «εθνική», να σέρνεται δηλαδή πίσω από το άρμα της εγχώριας αστικής τάξης και των διεθνών συμμάχων της.

Γι' αυτό και κατηγορεί το ΚΚΕ 

-που διαφύλαξε ως κόρη οφθαλμού τον προλεταριακό διεθνισμό σε όλη του την ιστορική διαδρομή και με κάθε τίμημα- 

ως υπαγόμενο ουσιαστικά σε ξένο κέντρο. 

Επαναφέρει τις διατυπώσεις των έκτακτων στρατοδικείων του μετεμφυλιακού κράτους, απλά σημειώνοντας ότι οι κομμουνιστές δεν ήταν ξένοι πράκτορες από συμφέρον, αλλά από αντίληψη, ή, για να το πούμε με όρους Μαραντζίδη, από «πίστη». 

Το συμπέρασμα δεν αλλάζει, αν και γίνεται πιο ευκολοχώνευτο σε πλατύτερο κοινό, καθιστώντας την αντικομμουνιστική προπαγάνδα αποδοτικότερη.

Φυσικά, τα προηγούμενα δεν αρκούν για να απαντηθεί ένα ερώτημα που του τέθηκε στη διάρκεια της βιβλιοπαρουσίασής του (Μέγαρο Μουσικής, 24 Μάρτη 2023): Γιατί το ΚΚΕ, αν και βρισκόταν στη σκιά της ΕΣΣΔ, συνεχίζει να υπάρχει 32 χρόνια μετά τη διάλυσή της;

Δεν μπόρεσε να απαντήσει, ακριβώς γιατί το κομμουνιστικό κίνημα και το ΚΚΕ αποτελούν αντανάκλαση και καρπό της ταξικής πάλης, που συνεχίζεται και κινεί την Ιστορία, και όχι μια δοξασία.

Τα ερείσματα του Μαραντζίδη

Ωστόσο, στην προπαγάνδα του υπέρ του καπιταλισμού ο Μαραντζίδης επιχειρεί να αξιοποιήσει αδυναμίες και προβλήματα στη σοβιετική εξωτερική πολιτική, καθώς και την ιδεολογικοποίησή της από το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα. 

Αυτές δεν συνδέονται, όπως υποστηρίζει ο Μαραντζίδης, με τη θεωρία της επικράτησης του «σοσιαλισμού σε μία χώρα», που αποδίδει λαθεμένα στον Στάλιν7, για να επιβεβαιώσει το αφήγημά του και τον τίτλο του βιβλίου. 

Σχετίζονται πρώτιστα με τις επεξεργασίες που επικράτησαν στο ΚΚΣΕ και στο Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα, ιδιαίτερα λίγο πριν από τον Β' Παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό Πόλεμο και στη διάρκειά του.

Οπως έχει σημειωθεί προ τριετίας σε σχετικό άρθρο του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ:
«Οι μάχες στο Στάλινγκραντ ήταν το σημείο αναφοράς στην έκβαση του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ακόμα και από μη κομμουνιστικές δυνάμεις, ανεξάρτητα από τον βαθμό ταξικής πολιτικής συνειδητοποίησής τους. Στη συνέχεια, η απελευθέρωση από τον Κόκκινο Στρατό χωρών κατεχόμενων από τις δυνάμεις του Αξονα πολιτικά ενίσχυσε τις εγχώριες εργατικές και λαϊκές δυνάμεις.

Δηλαδή, πλησιάζοντας προς το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ήδη από το φθινόπωρο του 1944 υπάρχει μια σημαντική αλλαγή στον διεθνή συσχετισμό δυνάμεων: 

Το ένα μπλοκ του διασπασμένου διεθνούς ιμπεριαλιστικού συστήματος έχει σχεδόν ηττηθεί, η Σοβιετική Ενωση δεν είναι απομονωμένη κι έχει μεγάλη απήχηση τουλάχιστον στη διεθνή εργατική τάξη, 

ενώ το άλλο μπλοκ των καπιταλιστικών κρατών, με αιχμή του δόρατος ΗΠΑ - Ην. Βασίλειο, εμφανίζεται ως "δημοκρατικό" - σύμμαχο της ΕΣΣΔ, αλλά μεθοδικά εργάζεται για τη νέα αποδυνάμωσή της.

Σε αυτές τις νέες συνθήκες, η Σοβιετική Ενωση επιδίωξε έναν νέο, ευνοϊκότερο συσχετισμό δυνάμεων, κυρίως προς τα δυτικά σύνορά της.

Ετσι, οι συζητήσεις - διαπραγματεύσεις μεταξύ των ταξικά διαφορετικών σύμμαχων κρατών (ΕΣΣΔ - ΗΠΑ - Ην. Βασίλειο) δεν αφορούσαν μόνο την αντιμετώπιση των εχθρικών δυνάμεων, αλλά και την προοπτική ανακωχής με τις εμπόλεμες δυνάμεις (ποιες δυνάμεις των κρατών του Αξονα θα υπέγραφαν τις συμφωνίες, με τι όρους κ.λπ.). 

Εκ των πραγμάτων η Αντιφασιστική Συμμαχία άγγιζε και το μεταπολεμικό πολιτικό καθεστώς αυτών των χωρών.

Το βέβαιο είναι ότι η ταξική πάλη διέτρεχε την αντιπαράθεση μεταξύ της ΕΣΣΔ και των καπιταλιστικών κρατών ΗΠΑ και Ην. Βασιλείου και κατά τις διαπραγματεύσεις. 

Η Σοβιετική Ενωση ενδιαφερόταν οι γειτονικές της χώρες να μπουν σε διαδικασία μιας πιο σταθερής συμμαχίας μαζί της, στην κατεύθυνση της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, ενώ οι ΗΠΑ και το Ην. Βασίλειο ενδιαφέρονταν να εξασφαλίσουν την καπιταλιστική κυριαρχία στην Ευρώπη, σε όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες, οπωσδήποτε στη Μεσόγειο, στα Βαλκάνια και ειδικότερα στην Ελλάδα.

Οπως αποδεικνύουν όλα τα μετέπειτα στοιχεία, προερχόμενα από αρχεία καπιταλιστικών κρατών, αλλά και της ΕΣΣΔ, οι ηγεσίες και οι υπηρεσίες των "συμμάχων" καπιταλιστικών κρατών, ήδη μεσούντος του πολέμου, εργάζονταν πυρετωδώς για την "επόμενη μέρα" με καθαρό ταξικό προσανατολισμό, την ισχυροποίηση του καπιταλισμού. 

Αυτό αφορούσε και τις στοχεύσεις τους για την ΕΣΣΔ, με σχέδια και πρακτικές διάβρωσης του σοσιαλισμού από τα μέσα, αξιοποιώντας την προσέγγιση της ΕΣΣΔ, μέσω των πολυποίκιλων διπλωματικών, στρατιωτικών, οικονομικών αντιπροσωπειών και μηχανισμών τους. 

Ταυτόχρονα, έθεταν τα θεμέλια νέων ιμπεριαλιστικών ενώσεων, οικονομικοπολιτικών (Παγκόσμια Τράπεζα, ΔΝΤ), διακρατικών ενώσεων, όπως ΟΟΣΑ, ΟΗΕ, μέσω των οποίων θα εγκλώβιζαν τη σοβιετική εξωτερική πολιτική, ταξικά θα την απονεύρωναν.

 Επίσης, προετοιμάζονταν και για νέους ιμπεριαλιστικούς πολέμους με νέα όπλα, όπως η ατομική βόμβα, την οποία άλλωστε δοκίμασαν στην Ιαπωνία χωρίς να υπάρχει στρατιωτικός επιχειρησιακός λόγος, μόνο ως απειλή προς την ΕΣΣΔ. 

Αλλά και μετά από τη λήξη του πολέμου, γρήγορα πέρασαν σε πιο φανερές επιθετικές ενέργειες, π.χ. το Δόγμα Τρούμαν που ουσιαστικά σηματοδοτούσε τον "Ψυχρό Πόλεμο", το Σχέδιο Μάρσαλ για την καπιταλιστική οικονομική ανόρθωση της Ευρώπης και ειδικότερα της ΟΔΓ, ενώ στη συνέχεια ιδρύθηκε η στρατιωτικοπολιτική συμμαχία του ΝΑΤΟ. 

Εκμεταλλεύτηκαν τη σύγχυση ή και τον πλήρη αποπροσανατολισμό που δημιουργούσε η Αντιφασιστική Συμμαχία στη στρατηγική του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος, σε δεκάδες ΚΚ των χωρών που με τον έναν ή άλλο τρόπο γνώρισαν τον πόλεμο (Ελλάδα, Ιταλία, Γαλλία, Βέλγιο, Αυστρία κ.λπ.), κέρδισαν χρόνο, κυρίως στην κρίσιμη για την αποσταθεροποίηση της αστικής εξουσίας περίοδο 1944 - 1945.

Ομως και ο οπορτουνιστικός εγκλωβισμός του κομμουνιστικού κινήματος σε κράτη όπως οι ΗΠΑ και το Ην. Βασίλειο έγινε αιτία το κομμουνιστικό κίνημα να στερηθεί την αναγκαία προλεταριακή διεθνιστική αλληλεγγύη σε κράτη με συνθήκες επαναστατικής κατάστασης, όπως στην Ελλάδα και την Ιταλία.

 Αντίθετα, τα ΚΚ των ΗΠΑ, του Ην. Βασιλείου, της Γαλλίας έγιναν φορείς καλλιέργειας της καταστροφικής για το εργατικό κίνημα αντίληψης περί στήριξης δημοκρατικών αντιφασιστικών ή αντιμονοπωλιακών αστικών κυβερνήσεων.

Το βέβαιο είναι ότι το επαναστατικό εργατικό κίνημα βρέθηκε χωρίς επαναστατική στρατηγική κατά την έκβαση και λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. 

Σε αυτό συνέβαλε και η ιδεολογικοποίηση της εξωτερικής πολιτικής της ΕΣΣΔ, ακόμη και των τακτικών ελιγμών της, για την οποία ευθύνεται και το ίδιο το ΚΚΣΕ»8.

Μόνο που ο Μαραντζίδης δεν ενδιαφέρεται για τα προηγούμενα. Και λογικό είναι... 

Προσανατολισμένος στην υπεράσπιση της καπιταλιστικής εξουσίας, χρησιμοποιεί τις αδυναμίες στις επεξεργασίες του ΚΚΕ και του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος για να προάγει και πάλι το κεντρικό του αντικομμουνιστικό αφήγημα - ιδεολόγημα.

Στην πραγματικότητα, όμως, η έλλειψη επαναστατικής στρατηγικής δεν απειλούσε μόνο το ΚΚΕ, αλλά και την ίδια την ΕΣΣΔ, στον βαθμό που συνέτεινε τόσο στην αποδυνάμωσή της στον διεθνή συσχετισμό δυνάμεων όσο και στην εσωτερική διάβρωσή της. 

Αντίθετα, η υιοθέτηση μιας επαναστατικής στρατηγικής θα τροποποιούσε τον διεθνή συσχετισμό δυνάμεων, μειώνοντας τους κινδύνους για την ίδια την ΕΣΣΔ και ανοίγοντας τον δρόμο ανατροπής της καπιταλιστικής εξουσίας σε άλλες χώρες.

Η προηγούμενη δυνατότητα αποδείχθηκε από την Κινεζική Επανάσταση, κι αυτό δεν αναιρείται από τη μετέπειτα πορεία της ΛΔ Κίνας.

Η σύγκλιση του Μαραντζίδη με τον ΣΥΡΙΖΑ

Η πρόσφατη σύμπλευση του Μαραντζίδη με τον ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή ενός συγγραφέα με οργανική σχέση με ιμπεριαλιστικά κέντρα, είναι το άλλο πρόσωπο της ολοκλήρωσης της μετεξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ από οπορτουνιστικό (ως ΣΥΝ αρχικά) σε αστικό κόμμα. 

Γεγονός που στην ιστοριογραφική του προέκταση σηματοδοτείται από την ταύτισή του με τις αντιλήψεις της αστικής ιστοριογραφίας.

Αυτό φανερώνει η προσπάθεια αποστασιοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ από ιστορικούς και αντίστοιχες επεξεργασίες που, αν και προέρχονται από τις γραμμές ή από τη θεωρητική παράδοσή του, τώρα λογίζονται ως ξένο σώμα. 

Ετσι κι αλλιώς, δεν θέλει πλέον να παρουσιάζεται ως συνέχεια του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος, όπως λάθρα επιχειρούσε κάποτε, αλλά ως η αριστερά του αστικού πολιτικού συστήματος.

Το ίδιο φανερώνει η πρόσκληση του Μαραντζίδη στο φεστιβάλ της Νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ, η παρουσίασή του ως μεγαλύτερου ιστορικού για τη δεκαετία του 1940 από τον Κωστή Καρπόζηλο, δηλαδή τον αρμόδιο για τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (που στο μεγαλύτερό τους μέρος αποτελούν το κλεμμένο Αρχείο του ΚΚΕ και στεγάζονται στα γραφεία του ΣΥΡΙΖΑ).

Το ίδιο φανερώνουν η παρουσία του Γιάννη Ραγκούση στη βιβλιοπαρουσίαση και στη διάρκειά της η ρητή διαβεβαίωση του Καρπόζηλου ότι «η υπόθεση του κομμουνισμού τελείωσε οριστικά το 1991». 

Αυτό, πέρα από τον Μαραντζίδη, φαίνεται να ευχαρίστησε τους άλλους σοσιαλδημοκράτες συνδαιτυμόνες του στο πάνελ (Γιώργο Καμίνη, Μαριλένα Κοππά). 

Σίγουρα θα ευχαριστούσε και τον υφυπουργό Παιδείας Αγγελο Συρίγο, που ήταν προγραμματισμένο να συμμετέχει στην αρχική βιβλιοπαρουσίαση αλλά η τελευταία ακυρώθηκε, έπειτα από το έγκλημα στα Τέμπη.

Εμείς θα τον λυπήσουμε! Η Ιστορία του εργατικού και του κομμουνιστικού κινήματος είναι γεμάτη από αποτυχημένους προφήτες που προέβλεψαν ή και θέλησαν να επιβάλουν με νόμους και όπλα το τέλος του κομμουνισμού. 

Οι περισσότεροι ήταν πολύ ικανότεροι ή πολύ δυνατότεροι από τους σύγχρονους μιμητές τους, αλλά όλοι τους ανίσχυροι μπροστά στην ίδια την ιστορική εξέλιξη, στην ίδια την ταξική πάλη.

Παραπομπές:

1. Στάθης Ν. Καλύβας - Ν. Μαραντζίδης, «Τα εμφύλια πάθη. 23 ερωτήσεις και απαντήσεις για τον Εμφύλιο», σελ. 363 και 135 - 145 αντίστοιχα.

2. Οπως ομολογεί στο οπισθόφυλλο του βιβλίου ο «έτερος Καππαδόκης» Στ. Καλύβας.

3. Νίκος Μαραντζίδης, ό.π., 356 - 357.

4. Για του λόγου το αληθές, επιλέγουμε ορισμένες από τις «χτυπητές» ιστορικές ανακρίβειες και τις εμφανείς στρεψοδικίες που περιλαμβάνονται στο νέο βιβλίο.

Ο Μαραντζίδης υποστηρίζει αρχικά ότι και μόνο η ονομασία ΚΚΕ και όχι Ελληνικό ΚΚ είναι ενδεικτική της αντίληψης της Κομμουνιστικής Διεθνούς περί του χαρακτήρα του ελληνικού έθνους - κράτους (ό.π. σελ 115-116)

Ωστόσο, όπως είναι ευρύτερα γνωστό, ένας από τους 21 όρους για την προσχώρηση στην Κομμουνιστική Διεθνή - τον οποίο λειψό αναφέρει σε προηγούμενες σελίδες και ο Μαραντζίδης - προέβλεπε: «... όλα τα κόμματα που ανήκουν στην Κομμουνιστική Διεθνή πρέπει ν' αλλάξουν όνομα. Κάθε κόμμα που θέλει να προσχωρήσει στην Κομμουνιστική Διεθνή πρέπει να πάρει τον τίτλο: Κομμουνιστικό Κόμμα της τάδε χώρας (Τμήμα της Γ' Κομμουνιστικής Διεθνούς)».

Στη συνέχεια, θα σημειώσει για την εκλογή του Νίκου Ζαχαριάδη στη θέση του Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ:

«Ετσι, η ανάδειξη του Ζαχαριάδη αποτέλεσε μια πρωτοφανή και μοναδική εμπειρία για το ΚΚΕ, που συνδέθηκε με το φαινόμενο της προσωπολατρίας, το οποίο στιγματίστηκε αργότερα, μετά τον θάνατο του Στάλιν. Υπό την ηγεσία του, γράφτηκαν αναρίθμητα άρθρα στον κομματικό τύπο και σε άλλα έντυπα του κόμματος, που εκθείαζαν τις αρετές του» (ό.π. σελ 163).

Ωστόσο δεν υπάρχουν «αναρίθμητα άρθρα» με τέτοιο περιεχόμενο αλλά ένα συγκεκριμένο άρθρο που δημοσιεύτηκε στην «Κομμουνιστική Επιθεώρηση» στις 6 Νοέμβρη 1942, δηλαδή όταν ο Ζαχαριάδης διατηρούσε τυπικά τον τίτλο του Γενικού Γραμματέα («υπό την ηγεσία του») αλλά βρισκόταν φυλακισμένος στο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου.

Οι παρόμοιες παραποιήσεις, διαστρεβλώσεις και αντιφάσεις του Μαραντζίδη επεκτείνονται σε όλη την περίοδο της Ιστορίας του ΚΚΕ.

5. Νίκος Μαραντζίδης, ό.π., σελ. 39.

6. Νίκος Μαραντζίδης, ό.π., σελ.17.

7. Οταν η επαναστατική θύελλα που ξεσήκωσε η Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση άρχισε να κοπάζει, ο Λένιν ήταν αυτός που πρώτος μίλησε για τη δράση των κομμουνιστών σε συνθήκες επικράτησης του σοσιαλισμού σε μία χώρα (Β. Ι. Λένιν, «Λόγος της 21ης Νοέμβρη 1920 στη Συνδιάσκεψη του ΚΚΡ (μπ.) του κυβερνείου της Μόσχας» στο Β. Ι. Λένιν, «Απαντα», τόμ. 42, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2021, σελ. 20 - 24.

8. ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, «Συμπεράσματα για το πέρασμα από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό», «Κομμουνιστική Επιθεώρηση», τεύχ. 3/2020.

Του
Κώστα ΣΚΟΛΑΡΙΚΟΥ*
*Ο Κ. Σκολαρίκος είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ

https://twitter.com/praxis_review/status/1662850064673284100

Δευτέρα 29/05/2023 - 16:03
Ο εμμονικός αντικομμουνιστής Μαραντζίδης, σημαιοφόρος του ΣΥΡΙΖΑ!


Πηγή: Eurokinissi


Εδώ και λίγες ώρες ένας πολύ ενδιαφέρον τίτλος φιλοξενείται σε ενημερωτικές ιστοσελίδες αλλά και στις σημερινές εφημερίδες. Τι λέει ο τίτλος; "Ο Νίκος Μαραντζίδης αναλαμβάνει την προεκλογική καμπάνια του Τσίπρα"... Ενδιαφέρον αν μη τι άλλο για το τι κόμμα είναι πλέον ο ΣΥΡΙΖΑ!

Ο Νίκος Μαραντζίδης είναι "ιστορικός" που η καριέρα του έχει στηριχτεί αποκλειστικά στην παραχάραξη της Ιστορίας της κρίσιμης δεκαετίας του '40 στην Ελλάδα και στην κατασυκοφάντηση του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. 

Ο Ν. Μαραντζίδης, μαζί με τον Στ. Καλύβα, αποτελούν τους εκπροσώπους της αντικομμουνιστικής ιστοριογραφίας που έστησε πλυντήριο στα τάγματα ασφαλείας - που συνεργάζονταν με τους ναζί κατακτητές την περίοδος της κατοχής (1940-1944). 

Αυτοί δημιούργησαν την εν Ελλάδι εκδοχή της θεωρίας των δύο άκρων. 

Δεν είναι τυχαίο ότι οι πρώτοι που φιλοξένησαν τις "ιστορικές έρευνες" του Μαραντζίδη ήταν οι μεγάλοι όμιλοι των αστικών ΜΜΕ καθώς και πλήθος ακροδεξιών ομάδων και γκρουπούσκουλων που βρήκαν μία "επιστημονική δικαίωση" για τα αίσχη που κουβαλούσε η σκούφια τους.

Καθόλου τυχαία τα ανιστόρητα πονήματά του Ν. Μαραντζίδη βρίσκουν χρηματοδότηση και στήριξη από διάφορα κέντρα, όπως το πανεπιστήμια Yale των ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση! 

Καθόλου τυχαία επίσης, λίγα χρόνια πριν, «η Αυγή» και ο ΣΥΡΙΖΑ κατήγγειλαν τον αντικομμουνισμό του Μαραντζίδη και την αθώωση εκ μέρους του των ταγμάτων ασφαλείας και του αισχρού ρόλου τους ενάντια στον λαό και την ηρωική ΕΑΜική εθνική αντίσταση.

Με την πρόσληψη του Μαραντζίδη από τον ΣΥΡΙΖΑ έχουμε έναν γάμο και ένα διαζύγιο. 

Γάμος γιατί ο αρραβώνας είχε ήδη γίνει (πχ «η Αυγή» φιλοξενούσε άρθρα του Μαραντζίδη, ο ίδιος ήταν ομιλητής σε εκδήλωση στο φεστιβάλ της νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, ενώ είχε μόνιμο στασίδι σε φιλικά προς τον ΣΥΡΙΖΑ sites)... 

"Διαζύγιο" γιατί φαίνεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ για τα μάτια των αφεντικών ξεκόβει οριστικά ακόμα και από τους "δικούς του" ιστορικούς και τις αντίστοιχες ιστορικές επεξεργασίες, αφού προτιμάει με τον πλέον εμφατικό τρόπο τον συγγραφέα - σύμβολο του αντικομμουνισμού και εκλεκτό του Yale...

Σε κάθε περίπτωση το φυντάνι Μαραντζίδης, όπως και η σύνθεση της νέας εκλογικής επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, ομολογούν αυτό που αισθάνονται πλέον ακόμη περισσότεροι: Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι βαθιά δεσμευμένος στο σύστημα. Τελικά όταν ο Τσίπρας επικαλούταν το "Τι Πλαστήρας, τι Παπάγος" μάλλον έβαζε τον εαυτό του στην θέση του Παπάγου...

Οι προοδευτικοί, αριστεροί και ριζοσπάστες έχουν πλέον έναν ακόμη λόγο να τιμωρήσουν την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν υπάρχει άλλο χρόνος για να ξοδεύεται η εμπιστοσύνη τους στον ΣΥΡΙΖΑ που δεν διστάζει να ξεπλένει ακόμα και τα χειρότερα πλυντήρια... Στις 25 Ιουνίου μόνο ΚΚΕ!

Υ.Γ.: Αλήθεια, αφού τόσο ψάχνονται στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ για το πώς διευρύνεται η "συντηρητικοποίηση", πώς πιστεύουν ότι θα επιδράσει η επιλογή εκ μέρους τους, του εμμονικού παραχαράκτη της Ιστορίας;

170 χρόνια πριν ο πρώτος ελληνικός...«Ριζοσπάστης»

 

170 χρόνια πριν ο πρώτος ελληνικός... «Ριζοσπάστης»

Το κείμενο που ακολουθεί έχουν συντάξει οι Αγγελική Κορφιάτη, Αφροδίτη Κορφιάτη και Χρήστος Κορφιάτης. Δημοσιεύτηκε σε τρεις συνέχειες στον «Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου» και αναδημοσιεύτηκε σε τρεις επίσης συνέχειες στο 902.gr. Παρακάτω ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο. 

Στην Κέρκυρα, πριν από εκατόν εβδομήντα χρόνια. Το 1850. Τότε, στη «ναυτική πολιτεία που στα μπαλκόνια της και στις κληματαριές της σκόνταφταν τα κατάρτια», όπως την προσδιόριζε αργότερα ο Γιάννης Ρίτσος, στιχουργώντας το ομηρικό παρελθόν της στην «Οδύσσεια», κάτω από την μπότα των Βρετανών που διαφέντευαν όλα τα Ιόνια Νησιά ως προτεκτοράτο τους, εκυκλοφόρησε ο πρώτος «Ριζοσπάστης».

Μαχητικός. Όπως προμηνούσε ο τίτλος του.

Ασυμβίβαστος!

Με κείμενα - κόλαφο για την εθνική και την κοινωνική καταπίεση του επτανησιακού λαού, που αργότερα, καθώς κορυφώνονταν οι βρετανικές ραδιουργίες και περιελάμβαναν τη μετατροπή της Κέρκυρας σε κανονική αποικία του βρετανικού Στέμματος, θα έβρισκαν στη δημοσιογραφική πένα του Καρλ Μαρξ στο Λονδίνο έναν φλογερό υποστηρικτή του λαού των Ιονίων Νήσων και αμείλικτο κατήγορο του καθεστώτος της βρετανικής «Προστασίας» στα Επτάνησα.

Να τι έγραφε:

«Η εφημερίς αύτη, πιστώς και ειλικρινώς ερμηνεύουσα τα φρονήματα των Επτανησίων και ευτόλμως υπερασπίζουσα τα δικαιώματα αυτών, διακηρύττει ότι, πάσα από μέρους της προστασίας χορηγουμένη μεταρρύθμισις δεν ήθελεν είσθαι ειμή νέα επιβουλή, νέα ένεδρα κατά των εθνικών μας δικαιωμάτων. Μέγα και αχανές υπάρχει χάσμα μεταξύ ημών και της προστασίας· ουδείς συμβιβασμός, ουδεμία συμφιλίωσις είναι δυνατόν να υπάρξη μεταξύ αυτής και των Επτανησίων· είναι πάντη ανωφελές και μάταιον παν άλλο νομιζόμενον αγαθόν, παρά την παύσιν της προστασίας» («Ο Ριζοσπάστης», φ. 1, σελ. 1, «Σκοπός και πορεία του Ριζοσπάστου»).

Εφημερίδα «Εθνική και Δημοκρατική», όπως εξηγούσε πλάι στον τίτλο της, ήταν εκείνος ο πρώτος ελληνικός «Ριζοσπάστης» στην αγγλοκρατούμενη Κέρκυρα, έξι δεκαετίες περίπου προτού κυκλοφορήσει ο αθηναϊκός «Ριζοσπάστης». Πενήντα οκτώ χρόνια, για την ακρίβεια, προτού ο Ευβοιώτης δημοκράτης Γιώργος Φιλάρετος, πρωταγωνιστής μαζί με πολιτικούς επιγόνους των πρώτων Επτανήσιων ριζοσπαστών αγωνιστών σε αθηναϊκό δημοκρατικό σύλλογο, κυκλοφορήσει το 1908 στην Αθήνα εφημερίδα «δημοκρατικών ιδεών» με τον τίτλο «Ριζοσπάστης».

Προηγήθηκε εκείνος πριν εμφανιστεί ο αθηναϊκός «Ριζοσπάστης», που το 1921 μετατράπηκε σε επίσημο δημοσιογραφικό όργανο του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος (ΚΚΕ) ή πιο σωστά του πρόγονου κόμματος, το οποίο ιδρύθηκε το 1918 με την ονομασία Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας (ΣΕΚΕ), είχε την έδρα του σε πρώτη φάση σε χώρους της Κεφαλληνιακής Αδελφότητας στο κέντρο της Αθήνας και το 1924 μετονομάστηκε σε Κομμουνιστικό.

Ο πλήρης τίτλος της κερκυραϊκής - επτανησιακής εφημερίδας του 1850 ήταν «Ο Ριζοσπάστης». Υπεύθυνος έκδοσής της ο Κερκυραίος Αναστάσιος Τεμπονέρας. Αφανής διευθυντής, σύμφωνα με ορισμένες πηγές, ήταν ο Κεφαλονίτης ρηξικέλευθος πολιτικός και κοινωνικός αγωνιστής Ιωσήφ Μομφερράτος, εκδότης εφημερίδας με ριζοσπαστικές ιδέες στην Κεφαλονιά από το 1849. «Δεν θέλω λείψει», ανέφερε επιστολή του που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα στο πρώτο φύλλο της, με έκκληση για εμμονή σε γνήσιες πρωτοποριακές θέσεις που τον εξέφραζαν. Η εφημερίδα τυπώθηκε στο «Τυπογραφείον Ερμής Χ. Νικολαΐδου Φιλαδελφέως» στην αγγλοκρατούμενη, τότε, Κέρκυρα. Ήταν τετρασέλιδη, εβδομαδιαία εφημερίδα.

Τολμούσε:

«Εύτολμος και θαρραλέα φωνή αντιπροσώπων θέλει αντηχήσει εις τον ελληνικόν περίβολον της Επτανησιακής Βουλής και θέλει κηρύξει στεντορίως τας αληθείς ανάγκας και τα δικαιώματα του επτανησιακού λαού. Η έντονος αυτών φωνή θέλει ακουσθή μετ' ευχαριστήσεως και ευγνωμοσύνης υπό του λαού τούτου, και διελθούσα τα πελάγη, θέλει φθάσει εις τα ώτα των ευρωπαϊκών λαών, και αυτής ακόμη της διπλωματίας» («Ο Ριζοσπάστης», φ. 1, σελ. 1, «Σκοπός και πορεία του Ριζοσπάστου»).

Σώζονται αντίτυπά της στο Μουσείο Τύπου της Πάτρας, στη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων στην Αθήνα και στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη της Κεφαλονιάς.

Εκυκλοφόρησε στην Κέρκυρα, όπου τον 5ο αι. π.Χ. είχε ξεσπάσει ο πιο ταξικός γνωστός εμφύλιος πόλεμος της αρχαιότητας στα σημερινά ελληνικά εδάφη, για πρώτη φορά τις 5 Απρίλη του 1850 (βλ. φωτογραφία πάνω). Εξέφραζε ατύπως το επτανησιακό Ριζοσπαστικό Κόμμα. Το πολιτικό κόμμα, δηλαδή, που εμφανίστηκε ως «Ριζοσπαστική Μειονότης» στο Κοινοβούλιο των Ιονίων Νήσων και γεννήθηκε στη λεβεντογέννα Κεφαλονιά μια χρονιά σημαδεμένη από πολλά ιστορικά γεγονότα: Το 1848.

Δεν νέρωνε το κρασί της:

«Πιστή και ακλόνητος εις την πορείαν της, έχουσα δε υπέρ εαυτής την ακαταμάχητον δύναμιν του δικαίου και την συμπάθειαν εν ταυτώ των ευρωπαϊκών λαών, ευτόλμως αναδέχεται τον αγώνα, τον οποίον, και η εμπιστευθείσα εις αυτήν αποστολή, και αι πολυειδώς και πολυτρόπως διατρανωθείσαι διαδηλώσεις του επτανησιακού λαού, επιβάλλουσι εις αυτήν» («Ο Ριζοσπάστης»,φ. 1, σελ. 2, «Σχέδιον απαντήσεως της ριζοσπαστικής μειονότητος της Βουλής των αντιπροσώπων εις τον λόγον του αρμοστού»).

Γρήγορα το κόμμα αυτό, αν και λειτουργούσε ατύπως και δεν ανέπτυξε οργανωτικούς δεσμούς ανάμεσα στους υποστηρικτές του, άπλωσε βλαστούς και ρίζες στη σημαδεμένη από το 1640 από αγροτικές εξεγέρσεις μαγεύτρα Κέρκυρα, την ένδοξη Ζάκυνθο του Σολωμού και του Κάλβου, την Αρματολών φωλιά Λευκάδα, την ξακουστή Ιθάκη, τους αδούλωτους Παξούς και στα πάνω σε χρυσό βράχο Κύθηρα, καταπώς προσδιόριζε τα εφτά μεγάλα νησιά του Ιονίου Πελάγους ο Κωστής Παλαμάς. Δρούσε σ' όλα τα αγγλοκρατούμενα τότε Επτάνησα, όπου το 1817, τρία χρόνια μετά την πλήρη κατάληψή τους από τη Βρετανία, ο αρμοστής Τόμας Μέτλαντ είχε ανακοινώσει τη θέσπιση αυταρχικού Συντάγματος του προτεκτοράτου των «Ηνωμένων Ιονίων Νήσων» με τα κανόνια του Παλαιού Φρουρίου της πόλης της Κέρκυρας στραμμένα εναντίον του λαού.

Ξεσκέπαζε τις κρυμμένες αλήθειες:

«Διά της βίας, διά και του τρόμου, διά των πλαστών συνωμοσιών, διά των συκοφαντιών, καταδιωγμών, φυλακίσεων και εξοριών, διά της απάτης προσέτι και της διαφθοράς, και διά παντοίου είδους καταχθονίων και φρικαλέων μέσων, επεβλήθη το επάρατον εκείνο και καταχρηστικώς καλούμενον σύνταγμα του 1817» («Ο Ριζοσπάστης», φ. 1, σελ. 2, «Σχέδιον...», ό.π.).

Κίνημα μαχητικό. Αστικοδημοκρατικό. Εθνικοαπελευθερωτικό για την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα. Με κηρύγματα δημοκρατικής και κοινωνικής «ανάπλασης» και για την καθιέρωση του δικαιώματος της καθολικής ψήφου, καθώς το δικαίωμα αυτό αναγνωριζόταν τότε σε λιγότερο από το 10% του πληθυσμού. Με ευρεία λαϊκή υποστήριξη από τους εργαζόμενους των πόλεων και τον αγροτικό κόσμο της υπαίθρου. Με αμέτρητους αγωνιστές που αντιμετώπισαν ανείπωτα βασανιστήρια, ταπεινώσεις, φυλακίσεις, εξορίες, εμπρησμούς σπιτιών, μαστιγώσεις, καθώς και την αγχόνη. Αυτό ήταν, αν και δεν είχε διατυπωμένο ενιαίο επίσημο Πρόγραμμα, το επτανησιακό Ριζοσπαστικό Κόμμα στα αγγλοκρατούμενα Επτάνησα της εποχής του. Άτυπο δημοσιογραφικό όργανό του ήταν ο πρώτος αυτός ελληνικός «Ριζοσπάστης».

Στηλίτευε τις κοινωνικές αδικίες:

«Αστικός κώδιξ καθιερώνων διατάξεις πάντη ανεφαρμόστους εις την κατάστασίν μας και τεινούσας εις την απογύμνωσιν του λαού μας, ως είναι ο ανατοκισμός, ο πλειστηριασμός των κτημάτων και άλλαι επίσης ολέθριαι διατάξεις, αίτινες, συνενούμεναι με την καταστρεπτική και προς τον αυτόν σκοπόν τείνουσαν Ιονικήν Τράπεζα, ολίγον εισέτι καιρόν παρατεινόμεναι, ήθελον επιφέρει την παντελή απογύμνωσιν του ατυχούς τούτου λαού και την συγκέντρωσιν της ιδιοκτησίας, του εξαγομένου των κόπων και των ιδρώτων του, εις χείρας ολίγων τινών μεγαλοκτημόνων, ευτελών υποστηρικτών και οργάνων της ξενοκρατίας (...) - ιδού πράγματα αδιακόπως καταπιέζοντα την κοινωνίαν μας» («Ο Ριζοσπάστης», φ. 1, σελ. 2, «Σχέδιον...», ό.π.).

Με τον εμπνευσμένο Κεφαλονίτη αγωνιστή Ιωσήφ Μομφερράτο στις πρώτες γραμμές του την περίοδο της ίδρυσής του, το Ριζοσπαστικό Κόμμα ήταν βαθιά επηρεασμένο από τη Γαλλική αστική Επανάσταση του 1789 και τις εξεγερτικές και δημοκρατικές ιδέες του Θεσσαλού επαναστάτη Ρήγα Φεραίου.

Είχε παραμείνει ισχυρή η παράδοση των γεγονότων του 1797, οπότε ο λαός των νησιών είχε υποδεχθεί με ενθουσιασμό την κατάλυση της κυριαρχίας της Βενετίας και του αριστοκρατικού τοπικού πολιτεύματος από τους Γάλλους Δημοκρατικούς, τραγουδώντας τον «Θούριο» του Ρήγα, αλλά και τη «Μασσαλιώτιδα» και την «Καρμανιόλα» των Γάλλων σε ελληνικές εκδοχές. Στην Κέρκυρα είχε τυπωθεί άλλωστε το 1798, για πρώτη φορά στον ελληνικό χώρο, ο «Θούριος» του Ρήγα. Επίσης, στα Επτάνησα είχε διαδοθεί από τότε, με το γνωστό ως «Χειρόγραφο των Κυθήρων», το προωθημένο για την εποχή του «Σύνταγμα» του Ρήγα, που όριζε ως συνταγματικό δικαίωμα του λαού να μάχεται και να επαναστατεί για το δίκιο του. Το 1803 ένας προοδευτικός Κεφαλονίτης ιατροφιλόσοφος υποστηρικτής των ιδεών των Γάλλων Δημοκρατικών ήταν εισηγητής Συντάγματος που καταργούσε στην υπό ρωσο-τουρκική κυριαρχία «Επτάνησο Πολιτεία» τη μονοπωλιακή διαχείριση των τοπικών υποθέσεων από την αριστοκρατική φεουδαρχική τάξη των μεγάλων γαιοκτημόνων. Επρόκειτο για τον Φραγκίσκο Τζουλάτη, ο τρισέγγονος του οποίου, Κερκυραίος επαναστάτης φοιτητής Φραγκίσκος Τζουλάτης, έμελλε το 1918 να εκπροσωπήσει τη σοσιαλιστική οργάνωση της Κέρκυρας στο ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΕΚΕ.

Το κόμμα των Ριζοσπαστών ήταν επηρεασμένο ακόμη περισσότερο, σύμφωνα με τον κορυφαίο μελετητή της δράσης του, Γιώργο Αλισανδράτο, από τη νεότερη Φεβρουαριανή αστική - δημοκρατική Επανάσταση που είχε συγκλονίσει τη Γαλλία τον Φλεβάρη του 1848. Σ' εκείνο το γαλλικό επαναστατικό κίνημα, ως γνωστόν, είχε πάρει μέρος και η εργατική τάξη του Παρισιού, με ιδιαίτερα αιτήματα. Κερδήθηκε τότε, μαζί με κάποιες άλλες δημοκρατικές ελευθερίες, ευνοϊκό Διάταγμα για «Το δικαίωμα στην εργασία». Αντιθέτως, η νέα εξέγερση που ακολούθησε τον Ιούνη του 1848 στο Παρίσι, στην πρώτη μάλλον μεγάλη σύγκρουση των εργατών με την αστική τάξη, είχε τόσο καταπνιγεί στο αίμα, που ακολούθησε πολιτικό και κοινωνικό πισωγύρισμα, εξηγημένο από τον Καρλ Μαρξ στο έργο του «Η 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη».

Δημοκρατικά και εθνικά επαναστατικά κινήματα και εξεγέρσεις, θυμίζουμε, είχαν ξεσπάσει το 1848, πέρα από τη Γαλλία, στη Γερμανία, στην Ιταλία, στην Ουγγαρία, στην Πολωνία, στη Μολδαβία, στη Σουηδία, στη Δανία και αλλού. Ο Διονύσιος Σολωμός, στην Κέρκυρα, έγραφε το έτος αυτό σε επιστολή του: «Σε όλα τα μέρη της Γης οι επαναστάσεις πέφτουν σαν κοπάδια σπουργίτια (...) Θα έχουμε μεγάλα ανακατώματα, αλλά και μεγάλους αγώνες (...) Ο τελικός όμως καρπός θα είναι το αγαθό». Επαναστάτες της Ιταλίας είχαν καταφύγει στην Κέρκυρα και σε άλλα νησιά του Ιονίου.

Ατένιζε σε όλους τους λαούς του κόσμου:

«Ενεκα του σωτηριώδους ευρωπαϊκού σάλου του 1848 και των γενναίων προσπαθειών των λαών προς ανάκτησιν και αποκατάστασιν της ασεβώς καταπατουμένης εθνικότητος και κυριαρχίας των, η προστασία, εγκαίρως εγκαταλιπούσα την λεοντήν, και ενδυθείσα την φυσική εις αυτήν αλωπεκήν, ενόμισεν αρμόδιον, προς αναχαίτισιν του εις το βάθος της καρδίας των Επτανησίων ανεξαλείπτως εγκεχαραγμένου εθνικού αισθήματος, να χορηγήση ουτιδανάς τινάς μεταρρυθμίσεις, ως έργον τάχα ελευθεριότητος και μεγαλοδωρίας» («Ο Ριζοσπάστης», φ. 1, σελ. 1, «Σκοπός...», ό.π.).

Την ίδια χρονιά, το 1848, λίγες μέρες πριν από τη Φεβρουαριανή Επανάσταση, ως γνωστόν, εκυκλοφόρησε για πρώτη φορά και υψώθηκε απειλητικά για την κυρίαρχη τάξη πάνω από την Ευρώπη το «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» του Καρλ Μαρξ και του Φρίντριχ Ένγκελς. Οι δυο τους εξέδωσαν τότε στη Γερμανία τη ριζοσπαστική «Νέα Εφημερίδα του Ρήνου», ενώ τον Ιούνη του 1847 είχαν ιδρύσει στο Λονδίνο την Ένωση Κομμουνιστών με σύνθημα «Προλετάριοι όλων των χωρών, Ενωθείτε».

Δικαιολογημένα ή όχι, σε λαϊκή εξέγερση που εκδηλώθηκε το 1849 σε περιοχή της Κεφαλονιάς και αργότερα με υπερβολή αποκλήθηκε «Κομμούνα της Κεφαλονιάς», είχε αποδοθεί και ιδιαίτερο ταξικό κίνητρο, πέραν του εθνικού, για το ένοπλο λαϊκό μένος εναντίον μερίδας των οικονομικά και πολιτικά κυρίαρχων ισχυρών παραγόντων της περιοχής.

Το βέβαιον είναι ότι τα νέα απ' την Ευρώπη έφταναν τότε γρήγορα με πολλούς τρόπους στα Επτάνησα. «Στην πλώρη, που σκιρτά, γυρτός, τούτα 'π' ο ξένος ναύτης», το είχε εκφράσει με στίχο ο Σολωμός.

Στιγμάτιζε την οικονομική λεηλασία του λαού:

«Επί τεσσαρακονταετίαν ολόκληρον η Επτάνησος κυβερνάται υπό το τερατώδες και καταστρεπτικόν αυτό σύστημα, και κατά το διάστημα τούτο τεσσαράκοντα εκατομμύρια διστήλων αφηρπάσθησαν του λαού. Από το κολοσσαίον δε αυτό ποσόν, ποίον καλόν έγεινε υπέρ αυτού;» («Ο Ριζοσπάστης», φ. 1, σελ. 3, «Σχέδιον...», ό.π.).

Στην Ελλάδα το 1848 είχε ξεσπάσει, εξάλλου, η στάση της Καλαμάτας εναντίον του βασιλιά Όθωνα και της βαυαροκρατίας, με τον επικεφαλής της Γ. Περρωτή να καταφεύγει στα Επτάνησα. Επίσης, στην Ελλάδα τη διετία 1849-1850 είχε εκδηλωθεί αφόρητη βρετανική πίεση με αφορμή την «Υπόθεση Πατσίφικο» για τα μέτρα που είχαν ληφθεί, προκειμένου να εξασφαλιστεί δανειοδότηση της Ελλάδας από τη διεθνή τράπεζα μιας οικογένειας που έμελλε τον επόμενο αιώνα να αποκτήσει μεγάλο οικογενειακό ακίνητο - φέουδο στην Κέρκυρα και να συνάψει ιδιαίτερες σχέσεις με τα τοπικά αστικά πολιτικά επιτελεία, εκείνης των Ρότσιλντ, η οποία κάθε τόσο φιλοξενεί στο νησί κορυφαίους πολιτικούς του διεθνούς αστικού τζετ σετ, συμπεριλαμβανομένων Ευρωπαίων πρωθυπουργών. Το Βρετανικό Ναυτικό είχε προχωρήσει σε ναυτικό αποκλεισμό της χώρας, με ισχυρισμούς, μεταξύ άλλων, ότι η Ελλάδα όφειλε για την υπόθεση αυτή, πέραν των άλλων, να χορηγήσει αποζημιώσεις σε «Επτανήσιους» εφοπλιστές για την πειρατεία πλοίων τους σε ελληνικές ακτές και να εισφέρει νησιά της στο προτεκτοράτο των «Ηνωμένων Ιονίων Νήσων».

Σταθερά τασσόταν στο πλευρό του υπόλοιπου ελληνικού λαού:

«Δεινά (...) σήμερον διάκειται η πολυπαθής μήτηρ Ελλάς, ένεκα αιφνιδίου και πάντη απροσδοκήτου εχθρικής επιθέσεως, προσβαλλούσης την ανεξαρτησίαν της και σκοπόν εχούσης την παντελή παράλυσιν της ελληνικής κοινωνίας· επιθέσεως απαραδειγματίστου εις τα χρονικά των πεπολιτισμένων εθνών (...) Οι αυτουργοί της επιθέσεως ταύτης ευαρεστούνται, παρά πάσαν αλήθειαν, να στηρίζωσιν εν μέρει την διαγωγήν των εις την υπεράσπισιν τάχα Επτανησίων ζημιωθέντων εις το Ελληνικόν Κράτος» («Ο Ριζοσπάστης», φ. 1, σελ. 3, «Σχέδιον...», ό.π.).

Στα ίδια τα νησιά του Ιονίου, τη διετία 1848-1849 ένοπλα αγροτικά, κυρίως, κινήματα στην Κεφαλονιά αντιμετωπίστηκαν από τους Βρετανούς με απίστευτη, άγρια καταστολή. Συγχρόνως, η βρετανική Αρμοστεία με τον φιλελεύθερο κατά τα άλλα αρμοστή Ward ενίσχυε το φιλικό της Κόμμα των Μεταρρυθμιστών, που εκπροσωπούσε το ισχυρότερο τμήμα της επτανησιακής αστικής τάξης και παρέπεμπε στο αόριστο μέλλον την ένωση των νησιών με την Ελλάδα, την οποία και αυτό διακήρυσσε, επικαλούμενο τις δυσχερείς διεθνείς συνθήκες και τους αντίξοους διεθνείς συσχετισμούς. Επίσης, οι Βρετανοί ενίσχυαν το τελείως διαβλητό στις λαϊκές μάζες κόμμα των λεγόμενων «Καταχθονίων», που συσπείρωνε κυρίως κύκλους της παλιάς αριστοκρατίας και εξαρτημένα από την κατοχική δύναμη ανώτερα υπαλληλικά στρώματα.

Δεν γονάτιζε στους ισχυρούς:

«Σας το κηρύττομεν παρρησία, Κύριε Ουάρδε, ο Επτανησιακός λαός και η αντιπροσωπεύουσα αυτόν Βουλή ούτε ευγνωμοσύνην ούτε φιλοφροσύνην οφείλουσιν εις κυβέρνησιν ήτις, πότε δολίως, πότε διά της λόγχης και του τηλεβόλου, τω αφήρπασε τα απαράγραπτα δικαιώματά του (...), τον περιεφρόνησε, τον διήρπασε, τον ελήστευσε, τον απεγύμνωσε, τον επτώχυνε, κατέστησε αυτόν ξηρόν σκελετόν, και επί τέλους τον επυρπόλησε, τον ηδχόνισε και τον εμαστίγωσεν ανηλεώς. Οχι! λέγομεν, ο επτανησιακός λαός δεν οφείλει ευγνωμοσύνης και ευχαρισίας τεκμήρια προς τοιαύτην τυραννικήν και άρπαγα κυβέρνησιν· αλλά γογγυσμούς γοερούς, κατάρας εκ βάθους ψυχής (...) Ημείς ούτε ανεγνωρίσαμεν ούτε αναγνωρίζομεν ποτέ τας συνομολογουμένας συνθήκας μεταξύ των δυνατών της γης, διά των οποίων οι ατυχείς λαοί πωλούνται, αγοράζονται, ανταλλάσσονται και διανέμονται ως τόσα κτήνη· (...) αι επάρατοι αύται συνθήκαι δεν είναι ειμή το αποτέλεσμα της βίας ή της ανάγκης· άμα δε αύτη εκλείψη ή εκείνη δυνηθή να καταβληθή - το οποίον έγκειται εις αυτήν των την φύσιν και ή εγρήγορα ή αργά είναι αδύνατον να μη ακολουθήση - οι λαοί αναλαμβάνουσιν αυτοδικαίως την ελευθερίαν και ανεξαρτησίαν των» («Ο Ριζοσπάστης», φ. 3, σελ. 1, «Η Βουλή και ο Αρμοστής», 6.5.1850).

Έχουν εντοπιστεί τέσσερα φύλλα της κερκυραϊκής εφημερίδας «Ο Ριζοσπάστης». Δεν είναι γνωστό πότε σταμάτησε η έκδοσή της και κάτω από ποιες συνθήκες. Το τελευταίο γνωστό σωζόμενο φύλλο της φέρει τον αριθμό 4 και εκδόθηκε τις 17 Μαΐου 1850. Στο φύλλο αυτό καταχωρήθηκε επιστολή του διευθυντή του τυπογραφείου, που εξηγούσε ότι η εκτύπωσή του είχε καθυστερήσει για λόγους που είχαν σχέση με την ιδιοκτησία της εταιρείας.

Ήδη από το δεύτερο φύλλο της η εφημερίδα έκανε λόγο περί «καταπτύστου αγγλοϊονικής συμμορίας» και σημείωνε επικαλούμενη Ριζοσπάστες βουλευτές: «Και αυτή ακόμη η νεωστί καθιερωθείσα ελευθερία του Τύπου κατέστη αντικείμενον παντοίων επιβουλών, συκοφαντιών και αυθαιρέτων καταδιώξεων, οσάκις αι αλήθειαι τας οποίας διεσάλπισεν απέβησαν δυσάρεστοι εις τα ώτα των δυνατών της ημέρας».

Στάθηκε παράδειγμα πολιτικής ανυπακοής του λαού απέναντι στον Αρμοστή Ward και τους υποτακτικούς του, παρά το γεγονός ότι η βρετανική εξουσία κατηγορούσε το Ριζοσπαστικό Κόμμα ότι το 1850 ετοίμαζε «επαναστατικό κίνημα».

Ηταν εφημερίδα που δεν μάσαγε τα λόγια της:

«Κύριε Ουάρδε (...) Η Βουλή έκαμε μνείαν των ανοσιουργημάτων της στρατοκρατίας σου εις Κεφαλληνίαν (...) Ανατριχιάζεις οσάκις γίνεται λόγος περί των πραγμάτων εκείνων φοβούμενος μη σε καταπνίξη το αίμα των θυμάτων σου! Εμπρός, Κύριε Ουάρδε! ο πολιτικός τάφος σου είναι ήδη ανεωγμένος! εις αυτόν θέλεις καταβή με τας αράς της Κεφαλληνίας, της Επτανήσου, της Ελλάδος απάσης και της Ευρώπης. Η ιστορία του πολιτικού σου βίου, κατά την Επτάνησον, θέλει μετά φρίκης αναγινώσκεσθαι, και θέλει σε κατατάσσει ως εφάμιλλον των τεράτων του απολυτισμού και της σκληρότητος» («Ο Ριζοσπάστης», φ. 2, σελ. 2, «Η Βουλή και ο Αρμοστής», 15.4.1850).

Συγχρόνως, η εφημερίδα παρουσίαζε στις στήλες της πρωτοβουλίες των Ριζοσπαστών για την ψήφιση νομοσχεδίων με χαρακτήρα κοινωνικής δικαιοσύνης και θέσπισης δημοκρατικών δικαιωμάτων για την κατάργηση φόρων που βάρυναν τα πιο φτωχά λαϊκά στρώματα, την αναίρεση γαιοκτημονικών τίτλων ευγενείας, την ευνοϊκή για τον λαό τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα, την αρχή της καθολικής ψήφου, τη διαφοροποίηση του περιεχομένου του όρκου των βουλευτών ώστε να ορκίζονται πίστη στα συμφέροντα του λαού.

Αναδημοσιεύοντας εκτεταμένη αναφορά Ριζοσπαστών βουλευτών για τις βρετανικές βαναυσότητες στην Κεφαλονιά, στο τρίτο φύλλο της σημείωνε την ανάγκη η Βουλή να ζητήσει απόδοση ευθυνών «περί των αυθαιρεσιών, των μαστιγώσεων, των απαγχονισμών, των βεβηλώσεων των Ναών του Θεού, των εμπρησμών και της εκ των θεμελίων κατεδαφίσεως των οικιών, της καταστροφής των ιδιοκτησιών, των φυλακισμών, των σφαγών αθώων θυμάτων, της καταπατήσεως των νόμων, και εν γένει των αδικημάτων, των βιαιοπραγιών, των καταθλίψεων, των αποκλεισμών, και τόσων άλλων ανηκούστων και ατιμωτικών πράξεων, των οποίων η γενναία μεν, αλλά δυστυχής Κεφαλληνία, έγεινεν έρμαιον, κατά τους παρελθόντας μήνας, Αύγουστον, Σεπτέμβριον και Οκτώβριον, και αι οποίαι, κατά την σκληρότητα και βαρβαρότητα, υπερέβησαν και αυτάς ακόμη των φρικαλέων εποχών του μεσαιώνος».

Στο τέταρτο και τελευταίο γνωστό φύλλο της η εφημερίδα δημοσίευσε επιστολή του ιερωμένου Μιλτιάδη Κουρβισιάνου, που για την υποστήριξή του στους Ριζοσπάστες είχε αποπεμφθεί από την Εκκλησία με αστυνομική μεσολάβηση και κατήγγειλε «κτηνώδη βία», προκειμένου να αφαιρέσει το ράσο του, προσθέτοντας για τον αγώνα των Ριζοσπαστών: «Είμαι έτοιμος να προσφέρω και την τελευταίαν ρανίδα του αίματός μου».

Ωστόσο, είτε συνεχίστηκε είτε έπαυσε γρήγορα η κυκλοφορία της, η εφημερίδα, ως όργανο ριζοσπαστικών θέσεων με συγκρουσιακά εθνικά και κοινωνικά αιτήματα, είχε συνέχεια στα Επτάνησα με έντυπα με παρεμφερή ή άλλον ριζοσπαστικό τίτλο. Στην Κεφαλονιά, ενώ στην ηγεσία του Ριζοσπαστικού Κόμματος την περίοδο της εξορίας των βασικών στελεχών του σε απομονωμένα νησάκια του Ιονίου είχαν αναρριχηθεί πολιτικοί που περιόριζαν τον αγώνα στην ένωση των νησιών με την Ελλάδα και έθεταν στο περιθώριο τα δημοκρατικά - κοινωνικά αιτήματα ως άκαιρα, αν όχι και εξτρεμιστικά, από το φθινόπωρο του 1862 μέχρι και τα μέσα περίπου του 1863 κυκλοφόρησε η «πολιτική» εφημερίδα «Ο Αληθής Ριζοσπάστης» (βλ. φωτογραφία πάνω), με διευθυντή έκδοσης τον Σπυρίδωνα Λιβαθινόπουλο. Αφανής υπεύθυνος, όπως πιστεύεται, ήταν ο Ιωσήφ Μομφερράτος. Σαράντα οκτώ φύλλα της εφημερίδας αυτής, που κυκλοφορούσε «τετράκις του μηνός, συνήθως κατά Σάββατο» και τυπωνόταν στο τοπικό τυπογραφείο «Κεφαλληνία», σώζονται στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη στο Αργοστόλι.

Επίσης, πάλι στην Κεφαλονιά, το 1863 κυκλοφόρησε η εβδομαδιαία «εθνική και δημοτική» εφημερίδα «Ο Ριζοσπάστης» (βλ. φωτογραφία πάνω), με διευθυντή έκδοσης τον Γεράσιμο Φασόη. Τυπωνόταν σε τυπογραφείο ονόματι «Ανατολή». Στην Κοργιαλένειο Βιβλιοθήκη σώζονται τρία φύλλα της, το τελευταίο των οποίων ήταν το 34ο κατά σειρά.

Αν και οι υποτιθέμενες κατηγορίες δεν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα, αφού οι ιδέες τους δεν είχαν εξελιχθεί τόσο, ο Ι. Μομφερράτος και άλλοι πρωταγωνιστές της ίδρυσης του Ριζοσπαστικού Κόμματος θα χαρακτηρίζονταν επικριτικά το 1858, από συναδέλφους τους οπαδούς του αστικού καπιταλιστικού συστήματος και της βασιλευομένης αστικής δημοκρατίας, ως υποστηρικτές «του κοινωνισμού ή κομμουνισμού εις την πολιτείαν» και «σοσιαλισταί ή κομμουνισταί», που δήθεν πρέσβευαν ότι ο «Ριζοσπαστισμός είναι ταυτόσημος με το δημοκρατικομμουνισμός», επειδή ζητούσαν «εθνικήν ενταυτώ και δημοκρατικήν αποκατάστασιν, πολιτικήν συνάμα και κοινωνικήν ανάπλασιν». Στην Ιόνιο Βουλή, στην Κέρκυρα, ο επικεφαλής του επίσης άτυπου Μεταρρυθμιστικού Κόμματος είχε προσδιορίσει ως «άκρα αριστερά» τους Ριζοσπάστες βουλευτές. Εξάλλου, σύμφωνα με τον πρώτο, κερκυραϊκό «Ριζοσπάστη», η «Ριζοσπαστική μερίς» της Ιονίου Βουλής καθόταν «εις το αριστερό άκρον» της αίθουσας του Βουλευτηρίου. Από το 1849 ο Μομφερράτος (1816-1888) είχε διατυπώσει την υποστήριξή του σε γνήσια λαϊκά συνθήματα, όπως αυτά: «Εθνική ανεξαρτησία - Ζήτω η απελευθέρωσις των λαών», «Ελευθερία - Ισότης - Αδελφότης», «Κάτω η Αγγλοκρατία - Ζήτω η Επανάστασις - Ζήτω η Ένωσις», «Ζήτω η Παγκόσμιος Δημοκρατία». Διακήρυσσε, συγχρόνως, ότι δεν υπάρχει εθνική κυριαρχία δίχως κοινωνική ελευθερία. Δήλωνε ότι σκοπός του ήταν «η ανάπτυξις και διάδοσις των υγιών πολιτικών και κοινωνικών αρχών, επί των οποίων πάσα καλώς ωργανισμένη πολιτεία πρέπει να στηρίζεται, και κατά τας οποίας η ελληνική κοινωνία, υπέρ πάσαν άλλην, πρέπει να διοργανισθή», αξιοποιώντας προχωρημένες θέσεις «των ενδόξων του γαλλικού λαού επαναστάσεων». Το 1864, μετά την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα, υπήρξε ο μοναδικός Έλληνας βουλευτής που καταψήφισε στη Βουλή το νέο ελληνικό αστικό Σύνταγμα του έτους αυτού, ζητώντας αβασίλευτη δημοκρατία.

Οι ιδέες των πρωτοπόρων εκείνου του κινήματος απηχούσαν, κυρίως, πρωτόλειες ή ουτοπικές και ρομαντικές - χριστιανικές μικροαστικές δημοκρατικές και σοσιαλιστικές αντιλήψεις, αντίστοιχες εκείνων του Τζουζέπε Ματσίνι, του Πιερ Ζοζέφ Προυντόν, του Σεν Σιμόν και του Λουί Μπλανκί, ορισμένες από τις οποίες είχαν βρει απήχηση σε Επτανήσιους, όπως ο Φραγκίσκος Πυλαρινός, από το πρώτο κιόλας μισό του 19ου αιώνα. Ο Μομφερράτος διακινούσε έργα του Ματσίνι για το δημοκρατικό κίνημα της ιταλικής ενοποίησης και σε συνδρομητές στην Κέρκυρα, όπου βασικοί εκπρόσωποι του Ριζοσπαστικού Κόμματος ήταν ο βουλευτής Χριστόδουλος Ποφάντης και ο ποιητής Γεώργιος Μαρτινέλης, αμφότεροι πρωτοπόροι αγωνιστές του καιρού τους.

Στην ελληνική Βουλή, μετά το 1864 και την εισδοχή σε αυτή βουλευτών των νησιών του Ιονίου λόγω της ένωσής τους με την Ελλάδα, δεν υπήρξε ανάλογη οργανωμένη, συντονισμένη ριζοσπαστική παρέμβαση. Ωστόσο, οι καινοτομικές πολιτικές και κοινωνικές ιδέες των πρωτοπόρων αγωνιστών στα Επτάνησα υπό βρετανική κυριαρχία, σε συνδυασμό με την πίστη και την υποστήριξή τους στους λαϊκούς αγώνες και την ακατάβλητη δική τους αγωνιστικότητα, που είχε ως αποτέλεσμα να εξοριστούν επί σειρά ετών ο Ιωσήφ Μομφερράτος, ο Ηλίας Ζερβός - Ιακωβάτος και πολλοί άλλοι Ριζοσπάστες στα κερκυραϊκά νησιά Ερίκουσα, Οθωνοί και Παξοί, καθώς και στα Αντικύθηρα και αλλού, στάθηκαν «μαγιά».

Δημιούργησαν το πρόσφορο έδαφος για περαιτέρω ιδεολογικές ζυμώσεις και τη διάδοση πιο στέρεων δημοκρατικών και επαναστατικών ιδεών κοινωνικής ανάπλασης, καθώς προχωρούσε η καπιταλιστική οργάνωση της κοινωνίας, οι αγρότες παρέμεναν δέσμιοι παρωχημένων δομών και η εργατική τάξη αυξανόταν αριθμητικά και διεκδικούσε τα δικά της κοινωνικά δικαιώματα τόσο στα Επτάνησα όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Δεδομένων όλων αυτών και με τη νέα γενιά αγωνιστών που ξεπήδησε από τις τάξεις του τα τελευταία χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας στα Επτάνησα, το Ριζοσπαστικό Κόμμα και μαζί ο πρώτος ελληνικός «Ριζοσπάστης», ως έντυπό του, είχαν τη δική τους αναμφισβήτητη συμβολή στην εξέλιξη και την ωρίμανση των μαχητικών δημοκρατικών και σοσιαλιστικών ιδεών στον ελληνικό χώρο. Τοποθετημένος στην εποχή του, εκείνος ο πρώτος «Ριζοσπάστης» μπορεί δικαίως, ίσως, να θεωρηθεί κι αυτός πρόδρομος - πρόγονος του σημερινού.

Στις 28 Απρίλη 1860 διατυπώθηκε άλλωστε στην Κέρκυρα, σε επιστολή του πρωτοπόρου λόγιου Νικόλαου Κονεμένου προς τον Ανδρέα Λασκαράτο, με σχόλια για τις προοδευτικές θέσεις του Μομφερράτου και την πορεία του επτανησιακού Ριζοσπαστισμού στο μέλλον «όσο που να φθάσομεν εις τον κομμουνισμόν», η πρώτη γνωστή στον ελληνικό χώρο ευμενής κριτική, έστω με ουτοπικές θέσεις και αντιφάσεις, για τη θεωρία του επιστημονικού σοσιαλισμού και την «κομμουνιστική δημοκρατία». Σε κατοπινά κείμενά του ο Ν. Κονεμένος εξήγησε ότι η μεγάλη ιδιωτική ιδιοκτησία ήταν η πηγή των δεινών του λαού.

Δεκαπέντε περίπου μήνες νωρίτερα, τον Γενάρη του 1859, ο Καρλ Μαρξ, με άρθρο του από το Λονδίνο στην εφημερίδα της Νέας Υόρκης «New York Daily Tribune» για το καθεστώς στα Επτάνησα με τίτλο «Το πρόβλημα των Ιονίων νήσων», είχε εκδηλώσει, εξάλλου, την αλληλεγγύη του στον λαό των νησιών. Συγχρόνως, αναδείκνυε και εκθείαζε την αγωνιστικότητά του για τα δικαιώματά του και τη διεθνοποίηση του αγώνα του, στιγματίζοντας τη βρετανική αντιδημοκρατική βαρβαρότητα και καταπίεση.

Σημείωνε ο Καρλ Μαρξ, μεταξύ άλλων, επικαλούμενος καταγγελίες των Επτανήσιων αγωνιστών και δημοσιεύματα στον ευρωπαϊκό Τύπο για τη βρετανική καταστολή των διαμαρτυριών και των εξεγέρσεων στα νησιά και τις βάρβαρες τιμωρίες - μαστιγώσεις χιλιάδων ανθρώπων από τα όργανα της βρετανικής Αρμοστείας της Επτανήσου:

«Tα φιλανθρωπικά αισθήματα της Μεγάλης Βρετανίας για τα νησιά εκδηλώθηκαν με πραγματικά αυστριακή αγριότητα (...) Σε έναν πληθυσμό 200.000 ψυχών, οι 8.000 τιμωρήθηκαν με απαγχονισμό, μαστίγωση, φυλάκιση κι εξορία· γυναίκες και παιδιά μαστιγώθηκαν μέχρις αίματος».

Πολιτικοί επίγονοι της πιο προοδευτικής πτέρυγας του επτανησιακού Ριζοσπαστισμού, με καταβολές σαφώς από αυτόν, πήραν τη σκυτάλη και ανέδειξαν ή ασπάστηκαν πλευρές του έργου του Μαρξ. Σ' αυτή την κατηγορία ανήκουν πέντε από τους πιο γνωστούς αγωνιστές και λόγιους που συνέβαλαν όσο λίγοι στην ενίσχυση των κοινωνικών αγώνων και τη διάδοση ολοένα και πιο φιλεργατικών σοσιαλιστικών ιδεών στην εργατική τάξη και στα άλλα λαϊκά στρώματα στη χώρα κατά τις επόμενες δεκαετίες μέχρι την ίδρυση του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας (ΣΕΚΕ) και την υιοθεσία των ιδεών του επιστημονικού σοσιαλισμού. Τρεις ήταν Κεφαλονίτες, ένας Ιθακήσιος και ένας Κερκυραίος.

Πρώτος ρίχτηκε στον πολιτικό αγώνα, ανάμεσά τους, ο Παναγιώτης Πανάς, Κεφαλονίτης (1832-1896), ο οποίος εξέδωσε, μεταξύ άλλων, την εφημερίδα «Εξέγερσις» το 1874 και είχε παροτρύνει τους αναγνώστες αθηναϊκής εφημερίδας του να ενημερωθούν για το «Κεφάλαιο» του Καρλ Μαρξ.

Κεφαλονίτης ήταν και ο Ρόκκος Χοϊδάς, πρώτος Έλληνας σοσιαλιστής βουλευτής, που γεννήθηκε το 1830 και πέθανε το 1890.

Όπως και ο Μαρίνος Αντύπας, που γεννήθηκε το 1872 και δολοφονήθηκε το 1907 μαχόμενος για τα δίκαια της αγροτιάς στον Πυργετό Λάρισας.

Από την Ιθάκη ήταν ο Πλάτων Δρακούλης, ο οποίος γεννήθηκε το 1858 και συνέγραψε το 1891, τέσσερις και πλέον δεκαετίες πριν από τον θάνατό του, το «Εγχειρίδιον του εργάτου, ήτοι αι βάσεις του σοσιαλισμού».

Κερκυραίος ήταν ο σοσιαλιστής επαναστάτης λογοτέχνης Κωνσταντίνος Θεοτόκης, γνωστός κυρίως για το μυθιστόρημά του «Σκλάβοι στα δεσμά τους», που γεννήθηκε στο νησί του πρώτου «Ριζοσπάστη» το 1872 και πέθανε εκεί το 1923.

Στις συνθήκες όπου η επτανησιακή αστική τάξη είχε αφήσει πίσω της την προοδευτική φάση της και αποτελούσε πια τροχοπέδη της κοινωνικής προόδου, ο Παν. Πανάς, ο Ρ. Χοϊδάς, ο Μαρ. Αντύπας, ο Πλ. Δρακούλης και ο Κων. Θεοτόκης, παρά τις ιδεολογικές και πολιτικές αντιφάσεις και παλινδρομήσεις τους, με τη δράση τους για τη διάδοση σοσιαλιστικών ιδεών στην εργατική τάξη και στον λαό στα νησιά και σε όλο τον ελληνικό χώρο, μαζί με τους άλλους Έλληνες αγωνιστές, σφράγισαν πρωτοποριακά εκείνη τη μεταβατική περίοδο κύησης του ΣΕΚΕ. Όλοι τους, όπως και ο Νικόλαος Κονεμένος, που γεννήθηκε το 1832 στην Πρέβεζα και πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Κέρκυρα, όπου και πέθανε το 1907, μνημονεύονται αναλόγως, για την πρωτοποριακή συμβολή τους, στο επετειακό Λεύκωμα της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας «100 χρόνια ΚΚΕ, Με τον λαό για το σοσιαλισμό». Ο Ν. Κονεμένος, τα «Άπαντα» του οποίου ήθελε να εκδώσει ο Κων. Θεοτόκης, στη φανταστική «Διαθήκη» του το 1901 πρότεινε, ουτοπικά ασφαλώς, τη δοκιμή της «κομμουνιστικής δημοκρατίας» σε μικρό νησί της Κέρκυρας, ώστε να αναδειχθούν τα ασύγκριτα σε σχέση με την αστική δημοκρατία πλεονεκτήματά της.

Τόσο ο Ρόκκος Χοϊδάς όσο και ο αγωνιστής εκδότης κεφαλονίτικης εφημερίδας με τον τίτλο «Εργάτης», Παναγιώτης Πανάς, που είχε αφιερώσει ποίημά του στον μαχητή της «Παρισινής Κομμούνας» Γκουστάβ Φλουράνς, συνεργάζονταν στενά με τον δημοσιογράφο - εκδότη Γιώργο Φιλάρετο, ο οποίος εξέδωσε το 1908 τον αθηναϊκό «Ριζοσπάστη» ως εφημερίδα «δημοκρατικών αρχών». Οι τρεις τους το 1875 είχαν πρωτοστατήσει στην ίδρυση του «Δημοκρατικού Συλλόγου» με την επωνυμία «Ρήγας» στην Αθήνα, με θέσεις, μεταξύ άλλων, υπέρ της συνεργασίας των λαών της Βαλκανικής. Ο Ρ. Χοϊδάς και ο επίσης βουλευτής Γ. Φιλάρετος στα τέλη του 19ου αιώνα ηγήθηκαν της πρώτης σαφώς δημοκρατικής - αριστερής ομάδας στην ελληνική Βουλή. Όπως είχαν κάνει το 1850 οι Ριζοσπάστες βουλευτές στην Ιόνιο Βουλή, εκδηλώνοντας άρνηση να ορκιστούν πίστη στο όνομα του Βρετανού αρμοστή και του βρετανικού Στέμματος, έτσι αργότερα και ο Ρ. Χοϊδάς, θυμίζουμε, είχε αρνηθεί στην ελληνική Βουλή να δώσει βουλευτικόν όρκο πίστης στο όνομα του βασιλιά της Ελλάδας.

Η «επικίνδυνη» για το ελληνικό αστικό πολιτικό σύστημα ριζοσπαστικοποίηση των ιδεών στα Επτάνησα είχε επισημανθεί και αποτυπωθεί άλλωστε σε αναφορά της αγγλικής πρεσβείας στην Αθήνα προς το Φόρεϊν Όφις, έξι χρόνια προτού ενωθούν τα Επτάνησα με την Ελλάδα. Η αγγλική πρεσβεία στην αναφορά της, τον Δεκέμβρη του 1858, χαρακτήριζε τον λαό των νησιών «διαβόητο στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορικής του παρουσίας για τις αναταραχές του». Αποκάλυπτε ότι υψηλά κοινωνικά στρώματα της Αθήνας διέβλεπαν στην αιτούμενη Ένωση «έναν άμεσο κίνδυνο για την ηρεμία της Ελλάδας». Ακόμη, σημείωνε ότι η Ένωση θα αντιπροσώπευε ένα «επικίνδυνο εγχείρημα» για «ριζική μεταβολή» στον ελληνικό χώρο. Φοβόταν, υπερβολικά φυσικά, ότι δήθεν υπήρχε κίνδυνος να συμβεί ιδεολογική «προσάρτηση της Ελλάδας στα Ιόνια νησιά», παρά το αντίθετο. Επίσης, ότι στα Επτάνησα θα ξεσπούσε επανάσταση, την οποία η Αθήνα δεν θα μπορούσε να αποτρέψει. Για τους λόγους αυτούς, στην Αθήνα και σε όλα τα νησιά του Ιονίου, λίγο πριν και αμέσως μετά την Ένωση είχαν ληφθεί ειδικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένου πλήρους «φακελώματος» των πολιτικών στελεχών των νησιών, με σκοπό την απο-ριζοσπαστικοποίηση και την ιδεολογική «αφομοίωση» του πληθυσμού τους και τον «έλεγχο» και την πολιτική περιθωριοποίηση των πρωτοπόρων αγωνιστών του.

Σαν ώριμο τέκνο εκείνων των ζυμώσεων, αυτών που ακολούθησαν και της νέας κοινωνικής φάσης, με την ανάπτυξη της αυτοτελούς συνδικαλιστικής δράσης της ολοένα και αυξανόμενης αριθμητικά εργατικής τάξης, κυκλοφόρησε το 1912 στην ευάριθμη σε βιομηχανικές μονάδες Κέρκυρα της εποχής η εφημερίδα με τον τίτλο «Σοσιαλιστική Δημοκρατία», ενώ είχε προηγηθεί εκεί, όπως και στην Κεφαλονιά, εφημερίδα με τον τίτλο «Εργάτης». Η νέα εφημερίδα ήταν η πρώτη στον ελληνικό χώρο με σύνθημα κάτω από τον τίτλο της εκείνο του «Κομμουνιστικού Μανιφέστου»: «Εργάτες όλου του Κόσμου Ενωθήτε». Διευθυντής της, με άτυπους συμβούλους έκδοσης τον Κωνσταντίνο Θεοτόκη και τον Αριστοτέλη Σίδερι, ο οποίος το 1918 ως κομμουνιστής βουλευτής εκλεγμένος το 1915 στη Θεσσαλονίκη συμμετείχε στο ιδρυτικό Συνέδριο του ΣΕΚΕ, ήταν ο εργάτης Τίτος Ρέγγης.

Η «Σοσιαλιστική Δημοκρατία», αντίτυπα της οποίας σώζονται στη Βιβλιοθήκη της Αναγνωστικής Εταιρείας Κέρκυρας και παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά αναλυτικά το 2011 στον συλλογικό τόμο «Σοσιαλιστικός Όμιλος Κέρκυρας», σημείωνε τότε για το είδος του ελληνικού κράτους που επιθυμούσαν οι σοσιαλιστές της Κέρκυρας:

«Κράτος όμως όχι σαν το σημερινό, που είναι αντιπρόσωπος της πλουτοκρατίας, αλλά κράτος εργατικό. Κράτος που δεν θα υποστηρίζει εκμετάλλευση καμία, αφού εκμετάλλευση δεν θα υπάρχει. Κράτος που θα έχει πολίτες εργάτες και εργάτριες και οργάνωση Δημοκρατική. Αληθινά δημοκρατική και όχι σαν τις σημερινές Δημοκρατίες. Διαχειριστές θα είναι με τη σειρά τους όλοι οι πολίτες... Έτσι η συνολική ιδιοκτησία και δημοκρατική οργάνωση και διαχείριση αυτής θα είναι η νέα πολιτική και οικονομική μορφή της κοινωνίας».Το 1917, χρονιά της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης στη Ρωσία, ο Κων. Θεοτόκης σε σονέτο του τραγούδησε την ταξική φύση των λαϊκών αγώνων της νέας εποχής με στίχους όπως αυτοί:

Σηκώθη τ' άγιο δίκιο της να λάβει

Ολη η αργατιά με φρόνημα γενναίο

Ισονομίας κηρύχνει νόμο νέο

Και τα δεσμά του πλούτου η ορμή της θραύει

Η σκληρή φτώχεια, η γύμνια, η πείνα παύει

Και με καλούν μύριες φωνές να λέω

Θούριο τραγούδι: σ' ένα πέλαο πλέω

Χαράς λεύτεροι ανθρώποι είναι όλοι οι σκλάβοι.

Φυσικό επακόλουθο της δράσης των πρωτοπόρων ιδρυτών του επτανησιακού Ριζοσπαστικού Κόμματος και των πολιτικών επιγόνων τους στα ενωμένα με την Ελλάδα νησιά του Ιονίου είναι, έως έναν βαθμό, υποθέτουμε, το γεγονός ότι μια πολύ σημαντική αριθμητικά και κατά βάση επαναστατική ομάδα των συνέδρων του ιδρυτικού Συνεδρίου του ΣΕΚΕ και ένα σημαντικό μέρος των ηγετικών στελεχών του ιδίου και της Νεολαίας του τα πρώτα του χρόνια αντλούσαν από τα Επτάνησα την καταγωγή τους και εκεί είχαν αναπτύξει πολιτική δράση αρχικά. Επτανήσιος, θυμίζουμε, ήταν και ο πρώτος Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΕΚΕ Νίκος Δημητράτος. Όπως φυσικά δεν μπορεί να είναι άσχετο με αυτή την ιστορική διαδρομή το γεγονός ότι σήμερα το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας στα Επτάνησα καταγράφει εκλογικό ποσοστό υψηλότερο του πανελλαδικού μέσου όρου του. Το ποσοστό αυτό στις βουλευτικές εκλογές του 2019 ήταν 50% υψηλότερο.

Εκείνη η ριζοσπαστικοποίηση του 19ου αιώνα παρέμεινε εξάλλου κατά τον 20ό αιώνα πρόσθετη πηγή αναφοράς και έμπνευσης για πολλούς κομμουνιστές και άλλους αριστερούς αγωνιστές της Επτανήσου στους ασταμάτητους αγώνες του λαού της, μαζί με όλο τον ελληνικό λαό, χωρίς ποτέ να υποκύψουν σε τοπικιστικούς σοβινισμούς, για το δίκιο.

Ο Ζακύνθιος λογοτέχνης Γρηγόρης Ξενόπουλος, που την περίοδο της Κατοχής τέθηκε επικεφαλής της Ένωσης Επτανησίων της Αθήνας, όταν αυτή λειτουργούσε ως μία από τις εθνικοαπελευθερωτικές οργανώσεις του ΕΑΜ, είχε εκφράσει με τούτα τα μοναδικά λόγια το ξένο προς τον τοπικό σοβινισμό πνεύμα των πιο γνήσιων αγωνιστών της Επτανήσου: «Είμαι και Ζακυθινός και Μωραΐτης κι' Ανατολίτης κι' Αθηναίος, είμαι Πανέλληνας».

Η παράδοση των πρώτων, μαχητικών Ριζοσπαστών στις δυτικές εσχατιές της Ελλάδας δεν έπαψε, ωστόσο, όπως είναι φυσικό, να εμπνέει και να αποτελεί σημείο αναφοράς. Είναι χαρακτηριστικό ένα απόσπασμα κειμένου της εφημερίδας του ΕΑΜ Κέρκυρας «Φωνή του Λαού» το 1945, για μια συγκλονιστική διαδήλωση του λαού του νησιού την 21η Μάη, μέρα εορτασμού της ένωσης των νησιών με την Ελλάδα, με δημοκρατικά συνθήματα καταδίκης της κρατικής και παρακρατικής βίας εναντίον του ΕΑΜ και του ΚΚΕ. Στο φύλλο της με ημερομηνία 25 Μάη 1945, αφού σημείωσε ότι επρόκειτο για μια «αποφασιστική εμφάνιση της εργατιάς και της αγροτιάς» με «μυριόστομη» κραυγή - σύνθημα «Ζήτω η Δημοκρατία», προσέθετε για τον λαό που διαδήλωσε τη θέλησή του στους δρόμους της πόλης: «Οδηγημένος από το δίδαγμα των Ριζοσπαστών, προχωρούσε με σταθερό βήμα και το βήμα του τράνταξε τη γης και η φωνή του προμηνούσε μιαν καινούργιαν αυγή, που θα ξημερώσει πάνω από μιαν Ελλάδα ελεύθερη, δυνατή, ευτυχισμένη, δημοκρατούμενη».

ΣΧΕΤΙΚΑ

• 170 χρόνια πριν ο πρώτος ελληνικός... «Ριζοσπάστης» (Μέρος Γ')

  04/01/2021 11:25

• 170 χρόνια πριν ο πρώτος ελληνικός ... «Ριζοσπάστης» (Μέρος Β')

  27/12/2020 10:10

• 170 χρόνια πριν ο πρώτος ελληνικός ...«Ριζοσπάστης»

   20/12/2020 17:48

ΔΕΣ ΑΚΟΜΑ

• 

  Ο Καρλ Μαρξ για την Κέρκυρα και τα Ιόνια νησιά

  08/01/2021 14:45