Ι. Οι πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ (1880-2003/2019 Ολομ) και ιδιαίτερα οι υπ’αριθ. 1880, 1888-91/2019) ήταν η χειρότερη δυνατή εξέλιξη για τις διεκδικήσεις των συνταξιούχων. Απογοήτευσαν τους ίδιους και τις οικογένειές τους, αφού το ίδιο Ανώτατο Δικαστήριο με τις αποφάσεις του με αριθ. 2287-2290/2015 είχε αποφανθεί αμετάκλητα υπέρ της αντισυνταγματικότητας των περικοπών στις συντάξεις του νόμου Κουτρουμάνη (ν. 4051/2012) και του νόμου Βρούτση (ν. 4093/2012) που τους έχουν στοιχίσει μέχρι σήμερα σε περικοπές και αφαίρεση εισοδήματος σχεδόν πάνω από 40 δις ευρώ!!
1ον) Οι αποφάσεις σε βάρος των συνταξιούχων ελήφθησαν με διαφορά ΜΟΝΟ ΜΙΑΣ (1) ψήφου (13 δικαστές κατά των αναδρομικών και 12 δικαστές υπέρ).
Όμως από τις ίδιες αποφάσεις διαπιστώνουμε ότι αυτές που αντιμετώπισαν όλα τα σημαντικά ζητήματα (οι υπ’αριθ. 1890-91/2019) ελήφθησαν με διαφορά ΜΙΑΣ (1) ΜΟΝΟ ψήφου.
Η οριακή πλειοψηφία και η πολύ ισχυρή επιχειρηματολογία της μειοψηφίας, με την οποία συντάχθηκε ο παραιτηθείς πρώην Πρόεδρος του ΣτΕ κ.Νίκος Σακελλαρίου καθώς και η διάδοχός του, Προεδρεύσασα, Αντιπρόεδρος κα Μαρία Σαρπ, συνηγορούν υπέρ της άμεσης πολιτικής απόφασης καταβολής των αναδρομικών στους συνταξιούχους.
2ον) Η παραίτηση του πρώην Προέδρου του ΣτΕ κ.Νίκου Σακελλαρίου αμέσως μετά τη διάσκεψη της 11/5/2018 που με οριακή πλειοψηφία (13-12) ΜΙΑΣ (1) ΜΟΝΟ ψήφου, όπως αναφέρθηκε, το ΣτΕ αποφάσισε να μην χορηγηθούν τα αναδρομικά καθώς και οι λόγοι που επικαλέστηκε (σκέψη 20 στην υπ’αριθ. 1891/2019 απόφαση) δημιουργούν εύλογες αμφιβολίες στους συνταξιούχους και τον λαό μας, πολύ περισσότερο που στη δήλωσή του ο παραιτηθείς πρώην Πρόεδρος κ.Σακελλαρίου ανέφερε για τη συγκεκριμένη ψηφοφορία και τα εξής:
«(…) Τα χρόνια που ακολούθησαν, οι αντοχές όλων μας δοκιμάσθηκαν ακόμη περισσότερο από τα νεώτερα μνημόνια που επέβαλαν τη λήψη και νέων επώδυνων οικονομικών μέτρων, που συνοδεύθηκαν από τις συνεχείς μειώσεις μισθών και συντάξεων.
Οι καταστάσεις αυτές, οδήγησαν το Δικαστήριο στην έκδοση σειράς αποφάσεων της Ολομελείας του σχετικά με την μή περαιτέρω μείωση των συντάξεων και την θεσμική θωράκιση των προσώπων, που είναι επιφορτισμένα με βασικές αποστολές του Κράτους, όπως η εθνική άμυνα, η ασφάλεια, η υγεία, η παιδεία και η Δικαιοσύνη.
Φρονούμε, ότι τα δικαστικά αυτά προηγούμενα και οι εγγυήσεις που ετέθησαν με αυτά, δεν μπορούν, χωρίς να παραβιάζεται το Σύνταγμα, να αγνοηθούν ούτε, πολύ περισσότερο, να παρακαμφθούν από το νομοθέτη, με το πρόσχημα της καταρτίσεως ενός νέου ασφαλιστικού συστήματος μέσω του επανυπολογισμού όλων, των μέχρι σήμερα, απονεμηθεισών συντάξεων – πράγμα που θέτει τους ήδη συνταξιούχους σε καθεστώς πλήρους ανασφαλείας, κατά παράβαση της αρχής της εμπιστοσύνης – και μέσω της εισαγωγής, σε συνάρτηση, πάντοτε, με τον επανυπολογισμό, ενός νέου τρόπου υπολογισμού των εφεξής απονεμομένων συντάξεων, μέτρα που οδηγούν, με μαθηματική ακρίβεια, σε περαιτέρω μείωση του ύψους των συντάξεων, το οποίο, όμως, έχει ήδη διαμορφωθεί, μετά τις αλλεπάλληλες περικοπές τους, σε ιδιαίτερα χαμηλό επίπεδο.
Σε αντίθετη περίπτωση, εκτιμούμε, ότι είναι πλέον ή ορατός ο κίνδυνος περαιτέρω μειώσεως του ύψους των απονεμομένων συντάξεων, με τελικό αποτέλεσμα την πλήρη εξαθλίωση όλων των συνταξιούχων.».
3ον) Η μεγάλη καθυστέρηση στην έκδοση και δημοσίευση των αποφάσεων, πρωτοφανές γεγονός στα δικαστικά χρονικά της χώρας μας αλλά και σε ολόκληρη την ΕΕ!!
Οι προσφυγές των κοινωνικών φορέων και των μεμονωμένων συνταξιούχων κατά του ν. 4387/2016 κατατέθηκαν στις 4-12-2016, συζητήθηκαν ενώπιον της Ολομέλειας στις 4-10-2017, οι διασκέψεις ολοκληρώθηκαν στο διάστημα από 11/5/2018 έως 7/6/2018, ενώ οι αποφάσεις δημοσιεύθηκαν σε περίληψη ενάμιση χρόνο μετά, στις 4-10-2019 και σε πλήρη επίσημα κείμενα στις 21-10-2019!
4ον) Η για πέντε ολόκληρα χρόνια ΜΗ συμμόρφωση προς τις αποφάσεις 2287-2290/2015 της Ολομέλειας του ΣτΕ που είχαν κρίνει τις περικοπές των συντάξεων των νόμων Κουτρουμάνη-Βρούτση και την κατάργηση των Δώρων του νόμου Βρούτση ως αντισυνταγματικές.
Ούτε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για πέντε σχεδόν έτη, ούτε η κυβέρνηση της ΝΔ ως αντιπολίτευση, ούτε τώρα ως κυβέρνηση, έπραξαν κάτι για να υλοποιηθούν οι ανωτέρω αποφάσεις που δικαίωναν τους συνταξιούχους ως προς τα αναδρομικά. Αντίθετα, έπραξαν τα πάντα για να ΜΗΝ συμμορφωθούν επικαλούμενα μνημονιακές ρυθμίσεις και δεσμεύσεις και επισείοντας το ζήτημα «του δημοσιονομικού εκτροχιασμού» της οικονομίας.
5ον) Οι αποφάσεις του Μισθοδικείου (υπ’αριθ. 1-4/2017 ΑΕΔ) που δικαίωσαν τους συνταξιούχους δικαστές ως προς τα ζητήματα του επανυπολογισμού και της καταβολής των αναδρομικών.
6ον) Οι αντίθετες αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την ενοποίηση των Ταμείων στον ΕΦΚΑ, την ένταξη σ’αυτόν των δημοσίων υπαλλήλων και των στρατιωτικών (υπ’αριθ. 930/2019 Β’ Τμήματος ΕλΣυν), καθώς και της αντισυνταγματικότητας της παρακράτησης της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) υπέρ ΑΚΑΓΕ (υπ’αριθ. 244/2017 και 32/2018 ΕλΣυν). Οι τελευταίες αποφάσεις δημιουργούν βάσιμες προσδοκίες να αχθούν οι υποθέσεις προς τελική κρίση στο ΑΕΔ αν η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου εμμείνει στη διαφορετική άποψη για τα ίδια ζητήματα από εκείνη της Ολομέλειας του ΣτΕ.
7ον) Οι συνεχείς αναφορές των δανειστών, των μνημονιακών κομμάτων και των μνημονιακών κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ στην ανεξάρτητη λειτουργία τής Δικαιοσύνης την οποία (εμμέσως ή αμέσως) προέτρεπαν να απορρίψει τα αιτήματα των συνταξιούχων ώστε να αποφευχθεί «το δημοσιονομικό σοκ» και ο εκτροχιασμός της οικονομίας και να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος (βλ. κυρίως τις από 31/1/2019, 2/2/2019, 2/10/2019 ανακοινώσεις της ΕΝΥΠΕΚΚ).
8ον) Η έμμεση νομιμοποίηση από το ΣτΕ 15 μνημονιακών νόμων που περιέκοψαν συντάξεις και κατήργησαν Δώρα (3833, 3845, 3847, 3863 και 3865/2010, 3986, 4002 και 4024/2011, 4046, 4051 και 4093/2012, 4274/2014, 4334 και 4336/2015, 4387/2016) αναφορικά με τις περικοπές στις συντάξεις και την κατάργηση των Δώρων από το 2010 έως το 2016, ενώ η χώρα μας -σύμφωνα με επίσημες ανακοινώσεις και δηλώσεις των μνημονιακών κυβερνήσεων- έχει εξέλθει από τα Μνημόνια από τον Αύγουστο του 2018!
9ον) Η αμφισβήτηση και διχογνωμία μεταξύ των νομικών, εκπροσώπων των μνημονιακών κομμάτων, αλλά και κυβερνητικών παραγόντων, αναφορικά με το σκεπτικό και κυρίως με το διατακτικό των πρόσφατων αποφάσεων του ΣτΕ για τις περικοπές του 2012 αλλά και του ν. 4387/2016.
10ον) Με τις πρόσφατες αποφάσεις η Ολομέλεια του Συμβουλίου Επικρατείας αποφάσισε να μην υπάρξει καταβολή αναδρομικών πριν την ημερομηνία δημοσίευσης των αποφάσεών της (4-10-2019).
Στις περιπτώσεις αυτές το Ανώτατο Ακυρωτικό εφάρμοσε κατά γράμμα τον αντικοινωνικό και βάρβαρο μνημονιακό νόμο 4274/2014 (Α’ 147, άρθρο 22 παρ. 1), με τον οποίο -μετά από πίεση των δανειστών- προστέθηκε παράγραφος 3β στη σχετική νομοθεσία του ΣτΕ (άρθρο 50 Π.Δ. 18/1989), σύμφωνα με το οποίο: «Σε περίπτωση αιτήσεως ακυρώσεως που στρέφεται κατά διοικητικής πράξεως, το Δικαστήριο, σταθμίζοντας τις πραγματικές καταστάσεις που έχουν δημιουργηθεί κατά τον χρόνο εφαρμογής της, ιδίως δε υπέρ των καλόπιστων διοικουμένων καθώς και το δημόσιο συμφέρον, μπορεί να ορίσει ότι τα αποτελέσματα της ακυρώσεως συντρέχουν σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο του χρόνου έναρξης της ισχύος της και σε κάθε περίπτωση προγενέστερο του χρόνου δημοσίευσης της αποφάσεως».
Με τη νέα αυτή μνημονιακή διάταξη δόθηκε η δυνατότητα στο ΣτΕ να αποκλίνει από τον κανόνα τής αναδρομικής ακυρώσεως για να καθορίζει μεταγενέστερο χρόνο για την επέλευση των συνεπειών από την ακύρωση των αποφάσεων.
Στην προκειμένη περίπτωση, με αυτή την απαράδεκτη και αντικοινωνική μνημονιακή ρύθμιση («κόφτης αναδρομικότητας»), οι συνταξιούχοι έχουν μεγάλες απώλειες των συντάξεων και γενικώς του εισοδήματός τους. Η νομιμοποίηση αυτής της αντικοινωνικής διάταξης του ν. 4274/2014 από το Συμβούλιο Επικρατείας, θα είναι και στο μέλλον, αν δεν καταργηθεί, πηγή μεγάλων απωλειών για μισθωτούς και συνταξιούχους.
