Η Ιαπωνία σήμερα και Οι παππούδες της δουλειάς..Απ' την Σεμίνα Διγενή

 

Semina Digeni 

5 ώρ. ·

Έγραψα στον "Ριζοσπάστη" τις εντυπώσεις μου από την Ιαπωνία πίσω από τη βιτρίνα.

☆Από την εφηβεία ήθελα να ταξιδέψω στην Ιαπωνία. Θες η συναρπαστική ιστορία της, οι θρύλοι κι οι παραδόσεις της, ο Λευκάδιος Χερν, οι γκέισες, η Χιροσίμα, οι σαμουράι, ο Οσιμα, ο Νταζάι, το σούσι, η Γιόκο Ονο, ο Μεγάλος Βούδας, ο Τοσίρο Μιφούνε, το Φούτζι... Ολα αυτά μαζί με γοήτευαν και πάνω από όλα εκείνος ο Κουροσάβα, που στους «Εφτά Σαμουράι» του και στο «Καγκεμούσα» του, μας έδειξε την επική διάσταση της αλήθειας.

Μπορεί ν' άργησα κάπου πενήντα χρόνια, αλλά τελικά τα κατάφερα. Είκοσι μέρες στη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, των Χρυσανθέμων, των άνιμε και των μάνγκα. Τόκιο, Οσάκα, Κιότο, Νάρα, Ούτζι, Κόμπε, Γιοκοχάμα.

●«Οποιος επισκεφτεί την Ιαπωνία για πρώτη φορά, θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος για πολλά πράγματα», με προϊδέασε ο φίλος Στέλιος Πρεζεράκος, που είναι καθηγητής Φυσικής σε διεθνές Λύκειο στο Τόκιο και συγγραφέας, προσθέτοντας:

Π.χ. να ξεπεράσει το αναπόφευκτο πολιτισμικό σοκ της καθαριότητας, να μάθει να παραγγέλνει σε σερβιτόρους - ρομπότ ή να αφεθεί στη νιρβάνα μιας ηλεκτρονικής τουαλέτας. Αν τώρα θελήσει να γνωρίσει (ή να φλερτάρει) με ντόπιους, θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος να απαντήσει σε κάτι που θα ερωτηθεί άπειρες φορές: «Τι ομάδα αίματος έχεις;»

●Ομως η χώρα των bullet train, των ρομπότ, των αυστηρών κανόνων και της σχεδόν εξεζητημένης ευγένειας, αυτός ο φουτουριστικός πλανήτης, που κρύβει χιλιάδες εκπλήξεις σε κάθε βήμα του ξένου επισκέπτη, η χώρα στην οποία ο πρωθυπουργός Shigeru Ishiba συνεχίζει και επεκτείνει την ...εκσυγχρονισμένη εκδοχή του καπιταλισμού, τη «new form of capitalism», έχει κι ένα άλλο πρόσωπο.

■Οι παππούδες της δουλειάς..

Παρότι γνώριζα πως η Ιαπωνία είναι η πιο γηρασμένη χώρα στον κόσμο, αυτό που μου έκανε εντύπωση από την πρώτη μέρα εκεί, ήταν οι πολλοί ηλικιωμένοι που συναντούσα παντού, να δουλεύουν σε εργοτάξια, ταμεία, εστιατόρια, σούπερ μάρκετ, ακόμη και στα ταξί. Υπάρχουν πάνω από 9 εκατομμύρια εργαζόμενοι με ηλικία άνω των 65.

Παρατηρώντας στους δρόμους, αεικίνητους ογδοντάρηδες παππούδες με φωσφοριζέ γιλέκα να κατευθύνουν την κίνηση, γιαγιάδες να τακτοποιούν ράφια σε σούπερ μάρκετ, σχεδόν αιωνόβιους να οδηγούν ταξί και να φυλάνε σχολεία, σκεφτόμουν πως σίγουρα δεν έχω ξανασυναντήσει χώρα που να στηρίζεται τόσο πολύ στους γέροντές της. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Οι συντάξεις είναι περιορισμένες και το κόστος ζωής είναι υψηλό, ενώ το κοινωνικό πρότυπο λέει ότι η αξία του ανθρώπου μετριέται και από το αν παραμένει ενεργός. Ετσι, για πολλούς ηλικιωμένους, το να συνεχίζουν να εργάζονται είναι ταυτόχρονα ανάγκη και τιμή.

Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν περιπτώσεις που πιέζονται να συνεχίσουν, συχνά και με εξαντλητικά ωράρια, ακόμη κι όταν η υγεία τους δεν το επιτρέπει.

Στην έξοδο του μετρό στο Σιντζούκου, συνάντησα έναν γκριζομάλλη φύλακα με κίτρινο γιλέκο. Ηταν - όπως μου είπε - 78 χρονών και δούλευε δώδεκα ώρες τη μέρα κατευθύνοντας πεζούς γύρω από ένα εργοτάξιο. «Πρέπει να ζήσω. Αν κάτσω σπίτι θα είμαι μόνος μου και θα πεινάσω αν δεν δουλέψω» (Αυτό μετέφρασε ο ηλεκτρονικός μεταφραστής μου).

■Ενοικιαζόμενοι άνθρωποι!

Εζησα σχεδόν τρεις εβδομάδες σε μια χώρα απρόβλεπτη, συντηρητική αλλά ταυτόχρονα υπερμοντέρνα και με μοναδικές, σουρεαλιστικές εμπειρίες, όπως οι εξής:

Υπάρχει μια υπηρεσία που ονομάζεται «Εντάξει γιαγιάδες» και προσφέρει τη δυνατότητα να έρχονται στον χώρο σου - για 15 ευρώ την ώρα συν τα έξοδα μετακίνησης - ηλικιωμένες γυναίκες έως 95 χρονών για να σου μεταδώσουν τις εμπειρίες και τις γνώσεις τους.

Η πλειοψηφία των πελατών είναι νεαρές Γιαπωνέζες που ενοικιάζουν μια γιαγιά για να τους μάθει να μαγειρεύουν ή για να τους δώσει συμβουλές για τη σχέση με το αγόρι τους, και μαθητές που χρειάζονται βοήθεια σε σχολικές εργασίες στην Ιστορία. Αλλοι τις χρησιμοποιούν ως καλλιγράφους για επιστολές ή γράμματα, ως μεσάζοντες σε οικογενειακές διαμάχες, ενώ πολλοί τις θέλουν ως συναισθηματική υποστήριξη πριν ανακοινώσουν στους γονείς τους ότι είναι γκέι.

Αυτά μου είπε ο φίλος καθηγητής και συγγραφέας του best seller «Ενας Ελληνας στο Edο», υπογραμμίζοντας: «Οταν κάποιος νομίσει ότι το "πρόσωπο" κινδυνεύει να φθαρεί ανεπανόρθωτα, το σώζει ενοικιάζοντας φίλους, οικογένεια ή συγγενείς. Υπάρχουν αρκετές υπηρεσίες Ενοικίασης Ανθρώπων στην Ιαπωνία και κοστίζουν γύρω στα 200 ευρώ για λίγες ώρες.

Οι λόγοι είναι πολλοί: Μια γυναίκα ήθελε να πάει στο νοσοκομείο για μια σημαντική εγχείρηση και ενοικίασε έναν "συγγενή" για να την συνοδεύσει, έχοντας την εντολή να φαίνεται ταραγμένος. Μια κοπέλα ήθελε να τραβήξει την προσοχή του αγοριού της και ενοικίασε έναν όμορφο νεαρό για να την φλερτάρει στον δρόμο. Ενας άντρας πιεζόταν από τους γονείς του να παντρευτεί, ενοικίασε μια κοπέλα και την παρουσίασε στους γονείς του ως δική του.

Μια γυναίκα έπρεπε να πάει στις γυμναστικές επιδείξεις του σχολείου των παιδιών της και ενοικίασε έναν "σύζυγο" γιατί δεν ήθελε να μαθευτεί ότι ήταν χωρισμένη. Ενας νεαρός, ορφανός από πολύ μικρός, ενοικίαζε κάθε μήνα έναν ηλικιωμένο "πατέρα" για να νιώσει τη στοργή που πάντα του έλειπε. Ενας συνταξιούχος είχε αποξενωθεί από την οικογένειά του και ενοικίαζε μια "σύζυγο" και μια "κόρη" για να τρώνε μαζί του τα κυριακάτικα πρωινά. Μια κυρία είχε να δει τον γιο της πολλά χρόνια και ενοικίαζε έναν νεαρό για να κάθεται δίπλα της με εντολή να την αφήνει να τον συμβουλεύει».

■Απίθανες υπηρεσίες για χαρές και λύπες

Τέλος, υπάρχει και άλλη μια υπηρεσία με τον απίθανο τίτλο «Ομορφοι άντρες που θρηνούν». Ο ρόλος τους είναι να συνοδεύουν γυναίκες σε γάμους ή κηδείες με σκοπό να τους συμπαραστέκονται, σκουπίζοντας τα δάκρυά τους, ενώ τις αγκαλιάζουν σφιχτά.

Είναι αλήθεια ότι στην Ιαπωνία και ειδικά στο Τόκιο βρίσκεις τα πάντα. Ο,τι μπορείς να φανταστείς. Από παγωτό με τσούχτρες, μέχρι αυτόματους πωλητές μεταχειρισμένων εσωρούχων και ηλεκτρονικές τουαλέτες - διαστημόπλοια, με πολλά κουμπιά για ...διάφορες διευκολύνσεις. Κάποια πράγματα ακροβατούν στα όρια του παράνομου, του εκκεντρικού, του παρανοϊκού, ενώ κάποια άλλα βρίσκονται στα όρια του ανήθικου - όπως π.χ. τα wakaresaseya, που σημαίνει κυριολεκτικά «χαλαστές» ή «χωριστές» και προσφέρουν ακριβώς αυτό, δηλαδή τη διάλυση μιας σχέσης. Μεσολαβούν για να χωρίζουν ζευγάρια ή φιλίες.

Επίσης να ξέρετε πως σ' αυτήν τη χώρα οι υπέρβαροι είναι σπάνιο είδος. Υπάρχει νόμος που υποχρεώνει την ετήσια μέτρηση της περιμέτρου μέσης σε άτομα ηλικίας 40-75 ετών, από εργοδότες και τοπικές αρχές. Αν παχύνεις, δηλαδή, ο προϊστάμενός σου θεωρείται υπεύθυνος και πληρώνει πρόστιμο!

■Οι εξαφανισμένοι που ...εξατμίζονται!

Στην Ιαπωνία υπάρχει μια σκοτεινή, σχεδόν μυθιστορηματική πραγματικότητα, οι άνθρωποι που «εξατμίζονται». Τους λένε johatsu, «ατμούς», μου λέει ο Στέλιος Πρεζεράκος. Είναι άντρες και γυναίκες που αποφασίζουν να εξαφανιστούν από τις οικογένειες, τις δουλειές, τη ζωή τους, σαν να μην υπήρξαν ποτέ.

Στο παρασκήνιο λειτουργούν εξειδικευμένες επιχειρήσεις, γνωστές ως yonige-ya («εταιρείες νυχτερινής φυγής»). Με λίγα χρήματα αναλαμβάνουν να εξαφανίσουν κάποιον μέσα σε μια νύχτα. Να μαζέψουν πράγματα, να κανονίσουν νέο σπίτι, να εξαφανίσουν ίχνη από παλιές διευθύνσεις και λογαριασμούς.

Δεν είναι παράνομες, εκτός αν σχετίζονται με χρέη ή εγκληματικές υποθέσεις. Στην πραγματικότητα, λειτουργούν σαν γραφεία διαχείρισης ...της ντροπής, έτσι τις λένε. Σ' αυτές απευθύνονται όσοι δεν αντέχουν την κοινωνική πίεση και θέλουν μια δεύτερη ζωή. Γιατί όμως εξαφανίζονται;

Ενας λόγος είναι τα χρέη και η ντροπή όταν δεν μπορούν να τα ξεπληρώσουν. Είναι επίσης οι οικογενειακές συγκρούσεις, η ψυχική κόπωση ανθρώπων που απλώς δεν αντέχουν τον ρυθμό της κοινωνίας και σίγουρα η αποτυχία στην καριέρα ή στις σπουδές. Στην Ιαπωνία η αποτυχία στιγματίζει.

Το πιο σοκαριστικό είναι ότι οι αρχές συχνά δεν αναζητούν τους johatsu. Αν δεν υπάρχει έγκλημα, θεωρείται προσωπική επιλογή. Η οικογένεια μένει με το κενό και η κοινωνία κάνει πως δεν βλέπει. Αυτό συνδέεται με την ιαπωνική νοοτροπία της ντροπής, «καλύτερα - λένε - να χαθείς παρά να εκθέσεις τους δικούς σου ή να παραδεχθείς την αποτυχία».

Για έναν ξένο επισκέπτη, το φαινόμενο αυτό μοιάζει αδιανόητο: Μια τόσο οργανωμένη κοινωνία να δέχεται ότι χιλιάδες πολίτες κυριολεκτικά «σβήνουν» από τον χάρτη. Στην Ιαπωνία, όμως, και σε μια κοινωνία που αποστρέφεται την αποτυχία, φαίνεται πως είναι απλώς ένα ακόμη μυστικό συμβόλαιο ανάμεσα στο άτομο και την κοινωνία της σιωπής.

Η συνέχεια στο επόμενο φύλλο...

(Eυχαριστώ για τις συμβουλές τον Stelios Steriteri Prezerakos )

https://www.rizospastis.gr/page.do?publDate=30/8/2025&id=20170&pageNo=37

https://www.facebook.com/semina.digenic/posts/pfbid0vUyHPpG771gT4tXNKcipckwQehHjQ2bJn5mEZb3v3n7f53LZazRuiv32Eewxrf31l

Φωτο απ' το διαδίκτυο https://www.pexels.com/el-gr/photo/2982653/

Τίτλος του Blog 

Ξαναβγάζουν τα Μαντρόσκυλ@ τους ? #ΕΧΟΥΝ_ΖΟΡΙΑ

Semina Digeni

16 ώρ. ·

Πρόκληση για το λαϊκό αίσθημα και τα θύματα της εγκληματικής ναζιστικής οργάνωσης της Χρυσής Αυγής αποτελούν η απόφαση για αποφυλάκιση των Παππά - Παναγιώταρου, καθώς και η αντίστοιχη εισαγγελική πρόταση για τον Ηλία Κασσιδιάρη.

Για άλλη μια φορά, φανερώνεται η επιείκεια της αστικής δικαιοσύνης απέναντι στην εγκληματική ναζιστική δράση. 

Η διαφορετική, πιο ευνοϊκή μεταχείριση των εγκληματιών ναζιστών έχει αποκαλυφθεί ήδη από τις ιδιαίτερα χαμηλές ποινές που τους επιβλήθηκαν πρωτόδικα. Η απόφαση για αποφυλάκισή τους αποτελεί απαράδεκτη προσπάθεια “ξεπλύματος” των εγκληματικών πράξεών τους και δεν είναι τυχαίο ότι έρχεται ενώ είναι σε εξέλιξη η διαδικασία στο δευτεροβάθμιο δικαστήριο για την αύξηση αυτών των ποινών.

Κι όλα αυτά την ίδια ώρα που το αστικό κράτος και η δικαιοσύνη εντείνει την καταστολή απέναντι στους εργατικούς λαϊκούς αγώνες, όπως συμβαίνει με τις συλλήψεις απεργών, τις αποφάσεις που βγάζουν παράνομες τις απεργίες, τις πειθαρχικές διώξεις σε εκπαιδευτικούς, τις προσαγωγές ακόμα και νέων παιδιών επειδή εξέφραζαν την αλληλεγγύη τους στον Παλαιστινιακό λαό. Όταν δηλαδή ενισχύεται η προσπάθεια από το αστικό κράτος να επιβάλλει “σιγή νεκροταφείου”, σε συνθήκες πολεμικής προετοιμασίας.

Οι εργαζόμενοι και ο λαός πρέπει να βρίσκονται σε επαγρύπνηση. Καμιά εμπιστοσύνη δεν πρέπει να τρέφουν στο αστικό κράτος και τους θεσμούς του για την αντιμετώπιση του φασισμού – ναζισμού. Μόνο το οργανωμένο – εργατικό λαϊκό κίνημα μπορεί να στείλει το φασισμό, μαζί με το σάπιο εκμεταλλευτικό σύστημα που τον γεννά, εκεί που τους αρμόζει: στον σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας.
#ΚΚΕ

Για τη Τρολοκρατία και τους Εξυπηρετικούς "επαναστάτες" By Semina Digeni

Semina Digeni
11 ώρ. ·
Για τις δολοφονίες χαρακτήρων, τη διαδικτυακή γκιλοτίνα και την τρομοκρατία του πληκτρολογίου, γράφω σήμερα στον "Ριζοσπάστη".
●Κάποτε γελούσαμε με κάποια γραφικά πλάσματα του διαδικτύου που έκαναν «πλάκες», «χαβαλέ» και αστείες αποκαθηλώσεις των σταρ. Σήμερα τα τρολ ...αναβαθμίστηκαν. Εγιναν εργαλεία στα χέρια των αστικών μηχανισμών. Οχι με κάποια έννοια γραφειοκρατική, αλλά με αποστολή την καταστολή της πολιτικής σκέψης. Εγιναν οι μισθοφόροι του πληκτρολογίου, που αναλαμβάνουν την πολιτική εξόντωση όσων τολμούν να μιλήσουν ενάντια στην εξουσία, στους εργοδότες τους δηλαδή.
Η σύγχρονη ταξική πάλη διεξάγεται πλέον και στο πεδίο του ψηφιακού πολέμου. Εχει στηθεί και λειτουργεί ανεμπόδιστα μια διαδικτυακή γκιλοτίνα, με δήμιους ανώνυμους, εκτελεστές πληρωμένους και πολιτικά ελεγχόμενους.
●Κάποτε ο Λένιν έλεγε: «Η ελευθερία του Τύπου είναι εκείνη η ελευθερία των πλουσίων να χειραγωγούν τη συνείδηση των φτωχών». Ε, λοιπόν, αυτή η «ελευθερία του Τύπου» επεκτάθηκε στα social media, όπου ο καπιταλισμός απέκτησε (επινόησε;) ένα ακόμη εργαλείο διαμόρφωσης της κοινής γνώμης. Με λίγα χρήματα και με πολύ θράσος, μια στρατιά κοινών αληταράδων, ένα δίκτυο φασόν λογαριασμών, εξαπολύουν λάσπη, ψευδείς ειδήσεις, ηθικολογικές καταδίκες και οργανωμένα κύματα ψηφιακού λιθοβολισμού.
●Στόχος, όχι να αντικρουστεί, αλλά να ακυρωθεί η πολιτική φωνή του αντιπάλου. Δεν έχει σημασία αν οι κατηγορίες είναι ψευδείς, αν οι επιθέσεις είναι αστήρικτες. Το ζητούμενο είναι το ηθικό πολιτικό λιντσάρισμα, η δημόσια εξόντωση. Η δολοφονία χαρακτήρα δεν χρειάζεται απόδειξη, χρειάζεται θόρυβο.

■Φασισμός με emoji.

Ας το πούμε καθαρά: Η πληρωμένη τρολοκρατία είναι φασισμός με emoji. Είναι το νέο παρακράτος, που δεν φοράει χακί, αλλά προφίλ με γάτες και σλόγκαν «δεν ανήκω πουθενά». Είναι αυτοί που μιλούν για «δημοκρατία», αλλά δεν έχουν πρόβλημα να στείλουν μια ελεύθερη φωνή στην πυρά, αρκεί να πληρωθούν γι' αυτό ή να «ξεπλύνουν» τη δράση κάποιου μεγαλοεπιχειρηματία.
●Σήμερα, αυτή η ιστορία γράφεται και στο Twitter, στο Facebook, στο Instagram. Και σε αυτούς τους χώρους η δολοφονία χαρακτήρα δεν είναι ούτε αυθόρμητη ούτε τυχαία. Είναι ταξικά στοχευμένη. Σπάνια στοχοποιούν τον ...βολικό πολιτικό ή τον μαφιόζο «σελέμπριτι». Οι στοχοποιήσεις κατευθύνονται εκεί όπου υπάρχει πολιτική αμφισβήτηση, όπου υπάρχει φλόγα κοινωνικής ανατροπής. Η εργατική τάξη, οι ριζοσπάστες διανοούμενοι, οι μαχητές της κοινωνικής αλλαγής, οι προοδευτικοί καλλιτέχνες, αυτοί είναι που μπαίνουν στο στόχαστρο, αυτοί είναι που δέχονται τη νέα μορφή καταστολής: Τη δολοφονία χαρακτήρα μέσω πληρωμένων τρολ.

■Ψηφιακός θόρυβος ή εργαλεία εξουσίας;

Ας γνωρίσουμε λίγο καλύτερα τη λειτουργία τους. Τα πολιτικά bots ή τρολο-bots είναι λογαριασμοί που φαίνονται σαν κανονικοί άνθρωποι, αλλά είναι αυτοματοποιημένοι ή ημι-αυτοματοποιημένοι λογαριασμοί, ελεγχόμενοι από ομάδες προπαγάνδας. Σκοπός τους να δημιουργούν ψευδείς εντυπώσεις πλειοψηφίας, να «δολοφονούν χαρακτήρες», να διαδίδουν ψευδείς ειδήσεις ή να προκαλούν διχασμό.
●Κατά τη διάρκεια πολιτικών κρίσεων ή επεισοδίων (π.χ. πυρκαγιές, Τέμπη, παρακολουθήσεις) εμφανίζονται χιλιάδες «λογαριασμοί Twitter» με ελληνικά usernames (ή ξένα με ελληνική σημαία) που ποστάρουν την ίδια φράση ξανά και ξανά, κάνουν μαζικά retweet σε κυβερνητικά accounts ή φιλοκυβερνητικά media και επιτίθενται σε δημοσιογράφους, καλλιτέχνες ή πολιτικούς που ασκούν κριτική. Αν πατήσεις τα προφίλ τους, θα δεις ότι έχουν ελάχιστους ακολούθους, περίεργες φωτογραφίες, γενικά καθόλου προσωπικότητα. Είναι ρομποτικοί λογαριασμοί, φτιαγμένοι μόνο για προπαγάνδα.
●Τα bots δεν είναι απλώς ψηφιακός θόρυβος. Είναι εργαλεία εξουσίας. Οποιος τα ελέγχει, μπορεί να κατασκευάζει κλίμα, να φτιάχνει ψευδή πολιτική πραγματικότητα και να τρομοκρατεί όσους διαφωνούν.
Η απάντηση σε όλο αυτό δεν μπορεί να είναι η σιωπή. Η απάντηση είναι η ταξική ενότητα και η πολιτική αποκάλυψη των μηχανισμών αυτών. Αλλωστε, εμείς ξέρουμε πως η καλύτερη υπεράσπιση απέναντι στη συκοφαντία είναι η επίθεση με τα όπλα της αλήθειας. Και αυτό είναι που τους πονάει. Να τους αποκαλύψουμε. Να τους ονομάσουμε. Να δείξουμε ποιοι κρύβονται πίσω από τα ψεύτικα προφίλ και τις συντονισμένες επιθέσεις.
●Οι ιδέες δεν πεθαίνουν από bots. Δεν είναι τυχαία η χυδαιότητα της αντικομμουνιστικής υστερίας. Μιας υστερίας που εμφανίζεται σαν αυθόρμητη «έκρηξη δημοκρατικής ευαισθησίας», αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ καλά χορογραφημένη.
«Ο κομμουνισμός είναι επικίνδυνος», λένε με στόμφο οι απόφοιτοι της σχολής Ιστορίας του Facebook, επειδή τους χαλάει το πάρτι. Γιατί αν ένας εργάτης σηκώσει το κεφάλι και αρχίσει να ρωτάει «ποιος παράγει τον πλούτο και ποιος τον τσεπώνει;», τότε τα πράγματα σοβαρεύουν.

■Οταν τα Μέσα παριστάνουν την πραγματικότητα

Ζούμε στην εποχή που η πραγματικότητα φτιάχνεται στο μοντάζ. Οπου τα δελτία ειδήσεων θυμίζουν περισσότερο trailers πολιτικής επιστημονικής φαντασίας παρά ρεπορτάζ. Ολα σχεδιασμένα για έναν σκοπό, να πειστεί ο λαός ότι η κυβέρνηση κάνει «ό,τι μπορεί», ότι το κάνει και καλά, και μάλιστα βραβεύεται γι' αυτό!
●Αν παρακολουθεί κάποιος τα κανάλια, θα ακούει συνεχώς πως η κυβέρνηση τα έχει κάνει όλα τέλεια: Οι φωτιές; «Εγινε η μεγαλύτερη κινητοποίηση!». Οι πλημμύρες; «Δεν φταίει κανείς, φταίει ο καιρός!». Οι παρακολουθήσεις; «Ηταν για την εθνική ασφάλεια!». Η ακρίβεια; «Μην γκρινιάζετε, φάτε κουπόνια!». Οι πόλεμοι; «Στηρίζουμε το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ».
Τα μέσα ενημέρωσης δεν ενημερώνουν. Μασάζ κάνουν στην κοινή γνώμη. Στην τάξη που πονάει. Στην αγανάκτηση που πρέπει να κατασταλεί. Αυτό ακριβώς κάνουν τα κανάλια, πουλάνε «ειδήσεις» - δηλαδή συσκευασμένες αλήθειες - που εξυπηρετούν την άρχουσα τάξη. Είναι η ηχηρή φωνή της σιωπής. Φωνάζουν για τα ασήμαντα, αποσιωπούν τα σημαντικά.
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς αναλυτής για να καταλάβει πώς λειτουργεί η σημερινή ενημέρωση. Δεν μιλάμε πια για ειδήσεις, μιλάμε για παραγωγές εντυπώσεων, σκηνοθετημένες εικόνες πολιτικής «κανονικότητας» με μόνο στόχο να πειστεί ο λαός ότι όλα βαίνουν καλώς.
●«Η κυβέρνηση κάνει τη δουλειά της», λένε. Εστω κι αν τα τρένα συγκρούονται, τα δάση καίγονται, οι μισθοί δεν φτάνουν ούτε για τα βασικά, οικογένειες ξεσπιτώνονται, νέοι άνθρωποι δολοφονούνται και η κοινωνία βράζει. Παρ' όλα αυτά, τα δελτία των 8 επιμένουν: «Η κυβέρνηση αντέδρασε άμεσα», «πήρε πρωτοβουλίες», «στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων». Η ενημέρωση έχει μετατραπεί σε μηχανή πολιτικής διαχείρισης συναισθημάτων και πολλοί δημοσιογράφοι σε διαχειριστές κρίσεων, όχι αναλυτές ή ελεγκτές της εξουσίας.

■Η ανώδυνη και «εύπεπτη» αντιπολίτευση

Και αν αναρωτιέστε γιατί οι δήθεν «αντισυστημικοί», που «μιλάνε έξω απ' τα δόντια» στη Βουλή, που «δεν φοβούνται κανέναν» και «τα 'χουν βάλει με όλους», είναι περιζήτητοι στα κανάλια και προβάλλονται από παντού, η απάντηση είναι απλή: Είναι χρήσιμοι στο σύστημα, γιατί μιλούν τη γλώσσα της δήθεν «αγανάκτησης» χωρίς να αγγίζουν ποτέ την ταξική ουσία των πραγμάτων. Είναι αυτοί που δεν λένε κουβέντα π.χ. για καπιταλιστική εκμετάλλευση. Που λένε γενικά για «δικαιοσύνη», «συνταγματικότητα», «θεσμούς», «συνέπεια». Δηλαδή λένε ό,τι μπορεί να ειπωθεί χωρίς να θίγεται η ιδιοκτησία και το σύστημα.
●Που δεν ενοχλούν την τάξη των εφοπλιστών. Που δεν τα βάζουν με το σύστημα, αλλά με τους «κακούς διαχειριστές». Με δυο λόγια, είναι μια εύπεπτη, μια βολική αντιπολίτευση, που κι αν ακόμη δεν υπήρχε θα έπρεπε να εφευρεθεί, γιατί εξυπηρετεί. Γιατί ξέρουν πως όσο υπάρχει έστω κι ένας που μιλάει για ανατροπή και για κατάργηση της εκμετάλλευσης, ολόκληρος ο πολιτικός τους θίασος, αυτή η καρικατούρα, αυτό το θέατρο σκιών, θα κατέρρεε.
●Τους ξέρετε καλά αυτούς τους εξυπηρετικούς επαναστάτες του γλυκού νερού. Ως «μοναχικούς πολεμιστές» που «δεν μασάνε», που «λένε την αλήθεια», που «τολμούν».
Αλλά η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει τίποτα πιο ασφαλές από αυτούς, από μια αντιπολίτευση χωρίς ουσία. Μια φωνή που δεν απειλεί τις οικονομικές δομές, που δεν μιλάει για την ταξική φύση του κράτους, που δημιουργεί εκτόνωση χωρίς ουσία. Δηλαδή, χρησιμοποιεί την αγαπημένη ρητορική κάθε καθεστωτικού συστήματος που ψάχνει άλλοθι.
Και κάπως έτσι κατασκευάζονται μαϊμούδες - αγωνιστές, που καμία σχέση δεν έχουν με τους πραγματικούς. Αυτούς που δεν έχουν χρόνο για συνεντεύξεις και κοινοβουλευτικά κακόγουστα σώου με ύβρεις και ψεύδη, αλλά προλαβαίνουν να υπερασπιστούν μια οικογένεια που της παίρνουν το σπίτι, να οργανώσουν μια πορεία ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις ή να υπερασπιστούν μια απολυμένη εργάτρια.
●Αυτός είναι ο μηχανισμός συντήρησης του ψέματος μέσω θεάματος. Το σύστημα θέλει - και μπορεί - να προβάλλει τη δική του αντιπολίτευση, για να μη φανεί η αληθινή. Και τα ΜΜΕ είναι το θεατρικό σανίδι αυτής της κακής παράστασης. Ο κομμουνισμός όμως δεν έχει σχέση με θεατρινισμούς και «στιλ». Είναι θέση ζωής και πάλης. Και είτε τον υπηρετείς, είτε παίζεις το παιχνίδι του αντιπάλου. Αν ο Μαρξ ζούσε σήμερα, θα έγραφε στο Twitter: «Η πιο επικίνδυνη αντιπολίτευση είναι εκείνη που μοιάζει με επανάσταση, αλλά δεν θέλει αλλαγή εξουσίας».
https://www.rizospastis.gr/page.do?id=20066...

ΓΙΑ ΤΑ «ΩΝΑΣΙΑ ΣΧΟΛΕΙΑ» #Semina_Digeni

Semina Digeni:
Από 902.gr
Ως ΚΚΕ στεκόμαστε απέναντι στην ίδρυση των «Ωνάσειων σχολείων», «δεν ανεχόμαστε οι χορηγοί να μορφώνουν τα παιδιά μας» ξεκαθάρισε από το βήμα της Βουλής, η βουλευτής του Κόμματος Σεμίνα Διγενή. 

Αντίθετα, πρόσθεσε, «αγωνιζόμαστε για ένα αναβαθμισμένο δημόσιο και δωρεάν σχολείο που θα μορφώνει ολόπλευρα όλα τα παιδιά και όχι για σχολεία για λίγους».

Αναφέρθηκε στην πολυτυπία και την ταξική πολυκατηγοριοποίηση των σχολείων και των μαθητών που ενισχύεται με τα «Ωνάσεια» αφού εκεί οδηγούν τα μέτρα της κυβέρνησης και η δημιουργία τέτοιων τύπων σχολείου και έφερε το παράδειγμα της Βρετανίας, όπου η διαφοροποίηση και η κατηγοριοποίηση των σχολείων ξεκίνησε εδώ και χρόνια και κατέληξε στα σχολεία της λεγόμενης πρώτης κατηγορίας, να φοιτούν αποκλειστικά σχεδόν τα παιδιά των πλουσίων και αυτών που έχουν ένα ανώτερο μορφωτικό επίπεδο οι οικογένειές τους.

Η εκπαίδευση σήμερα, συνέχισε, συνδέεται με σχολικές υποδομές που καταρρέουν, με σχολεία που ασφυκτιούν από την υποχρηματοδότηση και με το περιεχόμενο της μόρφωσης να φτωχαίνει αλλά και τους φραγμούς να μεγαλώνουν. «Για τη λαϊκή οικογένεια δεν υπάρχουν πρότυπες και μη πρότυπες ανάγκες στη μόρφωση των παιδιών. 

Η σύγχρονη αναβαθμισμένη εκπαίδευση που ανταποκρίνεται στις ανάγκες της εποχής μας είναι δικαίωμα όλων και όχι ευκαιρία για όποιον μπορεί να επενδύσει σε κόπο και χρήμα, όπως απαιτούν οι νόμοι του κέρδους και του ανταγωνισμού» ξεκαθάρισε.
Επεσήμανε ότι η εισαγωγή μαθητών με εξετάσεις και λειτουργία των σχολείων ως πρότυπων «δείχνουν ότι μιλάμε για σχολεία για λίγους» και τόνισε πως «με το να καταργούνται τα σχολεία της γειτονιάς και να μετατρέπονται σε πρότυπα με την χρηματοδότηση του "Ωνάσειου", ανοίγει ακόμα περισσότερο ο δρόμος για την αποποίηση του κράτους για τη χρηματοδότηση των σχολείων».

Συστηματικά «σπρώχνονται συνολικά τα σχολεία να αναζητούν χορηγούς» είπε η βουλευτής του ΚΚΕ, επειδή «το δημοσιονομικό ταμείο είναι μείον» τη στιγμή όμως που «για τις επιδοτήσεις των ομίλων και τις εξοπλιστικές δαπάνες στην υπηρεσία του ΝΑΤΟ, τα λεφτά φτάνουν και περισσεύουν».

Το ΚΚΕ, τόνισε, μαζί με τους συλλόγους γονέων, τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές «διεκδικούμε αύξηση της χρηματοδότησης σε όλα τα σχολεία, μαζικούς διορισμούς μόνιμων εκπαιδευτικών, 15 μαθητές ένα τμήμα, ολόπλευρη μόρφωση για όλα τα παιδιά. Στην κοινωνία το ξέρουμε, το βλέπουμε, υπάρχει αναβρασμός και γίνονται κινητοποιήσεις για να μην προχωρήσει αυτή η ταξική κατηγοριοποίηση των σχολείων τους. 

Γίνονται κινητοποιήσεις για να αναβαθμιστούν όλα τα σχολεία και σε αυτές τις κινητοποιήσεις το ΚΚΕ είναι στο πλευρό τους. Σε αυτό το ιστορικό ρήγμα που ζούμε εμείς ονειρευόμαστε έναν άλλο κόσμο, γιατί αν συμβιβαστούμε με αυτόν, όπως έλεγε ο Μπρεχτ, δεν θα καταφέρουμε αυτή η εποχή της εκμετάλλευσης να συντομευτεί».
https://m.902.gr/.../den-anehomaste-oi-horigoi-na...

Ιουλία Καραπατάκη: «Να μη γίνουμε τα πρόβατα που θέλουν να είμαστε»

 «Να μη γίνουμε τα πρόβατα που θέλουν να είμαστε»

Το κορίτσι με το πλατύ χαμόγελο και την εκρηκτική ενέργεια, που γεννήθηκε, λες, για να τραγουδάει, ξεσηκώνοντας αλλά και συγκινώντας βαθιά τον κόσμο, είναι ίσως ό,τι πιο συμβατό με τις εμβληματικές λαϊκές τραγουδίστριες του περασμένου αιώνα.

Ακούγοντας την ξεχωριστή Ιουλία Καραπατάκη να ερμηνεύει παλιά και νέα τραγούδια, διέκρινα μέσα στη φωνή και τη δύναμη της ερμηνείας της, ολοζώντανο τον σφυγμό της ρεμπέτικης, της ελαφράς, της δημοτικής, της λαϊκής και της ροκ μουσικής.

Γεννήθηκε όταν τελείωνε η δεκαετία του '80, από γονείς μηχανολόγους, τελείωσε το Πειραματικό Μουσικό Γυμνάσιο και Λύκειο της Παλλήνης, ξεκίνησε στα 11 να παίζει κλασική κιθάρα και σπούδασε στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Από τότε, είναι μια τραγουδίστρια με φλογερό ταμπεραμέντο που συνεχώς εξελίσσεται, προοδεύει και εκπλήσσει μέσα από τραγούδια που αγαπιούνται πολύ και εξαιρετικά live, τα οποία πιστεύει πως είναι ο καλύτερος δρόμος για να φτάσει στο κοινό.

-- Πώς αισθάνεσαι που φιλοξενείς μέσα σου την Πόλυ Πάνου, την Στέλλα Χασκήλ και την Τζάνις Τζόπλιν; Πώς σε επηρέασαν αυτές οι μεγάλες κυρίες του τραγουδιού και σε ποιες περιπτώσεις επικρατεί - στην ερμηνεία σου - η καθεμιά απ' αυτές;

-- Αν όντως τις φιλοξενώ, τότε χαίρομαι πολύ! Είναι και οι 3 τόσο συγκινητικές και έλαμψαν σε εποχές πολύ πιο δύσκολες για τις γυναίκες. Νομίζω πως σε κάθε περίπτωση επικρατούν και οι 3 και άλλες τόσες, που χαίρομαι να φιλοξενώ κατά καιρούς. Σε κάθε τραγούδι θα χρησιμοποιήσω λίγο από την καθεμία γιατί έτσι συμβαίνει με τους μαθητές και τους δασκάλους. Πάντα τους κουβαλάς μέσα σου!

-- Είσαι ένα κορίτσι - ορισμός του αυτοδημιούργητου. Οσα κατάφερες, τα κατάφερες μόνη σου. Τι λες, ισχύει στην περίπτωσή σου ο στίχος του τραγουδιού σου για το κορίτσι που ποδοπατά στο διάβα του το τέρας;

VALIANA_VARIANTZA

-- Η αλήθεια είναι πως θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό. Ημουν και είμαι περιτριγυρισμένη από φίλους και ανθρώπους που αγαπώ και παρ' όλες τις δυσκολίες που έχει ο συγκεκριμένος κλάδος, νομίζω ότι τις μεγαλύτερες τρικλοποδιές τις έβαλα εγώ σε μένα. Δεν θα πω πως τα έχω καταφέρει αλλά σίγουρα έχω παλέψει πολύ να νικήσω τα δικά μου τέρατα.

-- Η παραγωγική συνεργασία σου με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου και τον Σωκράτη Μάλαμα τι σου έμαθε; Τι πήρες από τον καθένα;

-- Είναι δύο άνθρωποι που με είχαν εντυπωσιάσει από πολύ πιο μικρή, ο καθένας για διαφορετικούς λόγους, και τους εκτίμησα γι' αυτά που διάβαζα στις συνεντεύξεις τους και τους θαύμαζα ήδη πριν τους γνωρίσω. Δεν είμαι σε θέση ακόμα να το δω όλο αυτό απέξω και να αποκωδικοποιήσω τι έχω πάρει και τι έχω μάθει από τον καθένα, αλλά σίγουρα είμαι ένας εντελώς διαφορετικός άνθρωπος από αυτόν που ήμουν τον Σεπτέμβρη του 2017. Πατάω πολύ πιο γερά στα πόδια μου, έχω πολύ μεγαλύτερη πίστη σε μένα και οι δύο άνθρωποι αυτοί είναι υπεύθυνοι για την αλλαγή αυτή.

-- Κάτι ετοιμάζετε τώρα, με τον Μάλαμα, έτσι δεν είναι;

-- Μετά τις γιορτές θα κυκλοφορήσουν 6 καινούρια τραγούδια σε μουσική του Σωκράτη και στίχους του Οδυσσέα Ιωάννου!

«Πληγή που δεν κλείνει τα Τέμπη»

-- Πιστεύεις ότι η μουσική μπορεί να επηρεάσει και τα κοινωνικά ζητήματα; Τις προάλλες, τοποθετήθηκες από μικροφώνου για το έγκλημα των Τεμπών. Τι σε έκανε να θέλεις να μιλήσεις;

Σίγουρα μπορεί. Η μουσική και ο στίχος μπορούν να δώσουν θάρρος και να συγκινήσουν, μπορούν να εμπνεύσουν αλλά και να καταστείλουν, έχουν τρομερή δύναμη. Είναι από τα ελάχιστα μέσα που έχουμε πια για να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε κάτι. Για το έγκλημα στα Τέμπη τοποθετήθηκα, γιατί πραγματικά αγανάκτησα. Είναι πληγή που δεν κλείνει. Εξαφανισμένα βαγόνια, ατιμώρητοι ένοχοι, απελπισμένοι γονείς να ψάχνουν μήπως βρουν κάτι που ανήκε στα παιδιά τους και ένα κράτος ανάλγητο, δολοφονικό, να προσπαθεί να συγκαλύψει τα ίχνη ενός εγκλήματος.

-- Πώς αισθάνεσαι βλέποντας από παντού να πλασάρεται η εικόνα της «ανάπτυξης» και της «προόδου» μιας χώρας, που καίγεται το καλοκαίρι, πνίγεται τον χειμώνα, με τη φτώχεια, την ακρίβεια, τους πλειστηριασμούς; Πόσο σημαντικό είναι ν' αντιδράσουμε στη διαστρέβλωση της αλήθειας και της πραγματικότητας;

-- Η αλήθεια είναι πως φοβάμαι. Φοβάμαι όχι μόνο την παραποίηση και την ωραιοποίηση της πραγματικότητας από αυτούς, αλλά κυρίως την αδράνεια τη δική μας. Που καίγεται ο κόσμος και δεν σηκωνόμαστε από τον καναπέ, που δεν ψηφίζουμε, που η ζωή μας έχει γίνει ίνσταγκραμ και ΤικΤοκ. Φοβάμαι πως κοντεύουμε να γίνουμε τα πρόβατα που θέλουν να είμαστε. Δεν πρέπει να συμβεί αυτό.

-- Πώς σχολιάζεις το γεγονός ότι ένας νέος καλλιτέχνης για να αποκτήσει βήμα, πρέπει πρώτα να διανύσει Γολγοθά;

-- Τι να πω, ζούμε σε μία χώρα που ο πολιτισμός και οι καλλιτέχνες είναι ο τελευταίος τροχός της αμάξης. Για να κάνεις οτιδήποτε σε αυτόν τον τόπο πρέπει να το κάνεις με κόπο και με δυσκολία, πόσο μάλλον αν είσαι καλλιτέχνης. Θα έπρεπε να λειτουργεί εντελώς αλλιώς. Θα έπρεπε να αγκαλιάζονται και να στηρίζονται οι νέες προσπάθειες. Αυτές φέρνουν την αλλαγή.

-- Δούλευες κι εσύ, νομίζω, για χρόνια χωρίς ένσημα, με κακές συνθήκες εργασίας, σωστά; Πώς το διαχειρίστηκες όλο αυτό;

-- Πολύ σωστά. Ανασφάλιστη για χρόνια, ένσημα με λάθος κωδικούς, μισά μεροκάματα γιατί «δεν είχε κόσμο το μαγαζί σήμερα», απροειδοποίητες και ξαφνικές λύσεις συνεργασιών με μαγαζιά στη μέση της χρονιάς, χωρίς αποζημίωση και πολλά πολλά άλλα. Εγώ το διαχειρίστηκα φτιάχνοντας στομάχι και έχοντας δίπλα μου ανθρώπους να με στηρίζουν. Εχουμε όμως ένα πολύ δραστήριο και σοβαρό σωματείο και έχει κάνει σοβαρούς αγώνες για να αποκτήσουμε ακόμα και τα αυτονόητα.

-- Ισχύει αυτό που λέγεται ότι κυρίως αυτοί που έχουν λεφτά, μπορούν να έχουν παρουσία σε ραδιόφωνα, τηλεόραση κ.ά.;

-- Πιστεύω πως σε κάποιον βαθμό ισχύει. Ζούμε στην εποχή της διαφήμισης και του βίντεο. Νομίζω θα ήταν λίγο αστείο να πούμε πως τα πράγματα είναι εντελώς αξιοκρατικά. Χωρίς όμως να θέλω να μειώσω την παρουσία ανθρώπων σε τηλεοράσεις και ραδιόφωνα που πραγματικά παλεύουν για τους νέους ανθρώπους, για τους νέους, τους «άσημους» καλλιτέχνες και δίνουν βήμα σε νέες δουλειές.

«Με εξοργίζει η αδιαφορία του κράτους στο διαρκές έγκλημα των γυναικοκτονιών»

-- Αν ήσουν μια απλή θαμώνας στον «Σταυρό του Νότου», πώς θα σχολίαζες το πρόγραμμα και την παρουσία της Καραπατάκη; Ποια θα θεωρούσες δυνατά ατού της ερμηνεύτριας και ποια τα ντεφό της;

-- Νομίζω πως έχουμε φτιάξει ένα πρόγραμμα με τραγούδια που μας έχουν κάνει όλους κατά καιρούς να τραγουδήσουμε, να κλάψουμε, να χορέψουμε, να νιώσουμε γενικά. Αν αυτό ήθελα από ένα λάιβ, τότε πιστεύω θα περνούσα καλά!

Δυνατά ατού δεν ξέρω αν έχω, κάνω όμως ό,τι κάνω με αλήθεια και αγάπη και νομίζω αυτό είναι που εκτιμάει και ο κόσμος. Η μεγαλύτερη δυσκολία που έχω, είναι στην επικοινωνία με το κοινό - εκτός της μουσικής και των τραγουδιών -, ντρέπομαι συνήθως να μιλάω - γι' αυτό νομίζω τραγουδάω κιόλας - και πολλές φορές μπορεί να περάσει ένα λάιβ και να έχω πει στους ανθρώπους μόνο μια «καλησπέρα» και ένα «καλό βράδυ»!

-- Γνωρίζω την ευαισθησία σου σε θέματα παιδείας. Εχεις πει πως δεν λογαριάζει κανείς την παιδεία πια και ότι έχει σταματήσει να αφορά τους αρμόδιους, το αν και το τι μαθαίνουν τα παιδιά. Πόσο επικίνδυνη θεωρείς αυτήν την εξέλιξη;

-- Επειδή θεωρώ την παιδεία, όπως είπατε, τον μόνο τρόπο να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι, βρίσκω τρομακτική την ιδέα της έλλειψής της. Βλέπουμε ολοένα και αυξανόμενα τα παραδείγματα γύρω μας.

-- Μέσα στη χρονιά που τελειώνει, είχαμε 15 γυναικοκτονίες και αμέτρητες κακοποιήσεις, βιασμούς κ.λπ. Τι σε θυμώνει στον τρόπο που το κράτος «αντιμετωπίζει» αυτό το διαρκές έγκλημα;

-- Καταρχάς, όταν σκοτώνουν μία κοπέλα έξω από ένα αστυνομικό τμήμα, που λίγο πριν είχε καταγγείλει το τέρας σε αρμόδιους αστυνομικούς που εσύ πληρώνεις και εκείνοι έδιωξαν, δεν έχεις δικαίωμα να λες πως αντιμετωπίζεις κάτι. Ετσι λοιπόν θα σας πω πως με εξοργίζει που το κράτος ΔΕΝ αντιμετωπίζει αυτό το διαρκές έγκλημα.

-- Εχεις σκεφτεί ποτέ ποιο τραγούδι ...είσαι εσύ;

-- Το «Τρελή και αλλοπαρμένη», του Λοΐζου.

-- Τι σου πήρε, τι σου έδωσε το 2024 και ποιες είναι οι προσδοκίες σου για το 2025;

-- Λίγο η υπομονή μου δοκιμάστηκε το '24, αλλά δεν θα έλεγα ότι μου πήρε κάτι. Εναν καλύτερο κόσμο θέλω. Μπορεί να ακούγεται εντελώς κλισέ, αλλά θέλω όλο αυτό το σκοτάδι της χρονιάς αυτής να δώσει τη θέση του σε λίγο φως.

Συνέντευξη στη
Σεμίνα ΔΙΓΕΝΗ

#Semina_Digeni: Η Νύχτα που Γεννήθηκε η «Ρωμιοσύνη». 6/1/1966.

Semina Digeni:

Η νύχτα που γεννήθηκε η «Ρωμιοσύνη». 6/1/1966.

Το άρθρο μου σήμερα στον Ριζοσπάστη.
Μια τέτοια μέρα, ένας άντρας με ματωμένο πουκάμισο, κάθεται να γράψει τραγούδια.
Παίρνει κάτι τσαλακωμένα χαρτιά με ποιήματα και συνεχίζει αυτό που είχε ξεκινήσει ο ποιητής.
Τη μάχη, σώμα με σώμα, με τον θάνατο.
Με όλες τις μορφές θανάτου: Την καταπίεση, τη σκλαβιά, την αδικία, την εκμετάλλευση, την ανελευθερία.
Μια μάχη ως το «αταξικό γαλάζιο», όπως συνήθιζε να λέει ο ποιητής.
Ο χτυπημένος άντρας είναι ο Μίκης Θεοδωράκης.
Ο ποιητής ο Γιάννης Ρίτσος. Στα τσαλακωμένα χαρτιά - που είχαν ξεχαστεί χρόνια στο συρτάρι - είναι γραμμένη η «Ρωμιοσύνη». Εννέα ποιήματά της θα γίνουν εκείνη την παγωμένη νύχτα αθάνατα τραγούδια.
Το ημερολόγιο έδειχνε 6 Γενάρη του 1966.
Εποχή μεγάλων και δραματικών γεγονότων, με το πολιτικό κλίμα ιδιαίτερα οξυμένο. Εχουν ήδη προηγηθεί - μεταξύ άλλων - οι δολοφονίες του βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη και του φοιτητή Σωτήρη Πέτρουλα. Ηταν οι μέρες που η Ελλάδα συγκλονιζόταν από ένα κύμα διαδηλώσεων, που πέρασαν στην Ιστορία ως το «κίνημα των 70 ημερών» ή «Ιουλιανά», στις οποίες πήραν μέρος τρεις γενιές: Της ΕΑΜικής Αντίστασης, της μεταπολεμικής εργατικής τάξης, της φοιτητικής και σπουδάζουσας νεολαίας, ακόμα και μαθητές. Πολιτικά κυριαρχούσε το αίτημα για ομαλή λειτουργία του κοινοβουλευτισμού, απαλλαγμένου από σκουριές του μετεμφυλιακού πλέγματος καταστολής.
Τα «Ιουλιανά», όμως, δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Ξεκινούσαν από την αρχή της δεκαετίας του '50 (αν όχι και νωρίτερα) κι έφταναν μέχρι την εκδίωξη του βασιλιά από τη χούντα τον Δεκέμβρη του 1967 και (από μια συνολικότερη οπτική) μέχρι το 1974.
Τυπικά, λοιπόν, οι διαδηλώσεις τον Ιούλη του 1965 ξεκίνησαν με αφορμή την παραίτηση της κυβέρνησης της Ενωσης Κέντρου, εξαιτίας της άρνησης του βασιλιά Κωνσταντίνου να υπογράψει το Βασιλικό Διάταγμα ανάληψης του υπουργείου Εθνικής Αμυνας από τον Γεώργιο Παπανδρέου.
Ηταν τότε που ο Γ. Παπανδρέου - με τις προσφιλείς του μεγαλοστομίες - προσπαθούσε να εγκλωβίσει το τεράστιο λαϊκό κίνημα στα στενά πλαίσια της πολιτικής του Κέντρου, βάζοντας παρασκηνιακά τρικλοποδιές στον λαό, ώσπου να οδηγήσει στο ξεθύμασμα.
Σε λίγους μήνες, η χώρα θα βυθιζόταν στο σκοτάδι της δικτατορίας των συνταγματαρχών και οι πρωταγωνιστές της ιστορίας της «Ρωμιοσύνης» θα έπαιρναν πάλι τον δρόμο της φυλακής και της εξορίας.
Τα ματωμένα Θεοφάνεια και το «κομμουνιστικό μίασμα»
Επιστρέφουμε, όμως, σ' εκείνα τα επεισοδιακά Θεοφάνεια, στον Πειραιά, στο κλίμα μπαρουταποθήκης. Ο Γεώργιος Παπανδρέου βρίσκεται στο λιμάνι, ενώ ο βασιλιάς Κωνσταντίνος και τα μέλη της κυβέρνησης Στέφανου Στεφανόπουλου στο Τουρκολίμανο.
Ο αγιασμός των υδάτων μετατρέπεται ταχύτατα σε μια οργισμένη διαδήλωση κατά του βασιλιά και της κυβέρνησης (αν προσθέσουμε και τη λαϊκή δυσαρέσκεια, μετά το πρωτοχρονιάτικο διάγγελμα του βασιλιά Κωνσταντίνου, στο οποίο έχει χαρακτηρίσει «μίασμα» τον κομμουνισμό, η εξέλιξη είναι αναμενόμενη).
Η πρωτοφανής λαϊκή κινητοποίηση κατατρομάζει την εξουσία (οι ξένοι ανταποκριτές μεταδίδουν για 50.000 κόσμου). Ο Μίκης είναι τότε πρόεδρος της Νεολαίας Λαμπράκη και επικεφαλής βουλευτής της αντιπροσωπείας της ΕΔΑ.
Εκεί, λοιπόν, κοντά στο Δημοτικό Θέατρο και την πλατεία Κοραή, χτυπιέται άγρια από αστυνομία και παρακρατικούς.
Ο Φώντας Λάδης στο βιβλίο του «Μίκης Θεοδωράκης: Το χρονικό μιας επανάστασης 1960 - 1967» (εκδ. «Εξάντας»), γράφει: «Αρχισε η επίθεση της αστυνομίας. Επεφταν με λύσσα σ' όποιον έβρισκαν στο πέρασμά τους. Ρίχτηκαν πάνω στο Μίκη. Τον τραυμάτισαν. Ενας αρχιφύλακας ούρλιαξε: Θεοδωράκη, Βούλγαρε»!
Οταν καταφέρνει, αγκομαχώντας και κουτσαίνοντας να γυρίσει στη Ν. Σμύρνη, στο σπίτι του, διαπιστώνει πως είναι βαριά χτυπημένος, με βαθιά τραύματα στο πρόσωπο και στο σώμα, με τα ρούχα του σκισμένα, γεμάτα αίματα και μέσα στις λάσπες. Πηγαίνει τότε κατευθείαν στο γραφείο του, για να μην τον δει κάποιος από την οικογένειά του και τρομάξει με το θέαμα. Θέλει κάπου να ξεσπάσει, το ηφαίστειο μέσα του κοχλάζει. Ανοίγει το συρτάρι του, βρίσκει μέσα εκείνα τα παλιά χειρόγραφα που του είχε στείλει - μέσω των γυναικών των πολιτικών κρατουμένων - ο Γιάννης Ρίτσος. Αρχίζει να θυμάται. Κάπου στις αρχές του 1962, μία οργάνωση γυναικών που αγωνιζόταν για την αποφυλάκιση των κρατουμένων, είχε έρθει στο σπίτι του, του είχε δώσει τα ποιήματα του Ρίτσου και τον παρακαλούσε να βγάλει έναν δίσκο, να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη, μήπως βγουν οι άντρες τους από τις φυλακές.
Τα διαβάζει.
Καιρό μετά, ο Μίκης εξομολογείται:
«Επιασα στα χέρια μου τα χειρόγραφα και όταν διάβασα το στίχο "Αυτά τα δέντρα δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό", είπα πως έφτασε η ώρα της Ρωμιοσύνης και έκατσα στο πιάνο».
Εχει πάθος, πείσμα, θυμό, έχει όμως και έμπνευση. Γίνεται ένα με τα τσαλακωμένα χαρτιά, και μέσα στις επόμενες ώρες καταφέρνει το απίθανο. Μελοποιεί, σε χρόνο - ρεκόρ, εννέα τραγούδια από τη «Ρωμιοσύνη»!
Οι φωτεινοί ύμνοι των εξεγέρσεων!
Πού να φανταζόταν πως αυτά που θα δημιουργούσε εκείνη την έκτη νύχτα του Γενάρη, σε λίγο καιρό, μέσα στην κόλαση της χούντας, θα γίνονταν οι φωτεινοί ύμνοι των εξεγέρσεων, των διαδηλώσεων, των εξοριών, του Πολυτεχνείου.
Πού να φανταζόταν πως ακόμη και σήμερα, παραπάνω από μισό αιώνα μετά, μ' αυτά τα τραγούδια του, θα κατεβαίνουμε πάλι στις κινητοποιήσεις, αυτά θα τραγουδάμε κι απ' αυτά θα παίρνουμε δύναμη. Τραγούδια πιο ισχυρά κι από όπλα. Αφού ξέρουμε πια, πως:
«Οταν σφίγγουν το χέρι,
ο ήλιος είναι βέβαιος για τον κόσμο
όταν χαμογελάνε, ένα μικρό χελιδόνι
φεύγει μες απ' τα άγρια γένια τους.
όταν κοιμούνται,
δώδεκα άστρα πέφτουν απ' τις άδειες τσέπες τους,
όταν σκοτώνονται
η ζωή τραβάει την ανηφόρα
με σημαίες και με ταμπούρλα».
Ο Αραγκόν έχει πει για τον Ρίτσο:
«...Πάνε πάνω από είκοσι χρόνια, που μου φέραν στίχους μεταφρασμένους απ' τα ελληνικά, ενός ποιητή για να διορθώσω τα γαλλικά τους. Αξαφνα ένιωσα ένα σφίξιμο στο λαρύγγι και το παράξενο είναι πως αργότερα, κάθε φορά που μου φέρναν στίχους, καλά είτε κακά μεταφρασμένους, αυτού του άγνωστου, ένιωθα ανίκανος να κυριαρχήσω στα δάκρυά μου... Ολα γίνονται σάμπως ο ποιητής αυτός να γνώριζε το μυστικό της ψυχής μου, και να ήξερε, μόνος αυτός, να με συγκλονίζει έτσι. Στην αρχή δεν ήξερα πως ήταν ο πιο μεγάλος απ' τους ζώντες ποιητές της εποχής αυτής. Ορκίζομαι πως δεν το ήξερα. Το έμαθα σταδιακά, από το ένα ποίημα στο άλλο, παρά λίγο να πω από το ένα μυστικό στο άλλο, γιατί κάθε φορά ένιωθα τον συγκλονισμό μιας αποκάλυψης. Η αποκάλυψη ενός ανθρώπου και μιας χώρας, τα βάθη ενός ανθρώπου και τα βάθη μιας χώρας...».
(Κείμενο του Λουί Αραγκόν με τίτλο «Ο μεγαλύτερος ζων ποιητής ονομάζεται Γιάννης Ρίτσος»)
«Το ψωμί σώθηκε,
τα βόλια σώθηκαν,
γεμίζουν τώρα τα κανόνια τους
μόνο με την καρδιά τους».
Για τη «Ρωμιοσύνη» η κόρη του ποιητή, η συγγραφέας Ερη Ριτσου, έχει ξεκαθαρίσει:
«Είτε φασίστες την τραγουδήσουν, είτε πατριδολάγνοι, είτε πατριδοκάπηλοι, είτε δοσίλογοι, είτε άσχετοι, είτε ανύποπτοι, η "Ρωμιοσύνη" είναι το ποίημα που είναι, γράφτηκε για τον λόγο που γράφτηκε και αυτό δεν αλλάζει».
Ο Ρίτσος δεν απομακρύνεται ποτέ από τους συντρόφους του, είναι δοσμένος πάντα σε αυτούς. Σ' αυτούς καταλήγει και στη ζωή και στην ποίηση. Εκεί, δίπλα σ' αυτούς και μέσα στο Κόμμα, λέει πως βρίσκει την πλήρωση και τη δικαίωση της ζωής του:
«Κάθε φορά ξαναγυρνάω κοντά σας
κι είναι μια χαρά για μένα
να ξέρω πως με περιμένετε, να ξέρω την ωραία υπομονή σας
και τη βαθύτητα της εμπιστοσύνης σας.
Λοιπόν αφήστε με
να ξαναγράφω τ' άρθρα της πίστης μας,
με την απλή ιερατικότητα μαθητευόμενου,
με τον γλυκύ ενθουσιασμό του νέου προσήλωτου
που αποστηθίζει τ' άρθρα ζωής,
γραμμένα με μεγάλα κόκκινα γράμματα (...)».
Η ποίηση του Ρίτσου είναι μέρος της επανάστασης
Πιστεύω - και δεν ξεχνώ ποτέ - κάθε λέξη του αξέχαστου οικογενειακού φίλου και σημαντικού σκηνοθέτη Νίκου Αντωνάκου, που επεσήμαινε: «Το έργο του Γιάννη Ρίτσου είναι μέρος της ανθρώπινης ιστορίας. Είναι μέρος της πολιτικής και οικονομικής επιστήμης. Είναι μέρος της φιλοσοφικής και επιστημονικής γνώσης. Είναι εργαλείο στα χέρια της εργατικής τάξης. Είναι μέρος της επανάστασης».
Επαψα δίπλα του να αναρωτιέμαι αν η ποίηση θα μας σώσει. Μαθαίνω μέσα από τις ατέλειωτες συζητήσεις - στην εφηβεία μου - με τον Αντωνάκο πως οι πραγματικοί ποιητές δεν γράφουν για να περνάει ο χρόνος. Γράφουν για να αποκτάει αξία ο χρόνος και τα ποιήματα του Ρίτσου, όπως και η ζωή του, είναι η δική του συμμετοχή στην επανάσταση. Γράφει για να συνεισφέρει και αυτός στην έφοδο στους ουρανούς!
Πάντα, όμως, μαζί με τη μεγάλη του περιουσία, τους συντρόφους του.
Σ' αυτούς που γύριζε πάντα κι ο άλλος μεγάλος ποιητής, ο Γιώργος Κακουλίδης, που πίστευε πως «η ποίηση πρέπει ν' αναγνωριστεί ως μία εκ των πολεμικών τεχνών, ως πράξη που ανατρέπει τα αποτρόπαια όρια της Ιστορίας».
Και συμπλήρωνε:
«Πάντοτε στα δύσκολα ακούω τον ψίθυρο των Διακοσίων του Σκοπευτηρίου, που μου λένε πως ό,τι κάνουμε το κάνουμε για λόγους "ορθοστασίας" ενάντια στην άβυσσο που μας περιβάλλει. Για το στοίχημα που επέβαλαν οι κομμουνιστές του "εμείς", μακριά από το "εγώ"».
Απέναντι σε όσα έρθουν αυτήν τη νέα χρονιά, σε όλα όσα βάρβαρα κι απάνθρωπα υπαγορεύσει ο νόμος του κέρδους, σ' όλες τις άγριες επιθέσεις που θα εξαπολύσουν το κεφάλαιο και τα κόμματά του, ένας είναι ο δρόμος. Αυτός που ήταν πάντα. Ο δρόμος του αγώνα και της διεκδίκησης.
Και πάντα, μ' εκείνα τα τραγούδια που γράφτηκαν μια τέτοια μέρα, από έναν άντρα με ματωμένο πουκάμισο κι έναν εξόριστο ποιητή.

Καλή χρονιά

https://www.rizospastis.gr/page.do?publDate=5/1/2024&id=19564&pageNo=27