Τότε που Ζούσα στην Τσεχοσλοβακία @Χρυσ_Σλάβικ

 

Konstantinos Mpourxas Όταν το κράτος όχι μόνο δεν ήταν εχθρικό προς το λαό όπως το αστικό κράτος αλλά ήταν δίπλα στο λαό και υπηρέτης στις δικές του λαϊκές ανάγκες !

"Τριαντάχρονη εμπειρία από τη σοσιαλιστική Τσεχοσλοβακία"

Θα αρχίσω από το 9τάξιο σχολείο, που πήγα στα τέλη της δεκαετίας του πενήντα.

Το μεσημέρι τρώγαμε στο σχολείο πλήρες μεσημεριανό γεύμα, μετά διαβάζαμε τα μαθήματά μας για την επόμενη ημέρα και συμμετείχαμε σε διάφορες δραστηριότητες (τέχνες – αθλητισμός – φυσικό περιβάλλον), ανάλογα με τα προσωπικά μας ενδιαφέροντα, πάντα με την παρουσία και συμβολή εκπαιδευτικού, μέχρι να γυρίσουν οι γονείς μας από τη δουλειά.

Ολα αυτά σε καθαρό, ζεστό, υγιεινό και ασφαλές περιβάλλον σχολικών κτηρίων και εγκαταστάσεων με τακτική συντήρηση και άμεσες επισκευές, εάν αυτό ήταν αναγκαίο.

Τα φροντιστήρια υπήρχαν στο σχολείο μόνο για τους αδύναμους μαθητές και βεβαίως δωρεάν.

Είχαμε εργαστήριο χημείας και φυσικής, εργαστήριο για διάφορες μικρο-κατασκευές, κήπο για μαθήματα κηπουρικής και μαγειρείο για μαθήματα μαγειρικής.

Κάθε σχολείο είχε το δικό του γήπεδο και κλειστό γυμναστήριο με όλα τα όργανα γυμναστικής.

Αυτές οι εγκαταστάσεις ανταποκρίνονταν σε πολύ αυστηρές απαιτήσεις και προδιαγραφές για την ασφάλεια της μαθητικής και εκπαιδευτικής κοινότητας και προσέφεραν τις καλύτερες συνθήκες για το εκπαιδευτικό έργο στους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές.

Δύο φορές το μήνα πηγαίναμε να παρακολουθήσουμε θέατρο, συναυλίες σε κάποιο μέγαρο μουσικής ή σε κινηματογράφο, στα πλαίσια της σχολικής μας εκπαίδευσης.

Ολα αυτά ήταν πάντα δωρεάν.

Παράλληλα, στις αρχές της σχολικής χρονιάς οι καθηγητές της μουσικής, του αθλητισμού και άλλων ειδικοτήτων έκαναν επιλογή ανάλογα με την ιδιαίτερη κλίση του κάθε παιδιού και επέλεγαν τα παιδιά με ιδιαίτερα ταλέντα και τα προωθούσαν, με τη σύμφωνη γνώμη των γονιών τους, για μετασχολική και δωρεάν εξειδίκευση.

Στο σχολείο, στα πλαίσια της προληπτικής ιατρικής, δύο φορές το χρόνο μας εξέταζαν οι γιατροί όλων των ειδικοτήτων και μας έκαναν εκεί και τα απαραίτητα εμβόλια.

Στα βουνά υπήρχαν δημόσια θεραπευτήρια για υπέρβαρα ή αδύνατα παιδιά όπου πήγαιναν το καλοκαίρι και εκεί για δύο μήνες ακολουθούσαν μια ειδική διατροφική θεραπεία και σωματική άσκηση.

Χρήση αυτών των θεραπευτηρίων, για διάφορες παθήσεις και για ανάρρωση, κάνανε και οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι. Υπήρχαν και οι λεγόμενες λουτροπόλεις με ιαματικά νερά, με ξενοδοχειακές μονάδες, για τις διάφορες θεραπείες και φυσικοθεραπείες του λαού της Τσεχοσλοβακίας.

Αυτή τη φροντίδα απολάμβαναν τα παιδιά σε όλα τα επίπεδα της εκπαιδευτικής και φοιτητικής διαδικασίας.

Παντρεύτηκα όταν ήμουν 21 χρόνων.

Εγώ εργαζόμενη και ο άντρας μου δευτεροετής φοιτητής του πολυτεχνείου.

Μετά από ένα χρόνο κάναμε το παιδί μας.

Πήρα ένα χρόνο άδεια τοκετού με πλήρεις αποδοχές, αργότερα το έκαναν τρία χρόνια, με τα τελευταία δύο χρόνια με αποδοχές 70% του μισθού.

Οταν τελείωσε η άδεια, γύρισα στον ίδιο χώρο και την ίδια θέση της εργασίας.

Ο άνδρας μου, παντρεμένος φοιτητής και με παιδί, έπαιρνε επίδομα αντίστοιχο του βασικού μισθού ενός εργαζομένου.

Μόλις γέννησα, δύο φορές την εβδομάδα ερχότανε μια νοσοκόμα στο σπίτι μας, να ζυγίσει το παιδί και να με βοηθήσει στο θηλασμό, στο μπάνιο και στη φροντίδα του.

Γάλα, βρεφικές τροφές και πάνες ήταν δωρεάν.

Και οι τρεις μας είχαμε δικαίωμα να τρώμε στις φοιτητικές εστίες, δωρεάν, το μεσημέρι και το βράδυ.

Το παιδί μας, μόλις κάναμε την αίτηση, πήγε σε παιδικό σταθμό. Στον παιδικό σταθμό παρείχαν ακόμα και τα ρούχα του παιδιού, τρία γεύματα την ημέρα και φροντίδα από εξειδικευμένο προσωπικό με τακτικές επισκέψεις παιδιάτρου.

Σε περίπτωση ασθένειας του παιδιού, η μητέρα έπαιρνε άδεια από την εργασία της 8 ημέρες με πλήρεις αποδοχές και τις υπόλοιπες ημέρες το 80% των αποδοχών.

Η προληπτική ιατρική ήταν πολύ αναπτυγμένη. Για όλες τις ειδικότητες.

Με επιστολή στο σπίτι, με προγραμματισμένο ραντεβού και με επίπληξη εάν δεν ανταποκρινόσουν στο κάλεσμα. Ειδικά στην περίπτωση των παιδιών.

Το Κράτος μας έδωσε σπίτι που πληρώναμε με επιταγή 8% του μισθού μας. Αυτή η επιταγή κάλυπτε το νοίκι, το ρεύμα, το νερό και φυσικό αέριο.

Όλο το εικοσιτετράωρο είχαμε ζεστό νερό και το χειμώνα θέρμανση.

Οι εταιρείες και τα εργοστάσια είχαν και αυτά μαγειρεία.

Μέσα στο οχτάωρο της εργασίας είχες μισή ώρα για κολατσιό και μια ώρα για το μεσημεριανό σου.

Όλες οι εταιρείες και τα εργοστάσια είχαν τα δικά τους εξοχικά καταλύματα στα βουνά, σε χιονοδρομικά κέντρα για τις χειμερινές διακοπές και σε μεγάλες λίμνες και στα ποτάμια για τα καλοκαίρια.

Στις άλλες χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης που είχαν θάλασσα υπήρχαν ξενοδοχειακές μονάδες όπου κάνανε τις διακοπές τους και εργαζόμενοι της Τσεχοσλοβακίας.

Ο εργαζόμενος πλήρωνε μόνο ένα μέρος της διατροφής του και της μεταφοράς του. Τη διαμονή και το υπόλοιπο κόστος κάλυπτε το ασφαλιστικό του ταμείο.

Οι γυναίκες δικαιούνταν σύνταξή στα 55 και οι άνδρες στα 60.

Δεν είχαμε όλοι αυτοκίνητα γιατί δεν μας ήταν και τόσο απαραίτητα. Είχαμε πολύ καλές και πυκνές αστικές και υπεραστικές συγκοινωνίες, τραμ, μετρό, τρένα, αεροπλάνα κλπ. Την ημέρα κάθε τρία λεπτά και τη νύχτα τουλάχιστον κάθε μια ώρα υπήρχαν δρομολόγια των αστικών μέσων μεταφοράς.

Ποτέ δεν χρειάστηκα ταξί, ήταν μόνο για τους τουρίστες.

Δεν είχα νοιώσει ποτέ το άγχος και την ανασφάλεια, διότι δεν ήξερα, μάλλον δεν ξέραμε τι θα πει η ΑΝΕΡΓΙΑ ή απλήρωτη εργασία, τι θα πει εκμετάλλευση, τι θα πει να κρυώνεις, να μην έχεις σωστή ή καθόλου ιατρική περίθαλψη και σωστή Παιδεία.

Εγώ που τα είχα τα θεωρούσα τότε όλα αυτονόητα.

Σήμερα βλέπω ότι δεν ήταν. Θα έπρεπε να τα υπερασπιστούμε και να μην επιτρέψουμε στην Αντεπανάσταση να νικήσει και να ισοπεδώσει όλα τα δικαιώματα των εργαζομένων και όλες τις κατακτήσεις του Σοσιαλισμού.

Ζώντας στην Ελλάδα, τα τελευταία 30 χρόνια, είδα και την καπιταλιστική ανάπτυξη και τώρα την καπιταλιστική κρίση.

Γνώρισα τι θα πει ανεργία, ανασφάλεια, φτώχεια.

Σήμερα ξεθεμελιώνουν και τα τελευταία εργατικά δικαιώματα, τις άδειες μητρότητας, το επίδομα τοκετού, τη συνταξιοδότηση, για να διαφυλάξουν την κερδοφορία του κεφαλαίου.

Μόνη ελπίδα για το λαό, η δημιουργία Λαϊκής Συμμαχίας για Σοσιαλιστική Λαϊκή Οικονομία και Εξουσία, με αποδέσμευση από ΕΕ και ΝΑΤΟ, για ειρήνη και προκοπή του λαού.

Όσο ζω δε θα ξεχάσω το Σοσιαλισμό και θα παλεύω γι’ αυτήν την κοινωνία…!!

Χρυσούλα ΣΛΑΒΙΚ

Κέρκυρα

Τότε και Τώρα... για τις Ωρες Εργασίας

 

Ερη Ριτσου:
Διάβασα σε τοίχο φίλης πως πολύς κόσμος δεν έχει ιδέα για το τί περιλαμβάνει το αντεργατικό νομοσχέδιο έκτρωμα που κατεβάζει η κυβέρνηση της ΝΔ και δε γνωρίζει για ποιό λόγο γίνεται η αυριανή απεργία.
Ας δούμε λοιπόν συνοπτικά:
Το νέο αντεργατικό έκτρωμα της κυβέρνησης υλοποιεί τις Οδηγίες 2003/88 και 2019/1152 της ΕΕ που καθιερώνουν την εργασία μέχρι και 13 ώρες την ημέρα και 78 ώρες τη βδομάδα, σε πολλαπλούς εργοδότες, την κατάργηση της 5μερης εργασίας, τη δουλειά χωρίς κανένα όριο για 6 ακόμη και 7 ημέρες τη βδομάδα, γενικεύει την κατάργηση της Κυριακάτικης αργίας. Προβλέπει απολύσεις των εργαζομένων στο 6μηνο χωρίς αποζημίωση, με την απαράδεκτη εργοδοτική δικαιολογία της δήθεν «δοκιμαστικής περιόδου».
Εισάγονται οι «συμβάσεις εγγυημένων και μη ωρών απασχόλησης», δηλαδή οι πιο άθλιες ελαστικές εργασιακές σχέσεις ομηρίας, που δεσμεύουν τους εργαζόμενους σε αναμονή του εργοδότη να τους ειδοποιεί πριν 24 ή και λιγότερες ώρες (εάν συντρέχουν «αντικειμενικοί λόγοι») αν θα τους «χρειαστεί». Παράλληλα επεκτείνει ακόμη περισσότερο τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας.
Όλες οι παραπάνω αντεργατικές ρυθμίσεις συνοδεύονται και από την ουσιαστική κατάργηση της ειδικότητας του Ιατρού Εργασίας, δυναμιτίζοντας όλους τους όρους που αφήνουν εκτεθειμένες την υγεία και τη ζωή των εργαζομένων. Επιπλέον, η κυβέρνηση περιορίζει δραστικά το δικαίωμα στην απεργία και τη συνδικαλιστική δράση, καθώς εμποδίζει την εφαρμογή των αποφάσεων των σωματείων για απεργία και ποινικοποιεί την περιφρούρηση της στους χώρους εργασίας επιβάλλοντας 6μηνη φυλάκιση. Οι παραπάνω κατευθύνσεις όχι μόνο δεν αντιμετωπίζουν την «μαύρη εργασία» και την «στρεβλή αυτοαπασχόληση» όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση, αλλά νομιμοποιούν αυτές τις άθλιες συνθήκες εργασίας και εκμετάλλευσης για την κερδοφορία των μεγάλων επιχειρήσεων που μόνο πέρσι αυξήθηκε κατά 303%.

Ανταπόκριση "Ρ": Όσα βίωνε η εργατική τάξη 90 περίπου χρόνια πριν.

100 ΧΡΟΝΙΑ - ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ ΟΡΓΑΝΟ ΤΟΥ ΚΚΕ

Η ταξική εκμετάλλευση στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου

22/6/1923: Πώς ζουν οι εργάτες στην Εδεσσα

(...) Εις το εργοστάσιον νηματουργείων Τσίτη και Σια που ασχολούνται περισσότεροι από 200 εργάτριες και εργάτες τα μεροκάματα κυμαίνονται από 2,50 μέχρι 15 δραχμές!

Τα ίδια και στο νηματουργείο του Λάππα και Σια και στο κανναβουργείο «Εδεσσα».

Οι εργάτες γυναίκες ως επί το πλείστον δουλεύουν περισσότερο από 12 ώρες χωρίς καμμιά ανάπαυση. Το μεσημέρι δεν σχολνούν γιατί δεν τους επιτρέπεται. Σηκώνονται οι μισοί, τρώνε όπως όπως στο πόδι (...) για να επαναλάβουν τις εργασίες τους να αντικαταστήσουν τους άλλους μισούς. Κορίτσια 15-18 χρονών δέρνονται απ' τους εργοστασιάρχες και άνδρες που δουλεύουν 15 χρόνια μέσα στο ίδιο εργοστάσιο παίρνουν μόνο 17 δραχμές!!

Δε σταματούν όμως εδώ η απανθρωπιά και η εκμετάλλευση της πλουτοκρατικής κλίκας της Εδέσσης. Οι εργοστασιάρχες δεν θέλουν να πληρώσουν ούτε αυτά τα 3 φράγκα στις γυναίκες και (...) κουβάλησαν πρόσφυγες - όλο γυναίκες - τις οποίες βάζουνε να δουλεύουν δωρεάν σχεδόν!! (...)

Κατ' αυτό τον τρόπο δημιούργησε και δημιουργεί η ελληνική εργοδοτική τάξη τα κέρδη της. (...)

Ευτυχώς αν και κάπως αργά οι εργάτες Εδέσσης ένοιωσαν ότι έπρεπε να αντισταθούν οι ίδιοι με την οργάνωσή τους στην απληστεία αυτή των εργοστασιαρχών. Την Πανεργατική Εδέσσης πολύ γλήγορα την έκαναν μια αρκετά δυνατή οργάνωση και μέρα με την ημέρα τη δυναμώνουν περισσότερο.

22/6/1929: Πώς εργάζονται οι εργάτες στο εργοστάσιο Βιό

Το εργοστάσιο Βιό απασχολεί 160 έως 180 εργάτες. Από τις 6 το πρωί ως τις 6 το βράδυ δουλεύουν σαν σκλάβοι, άλλοι κάτω από τον ήλιο και άλλοι πάνω από τη φωτιά, χωρίς να διακόψουν καθόλου παρά μόνο το μεσημέρι για δυο ώρες, δηλαδή δουλεύουν 10ωρο.

Παίρνουμε ένα - ένα τα τμήματα:

Στο μηχανουργείο που έχει 25 τόρνους εργάζονται 25 εργάτες ηλικίας 14-22 ετών. Για ένα μεροκάματο από 25-60 δρχ. μεταβάλλουν το σίδερο σε μηχάνημα, που το πουλά το εργοστάσιο για 25-30 χιλιάδες δρχ. Αν κανείς κάνει να καθήσει, να ξεκουρασθεί λιγάκι, αμέσως τρέχει ο εργοδηγός στο κεφάλι του πάνω έτοιμος να του κόψει πρόστιμο.

Στο εφαρμοστήριο εργάζονται πάνω κάτω 50 εργάτες 14-20 ετών από 10 ώρες κι αυτοί, αλλά όχι με το ίδιο μεροκάματο. Οι μισοί παίρνουν 15-30 δραχμές, οι δε υπόλοιποι, οι λεγόμενοι μαθητευόμενοι, εργάζονται χωρίς πληρωμή επί 6 μήνες. (...)

Αυτά τα δύο ήταν τα πιο καλύτερα τμήματα του εργοστασίου. Τώρα ας δούμε και το χυτήριο. 30 εργάτες δουλεύουν μέσα στον μολυσμένον αέρα από τις αναθυμιάσεις των διαφόρων μετάλλων, μέσα στην υγρασία και στο βρεγμένο χώμα και ώρα την ώρα κινδυνεύουν να καούν ή να χάσουν τα μάτια τους, γιατί τα γυαλιά που τους δίνει το εργοστάσιο δεν είνε από κρύσταλλο παρά από απλό γυαλί. Παίρνουνε 30-70 δραχμές. (...)

Οταν αρρωστήσει κανένας εργάτης και δεν ειδοποιήσει - έστω κι αν δεν έχει κανένα να στείλει - του κόβουν πρόστιμο τρεις ώρες για την πρώτη μέρα, για τη δεύτερη μέρα 6 ώρες και την τρίτη μέρα διώχνεται έστω κι αν φέρει πιστοποιητικό γιατρού. (...)

22/6/1930: Η ζωή των εργατών μεταλλωρύχων της Κύπρου

Στο Ξερό της Κύπρου δουλεύουν 3.500 εργάτες στα μεταλλεία της «Αμέρικαν Κόμπανυ», που βγάζει χώμα για σίδερο. Φτάσαμε στο Ξερό για να φορτώσουμε το βαπόρι (...) και να το πάμε στην Αμβέρσα. (...) οι σκλάβοι της εταιρείας παίρνουν μόλις 2 ½ σελλίνια για 12 ώρες δουλειά.

Μετά 3/4 της ώρας ήρθαν μαούνες με χώμα και εργάτες για να το ξεφορτώσουν. Οι εργάτες διασκορπίστηκαν στο καράβι και στη μαούνα και άρχισε η φόρτωση. Η κατάστασή τους ήταν άθλια. Γυμνοί, ξυπόλυτοι, με ρούχα κουρελιασμένα, άλλοι μόνο μ' ένα ξερό μακρύ πουκάμισο για να σκεπάζει τη γύμνια τους, 5-6 απ' αυτούς είχαν μια κουβέρτα, για κρεββάτι και σκέπασμα, να κοιμηθούν πάνω στο καράβι για να ξαναπιάσουν στις 12 δουλειά. Οι άλλοι δεν είχαν τίποτα. Για φαγητό είχαν λίγο ψωμί μαζύ τους και μερικά φρέσκα κουκιά. (...)

Θυμηθήκαμε τότε πώς δουλεύουν οι εργάτες στις σκάλες της Σοβιετικής Ενωσης, Οντέσα κ.λπ. 

Δουλεύουν 7 ώρες και 4,5 ρούβλια μεροκάματο συνεχώς βρέχει, χιονίζει, με ταμεία ανεργίας, συντάξεως, αλληλοβοήθεια κτλ. (...)

Προχωρήσαμε ύστερα προς τις μίνες. Προς τη Σκουριώτισα, που βρίσκουνται και γαλαρίες συναντήσαμεν έναν άλλον εργάτη τρακτέρ - σωφέρ που κουβαλούσε βαγόνια από τις γαλαρίες. Ονομαζόταν Χρ. Διομήδης, δουλεύει 12 ώρες και παίρνει 3 σελλίνια και 6 πέννες και τον απειλούν να τον διώξουν επειδή έχει την τόλμη να διαμαρτύρεται και να λέγει ότι αυτά δεν τον φτάνουν (...)

Η καντίνα αποτελεί άλλη πληγή για τους εργάτες. Εκεί μέσα πουλιούνται όλα, από φαγητό ως τα ρούχα. Ολοι όσοι δουλεύουν στην εταιρεία είναι υποχρεωμένοι να ψωνίζουν από την εκμεταλλευτική αυτή επιχείρηση, άλλως διώχνονται (...)

Από κοινωνικές ασφάλειες, χειρότερα. Εχουν δυο γιατρούς εγγλέζους που πρώτα - πρώτα σαν αλλόγλωσσοι δεν μπορούν να συνεννοηθούν με τους ασθενείς (...). Οταν αρρωστήσουν οι εργάτες, τους κόβεται το μεροκάματο (...)

* * *

Τα παραπάνω, γραμμένα από εργάτες ανταποκριτές, δίνουν μια γεύση από όσα βίωνε η εργατική τάξη 90 περίπου χρόνια πριν. Η καπιταλιστική ανάπτυξη του Μεσοπολέμου στηρίχτηκε στην αιματηρή εκμετάλλευση της εργατικής τάξης. Οι ώρες εργασίας κυμαίνονταν από 12 έως 16 ημερησίως. Τα μεροκάματα ήταν 4 έως 5,5 δραχμές για τους άντρες, 2,5 έως 3 δραχμές για τις γυναίκες και 0,5 έως 1 δραχμή για τους ανηλίκους, ενώ επαρκούσαν για να καλύψουν μόλις το 40% των αναγκών της εργατικής οικογένειας.

ΥΓ. Ειλικρινά δεν ξέρουμε αν οι παραπάνω ανταποκρίσεις που δημοσιεύτηκαν στον «Ριζοσπάστη» κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου θα αποτελέσουν... έμπνευση για τον ΣΕΒ και τον Κ. Χατζηδάκη για ακόμα περισσότερο «εκσυγχρονισμό» της εργατικής και συνδικαλιστικής νομοθεσίας. Η απάντηση θα δοθεί, όπως και τότε, με το δυνάμωμα της συνδικαλιστικής οργάνωσης των εργαζομένων, την ανασύνταξη του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, την πάλη για την κατάργηση της μισθωτής σκλαβιάς.

Βλ. περισσότερα:
«Δοκίμιο Ιστορίας 1918 - 1939», τόμ. Α2, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», Αθήνα, 2018, σελ. 74 - 76.

Πέμπτη 24 Ιούνη 2021 "Ρ" 

Έτσι Οι ΕΡΓΑΤΕΣ ΝΙΚΗΣΑΝ Τον ΣΕΡΠΙΕΡΗ και τις Βδέλλες του Το 1929 -ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ !!!

1/2/1929 στο Λαύριο του Σερπιέρη
Απ΄την εφημερίδα της Εργατιάς τότε και τώρα. 

Να Μαθαίνουμε και να Παραδειγματιζόμαστε για το Σήμερα !!

Η μεγάλη απεργία στα μεταλλεία του Λαυρίου το 1929

Μάθημα ταξικής αντοχής, αλληλεγγύης και θάρρους

Ανοδος μεταλλωρύχου στο φρέαρ «Σερπιέρη» στο Λαύριο (από λεύκωμα του Δήμου Λαυρεωτικής)

Την 1η Φλεβάρη συμπληρώνονται 91 χρόνια από την έναρξη του σκληρού απεργιακού αγώνα που έδωσαν το 1929, επί 47 μέρες, οι εργαζόμενοι στα μεταλλεία του Λαυρίου. Κάθε μέρα της απεργίας είναι και ένα ξεχωριστό παράδειγμα ταξικής αντοχής, αποφασιστικότητας, αλληλεγγύης και θάρρους.

Τον αγώνα στο Λαύριο καθοδήγησε η Ενωτική ΓΣΕΕ, που συγκροτήθηκε λίγες μέρες μετά το ξεκίνημα της απεργίας. 

Την ίδια περίοδο ξέσπασε μια ακόμη απεργία στην Ελευσίνα, στην οποία παρενέβη η τότε πλειοψηφία της ΓΣΕΕ. Σε αυτούς τους δύο απεργιακούς αγώνες αποτυπώνεται ανάγλυφα η αντιπαράθεση των δύο γραμμών στο κίνημα: Της ταξικής σύγκρουσης από τη μια και της ταξικής συνεργασίας από την άλλη.

Σήμερα, ξεχωρίζουμε κάποιες από τις στιγμές της μάχης στο Λαύριο, όπως αποδόθηκαν στα φύλλα του «Ριζοσπάστη» (διατηρείται η ορθογραφία της εποχής).

Το ξέσπασμα της απεργίας

Ο απεσταλμένος του «Ριζοσπάστη» στο Λαύριο, περιγράφοντας τις άθλιες συνθήκες εργασίας, αναφέρει: «Το Λαύριο απασχολεί σήμερα πάνω από 2.500 εργάτες που δουλεύουν στα Μεταλλεία (…) Δουλεύοντας ένα ολόκληρο 8ωρο τη μέρα, είναι υποχρεωμένοι λόγω του γλίσχρου μεροκάματου που παίρνουν, να δουλεύουν υπερωρίες, που ανεβάζουν έτσι τις ώρες δουλειάς σε 12 και να φτάσουν το μάξιμουμ μεροκάματό τους στις 60 δραχμές.
Ενας από τους μεγαλύτερους και σπουδαιότερους κινδύνους είναι η μολυβδίασις που παθαίνουν όλοι σχεδόν και σε σημείο που ύστερα από μερικά χρόνια να αχρηστεύονται εντελώς. 

Ο γιατρός της Εταιρίας Αλεξάνδρου τους είπε ξεκάθαρα: «Αν κόψω ένα κομμάτι κρέας από πάνω σας και το πετάξω σε σκυλί ασφαλώς θα ψοφίσει».

Σε άλλο ρεπορτάζ με τον πλάγιο τίτλο «Η βδέλλα των εργολάβων – Πώς απομυζούν τους εργάτες – Τα άτιμα μέσα που μετέρχονται» αναφέρεται: «Παίρνουν τη δουλειά εργολαβικά κι έχοντες βέβαια κάθε συμφέρον να την τελειώσουν μια ώρα αρχίτερα τους υποχρεώνουν να δουλεύουν περισσότερο από την κανονισμένη ώρα και τους πιέζουν να εκτελούν τη δουλειά στα μπόσικα (ετοιμόρροπα) μέρη και τα πιο επικίνδυνα, πότε με χυδαιότατες βρισιές και απειλές διωξίματος και πότε με τη μπλόφα θα κλείσει η εταιρεία και δεν βγαίνει».

Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες, η εταιρεία είχε υποσχεθεί ότι το Γενάρη του 1929 θα έδινε αυξήσεις 5% σε όλους τους τεχνίτες, κάτι που δεν έκανε. Κάτω από την απαίτηση των τεχνιτών, η αντιδραστική διοίκηση του σωματείου τους αναγκάζεται να συγκαλέσει Γενική Συνέλευση στις 31 Γενάρη, όπου υιοθετήθηκε το προωθημένο πλαίσιο των αιτημάτων τους.

Δημιουργήθηκε μάλιστα και μια επιτροπή, που την επόμενη μέρα έθεσε τα αιτήματα στη διεύθυνση της εταιρείας. «Ο υποδιευθυντής όμως της εταιρίας Κοντιέ, όχι μονάχα δε δέχεται συζήτηση για αύξηση μεροκάματου, αλλά και βρίζει την επιτροπή (…)», γράφει ο «Ριζοσπάστης».

Οι εργάτες και οι τεχνίτες, ξεπερνώντας τις αντιδραστικές διοικήσεις των σωματείων τους, συγκροτούν Κεντρική Απεργιακή Επιτροπή, η οποία, μεταξύ άλλων, στέλνει τηλεγράφημα στις εργασίες του Συνεδρίου της Ενωτικής ΓΣΕΕ (ξεκίνησε στις 28 Φλεβάρη) και ζητάει να αναλάβει την καθοδήγηση της απεργίας. Στις 2 Φλεβάρη ο αριθμός των απεργών ανέρχεται στους 2.100.

Η αστυνομία σκοτώνει απεργό

Την Τετάρτη 6 Φλεβάρη, μετά από Γενική Συνέλευση, «οι εργάτες ξεχύθηκαν προς τα μεταλλεία για να πείσουν και τους άλλους εργάτες να απεργήσουν. Μπρος στους φούρνους όμως που βρισκόταν σμήνη χαφιέδων και χωροφυλάκων τους υπεδέχθησαν με ομοβροντία πυροβολισμών, ο δε ενωμοτάρχης Τούμπας ξάπλωσε νεκρό με δύο σφαίρες τον εργάτη Συρίγο».

«Γίνεται τότε πανδαιμόνιο. Οι απεργοί εξαγριωμένοι ορμούν ενάντια στους χωροφύλακες που απ’ το φόβο τους παραδίδουν τα όπλα κι αφήνουν ελεύθερη τη διάβα τους. Κι αμέσως οι φούρνοι σταματούν κι οι Μεταλλωρύχοι που τους κινούσαν βγαίνουν από μέσα για να ενωθούν με τους απεργούς (…) Την επομένη, η πόλη είναι νεκρή (…) Μόνο τ’ απόγευμα ακούστηκε να βαράν πένθιμα οι καμπάνες και να καλούν τον κόσμο στη κηδεία (…) Στη πλατεία όμως μπροστά, πίσω από το φέρετρο του σ. Συρίγου μια θάλασσα πάνω από 7 χιλ. πλήθος ακολουθεί και καταριέται τους δολοφόνους…».

Ο υπουργός Ζαβιτσάνος (πρωθυπουργός τότε ήταν ο Ελ. Βενιζέλος) δηλώνει στη Βουλή: «Εάν ο χωροφύλακας πυροβόλησε καλώς έπραξε. Δεν μπορείτε να πείτε, πρόσθεσε σε κάποιο βουλευτή, ότι είχε καθήκον ο χωροφύλακας να σταυρώσει τα χέρια του και αφήσει ελεύθερους τους απεργούς να επιτίθενται κατά των γραφείων της εταιρείας και να αναστατώνουν τον κόσμο»!

Γυναίκες ηρωίδες
Στα μέσα του Φλεβάρη, το ατμόπλοιο «Μαρία» του εφοπλιστή Βλάση προσεγγίζει το λιμάνι του Λαυρίου για να ξεφορτώσει κάρβουνο. Οπως φαίνεται από τα δημοσιεύματα, δεν τα καταφέρνει και πάει να ξεφορτώσει στον Πειραιά. Υστερα από αίτημα των απεργών, η Ενωση Εργατών Λιμένος Πειραιώς δίνει εντολή στα μέλη της να μην επιτρέψουν το ξεφόρτωμα ούτε στον Πειραιά.

Ο εφοπλιστής προσπαθεί ξανά να ξεφορτώσει στο Λαύριο στις 14 Μάρτη, στρατολογώντας 35 απεργοσπάστες από τον Πειραιά.

 Οι απεργοί αντιδρούν ακαριαία με μπροστάρηδες τις γυναίκες.

 Στο φύλλο του «Ριζοσπάστη» στις 17 Μάρτη, ο απεσταλμένος του, κατόπιν εντολής – όπως λέει – των ηρωίδων προλετάριων του Λαυρίου, περιγράφει αυτή τη σκηνή.

Στην προκυμαία από τις 7 το πρωί γίνεται μεγάλη συγκέντρωση, όπου συμμετέχουν 3.000 άνθρωποι. «Οι χωροφύλακες προσπαθούν να τους μποδίσουν το διάβα (…) Οι απεργοσπάστες ένας – ένας φοβισμένοι παρατούν το ξεφόρτωμα και κατεβαίνουν στα αμπάρια (…) Το πλήθος ορμά μέσα στην σιδερένια πόρτα. Οι χωροφύλακες τα χάνουν, υποχωρούν λιγάκι και στρίβουν τους υποκόπανους ενάντια στη κοσμοπλημμύρα (…) Αυτό γίνεται αφορμή για να ριχτεί η πρωτοπορία του πλήθους, οι γυναίκες με περισσότερη μανία.

(…) Οι χωροφύλακες βαρούν μανιασμένα μα κι οι γυναίκες που δέχονται πρώτες την επίθεση, δεν στέκονται με σταυρωμένα τα χέρια. Οι πέτρες, τα ξυλοκάρβουνα, τα ξύλα που βρίσκονται στο λιμάνι γίνονται όπλα της μάζας ενάντια στους φρενιασμένους χωροφύλακες (…) Ξαφνικά ακούγεται ποδοβολητό. Κανείς δεν γύρισε πίσω το κεφάλι να δει τι τρέχει. Μόνο όταν από το στόμα του ανθυπομοίραρχου Λέκκα ακούστηκε: – Θα σας σκοτώσω ρουφιάνοι! Το πλήθος έστρεψε να δει για να δεχτεί κατάμουτρα τα κοντάκια των καινούργιων τώρα χωροφυλάκων…

Μα πάλι κανείς δεν δείλιασε (…) Μια γριούλα σπάζει το ραβδί της πάνω στα μούτρα του Λέκκα κι’ η σύγκρουση όλο και γίνεται πιο άγρια. Πιάνονται σχεδόν στα χέρια. Οι γυναίκες βουτάν τα όπλα από τους χωροφύλακες. Τέσσερα απ’ αυτά πετιούνται στην θάλασσα. Αλλά καινούργιο, ξεκούραστο κύμα χωροφυλάκων καταφτάνει. Οι χτυπημένες και κουρασμένες γυναίκες από την κούραση δεν βαστούν πια…

Η σύγκρουση όμως εξακολουθεί. Ξάφνου δύο δυνατοί κρότοι ακούγονται από το πλινθοποιείο. Ητανε δύο τορπίλες που πέσανε εκεί κοντά από τα όργανα της εταιρείας για να σκορπίσουν πανικό. Κι αρχίζει η υποχώρηση μέσα στις υποκοπανιές των χωροφυλάκων που χτυπούν τις γυναίκες όπου βρουν και τις σέρνουν από τα μακριά μαλλιά τους. Η σιδερένια πόρτα που ‘χαν κερδίσει με την πρώτη εξόρμησή τους κλείνει τώρα με κρότο πίσω τους. Κι οι καμπάνες μάταια εξακολουθούσαν να βαράνε. Κανείς δεν έφτανε πια για ενίσχυσή τους.

Κι όταν ματωμένες φτάνουν στη Νεάπολη γίνεται ο απολογισμός: όλες σχεδόν χτυπημένες. Από τις 15 όμως το αίμα τρέχει. Οι άντρες είχαν εφτά τραυματισμένους κι οι χωροφύλακες πέντε με τον ανθυπομοίραρχο μαζί.

Ετσι τη περασμένη Πέμπτη 14 του Μάρτη οι προλετάριες του Λαυρίου πέρασαν το πρωινό τους. Ηταν ο καλύτερος γιορτασμός για τη Διεθνή ημέρα της γυναίκας. 

Το αίμα τους ήταν η σπονδή που χύσανε για το πλησίασμά τους μέσα στις γραμμές του προλεταριακού μας αγώνα, ήταν η υπόσχεση που δίνανε για τους μελλοντικούς σκληρούς αγώνες που θα ριχτούν, για την απελευθέρωσή τους από την σκλαβιά του εργοδότη. Οι εργάτριες της Αθήνας ας είναι περήφανες από τον χαιρετισμό αυτό που τους στέλνουν οι προλετάριες του Λαυρίου».

Ταξική αλληλεγγύη

Την 1η Μάρτη, η κυβέρνηση στέλνει στο Λαύριο τον εισαγγελέα Κώνστα, ο οποίος εκτοξεύει φοβέρες για να κάμψει τους απεργούς. Μεταξύ άλλων απειλεί: «Κράτος 7 εκατομμυρίων δεν θα δειλιάσει να σκοτώσει 5 χιλιάδες ταραξίες»!

Η ταξική αλληλεγγύη, όμως, σηκώνει τείχος στον αυταρχισμό της εργοδοσίας και του κράτους της. Καθ’ όλη τη διάρκεια του αγώνα, καταφθάνουν οικονομικές ενισχύσεις από συνδικάτα και μεμονωμένους ανθρώπους. 

Αντιπροσωπευτικό είναι το γράμμα που δημοσιεύεται στον «Ριζοσπάστη» στις 3 Μάρτη 1929: «Αγαπητέ “Ριζοσπάστη”. Σου στέλνω 500 δραχμές και σε παρακαλώ να δώσεις τις 250 δραχμές στην εργατική βοήθεια για να συντηρήσει τους εξόριστούς μας και 250 να στείλεις στους ηρωικούς απεργούς του Λαυρίου. Τα λεφτά αυτά τα πήρα βάζοντας ενέχυρο (…) Μόλις το κατορθώσω θα στείλω κι’ άλλα».

Χαρακτηριστικό είναι και ένα άλλο γράμμα που επίσης δημοσιεύεται στον «Ριζοσπάστη» στις 12 Μάρτη 1929: «(…) μην κλονιστείτε από την κρατική τρομοκρατία, να προτιμήσετε να ζήσετε τρώγοντας ρίζες και χορτάρια, παρά να ξαναγυρίσετε στα πηγάδια που είναι σωστές κολάσεις ζωντανών για 25 ψωροδραχμές, φτύνοντας αίμα κι’ αποκτώντας την μολυβδίαση, που τις φοβερές συνέπειες τις διάβασα στον “Ριζοσπάστη” μας, ενώ άλλοι πλουτίζουν εις βάρος σας. (…) Αγλαΐα Μέλου. Μητέρα επαναστατών προλετάριων».

Νίκη των εργατών

Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες. 

Το Σάββατο 16 Μάρτη, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας υποχρεώνεται σε συμφωνία με την Ενωτική ΓΣΕΕ, που περιελάμβανε: 10% αύξηση σε όλους τους εργάτες και εργάτριες. Να απολυθούν άμεσα όλοι οι κρατούμενοι εργάτες, διατάσσοντας τηλεφωνικώς την αναστολή της εκτόπισής τους. Να επανέλθουν όλοι οι εργάτες στη θέση τους. Εξασφάλιση της αντιπροσώπευσης των εργατών στα ταμεία Αλληλοβοήθειας και Συντάξεων.

Επίσης, αποφασίστηκε να βρεθεί τρόπος για την αποζημίωση της οικογένειας του Συρίγου. Την Κυριακή 17 Μάρτη έγινε μεγάλη συγκέντρωση έξω από τα γραφεία του Σωματείου όπου ανακοινώνεται το περιεχόμενο της συμφωνίας, με τους απεργούς να επιδοκιμάζουν και να αποδέχονται τη συμφωνία.

Στον αντίποδα, η απεργία στα εργοστάσια της Ελευσίνας που ξεκίνησε στις αρχές Μάρτη, τελείωσε μέσα σε λίγες μέρες, με ευθύνη της ηγεσίας της ΓΣΕΕ. Σε ανακοίνωση, η Ενωτική ΓΣΕΕ επεσήμανε πως η ηγεσία της ΓΣΕΕ «εγκατέλειψε τα αιτήματα των εργατών και υπεχώρησεν στις προτάσεις των εργοδοτών, καταβάλλοντας με τα εκεί όργανά του κάθε προσπάθεια για τη διάσπαση και λύση της απεργίας (…) Ετσι οι εργάτες προδομένοι άρχισαν να επανέρχονται στην δουλειά και η απεργία διέρρευσε».

Και πιο κάτω σημειώνει πως η ΓΣΕΕ είναι «τυφλό απεργοσπαστικό όργανο, υποχείριο στα χέρια των εκμεταλλευτών της εργατικής τάξης και το χτύπημα των αγώνων αυτής».

Αλίευση από "Ρ" Παρουσίαση Viva La Revolucion

Η Ταινία: Το Αλάτι της Γης - (The Salt Of The Earth)

Σ' ένα ορυχείο του Νέου Μεξικού, οι αφόρητες συνθήκες δουλειάς και διαβίωσης αναγκάζουν τους εργάτες να κατέβουν σε απεργία, ενώ ιδιοκτήτες και αστυνομία χρησιμοποιούν κάθε μέσο για να κάμψουν την απόφασή τους. Μια από τις πιο τολμηρές πολιτικές ταινίες στην Ιστορία του Αμερικανικού Κινηματογράφου, «Το Αλάτι της Γης» είναι βασισμένη σε μια πραγματική απεργία, και χρησιμοποιεί εργάτες του ορυχείου στο καστ της.

Η ταινία αποκαλύπτει τις άθλιες συνθήκες εργασίας και ζωής των εργατών και την σκληρή εκμετάλλευση των κατοίκων από τους βιομηχάνους. Η αστυνομία συνωμοτεί με τους ιδιοκτήτες του ορυχείου για να σπάσει η απεργία, διαλύοντας τις συγκεντρώσεις των απεργών. Βρίζοντας και χρησιμοποιώντας ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς, αλλά και σωματική βία, η αστυνομία συλλαμβάνει έναν από τους εργάτες, τον Ραμόν κι ύστερα τον κατηγορεί για αντίσταση κατά της αρχής. Καθώς η απεργία συνεχίζεται, διώχνει τους εργάτες από τα σπίτια τους και καταστρέφει τις περιουσίες τους. Οι διαπραγματεύσεις με τη διεύθυνση αποτυγχάνουν, ένας εργάτης τραυματίζεται κι οι απεργοί αποχωρούν και αναδιοργανώνονται.

Είναι η σειρά των γυναικών να αναλάβουν δράση. Οι γυναίκες παρατάσσονται ως ανταπεργοσπάστριες και διεκδικούν, εκτός των άλλων, ισότητα και ίση αντιμετώπιση από τους άνδρες.

ΤΟ «ΙΔΙΩΝΥΜΟ» ΤΟΥ Ε. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

,,Οστις επιδιώκει την εφαρμογή ιδεών εχουσών ως έκδηλον σκοπόν τη διά βιαίων μέσων ανατροπήν του κρατούντος κοινωνικού καθεστώτος ή την απόσπασιν μέρους εκ του όλου της Επικρατείας, ή ενεργεί υπέρ της εφαρμογής αυτών προσηλυτισμόν τιμωρείται με φυλάκισιν τουλάχιστον εξι μηνών. Προς τούτοις επιβάλλεται διά της αποφάσεως και εκτοπισμός ενός μηνός μέχρι δύο ετών εις τόπον εν αυτή οριζόμενον. Μετά τας αυτάς ποινάς τιμωρείται και όστις επωφελούμενος απεργίας ή λοκ - άουτ, προκαλεί ταραχάς ή συγκρούσεις,,

1934 Δημοσιεύεται ο πεντάχρονος απολογισμός του «Ιδιώνυμου»: Επί κυβέρνησης Ελ. Βενιζέλου δολοφονήθηκαν 27 εργάτες και αγρότες, συνελήφθησαν 13.050, από τους οποίους οι 2.400 καταδικάστηκαν συνολικά σε 2.054 χρόνια φυλακής και 884 χρόνια εξορίας. Στον πειθαρχικό ουλαμό Καλπακίου στάλθηκαν 120 κομμουνιστές φαντάροι. 

Επί κυβέρνησης Κ. Τσαλδάρη δολοφονήθηκαν 10 εργάτες και αγρότες, συνελήφθησαν 3.725, από τους οποίους οι 785 καταδικάστηκαν συνολικά σε 570 χρόνια φυλακής και 436 χρόνια εξορίας. Στο Καλπάκι στάλθηκαν 54 φαντάροι. Βασανίστηκαν επίσης 300 πολίτες, τραυματίστηκαν 305, απαγορεύτηκαν 160 συγκεντρώσεις, διαλύθηκαν βίαια άλλες 128, ενώ έγιναν και 138 επιδρομές σε γραφεία σωματείων, τυπογραφεία κ.λπ.

Το «Ιδιώνυμο»

Κρατούμενοι στις φυλακές της Αίγινας, την περίοδο που ίσχυε το «Ιδιώνυμο»

Εναν, περίπου, μήνα πριν τις εκλογές του 1928, στην προεκλογική του ομιλία στη Θεσσαλονίκη, ο αρχηγός των Φιλελευθέρων έδωσε με σαφήνεια το στίγμα της πολιτικής που θα ακολουθούσε αν κέρδιζε τις εκλογές.

Ο εμπνευστής του «Ιδιώνυμου», Ελ. Βενιζέλος

«Το δικαίωμα στην απεργία - είπε ανάμεσα σε άλλα3- προς επιδίωξιν των επαγγελματικών συμφερόντων των εργατών καθώς και το αντιστοιχούν δικαίωμα των εργοδοτών, όπως σταματούν τη βιομηχανικήν των επιχείρησιν δεν εννοούμεν ουδ' επ' ελάχιστον να περιορίσωμεν. Πιστεύομεν όμως ότι επιβάλλεται προς το συμφέρον των εργατών, εξ ίσου και των εργοδοτών, καθώς και της όλης κοινωνίας, όπως ρυθμισθή διά νόμου η άσκησις του δικαιώματος τούτου κι ελπίζω βασίμως ότι θα επιτύχω τη συναίνεσιν και των εργατών και των εργοδοτών, όπως καθιερωθή διά νόμου η υποχρέωσις και διά τα δύο μέρη, πριν προβαίνουν εις την άσκησιν του δικαιώματός των να ειδοποιούν το υπουργείον Εθνικής Οικονομίας όπως τούτο εντός ευλόγου προθεσμίας προβαίνει επί παρουσία αντιπροσώπων των εργατών και των εργοδοτών περί του βασίμου ή μη των λόγων, οίτινες προκαλούν την απειλούμενην απεργίαν ή το λοκ - άουτ και δημοσιεύη δι' εκθέσεως το όρισμα της ερεύνης. Μόνον μετά τη δημοσίευσιν της εκθέσεως ταύτης, η κήρυξις της απεργίας ή του λοκ - άουτ θα είναι νόμιμος... Οι οπαδοί της Γ' Διεθνούς θα κραυγάσουν βέβαια κατά της προτάσεως ταύτης... Αλλά επειδή εμνημόνευσα τη Γ' Διεθνή να εκθέσω ποία είνε η στάσις του κομμουνισμού. Πάσα απόπειρα διαταράξεως ή βιαίας ανατροπής του αστικού καθεστώτος, του οποίου στερεά θεμέλια είνε η πατρίς, η οικογένεια, η ιδιοκτησία, θα εύρη αντιμέτωπον την πυγμήν του κράτους... Είμεθα αποφασισμένοι να εξοπλίσωμεν το κράτος και τας αρχάς του διά της αναγκαίας νομοθεσίας, όπως καταστή δυνατή η αποτελεσματική κοινωνική άμυνα κατά των απροκάλυπτων ανατρεπτικών ενεργειών των εχθρών του κοινωνικού καθεστώτος».

Ηταν φανερό πως τα πράγματα δυσκόλευαν αποφασιστικά για το εργατικό κίνημα και το ΚΚΕ. Αλλά, μήπως επρόκειτο μόνο για διακηρύξεις προεκλογικού χαρακτήρα προς προσεταιρισμό συντηρητικών ψηφοφόρων; 

Δεν άργησε καθόλου να φανεί πώς ο Βενιζέλος εννοούσε στον απόλυτο δυνατό βαθμό κάθε λόγο και κάθε προεκλογική του διακήρυξη από τις προαναφερόμενες.

Εφαρμογή των διακηρύξεων: Το «Ιδιώνυμο»

Ο Αλμπερτ Αϊνστάιν, μαζί με άλλες διεθνείς προσωπικότητες, είχε αντιταχθεί σθεναρά στο «Ιδιώνυμο»

Στις 22 Δεκέμβρη του 1928, τέσσερις μόλις μήνες μετά τις εκλογές, η κυβέρνηση του Ελ. Βενιζέλου κατέθεσε στη Βουλή ένα νομοσχέδιο που είχε ως τίτλο τη φράση «Περί μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών». 

Αργότερα, όταν το νομοσχέδιο αυτό έγινε νόμος του κράτους πήρε τον αριθμό 4229/25-7-19294. 

Στην ιστορία όμως πέρασε με την ονομασία «Ιδιώνυμο», αφού αντιμετώπιζε τον κομμουνισμό ως «ειδικό αδίκημα» και προέβλεπε μια σειρά μέτρα για την καταστολή του με προφανή τελικό στόχο τη συντριβή κάθε κομμουνιστικής δράσης και φυσικά του κύριου φορέα αυτής της δράσης, του ΚΚΕ.

Το Ιδιώνυμο ήρθε για συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής στις 3/4/1929, παραπέμφθηκε όμως στην επιτροπή εξουσιοδοτήσεων του σώματος και κατόπιν ξαναεπέστρεψε στην Ολομέλεια, όπου και ψηφίστηκε επί της αρχής στις 30/5. 

Εκείνη τη μέρα, λίγο μετά τις 5 το απόγευμα, στο βήμα της Βουλής ανέβηκε ο Ελευθέριος Βενιζέλος. «Το νομοσχέδιον -είπε5- δεν επιδιώκει να διώξη τον κομμουνισμόν ως ιδέαν αλλά τη Γ' Διεθνή και τας μπολσεβικικάς αρχάς αυτής, αίτινες απέχουν πολύ του ιδεώδους κομμουνισμού. Το νομοσχέδιον επιδιώκει τη δίωξιν των οπαδών της Γ' Διεθνούς. Δε δυνάμεθα να διώξωμεν τον κομμουνισμόν, διότι και ο Χριστός υπήρξε κήρυξ της ιδέας αυτής. Ο Χριστός διεκήρυξε πρώτος τον κομμουνισμόν, αλλά από την υψηλήν ιδεολογίαν του κομμουνισμού μέχρι των ανατρεπτικών ενεργειών των ανθρώπων της Μόσχας, υπάρχει διαφορά».

Επί των άρθρων, το νομοσχέδιο ψηφίστηκε λίγες ημέρες αργότερα, στις 18 Ιούλη6. Θετική ψήφο έδωσε η συντριπτική πλειοψηφία των βουλευτών του κόμματος των Φιλελευθέρων, αλλά και του δεξιού Λαϊκού Κόμματος.

Στην τελική του διατύπωση το «Ιδιώνυμο» προέβλεπε πως «Οστις επιδιώκει την εφαρμογή ιδεών εχουσών ως έκδηλον σκοπόν τη διά βιαίων μέσων ανατροπήν του κρατούντος κοινωνικού καθεστώτος ή την απόσπασιν μέρους εκ του όλου της Επικρατείας, ή ενεργεί υπέρ της εφαρμογής αυτών προσηλυτισμόν τιμωρείται με φυλάκισιν τουλάχιστον εξι μηνών. Προς τούτοις επιβάλλεται διά της αποφάσεως και εκτοπισμός ενός μηνός μέχρι δύο ετών εις τόπον εν αυτή οριζόμενον. Μετά τας αυτάς ποινάς τιμωρείται και όστις επωφελούμενος απεργίας ή λοκ - άουτ, προκαλεί ταραχάς ή συγκρούσεις».

Αν τα «αδικήματα» που περιγράφει το άρθρο αυτό τελούνταν διά του Τύπου, προβλεπόταν η δυνατότητα απαγόρευσης άσκησης επαγγέλματος στο δημοσιογράφο, το διευθυντή, τον τυπογράφο ή τον εκδότη του εντύπου για 6 μήνες και σε περίπτωση υποτροπής για τρία, το πολύ, έτη.

Ιδιαίτερα βαριές ποινές προβλέπονταν για τους «παραβάτες» του νόμου που ήταν δημόσιοι υπάλληλοι, αστυνομικοί ή στρατιωτικοί. 

Για τους εκπαιδευτικούς μάλιστα, τους στρατιωτικούς και τα όργανα των Σωμάτων Ασφαλείας δε χρειαζόταν η παράβαση του νόμου. Αρκούσε να συλληφθούν «προπαγανδίζοντες... κομμουνιστικάς αρχάς ή προσβάλλοντες την ιδέαν της Πατρίδος ή τα Εθνικά σύμβολα», ώστε να απολυθούν οριστικά από την υπηρεσία τους. 

Τέλος, αν «παραβάτης» του νόμου ήταν κάποια συνδικαλιστική οργάνωση, αυτή διαλυόταν, ενώ δεν επιτρεπόταν η δημόσια ανοιχτή ή κλειστή συγκέντρωση ούτε η σύσταση σωματείου ή ένωσης εφόσον κρινόταν ότι επιδιώκει ανατρεπτικούς ως προ το κοινωνικό καθεστώς σκοπούς7.

Βαθύτερα αίτια του «Ιδιώνυμου»

Από αρκετούς ιστορικούς συγγραφείς - ανήκοντες ακόμη και στον ευρύτερο χώρο της Αριστεράς - έχει επιχειρηθεί να απαλλαγεί ο Βενιζέλος από την ευθύνη του «Ιδιώνυμου», χάριν της περιβόητης δημοκρατικής παράταξης. 

Ο Φοίβος Γρηγοριάδης χρεώνει στους Πάγκαλο, Κονδύλη, Πλαστήρα, στους βασιλόφρονες και στο Μεταξά το μύθο του κομμουνιστικού κινδύνου, ενώ για το «Ιδιώνυμο» κύριο υπεύθυνο θεωρεί τον τότε υπουργό Εσωτερικών Κ. Ζαβιτσιάνο. «Ο Ζαβιτσιάνος -γράφει8- που ενώ δεν είναι δυναμικός κυριαρχείται από συντηρητισμό, πείθει το Βενιζέλο για την ανάγκη ειδικών μέτρων». 

Εμπνευστής αυτής της επιχειρηματολογίας είναι, μάλλον ο Γρ. Δαφνής ο οποίος, πολύ πριν τον Γρηγοριάδη, έχει γράψει9 πως «ο Κ. Ζαβιτσιάνος, πολιτικός με εξαιρετικώς συντηρητικήν νοοτροπίαν, ως υπουργός Εσωτερικών, κατά το πρώτον έτος της τετραετίας, έπεισε τον Ελ. Βενιζέλον περί της ανάγκης ψηφίσεως ειδικού νομοθετήματος, προβλέποντος τη δίωξιν του κομμουνισμού».

Η αλήθεια, βεβαίως, είναι εντελώς διαφορετική κι απ' όσα έχουμε παραθέσει δεν είναι δύσκολο να την αντιληφθεί κανείς. Ο Βενιζέλος δεν είχε την ανάγκη κανενός για να πειστεί ότι έπρεπε να θωρακίσει και νομικά το αστικό καθεστώς, λαμβάνοντας προληπτικά μέτρα σε βάρος του εργατικού κινήματος και του ΚΚΕ. 

Φαινομενικά αν εξεταστεί το θέμα κανενός είδους κομμουνιστικός κίνδυνος δεν ήταν ορατός, ώστε να δικαιολογείται μια τόσο βάρβαρη αντιμετώπιση των κομμουνιστικών ιδεών και των φορέων τους. 

Το εργατικό κίνημα ήταν αποδυναμωμένο αισθητά εκείνη την περίοδο, ενώ το ΚΚΕ στις εκλογές του '28 σημείωσε πτώση και δεν κατάφερε να μπει στη Βουλή. Ομως η αστική τάξη δεν έκρινε τη δυναμική των πραγμάτων από τα εκλογικά αποτελέσματα. 

Η Οκτωβριανή Επανάσταση είχε πείσει τις αστικές τάξεις, τουλάχιστον των χωρών της Ευρώπης, ότι η επανάσταση είναι αντικειμενικό γεγονός και δε μετριέται με εκλογικά ποσοστά. 

Το σπουδαιότερο όλων ήταν ο ορατός κίνδυνος να ξεσπάσει μια επαναστατική κρίση σ' ολόκληρο τον καπιταλιστικό κόσμο που δε θα άφηνε ανέγγιχτη την Ελλάδα, δεδομένου ότι η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση 1929 - 1933 φαινόταν από παντού ότι έρχεται. 

Εναν τέτοιο κίνδυνο για το ελληνικό αστικό καθεστώς ο Βενιζέλος τον είδε πολύ έγκαιρα. Γι' αυτό και προανήγγειλε ειδικό νόμο δίωξης του κομμουνισμού πολύ πριν κερδίσει την κυβερνητική εξουσία, στην προεκλογική του ομιλία στη Θεσσαλονίκη που προαναφέραμε. 

Το γεγονός αυτό δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει και να υπενθυμίσει σε όλους τους τόνους, μιλώντας στη Βουλή, κατά τη συζήτηση επί της αρχής του «Ιδιώνυμου», λέγοντας μεταξύ άλλων10: 

«Το νομοσχέδιο το οποίο σήμερον προσάγεται ενώπιον της Βουλής είναι νομοσχέδιον το οποίον αντιπροσωπεύει τη γνώμην όλης της Κυβερνήσεως και ιδιαίτερα του Προέδρου της κυβερνήσεως, ο οποίος πιστεύει ότι εισάγων το νομοσχέδιον αυτό και υποστηρίζων αυτό, δεν κάμνει τίποτε άλλο παρά να εκτελή μίαν από τας υποσχέσεις τας οποίας έδωκεν διά του προεκλογικού του λόγου εις Θεσσαλονίκην τον Ιούλιον του 1928... Ως αρχηγός του κόμματος των Φιλελευθέρων και ως αρχηγός της κυβερνήσεως, εις τον λαόν έδωσα και αυτήν την υπόσχεσιν, ότι θα εισάγω νομοσχέδιον εξοπλίζον το κράτος όπως αμύνεται κατά του κομμουνισμού».

Το «Ιδιώνυμο», πέραν της αντιμετώπισης του κομμουνισμού είχε και μια άλλη πολύ σπουδαία πλευρά. 

Αποβλέποντας στη θωράκιση του αστικού καθεστώτος, ήταν μια μίνιμουμ βάση ενότητας των διαφόρων ομάδων της αστικής τάξης που στο παρελθόν είχαν έρθει αντιμέτωπες μεταξύ τους. Γι' αυτό το λόγο ο Βενιζέλος αρνήθηκε κατηγορηματικά την πρόταση του Αλ. Παπαναστασίου11 να διώκονται με το «Ιδιώνυμο» και οι ενέργειες των φασιστών. Αντιλαμβανόταν πολύ καλά πως ο φασισμός ήταν σάρκα από τη σάρκα του ίδιου καπιταλισμού και δεν τον απειλούσε.

Αντί επιλόγου

Πηγή έμπνευσης του Ιδιωνύμου υπήρξαν άλλοι αντεπαναστατικοί νόμοι που είχαν προηγηθεί σε χώρες της Ευρώπης και ιδιαίτερα ο νόμος κατά των σοσιαλιστών που εφάρμοσε ο Βίσμαρκ στη Γερμανία.

«Χωρίς να φτάνει ως τη ρητή απαγόρευση της λειτουργίας του ΚΚΕ - γράφει ο Ν. Αλιβιζάτος12- το ''Ιδιώνυμο'' του 1929 υπήρξε εξίσου αυστηρό σε σχέση με τις ''αντιανατρεπτικές'' διατάξεις άλλων ευρωπαϊκών νομοθεσιών, στις δεκαετίες του 1920 και του 1930».

Από την πρώτη στιγμή που κατατέθηκε ως νομοσχέδιο στη Βουλή, το «Ιδιώνυμο» αντιμετωπίστηκε εχθρικά από τον ελληνικό λαό και τις οργανώσεις του, καθώς και από τους πνευματικούς ανθρώπους, όχι μόνο της χώρας αλλά και διεθνώς. Κορυφαίοι Ελληνες διανοούμενοι όπως ο Γρ. Ξενόπουλος, η Γαλάτεια Καζαντζάκη, ο Γ. Νιρβάνας, ο καθηγητής Δ. Καλλιτσουνάκης, ο Α. Σβώλος, ο Κ. Τσουκαλάς, ο Θρ. Πετμεζάς, η Ειρήνη Δενδρινού, ο Κ. Αμαντος, ο Δ. Γληνός κ.ά. αλλά και διεθνείς προσωπικότητες όπως Αλμπερτ Αϊνστάιν, ο Ανρί Μπαρμπίς, ο Ρ. Μπίντγκερμαν, ο Οτομαρ κλπ. έχουν συνδέσει το όνομά τους με την πάλη ενάντιά του13. 

Παρ' όλα αυτά το «Ιδιώνυμο» όχι μόνο ψηφίστηκε αλλά και εφαρμόστηκε μέχρι κεραίας. 

«Αυτό το έκτακτο νομοθετικό οπλοστάσιο -γράφει ο Ν. Αλιβιζάτος15- στράφηκε, κατά πρώτο λόγο, κατά της επέκτασης του εργατικού κινήματος... Πάνω από το 60% των ατόμων που καταδικάστηκαν από το 1929 ως το 1937 για εγκλήματα κατά της ασφαλείας του κράτους και με το ''Ιδιώνυμο'' ανήκε στην εργατική τάξη».

1. Γρ. Δαφνή: «Η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων», εκδόσεις ΙΚΑΡΟΣ 1955, τόμος Α', σελ. 371

2. «Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ» έκδοση ΣΕ, σελ. 191

3. Ελευθερίου Βενιζέλου: «Τα Κείμενα», επιμέλεια Στ. Στεφάνου, Αθήναι 1981, τόμος Γ', σελ. 467- 468 και ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ, 21/7/1928

4. ΦΕΚ 245, τεύχος πρώτον 25/7/1929

5. «Ριζοσπάστης» 31/5/1929

6. «Ριζοσπάστης» 19/6/1929

7. ΦΕΚ 245, τεύχος πρώτον 25/7/1929, «Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ» έκδοση ΣΕ, σελ. 212 - 216 και αλλού

8. Φοίβου Γρηγοριάδη: «Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας 1909 - 1940», εκδόσεις Κ. Καπόπουλος, τόμος 3ος, σελ. 226

9. Γρ. Δαφνή: «Η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων», εκδόσεις ΙΚΑΡΟΣ 1955, τόμος Β', σελ. 92

10. «Ριζοσπάστης» 31/5/1929

11. «Ριζοσπάστης» 19/6/1929, Γ. Ανδρικόπουλου: «Η δημοκρατία του Μεσοπολέμου», εκδόσεις Φυτράκη, σελ. 42-43 και Ν. Αλιβιζάτος: «Οι πολιτικοί θεσμοί σε κρίση 1922 - 1974, όψεις της ελληνικής εμπειρίας», εκδόσεις Θεμέλιο σελ. 390 - 391

12. Ν. Αλιβιζάτος, στο ίδιο, σελ. 397 - 398

13. «Ριζοσπάστης» 26 Ιούλη 1929, «Διαμαρτυρία του Διεθνούς Αντιιμπεριαλιστικού Συνεδρίου κατά του Ιδιωνύμου και της Λευκής Τρομοκρατίας».

14. «Ριζοσπάστης» 3/6/1934

15. Ν. Αλιβιζάτος, ο.π. σελ. 359.

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ:

Η κυβέρνηση Ι. Μεταξά αντικατάστησε τον Ν.4229 με τον Α.Ν. 117/15 Σεπτεμβρίου 1936 "Περί μέτρων προς καταπολέμησιν του κομμουνισμού και των εκ τούτου συνεπειών" (ΦΕΚ 402/Τεύχος Πρώτον/18 Σεπτεμβρίου 1936), διατηρώντας το πνεύμα του αρχικού νόμου με εντατικοποίηση του ελέγχου των πολιτικών φρονημάτων, ειδικότερα στη στρατολόγηση, θεσπίζοντας γενικότερα τις περίφημες "δηλώσεις μετανοίας". Το αντικομουνιστικό οπλοστάσιο της μεταξικής δικτατορίας ενισχύθηκε με πολλές άλλες νομοθετικές πράξεις. Η σπουδαιότερη απ' αυτές ήταν ο Α.Ν. 1075/10 Φεβρουαρίου 1938 «Περί μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των πολιτών» (ΦΕΚ 45/Τεύχος Πρώτον/11 Φεβρουαρίου 1938) όπου θέσπισε αυστηρότερες διατάξεις και σκληρότερους όρους εγκλεισμού των αριστερών πολιτικών αντιπάλων της κεντρικής εξουσίας, σε αντικατάσταση των προηγούμενων νομοθετημάτων και του Α.Ν.117.

Α.Ν. 509/1947

Μετά την απελευθέρωση, και συγκεκριμένα το 1947 ψηφίσθηκε ο Αναγκαστικός Νόμος 509/1947 όπου δια του άρθρου 2 το αδίκημα της ανατροπής του πολιτεύματος και του προσηλυτισμού υπήχθη στη δικαιοδοσία των στρατοδικείων, που είχε επαναφέρει σε λειτουργία διαρκείας, παρά το τέλος του πολέμου, ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός λίγους μήνες προτού παραδώσει την εξουσία. Σύμφωνα μ΄αυτόν τον νόμο, προβλεπόταν η ποινή θανάτου για τους αρχηγούς ή τους οδηγούς συστασιωτών και η ποινή ισόβιων δεσμών για τους απλούς συστασιώτες.

Δέκα ημέρες αργότερα το τότε Υπουργικό Συμβούλιο, που συμμετείχαν ο Γεώργιος Στράτος, υπουργός στρατιωτικών και ο Ναπολέων Ζέρβας, υπουργός Δημόσιας Τάξης, σε ολονύκτια σύσκεψη αποφάσισε "εκτεταμένης κλίμακας προληπτικές συλλήψεις" μετά από πληροφορίες ότι "οι κομμουνισταί εσκόπευον να προκαλέσουν σοβαράς ταραχάς".

 Στις δύο νύκτες που ακολούθησαν έγιναν 5.000 περίπου συλλήψεις με σημείο συγκέντρωσης τις ναυτικές φυλακές της νήσου Ψυττάλειας. Υπενθυμίζεται ότι εκτοπισμοί την εποχή εκείνη είχαν σημειωθεί πολύ πριν στα λεγόμενα τάγματα σκαπανέων, ενώ δύο μήνες αργότερα θεσπίστηκε ο Οργανισμός Αναμορφωτηρίων Μακρονήσου.

Σύμφωνα με αυτόν τον νόμο οι συλληφθέντες, κατά διάφορες πηγές, ήταν αρκετές χιλιάδες. Συγκεκριμένα από το 1946 μέχρι το 1951 υπήρχαν 11.000 κρατούμενοι εκ των οποίων πάνω από 5.000 είχαν ήδη εκτελεστεί, μεταξύ αυτών υπήρχαν ανήλικα παιδιά,υπερήλικες γυναίκες.
Μερικές από τις πιο γνωστές φυλακές κρατουμένων του νόμου Α.Ν. 509 (ο νόμος περί Ιδιώνυμου δηλαδή) ήταν η Μακρόνησος η Γιάρος το Λαζαρέτο Κέρκυρας,οι περίφημες φυλακές Αβέρωφ, το Δαφνί και άλλες. 

Στο γνωστό ποίημά του, 4.000 στίχων, "Οι γειτονιές του κόσμου" ο μεγάλος μας ποιητής Γιάννης Ρίτσος γράφει για την Μακρονήσο του 1949 ότι υπήρχαν 12.000 φυλακισμένοι, 30.000 εκτοπισθέντες και 3.500 εκτελεσθέντες.

Βικιπαίδεια

ΤΟ ΠΡΟΣΤΑΖΕΙ Η ΑΝΑΓΚΗ, ΤΟ ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ: “ΩΣ ΕΔΩ ΑΛΗΤΕΣ” -Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΣΕΕ!!

Κρίση στη ΓΣΕΕ: Πού είναι το περίεργο; Εδώ και 100 χρόνια “τσακώνονται” οι “Παναγόπουλοι” με τους “Πέρρους”.
21-03-2019
Μάνος Δούκας

100 χρόνια ζωής της ΓΣΕΕ, από το 1919 μέχρι το 2019, είναι όλα χρόνια σύγκρουσης του ταξικού εργατικού κινήματος με τις αντιλαϊκές πολιτικές των κυβερνήσεων της αστικής τάξης και τα τσιράκια τους στα συνδικάτα. Σύγκρουσης και με τις δοτές διοικήσεις της ΓΣΕΕ που προκύπταν μέσα από νοθείες και πραξικοπήματα. Αλλά και με όσα από αυτά τα τσιράκια παριστάνουν ότι κρατούν ίσες αποστάσεις. Ποτέ δεν ήταν “περίεργος” αυτός ο “καυγάς”. Καλύτεροι χαρακτηρισμοί είναι να πει κανείς “αναγκαίο”, “αναπόφευκτο”, “επιβεβλημένο”, μέχρι και “εντελώς φυσικό”.

ΚΡΙΣΗ ΠΡΩΤΗ: ΜΕ ΤΟ ΚΑΛΗΜΕΡΑ…
Το 1918 ιδρύεται η ΓΣΕΕ και συγχρόνως το ΚΚΕ. Στο ιδρυτικό συνέδριο της ΓΣΕΕ επικράτησε (158 – 21) η γραμμή της πάλης των τάξεων, σε βάρος της βενιζελικής και της αναρχοσυνδικαλιστικής τάσης, που ήθελαν το διαχωρισμό της πολιτικής από το συνδικαλισμό. Στη διοίκηση όμως, με κάποιες παραχωρήσεις των “ταξικών”, στο όνομα της “ενότητας”, εκλέχτηκαν 6 Βενιζελικοί και 5 σοσιαλιστές. Γρήγορα οι 5 σοσιαλιστές συλλαμβάνονται και φυλακίζονται από το κράτος και οι Βενιζελικοί τους καθαιρούν από τη διοίκηση. Αλλά το Εθνικό συμβούλιο της ΓΣΕΕ καθαιρεί τους 6 Βενιζελικούς κι αναθέτει τη διοίκηση στους 5 σοσιαλιστές. Οι 5 σοσιαλιστές συλλαμβάνονται ξανά και στέλνονται εξορία. Απελευθερώνονται ξανά, με πανελλαδική απεργία.

ΚΡΙΣΗ ΔΕΥΤΕΡΗ: ΜΙΑ ΝΟΘΕΙΑ ΜΕΣΩ… ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ
Η δικτατορία Θεόδωρου Πάγκαλου, θέτει εκτός νόμου το ΚΚΕ. Ακολουθούν συλλήψεις και εξορίες σε νησιά, με πρώτους τους αγωνιστές συνδικαλιστές εργάτες. Εν όψει του 3ου Συνέδριου της ΓΣΕΕ (1926), διακηρύσσει σαν στόχο την «αποκομμουνιστικοποίηση» της ΓΣΕΕ. Οι ταξικές δυνάμεις όμως έχουν πάλι πλειοψηφία σχεδόν 60%. Η κυβέρνηση συλλαμβάνει 110 (!!!) από τους 278 “ταξικούς”, τους αμπαρώνει σ’ ένα πλοίο και τους κρατάει ανοιχτά του Πειραιά… μέχρι να λήξουν οι αρχαιρεσίες στη ΓΣΕΕ! Οπότε το 278 – 179, γίνεται 168 – 179. Ακολουθεί όργιο διαγραφών σωματείων και ομοσπονδιών που ελέγχονταν από τις ταξικές δυνάμεις. Στο 4ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ (1928), πάλι οι ταξικοί είναι 230, έναντι 136 συντηρητικών και σοσιαλδημοκρατών. Με κυβερνητικές παρεμβάσεις και μεθοδεύσεις διαγράφηκαν… 213 (από τους 230 !!!) αντιπρόσωποι και μαζί τους 300 σωματεία με 75.000 μέλη, που υπερασπίζονταν την ταξική γραμμή στο κίνημα.

ΚΡΙΣΗ ΤΡΙΤΗ: Η “ΕΝΩΤΙΚΗ ΓΣΕΕ” ΚΑΙ ΤΟ ΙΔΙΩΝΥΜΟ…
Οι αποκλεισμένες αυτές Ομοσπονδίες αντιδρούν. Το 1929, οργανώνουν Συνέδριο για την ίδρυση της Ενωτικής ΓΣΕΕ (Εν ΓΣΕΕ). Πήραν μέρος 142 οργανώσεις, με μεγαλύτερες τις Ομοσπονδίες Καπνεργατών, Τύπου, Βιομηχανίας Χάρτου, Επισιτισμού, Δέρματος, Μηχανουργών, Οικοδόμων κ.ά. Συνολικά εκπροσωπούνταν οι 35.000 από τους 50.000 συνδικαλιστικά οργανωμένους εργάτες στη χώρα. Από την αρχή η Εν. ΓΣΕΕ παίρνει “κεφάλι” στους αγώνες και στους αριθμούς των σωματείων και εργατών που συσπειρώνει.

Η κυβέρνηση Βενιζέλου, ψηφίζει το αντικομουνιστικό «ιδιώνυμο», δικάζει και θέτει εκτός νόμου την Εν ΓΣΕΕ, «επειδή εργάζεται κατά του σημερινού κοινωνικού καθεστώτος». Αυτή συνέχισε να λειτουργεί παράνομα και αύξησε την επιρροή της μέσα στους εργάτες. Ακόμα και στο 7ο Συνέδριο της κυβερνητικής ΓΣΕΕ, το 1934, το 1/3 των συνέδρων υποστήριξε τις προτάσεις της Ενωτικής για την ενότητα του συνδικαλιστικού κινήματος. Έτσι τον Ιούλη του 1936 η καθεστωτική ΓΣΕΕ υποχρεώνεται να συμφωνήσει στη σύγκληση συνεδρίου για την αποκατάσταση των δημοκρατικών λειτουργιών. Αλλά έρχεται η δικτατορία του Μεταξά. Οπότε… τέλος κι ο συνδικαλισμός κι η δημοκρατία.

ΚΡΙΣΗ ΤΕΤΑΡΤΗ: ΑΝ Η ΕΡΓΑΣ ΠΑΙΡΝΕΙ 5 ΣΤΟΥΣ 7, ΤΟΤΕ ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΙΝΑΙ ΑΚΥΡΟ…
Τη δικτατορία Μεταξά, ακολουθεί η κατοχή κι ο εμφύλιος. Στη διάρκεια της κατοχής, ιδρύεται και ανδρώνεται το εργατικό ΕΑΜ που οργανώνει επιτυχημένες κινητοποιήσεις και απεργίες, όπως π.χ. η ακύρωση της πολιτικής επιστράτευσης, αυξήσεις στους δημοσίους υπαλλήλους κλπ. Ταυτόχρονα τον έλεγχο της ΓΣΕΕ συνεχίζουν να έχουν οι Μεταξικοί και με την έγκριση των Γερμανών. Τον Οκτώβρη του 1944, με την απελευθέρωση, η ΚΕ του Εργατικού ΕΑΜ ανέλαβε καθήκοντα προσωρινής διοίκησης της ΓΣΕΕ. Οι διορισμένοι του Μεταξά και των Γερμανών, συλλαμβάνονται από τον ΕΛΑΣ, που παραδίνει το κτίριο της ΓΣΕΕ στο ΕΑΜ. Το Γενάρη του 1945 όμως, η κυβέρνηση Πλαστήρα παύει τη διοίκηση της ΓΣΕΕ ως συμμετέχουσα στην «ανταρσία» και διορίζει πάλι τους κατοχικούς συνδικαλιστές. Ιδιαίτερο ρόλο στην “αναδιοργάνωση” παίζουν οι Βρετανικές δυνάμεις.



Στο 8ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ (1946), παρ’ όλες τις προσπάθειες της αντίδρασης και των Άγγλων, η ΕΡΓΑΣ παίρνει 5 από τα 7 μέλη της διοίκησης της ΓΣΕΕ και το “γιορτάζει”, με μεγάλη συγκέντρωση δεκάδων χιλιάδων εργατών στο γήπεδο του Παναθηναϊκού. Όμως το Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε το 8ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ. Η εκλεγμένη διοίκηση καθαιρείται και συλλαμβάνονται τα μέλη της. Ο γραμματέας της Μήτσος Παπαρήγας δολοφονείται στα μπουντρούμια της Ασφάλειας στην Μπουμπουλίνας. Ακολουθεί το 1948, το 9ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ. Η πιο «αισχρή θεατρική παράσταση» (Πράβδα). Το συνέδριο έγινε παρουσία εκπροσώπων των πρεσβειών ΗΠΑ και Μ. Βρετανίας.

ΚΡΙΣΗ ΠΕΜΠΤΗ: ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΦΡΟΝΗΜΑΤΩΝ, ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΙ, ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗ
Η ζωή στο μετεμφυλιακό κράτος συνεχίζεται χωρίς… εκπλήξεις. Στο 10ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ, οι αντιπρόσωποι έπρεπε να υπογράφουν «πιστοποιητικά φρονημάτων». Μέχρι και το 15ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ, δεν υπάρχει ούτε ίχνος οποιασδήποτε αντιπολίτευσης. Γινότανε «η αναμέτρηση των δυνάμεων του ελεύθερου συνδικαλισμού με τον κομμουνισμό» όπως έλεγαν.

Αλλά μέχρι το 15ο συνέδριο, οι ταξικές δυνάμεις αντιδρούν. Συγκροτούν την κίνηση των «115 Συνεργαζόμενων Εργατοϋπαλληλικών Οργανώσεων» («115-ΣΕΟ»), που μαζικοποιείται γρήγορα και φτάνει και τις 680. Το 1964 – 65, η κυβέρνηση του «Κέντρου» “ρίχνει” δικαστικά την ηγεσία της ΓΣΕΕ και βάζει τους δικούς της. Φυσικά οι “115” πάλι αποκλείστηκαν από τη διοίκηση. Στο 15ο συνέδριο λοιπόν μια από τα ίδια. Κρατικός παρεμβατισμός, δράση του «μαύρου μετώπου», διαγραφές, αποκλεισμοί συνέδρων αλλά και ολόκληρων μαζικών οργανώσεων, οδήγησαν σε άλλο ένα νόθο συνέδριο. Οι 205 αντιπρόσωποι των ταξικών δυνάμεων (ΔΣΚ) και του “κέντρου, αποχώρησαν, καταγγέλλοντας το Συνέδριο ως «νόθο και παράνομο». Αυτοί που αποχώρησαν από το Συνέδριο εκπροσωπούσαν 160.000 μέλη, ενώ αυτοί που έμειναν εκπροσωπούσαν περίπου 68.000 μέλη. Έτσι, μέχρι και τη χούντα του 1967, η μαύρη πλειοψηφία της ΓΣΕΕ, με τη χρήση του αντικομουνιστικού κράτους, έκανε ό,τι ήθελε στα συνδικάτα.

ΚΡΙΣΗ ΕΚΤΗ: Η ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΛΗΣ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ…
Μετά τη Χούντα, οι εργατοπατέρες χρησιμοποιούν πιο πολύ τα “σωματεία σφραγίδες”. Στο 18ο συνέδριο της ΓΣΕΕ (1976), το 50% των αντιπροσώπων ήταν πλασματικοί, αφού προερχόμενοι από σωματεία των 10 και των 20 μελών. Στο 19ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ (1978), πηγή της πλαστής πλειοψηφίας ήταν κάπου 2.000 σωματεία – σφραγίδες. Έτσι φτιάχνουν μια ΓΣΕΕ που στήριζε ακόμα και τον αντεργατικό νόμο 330/76 που χτυπούσε το δικαίωμα στην απεργία, κατοχύρωνε το λοκ άουτ κι απαγόρευε την πολιτική απεργία. Αλλά χαιρέτιζε και την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Ήταν τότε που μεσουρανούσαν ο Καρακίτσος, ο Λάσκαρης κι οι δηλώσεις τους για την… κατάργηση της πάλης των τάξεων.

Το ταξικό κίνημα πάλι αντιδρά σ’ αυτή την κατάσταση, συγκροτώντας τα συντονιστικά ΣΕΔΟ και ΣΑΔΕΟ, εκτός ΓΣΕΕ φυσικά και κόντρα σ’ αυτήν. Κήρυξαν ακόμα και απεργίες (σε μια τέτοια απολύθηκα κι εγώ – εργαζόμενος φοιτητής – από την “MINOΣ- ΜΑΤΣΑΣ”). 

Αυτά λειτούργησαν μέχρι το 1981, που βγήκε το ΠΑΣΟΚ. Το ΠΑΣΟΚ που το 1985, με απευθείας παρέμβαση και με δικαστικές αποφάσεις, καθαίρεσε την αιρετή διοίκηση της ΓΣΕΕ και στη θέση της διόρισε συνδικαλιστές πιστούς στην κυβέρνηση και το κεφάλαιο, επειδή η ΠΑΣΚΕ, έχασε την πλειοψηφία στη ΓΣΕΕ και η κυβέρνηση εκείνο τον καιρό σκόπευε να περάσει σειρά από αντιλαϊκά μέτρα, κυρίως την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, που απαγόρευσε τις αυξήσεις στους μισθούς και στον ιδιωτικό τομέα. Προκαλείται ρήγμα στην ΠΑΣΚΕ και καθαιρείται ο δοτός πρόεδρος. Αλλά επανέρχεται με δικαστική απόφαση. Όλες οι παρατάξεις πλην ΠΑΣΚΕ δεν αναγνωρίζουν τη νέα διοίκηση και αποχωρούν από τη ΓΣΕΕ. Τα συνέδρια μετά το 1983, το 23ο Συνέδριο (1986) και το 24ο (1988), πραγματοποιήθηκαν μόνο με τη συμμετοχή της ΠΑΣΚΕ.

ΚΡΙΣΗ ΕΒΔΟΜΗ: ΠΑΛΙ “ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΛΗΣ ΤΩΝ ΤΑΞΕΩΝ”, ΑΥΤΗ ΤΗ ΦΟΡΑ ΜΕ ΤΟΥΣ “ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥΣ ΔΙΑΛΟΓΟΥΣ”.

Από τη δεκαετία του ‘90, μέχρι και σήμερα, οι πλειοψηφίες των εργατοπατέρων στη διοίκηση της ΓΣΕΕ, συγκροτούνται από συνεργασίες, των εντεταλμένων της ΕΕ. Διοικήσεις που λάνσαραν καινούριες λέξεις και έννοιες, όπως “Κοινωνικοί εταίροι”, “διαπραγμάτευση”, “ο καπιταλισμός που το κεφάλαιο κι η εργασία μοιράζονται τα οφέλη”, “η απεργία έφαγε τα ψωμιά της”, “αποτελεσματικότητα του καπιταλισμού”, “ενεργός γήρανση”, κλπ, Για να έρχεται η ΕΕ με τη σειρά της να θεσμοθετεί “κοινωνικούς διαλόγους”, “Σύμφωνα Εμπιστοσύνης”, “ελαστική εργασία”, “νοικιασμένους” εργαζόμενους, κλπ.
Φυσικά – παλιά τους τέχνη κόσκινο – η νοθεία συνεχίζεται, εκμοντερνίζεται και όσο πιο πολύ απομονώνονται από την εργατική τάξη, τόσο πιο πολύ την χρειάζονται και αναγκάζονται να την κάνουν απροκάλυπτα. Οι ταξικές δυνάμεις πάλι είναι εδώ. Ίδρυσαν το ΠΑΜΕ, σαν συντονισμό σωματείων, εργατικών κέντρων κι ομοσπονδιών, με ταξικό προσανατολισμό. Σαν ανάγκη ανασύνταξης του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος.

 Στην 4η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΠΑΜΕ το Νοέμβρη του 2016, συμμετείχαν 536 συνδικαλιστικές οργανώσεις: 12 Ομοσπονδίες, 15 Εργατικά Κέντρα, 457 Συνδικάτα και 52 Επιτροπές Αγώνα. Αυτοί όλοι σήμερα μαζί με την εργατική τάξη και τους εργαζόμενους είναι που λένε: «Ως εδώ. Δε θα ξανακάνετε νόθο συνέδριο με αντιπροσώπους τους υπαρχηγούς των καπιταλιστών».

ΕΠΟΜΕΝΩΣ…
Η μάχη αυτή ανάμεσα στους “Πέρρους” και τους “Παναγόπουλους” κρατά 100 χρόνια. Και δεν είναι απόφαση κάποιων ανθρώπων. Είναι ανάγκη και ιστορία. Η σταθερή αντίσταση που προβάλλει το ΠΑΜΕ στη νοθεία και τον εκφυλισμό είναι ωριμότητα, της τάξης που ανήκουμε και υπηρετούμε.

Η ουσία της αντιπαράθεσης είναι 100 χρόνια ίδια. Επιδιώκουν την «αποκομμουνιστοποίηση», την «κατάργηση της πάλης των τάξεων», την αφυδάτωση της ΓΣΕΕ από κάθε ταξικό προσανατολισμό.

Η μάχη του συσχετισμού στη ΓΣΕΕ κι οι μεθοδεύσεις της αντίδρασης, ήταν πάντα σε άμεση συνάρτηση με τους στόχους που επιδίωκε κάθε φορά η πολιτική της. Ανάλογα και η τακτική των ταξικών δυνάμεων, σαν απάντηση.

Οι καπιταλιστές ποτέ δε σταματούν την επίθεση. Κι οι εργάτες όποτε σταμάτησαν τη δική τους επίθεση ή χαλάρωσαν τον αγώνα τους, το πλήρωσαν με αίμα. Δεν κωλώσανε οι ταξικοί στις χούντες και στην κατοχή, τώρα που υπάρχει το ΠΑΜΕ θα κωλώσουν;

Όλοι, χρόνια τώρα περιμέναμε ότι κάπου θα σκάσει το “ως εδώ αλήτες”. Το επιβάλλει η ιστορία. Το προστάζει η ανάγκη. Κι η ιστορία κι η ανάγκη δεν αφήνουν χρωστούμενα. Το ΠΑΜΕ, αν ήθελε να εκφράζει και τις δύο, επιβαλλόταν να αντιδράσει όπως αντέδρασε και αντιδρά.

Κι εσύ όπως καταλαβαίνεις, ανεξαρτήτως της συνέχειας αυτής της αντιπαράθεσης, πρέπει να απαντήσεις στο κύριο ερώτημα: με ποια τάξη πηγαίνεις και ποια αφήνεις; Μετά όλα είναι ξεκάθαρα στα μάτια σου.