ΗΜΟΥΝ ΚΙ ΕΓΩ ΕΚΕΙ
Ήταν 28 Ιούλη 1980.Εγώ ήμουν 22 χρόνων. Ένα χρόνο πιό μεγάλος από τη Σωτηρία.
Εκείνο το πρωί όλη η σπουδάζουσα της ΚΝΕ, είχαμε εξόρμηση στα εργοστάσια, με μια ανακοίνωση που μοιράζαμε στους εργάτες.
Από τα γραφεία της ΚΝΕ που μαζευτήκαμε, χωριστήκαμε.
Εγώ με το Μαθηματικό ήμουν στη Softex και (αν θυμάμαι καλά) στου Σαρακάκη.
Η Πάντειος πήγε στην ΕΤΜΑ και σε κάποιο άλλο.
Όλα στο Βοτανικό.
Μεσημέρι. Στις 2 σχόλαγαν οι βάρδιες και περιμέναμε τους εργάτες πεζούς ή σε λεοφωρεία, να τους δόσουμε την ανακοίνωση του ΚΚΕ ενάντια στην ανεργία, τις απολύσεις και την ακρίβεια.
Αυτή τη "δουλειά" την είχαμε κάνει πολλές φορές.
Επικίνδυνη,
γιατί τα αφεντικά πίεζαν τους οδηγούς των πούλμαν να μη "κόβουν" στα σημεία που ήμασταν εμείς (στις πόρτες).
Όσοι έφευγαν με τα πόδια, έφευγαν κάτω από το άγριο βλέμμα των χαφιέδων.
Για να τους δώσουμε την ανακοίνωση είχαμε συντρόφους πίσω από τις γωνίες που θα έστριβαν. Όλα πήγαιναν καλά στο δικό μας πόστο. Σχεδόν τελειώναμε.
Τότε κάποιος σύντροφος έφτασε τρέχοντας και μέσα στο έντονο λαχάνιασμά του μας είπε :
"Στην ΕΤΜΑ ... τώρα ... χτυπάνε τους συντρόφους τρέξτε"
Τρέξαμε ... λαχανιάσαμε ... φτάσαμε ...και δεν είδαμε κάποια μάχη ... είχαν τελειώσει όλα ...
ένα ασθενοφόρο έφευγε ουρλιάζοντας ...
οι σύντροφοί μας ήταν καθισμένοι γύρω γύρω με τα πρόσωπα μέσα στα χέρια τους ... όλοι έκλαιγαν ...
και στη μέση της διασταύρωσης αίματα ... πολλά αίματα ...
και λίγα κομμάτια μυαλού ... σοκ ζωής ...
Ο οδηγός του πούλμαν είχε εντολές από την εργοδοσία :
"Να μην πάρουν οι εργάτες προκηρύξεις του ΚΚΕ. Για κανένα λόγο"... Ο οδηγός πάτησε γκάζι κι έστριψε απότομα στη δεξιά στροφή της πόρτας ...
Εκεί που στεκόταν η Σωτηρία ...
Την χτύπησε με το μπρός μέρος του αυτοκινήτου και της πάτησε
το κεφάλι με την πίσω ρόδα.
Σε μια δυό ώρες, εκεί στην πόρτα είχε χιλιάδες ανθρώπους, εργάτες, συντρόφους, γείτονες.
Διαδήλωση κανονική.
Το απόγευμα το σωματείο της ΕΤΜΑ κύρηξε απεργία.
Χιλιάδες εργαζόμενοι και φοιτητές φτάνουν από νωρίς το απόγευμα στον τόπο του εγκλήματος, συγκροτώντας μαχητικές διαδηλώσεις. «Όχι άλλο αίμα για την εργοδοσία».
Ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις, προκειμένου να "προστατευτούν οι εγκαταστάσεις της ΕΤΜΑ",
στις 9 το ίδιο βράδυ, χτυπούν τους συγκεντρωμένους, τραυματίζοντας σοβαρά τέσσερις κοπέλες.
Ατύχημα είπαν μετά τα δικαστήρια . Τι να έλεγαν τα δικαστήρια ;
Τροχαίο είπαν τα ΜΜΕ του κεφαλαίου ...
Ηρωίδα είπε ο λαός κι οι εργάτες ...
Αθάνατη είπαν οι σύντροφοί της ...
Άλλη μια φωτεινή γυναίκα του ΚΚΕ είπε η ιστορία ...
Την άλλη μέρα είχαμε πανεξόρμηση Ριζοσπάστη σ' όλη την Αθήνα. Αλλά ... πανεξόρμηση όμως.
Στη γωνία Ακαδημίας και Μπενάκη ήμασταν τέσσερεις. Ένας σε κάθε γωνία. Στην επόμενη διασταύρωση άλλοι τέσσερεις. Όλοι κλαίγαμε. Τόσους Ριζοσπάστες δεν έχω ξαναπουλήσει ποτέ.
Έπαιρναν όλοι οι περαστικοί. Είχε κυκλοφορήσει το ... νέο.
Κι η κηδεία ... Τεράστια διαδήλωση ... Συγκίνηση και προβληματισμός ... Ιδιαίτερα ανάμεσα στα μέλη της ΚΝΕ της σπουδάζουσας.
Τι είναι ηρωισμός ;
Γιατί η Σωτηρία ;
Γιατί όχι εγώ ;
Τις απαντήσεις τις δίνει η συμμετοχή στο κίνημα.
Ήρωας είναι αυτός που υπηρετεί την ιστορία ...
Που βαδίζει στα βήματα της αναγκαιότητας ... της πραγματικής ελευθερίας ...
Αυτή την πατημένη και σκορπισμένη φαιά ουσία δεν θα τη ξεχάσω ποτέ.
....................................
Viva La Revolucion: ,,,εγώ τότε 19,, και για τον αποχαιρετισμό της Σφσας !!! η πρώτη μου Απεργία.
.........................................
«…έχουμε νέες προκηρύξεις να μοιράσουμε, / έχουμε κι άλλα περιστέρια ν’ αμολήσουμε στον ορίζοντα, / έχουμε κι άλλα περιστέρια ν’ αμολήσουμε στις αυλές των φτωχόσπιτων, / έχουμε πολλές σκοτεινές φυλακές να γκρεμίσουμε, / πολλά φωτεινά σπίτια να χτίσουμε, / γιατί ο κόσμος δεν το αντέχει πια το μαύρο, / ο κόσμος αγαπάει το άσπρο που αγαπούσες κι εσύ Σωτηρία».
Γιάννης Ρίτσος
Δευτέρα 28 Ιούλη 1980. Στις 1.15 το μεσημέρι, συνεργεία της Αχτίδας των ΑΕΙ της ΚΟΑ του ΚΚΕ πηγαίνουν στους εργαζόμενους της ΕΤΜΑ για να μοιράσουν προκηρύξεις του ΚΚΕ, ενάντια στην ανεργία, στις απολύσεις και στην ακρίβεια.
Στον περίβολο της ΕΤΜΑ, υπάρχουν δύο περιπολικά (ΑΠ-1432 και ΑΠ-1072) με άντρες του ΚΕ Αστυνομικού Τμήματος και διοικητή τον Νίκο Χρηστάκο.
Στις 2 αρχίζουν να βγαίνουν μεμονωμένοι εργάτες και να παίρνουν τις προκηρύξεις παρά τις απειλές των αστυνομικών. Οι υπόλοιποι εργάτες της βάρδιας μεταφέρονται με πούλμαν από άλλη πύλη, προκειμένου να μη φτάσουν στα χέρια τους οι προκηρύξεις. Ομως, σε κάθε πύλη υπάρχουν συνεργεία.
Στον περίβολο της ΕΤΜΑ, υπάρχουν δύο περιπολικά (ΑΠ-1432 και ΑΠ-1072) με άντρες του ΚΕ Αστυνομικού Τμήματος και διοικητή τον Νίκο Χρηστάκο.
Στις 2 αρχίζουν να βγαίνουν μεμονωμένοι εργάτες και να παίρνουν τις προκηρύξεις παρά τις απειλές των αστυνομικών. Οι υπόλοιποι εργάτες της βάρδιας μεταφέρονται με πούλμαν από άλλη πύλη, προκειμένου να μη φτάσουν στα χέρια τους οι προκηρύξεις. Ομως, σε κάθε πύλη υπάρχουν συνεργεία.
Ο υπαστυνόμος Αλεξ. Γεωργατσώνας του ΚΕ ΑΤ δίνει εντολή να βγουν τα πούλμαν με ταχύτητα. Τα δύο από αυτά στρίβουν προς την Π. Ράλλη και το υπ’ αριθμόν ΥΜ 1633 πούλμαν, με οδηγό τον Μάριο Χαρίτο, καθώς στρίβει προς την Ιερά Οδό, χτυπάει τη φοιτήτρια της Παντείου, Σωτηρία Βασιλακοπούλου , μέλος της ΚΝΕ.
Ο οδηγός, παρά τις φωνές της ίδιας και των συντρόφων της, δε φρενάρει. Οι πίσω τροχοί περνούν πάνω από την Σ. Βασιλακοπούλου και την πολτοποιούν.
Ο οδηγός, παρά τις φωνές της ίδιας και των συντρόφων της, δε φρενάρει. Οι πίσω τροχοί περνούν πάνω από την Σ. Βασιλακοπούλου και την πολτοποιούν.
Ο «Ριζοσπάστης» της επόμενης μέρας
Οι διαμαρτυρίες των μελών των συνεργείων αναγκάζουν τον Αλ. Γεωργατσώνα να «καταδιώξει» το πούλμαν. Μαζί του, το καταδιώκουν και οι σύντροφοι της Σωτηρίας.
Ο υπαστυνόμος, όταν πλησιάζει τον οδηγό, αντί να τον συλλάβει, του λέει: «Φύγε γρήγορα, αυτά συμβαίνουν»! Τα μέλη των συνεργείων φτιάχνουν ανθρώπινο φράγμα, εμποδίζοντας το πούλμαν να φύγει. Το ασθενοφόρο έρχεται μετά από 20 λεπτά και η Αστυνομία δε διακόπτει καν την κυκλοφορία.
Ο διοικητής και εν χορώ οι υφιστάμενοί του αξιωματικοί παρουσιάζουν την εν ψυχρώ δολοφονία ως «τροχαίο ατύχημα».
Το Συνδικάτο Κλωστοϋφαντουργών και η Εργοστασιακή Επιτροπή της ΕΤΜΑ λίγη ώρα μετά το έγκλημα αποφασίζουν την κήρυξη απεργίας, που ξεκινάει στις 10 το βράδυ.
Η Αστυνομική Διεύθυνση Αθήνας απαγορεύει στους συνδικαλιστές να έρθουν σε επαφή με τους εργάτες, οι οποίοι δεν έχουν μάθει το τραγικό γεγονός μέχρι αργά, αφού ο χώρος του εργοστασίου είναι τεράστιος.
Χιλιάδες εργαζόμενοι και φοιτητές φτάνουν από νωρίς το απόγευμα στον τόπο του εγκλήματος, συγκροτώντας μαχητικές διαδηλώσεις. «Οχι άλλο αίμα για την εργοδοσία», είναι το σύνθημα που κυριαρχεί.
Στο ίδιο σημείο βρίσκονται ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις, προκειμένου να «προστατευτούν οι εγκαταστάσεις της ΕΤΜΑ» και στις 9 το ίδιο βράδυ χτυπούν τους συγκεντρωμένους, τραυματίζοντας σοβαρά τέσσερις κοπέλες.
Όλη τη νύχτα εργαζόμενοι παραμένουν έξω από την ΕΤΜΑ. Στις 5 το πρωί, όταν φτάνει η πρωινή βάρδια, δίνεται, για άλλη μια φορά, με επιτυχία η μάχη της απεργίας.
Στη διάρκεια της μέρας, από τα μεγάφωνα του εργοστασίου ασκούνται πιέσεις στους εργαζόμενους: «Το εργοστάσιό σας (!) δεν απεργεί. Οσους σας παρασύρουν να τους αναφέρεται στη Διεύθυνση»…
Ο «Ριζοσπάστης» της 31ης Ιουλίου 1980 με ρεπορτάζ απο την κηδεία της Σωτηρίας
Ο φιλοκυβερνητικός Τύπος και τα κρατικά ΜΜΕ καταγράφουν την είδηση της δολοφονίας, στο άθροισμα των 11 νεκρών στα …τροχαία του Σαββατοκύριακου.
Η «Καθημερινή» γράφει την επόμενη μέρα: «Σοβαρά επεισόδια απειλήθηκαν εξ αφορμής ενός θανατηφόρου τροχαίου»
και η «Βραδυνή»: «Το δυστύχημα αυτό προσπαθούν να το εκμεταλλευτούν αι κομμουνισταί, χαρακτηρίζοντάς το ως… δολοφονία».
Λίγες μέρες αργότερα, ο εισαγγελέας κ. Θεοφανόπουλος ασκεί ποινική δίωξη κατά του οδηγού του πούλμαν Μ. Χαρίτου, για «ανθρωποκτονία εξ αμελείας»…
Οι ηθικοί αυτουργοί του εγκλήματος παραμένουν ατιμώρητοι.
................................................
Μικρή μας συντρόφισσα, καλωσόρισες κι απόψε στη συντροφιά μας,
με μια αγκαλιά ματωμένα τριαντάφυλλα, τα 21 σου χρόνια ‒
καλωσορίζεις κάθε μέρα, κάθε νύχτα,
στις δουλειές μας, στις σπουδές μας, στους αγώνες μας ‒
μικρή συντρόφισσα με το μικρό χαμόγελο και τα μεγάλα πανανθρώπινα όνειρα,
έχουμε νέες προκηρύξεις να μοιράσουμε,
έχουμε κι άλλα περιστέρια ν’ αμολήσουμε στον ορίζοντα,
έχουμε κι άλλα περιστέρια ν’ αφήσουμε στις αυλές των φτωχόσπιτων,
έχουμε πολλές σκοτεινές φυλακές να γκρεμίσουμε,
πολλά φωτεινά σπίτια να χτίσουμε,
γιατί ο κόσμος δεν το αντέχει πια το μαύρο,
Μικρή μας συντρόφισσα, καλωσόρισες στη συντροφιά μας κι απόψε ‒
σου ’χουμε κρατημένη τη θέση σου στην πρώτη-πρώτη σειρά της καρδιάς μας
και στην πλατεία μας, να, στην πρώτη-πρώτη σειρά η καρέκλα σου
πλάι στην Ηλέκτρα, πλάι στον Μπελογιάννη, πλάι στον Πέτρουλα και στον Λαμπράκη,
πλάι στη Σταθοπούλου και στο Ρέππα και στο Διομήδη ‒
όμορφη συντροφιά, συντροφιά μας, με τα γαρύφαλα στα χέρια σας‒
Τα λόγια που λέμε, για σας πρώτα-πρώτα τα λέμε,
τα λόγια αυτά που εσείς τα πράξατε, εσείς μας τα μάθατε,
λόγια ρωμέικα, οχτωβριανά, της καρδιάς λόγια,
κόκκινα λόγια αστείρευτα: Αγώνας, Αγάπη, Ειρήνη.
Μικρή μας συντρόφισσα, καλωσόρισες κι απόψε στη συντροφιά μας ‒
λάμπουν τα μάτια σου πίσω απ’ τα γυαλιά σου.
επάνω στα γυαλιά σου λάμπουνε σκηνές απ’ το χαρούμενο μέλλον, που γι’ αυτό
πολέμησες κι έπεσες, και μας έρχεσαι πάλι, Σωτηρία,
απ’ το χαρούμενο μέλλον, το γεμάτο
δέντρα, πουλιά, ψωμί, νερό, βιβλία,
γεμάτο Αγάπη, Ειρήνη, Ελευθερία.
Μικρή μας συντρόφισσα, καλωσόρισες στη συντροφιά μας κι απόψε,
σε βλέπουμε εδώ να μας χαμογελάς με το βαθύ συντροφικό χαμόγελό σου,
ετούτα τα χειροκροτήματα, τα ξέρεις, είναι και για σένα,
ετούτα τα λουλούδια που σκορπίζουν τα παιδόπουλα - ειρηνόπουλα είναι και για σένα ‒
οι εργάτες έχουν γράψει στη γαλάζια τους φόρμα τ’ όνομά σου, Σωτηρία,
οι οικοδόμοι στις ψηλές σκαλωσιές τραγουδούν τ’ όνομά σου, Σωτηρία
πλάι-πλάι στ’ άλλα αγαπημένα μας ονόματα:
Αγάπη, Ειρήνη, Δικαιοσύνη, Ελευθερία.
Μικρή μας συντρόφισσα, καλωσόρισες κι απόψε στη συντροφιά μας,
εσύ μικρή μητέρα των περιστεριών και των ωραίων ονείρων,
μικρή μητέρα που ταΐζεις τα παιδιά με το χαμόγελό σου,
μικρή συντρόφισσα, με μια αγκαλιά ματωμένα τριαντάφυλλα τα 21 σου χρόνια,
μεθαύριο, ξέρε το, θα καταθέσουμε στο μουσείο της επανάστασης τα γυαλιά σου,
σαν δυο ήλιους που φωτίζουν το δρόμο των νέων συντρόφων,
σαν δυο ήλιους που γράφουν με φως στις πινακίδες των καινούργιων σοσιαλιστικών σχολείων
Αγάπη, Ειρήνη, Ελευθερία.
ΚΑΡΛΟΒΑΣΙ, 6.IX.80
«Ριζοσπάστης», 28.9.80, σελ. 4.
Αθάνατη
